Transcript Slayt 1

MESLEK MENSUPLARININ VERGİ USUL KANUNU
HÜKÜMLERİ ÇERÇEVESİNDEKİ
SORUMLULUKLARI
Kaan KASIM
Gelir İdaresi Daire Başkanı
1
13 Nisan 2015
3568 sayılı Kanunun "Tasdik ve Tasdikten Doğan
Sorumluluk" başlıklı 12. maddesinin 4. fıkrasında

2
"Yeminli mali müşavirler yaptıkları tasdikin doğruluğundan sorumludurlar. Yaptıkları tasdikin
doğru olmaması halinde, tasdikin kapsamı ile sınırlı olmak üzere, zıyaa uğratılan vergilerden
ve kesilecek cezalardan mükellefle birlikte müştereken ve müteselsilen sorumlu olurlar.
Yeminli malî müşavirler yaptıkları tasdikin kapsamını düzenleyecekleri raporda açıkça
belirtirler." hükmü yer almaktadır.
13 Nisan 2015

3
Bu hüküm, yapılan inceleme sonucu, mükellefin vergi ziyaına sebebiyet verdiği tespit edilirse
ve tespit edilen konu ile ilgili olarak Yeminli Mali Müşavirin tasdiki varsa, Yeminli Mali
Müşavirin, ziyaa uğratılan vergilerden ve kesilecek cezalardan mükellefle birlikte müştereken
ve müteselsilen sorumlu olduğunu yani diğer bir deyişle doğruluk sorumluluğunun olduğunu
göstermektedir.
13 Nisan 2015
Diğer taraftan, Yeminli Mali Müşavirlerin Tasdik
Edecekleri Belgeler, Tasdik Konuları, Tasdike İlişkin
Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik’in 20.maddesinde

4
Yeminli mali müşavirlerin inceledikleri ve sonucunda tasdik raporları düzenledikleri konu ve
belgelerin gerçeği yansıtmaması ve doğru olmaması halinde, ziyaa uğratılan vergilerden ve
kesilecek cezalardan 213 Sayılı Vergi Usul Kanunu ve 3568 Sayılı Kanun hükümleri
uyarınca mükellefle birlikte müştereken ve müteselsilen sorumlu oldukları ve bu
sorumluluğun yerine getirilmesinde Borçlar Kanunu' nun "Tam Teselsül" hükümlerinin
uygulanacağı ifade edilmiştir.
13 Nisan 2015

Ancak, uygulamada genel itibari ile tarhı istenen vergiler ile kesilmesi istenen cezaların
kesinleşmesi ve mükelleften tahsil edilememesi durumunda, vergi dairesi, Yeminli Mali
Müşavirden ödeme emri ile tahsili yoluna gitmektedir.

Şuan ki YMM tebliğlerinde YMM’nin bağlı bulunduğu vergi dairesi tarafından düzenleneceği
belirtilmekte ise de YMM tek tebliği taslağında alacaklı amme idaresi tarafından ödeme
emrinin düzenleneceği belirtilmektedir.
5
13 Nisan 2015
Yeminli Mali Müşavirlerin mali sorumluluğuna ilişkin bir
diğer düzenleme, Vergi Usul Kanununun "Vergi
Beyannamelerinin imzalanması ve Yeminli Mali Müşavir
Tasdik Raporları" başlıklı mükerrer 227. maddesinde
yer almaktadır.

6
Söz konusu madde hükmüne göre, beyannameyi imzalayan veya tasdik raporunu
düzenleyen meslek mensupları, imzaladıkları beyannamelerde veya düzenledikleri tasdik
raporlarında yer alan bilgilerin defter kayıtlarına ve bu kayıtların dayanağını teşkil eden
belgelere uygun olmamasından dolayı ortaya çıkan vergi ziyaına bağlı olarak salınacak
vergi, ceza, gecikme faizlerinden mükellefle birlikte müştereken ve müteselsilen sorumlu
tutulurlar.
13 Nisan 2015

Burada müşterek müteselsil sorumluluğun sınırı çok net çizilmiştir. Buna göre, Yeminli Mali Müşavirin,
V.U.K.'nun mükerrer 227. maddesi hükmüne göre müştereken ve müteselsil sorumlu tutulabilmesi için,
düzenlediği tasdik raporunda yer alan bilgilerin defter kayıtlarına ve bu kayıtların dayanağını teşkil eden
belgelere uygun olmaması gerekmektedir. Yani diğer bir deyişle uygunluk sorumluluğundan söz
edilmektedir.

Yeminli Mali Müşavirler, 3568 sayılı Kanunun 12. maddesi ile "yaptıkları tasdikin doğruluğundan"
sorumlu tutulurken, V.U.K.'nun mükerrer 227. maddesi ile "düzenledikleri tasdik raporunda yer alan
bilgilerin defter kayıtlarına ve bu kayıtların dayanağını teşkil eden belgelere uygun olmasından" sorumlu
tutulmaktadırlar.
7
13 Nisan 2015
İŞTİRAK
Ayrıca; V.U.K.'nun 344. maddesinde, vergi ziyaına 359.maddede yazılı fiillerle sebebiyet veren mükelleflerin
bu fiillerine iştirak edenlere ziyaa uğratılan verginin bir katı ceza kesileceği hükmü yer almaktadır.
VUK 360 ıncı maddesinde, 359 uncu maddede yazılı suçların işlenişine iştirak eden suç
ortaklarının bu suçların işlenmesinde menfaatinin bulunmaması halinde, Türk Ceza
Kanununun suça iştirak hükümlerine göre hakkında verilecek cezanın yarısı indirilir,
hükmü yer alır.
8
13 Nisan 2015
 Söz konusu cezayı hangi vergi dairesinin keseceğiyle ilgili olarak Vergi Usul
Kanununun 365 inci maddesinde "Vergi cezaları olayların ilgili bulunduğu vergi
bakımından mükellefin bağlı olduğu vergi dairesi tarafından kesilir." hükmü yer
almaktadır.
 Ancak 2012/3 sayılı İç genelge ile «Gereksiz ihtilaflara meydan vermemek ve dava
kayıplarına engel olmak bakımından, bundan böyle 359 uncu maddede yazılı
suçların işlenişine iştirak eden suç ortaklarına kesilecek cezanın, suçun asıl faili
olan mükellefin bağlı bulunduğu vergi dairesi tarafından kesilmesi uygun
görülmüştür.
9
13 Nisan 2015



Dolayısıyla buradaki iştirak fiiline meslek mensuplarının çok dikkat etmesi gerekmektedir.
VUK’nın 360. maddesinin bu düzenlemesi sonucunda kaçakçılık suçunda “iştirak”
uygulaması kaldırılmış değildir. Sadece bu konu ile ilgili hükümler VUK yerine TCK’da
düzenlenmiş olup, VUK’ da maddi menfaatin olmaması durumunda indirim uygulanması ile
ilgili özel bir hüküm getirilmiştir.
TCK 37-41’inci maddeleri arasında düzenlenen suça iştirak hükümlerindeki en önemli
hususlar
•
İştirak edenlerden herbirinin fail olarak sorumlu olması
•
Suç işlenmesini teşvik etmek, yol göstermek, araç sağlamak, yardımda bulunarak icrasını kolaylaştırmak
hallerinde yardım eden sıfatıyla sorumlu olması
•
Kasten ve hukuka aykırı olarak gerçekleşmiş bir fiilin varlığının yeterli olmasıdır. Kanundaki tanımıyla «Kast,
suçun kanuni tanımındaki unsurların bilerek ve istenerek gerçekleştirilmesidir.
•
Buna göre TCK genel hükümleri gereği, taksirle işlenen fiillerin ancak kanunun açıkça belirttiği hallerde
cezalandırılabileceği, dolayısıyla özel belirleme olmadığı sürece, hürriyeti bağlayıcı cezalar açısından «kastın»
manevi unsur olarak aranması gerektiği ortaya çıkmaktadır.
10
13 Nisan 2015
6552 sayılı Kanun ile 3568 sayılı Kanununun 12 nci maddesinde yapılan
değişiklik.
Söz konusu değişiklik ile Yeminli mali müşavirler hakkındaki sorumluluk raporlarını mali ve
disiplin sorumlulukları açısından bir standarda bağlanması ve bu raporlar yazılmadan önce
yeminli mali müşavirlerin savunması alınarak konudan haberdar edilmesi sağlanmıştır.
11
13 Nisan 2015
153-A) TEMİNAT UYGULAMASI MADDESİNDE GETİRİLEN YAPTIRIMLAR
153-A Maddesi, Esas Olarak Madde Kapsamına Giren Mükelleflerin İşe Başlama Talebinde Bulunması
Halinde Alınması Gereken Teminat ve Bu Mükelleflerin Sonraki Süreçlerini Açıklamaktadır.
12
13 Nisan 2015
A-Mezkûr maddenin beşinci fıkrasında meslek mensuplarına dair hükümlere yer
verilmiştir.
1) Geçici olarak mesleki faaliyetten alıkoyma cezası
Bu hükümlere göre başkaca bir ticarî, ziraî ve meslekî faaliyeti olmadığı halde münhasıran sahte
belge düzenlemek amacıyla mükellefiyet tesis ettirdiği vergi incelemesine yetkili olanlarca
düzenlenen rapor ile tespit edilen ve mükellefiyet kaydının devamına gerek görülmediğinin
raporda belirtilmesi üzerine işi bırakmış addolunan ve mükellefiyet kayıtları vergi dairesince
terkin edilenlerin sahte belge düzenleme fiillerine iştirak ettiği bir inceleme raporu ile tespit edilen
ve bu durumu kesinleşen meslek mensupları hakkında üç yıl süreyle geçici olarak mesleki
faaliyetten alıkoyma cezası uygulanır.
13
13 Nisan 2015
Meslek mensubu hakkında 3 yıl süreyle geçici olarak faaliyetten alıkoyma
cezasının uygulanabilmesi için,

Başkaca bir ticari, zirai ve mesleki faaliyeti olmadığı halde münhasıran sahte belge
düzenlemek amacıyla mükellefiyet tesis ettirenlerin fiiline iştirak nedeniyle kendisi hakkında
344 üncü maddenin ikinci fıkrasına göre kesilen vergi ziyaı cezasının idari yargı mercileri
nezdinde dava konusu yapılmaması,
veya

14
dava konusu edilmesi neticesinde tüm kanun yollarının tüketilmesiyle uygun bulunmak
suretiyle kesinleşmesi şarttır.
13 Nisan 2015
ÖNGÖRÜLEN SÜREÇ

Meslek mensubunun iştirak fiilinin kesinleşmesi halinde Gelir İdaresi Başkanlığı, meslek
mensubu hakkında söz konusu ceza işleminin uygulanması için meslek mensubunun bağlı
bulunduğu odaya bildirim yapar.

Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından yapılan bildirimin oda kayıtlarına girdiği tarihten itibaren
beş iş günü içerisinde ilgili meslek mensubuna üç yıl süreyle geçici olarak mesleki faaliyetten
alıkoyma cezası verilir.

Bu karar üç iş günü içerisinde Gelir İdaresi Başkanlığı, Türkiye Serbest Muhasebeci Mali
Müşavirler ve Yeminli Mali Müşavirler Odaları Birliği (TÜRMOB) ve meslek mensubuna
bildirilir.
15
13 Nisan 2015
2-Sürenin sonunda, meslek mensubunun tekrar faaliyete başlamak istemesi
halinde

Bağlı olacağı vergi dairesine işe başlama bildiriminde bulunması gerekir.

Vergi dairesi tarafından, bir ay içerisinde hazırlanacak bir yazı ile yazının tebellüğünden
itibaren otuz gün içerisinde meslek mensubundan 6183 sayılı Kanunun 10 uncu maddesinin
birinci fıkrasının (1), (2) ve (3) numaralı bentlerinde sayılan nev’iden 75.000 TL’den az
olmamak üzere düzenlenmiş olan sahte belgelerde yer alan KDV dahil toplam tutarın % 10’u
kadar teminat göstermesi istenir.

Teminatı göstermemesi halinde de, mükellefiyet tesis edilir ancak istenilen teminat tutarı
verilen sürenin son günü vade tarihi olarak kabul edilmek suretiyle meslek mensubu adına
teminat alacağı olarak tahakkuk ettirilir. Tahakkuk ettirilen teminat alacağı 6183 sayılı Kanun
uyarınca gecikme zammı tatbik edilerek takip ve tahsil edilir.
16
13 Nisan 2015
B- Maddenin altıncı fıkrası Meslek Mensuplarından Dördüncü Fıkrada Sayılan
Fiile İştirak Ettiği İnceleme Raporu İle Tespit Edilen ve Bu Durumu Kesinleşenleri
Düzenler.

Rapora istinaden re’sen terkin edilen mükelleflerden olmayan,

Ticari, zirai, mesleki faaliyeti bulunan,

Ancak bu faaliyetlerinin yanında sahte belge düzenleme fiilini işleyen mükelleflerin sahte
belge düzenleme fiillerine iştirak durumunu düzenlemektedir.

Söz konusu fiillere iştirak ettiği inceleme raporu ile tespit olunan

Bu durumları kesinleşenlerden

Vergi Dairesince daha önce açıklanan usullerle teminat istenir.
17
13 Nisan 2015
Dördüncü fıkrada sayılan fiile iştirak ettiği inceleme raporu ile tespit edilen ve bu durumu
kesinleşen meslek mensupları hakkında Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali
Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Disiplin Yönetmeliğinde belirtilen usul ve esaslar
çerçevesinde disiplin cezaları verileceği tabiidir.
18
13 Nisan 2015
C- Maddenin 8 inci Fıkrasında Meslek Mensubundan Bu Madde Kapsamında
Alınan Teminatların İadesi İle Fiillerin Tekerrürü Düzenlenmiştir.

Teminatın alınmasını takip eden takvim yılının başından itibaren beş yıl içinde, başkaca bir
ticari, zirai ve mesleki faaliyeti olmadığı halde münhasıran sahte belge düzenleme veya
mevcut faaliyetin yanında sahte belge düzenleme fiillerinin işlendiğinin veya bu fiillere iştirak
edildiğinin tespit edilmemiş olması halinde başkaca vergi borcu bulunmaması şartıyla
meslek mensubundan alınan teminat iade edilir.

Teminat alınmasını takip eden takvim yılının başından itibaren beş yıl içinde mezkûr
fıkralarda yer alan fiillerin işlendiğinin veya bunlara iştirak edildiğinin vergi incelemesine
yetkili olanlarca düzenlenecek raporla tespit edilmesi halinde, beşinci veya altıncı fıkra
kapsamında olan ilk fiilden sonra yeni fiil beşinci fıkra kapsamında ise, konunun Gelir İdaresi
Başkanlığınca meslek mensubunun bağlı bulunduğu odaya bildirilmesi üzerine odası
tarafından, yapılan bildirimin oda kayıtlarına girdiği tarihten itibaren beş iş günü içerisinde
meslek mensubu hakkında meslekten çıkarma cezası tatbik edilir .
19
13 Nisan 2015

İlk fiilden sonra yeni fiil altıncı fıkra kapsamında ise söz konusu fıkra hükmüne göre işlem
tesis edilerek meslek mensubundan yeniden teminat istenir.

Ayrıca, yeni fiili altıncı fıkra kapsamında olan meslek mensubu hakkında Serbest
Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Disiplin
Yönetmeliğinde belirtilen usul ve esaslar çerçevesinde disiplin cezaları verileceği tabiidir.
20
13 Nisan 2015
Teşekkürler
2014
Kaan KASIM
Gelir İdaresi Daire Başkanı
21
13 Nisan 2015