Transcript Böbrek fonksiyon testleri ve klirens hesaplamaları

RENAL FONKSİYON TESTLERİ
Klinikte yapılan testler
•
•
•
•
•
•
•
•
Glomerüler filtrasyon hızı
Kreatinin klerens
Plazma kreatinin
Plazma üre
İdrar hacmi
İdrarda protein
İdrarda glukoz
Hematüri
Renal plazma klerensi
Tanım - Bir maddenin bir dakikada meydana gelen
idrarla çıkarılan miktarını taşıyan plazma hacmi.
CX =
Ux . V
Px
Ux = maddenin (x) idrardaki konsantrasyonu
Px = maddenin plazmadaki konsantrasyonu
V = idrar miktarı
Bir maddenin plazma yoğunluğu 10 mg/dL,
idrar yoğunluğu 100 mg/dL ve idrar akımı
2 mL/dk iken bu maddenin klerensi ne kadardır ?
A.
B.
C.
D.
E.
2 mL/dk
10 mL/dk
20 mL/dk
100 mL/dk
200 mL/dk
Atılım yolları
• Filtrasyon
• Filtrasyon + Reabsorbsiyon
• Filtrasyon + Sekresyon
İnülin klerensi
Pin . RPF
Filtrasyon yükü = GFR . Pin
Reabsorbsiyon YOK
Sekresyon YOK
Uin . V
Filtre edilen miktar = Atılan miktar
İnulin klerensi
Uin . V
GFR . Pin = Uin . V
GFR =
= Cin
Pin
Uin = 35 mg/mL
Pin = 0.25 mg/mL
V = 0.9 mL/min
Cin = 126 mL/dk
Klerensi GFR ölçülmesinde kullanılacak
maddenin özellikleri
• Glomerülden serbestçe filtre edilmeli.
• Nefronda reabsorbe ve sekrete edilmemeli.
• Böbrekte üretilmemeli, metabolize edilmemeli
ve depolanmamalı.
• GFR’na etki etmemeli.
• Toksik olmamalı.
• İdrar ve plazmadaki miktarının ölçümü kolay
olmalı.
Plazma kreatinin
• 0.6-1.2 mg/dL
• GFR azalırsa konsantrasyonu artar.
Kreatinin klerensi
CCr =
UCr . V
PCr
UCr = 42 mg/mL
PCr = 0.4 mg/mL
V = 0.9 mL/min
CCr = 100 - 130 mL/dk
Kreatinin klerensi
• Sağlıklı kişilerde GFR’den %10-30 yüksek.
• Kronik renal hastalıklarda tubuler
sekresyonu artar.
• Tubuler sekresyonu ilaçlarla (salisilat,
simetidin gibi) inhibe edilir.
• Tam olmayan toplamalarda problemler var.
Plazma kreatinin
•
•
•
•
•
0.6-1.2 mg/dL
Etli yemeklerden sonra hafifçe artar.
Kas kitlesi
GFR azalırsa konsantrasyonu artar.
Analitik interferans
asetoasetat, biluribin, sefalosporin
antibiyotikler
Cockcraft-Gault formülü
• GFR = ((140-yaş) x Vücut ağırlığı) / (Serum
kreatinin x 72)
• Kadınlarda (x0,85)
Glukoz klerensi
PG = 1 mg/mL
PG . RPF
700 mg/dk
Filtrasyon yükü = GFR . PG
125 mg/dk
Reabsorbsiyon
125 mg/dk
PG . RPF
700 mg/dk
UG .V= 0
Glukoz klerensi = 0 mL/dk
Maksimum tubuler transport
PG = 5 mg/mL
Filtrasyon yükü = GFR . PG
625 mg/dk
Reabsorbsiyon
375 mg/dk
UG .V= 250 mg/dk
Glukoz klerensi = 50 mL/dk
Glukoz tutulması
Glukoz transportu (mg/dk)
filtre edilen
600
500
400
ekskrete edilen
TM
reabsorbe edilen
300
200
100
0
100
200
300
400
500
Plazma glukoz (mg/100mL)
600
700
Plazma eşiği
• 180 mg/dL
Glukoz reabsorpsiyonu
+
Na
glukoz
Na+
glukoz
glukoz
PAH klerensi
PPAH = 0.1 mg/mL
PPAH . RPF
70 mg/dk
Filtrasyon yükü = GFR . PPAH
12.5 mg/dk
Sekresyon
57.5 mg/dk
PPAH . RPF
0 mg/dk
Gelen miktar = Atılan miktar
UPAH . V = 70 mg/dk
PAH klerensi = 700 mL/dk
PAH klerensi
PPAH . RPF = UPAH . V ise;
RPF =
UPAH . V
PPAH
= CPAH
UPAH = 300 mg/mL
PPAH = 0.6 mg/mL
V = 0.9 mL/min
CPAH = 700 mL/dk
PAH klerensi
PPAH = 0.2 mg/mL
PPAH . RPF
140 mg/dk
Filtrasyon yükü = GFR . PPAH
25 mg/dk
Sekresyon
80 mg/dk
PPAH . RPF
35 mg/dk
UPAH . V = 105 mg/dk
PAH klerensi = 525 mL/dk
Bir maddenin
• Klerensi = inülin klerensi
Filtre ediliyor
• Klerensi < inülin klerensi
Filtre ediliyor +
Reabsorbe ediliyor
• Klerensi > inülin klerensi
Filtre ediliyor +
Sekrete ediliyor
Glomerüllerden serbestce süzülen bir maddenin
klerensi inülin klerensinden daha az ise;
 A. Bu maddenin tubüllerde net geri emilimi vardır.
B. Bu maddenin tubüllerde net salgılanması vardır.
C. Bu madde tubüllerde ne geri emilmekte,
ne de salgılanmaktadır.
D. Bu madde tubülllerde proteine bağlı hale
gelmektedir.
E. Bu madde distal tubüle göre proksimal tubülde
daha büyük miktarda salgılanmaktadır.
Plazma kreatinin düzeyi 4 mg/dL, idrar kreatinin
konsantrasyonu 44 mg/dL ve 24 saatlik idrar
miktarı 2880 mL ise kreatinin klerensi nedir?
(Nisan 92)
A. 44
B. 32
C. 34
 D. 22
E. 38
Çözüm: Ccr= (idrar cr X idrar vol.) / (Plazma Cr X 1440)’ dır.
(44 X 2880) / (4 X 1440) = 22 cc/dk
24 saat = 1440 dk’dır.
Plazma kreatinin düzeyi 5 mg/dL, idrar kreatinin
konsantrasyonu 144 mg/dL ve 24 saatlik idrar
miktarı 1000 mL ise kreatinin klerensi nedir?
(Nisan 94)
 A. 20
B. 29
C. 100
D. 10
E. 5
Çözüm: Ccr= (idrar cr X idrar vol.) / (Plazma Cr X 1440)’ dır.
(144 X 1000) / (5 X 1440) = 20 cc/dk
24 saat = 1440 dk’dır.
Kan kreatinini 1 mg/dL, 24 saatlik idrar miktarı
1440 mL, idrar kreatinin 120 mg/dL olan bir
kişide kreatinin klerensi nedir? (Eylül 97)
A. 54
B. 76
C. 100
 D. 120
E. 150
Çözüm: Ccr= (idrar cr X idrar vol.) / (Plazma Cr X 1440)’ dır.
( 120 X 1440) / (1 X 1440) = 120 cc/dk
24 saat = 1440 dk’dır.
Kreatinin klerensi nedir? (Eylül 87 - Nisan 93)
A. Bir dakikada idrarla atılan kreatinin miktarı.
 B. Bir dakikada kreatininden temizlenen plazma hacmi.
C. İdrardaki kreatinin konsantrasyonuyla plazmadaki
kreatinin konsantrasyonu arasındaki fark.
D. Bir günde idrarla çıkarılan kreatinin miktarı.
E. Bir dakikada tubuluslardan reabsorbe edilen
kreatinin miktarı.
Filtrasyon fraksiyonu
FF =
GFR
RPF
=
Cİn
CPAH
RPF - renal plazma akımı
FF =
125 mL/dk
700 mL/dk
= %20
Renal kan akımı
RPF
RBF =
700
=
1 - Hct
= 1273 mL/dk
1 - (0.45)
Sorular?