Transcript Akut Akciğer Ödemi Hastalığı ve Hemşirelik Bakımı

Kronik Obstrüktif Akciğer
Hastalığı ve Hemşirelik Bakımı
Akut Akciğer Ödemi ve
Hemşirelik Bakımı
Kronik Obstrüktif Akciğer
Hastalığı ve Hemşirelik Bakımı
KOAH nedir?

Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı (KOAH)
kronik bronşit veya amfizeme bağlı hava
yolu tıkanıklığıdır.
Kronik bronşitte en önemli semptomlar,
kronik öksürük ve balgam çıkarmadır.
 Amfizem ise; Yapısal değişiklikler
sonucunda akciğerin elastik özelliğinin
bozularak fazla miktarda hava yolu
kollabe olması sonucu obstrüksiyon
meydana gelir ve akciğer kapasitesi
azalır.

KOAH’lı olgular, yılda yaklaşık 1-4 kez akut
atak epizotları ile karsılaşır.
 Akut atak, stabil seyreden bir olguda nefes
darlığında artış, günlük aktivasyonda azalma
ile kendini gösteren, balgam volüm ve
renginde değişiklik, öksürükte şiddetlenme,
yüksek ateş ve mental fonksiyonlarda
bozulmanın da tabloya eklenebildiği “akut bir
kötüleşme dönemi” seklinde tanımlanabilir.

Risk Faktörleri ?
En önemli risk faktörleri:
 sigara içilmesi,
 alfa-1 antitiripsin eksikliği,
 hava kirliliği,
 bronş hiperaktivitesi,
 sosyoekonomik durum ve
 cinsiyet seklinde sıralanabilir.

Sigara: KOAH’ın en önde gelen
nedenidir ve bilinen tüm vakaların
%90’nından sorumludur. Sigara içen her
5 kişiden biri yaşamı esnasında KOAH
gelişme riskiyle karşı karşıyadır. Sigara
kullananların yaklaşık %50’sinde kronik
bronşit gelişirken, %15-20’sinde KOAH
gelişmektedir.

Alfa-1 Antitiripsin Eksikliği: Alfa-1
antitiripsin (AAT) eksikliği KOAH’a yol
açtığı bilinen tek genetik faktördür. AAT,
proteolitik enzimlerin majör inhibitörü
olup, alt solunum yollarında kuvvetli bir
doku yıkıcı proteaz olan nötrofil elastazın
akciğer dokusunda yaratacağı yıkımı
önler. Bu koruyucu mekanizma
çalışmadığında alveol duvarları hasara
uğrar ve amfizem oluşur.

Hava Kirliliği: Kronik bronşit ve
amfizem; hava kirliliği olan, endüstri
bölgelerinde daha sık görülmektedir. Bu
da hava kirliliğinin KOAH gelişiminde
önemli bir faktör olduğunu
göstermektedir

Sosyoekonomik Durum ve Cinsiyet:
Hijyenik koşulların yeterince
sağlanamadığı durumda KOAH gelişme
riski artmaktadır.
 Cinsiyet ile hastalık ilişkisine bakıldığında
ise KOAH ile ilgili bulguların erkeklerde
görülme sıklığının kadınlardan daha
fazla olduğu görülmektedir.
KOAH’da yasam süresini kısaltan faktörler
arasında;
 ileri yas,
 sigara içmeye devam edilmesi,
 bronkodilatöre yanıtsızlık,
 tedavi edilemeyen ileri dereceli
hipoksemi ve korpulmonale sayılabilir.
KOAH’da Tanı

Hastaların anamnezlerinde astım, alerji,
sinüzit, nazal polip veya diğer solunum
yolu hastalıklarının bulunması, benzer
aile hikayesi tanımlaması ve var olan
bulguların gelişme sekli hikayede dikkat
edilmesi gereken noktalardır.
KOAH’da Tanı
Özellikle dönem dönem alevlenme veya
hastaneye yatış hikayesinin olması,
beraberinde ek hastalıkların olması
KOAH anemnezinde önemlidir.
 Solunum fonksiyon testleri solunumsal
semptomların değerlendirilmesinde en
önemli bilgiyi veren laboratuar
incelemesidir.

KOAH’da Tedavi
KOAH'ta tedavi amaçları şunlardır;
 Hastalığın ilerlemesini önlemek
 Semptomları gidermek
 Egzersiz toleransını arttırmak
 Hayat kalitesini arttırmak.
 Komplikasyonları önlemek veya tedavi etmek
 Mortaliteyi azaltmak
 Tedaviye ilişkin yan etkileri önlemek veya azaltmak
 Sigaranın bırakılması tüm tedavi programı boyunca
uygulanması gereken bir amaçtır.
KOAH’da Tedavi
Sigaranın bırakılmasi
 İlaçTedavisi,
 Pulmoner Rehabilitasyon Programları,,
 Egzersiz,
 Oksijen tedavisi,
 Mekanik ventilasyon.

KOAH’da Tedavi

Sigaranın bırakılması KOAH tedavisinin
temeli ve hastalığın ilerlemesini önleyen
en önemli yöntemdir.
KOAH’da Tedavi
İlaç tedavisinde ;
 Bronkodilatörler
 Antibiyotikler
 Ekspektoran ilaçlar
 Steroidler
 Diüretikler
KOAH’da Tanı
Pulmoner Rehabilitasyon Programlar
 Egzersiz yapılması, performansı,
maksimum oksijen tüketimini artırır ve
hasta kendini daha iyi hisseder.
Gerektiğinde oksijen verilmesi ve
besinsel takviyelerin alınması solunum
kaslarının gücünü arttırabilir
Oksijen tedavisi;
KOAH’ta oksijen tedavisi üç temel yolla
uygulanmaktadır:
 1- Uzun süreli oksijen tedavisi,
 2- Egzersiz süresince oksijen desteği,
 3-Alevlenmede oksijen tedavisi.
KOAH alevlenmelerinde sıklıkla görülebilen
hipoksemi vücutta pek çok fizyopatolojik
değişikliğe yol açar. Oksijen tedavisi farklı
akımlarda farkı FiO2 sağlayan ;
 nazal kanül,
 basit maske,
 kısmi geri dönüşlü maske,
 geri dönüşsüz maske
 venturi maskesi
gibi maske ve kanüller yardımıyla uygulanmaktadır.
Oksijen tedavisinin nasıl verileceği, hastanın genel
durumu ve kan gazı değerleri ile hasta ve doktorun
tercihine göre değişiklik gösterir.
Mekanik ventilasyon
 KOAH alevlenmesine bağlı akut solunum
yetmezliğinin en belirgin özelliği gaz alışverişinin
hızlı bozulması olup, Pa-CO2’de artma, PaO2’de
azalma ve pH’da azalma ile karakterizedir.
 Alevlenmede mekanik ventilasyon ihtiyacını
doğuran çok sayıda faktöre bağlı dört önemli
fizyopatolojik değişiklik mevcuttur:
 dinamik hiperinflasyon (intrensek PEEP veya otoPEEP),
 solunum kas fonksiyon bozukluğu
 gaz değişiminde bozulma ve
 kardiyovasküler anormallikler
Kontrollü Solunum Teknikleri;
 Büzük dudak solunumu: Burundan derin
soluk alınır ve daha uzun bir sürede ıslık
çalar gibi verilir.
 Diyaframa solunumu: Yatar pozisyonda
iken hasta bir taraftan büzük dudak
solunumu yapar diğer taraftan bir elini
göğsüne, diğer elini karnına koyar ve derin
nefes alırken karnının ileriye doğru
genişlemesini izler
HEMŞİRELİK
TANISI
AMAÇ
UYGULAMA
Ventilasyonun
Akciğerler
Düzenli
azalması ve hava
yollarında bol
mukus olması
nedeniyle gaz
değişiminin
bozulması
inde
ventilasyon
un ve gaz
değişiminin
yeterli
olmasını
sağlama
olarak solunum
hızı, şekli ve hipoksi
yönünden izlenmeli
Düşük düzeyde oksijen
verilir
Hastaya fowler
pozisyonu verilir
Solunum yolları açıklığı
sağlanır
İsteme göre
bronkodilatör verilir
Eğer norkotik ilaç
verilirse yakından hasta
izlenmeli
HEMŞİRELİK
TANISI
AMAÇ
UYGULAMA
Fazla sekresyon
ve etkisiz
öksürük
nedeniyle hava
yolu açıklığında
yetersizlik
Hastanın etkili
öksürebilmesi
ve hava
yollarında
ventilasyon
için yeterli
açıklığın
sağlanması
· Hastaya bol sıvı
içirilir
· Odanın havası
nemlendirilir
· Etkin öksürme ve
derin solunum
egzersizleri
öğretilir ve
uygulatılır
HEMŞİRELİK
TANISI
AMAÇ
UYGULAMA
Dispne ve
yetersiz
oksijenlenmey
e bağlı aktivite
intöleransı
Hastanın
aktiviteleri
yapabilir
duruma
gelmesini
sağlama ve
enerji tüketimi
hakkında bilgi
sahibi olmasını
sağlama
Hastaya
sigara içme fazla
sıcak hava fazla kilo stres
gibi oksijen kullanmasını
arttıran aktivitelerden uzak
durması söylenmeli
 Aktivite ve istirahat
planlarını gün içine
yayarak yapması
söylenmeli fazla yoracak
aktivitelerden uzak
durması söylenmeli
Günlük aktivitelerini azar
azar arttırarak devam
etmesi gerektiğini
söylemeliyiz
HEMŞİRELİK AMAÇ
TANISI
solunum
güçlüğü ve
boğulma
korkusuna
bağlı
anksiyete
Hastanın
etkili baş
etme
yöntemlerini
kullanmasını
ve psikolojik
olarak
rahatlatılması
UYGULAMA
Akut
solunum güçlüğü
sırasında hastanın yanında
kalınır ve telaş etmeden
yardımcı olunur
·Sakin çevre koşulları
sağlanır
Akut solunum güçlüğü
sırasında kapı ve pencereler
açılır odadaki görevi
olmayan kişiler ortamdan
uzaklaştırılır
Hastanın rahatlatılması
sağlanır ve solunum
egzersizleri yenilenir
HEMŞİRELİK
TANISI
AMAÇ
UYGULAMA
Beslenmede
değişikliğe
bağlı beden
gereksiniminde
n daha az
beslenme
Hastanın
beslenmesin
i sağlama
normal
kilosuna
getirme
Hasta
ya yemeklerden önce
ve sonra ağız bakımının
önemini anlat ve uygulat
Yüksek proteinli ve kalorili
diyet ve az ve sık yemesini
anlat
Gaz yapan gıdalardan uzak
durması gerektiği söylenir ve
önerilir
Gerektiğinde yüksek kalorili
besinler yemesini önermeliyiz
· Hastanın beslenmesi kilo
takibi yapılır ve yakından
izlenir
HEMŞİRELİK
TANISI
AMAÇ
UYGULAMA
Dispne ve
dış uyaranlar
nedeniyle uy
ku
düzeninde
bozukluk
Hastanın
yeterince
kendini
dinlenmiş
hissetmesi
Hasta
odasının sakin iyi
havalandırılmış olması ve
hafif ışıklandırma yapılır
Kafein gibi uyaranlardan
uzak durması söylenir
Hergün düzenli olarak aynı
saatlerde yatması söylenir
Yatmadan önce biraz
yemesi gerekir açlık uykuyu
kaçır
 Ilık banyo ılık içecekler
içebilir
Akut Akciğer Ödemi Hastalığı
ve Hemşirelik Bakımı
Akut akciğer ödemi, akciğerlerde
toplanan sıvı miktarında artış sonucu,
gaz alış-verişinde bozuklukla karakterize,
acil tedavi gerektiren bir durumdur.
 Akciğer ve kalp hastalıklarının bir
komplikasyonudur.


Normalde pulmoner kapillerde onkotik ve
hidrostatik basınç arasında bir denge
vardır. Eğer kolloid osmotik basınç azalır
yada hidrostatik basınç artarsa, sıvı
pulmoner kapillerden ayrılarak boşluğa
girecektir. Bu durum interstisyel ödem
olarak adlandırılır.
ETYOLOJİ
*Konjestif kalp yetmezliği,
 *İV sıvı yüklenmesi,
 *Hipoalbüminemi,
 *Akciğerlerdeki kapiller permehabilitenin
artması,
 *Lenf sisteminin malign hastalığı,
 *Respiratuar distress sendromu ve
bilinmeyen nedenlerle gelişebilir.

Klinik Belirtileri
* İleri derecede nefes darlığı,
 * taşikardi,
 * terleme,
 * huzursuzluk ve *endişe,
 * pembe ve* köpüklü balgam,
 * nefes verme sırasında *wheezing
duyulması görülebilir.

Olası Hemşirelik Tanıları
Akciğer ödemi nedeniyle oksijen
tüketimi/enerji kullanımının artmasına
bağlı olarak aktivite değişmesi ya da
azalması nedeniyle **“Aktivite
İntoleransı”
 Yaşadığı semptomlar ve bilgi eksikliği
nedeniyle **“Anksiyete”

Olası Hemşirelik Tanıları
Bilgiyi yanlış yorumlama, unutkanlığın
olması, evde bakım ve alacağı önlemlere
ilişkin bilgisinin yetersiz olması nedeniyle
**“Bilgi Eksikliği”
 İlaç miktarının fazla olması, ilacın
vücuttan atılamaması nedeniyle **“Dijital
İntoksikasyon Riski”

Olası Hemşirelik Tanıları
Alveoler kapiller membran değişiklikleri,
pulmoner venöz konjesyon nedeniyle
**“Gaz Değişiminde Bozulma”
 Hastanede olma, vücudun savunma
mekanizmasının *yetersiz olması,
siliaların fonksiyonlarının azalması,
akciğerlerde sıvının bulunması,
beslenme yetersizliği nedeniyle
**“Enfeksiyon Riski”

Olası Hemşirelik Tanıları

Sol kalp yetersizliği ya da mitral kapak
hastalığı olması, plazma kolloid osmotik
basıncının sıvıların kandan pulmoner
interstisyel alanlara çıkmasına yol
açacak kadar düşmesi nedeniyle** “Sıvı
Volüm Fazlalığı”
Etjolojik nedenlere bağlı olarak pulmoner
kapiller basıncın artması ve interstisyel
alanlara sıvı dolması sonucu gaz değişiminin
yetersiz olması nedeniyle **“Solunum
Disfonksiyonu”
 Dispne ve hipoksi gibi anormal fizyolojik
durum, hastanenin rutin temposunun
rahatsızlık vermesi, muhtemelen bulunacağı
yoğun bakımın hastanın rutinlerini değiştirmesi
nedeniyle **“Uyku Örüntüsünde Bozulma”

Hemşirelik Bakımı






*Hastaya damar yolu açılır.
*Foley kateter takılır.
*Order edilen diüretik tedavisi ve diğerleri
yapılır.
*Aldığı çıkardığı izlemi çok dikkatli yapılmalıdır.
*Oksijen verilir, yaşam bulguları izlenir, kan
gazı kontrolü yapılır.
*Entübasyon için malzemeler hazırlanır.
*Hastanın anksiyetesini azaltmak için
çevresel uyaranlar azaltılır her uygulama
öncesi hasta bilgilendirilir.
 *Order edilen ilaçlar uygulanır yan etkileri
açısından hasta takip edilir.
 *Hasta entübe edilip mekanik ventilatöre
bağlandıysa ventilatöre bağlı hasta
bakımı uygulanır.

*Hangi aktivitelerin önemli olduğunu ve
öncelikli aktiviteyi hasta ile birlikte
değerlendirmek, yatak içinde 2 saatte bir
pozisyon değişikliği yapmak, oda içinde
hareket edebilmesine olanak sağlamak
 *Aktivite artışını dereceli olarak yapmak.
 *Yatakta, oturarak ve yatak kenarında *ROM
egzersizleri* (range of motion) yapmak.
Egzersizleri günde 3 kez 10-15 dakika
uzatmak,






* Günde 3 kez derin solunum egzersizleri
yapmak,
*Günde 3 kez 30 dakikada sandalyede
oturmayı sağlamak,
*Günde 3 kez 1-2 dakika oda içinde yürüyüş
yapmak, Ev içinde yürüme veya koridorda 25
atım yürümek.
*Hastayı gürültüsüz sakin bir yere almak
*Tüm tedavi yöntemlerini açıklamak
*Geçmişteki baş etme yöntemlerini
değerlendirmek, uygun yöntemin
kullanılmasını sağlamak, müzik dinletme,
egzersiz vb gevşeme yöntemleri uygulamak,
güven ortamı sağlamak
 *Normal akciğer fonksiyonlarını ve patolojik
durumları anlatmak
 *Bilgi için yazılı ve sözel form sağlamak
 *Sigaranın bırakılmasının önemini vurgulamak

*Bradikardi ve taşikardi durumlarında ilaç
dozlarını dikkatli kullanmak
 *Dijital intoksikasyonu konusunda
hastayı bilgilendirmeli.


*Etkili öksürük ve derin solunumu desteklemek
ve yatak başını yükseltmek
 *Pulse oksimetre ile oksijen konsantrasyonunu
izlemek, uygun yolla maske veya kanül ile
oksijen tedavisi uygulamak
 *Sıvı dengesini hesaplamak, günlük aldığı
çıkardığı takibi yapmak, gizli kayıpların
farkında olmak, günlük kilo takibi yapmak
Gastrointestinal sistem belirtileri;* iştahsızlık,*
bulantı, *kusma, *ishal.
 Merkezi sinir sistem belirtileri; *başağrısı,
*konfüzyon,*letarji, *halsizlik, *depresyon,*
irritabiite,* konvülsiyon,* halüsinasyon,
*konuşamama,* bellek kaybı, koma.
 Kardiyovasküler sistem belirtileri; *taşikardi,
*bradikardi,*kalp yetmezliği.
 Görmeye ilişkin belirtiler; *Renkli görme, *çift
görme,* fotofobi
