Transcript 10. Prezentacja nt. Wielkanocy

Hanna Szymanderska
,,Polskie tradycje świąteczne’’
Warszawa 2003.
Opracowała:
Karolina Sawicka kl. V b
Wielkanoc to najważniejsza uroczystość kościelna.
To również ważny okres w życiu rolnika, nic więc
dziwnego, że tak wiele miejsca zajmuje w
wierzeniach i wyobrażeniach prawie wszystkich
ludów europejskich.
Przed Wielkanocą robimy wielkie
świąteczne porządki nie tylko po
to, by mieszkanie lśniło czystością.
Porządki mają także symboliczne
znaczenie – wymiatamy z mieszkania
zimę, a wraz z nią wszelkie zło i choroby
Niedziela Palmowa rozpoczyna
Wielki Tydzień - czas
wyciszenia, skupienia i przeżywania
męki Chrystusa. Zwana jest także
"Kwietną" lub "Wierzbną". Tego
dnia święci się palmy. Zwyczaj ten
przywędrował do Polski
z Jerozolimy w średniowieczu.
Obchodzi się go na pamiątkę
uroczystego wjazdu Jezusa do
Jerozolimy. Tradycja wykonywania
palm jest w Polsce bardzo aktualna.
Jajko było symbolem słońca i życia. Wierzono, że ma znaczenie
magiczne.
Kraszanki, hałunki, malowanki maluje się jednym kolorem.
Skrobanki, rysowanki - na jednolitym tle rysuje się wzór, np.
szpilką.
Pisanki, piski - na jajo nanosi się dekorację z wosku pszczelego,
która pozostaje biała na tle kolorowej skorupki.
Jajko jest w Polsce tradycyjną potrawą wielkanocną.
Powszechnym zwyczajem jest dzielenie się święconym jajkiem i
składanie życzeń.
Pisanki są główną dekoracją świątecznego stołu.
Potrzebujemy następujących przedmiotów:
• dobrze oczyszczonego jajka
• jeśli chcemy coś narysować to ołówek, ale nie
używamy gumki !
• wosk
• cieniutki pędzelek do malowania
• świeczka
• barwniki
przyrząd do nanoszenia wosku lub po prostu
patyczek z wbitą w niego igłą – można także
wykorzystać ołówek i wbić przyciętą igłę w
gumkę,
• szmatka do wycierania wosku,
• papierowy ręcznik do suszenia jaj,
• oliwa do nadania połysku pisance,
• szklane słoiczki lub plastikowe kubki i woda do
rozrobienia barwnika oraz najlepiej plastikowe
łyżeczki do mieszania farbki,
• można także użyć folii pęcherzykowej jako podkład
pod jajo tak aby skorupka nie popękała przy
malowaniu.
Wosk musi być dobrze rozgrzany i można go
postawić nad podgrzewaczem ponieważ szybko
zastyga.
• UWAGA! Wosk może się zapalić więc trzeba bardzo
uważać.
• Barwniki rozrabiamy w wodzie dokładnie
wg przepisu.
Najprościej jest zrobić pisankę jednokolorową, gdyż
przygotować się musimy tylko na jedną turę
farbowania. Za pomocą naszego narzędzia do
nanoszenia wosku malujemy wzór jaki ma
pozostać niezafarbowany. Trzeba to robić dość
sprawnie, gdyż jak mówiłam wosk szybko zastyga.
Podobnie jest przy pisankach.
• Malujemy swój wzorek i wrzucamy jajko
do wybranego barwnika.
• Po około 10-15 minutach, zależnie od tego jaki odcień
koloru chcemy uzyskać, jajko wyjmujemy i wycieramy do
sucha papierem.
• Następnie aby pozbyć się wosku umieszczamy jajo w
pobliżu płomienia świecy i kawałek po kawałku
rozpuszczamy wosk i usuwamy go szmatką – trzeba
uważać aby nie poparzyć się i nie przypalić jajka. Dlatego
po prostu lepiej zrobić to po kawałku.
• Po usunięciu wosku, nacieramy pisankę szelakiem lub
oliwką aby nadać mu połysk i dzieło gotowe.
Gdy już zakończymy farbowanie to znów używamy świecy i
Francuskie słowo ,,decoupage’’ pochodzi od
czasownika ,,decouper’’ czyli ,,wycinać’’ i
odnosi się do sztuki ozdabiania maleńkich
pudełeczek po meble.
W najprostszej formie decoupage polega na
wycinaniu wybranego obrazka, naklejając go na
przedmiot i pomalowaniu całości kilkoma
warstwami lakieru, aby dodać mu głębi i
stworzyć wrażenie, że ozdobny motyw został
namalowany.
Atrakcyjność decoupage kryje się w tym, że
każdy może spróbować swoich umiejętności, korzystając z
gotowych wzorów i stworzyć coś niezwykłego.
W pracy techniką decoupage’u: kształtuje się i
rozwija wrażliwość na kolory, zdolność zestawiania barw
w harmonijne kompozycje i projekty.
HISTORIA DECOUPAGE’U
Decoupage przeżywał największy rozkwit w Europie
pod koniec XVII w. i na pocz. XVIII w. głównie
dzięki rozwojowi stosunków handlowych ze wschodem
(Indie, Chiny).
Na pocz. XIX w. jego popularność spadła, ale w
wiktoriańskiej Anglii znowu stała się ulubioną rozrywką
zamożnych dam.
Obecnie wzrost zainteresowania ozdobnymi antykami
przyczynił się do ponownego wypromowania tego
rzemiosła.
1. Przygotuj jajko:
a) Umyj skorupkę jajka płynem do mycia naczyń,
opłucz,
b) Następnie ugotuj i ostudź by było zimne.
2. Pomaluj płaszczyznę skorupki farbą do
gruntowania i zaczekaj aż dokładnie wyschnie.
3. Przygotuj motywy ozdobne z serwetek
wydzierając lub wycinając je (serwetkę trzeba
rozdzielić, pozostawiając warstwę ze wzorem).
4. Pomaluj wystudzone jajko farbą akrylową, pozostaw do
wyschnięcia, następnie powtórz malowanie i zostaw jajko
do ostudzenia.
5. Na płaszczyznę jajka przyklejaj wycięte wcześniej motywy
z serwetek, smarując pędzlem zanużonym w kleju po
powierzchni motywu.
6. Po wyschnięciu zalakierować (można użyć bezbarwnego
lakieru do paznokci)
Wielki Tydzień upływa pod znakiem
przygotowań i oczekiwania Wielkiej
Niedzieli. Przez wieki uczestniczono w
ciągu tych dni w nabożeństwach
upamiętniających wjazd Chrystusa do
Jerozolimy, zapowiadający Jego śmierć i
zmartwychwstanie.
Ważnym dniem Wielkiego Tygodnia jest
Wielka Środa. Młodzież, zwłaszcza chłopcy, topili
tego dnia Judasza. Ze słomy i starych ubrań
robiono wielką kukłę, którą następnie wleczono
na łańcuchach po całej okolicy. Przy drodze
ustawiali się gapie, którzy okładali kukłę kijami.
Na koniec wrzucano „zdrajcę” do stawu lub
bagienka. Wymierzanej w ten sposób
sprawiedliwości stawało się zadość.
Od Wielkiego Czwartku do Wielkiej Soboty,
kiedy milkły kościelne dzwony, rozlegał się dźwięk
kołatek. Obyczaj ten był okazją do urządzania psot.
Młodzież biegała po mieście z grzechotkami, hałasując i
strasząc przechodniów. Do dziś zachował się zwyczaj
obdarowywania dzieci w Wielkim Tygodniu grzechotkami .
Na postny obiad w Wielki Piątek jada się
zwykle:
• śledzia,
• postny żur z kartoflami w mundurkach,
gotowaną lub smażoną na oleju rybę.
Pogrzeb żuru
Ostatnie dwa dni postu były wielkim
przygotowaniem do święta. W te dni robiono
„pogrzeb żuru” – potrawy spożywanej przez cały
post. Kiedy więc zbliżał się czas radości i zabawy,
sagany żuru wylewano na ziemię.
Wieszanie śledzia
W równie widowiskowy sposób rozstawano się też
ze śledziem – kolejnym symbolem wielkiego postu.
Z wielką radością i satysfakcją „wieszano” go, czyli
przybijano rybę do drzewa. W ten sposób karano
śledzia za to, że przez sześć niedziel „wyganiał” z
W Wielki Piątek był zwyczaj strojenia grobu
Chrystusowego. Przywędrował on do Polski
najprawdopodobniej z Czech lub Niemiec, dzięki
naszej polskiej szerokiej kulturze bardzo się
rozwinął.
Wielka Sobota jest ostatnim
dniem postu.
Rano w kościele święci się
pokarmy, a wieczorem także
ogień i wodę.
Do koszyczka wkłada się jajka,
kiełbasę, chleb, sól, chrzan i
baranka. Baranek jest z cukru,
ciasta lub wosku. Koszyk
przyozdabia się gałązkami
bukszpanu i nakrywa go białą
serwetką.
Poniedziałek Wielkanocny
nazywany jest Lanym Poniedziałkiem,
Oblewanką, Polewanką lub dniem
świętego Lejka.
Chłopcy oblewali dziewczyny wodą. Na
ładne, lubiane dziewczyny wylewano całe
wiadra wody lub wrzucano je do stawów,
sadzawek. Im więcej było wody, tym
większy honor dla panny. Przemoczona do
suchej nitki dziewczyna miała tzw.
wzięcie. Jeśli dziewczyna miała suche
ubranie, była niepocieszona.
Panny przygotowywały okup najczęściej w
postaci pisanek. Można było wykupić się
też kiełbasą lub mazurkiem.
Wyrazem wielkanocnej
radości rodziny może być po
zakończeniu śniadania,
wspólna zabawa – zwana
szukaniem zajączka,
czyli małej niespodzianki
dla każdego.
Dziękuję za uwagę
Karolina Sawicka kl. V b