Transcript Verilerin Analizi

Veri Analizi
Bulgular
• Bu bölümde, toplanan verilerin analizine
ilişkin istatistiksel sonuçlar özetlenir. Sonuç
kısmını destekleyecek şekilde gereksiz
ayrıntılara girmeden raporlanır.
BULGULAR
Coğrafya Öğretmeni adaylarının bazı profil özelliklerine ilişkin bulgular
Coğrafya Öğretmeni adaylarının profil özelliklerini tanımlayan her bir
duruma ilişkin bulgular kayıtlı bulundukları program türüne göre
tablolaştırılarak aşağıda verilmiştir.
Tablo 2: Coğrafya Öğretmeni adaylarının ailelerinin yaşadığı yerleşim
birimine göre dağılımı
Ailenin Yaşadığı Yerleşim Birimi
Köy Kasaba
Program
Tezsiz Y.L.
Eğitim
Fak.
Toplam
İlçe
İl
Büyük
şehir
f
23
11
42
38
36
Toplam
150
%
15,3
7,3
28
25,3
24
100
f
23
5
55
31
29
143
%
16,1
3,5
38,5
21,7
20,3
100
f
46
14
97
69
65
293
%
15,7
5,5
33,1
23,5
22,2
100
Öğretim İlke ve Yöntemleri Boyutu
Ss
20 Coğrafya dersinde işlenen konular güncel olaylarla ilişkilendirilirdi.
3,43
1,16
21 Coğrafya öğretmenim ders anlatırken açık ve anlaşılır dil kullanırdı.
3,99
,99
Coğrafya öğretmenim dersi anlatırken bildiğim yakın çevremden örnekler
3,52
verirdi.
1,11
22
23 Coğrafya öğretmenim dersi işlerken hayatın içinden örnekler verirdi.
24
3,60
1,07
Coğrafya dersinde yeni bilgileri öğrenirken, önceki benzer bilgilerimle
3,51
ilişkilendirmem sağlanırdı.
1,05
25 Coğrafya derslerinde işlenen konular seviyeme uygundu.
26
4,09
,58
Coğrafya derslerinde öğretmen hazırladığı etkinliklerle kendi kendime
2,51
yaparak yaşayarak öğrenmemi sağlardı.
1,12
27 Coğrafya dersinde bazı konuları araştırma ve incelemeler yaparak öğrendim.
2,50
1,11
28 Coğrafya dersinde bazı konuları öğrenmek için deney yaptığımız oldu.
1,84
1,03
Coğrafya dersiyle ilişkili olarak benimde katıldığım gözlem gezisi/gezileri
1,75
düzenlendi.
Coğrafya dersinde hazırladığım ödevler/proje çalışmaları benim için öğretici
30
2,81
oldu.
29
31 Coğrafya dersinde bazı konuları arkadaşlarımla işbirliği yaparak öğrendim
1,08
1,31
2,82
1,19
Ortalama 3,03
,69
BULGULAR
• Öğretim ilke ve yöntemleri boyutu kısmen düzeyinde
gerçekleşmektedir. Bu boyutu kendi içerisinde öğretim
ilkeleri (20-21-22-23-24-25. maddeler) ve yöntemleri
olarak ikiye ayırdığımızda, öğretim ilkelerine uygunluk
açısından bütün maddelerin ortalaması genellikle
düzeyindedir. Fakat öğrenme-öğretme sürecinde
kullanılan yötemler açısından durum pek iç açıcı
değildir. Çünkü coğrafya öğretiminde önemli
yöntemlerden biri olan gözlem gezisi/gezilerin düzeyi (
=1,75) hiçbir zaman aralığında gerçekleşmiştir. Buda
coğrafya öğretiminde gezilerin neredeyse hiç
yapılmadığı anlamına gelmektedir. Bu boyutta
gerçekleşme düzeyi en yüksek olan özellik öğretim
ilkelerinden biri olan coğrafya dersi içeriğinin öğrenci
seviyesine uygun olma durumudur ( =4,06). Bu aynı
zamanda anketteki bütün maddelere ilişkin en yüksek
düzeydir.
Verilerin Analizi
Tek Değişkenli Analizler
Tek Değişkenli Analizler
• Tek değişkenli analizler, tek tek belli değişkenler
açısından, yığın halindeki verilerin özetlenmesi
amacına dönüktür.
• Çoğu araştırmalar, özellikle bir durumun
ayrıntılarını belirlemeye dönük araştırmalar, tek
değişkenli çözümlemeler gerektirir niteliktedir.
• Örneğin bir ülkedeki okur-yazarlık oranları, bir
bölgedeki hastalık türleri gibi taramalar da, tekil
analizler ile sonuçlandırılabilir.
Tek Değişkenli Analizler
•
•
•
•
•
•
•
•
Frekans Dağılımı
Aritmetik Ortalama
Ortanca
Tepe Değer
Genişlik
Değişkenlik
Standart Sapma
Normal Dağılım
Frekans Dağılımı
• Tek tek toplanmış ve üzerinde herhangi bir
işlem yapılmamış verileri daha anlaşılır
yapmanın yolu,frekans dağılımı çıkartmaktır.
• Frekans dağılımı, her bir verinin yinelenme
sayısını gösteren bir tablodur. Sayısal olarak ya
da grafikle ifade edilebilir. Sembolü “f ” dir.
Frekans Dağılımı
Aritmetik Ortalama
• Ölçümlerin aritmetik toplamlarının ölçüm
sayısına bölümü ile elde edilir. Genellikle
sembolü ile gösterilir.
• Formülü:
Öğretim İlke ve Yöntemleri Boyutu
Ss
20 Coğrafya dersinde işlenen konular güncel olaylarla ilişkilendirilirdi.
3,43
1,16
21 Coğrafya öğretmenim ders anlatırken açık ve anlaşılır dil kullanırdı.
3,99
,99
Coğrafya öğretmenim dersi anlatırken bildiğim yakın çevremden örnekler
3,52
verirdi.
1,11
22
23 Coğrafya öğretmenim dersi işlerken hayatın içinden örnekler verirdi.
24
3,60
1,07
Coğrafya dersinde yeni bilgileri öğrenirken, önceki benzer bilgilerimle
3,51
ilişkilendirmem sağlanırdı.
1,05
25 Coğrafya derslerinde işlenen konular seviyeme uygundu.
26
4,09
,58
Coğrafya derslerinde öğretmen hazırladığı etkinliklerle kendi kendime
2,51
yaparak yaşayarak öğrenmemi sağlardı.
1,12
27 Coğrafya dersinde bazı konuları araştırma ve incelemeler yaparak öğrendim.
2,50
1,11
28 Coğrafya dersinde bazı konuları öğrenmek için deney yaptığımız oldu.
1,84
1,03
Coğrafya dersiyle ilişkili olarak benimde katıldığım gözlem gezisi/gezileri
1,75
düzenlendi.
Coğrafya dersinde hazırladığım ödevler/proje çalışmaları benim için öğretici
30
2,81
oldu.
29
31 Coğrafya dersinde bazı konuları arkadaşlarımla işbirliği yaparak öğrendim
1,08
1,31
2,82
1,19
Ortalama 3,03
,69
Ortanca
• Ortanca, büyüklük sırasındaki ölçüm dizisini,
sayıca iki eşit gruba ayıran değerdir. Bu
nedenle “ortadeğer” olarak da adlandırılır.
• Örneğin “1, 3, 3, 4, 5, 6, 6, 8, 15” dizisinde
ortanca 5’tir.
• Örneğin “4, 8, 15, 16, 23, 42” dizisinde ortanca
değer 15,5’tir.
Tepe değer
• Frekans dağılımı çıkartılmış bir dizide, en çok
yinelenen (frekansı en yüksek olan) ölçüm
değerine tepe değer denir.
• Örneğin “2, 3, 4, 4, 4, 5, 5, 6, 7, 7, 9” dizisinde
tepedeğer 4’tür.
• Bir dizide birden fazla tepe değer bulunabilir.
Genişlik
• Genişlik ya da dizi genişliği, bir dağılımda, en
büyük ve en küçük ölçümler arasındaki farktır.
• Genişlik bir yayılım ölçüsüdür, kolay
hesaplanır, uç değerlerden çok etkilendiği için
çok az bilgi verir.
• Örneğin bir sınavdan alınan puanlar: “12, 34,
55, 67, 68, 78, 89, 90, 95, 95, 97, 100” olsun.
• Bu dizinin genişliği:
• 100 – 12 = 88’dir.
Değişkenlik (varyans)
• Bir dağılımdaki ölçümlerin o dağılımın
ortalamasından sapmalarını temsil eden bir
yayılım ölçüsüdür. Pek çok istatistiksel işlemde
kullanılan önemli bir kavramdır.
• Bütün değerler aynı olursa, değişkenlik de sıfır
olacaktır.
• Değeri büyüdükçe, dağılımın daha yaygınlaştığı,
küçüldükçe ise daha benzeşikleştiği söylenebilir.
Standart sapma
• Değişkenliğin kareköküne standart sapma denir.
• En çok kullanılan yayılım ölçüsüdür.
• Özellikle normal dağılım eğrisi ile
ilişkilendirildiğinde öteki ölçülere oranla daha çok
bilgi verir.
• Ortalamadan sonra en çok kullanılan kavramdır.
• Standart sapma SS ile gösterilir.
• Değişkenlik formülünün karekökü alınarak
bulunabilir.
Standart sapma
• Eğer ölçümlerin çoğunluğu ortalamaya yakın
ise, standart sapma değeri küçüktür;
• Eğer ölçümlerin çoğu ortalamadan uzakta
yayılmışlarsa standart sapma değeri büyük
olur.
• Eğer bütün veri değerleri tıpatıp ayni ise
standart sapma değeri sıfırdır.
Normal dağılım
• Doğadaki varlıklar, pek çok özellikleri bakımından,
ortalama etrafında kümelenmekte, ortalamadan
uzaklaştıkça gözlenebilen sayılar da azalmaktadır.
• Örneğin bir toplumda büyük çoğunluk, ortalama
zeka düzeyindedir.
• Gözlenen bu durumlardan da yararlanılarak,
olasılık hesaplarına dayalı, gözlemlerin çok
olduğu, oranda gerçekleşme olasılığının arttığı
kabul edilen, kuramsal bir dağılım geliştirilmiştir.
Ve buna normal dağılım eğrisi denilmiştir.
• Bu eğrinin oluşturduğu dağılım, orta eksen etrafında
simetrik;
• Ortalama, ortanca ve tepe değer aynı;
• İki uçta sürekliliği koruyan;
• Ortalamadan uzaklaştıkça tabana yaklaşan özelliktedir.
• Her grup için ortalama ve standart sapma ikilisinden
yararlanılarak bir normal dağılım eğrisi çizilebilmektedir.
Verilerin Analizi
İlişkisel Analizler
İlişkisel Analizler
• İki ya da daha çok değişken arasındaki ilişkilerin
araştırılması halinde, ilişkisel analizlere
başvurulur.
• Pek çok araştırma probleminin çözümü ve
bilimsel bilginin üretilmesi, bu tür bir amacı ve
çözümlemeyi gerekli kılar.
• Araştırmacı önce ilişki kavramını, sonra da bunun
gerektirdiği çeşitli korelasyon, kay kare (x²), F ve t
testleri gibi istatistiksel teknikleri bilmek ve
kullanabilmek durumundadır.
İlişki kavramı
• Değişkenlerin değer alışlarındaki gözlenebilen
bağıntıya ilişki denir.
• İki türlü ilişkiden söz edilebilir:
• Birlikte değişim
• Nedensel değişim (neden – sonuç)
İlişki kavramı
• Her ilişki çözümlemesinde dikkate alınması
gereken üç şey vardır:
• İlişkinin olup olmadığı ve varsa anlamı
• İlişkinin yönü
• İlişkinin miktarı
• İlişkinin olup olmadığı, anlamlılık sınamaları ile
belirlenir. (p)
• Değişkenlerin ikisi birlikte artan veya eksilen
değerler alıyorsa ilişki (+) yönde; değişkenlerden
birisi artarken diğeri eksiliyorsa, ilişki (-) yöndedir.
Basit ve Kısmi Korelasyon
• Bir değişkenin iki yada daha çok değişken ile olan ilişkisi
çoklu korelasyon,
• Bu değişkenlerden birinin kontrol edilerek
(sabitlenerek) diğer değişkenlerle olan ilişkisi ise kısmi
korelasyon teknikleri ile analiz edilir.
• Korelasyon kat sayısı; değişkenler arasındaki ilişkinin
düzeyini ya da miktarını ve yönünü açıklayan bir sayıdır.
• +1.00= mükemmel pozitif bir ilişkiyi
• -1.00= mükemmel negatif bir ilişkiyi
• 0.00= ilişkinin olmadığını gösterir.
• (0.00-0.30=Düşük, 0.30-0.70=Orta, 0.70-1.00=Yüksek)
• Pearson Korelasyon Katsayısı (r), iki
değişkeninde sürekli olmasını ve normal
dağılım göstermesini gerektirir.
“Lise öğrencilerinin coğrafya dersine ilişkin tutumları ile Coğrafya
dersi başarı puanları arasında anlamlı bir ilişki var mıdır?”
Tutum
Başarı
Tutum Pearson korelation
Sig. (2-tailed)
N
1.00
.716
,000
30
Başarı Pearson korelation
Sig. (2-tailed)
N
,716
,000
30
30
1,00
30
• Öğrencilerin tutumları ile başarıları arasında
yüksek düzeyde pozitif ve anlamlı bir ilişki
olduğu görülmektedir (r=,716). Tutum arttıkça
başarı puanlarının da arttığı söylenebilir.
t-testi
• İki ilişkisiz örneklem ortalamaları arasındaki
farkın manidar olup olmadığını test etmek için
kullanılır.
• Bir bağımlı değişken ve sınıflamalı bağımsız
değişken vardır.
X
Tablo 16: Coğrafya Öğretmeni adaylarının kayıtlı olunan
program değişkeni açısından öğretmenlik mesleğine yönelik
tutum puan ortalamaları arasındaki farka ilişkin t testi
N
x
Ss
sd
t
p
Tezsiz YL
150
88,61
13,07
291
1,16
,24
Eğitim Fak.
143
86,69
15,14
Tezsiz YL
150
33,39
2,90
,93
,34
Eğitim Fak.
143
33,06
3,00
Tezsiz YL
150
20,06
3,36
1,54
,12
Eğitim Fak.
143
19,37
4,24
Tezsiz YL
150
142,07 16,85
1,34
,17
Eğitim Fak.
143
139,13 20,34
Program
Sevgi
Değer
Uyum
Toplam
F-testi (Anova)
• İlişkisiz iki yada daha çok örneklem ortalaması
arasındaki farkın sıfırdan anlamlı bir şekilde
farklı olup olmadığını test etmek üzere
uygulanır.
: Coğrafya öğretmeni adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik
tutum puan ortalamalarının kayıtlı olunan programın
uygulanış biçimine (4+1 - 3,5+1,5 – 5) göre dağılımı
Tezsiz Y L
Sevgi
Eğitim Fak.
Tezsiz Y L
Değer
Eğitim Fak.
Tezsiz Y L
Uyum
Eğitim Fak.
Tezsiz Y L
Genel
Tutum
Eğitim Fak.
4+1 yıl
3,5+1,5 yıl
5 yıl
Toplam
4+1 yıl
3,5+1,5 yıl
5 yıl
Toplam
4+1 yıl
3,5+1,5 yıl
5 yıl
Toplam
4+1 yıl
3,5+1,5 yıl
5 yıl
N
150
98
45
293
150
98
45
293
150
98
45
293
150
98
45
X
88,61
85,42
89,44
87,67
33,39
32,67
33,93
33,23
20,06
18,81
20,60
19,73
142,7
136,9
143,97
Ss
13,07
14,40
16,46
14,13
2,90
3,17
2,40
2,95
3,36
4,18
4,16
3,83
16,85
19,65
21,18
Tablo 18: Coğrafya Öğretmeni adaylarının öğretmenlik mesleğine
yönelik tutum ölçeği puanlarının kayıtlı olunan programın uygulanış
biçimine (4+1 - 3,5+1,5 – 5) göre ANOVA sonuçları
Sevgi
Varyansın
Kaynağı
Kareler
Toplamı
sd
Kareler
Ortalaması
F
p
Anlamlı Fark
Gruplar arası
767,51
2
1083,42
3,15
,14
-
Gruplar içi
57532,68
290
343,25
Toplam
58300,19
56,60
2
28,30
3,29
,03
5 - 3,5+1,5
Gruplar içi
2488,14
290
8,58
Toplam
2544,75
Gruplar arası
132,87
2
66,43
4,64
,01
5 - 3,5+1,5
Gruplar içi
4150,82
290
14,31
Toplam
4283,70
Gruplar arası
2166,85
2
1083,42
Gruplar içi
99544,51
290
343,25
Toplam
101711,4
Gruplar arası
Değer
Uyum
Genel
Tutum
4+1 - 3,5+1,5
3,15
,04
5 - 3,5+1,5
4+1 - 3,5+1,5
Sonuç ve Tartışma
Sonuç ve Tartışma
• Bu bölümde özellikle çalışmanın hipotezleri ile
ilgili değerlendirme ve yorumlar yapılır. Bu
bulguların kuramsal önemi ve sonuçların
geçerliliği vurgulanır.
• Yapılan çalışmaların bulguları ile diğer
çalışmalar arasındaki benzerlikler ve
farklılıklar, çalışmanın sonuçlarını aydınlatır.
Öğretim İlke ve Yöntemleri Boyutu
Ss
20 Coğrafya dersinde işlenen konular güncel olaylarla ilişkilendirilirdi.
3,43
1,16
21 Coğrafya öğretmenim ders anlatırken açık ve anlaşılır dil kullanırdı.
3,99
,99
Coğrafya öğretmenim dersi anlatırken bildiğim yakın çevremden örnekler
3,52
verirdi.
1,11
22
23 Coğrafya öğretmenim dersi işlerken hayatın içinden örnekler verirdi.
24
3,60
1,07
Coğrafya dersinde yeni bilgileri öğrenirken, önceki benzer bilgilerimle
3,51
ilişkilendirmem sağlanırdı.
1,05
25 Coğrafya derslerinde işlenen konular seviyeme uygundu.
26
4,09
,58
Coğrafya derslerinde öğretmen hazırladığı etkinliklerle kendi kendime
2,51
yaparak yaşayarak öğrenmemi sağlardı.
1,12
27 Coğrafya dersinde bazı konuları araştırma ve incelemeler yaparak öğrendim.
2,50
1,11
28 Coğrafya dersinde bazı konuları öğrenmek için deney yaptığımız oldu.
1,84
1,03
Coğrafya dersiyle ilişkili olarak benimde katıldığım gözlem gezisi/gezileri
1,75
düzenlendi.
Coğrafya dersinde hazırladığım ödevler/proje çalışmaları benim için öğretici
30
2,81
oldu.
29
31 Coğrafya dersinde bazı konuları arkadaşlarımla işbirliği yaparak öğrendim
1,08
1,31
2,82
1,19
Ortalama 3,03
,69
BULGULAR
• Öğretim ilke ve yöntemleri boyutu kısmen düzeyinde
gerçekleşmektedir. Bu boyutu kendi içerisinde öğretim
ilkeleri (20-21-22-23-24-25. maddeler) ve yöntemleri
olarak ikiye ayırdığımızda, öğretim ilkelerine uygunluk
açısından bütün maddelerin ortalaması genellikle
düzeyindedir. Fakat öğrenme-öğretme sürecinde
kullanılan yötemler açısından durum pek iç açıcı
değildir. Çünkü coğrafya öğretiminde önemli
yöntemlerden biri olan gözlem gezisi/gezilerin düzeyi (
=1,75) hiçbir zaman aralığında gerçekleşmiştir. Buda
coğrafya öğretiminde gezilerin neredeyse hiç
yapılmadığı anlamına gelmektedir. Bu boyutta
gerçekleşme düzeyi en yüksek olan özellik öğretim
ilkelerinden biri olan coğrafya dersi içeriğinin öğrenci
seviyesine uygun olma durumudur ( =4,06). Bu aynı
zamanda anketteki bütün maddelere ilişkin en yüksek
düzeydir.
SONUÇ VE TARTIŞMA
• Lise coğrafya dersi öğrenme yaşantılarının öğretim ilke ve
yöntemleri boyutundaki gerçekleşme düzeyi kısmen
aralığında çıkmıştır. Bu sonuç coğrafya öğretiminde,
geleneksel öğretim yöntemlerinin dışında öğrenci
katılganlığını arttıracak aktif öğrenme yöntemlerine gerektiği
kadar yer verilmediği anlamına gelmektedir. Coğrafya
öğretiminde en önemli öğretim yöntemlerinden biri olan
gezi-gözlem yöntemine ilişkin madde hiçbir zaman aralığında
bir düzeye sahiptir. Öztürk(2004)’ün araştırmasında da aynı
sonuç görülmektedir. Özşavli(2007)’de lise coğrafya
öğretiminde kullanılan yöntemlerin anlatım ve soru-cevap
metodu ile sınırlı kaldığını ifade etmektedir. Araştırma
sonuçlarına göre coğrafya öğretiminde deney yönteminin
kullanılması hiçbir zaman aralığına çok yakın nadiren olarak
çıkmıştır. Hâlbuki Doğanay(1993;130) coğrafya öğretim
yöntemleri içerisinde deney yönteminin önemini
vurgulamakta ve coğrafyada birçok konunun öğretinde deney
yönteminin uygulanabileceğini ifade etmektedir.
Kaynaklar
Kaynaklar
• Çalışmada kullanılan kaynakların tamamı
kaynaklar listesinde yer almalı ve listedeki
kaynaklara da metin içinde mutlaka atıf
yapılmalıdır.
• Kaynakların listede gösterilme biçimi olarak
uluslarası düzeyde APA stili genel anlamda
kabul görmektedir.
• http://www.apastyle.org/learn/tutorials/basic
s-tutorial.aspx
• Karasar, N.(2008) Bilimsel Araştırma
Yöntemi(18.Baskı), Nobel Yayın Dağıtım, Ankara
• Geçit, Y.(2008) Cumhuriyet Dönemi Lise Coğrafya
Öğretim Programları Üzerinde Bir Çalışma,
Marmara Coğrafya Dergisi Sayı: 18, S:149 - 178
• Sezer, A. (2009). Coğrafya Öğretmenlerinin
Öğretim Amaçlı İnterneti Kullanma Durumları, I.
Uluslar Arası Eğitim Araştırmaları Kongresi, 1-3
Mayıs 2009, Çanakkale
Özet
• Araştırmanın amacını, İçeriğini, yöntemini,
bulgularını yansıtmalıdır.
• Özetin sonunda Araştırmayı tanımlayan
“anahtar kelimelere” yer verilir.
• ÖZET
• Araştırmanın amacı, lise coğrafya dersi öğrenme yaşantılarının
(eğitim durumları) gerçekleşme düzeyini belirlemektedir. Araştırma
tarama modeliyle gerçekleştirilmiştir. Araştırma verileri, araştırmacı
tarafından geliştirilen 48 maddelik beşli likert tipi lise coğrafya dersi
öğrenme yaşantıları gerçekleşme düzeyini belirleme ölçeğinin
(anket formunun) çalışma grubuna uygulanması ile toplanmıştır.
Çalışma grubu 2008-2009 öğretim yılında Çanakkale Onsekiz Mart
Üniversitesi, Niğde Üniversitesi ve Artvin Çoruh Üniversitesi Eğitim
Fakülteleri 1. Sınıfında öğrenim gören toplam 786 öğrenciden
oluşmaktadır. Veriler, SPSS 13 istatistik programı ile t-testi, ANOVA
(F), Scheffe ve LSD teknikleri kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırma
sonuçlarına göre; lise coğrafya dersi öğrenme yaşantılarının
gerçekleşme düzeyi kısmen aralığında çıkmıştır. Öğrenme
yaşantılarına ilişkin belirlenen beş alt boyuttan, öğretmen ve
değerlendirme boyutları genellikle düzeyinde çıkarken, öğrenci,
öğretim ilke ve yöntemleri ile öğretim teknoloji ve materyalleri
boyutu kısmen düzeyinde çıkmıştır. Öğrenme yaşantıları üzerinde,
öğrencinin cinsiyeti, mezun olduğu okul ve alan türü, yaşanılan
coğrafi bölge, coğrafya dersine olan ilgi ve başarı düzeyinin bir
faktör olduğu bulunmuştur.
• Anahtar kelimeler: Coğrafya, coğrafya öğretimi, öğrenme yaşantısı
Kaynaklar
• Karasar, N.(2008) Bilimsel Araştırma Yöntemi(18.Baskı),
Nobel Yayın Dağıtım, Ankara
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E.K., Akgün, Ö.E., Karadeniz,
Ş., Demirel, F. (2008) Bilimsel Araştırma Yöntemleri,
Pegem Akademi, Ankara
• Büyüköztürk, Ş. (2007) Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El
Kitabı (8. Baskı), Pegem Akademi, Ankara
• Doğanay, H. (1993) Coğrafyada Metodoloji, MEB
Yayınları, Ankara
• Tonta, Y. (2013) Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri,
Açık Ders Kaynakları,
http://www.acikders.org.tr/course/view.php?id=80