Transcript SHA...HA คู่ - โรง พยาบาล ทัพทัน

ภญ.สี ตีแอเสาะ ดือเระ
โรงพยาบาลหนองจิก
จังหวัดปัตตานี
ทาไมทามาตรฐาน HA
แล้วต้ องทา SHA ด้ วย ?
ทา HA ยังไม่ พออีกหรือ
ตอนที่ I
การวัด วิเคราะห์ และจัดการความรู้
การวางแผน
กลยุทธ์
การมุ่งเน้ น
ทรัพยากรบุคคล
การมุ่งเน้ นผูป้ ่ วย
และสิทธิผปู้ ่ วย
การจัดการ
กระบวนการ
การนา
ตอนที่ IV
ด้านการดูแลผู้ป่วย
ด้านการมุ่งเน้ นผู้รบั ผลงาน
ผลการ ด้านการเงิน
ดาเนินงาน ด้านทรัพยากรบุคคล
ด้านประสิทธิผลของกระบวนการ
ด้านการนา
ด้านการสร้างเสริมสุขภาพ
ระบบงานสาคัญของ รพ. ตอนที่ II
ความเสี่ยง ความปลอดภัย คุณภาพ
การกากับดูแลวิชาชีพ
สิ่งแวดล้อมในการดูแลผู้ป่วย
การป้ องกันการติดเชื้อ
ระบบเวชระเบียน
ระบบจัดการด้านยา
การตรวจทดสอบ
การเฝ้ าระวังโรคและภัยสุขภาพ
การทางานกับชุมชน
กระบวนการดูแลผู้ป่วย
ตอนที่ III
กระบวนการดูแลผูป้ ่ วย
การเข้าถึงและเข้ารับบริการ
การประเมินผู้ป่วย
การวางแผน
การดูแลผู้ป่วย
การให้ข้อมูลและเสริมพลัง
การดูแลต่อเนื่ อง
จากมาตรฐานแสดงว่ า มาตรฐาน HA กับ SHA เป็ น
เรื่องเดียว แต่ SHA สามารถทาให้ มาตรฐาน HA นุ่ม
ลึกขึน้ และยั่งยืน
ในประเด็น
- ตอนที่ I การนาองค์ กร
- ตอนที่ II การทางานกับชุ มชน
- ตอนที่ II สิ่ งแวดล้อมในประเด็นทีม่ ากกว่ า
สิ่ งแวดล้อมแต่ มันเป็ นสิ่ งแวดล้อมแห่ งการเยียวยา
- ตอนที่ III กระบวนการดูแลผู้ป่วยใน
มิติทางจิตใจ สั งคม
ที่จริงคาว่ า
บุคลากรทางการแพทย์ น้ันในการรักษาผู้ป่วยต้ องใช้
แต่ เรา...ลืมไป
ทา SHA มันเกิดอะไรในองค์ กร ?
•การฟ้องร้ องลดลง
SHA
- การดูแลผู้ป่วยระยะสุ ดท้ าย โดยการอ่ านยาซีน หรือคากล่ าว ว่ า”
ไม่ มีพระเจ้ าองค์ ใดนอกจากอัลเลาะห์ และท่ านศาสดามูฮัมหมัดคือศาสนาทูตของอัลเลาะห์ ” ถ้ ากล่ าว
เองไม่ ได้ เนื่องจากไม่ รู้สึกตัว ให้ ญาติหรือบุคคลอืน่ กล่ าวให้ บริเวณข้ างหูของผู้ป่วย เท่ านีม้ ุสลิมถือเขา
ตายอย่ างมีศักดิ์ศรีแล้ ว
- กล่ าว บีสมีลละห์ ก่ อนรักษาหรือทาหัตถการ คือกล่ าวพระนามของพระเจ้ า(พระเจ้ าเป็ นผู้เมตตา
ปราณี) เพือ่ การเป็ นสิ ริมงคล จะเกิดอะไรขึน้ นั้นพระเจ้ าเป็ นผู้กาหนด
- การดูแลผู้ป่วยหลังความตาย อิสลามถือว่ า จะต้ องดูแลศพเสมือนเขายังมีชีวิตอยู่
- การ CPR ต้ องถามความต้ องการของผู้ป่วยและญาติก่อน ถ้ าเขาไม่ ต้องการ CPR จะกระทา CPR
ไม่ ได้
- อัลฮัมดูลิละห์ หาย (พระเจ้ าให้ หาย)
รู้จกั ตนเอง และรู้จกั คนอืน่ มากขึน้
• รู้ จักบริบทและการออกแบบการทางานทีส่ อดคล้ อง
กับบริบทมากขึน้
ผักชี
ผักชีล้อม
ไม่ นิยมรับประทาน
แกงใส่ หน่ อไม้
แกงใส่ ฟักทอง
ผัดผัก
ห้ องครัว
รวมมิตรใส่ ขนุน
ผัดบร็อคโครี่
อาหารแบบคนกรุ ง
ห้ องครัว
นิยมรับประทาน
แกงเหลือง
แกงจืด
อีแกซีแง
ข้ าวยา
รู้จกั ตนเอง และรู้จกั คนอืน่ มากขึน้
• วิถีชีวติ
• ความเชื่อและความศรัทธา
• รู้ จกั ศาสนา ตนเองมากขึน้
รู้จกั ตนเอง และรู้จกั คนอืน่ มากขึน้
• อ่ อนโยนขึน้ ...ยิม้ มากขึน้ ...พูดมากขึน้
• ยืดหยุ่น...แต่ ยงั คงมาตรฐาน
รู้จกั ตนเอง และรู้จกั คนอืน่ มากขึน้
• Role Model
»พฤติกรรมสุ ขภาพ
»เวลาทางาน
»ความสุ ภาพ
»ความรับผิดชอบ
สิ่ งที่ได้ จากการทา Outcome Mapping
•ได้ ทราบมูลเหตุ และได้ แก้ ปัญหาตามมูลเหตุ ในระบบการดูแล
สุ ขภาพอย่ างแท้ จริง เชื่อมโยงกัน
•ตัวชี้วดั เป็ นขั้นตอน...ทาให้ การทางานมีกาลังใจ...ไม่ รีบเร่ งเกินไป
ไม่ เน้ นที่ Outcome
•การ Plan/Design ทีส่ อดคล้ องกับวิถชี ุมชนมากขึน้
•ได้ เรียนรู้ ความต้ องการของผู้รับบริการได้ ตรงประเด็นมากทีส่ ุ ด
สิ่ งที่ได้ จากการทา Outcome Mapping
•ตอบสนองชุมชนโดยตรง
•สามารถเปลีย่ นแปลงพฤติกรรมโดยประชาชนมีส่วนร่ วมโดยมี
เงื่อนไขว่ าถ้ าไม่ เปลีย่ นแปลง ผลกระทบจะเกิดกับการดารงชีวติ
ของเขาโดยตรง
•การมีเครือข่ ายในการทางาน
เข้าใจ เข้าถึง จึงพัฒนา
บริบททีม่ ีอทิ ธิพลต่ อพฤติกรรม
อาเภอหนองจิก จังหวัดปัตตานี
• อาเภอหนึ่งที่มปี ัญหาในเรื่องของความไม่ สงบในจังหวัดชายแดน
ภาคใต้ ในอันดับต้ น ๆ ของจังหวัดปัตตานี
• ดารงชีวติ แบบพหุวฒ
ั นธรรม
• นับถือศาสนาอิสลาม 85%
• ชอบบริโภคอาหารพืน้ เมือง คือ นา้ บูดู ปลาเค็ม
• อาชีพเกษตรกรรม ทาประมง ทานา ทาสวนยางพารา และแปรรู ป
จากสั ตว์ ทะเล เช่ น ปลาเค็มตากแห้ ง กะปิ บูดู ข้ าวเกรียบ
อาเภอหนองจิก พืน้ ทีต่ าบลตุยง, ท่ ากาชา, บางเขา, บาง
ตาวา มีอาชีพหลักผลิตปลาเค็มตากแห้ ง ตั้งแต่ สมัยอดีต
จนถึงปัจจุบนั และมีการสื บทอดอาชีพเป็ นรุ่น ๆ โดยไม่ มี
อานาจต่ อรองทางการตลาด และไม่ เคยคิดปัญหา
สุ ขภาพ
ปลาเค็มตากแห้ ง
กระบวนการผลิต / ปัญหา
กระบวนการผลิต
1. เตรียมปลา / เอาไส้ ปลาออก หรือผ่ าหลัง
ปัญหา
- ทาบนพืน้
- ท่ าก้ มงอ
ปลาเค็มตากแห้ ง
กระบวนการผลิต / ปัญหา (ต่ อ)
กระบวนการผลิต
2. ล้ างปลา (ครั้งที่ 1)
ปัญหา
- ล้ างในลาคลอง
- เกิดแอ่ งนา้ สกปรก แมลงวันมาตอม
ปลาเค็มตากแห้ ง
กระบวนการผลิต / ปัญหา (ต่ อ)
กระบวนการผลิต
3. หมักปลาในบ่ อหมัก/เกลือ/
ยาฆ่ าหนอนแมลงวัน/ดินประสิ ว
ปัญหา
-บ่ อหมักไม่ ได้ ปกปิ ดมิดชิด
-ปลาเกิดการปนเปื้ อน
ของยาฆ่ าแมลง
ปลาเค็มตากแห้ ง
กระบวนการผลิต / ปัญหา (ต่ อ)
กระบวนการผลิต
4. ขูดครีบปลา
ปัญหา
- ทาบนพืน้
ปลาเค็มตากแห้ ง
กระบวนการผลิต / ปัญหา (ต่ อ)
กระบวนการผลิต
5. ล้ างปลา (ครั้งที่ 2)
ปัญหา
-ล้ างปลาใน
ลาคลอง
ปลาเค็มตากแห้ ง
กระบวนการผลิต / ปัญหา (ต่ อ)
กระบวนการผลิต
6. ตากปลา
ปัญหา
-ที่โล่ งทาให้ มี
แมลงวันมาตอม
ปลาเค็มตากแห้ ง
กระบวนการผลิต / ปัญหา (ต่ อ)
กระบวนการผลิต
7. เก็บปลาแห้ ง
ปัญหา
-ไม่ ได้ ปกปิ ดอย่ างดีทา
ให้ มีแมลงวันมาตอม
-ทาให้ ราคาปลาเค็มตากแห้ ง ราคาตก
-ประชาชนเครียด
-เกิดมีปัญหาสุ ขภาพของประชาชนในพืน้ ทีแ่ ละผู้บริโภค
ลาดับต้ น
•
•
•
•
สารวจข้ อมูลผู้ผลิต
ทาใจ...ยอมรับความจริง
เข้ าหา...ผู้ผลิต เข้ าใจ...ปัญหาของเขา
ใส่ ...หัวใจ...ที่จริงใจ
สุ ดท้ าย... ผู้ประกอบการยอมรับการพัฒนา
หลังจากยอมรับ
• ให้ ความรู้พษิ ภัยของยาฆ่ าแมลง, ดินประสิ ว, การปนเปื้ อนต่ าง ๆ
• ขายความคิดส่ งสิ นค้ าไปต่ างประเทศ
• การเพิม่ มูลค่ าของผลิตภัณฑ์
GHP / GMP / Hallal
สร้ างภาคีเครือข่ าย
Direct Partner
พัฒนากรอาเภอ
คณะกรรมการ
อิสลาม
เกษตรอาเภอ
ผู้ประกอบการ
ภาคีเครือข่ าย
อุตสาหกรรม
จังหวัด
มอ.ปัตตานี
วิทยาลัยประมง
มาตรฐาน
การจัด
กระบวน
การ
สร้ างภาคีเครือข่ าย
องค์ การบริหาร
ส่ วนตาบล
Strategy Partner
ภาคีเครือข่ าย
ผู้นาชุ มชน
กานัน
ผู้ใหญ่ บ้าน
เจ้ าหน้ าที่
Outcome
challenge
พหุภาคี
ผู้ประกอบการ
ตระหนัก/รักผู้บริโภค/แนวคิดพัฒนา
Progress Markers
ด้ าน
ลาดับขั้นของ
ความสาเร็จ
Expect
to see
เจ้ าหน้ าที่
- รู้ จกั มีความเข้ าใจบริบท
ของผู้ประกอบการ
- เข้ าใจบริบทของพืน้ ที่
- มีความจริงใจในการ
แก้ปัญหาของพืน้ ที่
- เป็ นบุคคลทีส่ ามารถ
ทางาน
ร่ วมกับคนอืน่ เป็ นอย่ างดี
มาตรฐานการวัด/
วิเคราะห์
พหุภาคี
-มีส่วนร่ วมในการ
วางแผน
- มีส่วนร่ วมในการลง
พืน้ ทีร่ ่ วมกัน
ผู้ประกอบการ
- ผู้ประกอบการรับฟัง ปัญหา
อันตรายจากการบริโภคสาร
ปนเปื้ อนในอาหาร
- ยอมรับหลักการ และยินยอม
ให้ เจ้ าหน้ าทีส่ ารวจสถานที่
ผลิต
โดยไม่ มปี ัญหาและไม่ ใช้ คาพูด
ทีถ่ ากถาง
Progress Markers
ด้ าน
ลาดับขั้นของความสาเร็จ
Like to
see
เจ้ าหน้ าที่
มาตรฐานการวัด/วิเคราะห์ (ต่ อ)
พหุภาคี
-เจ้ าหน้ าทีม่ คี วามเข้ าใจและ - ร่ วมพัฒนาในประเด็นที่
สามารถ นามาตรฐาน
เกีย่ วข้ อง - สนับสนุน
GMP ไปสู่ การปฏิบัตงิ านได้ งบประมาณในส่ วนขาด
- มีทกั ษะในการเป็ นที่
ปรึกษา
- สามารถนาพหุภาคีมา
ทางานร่ วมกันได้
- ความต่ อเนื่องและ
สมา่ เสมอในการลงพืน้ ที่
ผู้ประกอบการ
-มีความมัน่ ใจในเจ้ าหน้ าที่
ในการมีส่วนร่ วม ในการ
พัฒนาสถานทีผ่ ลิต
-ส่ งตัวอย่ างในการตรวจ
สารปนเปื้ อน
-เห็นความสาคัญของการ
พัฒนา
- เข้ าใจหลักศาสนาในการ
ประกอบธุรกิจ
Progress Markers
ด้ าน
ลาดับขั้นของ
ความสาเร็จ
Love to
see
มาตรฐานการวัด/
วิเคราะห์(ต่อ)
เจ้ าหน้ าที่
พหุภาคี
ผู้ประกอบการ
- สามารถประสานกับหน่ วย
งาภายนอกในการสนับสนุน
งบประมาณ และตลาด
- สามารถพัฒนาผลิตภัณฑ์
ท้ องถิ่นอืน่ ๆ ได้ อกี ตามความ
ต้ องการของชุมชน
-การกาหนด
จุดเน้ น การพัฒนา
ในแต่ ละปี
- มีการจัดตั้ง KPI
และประเมินผล
KPI
-พัฒนาสถานที่ผลิตให้ ได้ รับ
GMP
- อาหารปลอดจากสารปนเปื้ อน
- อาหารผ่ านเกณฑ์
มาตรฐานอาหารปลอดภัย
- จัดตั้งกลุ่ม “ผู้ผลิต”
- ราคาผลิตภัณฑ์ สูงขึน้
หลังการพัฒนาโดยภาคีเครือข่ าย
ครีบปลา ล้ างปลา บน พืน้ ปูน
ถังหมักแบบมีฝาปิ ด
ลดปริมาณการใช้ ยาฆ่ าแมลง
จน สถานประกอบการ ปรับปรุ งสถานทีผ่ ลิตจนผ่ าน GHP (good Health Practice)
ดึงบริบทของชุมชน
ด้ าน positive มาใช้
“มุสลิมเชื่อว่ า การทางานใด ๆ นั้น นอกจากหวังผลกาไรแล้ ว สิ นค้ าทีผ่ ลิตหรือขายจะต้ อง
ฮาลาล (ถูกต้ องตามหลักศาสนาอิสลาม) และ ตอยยีบัน (คือสะอาดและปลอดภัย)”
ไม่ ใส่ ยาฆ่ าแมลง ดินประสิ ว 100%
ปัญหาหน้ าฝน
ไม่ มีแดด
โอกาสเกิดหนอนแมลงวัน
ร่ วมมือกับภาควิชาอาหาร คณะวิทยาศาสตร์ และเทคโนโลยี มอ.ปัตตานี
ทาอย่ างไรหน้ าฝนไม่ ใส่ ยาฆ่ าแมลง แต่ ไม่ เกิดหนอนแมลงวัน
อยู่ระหว่ างการพัฒนา
การพัฒนาในปัจจุบัน
การวางแผนพัฒนาปลาเค็มกางมุ้งร่ วมกับ
มหาลัยสงขลานครินทร์ วทิ ยาเขตปัตตานี
Mini Research
7 ใบ ไม่ ขม (มีหนอนภายใน 2 วัน)
9 ใบ ขมเล็กน้ อย (มีหนอนภายใน 2 วัน)
11 ใบ ขม (มีหนอนภายใน 2 วัน)
9 ใบ ขมเล็กน้ อย (มีหนอนภายใน 2 วัน)
20 กรกฎาคม 2553 เริ่มทดลองโดยการใช้ ตระไคร้ ท้ังต้ น
สถานทีท่ าลานตากปลาเค็มกางมุ้งขนาดใหญ่
ได้ รับการติดต่ อการสนับสนุนงบประมาณจากคณะวิทยาศาสตร์ และเทคโนโลยี
มอ.ปัตตานี (ผศ.ดร.สุ กรี หะยีสาแม)
ปัจจุบัน ปลาเค็มตากแห้ ง
- ราคาเพิ่ม
- บางเจ้าสามารถส่ งออกไปต่างประเทศ
รายได้เพิ่ม
ประชาชนมีความสุ ขระดับหนึ่ง
การพัฒนาต่ อไป
- ปลาเค็มตากแห้ งผ่ าน GMP
- ภาคีเครือข่ ายมีการมุ่งเน้ นการพัฒนาในแต่ ละปี ชัดเจน
บทเรียน
การทางานใด ๆ นั้น ถ้ าเจ้ าหน้ าที่ใส่ จิตวิญญาณ
ยอมที่จะเป็ น มือบน (ผู้ให้ ) มากกว่ าเป็ น
มือล่ าง (ผู้รับ) ตามหลักคาสอนของศาสนา
รู้ จกั บริบท ทุนทางสั งคม ของพืน้ ที่จริง ๆ
การแก้ ปัญหาของพืน้ ที่ที่ยาก ๆ ก็จะง่ ายขึน้