Transcript propozycje do zmian w systemie pomocy społecznej ministerstwo

PROPOZYCJE DO ZMIAN
W SYSTEMIE POMOCY
SPOŁECZNEJ
MINISTERSTWO PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ
DEPARTAMENT POMOCY I INTEGRACJI SPOŁECZNEJ
DLACZEGO POTRZEBNE SĄ
ZMIANY ?








dotychczasowe
rozwiązania
spełniły
swoje
zadania
niemniej jednak obecna sytuacja społeczna wymusza wprowadzenie
nowych rozwiązań;
pojawiły się nowe wyzwania i nowe oczekiwania wobec systemu
pomocy społecznej;
zbyt słabo rozwinięte działania profilaktyczne;
brak jest instrumentów służących aktywizacji społecznej osób
korzystających z pomocy społecznej;
nieadekwatna do potrzeb jest oferta szeroko pojętych usług
społecznych adresowana do różnych kategorii odbiorców;
instytucje pomocy społecznej stały się nadmiernie zbiurokratyzowane
z przewagą funkcji administracyjnych nad pracą socjalną;
brak jest dostatecznej koordynacji i współdziałania pomiędzy
instytucjami;
brak jest przekonania, że warunkiem rozwoju lokalnego jest również
realizacja celów społecznych, a także brak jest wiedzy i świadomości
decydentów o kosztach zaniechań w dziedzinie rozwoju usług
społecznych;
Jakie zmiany wprowadzono na przestrzeni
kilku lat w celu poprawy systemu ?








wprowadzono aktywizujący charakter zasiłku okresowego i celowego;
wprowadzono nowe narzędzie – Ocenę Zasobów Pomocy Społecznej;
zwiększono mobilizację dla osób bezrobotnych - odmowa przyznania
świadczeń, jeśli osoba zrezygnuje ze stażu, szkolenia lub przerwie
uczestnictwo ;
przywrócono zapisy ustawowe, które wskazują, że tylko pracownik socjalny
OPS lub PCPR może zawierać kontrakt socjalny;
przywrócono swobodę OPS w zakresie stosowania bądź nie, procedury
określonej w art. 50 ust. 2 pkt. 2 w zakresie zawierania kontraktów;
wprowadzono dodatkowy minimalny standard zatrudnienia: 1 pracownik- 50
rodzin i osób;
doprecyzowano wskaźnik minimalnego poziomu zatrudnienia: nie mniej niż 3
pracowników socjalnych i zatrudnienie w pełnym wymiarze czasu pracy;
wprowadzono możliwość tworzenia zespołów realizujących zadania w
zakresie pracy socjalnej i integracji społecznej.
PROPOZYCJE
ROZWIĄZAŃ
Zmiana sposobu funkcjonowania
systemu pomocy społecznej – obszary
zmian:
OBSZAR INTERWENCJI:
zmiana modelu instytucji
zmiana formuły świadczeń
OBSZAR USŁUG ŚRODOWISKOWYCH
OBSZAR POMOCY INSTYTUCJONALNEJ
Określenie modelu gminnego
systemu pomocy społecznej
Schemat Systemu Pomocy i Wsparcia Społecznego w Gminie
GMINA
OŚRODEK POMOCY
I
WSPARCIA SPOŁECZNEGO
SEKTOR
PUBLICZNY
AGENCJA PRACY
SOCJALNEJ
SEKTOR
PRYWATNY
ZLECENIE PODMIOTOM
NIEPUBLICZNYM:
KASA ZASIŁKÓW
SPOŁECZNYCH
PUBLICZNE PODMIOTY
USŁUG SOCJALNYCH
AGENCJE PRACY
SOCJALNEJ
AGENCJE USŁUG
SOCJALNYCH
Zmiana formuły świadczeń
praca socjalna jako najważniejsza i nadrzędna forma pracy
z klientem
Definicja dochodu
Rodzaje świadczeń
Forma świadczeń
Narzędzia
Minimalny dochód
socjalny jako koszyk
obciążeń ekonomicznych
zasiłek społeczny
1. gotówkowa
2. bezgotówkowa (w
1. Indywidualny
kontrakt socjalny;
2. Rodzinny wywiad
środowiskowy.
Minimalny dochód dla
osoby niepełnosprawnej
lub starej
I. zasiłek społeczny dla
osoby starej lub
niepełnosprawnej;
pierwszym okresie
pobierania lub przy
uzależnieniach)
II. świadczenie
opiekuńcze
Poza kryterium
dochodowym
Świadczenie z powodu
zdarzenia losowego lub
klęski żywiołu
1. gotówkowa
2. bezgotówkowa (w
pierwszym okresie
pobierania lub przy
uzależnieniach);
1. bezgotówkowa
1. gotówkowa
2. bezgotówkowa
1. Indywidualny plan
pomocy;
2. Rodzinny wywiad
środowiskowy;
3. Kontrakt „pomoc
sąsiedzka”.
1. Indywidualny plan
pomocy;
2. Rodzinny wywiad
środowiskowy.
Obszar usług środowiskowych
Rozwój usług środowiskowych w tym:
 grup samopomocowych,
 dziennych form aktywizujących,
 dziennych form opiekuńczych,
 pomocy sąsiedzkiej.
Narzędzia przy usługach:
 kontrakt socjalny;
 kontrakt „pomoc sąsiedzka”;
 kontrakt aktywizacji lokalnej.
Integracja społeczna
Rozwój form aktywnej integracji:
 Centrów Integracji Społecznej;
 Klubów Integracji Społecznej;
 Prac społecznie – użytecznych.
Opracowanie standardów Klubów Integracji
Społecznej
Obszar pomocy instytucjonalnej





Rozwój usług instytucjonalnych, w tym:
domów dla samotnych matek i kobiet w ciąży,
schronisk dla bezdomnych,
ośrodków interwencji kryzysowej,
hosteli
mieszkań chronionych.
Obszar pomocy instytucjonalnej (cd.)
Zmiany w zakresie funkcjonowania domów
pomocy społecznej:
1
Wprowadzenie rozwiązań zrównujących uprawnienia osób
mieszkających w domach pomocy społecznej i placówkach
ochrony
zdrowia,
konsumując
zasadę
sprawiedliwości
społecznej wynikającej z ubezpieczenia zdrowotnego;
2 Wprowadzenie nowego typu domu pomocy społecznej dla osób
ze zmodyfikowaną świadomością wynikających z uzależnienia
od środków psychoaktywnych – poziom regionalny;
3 Zmiana sposobu dofinansowania pobytu w dps przez gminy
poprzez wprowadzenie świadczenia (zasiłku) na częściowe
pokrycie utrzymania w dps (zamiana dotychczasowego sposobu
partycypacji gminy), które ułatwiłoby osobie swobodny dostęp
do miejsca w zarówno publicznym jak i prywatnym domu
pomocy społecznej;
4 Wyrównanie deficytów finansowych dla dps, w których
przebywają mieszkańcy na starych zasadach (ewentualnie
etapowo: w pierwszej kolejności dla domów pomocy społecznej
dla dzieci)
Zmiany w zakresie funkcjonowania
domów pomocy społecznej (cd):
5 Zmodyfikowanie sposobu odpłatności członków rodziny za pobyt
w domu pomocy społecznej:
I wariant: w przypadku gdy członkowie rodziny uchylają się z
zawarcia umowy o odpłatności za dps, bądź też nie zgadzają się
na ujawnienie swoich dochodów, to planuje się wprowadzenie
trybu administracyjnego ustalania odpłatności;
II wariant: gmina dochodzi swoich roszczeń (zastępcze zawarcie
umowy przez sąd), od członków rodziny zobowiązanych do
odpłatności w przypadku uchylania się od zawarcia umowy o
opłatności;
6 Umożliwienie domom pomocy społecznej pozyskiwania środków
finansowych z zewnątrz (wyodrębniony rachunek dochodów
własnych);
7 Odpłatność za pobyt mieszkańca w dps rozumiana jako
partycypacja mieszkańca, rodziny i gminy stanowi „dochód”
domu pomocy społecznej i nie może być przeznaczona na inne
cele niż utrzymanie dps;
8 Wprowadzenie pięcioletniej kadencyjności dyrektorów dps
(powołanie, konkurs, możliwość kierowania w kolejnej kadencji
po wygraniu konkursu).
Działania wspomagające
i kompatybilne z
projektowanymi zmianami
Realizacja projektów w ramach EFS
LP.
1
Nazwa Projektu
Cel
Tworzenie
i Opracowanie i wdrożenie
rozwijanie
standardów usług pomocy i
standardów jakości integracji społecznej, w tym
usług
instytucji dla:
pomocy i integracji - rodzin z dziećmi;
- rodzin
doświadczających
społecznej
przemocy;
- osób starszych;
- osób niepełnosprawnych;
- osób pozostających bez pracy;
-standardów
pracy
z
bezdomnymi;
- nowych metod pracy socjalnej:
animator – mediator – lokalny
polityk społeczny,
- modele instytucji (OPS, MOPR,
PCPR, CIS).
Przykładowe produkty
pośrednie
1 Krajowy Raport
Badawczy;
2 Podręczniki do
testowania standardów
i modeli instytucji;
3 Raport o stanie
noclegowni, domów dla
bezdomnych;
4 Podręcznik „Gminny
Standard Wychodzenia
z Bezdomności”
5 Podręcznik pracy
Streetworkera
Produkty
ostateczne
Projekty
uregulowań
prawnych
w
zakresie
standardów
usług
LP.
Nazwa Projektu
Cel
Przykładowe produkty
pośrednie
Stworzenie ogólnego
modelu rewitalizacji
społecznej oraz
stworzenie
funkcjonalnego modelu
partnerstwa lokalnego
na rzecz aktywnej
integracji
Projekt kierowany jest do
ludzi młodych.
1 Opracowanie standardu
działań z katalogiem dobrych
praktyk.
2 Wypracowanie metody
szkolenia lokalnych liderów –
inicjatorów partnerstw
i programów oraz szkolenia
pracowników socjalnych.
3 Przetestowanie
wypracowanych rozwiązań w
ramach pilotażu.
Opracowanie modelu
partnerstwa lokalnego
1 Szkolenia, wyjazdy studyjne
dla pracowników instytucji
pomocy i integracji społecznej;
2 Raporty badawcze (np.
Pomoc społeczna w liczbach)
3 Publikacje z zakresu polityki
społecznej
np. Niepełnosprawnośc
ruchowa, Niepełnosprawność
intelektualna, Bezrobociemiedzy diagnoza a
działaniem itd
1 Narzędzie do badania
zasobów pomocy społecznej
w regionie – wypracowanie
i wdrożenie.
2 Baza danych o
podmiotach pomocy i
integracji społecznej w
regionach
3 Obserwatoria Integracji
Społecznej - wsparcie
regionalnych ośrodków
polityki społecznej w
zakresie tworzenia pionu
analityczno - badawczego
2
Rewitalizacja
społeczna
3.
Koordynacja
na Podniesienie jakości i
rzecz
aktywnej efektywności
integracji
funkcjonowania instytucji
pomocy i integracji
społecznej na różnych
poziomach administracji
rządowej i
samorządowej
Produkty ostateczne
Cel
Przykładowe produkty
Produkty ostateczne
Realizacja projektów
w
ramach
EFS
pośrednie
LP.
Nazwa Projektu
4
Podnoszenie
kwalifikacji
zawodowych
pracowników
instytucji pomocy i
integracji społecznej
Zwiększenie liczby
wykwalifikowanej kadry
pomocy społecznej w ramach
przeprowadzenia szkoleń z
zakresu specjalizacji I i II
stopnia w zawodzie pracownik
socjalny, superwizji, studiów
pierwszego i drugiego stopnia
dla pracowników socjalnych.
1 Przeszkolenie 60
pracowników socjalnych z
zakresu superwizji i pracy
socjalnej;
2 studia I stopnia dla 812
osób;
3 studia II stopnia dla
176 osób;
4 Specjalizacja I stopnia
dla 1 579 osób;
5 specjalizacja II stopnia
dla 1 015 osób.
1 Raport z badania na
temat przekonań o
superwizji;
2 Raport dotyczący
standardu superwizji
wraz z rekomendacjami;
3 Raport ewaluacji
szkoleń;
4 Podręcznik „Superwizja
pracy socjalnej”;
5 Raport z badania
potrzeb szkoleniowych.
5
Kształcenie kadry
zarządzającej
instytucji pomocy i
integracji społecznej
w formie studiów
podyplomowych
Podniesienie jakości i
efektywności zarządzania w
instytucjach pomocy i integracji
społecznej, poprzez
zrealizowanie
dwusemestralnych studiów
podyplomowych
Sfinansowanie edukacji na
studiach podyplomowych
Przykładowe kierunki studiów:
zarządzanie polityka
społeczną, organizacja
pomocy społecznej,
zarządzanie gospodarka
społeczna, zarządzanie w
administracji publicznej,
zarządzanie funduszami UE
itp.
Ukończenie studiów
podyplomowych przez
6 273 osobypracowników instytucji
pomocy i integracji
społecznej
Oczekiwane skutki społeczne
zmiany systemu pomocy społecznej

Zwiększenie bezpieczeństwa socjalnego obywateli, którzy
znaleźli się w szczególnie trudnej sytuacji życiowej, którzy
wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości nie
są w stanie jej przezwyciężyć;

Wzrost motywacji osób korzystających z systemu pomocy i
wsparcia społecznego do wyjścia z trudnej sytuacji życiowej;

Rozwój środowiskowych form wsparcia dla osób zagrożonych
wykluczeniem społecznym, a także dla osób korzystających z
instytucjonalnych form pomocy;
Oczekiwane skutki społeczne
zmiany systemu pomocy społecznej
(c.d.)

Uporządkowanie rynku usług socjalnych;

Zwiększenie
pomagającej
socjalnej;

Zmniejszenie liczby osób stale korzystających z systemu
pomocy i wsparcia społecznego;

Poprawa wykorzystania zasobów przeznaczonych na pomoc
społeczną;

Lepsze współdziałanie podmiotów zaangażowanych w pomoc
rodzinie;

Bardziej
efektywny
system
pomocy
skoordynowany z innymi systemami wsparcia.
roli pracownika socjalnego jako osoby
rodzinie,
poprzez wykorzystanie pracy
społecznej
Pytania do dyskusji
1.Jak oceniacie Państwo dokonanie zmiany struktury organizacyjnej
obecnego systemu poprzez oddzielenie zadań administracyjnych
od funkcji wsparcia społecznego?
2. Jak na funkcjonowanie systemu pomocy społecznej wpłynie
szersze otwarcie go na podmioty niepubliczne?
3. Jak państwo oceniacie propozycje zmian w systemie pomocy
społecznej w zakresie roli jaką mają pełnić gminne i
miejskie ośrodki pomocy społecznej?
4. Jak oceniacie państwo ujednolicenie systemu finansowania
pobytu pensjonariusza w domu pomocy społecznej?
5. Jakich zmian, które nie znalazły się w prezentacji, należałoby
jeszcze dokonać ?
DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ
MINISTERSTWO PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ