Transcript Aanpak van het armoedebeleid door de lokale

Aanpak van het
armoedebeleid door de
lokale overheid
Nathalie Debast,
stafmedewerker armoedebeleid VVSG
Inhoud
1. Wat is armoede?
2. Waarom lokaal sociaal beleid voeren?
3. Hoe armoede concreet aanpakken (op het
platteland)?
4. Uitdagingen
5. Conclusie
VVSG -
1. Wat is armoede?
Wat is armoede?
- Uitsluiting op verschillende levensdomeinen:
wonen, gezondheid, onderwijs, participatie…
- Niet enkel financieel tekort!
- Niet enkel financiële drempels!
VVSG -
Armoede op het platteland
• Armoede is wel het hoogst in de steden, maar
ook op het platteland leven mensen in armoede
• Moeilijker voor ouderen, alleenstaanden en
alleenstaande ouders
• Minder zichtbaar
• Specifieke problemen: o.a. dalend
voorzieningenniveau dorpen, vervoersarmoede,
beperkter aanbod sociale (huur)woningen en
lagere kwaliteit (huur)woningen.
VVSG -
2. Waarom (lokaal) sociaal beleid voeren?
Gelijke samenleving, beter voor iedereen
Prof. Wilkinson
inkomensongelijkheid vgl met sociale criteria
• Kindersterfte
• Mentale ziektes
• Vetzucht
• Tienerzwangerschappen
• Gemiddelde levensverwachting
• Gevangenen
7 - VVSG -
How much richer are the richest
20% than the poorest 20%?
Source: Wilkinson & Pickett, The Spirit Level (2009)
www.equalitytrust.org.uk
Health and Social Problems are Worse in More Unequal Countries
Index of:
• Life expectancy
• Math & Literacy
• Infant mortality
• Homicides
• Imprisonment
• Teenage births
• Trust
• Obesity
• Mental illness – incl.
drug & alcohol
addiction
• Social mobility
9
Source: Wilkinson & Pickett, The Spirit Level (2009)
www.equalitytrust.org.uk
Waarom lokaal sociaal beleid voeren?
• Wetgeving: art. 1 OCMW-wet: menswaardig
leven voor iedereen → realiseren van sociale
grondrechten:
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
- VVSG -
Recht op arbeid
Recht op sociale zekerheid en sociale bijstand
Recht op juridische bijstand
Recht op wonen
Recht op gezond leefmilieu en –omgeving
Recht op onderwijs
Recht op culturele en maatschappelijke ontplooiing
Recht op gezondheid
Waarom lokaal sociaal beleid voeren?
• Gericht op het brede publiek met prioritaire aandacht
voor kansarme groepen, groepen die met uitsluiting
bedreigd zijn en zorgbehoevende ouderen
• Lokale autonomie: inspelen op lokale behoeften
• Laagdrempelig: in elke gemeente: toegankelijk,
betaalbaar, bereikbaar, bekend…
• Overheid: pluralistisch, neutraal, democratisch
• Professioneel: min. 1 maatschappelijk werker
VVSG -
3. Hoe armoede concreet aanpakken (op het
platteland)?
Armoede concreet aanpakken
- Vooraf: voornaamste hefbomen bij federale en
Vlaamse overheid
- Ook lokale initiatieven mogelijk:
• Proactief handelen
• Netwerken inzetten
• Ontmoeting
• Samenwerking
VVSG -
Proactief handelen
Drempels verlagen, o.a. ook vervoersarmoede
opvangen
Voorbeelden
• Zitdagen/dienstenpunten in de dorpen
• Valpreventie 80-jarigen
• Sociaal huis (1 loket) met antennes
• Mobiele diensten (v.b. Bibus Zwevegem)
• Vervoersdiensten (v.b. marktbus, winkelbus)
• Bezoekjes van vrijwilligers
• Dorpsconciërge
VVSG -
Netwerken inzetten
• Netwerk van signaalgevers identificeren en
informeren:
Huisartsen, apothekers, gezins- en thuiszorg,
politie, vrijwilligers, ‘erfbetreders’, scholen,
verenigingen, welzijnsschakels, jeugdbeweging,
parochiale werking…
Voorbeeld
Poetsvrouwen informeren klanten van OCMW
Bornem over premies, dienstenaanbod,...
VVSG -
Netwerken inzetten
• Zorgnetwerk van professionelen, verenigingen
en vrijwilligers brengt informatie, zorg en hulp tot
bij de mensen (o.a. boodschappen, klussen,
gezelschap, oppas en vervoer)
Voorbeeld
Nestor: OCMW’s Poperinge, Alveringem, LoReninge, Vleteren en Diksmuide.
220 vrijwilligers bereiken 1800 mensen.
Aangestuurd door 2,5 VTE
VVSG -
Ontmoeting mogelijk maken
Elkaar ontmoeten, zorgen delen, problemen
bespreken, hulp krijgen.
Voorbeelden
• Dorpsrestaurants
• Multifunctionele lokale infrastructuur (o.a.
dorpshuis)
• Volkstuinen
VVSG -
Samenwerking
•
•
•
•
•
Met diensten onderling
Met gemeente en OCMW
Met buurgemeenten, buur-OCMW’s
Met het middenveld
Met burgers
sociaal beleid overstijgt het lokaal bestuur
VVSG -
4. Uitdagingen
Uitdagingen
• Grenzen hulpverlening zijn bereikt: enorme toename
van dossiers, vb. energiearmoede
OCMW kan geen hulp weigeren versus wachtlijsten
• Groep van de meest kwetsbaren nu beter zichtbaar
dankzij doorgedreven activeringsbeleid: nu nood aan
verankering sociaal activeringsbeleid
• Verdoken armoede actief opsporen: imago OCMW
minder goed bij wie OCMW niet kent versus
tevredenheid bij cliënten
oproep aan andere
actoren voor toeleiding
• Drempelverlagende initiatieven tegenover stijgende
werklast
VVSG -
Uitdagingen
• Participatie van de doelgroep
• Etnisch-culturele diversiteit cliënteel vraagt om nieuwe
aanpak en methodieken
• Administratieve verplichtingen vs. hulp op maat
• Behoud maatschappelijk draagvlak
VVSG -
Uitdagingen voor andere overheden
• Laagste uitkeringen en lonen moeten omhoog
• Automatische rechtentoekenning
• Vlaanderen: duidelijkheid scheppen over rol van de
lokale besturen: regie vergt middelen voor
doorzettingsmacht
• Armoedebestrijdingsbeleid OCMW’s kwaliteitsvol
inbedden en ondersteunen:
• Bereiken ruimste doelgroep + expertise
• Pro-actief en preventief beleid naast curatief
VVSG -
5. Conclusie
Conclusie
• Heel wat hefbomen armoedebestrijding op Vlaams en
federaal niveau
• Toch gebeurt er lokaal al heel wat maar het
KAN/MOET nog meer zijn
• Lokale efficiëntiewinsten te boeken door
samenwerking en afstemming – sterke regierol lokaal
bestuur nodig
VVSG -
BEDANKT VOOR UW AANDACHT