Transcript Turkiye Siyasi Gundem Arastirmasi Kasim 2010 (andy

Türkiye Siyasi Gündem Araştırması
KASIM – 2010
( PARTİLER ARASI İTTİFAK )
•
I. AMAÇ
Bu çalışmanın amacı, 2011 milletvekili genel seçimleri öncesinde seçmenin,
Türkiye siyasetinde ittifak arayışlarına ve yeni oluşumlara bakış açısını
tespit etmek amacıyla yaptırılmıştır.
•
II. ARAŞTIRMANIN YÖNTEMİ
Araştırma, Kantitatif araştırma tekniklerinden “Yüz yüze görüşme
yöntemi" kullanılarak uygulanmıştır.
20 ilde toplam 134 noktada gerçekleştirilen araştırmanın yüzde 25’i, kır
özelliği taşımakta olan ilçe ve köy merkezlerinde yapılmıştır.
Saha çalışması 21- 24 KASIM 2010 tarihleri arasında toplam 2.371
denek ile görüşme yapılarak tamamlanmıştır.
Çalışma, farklı sosyo–ekonomik ve sosyo–demografik gruba mensup
kişilerden, yaş, cinsiyet eğitim, mahalle / semt kotalarına göre tesadüfi
yöntemle seçilmiş, denekler ile görüşme yapılmıştır.
Yapılan bu araştırmada 0,95 güven aralığı içinde, hata payı +/- %2,0’dir
Cinsiyet
Kadın
Erkek
Yaş
18-25
26-35
36-45
46-60
60 +
Yüzde %
46,8
53,2
20,1
27,6
29,4
15,2
7,7
İstanbul
352
Ankara
213
İzmir
159
Bursa
138
Adana
113
Antalya
107
Diyarbakır
105
Konya
100
Erzurum
97
Eskişehir
96
Kayseri
93
Kocaeli
93
Mersin
92
Gaziantep
90
Samsun
90
Sakarya
88
Sivas
81
Denizli
77
Şanlıurfa
75
Trabzon
112
TOPLAM 20 İL
2.371 DENEK
•
SEÇİM İTTİFAKLARI
12 Haziran 2001 tarihinde yapılması öngörülen milletvekili genel seçimlerine 7 ay kala
Türkiye'nin yeni siyasi gündemi, olası seçim ittifakları oldu.
Barış ve Demokrasi Partisi'nin (BDP) Ak Parti'ye karşı geniş katılımlı bir seçim ittifakı
önerisi ve Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) ile seçim ittifakı yapmaya sıcak bakması
tartışmaları da beraberinde getirdi.
Saadet Partisi (SP) genel başkanlığına seçilen Necmettin Erbakan, Büyük Birlik Partisi
(BBP) Genel Başkanı Yalçın Topçu ve Türkiye Partisi (TP) Genel Başkanı Abdüllatif
Şener'in de seçim ittifaklarını dillendirmesi, siyasette Adalet ve Kalkınma Partisi'ne (Ak
Parti) karşı cepheleşmenin kapıda olduğunu ortaya koydu.
Peki seçmenler, partilerinin ittifak yapmasını istiyor mu, seçimlerden daha güçlü
çıkılması için oy verdikler partinin hangi parti ile ittifak yapılmasından memnun olur,
ittifak yapılması karşısında oy tercihleri değişir mi? ANYD-AR olarak seçmenlere
yönelttiğimiz sorularda ittifak arayışlarına yönelik toplumun nabzını ölçtük.
ANDY-AR Yön. Kur. Bşk. Faruk Acar’ın analizi
•
CHP-BDP SEÇMENİ İTTİFAKA KARŞI
BDP'nin CHP ile ittifak yapılması teklifine, araştırmamızın sonucuna göre iki partinin de
tabanı büyük oranda karşı çıkıyor. BDP seçmeninin yüzde 55,2'si böyle bir oluşuma
sıcak bakmazken, yüzde 46,3'ü seçimlere CHP ittifakı ile girilmesinde oy tercihlerinin
değişeceğini belirtiyor. CHP seçmenin yüzde 51,5'i de BDP ile ittifak yapmanın söz
konusu olduğunda oy tercihlerinin değişeceği görüşünde.
•
BDP SEÇMENİNİN İTTİFAK TERCİHLERİ
CHP ile ittifaka büyük oranda sıcak bakmayan BDP seçmenin yüzde 61,4'ü eğer bir
ittifak olacaksa bunun Doğu ve Güneydoğu'dan en yüksek oyu alan Ak Parti ile
yapılmasından yana. BDP seçmeninin yüzde 21,4'ü CHP, 1,4'ü ise yeni kurulan HAS
Parti ile ittifak yapılmasını istiyor. BDP'lilerin yüzde 10,3'ü de herhangi bir partiyle ittifak
yapılmamasını belirtiyor.
ANDY-AR Yön. Kur. Bşk. Faruk Acar’ın analizi 2
•
MHP SEÇMENİNİN İTTİFAK TERCİHLERİ
Yüzde 58,9'luk bir oranla ittifaka karşı olan MHP'lilerin yüzde 20,8'i, tabanı partileriyle
ittifak yapılmasına çok düşük bir oranda destek veren Ak Parti’yle ortaklığa sıcak
bakıyor. Milliyetçi seçmenlerin yüzde 14,7'ü çizgi olarak kendisine en yakın parti olan
BBP ile ittifak isterken, CHP'yle ittifaktan yana olanlar yüzde 3,5’lerde.
•
CHP SEÇMENİNİN İTTİFAK TERCİHLERİ
Yüzde 47,3'ü ittifak yapılmasını istemeyen CHP seçmeninin yüzde 16,3'ü Sosyal
Demokratların alternatif lideri Şişli Belediye Başkanı Mustafa Sarıgül ile iş birliği
yapılmasını, yüzde 10,2'si Demokratik Sol Parti (DSP), yüzde 9,2'si BDP, yüzde 7,9'u ise
Milliyetçi Hareket Partisi (MHP) ile ittifak yapılması görüşünde. CHP'lilerin yüzde 1,3'ü
de Ak Parti'yle ittifak yapılmasına sıcak bakıyor.
•
Ak Parti SEÇMENİNİN İTTİFAK TERCİHLERİ
İktidar partisi Ak Parti seçmeninin yüzde 56,1'i hiçbir parti ile ittifak yapılmasını
istemezken, en yüksek oranda ittifak yapılmasını istedikleri parti olarak da yüzde 21,6'yla
Numan Kurtulmuş'un kurduğu Halkın Sesi Partisi olarak (Has Parti) görünüyor.
BDP'yle yüzde 7,4, Mustafa Sarıgül'le yüzde 7,1 oranında işbirliği yapılmasını isteyen Ak
Parti seçmeninin yüzde 1,9'u ise "Saadet Partisi ile ittifak yapılsın" görüşünde. Ak
Partililerin yüzde 1,3'ü BBP, yüzde 0,7'si MHP'yle ittifak istiyor.
ANDY-AR Yön. Kur. Bşk. Faruk Acar’ın analizi3
•
YENİ BİR SİYASİ OLUŞUM
Seçimler öncesinde siyasi parti ittifaklarının yanı sıra yeni bir siyasi oluşuma ihtiyaç olup olmaması
da gündemde. Anketimize katılan deneklerin yüzde 52,5'i yeni bir siyasi oluşuma ihtiyaç olduğunu
belirtirken, yüzde 31,3 aksi yönde düşünüyor.
•
SEÇMEN VERDİĞİ OYDAN PİŞAMAN MI?
Seçmen, 22 Temmuz 2007 tarihli milletvekili genel seçimi ve 29 Mart 2009'da yapılan yerel
seçimlerindeki siyasi parti tercihlerinden pişmanlık duyuyor mu? Ak Parti, CHP, MHP ve Bağımsız
olarak seçimlere giren BDP seçmenine yönelttiğimiz bu sorudan çıkan sonuçlardan, vatandaşların
büyük bir bölümünün kullandığı oydan pişmanlık duymadığı görülüyor. Ak Parti seçmeninin yüzde
76,9'u, CHP'lilerin yüzde 63,8'i, MHP'lilerin yüzde 49,4'ü ve BDP'lilerin yüzde 66,2'si doğru tercih
yaptıklarını düşünüyor. Seçmeni en fazla oranda pişmanlık duyan parti ise 25,2'yle MHP, onu
yüzde 20,6 ile BDP'liler izliyor. CHP seçmeninin yüzde 17,3'ü, Ak Partililerin de yüzde 12,8'i
"pişmanım" diyor. "Kısmen" de olsa pişman duyan seçmenler sıralamasında MHP yüzde 25,4'le ön
plana çıkarken, MHP'yi yüzde 18,9'la CHP seçmeni izliyor. Bu kategoride Ak Parti seçmenin yüzde
10,2'si, BDP'lilerin yüzde 13,2'si tercihinden dolayı "kısmen pişman" olduğu görüşünde.
•
ANDY-AR Yön. Kur. Bşk. Faruk Acar’ın analizi4
•
ABDULLAH GÜL BAŞARISI
2007 seçimleri öncesinde yaşanan Cumhurbaşkanlığı krizi ile seçimlerden sonra Ak Parti adayı olarak
gösterilerek Çankaya’ya çıkan Abdullah Gül’ün görev süresi 3 yılı aşkın bir süredir devam etmekte. Bu
süre zarfında halk nezdinde oldukça büyük bir itibar edinen Cumhurbaşkanı Gül’ün 3 yıllık
değerlendirmesinde çok büyük bir başarı yüzdesi çıkmakta. Genel olarak Gül’ün başarılı olduğunu
savunanların oranı yüzde 63,6 olurken, aksi görüşü savunarak “başarısız” diyenlerin oranı ise 22,3’te
kalmıştır.
Araştırmadan çıkan bu sonuç, aynı zamanda Cumhurbaşkanı Gül’ün önümüzdeki süreçte, ikinci dönem
adaylığında seçilme sıkıntısı yaşamayacağını gözler önüne seriyor. Diğer taraftan verilen bu destek,
Başbakan Erdoğan’ın bir sonraki seçimde aday olmayarak muhtemel Cumhurbaşkanı adayı olması
durumunda, Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’ün Ak Parti’nin başına geçebilecek desteğe sahip olduğunu
gösteren bir fotoğraf olarak da yorumlanabilir.
•
•
•
EN BAŞARILI BAKANLAR
Kabinenin en başarılı bulunan bakanları sıralamasında ilk sırayı yine Dışişlerinde önemli adımlar atarak
popülarite sağlayan Ahmet Davutoğlu almaktadır. Ahmet Davutoğlu’nu en başarılı bakan olarak gören
vatandaşların oranı yüzde 12,2’dir. Davutoğlu’nu, yüzde 10,5’lik oranla Devlet Bakanı ve Başbakan
Yardımcısı Bülent Arınç izlerken, Alevi ve Roman çalıştaylarıyla gündeme gelen Devlet Bakanı Faruk
Çelik yüzde 7,7 oranla, Arınç’ı takip eden üçüncü isim olarak karşımıza çıkmaktadır.
ANDY-AR Yön. Kur. Bşk. Faruk Acar’ın analizi5
• BU PAZAR SEÇİM OLSA
•
•
•
•
Bu Pazar günü seçim olması durumunda aslında partilerin sıralaması değişmiyor. Ancak
referandum öncesi ve sonrasındaki tabloya baktığımızda değişikliklerin iktidar partisinin lehine
dönüştüğünü söyleyebiliriz. Referandumdan önce yaptığımız araştırmada iktidar partisi Ak
Parti’nin yüzde 41,9’dan 46,4’e ilerlemesi ve 4,5’lik bir puan kazanarak birinci parti konumunu
sürdürmeye devam ettirdiğini görmekteyiz. 22 Temmuz Milletvekili genel seçimlerinde aldığı oy
oranını tekrar yakalayan Ak Parti üçüncü dönem için de tek başına iktidar olmasını bugünkü
sonuçlar ile garantilemiş görünüyor.
Ana muhalefet partisi CHP’nin içinde yaşanan kriz ve gelişmeler, partinin oy oranını kısmen de
olsa düşürmüş görünüyor. Geçtiğimiz ay yüzde 25,8 olan oy oranı bugün itibarı ile yüzde 24,7’ye
gerileyerek ikinci parti konumunu sürdürmeye devam ettirmektedir.
Diğer Muhalefet partisi MHP’nin günden güne erime gösterdiğini ve baraj sınırına kadar geldiğini
görüyoruz. Referandum sürecinde en çok yara alan parti olan MHP’nin bugünkü oy oranı yüzde
10,2 olarak karşımıza çıkmaktadır.
Son günlerde ittifak söylemleri ile kamuoyunun gündeminde olan bir diğer parti BDP’nin yüzde
5,9’luk oy oranı ile herhangi bir değişikliğinin olmadığını görmekteyiz.
SP’den ayrılarak kendine yeni bir parti kuran Numan Kurtulmuş’un Has Parti’si ilk anketimizde
girişi yüzde 2,9’luk oy oranı ile gerçekleştirmiştir. Necmettin Erbakan’ın liderliğini üstlendiği SP’de
ise oylar erimiş görünüyor. Belki de tarihinde ilk defa yüzde 2’nin altına inerek yüzde 1,4’lük oy
oran ile karşımıza çıkmaktadır.
• Sizce Türkiye’de yeni
bir siyasi oluşuma
ihtiyaç var mı?
FİKRİM
YOK;
12,7
HAYIR;
31,3
EVET; 52,5
Partinizin CHP ile
birleşme ( İttifak )
sağlamasını nasıl
değerlendirirsiniz?
( Oyunu BDP’ye verecek olan deneklerden
derlenmiştir. )
55,2
60
50
40
30
24,7
20,1
20
10
0
OLUMLU
OLUMSUZ
FİKRİM YOK
• Partinizin CHP ile
birleşmesi durumunda oy
tercihinizde değişiklik olur
mu?
( Oyunu BDP’ye verecek olan deneklerden
derlenmiştir. )
FİKRİM
YOK
19,5
34,2
HAYIR
EVET
46,3
0
20
40
60
• Partinizin BDP ile
birleşmesi durumunda FİKRİM YOK
oy tercihinizde değişiklik
olur mu?
HAYIR
13,2
35,3
( Oyunu CHP’ye verecek olan deneklerden
derlenmiştir. )
51,5
EVET
0
20
40
60
• Seçimlerden daha
güçlü çıkmak için oy
verdiğiniz partinin
hangi parti ile
birleşmesi sizi
memnun eder?
( Oyunu BDP’ye verecek olan deneklerden
derlenmiştir. )
70
BDP SEÇMENİ ÖZEL
61,6
60
50
40
30
21,4
20
10
0
Ak Parti
CHP
1,4
0,5
Has
Parti
DP
5,3
10,3
DİĞER HİÇBİR
PARTİ
İLE
16,3
7,9
10,2
9,2
7,8
İLE
PA
RT
İ
ĞE
R
Dİ
ÇB
İR
ve
ÜL
SA
RI
G
M.
Hİ
HA
RE
KE
Tİ
DS
P
BD
P
MH
P
1,3
Pa
rti
( Oyunu CHP’ye verecek olan deneklerden
derlenmiştir. )
47,3
CHP SEÇMENİ ÖZEL
Ak
• Seçimlerden daha
güçlü çıkmak için oy
verdiğiniz partinin
hangi parti ile
birleşmesi sizi
memnun eder?
50
45
40
35
30
25
20
15
10
5
0
50
40
30
21,6
PA
RT
İ
İLE
3,9
ĞE
R
Dİ
HA
RE
KE
Tİ
ve
ÜL
SA
RI
G
M.
7,1
ÇB
İR
1,3
BB
P
SP
ar
ti
sP
0
1,9
BD
P
0,7
7,4
Ha
10
Hİ
20
P
( Oyunu Ak Parti’ye verecek olan
deneklerden derlenmiştir. )
56,1
Ak Parti SEÇMENİ ÖZEL
MH
• Seçimlerden daha
güçlü çıkmak için oy
verdiğiniz partinin
hangi parti ile
birleşmesi sizi
memnun eder?
60
• Seçimlerden daha
güçlü çıkmak için oy
verdiğiniz partinin
hangi parti ile
birleşmesi sizi
memnun eder?
( Oyunu MHP’ye verecek olan deneklerden
derlenmiştir. )
70
MHP SEÇMENİ ÖZEL
58,9
60
50
40
30
20
20,8
14,7
10
3,5
2,1
0
Ak Parti
CHP
BBP
DİĞER
HİÇBİR
PARTİ İLE
• Seçimlerden daha
güçlü çıkmak için oy
verdiğiniz partinin
hangi parti ile
birleşmesi sizi
memnun eder?
( Oyunu Has Parti’ye verecek olan
deneklerden derlenmiştir. )
60
HASPARTİ SEÇMENİ ÖZEL
51,3
50
43,9
40
30
20
10
2,4
0
Ak Parti
BBP
0,8
1,6
TP
DİĞER
HİÇBİR
PARTİ İLE
• Ak Parti’ye oy verdiğinizden
KISMEN
dolayı hiç pişmanlık
duydunuz mu?
•
( Oyunu 2007 Genel seçimleri ve 2009 Yerel seçimlerinde
•
Ak Parti’ye kullanmış deneklerden derlenmiştir.)
10,3
76,9
HAYIR
12,8
EVET
0
20
40
60
80
100
• CHP’ye oy verdiğinizden
dolayı hiç pişmanlık
duydunuz mu?
•
( Oyunu 2007 Genel seçimleri ve 2009 Yerel seçimlerinde
•
CHP’ye kullanmış deneklerden derlenmiştir.)
18,9
KISMEN
63,8
HAYIR
17,3
EVET
0
20
40
60
80
• MHP’ye oy verdiğinizden
dolayı hiç pişmanlık
duydunuz mu?
•
( Oyunu 2007 Genel seçimleri ve 2009 Yerel seçimlerinde
•
MHP’ye kullanmış deneklerden derlenmiştir.)
25,4
KISMEN
49,4
HAYIR
25,2
EVET
0
20
40
60
• BDP’ye oy verdiğinizden
dolayı hiç pişmanlık
duydunuz mu?
•
( Oyunu 2007 Genel seçimleri ve 2009 Yerel seçimlerinde
•
BDP’ye kullanmış deneklerden derlenmiştir.)
13,2
KISMEN
66,2
HAYIR
20,6
EVET
0
20
40
60
80
3 Yılı aşkın süredir
Cumhurbaşkanlığı
görevini yürüten
Abdullah Gül’ün genel
olarak bu sürede
gösterdiği performansı
nasıl
değerlendiriyorsunuz?
70
63,6
60
50
40
30
22,3
14,1
20
10
0
BAŞARILI
BAŞARISIZ
FİKRİM YOK
En beğenilen siyasi liderler
1
R.Tayyip ERDOĞAN
Başbakan
42,6
2
Mustafa SARIGÜL
Şişli
Belediye Başkanı
25,4
3
Kemal KILIÇDAROĞLU
CHP
Genel Başkanı.
24,3
4
Numan KURTULMUŞ
Has Parti
Genel Başkanı
19,5
5
Deniz BAYKAL
CHP Eski
Genel Başkanı
18,1
6
Devlet BAHÇELİ
MHP
Genel Başkanı
9,7
7
Selahattin DEMİRTAŞ
BDP
Genel Başkanı
9,4
8
Necmettin ERBAKAN
SP
Genel Başkanı
4,1
9
Abdüllatif ŞENER
TP
Genel Başkanı
3,9
10
Yalçın TOPÇU
BBP
Genel Başkanı
3,7
Kabinede en başarılı bulunan Bakanlar
1
Ahmet DAVUTOĞLU
Dışişleri Bakanı
12,2
11
Taner YILDIZ
Enerji Bakanı
3,3
2
Bülent ARINÇ
Başbakan Yard.
10,5
12
Egemen BAĞIŞ
Devlet Bakanı
3,1
3
Faruk ÇELİK
Devlet Bakanı
7,7
13
Nihat ERGÜN
Sanayi ve Ticaret Bakanı
3,0
4
Ali BABACAN
Başbakan Yard.
7,1
14
M.Mehdi EKER
Tarrım ve Köyişleri Bakanı
2,9
5
Recep AKDAĞ
Sağlık Bakanı
6,2
15
Sadullah ERGİN
Adalet Bakanı
2,7
6
Mehmet ŞİMŞEK
Maliye Bakanı
5,3
16
Beşir ATALAY
İçişleri Bakanı
2,4
7
Nimet ÇUBUKÇU
Milli Eğitim Bakanı
5,1
17
Faruk Nafiz ÖZAK
Devlet Bakanı
2,3
8
Ertuğrul GÜNAY
Turizm ve Kültür Bakanı
4,4
18
Hayati YAZICI
Devlet Bakanı
2,1
9
Cemil ÇİÇEK
Başbakan Yard.
3,8
19
M.Zafer ÇAĞLAYAN
Devlet Bakanı
1,9
10
Binali YILDIRIM
Ulaştırma Bakanı
3,6
20
Veysel EROĞLU
Çevre ve Orman Bakanı
1,4
Bu Pazar günü Milletvekili genel seçimleri olması durumunda hangi partiye oy kullanırsınız?
•
50
( Kararsızlar dağıtıldıktan sonra oluşan tablo )
46,4
45
40
35
30
25
24,7
20
15
10,2
10
5,9
5
1,4
1,2
0,8
1,1
2,9
5,4
BB
Ha P
s
Pa
rti
Dİ
Ğ
ER
DS
P
DP
SP
BD
P
HP
M
CH
P
Pa
rti
0
Ak
•
12 Haziran 2011
tarihinde yapılacak
genel seçimlere kadar
oy tercihiniz
değişebilir mi?
Fikrim
Yok; 13,1
HAYIR;
47,2
EVET;
39,7
TEŞEKKÜR EDERİZ…
REFERANDUMUN GALİBİ ANDY-AR
TAHMİNLERİN EFENDİSİ
REFERANDUMDA EN DOĞRU TAHMİNİ ANDY-AR YAPTI!
REFERANDUMU YÜZDE 99 BİLEN ANKET!
Oylama sonucunu en yakın
tahmin eden Andy-Ar
ANDY-AR referandum sonuçlarını 0.5
oranındaki bir sapma ile bilmiş oldu.
En yakın oranı Andy-Ar
tutturdu.
HANGİ ANKET
ŞİRKETİ NE
DEMİŞTİ?