Transcript Apsorpcioni kapaciteti AP Vojvodine za korišćenje fondova

Regionalni kapaciteti u Vojvodini za
korišćenje fondova Evropske unije
Mr Valentina Ivanić, direktor
Centar za strateško ekonomska istraživanja “Vojvodina-CESS”
Konferencija “Transparentno korišćenje EU fondova u Srbiji”
Beograd, 23. jun 2011.
SADRŽAJ
• O istraživanju o apsorpcionim kapacitetima za EU fondove u
Vojvodini koje je sproveo “Vojvodina-CESS”
• Rezultati programa prekogranične saradnje (CBC) u okviru
CARDS/IPA i njihova komparacija
• Analiza stavova službenika lokalnih samouprava u APV –
ocena kapaciteta za korišćenje fondova EU
• Prepreke i podsticaji korišćenju fondova EU
• Preporuke za unapređenje apsorpcionih kapaciteta u APV
O ISTRAŽIVANJU
• “Apsorpcioni kapaciteti AP Vojvodine za korišćenje fondova
Evropske unije” je publikacija objavljena 2011. godine
• projekat je podržao Fond za otvoreno društvo
• cilj istraživanja da se ustanove kapaciteti lokalnih
samouprava i regionalne Vlade za korišćenje fondova
Evropske unije
• metodologija:
1. desk analiza CARDS i IPA programa prekogranične
saradnje
2. anketa u lokalnim samoupravama o percepciji kapaciteta
za korišćenje fondova (40 ispitanika iz 40 opština u
Vojvodini)
TERITORIJALNI RASPORED
PROJEKATA APLIKANATA IZ
VOJVODINE (ukupno 77 projekata)
–
CARDS CBC
2004-2006
11
11
SA
RUMUNIJOM
13
SA
MAĐARSKOM
10
9
CARDS CBC SUMARNI REZULTATI ZA PROGRAME SA MAĐARSKOM I
RUMUNIJOM
TIPOVI ORGANIZACIJA KOJIMA SU
ODOBRENI PROJEKTI
SPORTSKE
ORGANIZACI
JE 6.5%
RASPORED VREDNOSTI DONACIJE PREMA TIPU
ORGANIZACIJE (EUR)
KOMORE I
AGENCIJE ZA
MSP 3.9%
LOKALNE SAMOUPRAVE
OBRAZOVNE INSTITUCIJE
JAVNE
INSTITUCIJE
9.1%
LOKALNE
SAMOUPRA
VE 36.4%
NVO
2,789,841
850,592
736,194
JAVNE INSTITUCIJE
607,901
PS VLADE VOJVODINE
549,305
NVO 18.2%
PS VLADE
VOJVODINE
7.8%
OBRAZOVNE
INSTITUCIJE
18.2%
SPORTSKE ORGANIZACIJE
163,884
KOMORE I AGENCIJE ZA MSP
149,066
CARDS CBC SUMARNI REZULTATI ZA PROGRAME SA MAĐARSKOM I
RUMUNIJOM
TERITORIJALNI RASPORED PROJEKATA PO
OKRUZIMA
TERITORIJALNI RASPORED VREDNOSTI
DONACIJA PO OKRUZIMA (EUR)
2.2%
JUŽNOBANATSKI
2.2%
11.8%
SEVERNOBAČKI
1,088,149
24.7%
SEVERNOBANATSKI
SREDNJEBANATSKI
11.8%
1,262,760
SREDNJEBANATSKI
966,503
ZAPADNOBAČKI
937,990
SEVERNOBAČKI
ZAPADNOBAČKI
JUŽNOBAČKI
JUŽNOBANATSKI
JUŽNOBAČKI
849,274
SREMSKI
17.2%
16.1%
SEVERNOBANATSKI
SREMSKI
697,820
46,279
REZULTATI CARDS PROGRAMA SA MAĐARSKOM I RUMUNIJOM
• Od ukupno 99 projekata na oba programa, na teritoriji Vojvodine je
realizovano ukupno 77 projekata (35 sa Rumunijom, 42 sa Mađarskom)
• Najviše projekata su ostvarile lokalne samouprave - 28 projekata (36,4%)
• Najviše sredstava su povukle lokalne samouprave –2.789.841 evra
• U pogledu broja projekata, najuspešniji Severnobanatski okrug sa 23
projekta (24,7%)
• U pogledu sredstava, najviše je privukao Južnobanatski okrug – 1.262.760
evra
3
18
3
TERITORIJALNI RASPORED
PROJEKATA IPA CBC ANALIZA PRVIH JAVNIH POZIVA
4
2
3
CBC SA
MAĐARSKOM
2
2
CBC SA
BiH
CBC SA
RUMUNIJOM
3
CBC SA
HRVATSKOM
2
24
2
3
5
2
1
2
4
8
IPA PROGRAMI PREKOGRANIČNE SARADNJE – ANALIZA PRVIH POZIVA
*metodološka napomena: kod programa sa Rumunijom i Hrvatskom su bile
objedinjene vrednosti projekata sa obe strane pa su iznosi indikativni
TIPOVI ORGANIZACIJA KOJIMA SU ODOBRENI
PROJEKTI NA NIVOU VOJVODINE
ORGANIZACIJE
ZA PODRŠKU
MSP 5.1%
SPORTSKE
ORGANIZACIJE
6.6%
OBRAZOVNE
INSTITUCIJE
13.2%
JAVNE
INSTITUCIJE
19.9%
PS VLADE
VOJVODINE,
1.5%
NEVLADINE
ORGANIZACIJE
30.9%
RASPORED VREDNOSTI DONACIJE PREMA TIPU
ORGANIZACIJE U VOJVODINI (EUR) *
LOKALNE SAMOUPRAVE
14,234,226
JAVNE INSTITUCIJE
5,015,741
OBRAZOVNE
INSTITUCIJE
NVO
LOKALNE
SAMOUPRAVE
22.8%
2,618,955
2,571,931
KOMORE I AGENCIJE ZA
MSP
766,580
SPORTSKE
ORGANIZACIJE
702,976
PS VLADE VOJVODINE
450,595
*Bez Bosne i Hercegovine
IPA PROGRAM PREKOGRANIČNE SARADNJE – ANALIZA PRVIH POZIVA
TERITORIJALNI RASPORED PROJEKATA PO
OKRUZIMA U VOJVODINI
RASPORED VREDNOSTI DONACIJE PO
OKRUZIMA (EUR)*
SEVERNOBANATSKI
5,767,632
1.8%
2.7%
10.6%
JUŽNOBANATSKI
30.1%
JUŽNOBAČKI
SEVERNOBAČKI
12.4%
3,838,721
JUŽNOBAČKI
1,725,996
SEVERNOBANATSKI
JUŽNOBANATSKI
SREDNJEBANATSKI
SREDNJEBANATSKI
1,331,872
SEVERNOBAČKI
1,239,421
ZAPADNOBAČKI
SREMSKI
19.5%
23.0%
ZAPADNOBAČKI
*Bez Bosne i Hercegovine
645,668
REZULTATI IPA CBC PROGRAMA SA MAĐARSKOM, RUMUNIJOM,
BOSNOM I HERCEGOVINOM I HRVATSKOM
• najviše projekata su realizovale nevladine organizacije – 30,9%,
• najviše sredstava privukle lokalne samouprave – 14.234.226 EUR*
• najuspešniji okrug je Južnobački - 30,1% od ukupnog broja projekata
• najviše sredstava je privukao Severnobanatski okrug – 5.767.632 EUR
KOMPARACIJA CARDS/IPA
CARDS
IPA
TIP ORGANIZACIJE KOJA JE
REALIZOVALA NAJVIŠE
PROJEKATA
LOKALNE SAMOUPRAVE
NEVLADINE
ORGANIZACIJE
TIP ORGANIZACIJE KOJA JE
PRIVUKLA NAJVIŠE
SREDSTAVA
LOKALNE SAMOUPRAVE
LOKALNE SAMOUPRAVE*
2.789.849 EUR
14.234.226 EUR
NAJUSPEŠNIJI OKRUG
PREMA BROJU PROJEKATA
SEVERNOBANATSKI
JUŽNOBAČKI
23 PROJEKTA
24,7%
34 PROJEKTA
30,1%
OKRUG KOJI JE PRIVUKAO
NAJVIŠE SREDSTAVA
JUŽNOBANATSKI
SEVERNOBANATSKI
1.262.760 EUR
5.767.632 EUR
28 PROJEKATA
36,4%
42 PROJEKTA
30,9%
ANALIZA STAVOVA SLUŽBENIKA LOKALNIH SAMOUPRAVA U AP
VOJVODINI
• U okviru projekta sprovedeno je istraživanje među zaposlenima
koji se bave projektnim aktivnosti u lokalnim samoupravama u
AP Vojvodini
• Od ukupno 45 vojvođanskih opština, dobijeno je 40 kompletno
ispunjenih upitnika koji su bili predmet analize
• Istraživanje je bilo fokusirano na ispitivanje stavova u 4 oblasti:
I
Strateški planovi razvoja
II
Kapaciteti opština za korišćenje fondova EU
III
Regionalne razvojne agencije kao instrument
podrške opštinama u korišćenju fondova EU
IV
Prepreke i podsticaji korišćenju fondova EU
STRATEŠKI PLANOVI RAZVOJA
• Koja su sektorska i planska dokumenta usvojena od strane
skupštine opštine ili je njihovo usvajanje u planu?
Strateški plan razvoja opštine
40
Lokalni plan upravljanja otpadom
34
Prostorni plan opštine
32
Lokalni plan za mlade
31
Lokalni plan u oblasti unapređenja socijalne
zaštite
29
Lokalni akcioni ekološki plan
14
0
Ostali planovi ukupno: 33
10
20
30
40
OCENA KAPACITETA ZA KORIŠĆENJE FONDOVA EU
Broj opština
• Koliko je do sada projekata u opštini odobreno za finansiranje
iz fondova EU (završenih i tekućih)?
13
12
11
10
9
8
7
6
5
4
3
2
1
0
Inđija
0
1
2
3
4
5
6
7
8
Kanjiža
9
Broj projekata
10
11
12
Sombor
13
14
15
16
OCENA KAPACITETA ZA KORIŠĆENJE FONDOVA EU
• Zamoljeni da ocene sveukupne kapacitete za korišćenje mogućnosti
vezano za fondove EU ispitanici su dali sledeće odgovore:
10%
Odlično
25%
Dobro
Nezadovoljavajuće
65%
• Bolje je ocenjena stručnost u fazi pripreme nego u fazi implementacije
projekta
OCENA KAPACITETA ZA KORIŠĆENJE FONDOVA EU
• Na pitanje da li smatraju da je dovoljan broj zaposlenih u opštini koji
se projektima, 80% je odgovorilo da nije zadovoljno – prosek je 4 lica
po opštini
Broj opština
• Koliko ima zaposlenih lica u odeljenju/organizacionoj jedinici koja se
bavi EU projektima ili ako nema posebne jedinice, koji je broj
zaposlenih koji se bave tim poslovima u opštini?
12
11
10
9
8
7
6
5
4
3
2
1
0
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
Broj zaposlenih
10
11
12
13
14
15
16
17
OCENA KAPACITETA ZA KORIŠĆENJE FONDOVA EU
• Na pitanje kakva je organizacija zaposlenih koji rade na projektima u
opštinama, odgovori su bili:
Jedinica za projekte se nalazi u sklopu nekog od odeljenja
opštinske uprave
5%
18%
35%
Jedinica funkcioniše u sklopu Kancelarije za lokalni
ekonomski razvoj ili sličnih institucija
U jednom ili više odeljenja opštinske uprave postoje lica
zadužena za EU projekte
Osnovano je posebno odeljenje opštinske uprave koje se bavi
projektima
20%
22%
Niko se u opštini ne bavi EU projektima
• Na pitanje da li su u procesu apliciranja za EU fondove ostvarili
partnerstvo sa nekom drugom opštinom 90% ispitanika je odgovorilo
potvrdno
OCENA KAPACITETA ZA KORIŠĆENJE FONDOVA EU
• Praksa dodatnog usavršavanja kroz treninge i obuke postoji u 35 od
40 opština
• Dodatne obuke su prema mišljenju ispitanika najpotrebnije u
sledećim oblastima:
Sprovođenje PRAG procedura
31
Ukupan finansijski menadžment
projekta
29
Sprovođenje projektnih aktivnosti
28
Priprema projekata
18
Drugo
3
0
10
20
30
40
OCENA KAPACITETA ZA KORIŠĆENJE FONDOVA EU
• Na pitanje da li smatraju da postoji opasnost od “odliva”
stručnjaka za projektni menadžment u privatni sektor, 65%
ispitanika je odgovorilo pozitivno
• Na pitanje da li angažuju konsultante za pripremu i/ili
implementaciju projekata, odgovori su bili sledeći:
8%
Za potrebe pripreme i implementacije projekata
41%
20%
Za potrebe pripreme projekata
Ne koristimo usluge konsultanata
Za potrebe implementacije projekata
31%
REGIONALNE RAZVOJNE AGENCIJE KAO INSTRUMENT PODRŠKE
OPŠTINAMA U KORIŠĆENJU FONDOVA EU
•
Na teritoriji AP Vojvodine deluju tri regionalne razvojne agencije (RRA):
Regionalni centar za društveno-ekonomski razvoj Banat, Regionalna
razvojna agencija Srem i Regionalna razvojna agencija Bačka
•
Na otvoreno pitanje na koji način smatraju da RRA treba da sarađuju sa
opštinama kada je u pitanju priprema i implementacija projekata
finansiranih iz fondova EU, ispitanici su najčešće dali sledeće odgovore:
•
•
•
•
•
•
•
Pružanje stručne tehničke pomoći
Posredovanje u međuopštinskom povezivanju
Učestvovanje na projektu u vidu partnera
Analize potreba zajednice
Usklađivanje lokalnih i regionalnih strategija
Savetodavna uloga
Pružanje informacija
PREPREKE I PODSTICAJI KORIŠĆENJU FONDOVA EU
• U kojoj meri se slažete da navedeni faktori predstavljaju prepreku za
korišćenje fondova Evropske unije, ocenom od 1 do 5 :
Teškoće opštine u sufinansiranju ili pretfinansiranju projekata
4.45
Državni službenici nisu dovoljno motivisani da se dodatno angažuju na
projektima
4.33
Nedostatak ljudskih resursa sa specifičnim znanjima i veštinama
4.05
Previše komplikovane procedure za implementaciju projekata
4.00
Nemogućnost zapošljavanja novih ljudi
3.93
Previše komplikovane procedure za apliciranje
3.73
Različiti politički interesi koji otežavaju apliciranje
3.25
Nepostojanje organizacije i koordinacije u okviru opštine
3.23
Nedovoljna informisanost o EU fondovima
3.10
Srednja ocena
PREPREKE I PODSTICAJI KORIŠĆENJU FONDOVA EU
• U kojoj meri se slažete da navedene aktivnosti mogu da doprinesu
unapređenju kapaciteta opštine u pogledu efikasnije upotrebe
fondova EU (ocena od 1 do 5) :
Podizanje nivoa informisanosti i svesti o značaju i mogućnostima
fondova EU među rukovodiocima u opštini
4.78
4.65
Jačanje ljudskih kapaciteta opštine kroz veći broj edukacija
4.38
Uspostavljanje mehanizama međuopštinske saradnje
4.36
Jačanje mehanizama koordinacije unutar opštine
Jačanje saradnje sa svim potencijalnim partnerima (NVO, druge
javne institucije)
4.35
4.28
Jačanje finansijskih kapaciteta opštine
Pružanje pomoći od strane pokrajinske i republicke Vlade u
pogledu sufinansiranja i pretfinansiranja projekata
4.23
3.80
4.00
4.20
4.40
4.60
4.80
Srednja ocena
5.00
PREPORUKE ZA UNAPREĐENJE APSORPCIONIH KAPACITETA U AP
VOJVODINI
- Budući da gotovo sve opštine u APV imaju strateške planove razvoja,
neophodan dalji korak – kreiranje studija izvodljivosti za
infrastrukturne projekte
- Povećati broj ljudi zaduženih za upravljanje projektima u opštinama i
jačati ulogu Kancelarija za lokalni ekonomski razvoj
- Pojačati edukacije vezno za implementaciju projekata - pogotovo
PRAG procedure
- Osmisliti mehanizme za zadržavanje projektnih menadžera u okvirima
državne administracije – podsticaji, mogućnost napredovanja
PREPORUKE ZA UNAPREĐENJE APSORPCIONIH KAPACITETA U AP
VOJVODINI
- Neophodno intenziviranje saradnje između lokalnih samouprava i RRA
u cilju kreiranja regionalnih projekata
- Rešavati pitanje sufinansiranja i pretfinansiranja projekata – koristiti
mogućnosti koje pružaju:
- Fond za razvoj AP Vojvodine
- Bespovratna sredstva za sufinansiranje koja povremeno dodeljuje
Vlada APV
Hvala na pažnji!
Centar za strateško ekonomska istraživanja “Vojvodina-CESS”
Mite Ružića 2/4
21 000 Novi Sad
www.vojvodina-cess.org