Transcript NNivo (E.Eğmir)

Eray EĞMİR-090625007
Günümüzde CAQDAS(Computer Aided Qualitative
Data Analysis) şemsiyesi altında yer alan programlar, çok
geniş sayıda bir dizi yazılım paketini içermektedir. Bunları
birleştiren temel ilke ise, nitel verilere yönelik nitel
yaklaşıma sahip olmalarıdır(Lewins ve Silver, 2007; akt.
Kuş 2010). Verilere yönelik bu nitel yaklaşım ise, ‘içerik
analizi’ metodundan farklıdır(Kuş, 2010)
Nitel
veri
analiz
programları,
araştırmacılar
tarafından çoğunlukla yanlış anlaşıldığı üzere sadece
verileri organize etmeye yarayan bir araç değildir;
kategorilerin hiyerarşik düzenlenişinden daha fazlasına
olanak tanımaktadır(MacNillan ve Koenig, 2004; akt.
Kuş, 2010)
CAQDAS, üç kuşakta sınıflandırılan bir evrim sürecini izlemiştir(Fielding ve
Lee, 2002; akt. Kuş, 2010):
Kuşaklar
Teknikler
Olanaklar
Word işlemcisi ve veri
tabanı düzenleme
sistemleri
Kes ve kopyala
Veri düzenlemenin temel
gereklerini sağlamada
yetersiz
Uzmanlaşmış kodlama ve
geri çağırma programları
Sofistike kes ve kopyala
İndeksleme
Memo
Yapılaşmamış metin
formundaki veriyi
düzenleme kabiliyeti var
Gelişmiş kodlama ve geri
çağırma programları
Birlikte beliren kodları
arama, karmaşık ilişki
ağları inşa etme, model
inşa etme
Teori inşası ve hipotez
testini destekliyor
NVİVO 8 PROGRAMININ ARAYÜZÜ
NVivo programındaki çalışma alanı temelde üç pencereden
oluşmaktadır:
 Navigation View: Bu pencerede programın temel işlevlerine
işaret eden ögeler(sources,nodes,sets vb. yer almaktadır)
 List View: dosya içeriklerinin görüntülendiği penceredir.
 Detail View: Projedeki her bir ögenin içeriğine bu pencereden
ulaşılabilir(Kuş, 2010)
NVİVO’da ÇALIŞMAYA BAŞLAMA
NVivo ile çalışmaya başladığınızda yapacağınız ilk şey proje
oluşturmaktır. NVivo’da proje, veri kaynaklarının ve tüm analiz
basamaklarının saklandığı yerdir. Kısaca NVivo’daki proje dosyası şunları
içermektedir:
 İnternal Sources(veri kaynakları): Görüşme deşifreleri, ses kayıtları,
resimler, videolar gibi tüm birincil veri kaynakları
 External Sources: Kitaplar, elde yazılmış günlükler gibi programa
“import” edemeyeceğiniz kaynaklar
 Memos: Gözlemlerinizi ve düşüncelerinizi kaydettiğiniz belgeler(Kuş,
2010)
 Nodes: Kodlamada kullandığınız tema, kategori veya
case’ler
 Attributes: Cinsiyet, yaş vb. demografik değişkenler ya
da case’lere ait özellikler
 Queries: Fikirlerinizi sorgulamak ya da kategorileriniz
arasında ilişkiler, örüntüler aramak için kullandığınız işlev
 Models:
Verilerinizi,
kategorilerinizi,
fikirlerinizi
grafiksel gösterimlere dönüştürebileceğiniz işlev(Kuş,
2010)
1.NVİVO ile LİTERATÜR TARAMA
Kodlama yapma
Nitel veri analizinde temel süreç kodlamadır. Kodlama sırasında
orijinal metin ya da veri kaynağı içinden bir parçayı seçip belirli bir kategori
ya da tema içine koyarız. NVivo’da bu kategori ya da temalara “node” adı
verilmektedir.
NVivo’da bir “case” ise cinsiyet, yaş vb. demografik değişkenlerin ya
da belirli özellikleri ifade eden attribute’lara sahip bir node’dur.
Araştırmanızdaki bir kişi ya da bir entiteyi temsil edebilir. Örneğin,
araştırmanıza bağlı olarak case’iniz bir kurum, bir kişi ya da bir yer olabilir.
Kısacası NVivo’da case’leri “analiz birimimiz” olarak düşünebiliriz(Kuş,
2010)
In-vıvo oluşturulan her node, NVivo’da “free node”u
temsil eder. “Free node” aralarında hiyerarşik ilişki
kurulamayacak olan node’lardır. NVivo’da bundan başka
bir de “tree node”lar vardır. “Tree node”lar, “free
node”ların
node’lardır.
tersine
“Tree”
hiyerarşik
ifadesi,
simgelemektedir(Kuş, 2010)
ilişkiye
dallara
sahip
olan
ayrılabileceğini
Nitel veri analizi programlarının en büyük katkılarından birisi “
coding and retrieving” işlevidir. Bu işlev, nitel araştırma metodolijisindeki
bağlamsızlaştırma ve yeniden bağlamsallaştırma süreçlerine karşılık gelir.
Kodlamadan sonraki adım ise, kategori içeriklerini, yapılan
kodlamaları genişletmek ya da daraltmak üzere kontrol etmektir. İşte bu
süreçte kodlana metin parçalarını orijinal bağlamı içinde görmek
gerekebilir. Kodlamadaki bu iki temel süreçten ilki “bağlamsızlaştırma”ya,
diğeri ise “yeniden bağlamsallaştırma”ya karşılık gelmektedir(Kuş,2010)
İlintiler: Nitel veri analiz programlarının en büyük katkılarından
birisi de çeşitli ilintiler kurmaya imkan vermesidir. NVivo ile
kategoriler, belgeler, resimler vb. arasında çeşitli ilintiler kurmak
mümkündür.
“Memo link”
“Memo” nitel araştırma metodolojisinde kullanılan bir terimdir. Bir
memo, araştırmacının saha notları, gözlem notları ya da analiz notları
ya da araştırma günlüğü olabilir(Gibbs, 2002; akt. Kuş, 2010)birincil
veriler ve memo’lar arasındaki ayrımın ne kadar katı çizileceğine
ilişkin karar araştırmacıya ati metodolojik bir karardır(Kuş, 2010)
2.NİTEL GÖRÜŞMELERİN ANALİZİ
Ses dosyalarını kodlama
Ses kayıtları üzerinde doğrudan kodlama yapabilmek, araştırmacıların
izledikleri geleneksel süreçleri dönüştürmektedir. Şöyle ki, teknolojinin
sunduğu imkanlarla artık görüşme ses kayıtları, deşifre edilip metin
biçimine getirildikten sonra bir kenara bırakılacak veri kaynağı durumunda
değildir. Tersine, analiz boyunca elimizin altında bulunan, üzerinde kodlama
yapabileceğimiz, analiz boyunca istediğimiz anda tekrar dinleyebileceğimiz
ve raporlaştırma aşamasında dahi kullanabileceğimiz bir veri kaynağı
durumundadır(Kuş, 2010).
“Relationships” oluşturma
NVivo’da yer alan “Relationships” işlevini kullanarak projede yer alan
ögeler arasında ilişki kurulabilir.
Model oluşturma
NVivo’da veriler arasındaki bağlantıları, ilişkileri görselleştirmek üzere
çeşitli modeller oluşturulabilir.
Grafik oluşturma
NVivo’da matris arama sonuçlarını, kodlamaları ya da attribute’ların
case’lere dağılımını gösteren iki ya da üç boyutlu grafikler hazırlamak
mümkündür.
Rapor oluşturma
NVivo’da istenilen zamanda projenin, veri kaynaklarının, node’ların ve
case’lerin özet raporları alınabilir(Kuş, 2010)
3.OTOFOTOGRAFİ ARAŞTIRMASI
Fotoğraf gibi görsel verilerin analizinde bilgisayar
programlarının katkısı çarpıcıdır. Fotoğraflar daha detaylı
analiz
edilebilir,
fotoğraflardaki
belli
bölümler
kategorileştirilebilir ve bu sürecin geri dönülerek kontrol
edilmesi de çok daha kolay ve hızlıdır(Kuş, 2010)
4.AÇIK-UÇLU SURVEY SORULARININ ve ODAK
GRUP(FOCUS GROUP) GÖRÜŞMELERİNİN ANALİZİ
NVivo’da odak grup analizinin otomatik kodlama ile yapılabilmesi
için öncelikle odak grup görüşme metninin biçimsel düzenlenmesi önem
taşımaktadır.
Veri
kaynağını
programa
aktarmadan
önce
ya
da
programlandıktan hemen sonra gerekli biçimsel düzeltmeyi yapabiliriz.
Odak grup görüşme metninin biçimsel düzenlenmesi: görüşmede
yöneltilen sorular ayrı paragraf olarak düzenlenmeli ve yanıtlar da aynı
biçimde bir paragraf olarak düzenlenmelidir. Katılımcıların adları(ya da kod
adları) alt-başlık gibi ayrı bir satırda yer almalı ve yanıtları bu başlığın
altında yer almalıdır(Kuş, 2010)
Açık-uçlu survey sorularının analizi
Odak grup görüşmesi üzerinden anlatılan otomatik
kodlama süreci, açık-uçlu soruların analizi için de
kullanılabilir. Burada da soru formunun biçimsel olarak
düzenlenmesi önem taşımaktadır. Soru formundaki sorular
ayrı bir paragraf, yanıtlar ise ayrı bir paragraf olarak
düzenlenmelidir. Kısaca, soru ve yanıtlar arasında bir satır
boşluk bulunmalıdır(Kuş,2010)
KAYNAKÇA
 Kuş, E. (2010). NVIVO 8 ile Nitel Araştırma Projeleri.
Ankara: Anı Yayıncılık