Transcript 5_Postępowanie_podatkowe

Postępowanie podatkowe
Prawo podatkowe
(5) Postępowanie podatkowe
1
Schemat klasycznego postępowania podatkowego
CZAS TRWANIA [ TERMINY PROCESOWE]:
1 INST= 1 MC [ gdy skomplikowane sprawy = 2 MC]
2 INST = 2 MC [gdy jest rozprawa = 3 MC]
WSZCZĘCIE
DECYZJA PODATKOWA
ORD 21 / 1 ustalająca zobowiązanie ( np. podatek rolny)
ORD 21/3 określająca zobowiązanie ( np. zaległość podatkową)
ORD 33 o zabezpieczeniu zobowiązania
ORD 67a o ulgach w spłacie zobowiązania podatkowego
ORD 108 o odpowiedzialności osoby trzeciej
(5) Postępowanie podatkowe
2
Polskie organy skarbowe
Rządowe
Minister Finansów,
Dyrektor Izby Skarbowej,
Naczelnik Urzędu
Skarbowego
Samorządowe
Samorządowe Kolegium
Odwoławcze, Wójt,
Burmistrz, Prezydent
Miasta
Organy podatkowe
Organy
skarbowe
Organy celne
Organy kontroli
skarbowej
Minister Finansów, Szef Służby
Celnej, Dyrektor Izby Celnej,
Naczelnik Urzędu Celnego
Minister Finansów, Generalny
Inspektor Kontroli Skarbowej,
Dyrektor Urzędu Kontroli Skarbowej
(3) Ordynacja podatkowa. Podatki i opłaty
lokalne
3
Organy podatkowe - kompetencje
WIERZYCIEL
PODATKOWY
( Skarb Państwa v
JST)
ORGAN PODATKOWY
1. Ustalenie roszczeń
podatkowych
2. Wymiar podatku
3. Pobór podatku
1
Wymiar podatku ( wydawanie
doręczanie decyzji podatkowych)
2
Pobór podatku ( w tym:
zabezpieczenie
wykonania
zobowiązań
podatkowych
+
prowadzenie egzekucji podatkowej)
3
Ewidencjonowanie podatników (m.in.
nadawanie NIP)
4
Wydawanie zaświadczeń podatkowych
5
Prowadzenie kontroli podatkowej
6
Prowadzenie dochodzeń w sprawach
karno-skarbowych
7
Współpraca z organami podatkowymi
innych państw UE
i
PODATNIK
Zapłata podatku
Podporządkowanie się
władztwu administracyjnemu
(3) Ordynacja podatkowa. Podatki i opłaty
lokalne
4
Organy podatkowe - struktura
PAŃSTWOWE ORGANY PODATKOWE
SAMORZĄDOWE ORGANY
PODATKOWE
2 instancja
Dyrektor Izby
Skarbowej
Dyrektor Izby
Celnej
Samorządowe Kolegium Odwoławcze
1 instancja
Naczelnik Urzędu
Skarbowego
Naczelnik
Urzędu
Celnego
Wójt, burmistrz,
prezydent miasta
Właściwość
rzeczowa
Podatki państwowe
(PIT, CIT, VAT)
Podatki
państwowe
(Akcyza, od
gier)
Podatki gminne, z
wyjątkiem
poniższych
starosta
powiatu –
marszałek
województwa
Karta podatkowa
PCC
Podatek od spadków
i darowizn
(5) Postępowanie podatkowe
5
Właściwość organów podatkowych
WŁAŚCIWOŚĆ RZECZOWA
• Zdolność danego organu podatkowego do
rozpoznania sprawy……
WŁAŚCIWOŚĆ MIEJSCOWA
• … na terenie danej jednostki podziału
administracyjnego kraju….
WŁAŚCIWOŚĆ FUNKCJONALNA
• … w kierunku podjęcia rozstrzygnięcia
podatkowego lub jego weryfikacji
ORDYNACJA PODATKOWA
Art. 18. § 1. Jeżeli w trakcie roku podatkowego lub
określonego w odrębnych przepisach innego okresu
rozliczeniowego nastąpi zdarzenie powodujące zmianę
właściwości miejscowej organu podatkowego, organem
podatkowym właściwym miejscowo za ten okres
rozliczeniowy pozostaje ten organ podatkowy, który był
właściwy w pierwszym dniu roku podatkowego lub
okresu rozliczeniowego.
Art. 18a. Jeżeli po zakończeniu roku podatkowego lub
innego okresu rozliczeniowego nastąpi zdarzenie
powodujące zmianę właściwości miejscowej organu
podatkowego, organem podatkowym właściwym
miejscowo w sprawach dotyczących poprzednich lat
podatkowych lub innych okresów rozliczeniowych jest
organ właściwy po zaistnieniu tych zdarzeń, z
zastrzeżeniem art. 18b.
Art. 18b. Organy podatkowe właściwe w dniu wszczęcia
postępowania podatkowego lub kontroli podatkowej
pozostają właściwe w sprawie, której to postępowanie
lub kontrola dotyczy, chociażby w trakcie postępowania
lub kontroli nastąpiło zdarzenie powodujące zmianę
właściwości.
(5) Postępowanie podatkowe
6
Jak ustalić właściwy organ podatkowy?
Właściwość rzeczowa
Właściwość miejscowa
Określana według przepisów
ustaw szczegółowych
Ustalana ze względu na miejsce zamieszkania lub
siedzibę podatnika, o ile przepisy szczególne
nie stanowią inaczej
- np. ustawa o CIT
art. 27 Podatnicy są obowiązani
składać urzędom skarbowym zeznanie o
wysokości dochodu (straty) osiągniętego w roku
podatkowym do końca trzeciego miesiąca roku
następnego i w tym terminie wpłacić podatek
należny.
- np. ustawa o podatku leśnym
Art. 6 Organem podatkowym
właściwym w sprawach podatku leśnego jest
wójt (burmistrz, prezydent miasta).
- np. ustawa o podatkach i opłatach lokalnych
Art. 7. Podatek od nieruchomości (…) ustala w drodze
decyzji organ podatkowy właściwy ze względu na miejsce
położenia przedmiotów opodatkowania.
- np. ustawa o PTU
Art. 3. 1. Właściwym dla podatnika organem
podatkowym jest naczelnik urzędu skarbowego właściwy
ze względu na miejsce wykonywania czynności
podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i
usług.
- np. ustawa o grach hazardowych
Art. 77 Właściwość miejscową organów podatkowych
ustala się według siedziby organu właściwego do
udzielenia zezwolenia na urządzanie loterii fantowej lub
gry bingo fantowe.
(5) Postępowanie podatkowe
7
Kompetencje podatkowe Ministra Finansów
Przedłużanie terminów
prawa podatkowego
Ogłaszanie stawki odsetek
za zwłokę
Ustalanie
zryczałtowanego
wynagrodzenia płatników
i inkasentów
Określanie zunifikowanych
wzorów e-deklaracji i
innych formularzy
Sprawowanie ogólnego nadzoru
w sprawach podatkowych
Prawotwórstwo
Zwolnienie płatników z
obowiązku poboru
podatków
Rozstrzyganie sporów o
właściwość między nUS a
nUC
Kształtowanie właściwości
miejscowej organów
podatkowych
(5) Postępowanie podatkowe
Prowadzenie Centralnego
Rejestru Zastawów Skarbowych
Wydawanie ogólnych i
indywidualnych
interpretacji przepisów
prawa podatkowego
Decyzje w sprawach stosowania
cen transakcyjnych
Zaniechanie poboru
podatków
8
Projektowane zmiany w administracji
podatkowej (2015)
Minister Finansów
Szef Administracji
Podatkowej
Dyrektor Biura
Krajowej Informacji
Podatkowej
Dyrektor Izby
Skarbowej
Naczelnik Urzędu
Skarbowego
• Centralny Rejestr
Danych Podatkowych
(MF)
• Baza Wiedzy
Administracji Publicznej
• Portal Podatkowy
• Centra Obsługi
Podatnika
• Asystent podatnika
(3) Ordynacja podatkowa. Podatki i opłaty
lokalne
9
Kto jest stroną w postępowaniu?
ORD 133. § 1. Stroną w postępowaniu podatkowym jest podatnik, płatnik, inkasent lub ich
następca prawny, a także osoby trzecie, które z uwagi na swój interes prawny żądają czynności
organu podatkowego, do której czynność organu podatkowego się odnosi lub której interesu
prawnego działanie organu podatkowego dotyczy.
Pełnomocnik:
Art. 136. Strona może działać przez pełnomocnika, chyba że charakter czynności wymaga jej
osobistego działania.
Art. 137. § 1. Pełnomocnikiem strony może być osoba fizyczna mająca pełną zdolność do
czynności prawnych.
§ 2. Pełnomocnictwo powinno być udzielone na piśmie, w formie dokumentu elektronicznego lub
zgłoszone ustnie do protokołu.
§ 3a. W poszczególnych wynikających w toku postępowania kwestiach mniejszej wagi organ
podatkowy może nie żądać pełnomocnictwa, jeżeli pełnomocnikiem jest małżonek strony, a nie
ma wątpliwości co do istnienia i zakresu jego upoważnienia do występowania w imieniu strony.
(5) Postępowanie podatkowe
10
Jak wszcząć postępowanie?
z urzędu,
w formie postanowienia
[ zasada oficjalności]
na żądanie strony
[zasada skargowości]
[ przykłady: o ulgę w spłacie podatku, o stwierdzenie
nadpłaty, wszystkie odwoławcze]
[przykłady: nieujawnione dochody do opodatkowania
odpowiedzialność osób trzecich, zabezpieczenie zobowiązań]
moment wszczęcia: dzień doręczenia żądania organowi
moment wszczęcia: dzień doręczenia postanowienia stronie
UWAGI:
1. wniosek = żądanie merytorycznego rozstrzygnięcia
sprawy; strona sama nadaje bieg sprawie
2. organ nie może odmówić wszczęcia, ani zaniechać
czynności procesowych; powinien od razu przystąpić do
procedowania, bez potrzeby wydawania jakiegoś
potwierdzającego aktu
Minimum formy (ORD 169):
1/ nadawca + adres
2/ treść
3 / podpis
PIT,
ZASADY DORĘCZANIA PISM PODATKOWYCH:
PRZEZ: pocztę, pracowników organów podatkowych,
upoważnione osoby;
KOMU?: stronie lub przedstawicielowi [ np. pełnomocnik ds.
doręczeń, gdy strona jest > 2 m-ce za granicą]
GDZIE?: w domu lub w pracy
albo: doręczenie zastępcze: 1/ w siedzibie organu
podatkowego, 2/ w pracy do rąk osoby upoważnionej do
odbioru korespondencji, 3/ w domu, dla pełnoletniego
domownika, sąsiada, dozorcy, gdy ten zobowiąże się oddać i
podpisze pokwitowanie, a doręczyciel zostawi informację o
doręczeniu
+ E- DORĘCZENIA (Ord 3 E)
w ostateczności: FIKCJA DORĘCZENIA (ORD 150. 151A)
(5) Postępowanie podatkowe
11
Zasady postępowania podatkowego
BUDOWANIA ZAUFANIA DO ORGANÓW
LEGALNOŚCI
PODATKOWYCH – ORD 121, 125, 126
ORD 120. Organy podatkowe działają na
Kilka aspektów tej zasady:
podstawie przepisów prawa .
1.

norma
konstytucyjna,
WSZYSTKICH

skierowana
ORGANÓW
i
prawdziwa
podatkowych
do
informacja
o
przepisach
( ale : IGNORANTIA IURIS
NEMINEM EXCUSAT)
administracji
publicznej
2.
In dubio pro tributario
dotyczy przepisów prawa POWSZECHNIE
3.
Przekonywanie podatnika, zamiast grożenia mu
przymusem administracyjnym
OBOWIĄZUJĄCEGO zarówno materialnego,
4.
jak i formalnego

pełna
ma
zastosowanie
do
Kultura + profesjonalizm + życzliwość + cierpliwość
urzędników
WSZYSTKICH
CZYNNOŚCI urzędowych (podejmowanie
5.
Szybkość postępowania
decyzji
6.
Wyłączanie pracowników [ iudex suspectus, iudex
podatkowych,
postępowanie
dowodowe, uznanie administracyjne)
inhabilis]
(5) Postępowanie podatkowe
12
Ochrona praw podatnika
= budowanie zaufania do organów podatkowych
PRZESŁANKI WYŁĄCZENIA PRACOWNIKÓW
ORGANÓW PODATKOWYCH
( ORD 130 – 132)
USTAWOWE TERMINY ZAŁATWIANIA SPRAW
PRZEZ ORGANY PODATKOWE
BEZWGLĘDNE:
• 1 mc ( w I instancji)
• 2 mc ( w I instancji w skomplikowanej
sprawie)
• 2 mc ( w II instancji)
• 3 mc ( w II instancji, gdy przeprowadza się
rozprawę)
WZGLĘDNE:
• Niezwłocznie (natychmiast)
• Bez
zbędnej
zwłoki
nieuzasadnionego opóźniania)
Iudex suspectus
( sędzia stronniczy)
•
gdy sprawa dotyczy jego samego
• gdy wcześniej brał udział w tej sprawie
• osobisty stosunek do strony postępowania
•
(
bez
Iudex inhabilis
( sędzia niegodny)
wszczęcie p-ko niemu postępowania
karnego lub dyscyplinarnego
(5) Postępowanie podatkowe
13
Ochrona praw podatnika
= urzędowe interpretacje podatkowe (1)
INTERPRETACJA OGÓLNA
RODZAJ „CENTRALNEJ” WYKŁADNI
PRAWA PODATKOWEGO
INTERPRETACJA INDYWIDUALNA
CZYM JEST?
ODPŁATNA INFORMACJA, CZY DOKONANA PRZEZ WNIOSKODAWCĘ
PRAWNA OCENA STANY FAKTYCZNEGO JEST (NIE)ZGODNA Z PRAWEM
Minister Finansów
KTO WYDAJE?
Minister Finansów ( w podatkach państwowych) oraz wójt, burmistrz,
prezydent miasta ( w podatkach samorządowych)
Zgodnie z prawem nie mogą tego
robić
organy
administracji
publicznej.
KTO
WNIOSKUJE?
„zainteresowany” w swej indywidualnej sprawie w której nie toczy się:
◊ postępowanie podatkowe ◊ kontrola podatkowa ◊ kontrola skarbowa
◊ RES IUDICATA
kto zatem oszuka – (1) naraża się na odpowiedzialność, jak za składanie
fałszywych zeznań (2) interpretacja wydana w takiej sprawie nie
wywołuje skutków prawnych
Formularz ORD / OG: wskazanie
niejasności
/
niejednolitości
stosowania przepisów prawa
FORMALNOŚCI
Wnioskodawca musi przedstawić: ● stan faktyczny ● swoją własną
ocenę prawną [ bo to nie jest porada prawna] + płacimy 40 złotych u
MF, natomiast w innych organach też – tyle że bez ustawowo podanej
kwoty
TERMIN
WYDANIA
Bez zbędnej zwłoki, nie później niż 3 miesiące od otrzymania wniosku
Zgodnie bowiem z art. 14 o = „milcząca interpretacja” = gdy nastąpi
przekroczenie terminu do wydania INTERPRETACJI INDYWIDUALNEJ.
uznaje się, że została wydana interpretacja uznająca prawidłowość
stanowiska wnioskodawcy
Nieokreślony w przepisach
W Dzienniku Urzędowym Ministra
Finansów
oraz
w
Biuletynie
Informacji Publicznej
PUBLIKACJA
● przesyłana organowi podatkowemu v organowi kontroli skarbowej,
który uczestniczył w danej sprawie
● publikacja w Biuletynie Informacji Publicznej ( z „wymazaniem”
danych osobowych
podatnika)
(5) Postępowanie
podatkowe
14
Ochrona praw podatnika
= urzędowe interpretacje podatkowe (2)
Interpretacja podatkowa nie jest źródłem prawa,
ani decyzją administracyjną
Interpretacje urzędowe nie są wiążące:
• … dla podatnika, który może zachować się
sprzecznie z ich wskazówkami,
• … dla organów podatkowych, które mogą
wydać
decyzję
wbrew
wskazaniom
interpretacji
• … dla sądów administracyjnych, które
rozpatrując wniosek podatnika mogą zmienić
urzędową interpretację
Niekorzystną interpretację podatkową podatnik
może zaskarżyć do WSA.
Obowiązuje zasada, że zastosowanie się
podatnika do interpretacji nie może mu szkodzić
(slajd obok)
1. Złożyłem wniosek o interpretację
indywidualną
2. Interpretacja indywidualna została mi doręczona
(lub)
Interpretacja ogólna została wydana
3. POTEM: organ podatkowy nie uwzględnił w swej
decyzji tej interpretacji
(lub) interpretacja została uchylona wyrokiem WSA
4. ZAKRES OCHRONY PODATNIKA: jeśli (2) nastąpiło przed
wystąpieniem skutków prawnych zdarzenia, o które pytałem w
interpretacji – NIE ZWALNIA MNIE TO Z ZAPŁATY PODATKU;
jeśli skutki wystąpiły przed (2) – NIE MUSZĘ PŁACIĆ PODATKU
(5) Postępowanie podatkowe
15
Inne zasady postępowania podatkowego
ORD 126: zasada pisemności
ORD 123: zasada ( zapewnienia przez
ORD 127: zasada dwuinstancyjności
organ podatkowy) czynnego udziału stron
ORD 128: zasada trwałości decyzji
w postępowaniu
ostatecznych
Co to są decyzje ostateczne?
 zapadłe w ostatniej instancji,
przejawia się m.in. w:
•
obowiązku organu podatkowego zawiadamiania
stron o wszczęciu postępowania,
 wszystkie od których nie służy odwołanie,
•
prawie do wielokrotnego przeglądania akt
sprawy + robienie xero, notatek,
 jeśli w wyznaczonym terminie nie
wniesiono odwołania, a terminu tego nie
przywrócono.
•
prawie żądania przeprowadzania dowodu,
•
prawie obecności w czasie przeprowadzania
dowodów,
ORD 129: zasada jawności tylko dla stron
•
prawie wypowiedzenia się co do materiału
dowodowego przed wydaniem decyzji
(5) Postępowanie podatkowe
16
Zasady postępowania dowodowego
ORD 193 zasada domniemania rzetelności
i niewadliwości ksiąg podatkowych
ORD 123: zasada prawdy obiektywnej
•nakaz rozpatrzenia wszystkich dowodów,
•zagwarantowanie stronom prawa przeprowadzania
wniosków dowodowych,
•udokumentowany stan faktyczny powinien stanowić
pełną i logicznie spójną całość
ORD
194
prawidłowości
urzędowych
Domniemanie = zakaz określania w postępowaniu
podatkowym elementów mających wpływ na wysokość
podatku bez uprzedniego stwierdzenia prowadzenia
ksiąg w sposób wadliwy lub nierzetelny lub bez
wcześniejszego
zakwestionowania
prawdziwości
dokumentów urzędowych
……..wszystko po to, by odtworzyć rzeczywisty obraz
sprawy i trafnie zastosować przepisy prawa
ORD 180: zasada otwartego katalogu
dowodów
ORD 187: zasada swobodnej oceny dowodów
ORD 182: obowiązek uchylenia tajemnicy
bankowej na żądanie organu podatkowego
zasada
domniemania
formalnej dokumentów
ORD
293:
obowiązek
tajemnicy skarbowej
•
•
•
zachowania
w aktach postępowania podatkowego
w indywidualnych dokumentach
w wynikach kontroli podatkowej
Dane te ujawnia się tylko na żądanie określonym
organom
Złamanie tajemnicy skarbowej – zob. ORD 306
(5) Postępowanie podatkowe
17
Decyzja podatkowa
Decyzja = indywidualny akt administracyjny, który kształtuje sytuację materialnoprawną
strony postępowania albo kończy postępowanie przez rozstrzygnięcie, które wywołuje
skutki procesowe powodujące zakończenie sprawy.
Elementy decyzji podatkowej
ORD 210. § 1. Decyzja zawiera:
1]
oznaczenie organu podatkowego, (funkcja informacyjna, służy do weryfikacji właściwości miejscowej, rzeczowej i
instancyjnej; jeżeli niewłaściwy organ wydał tę decyzję – przesłanka stwierdzenia jej nieważności)
2]
datę jej wydania, ( funkcja informacyjna, ale jej brak nie jest istotny dla skutków prawnych decyzji)
3]
oznaczenie strony (brak taki może mieć charakter pozorny, gdy z treści decyzji wynika jednoznacznie, do kogo ona
się odnosi; chyba że decyzja jest skierowana do osoby niebędącej stroną – wówczas: przesłanka stwierdzenia jej
nieważności)
4]
powołanie podstawy prawnej, (w sposób precyzyjny, z dokładnością do konkretnej jednostki podziału przepisu
prawnego – art., ust, §)
5]
rozstrzygnięcie, (tzw. osnowa decyzji, kwintesencja decyzji – jasne i precyzyjne, jednoznaczne i pełne; musi być tak
sformułowane, aby wyraźnie z niej wynikało jakie obowiązki, za jaki okres i w jakiej kwocie zostały nałożone na adresata
decyzji/)
6]
uzasadnienie faktyczne i prawne,( scharakteryzowane w ORD 210 § 4)
7]
pouczenie o trybie odwoławczym - jeżeli od decyzji służy odwołanie,
8]
podpis osoby upoważnionej, z podaniem imienia i nazwiska oraz stanowiska służbowego.
(5) Postępowanie podatkowe
18
Odwołania od decyzji
TREŚĆ ODWOŁANIA:
1. ZARZUT
2. ŻĄDANIE
3. DOWÓD NA POPARCIE ZARZUTU
CECHY ODWOŁANIA:
1. DEWOLUTYWNE
(przeniesienie
sprawy do organu wyższego stopnia)
2. ZAKAZ REFORMATIONIS IN PEIUS,
chyba że decyzja RAŻĄCO narusza
prawo lub interes publiczny
3. SUSPENSYWNE – zależy od rodzaju
decyzji (slajd obok)
3 A. decyzja nieostateczna ( np. gdy nie
upłynął jeszcze termin odwołania lub
gdy w ciągu 14 dni strona wniosła
odwołanie), nakładająca na stronę
obowiązek podlegający wykonaniu w
trybie przepisów o postępowaniu
egzekucyjnym w administracji ( a
takim są wpłaty danin publicznych),
nie podlega wykonaniu, chyba że
decyzji
nadano
rygor
natychmiastowej
wykonalności.
[ORD 239 b]
3
B. decyzja ostateczna podlega
wykonaniu, chyba że wstrzymano jej
wykonanie. (ORD 239 f]
(5) Postępowanie podatkowe
19
Schemat procedury odwoławczej
Max. 14 dni
Doręczenie
decyzji organu 1
instancji
Max. 1 mc.
Wniesienie odwołania do
organu 1 instancji
Wydanie nowej decyzji
( tryb autokontroli)
Max. 14 dni
Organ 2 instancji
Max. 2 m-ce
Utrzymanie w
mocy decyzji
organu 1 inst.
Uchylenie decyzji organu
1 instancji
Umorzenie
postępowania
odwoławczego
+ wydanie nowej decyzji
+ zwrot sprawy do organu 1 inst.
+ umorzenie całego postępowania
(5) Postępowanie podatkowe
20
2. …lub bez podstawy
prawnej
3. ….lub z rażącym
naruszeniem prawa
4. Decyzja dotyczy
sprawy już rozstrzygniętej
decyzją ostateczną
5. Decyzja skierowana do
osoby niebędącej stroną
w sprawie
Z urzędu lub na wniosek
strony
Przed organem wyższej
instancji
6. Decyzja niewykonalna
trwale
(5) Postępowanie podatkowe
Nowe decyzje
1. Decyzja wydana z
naruszeniem przepisów o
właściwości
Wszczęcie postępowania
Niektóre przesłanki (ORD 247)
Stwierdzenie nieważności decyzji
1. Decyzja o
STWIERDZENIU
NIEWAŻNOŚCI
dotychczasowej decyzji
2. DECYZJA o ODMOWIE
STWIERDZENIA
NIEWAŻNOŚC DECYZJI
dotychczasowej – jeśli nie
potwierdzi się istnienie
przesłanek,
3. DECYZJA o ODMOWIE
STWIERDZENIA
NIEWAŻNOŚCI DECYZJI
dotychczasowej z powodu
upływu terminów
przedawnienia
21
Z urzędu lub na wniosek
strony
Przed organem, który
wydał decyzję o ostatniej
instancji ( orzekał jako
ostatni w tej sprawie)
(5) Postępowanie podatkowe
Nowe decyzje
1. Fałszywe dowody
2. Strona bez swej winy nie
brała udziału w
postępowaniu
3. Decyzja wydana w
wyniku przestępstwa albo
bez stanowiska innego
organu
4. Decyzję wydano na
podstawie innej decyzji /
orzeczenia sądu, które
następnie zostało
zmienione w sposób
mogący mieć wpływ na
treść wydanej decyzji
5. Decyzja wydana na
podstawie przepisu
uznanego przez TK za
niezgodny z Konstytucją
Wszczęcie postępowania
Niektóre przesłanki (ORD 240)
Wznowienie postępowania
1. Decyzja o UCHYLENIU
DECYZJI dotychczasowej i
orzeczenie AD REM lub
umorzenie postępowania w
sprawie
2. DECYZJA o ODMOWIE
UCHYLENIA DECYZJI
dotychczasowej – jeśli nie
potwierdzi się istnienie
przesłanek,
3. DECYZJA o ODMOWIE
UCHYLENIA DECYZJI
dotychczasowej, jeśli w
wyniku uchylenia mogłaby
zostać wydana tylko taka
sama decyzja jak
dotychczasowa lub jeśli nie
można wydać nowej decyzji
z powodu przedawnienia
22
Kontrola podatkowa
(podstawa prawna: art. 281 – 292 Ordynacji podatkowej)
Cel kontroli
Sprawdzenie wywiązywania się z obowiązków podatkowych, a także uprawnień
podatkowych, jeśli były one warunkowe ( np. niektóre preferencje podatkowe)
Kto podlega
kontroli?
Podatnicy, płatnicy,
inkasenci, następcy prawni podatnika. Zgoda podmiotu
kontrolowanego nie jest w żadnym przypadku potrzebna. On lub osoba przez niego
wskazana ma prawo asystowania przy czynnościach kontrolnych ( ORD 285)
Kto wykonuje
kontrolę?
1. pracownicy urzędów skarbowych – za upoważnieniem Naczelnika US
2. pracownicy urzędów gminy, miasta, starostwa, urzędu marszałkowskiego – za
upoważnieniem wójta, burmistrza, starosty, marszałka województwa
3. Minister Finansów – gdy chodzi o sprawdzenie stosowania metody ustalania cen
transakcyjnych
Przebieg kontroli
1. Zawiadomienie o kontroli ( zbędne przy tzw. „nagłej kontroli” – ORD 282 C - np. gdy
chodzi o zatajenie dochodów przed fiskusem lub podmiot kontrolowany był już
uprzednio karany)
2. Wszczęcie kontroli : doręczenie upoważnienia do przeprowadzenia kontroli + legitymacji
służbowej (niekiedy – tylko sama legitymacja, ORD 284 A)
3. Właściwa kontrola podatkowa (wstęp do budynków, żądanie okazania dokumentów, za
zgodą prokuratora dokonanie oględzin miejsca; można korzystać z asysty służb
mundurowych); kontrola powinna być zakończona bez zbędnej zwłoki, najpóźniej z
upływem przewidywanego terminu, zawartego w upoważnieniu
4. Protokół pokontrolny, doręczany kontrolowanemu
5. 14 dni dla kontrolowanego na złożenie wyjaśnień/ zastrzeżeń
6. 14 dni dla kontrolującego
na ustosunkowanie
(5) Postępowanie
podatkowe się do wyjaśnień / zastrzeżeń
23
Kontrola skarbowa
(podstawa prawna: ustawa z dnia 28 września 1991 r. o kontroli skarbowej)
1.
2.
3.
4.
Cel kontroli
Ochrona interesów i praw majątkowych Skarbu
Państwa
Zapewnienie skutecznego wykonywania zobowiązań
podatkowych
Przeciwdziałanie i zwalczanie naruszeń prawa
obowiązującego w obrocie z zagranicą
Zapobieganie przestępstwom łapówkarstwa w
jednostkach podległych Ministrowi Finansów
Kto podlega
kontroli?
Kto wykonuje
kontrolę?
Przebieg kontroli
Zakres kontroli
1. Niezgłoszona
do
opodatkowania
działalności
gospodarczej
2. Deklaracje podatkowe
3. Decyzje dot. zarządzania mieniem publicznym
4. Wykorzystywanie środków europejskich
5. Wykorzystywanie gwarancji i poręczeń Skarbu Państwa
6. Oświadczenia majątkowe funkcjonariuszy publicznych
Podatnicy, spółki Skarbu Państwa, pracownicy organów skarbowych, beneficjenci środków
publicznych ( w tym europejskich)
1. Minister Finansów – organ naczelny
2. Generalny Inspektor Kontroli Skarbowej ( powoływany przez Premiera na wniosek MF)
3. Dyrektorzy Urzędów Kontroli Skarbowej ( w każdym z 16 urzędów kontroli skarbowej)
1. Wywiad skarbowy (czynności operacyjno –rozpoznawcze)
2. Możliwość przeprowadzenia NIEJAWNEJ KONTROLI OPERACYJNEJ (art. 36c
3. Postępowanie przygotowawcze (na wzór kpk i kks, wszczynane z urzędu lub w wyniku
zawiadomienia]
4. Postępowanie kontrolne (obowiązują wszystkie zasady postępowania podatkowego, tym
bardziej, że w ramach kontroli skarbowej można prowadzić kontrolę podatkową);
5. Organ kontroli skarbowej wydaje decyzję (ws. podatków i należności budżetowych; odwołanie
do DIC lub DIS) lub wynik kontroli (w innych sprawach, nie można go zaskarżyć i nie wiąże on
żadnego organu)
(5) Postępowanie podatkowe
24
Wybrane uprawnienia inspektorów kontroli skarbowej
(art.11 powołanej poprzednio ustawy)
Inspektorzy i pracownicy mają prawo do:
•
•
•
•
•
legitymowania osób w celu ustalenia ich tożsamości;
zatrzymywania
i
przeszukiwania
osób
oraz
przeszukiwania pomieszczeń, bagażu i ładunku
zatrzymywania
pojazdów
i
innych
środków
przewozowych w celu przeprowadzenia kontroli
przewożonych towarów lub dokumentów przewozowych
dotyczących tych towarów, a także badania towarów i
pobierania ich próbek, oraz przeprowadzenia kontroli
rodzaju używanego paliwa przez pobranie próbek paliwa
ze zbiornika pojazdu mechanicznego
użycia środków przymusu bezpośredniego oraz środków
przeznaczonych do pokonywania zamknięć budowlanych
i innych przeszkód, z wyłączeniem materiałów
wybuchowych, lub wykorzystać te środki.
użycia broni palnej lub ją wykorzystać (…) w celu ujęcia
lub udaremnienia ucieczki osoby zatrzymanej, jeżeli
ucieczka tej osoby stwarza zagrożenie życia lub zdrowia
inspektora, pracownika lub innej osoby lub istnieje
uzasadnione podejrzenie, że osoba zatrzymana może
użyć materiałów wybuchowych, broni palnej lub innego
niebezpiecznego przedmiotu.
Art. 11b. 1. W toku wykonywania czynności służbowych
inspektorzy i pracownicy są zobowiązani do
poszanowania godności człowieka oraz respektowania
innych praw i wolności obywatelskich.
2. Inspektorzy i pracownicy są zobowiązani do
wykonywania czynności służbowych w sposób możliwie
najmniej naruszający dobra osobiste i majątkowe osób i
przedsiębiorców, których te czynności dotyczą.
3. Zatrzymanie osoby może być zastosowane tylko
wówczas, gdy inne środki pozostające w dyspozycji
organów kontroli skarbowej, inspektorów i pracowników
są bezcelowe lub okazały się nieskuteczne.
4. W razie uzasadnionej potrzeby zatrzymaną osobę
należy niezwłocznie poddać badaniu lekarskiemu lub
udzielić jej pierwszej pomocy medycznej.
5. Zatrzymanie pojazdów mechanicznych i innych
środków przewozowych może być dokonywane tylko
przez umundurowanych inspektorów i pracowników,
znajdujących się w pobliżu oznakowanego pojazdu
służbowego.
(5) Postępowanie podatkowe
25
Postępowania odrębne
Postępowanie w sprawie wydawania
zaświadczeń
•
Nie rozstrzyga się w nim o prawach i
Postępowanie w sprawie wymiany informacji
podatkowej z innymi państwami UE
•
obowiązkach strony, a jedynie w sposób
UE
urzędowy potwierdza dany stan faktyczny lub
opodatkowania
prawny ( np. rejestracja podatnika podatku
•
Nie
ma
tu
żadnych
decyzji,
a
jedynie
zaświadczenia stanowiące urzędowy dowód
tego, co zostało w nich potwierdzone ( np.
zaświadczenie o braku zaległości podatkowych)
•
oraz
z
umów
o
unikaniu
podwójnego
Warunkiem wydania takich informacji jest to, że ich
wykorzystanie nastąpi na zasadach określonych w
akcyzowego, certyfikat rezydencji)
•
Obowiązek wymiany informacji wynika z Dyrekytw
w/w umowach ( wzajemność, poufność, terminy)
•
Właściwym
organem
jest
MF
lub
z
jego
upoważnienia GIKS, DUKS, DIS
•
Informacje przekazywane : wszelkie istotne dla
prawidłowego określenia podstaw opodatkowania i
Zaświadczenie wydaje się w granicach wniosku
wysokości zobowiązania podatkowego w zakresie:
bez zbędnej zwłoki, max. w ciągu 7 dni od dnia
opodatkowania dochodu, majątku lub kapitału, a
jego złożenia
także składek ubezpieczeniowych
(5) Postępowanie podatkowe
26