Transcript งานอนามัยแม่และเด็ก นพ.สราวุฒิ

นโยบายการพัฒนางานอนามัยแม่ และเด็ก
นพ สราวุฒิ บุญสุข
หัวหน้ ากลุ่มอนามัยแม่ และเด็ก
กรมอนามัย
ยุทธศาสตร์พฒ
ั นาอนามัยแม่และเด็ก
“ เก่ง ดี มีคุณธรรม กตัญญู
นาครอบครัวผาสุก”
ลูกปลอดโรค แม่ปลอดภ ัย เด็กไทยพ ัฒนาการสมว ัย
สถานการณ์/โอกาส
พ ัฒนา
ผลล ัพธ์/
ผลกระทบ
ธาล ัสซเี มีย
• ธาล ัสซเี มียชนิด
ี
รุนแรง เสย
ค่าร ักษา
5,000–6,000
ล้านบาท/ปี
ี
• เด็กดาวน์เสย
้ า
ค่าใชจ
่ ย
7,500 ล้าน
บาท/ปี
ชนิดรุนแรง 5.4 :
1,000 LB
ิ โดม
ดาวน์ซน
1 : 800 – 1,000
ภาวะพร่องไทรอยด์
0.7 : LB
ื้ จาก
การถ่ายทอดเชอ
แม่สล
ู่ ก
ู
• ปี 2551 : ร้อยละ 5.4
• ปี 2553 : ร้อยละ 3.6
กิจกรรม
Passport of Health
registration
Pre Antinatal Care
• ลงทะเบียนร ับสมุดส ี
ชมพูใหม่ และฝาก
ครรภ์ GA<12 week
ที่ รพ.สต/รพ.
• ค ัดกรองสามี/
ภรรยา
• ให้บริการปรึกษา
แบบคู่
• ค ัดกรองเจาะเลือด
Thal/HIV/
Down’s syndome
/ (HBAg)
• ตรวจสุขภาพมารดา
ผลล ัพธ์
•2560 โรคติดต่อ
และโรคทาง
พ ันธุกรรมลดลง
ร้อยละ 50
• บรรลุ MDG 4
และ 5 (MMR)
สถานการณ์/โอกาส
พ ัฒนา
ทารกแรกเกิด
นา้ หน ัก< 2,500 กร ัม
ร้อยละ 8.2 (ปี 51)
ภาวะขาดออกซเิ จน
ในทารกแรกเกิด
28.6:1000 LB (ปี 51)
นมแม่อย่างเดียว
อย่างน้อย 6 เดือน
ร้อยละ 23.8
พ ัฒนาการของเด็ก
ปฐมว ัย
• ปี 2550 ร้อยละ 67.7
• ปี 2553 ร้อยละ 70.3
ผลล ัพธ์/
ผลกระทบ
กิจกรรม
• ทารกแรกเกิด
นา้ หน ัก<2,500
ี
กร ัม เสย
้ า
ค่าใชจ
่ ยดูแล
ร ักษา 1,148
ล้านบาท/ปี
ื้ HIV
• เด็กติดเชอ
้ า
ี ค่าใชจ
เสย
่ ย
145 ล้านบาท/ปี
New Quality ANC
Antinatal Care
• ใช ้ ANC แนวใหม่
ี่ งเด็ก
• ค ัดกรองความเสย
ทารกและมารดา โดยใช ้
แนวทางใหม่ค ัดกรอง
ที่ รพสต./รพ. และมี
แนวทาง Refer พบ
ี่ วชาญ
แพทย์ผเู ้ ชย
EID/S
(early Infant Detection
screening)
Child 0-5 year
• Early Infant
Detection/ Screening
• ค ัดกรองความผิดปกติ
ทารกตงแต่
ั้
แรกเกิด โดย
้ นาม ัย 55 (ปร ับปรุง
ใชอ
ใหม่) โดยพ่อ แม่ และ
จนทสธ พบความ
ผิดปกติ ได้ตงแต่
ั้
แรก
่ ต่อบาบ ัดได้เร็ว
สง
• สน ับสนุนกินนมแม่อย่าง
เดียว ตงแต่
ั้
แรกเกิดถึง 6
เดือน สน ับสนุนลาคลอด
บทเรียนนมแม่ ใน
โรงเรียน
ผลล ัพธ์
• 2560 บรรลุ
MDG 4 และ 5
• WCC คุณภาพ
• ศูนย์เด็กเล็ กน่า
อยูร่ ะด ับดีมาก
• พ ัฒนาการเด็ก
สมว ัย 90%
โครงกา
ร
Milestone Maternal
and Child Health
• EWEC
• ANC/WCC/LR/ศูนย์
เด็กฯ คุณภาพ
• Model child
development
• Passport of Health
• สารวจพัฒนาการและ
ิ กรรม
• ตาบลนมแม่เพฤต
พื่อสายใย
รัก (Model Child
Development)
• CHCT (ฝากครรภ์ค่)ู
• วิจย
ั เชิงปฏิบตั •ิ กHAART
ารระบบfor all
ดูแลสตรีตงั ้ ครรภ์แนว
ใหม่
• วิจย
ั เชิงปฏิบตั ิ การ
คลินิกเด็กดีคณ
ุ ภาพ
• สารวจพัฒนาการเด็ก
• แผนที่ ทางเดิน
ยุทธศาสตร์
งาน
Denver
II
อนามัยแม่และเด็กใน อปท.
• โมเดลชุมชนต้นแบบเพื่อพัฒนา
สุขภาพแม่และเด็ก
• คลินิก 3 วัย เด็กไทยฉลาด
• Book start
• โรงพยาบาลสายใยรักแห่งครอบครัวเพื่อพัฒนาสุขภาพแม่และเด็กไทย
• การพัฒนาอนามัยแม่และเด็กในพืน
้ ที่ทรงงาน
• ธาลัสซี เมีย/เอดส์/TSH
2550
2551
2552
2553
2554
2555
2556 พ.ศ.
กรอบแนวคิด “การพัฒนาแม่และเด็กอย่างครบวงจร”
20 ปี เด็กไทย เก่ง มีคณ
ุ ธรรม กต ัญญู
นาครอบคร ัวผาสุก
สร้างสงิ่ แวดล้อม
้
ทีเ่ อือ
- รพ.ได้มาตรฐาน
- ศูนย์เด็กเล็ ก
ได้มาตรฐาน
- สถานประกอบ
กิจการมุมนมแม่
- ชมรมฯ ปราชญ์
แม่อาสา
- ร ร.พ่อ แม่ ปู่ ย่า
ตา ยาย
- บ้านแลกเปลีย
่ น
เรียนของชุมชน
- มีแผนชุมชนเพือ
่
พ ัฒนาเด็ก
•
•
•
•
•
2560 โรคติดต่อและโรคทางพ ันธุกรรมลดลง ร้อยละ 50
2560 บรรลุ MDG 4 และ 5
WCC คุณภาพ
ศูนย์เด็กเล็กน่าอยูร่ ะด ับดีมาก
พ ัฒนาการเด็กสมว ัย 90
ท้องถิน
่
แผนชุมชน
ข ับเคลือ
่ น ติดตาม
ประสาน
พ ัฒนาแม่
และเด็กอย่าง
ครบวงจร
คร ัวเรือน
บุคคล ครอบคร ัว
ต้นแบบ
สถานบริการฯ
ระบบบริการ
มาตรฐาน
ภาคีเครือข่ายในประเทศ/
องค์กรต่างประเทศ
ั
ทุนสงคม
สน ับสนุน
-ข้อตกลงร่วม
ของชาวบ้าน
- ปราชญ์ อสม.
- แกนนานมแม่
- ดีเจน้อย/ยุวฑูต
- ผูม
้ จ
ี ต
ิ อาสา
- ชมรมต่างๆ
- ภูมป
ิ ญ
ั ญา
ท้องถิน
่
- ว ัด /ร ร.
- สว่ นร่วมของชุมชน
ANC คุณภาพ
หมายถึง การจัดระบบบริการดูแลหญิงตัง้ ครรภ์ และทารกในครรภ์
ที่พสิ ูจน์ แล้ วว่ า เป็ นประโยชน์
ด้ วยมาตรฐานใน 6 องค์ ประกอบหลัก คือ
ให้ความรู้แนวทางบริ การคุณภาพ และหญิ งตัง้ ครรภ์ สมัครใจ
คัดกรองด้วยเกณฑ์ ประเมิ นความเสีย่ งของหญิ งตัง้ ครรภ์ (Classifying Form)
ให้บริ การดูแลหญิ งตัง้ ครรภ์ แนวใหม่
โรงเรี ยนพ่อแม่รายกลุ่ม หญิ งตัง้ ครรภ์ ดูแลตนเองได้
ผูใ้ ห้บริ การซักถามและตอบคาถามรายบุคคล มี ช่องทางติ ดต่อได้ 24 ชม.และ
นัดหมายครัง้ ต่อไป
6. ลงบันทึกในสมุด MCH และแนะนาให้หญิ งตัง้ ครรภ์ ใช้
1.
2.
3.
4.
5.
7
Quality ANC
Eary ANC12 wks
Follow up
Blood Exam Thal/AIDS
Dental
Parent school
Urine Exam
Pink book
พัฒนาการสมองตั้งแต่ปฏิสนธิ
• สมองมนุษย์พฒ
ั นาขึ ้นหลังจากการ
ปฏิสนธิของไข่และสเปอร์ ม ได้
ประมาณ 3 สัปดาห์
• ในระยะไตรมาสแรกของการ
ตังครรภ์
้
เซลสมองมีการแบ่งตัว
อย่างรวดเร็วประมาณ สองแสนห้ า
หมื่นเซลต่อนาที
กิจกรรมบริการคุณภาพ ANC
Screening at first visit
1
ี่ งสูง
กลุม
่ ทีไ่ ม่มภ
ี าวะเสย
้ ฐาน
สามารถให้การดูแลแบบพืน
(Low Risk )
2
กลุม
่ ทีต
่ อ
้ งการการดูแลเป็น
ี่ ง
พิเศษ หรือมีปจ
ั จ ัยเสย
( High Risk )
10
Classifying Form
ี่ ง 18 ข้อ ด ังนี้ :
การประเมินภาวะเสย
1.
ประว ัติทางสูตก
ิ รรม
(Obstetric history)
2. การตงครรภ์
ั้
ปจ
ั จุบ ัน
(Current pregnancy)
3. สภาวะสุขภาพทว่ ั ไป
(General medical conditions )
11
Classifying Form
12
การน ัดตรวจ ในกรณี LOW RISK
1
ครงแรก
ั้
ั
(<12 สปดาห์
, +-2 )
( นัดฟังผลเลือด / โรงเรียนพ่อแม่ครัง้ ที่ 1 )
2
ครงที
ั้ ่ 2
ั
( 18 สปดาห์
,+-2 )
3
ครงที
ั้ ่ 3
ั
( 26 สปดาห์
,+-2 )
4
ครงที
ั้ ่ 4
ั
( 32 สปดาห์
,+-2 )
( นัดฟังผลเลือด / โรงเรียนพ่อแม่ครัง้ ที่ 2 )
5
ครงที
ั้ ่ 5
ั
( 38 สปดาห์
,+-2 )
13
โรงเรียนพ่อแม่ ครงที
ั้ ่ 1
แจ้งหรือน ัดแจ้งผลเลือดโดยเร็ว
ี่ ง Post test counseling
ให้การปรึกษาคูเ่ สย
ึ ษาแบบกลุม
ให้สข
ุ ศก
่ ในโรงเรียนพ่อแม่
เน ้นสามีมส
ี ว่ นร่วม
การออกกาล ังกายในหญิงตงครรภ์
ั้
โภชนาการ
การเตรียมความพร้อมสาหร ับการตงครรภ์
ั้
14
โรงเรียนพ่อแม่ ครัง้ ที่ 2
แจ้งผลเลือด
เยีย
่ มชมห้องคลอด และสอนการเตรียมคลอด
ึ ษาแบบกลุม
ให้สข
ุ ศก
่ ในโรงเรียนพ่อแม่
้ งลูกด้วยนมแม่
การเตรียมเต้านมและการเลีย
การวางแผนครอบคร ัว
15
LR คุณภาพ
1.ห้ องคลอดจัดการให้ บริการได้ ตรงตามมาตรฐานวิชาชีพ
2.มีขบวนการป้องกันและควบคุมความเสี่ยงในสตรี ต้ังครรภ์ และทารก
แรกเกิด
3 High risk classification and referral system
4.Patograph assessment and risk monitoring
5.กระบวนการการสร้ างเสริมสุขภาพตามแนวทางของโรงพยาบาลสาย
รั กแห่ งครอบครั ว
INTRAPARTUM
Birth asphyxia
ANC
•
•
•
•
•
Growth
Weight(Mother,Fetus)
Amniotic fluid
Monitoring, NST
U/S necessary**
LABOR
 ANC
 Continuous monitoring
 Progress of labor
 Awareness**
ผศ.นพ.อดิเทพ เชาว์ วิศิษฐ รพ รามา
WCC คุณภาพ
เป้าประสงค์
1.ปกป้อง ส่ งเสริมและสนับสนุนให้ กลุ่มเด็กแรกเกิด-5ปี ได้ รับการบริการ
ตามชุดสิทธิประโยชน์ อย่ างครอบคลุม ทั่วถึงและเข้ าถึงการบริการ
อย่ างเสมอภาค
2.สร้ างระบบในการดูแลสุขภาพเด็กแรกเกิด- 5ปี อย่ างมีคุณภาพและ
บูรณาการระหว่ างภาครัฐและเอกชนภาคประชาชนเพื่อเด็กเจริญเติบโต
พัฒนาการสมวัย
Bright Future USA for Child Health Supervision
มีจด
ุ มุง
่ หมาย คือ
•การค ัดกรองและเฝ้าระว ังโรค
•การป้องก ันโรค
่ เสริมสุขภาพ
•การสง
ศริ ก
ิ ล
ุ อิศรานุรักษ์
พัฒนาการเชื่อมโยง
โครงข่ายใยประสาท
(ต้นทุนที่แท้ของมนุษย์)
แรก
เกิด
3
เดือน
15
เดือน
ดร.ประภาพรรณ จูเจริญ ม มหิดล
2 ปี
มาตรฐาน10 กิจกรรมหลัก WCC คุณภาพ
1.มีการชักประวัติ เกี่ยวกับการตังครรภ์
้
และการคลอด
2.มีการประเมินการเจริญเติบโต น ้าหนัก ส่วนสูง วัดรอบ ศรี ษะ ประเมินพฤติกรรมการ
บริโภค
3.ประเมินความเสี่ยงมารดา โรคพันธุกรรม การติดเชื ้อ
4.ประเมินความพร้ อมของมารดามารดาในการเลี ้ยงลูกด้ วยนมแม่ และการเลี ้ยงลูก
5.คัดกรองและส่งเสริมพัฒนาการเด็กด้ วยอนามัย 55 สอนผู้ปกครองดูแลลูกด้ านพัฒนาการ
และใช้ สมุดบันทึกสุขภาพ
6.เด็กที่มีพฒ
ั นาการล่าช้ าได้ รับการประเมิน กระตุ้นและส่งต่อรักษาโดยผู้เชี่ยวชาญ
7.มีการตรวจร่างกายและตรวจทางห้ องปฏิบตั ิการ ตามช่วงอายุ
8.ตรวจพิเศษตามช่วงอายุ
9.ให้ วคั ชีนตามช่วงอายุ และสังเกตุอาการผิดปกติ
10ให้ ความรู้ตามแนวทางโรงเรี ยนพ่อ แม่ การใช้ สมุดบันทึกสุขภาพแม่และเด็ก และสัดส่วน
ผู้ให้ บริการ 1:10-15
Child Development corner
พัฒนาการการเรียนรู้ ของสมองเกีย่ วข้ องกับ
พันธุกรรมและสิ่ งแวดล้อม ดังนั้นการเรียนรู้ ทมี่ ี
การลงมือปฏิบัติ ได้ รับประสบการณ์ ตรงจึงเป็ น
การกระตุ้นประสิ ทธิภาพของสมองกับการ
เรียนรู้ ได้ ดที สี่ ุ ด คาถาคือ ยิง่ ฝึ กยิง่ ดียงิ่ มี
พัฒนาการ