Transcript principles_of_civil_law

Basic principles of civil
law
enkeleda olldashi
enkeleda olldashi
1
Basic principles of civil law



Subjects of the civil law
Natural person
Legal entity
The legal relationship
Legal representation
enkeleda olldashi
enkeleda olldashi
2
Subjektet e se rejtes civile

Koncepti i subjektit te se drejtes
Personi fizik (neni 1- 23 K.C)
Personi juridik (neni 24-38 K.C)

zotesia juridike

zotesia per te vepruar
enkeleda olldashi
enkeleda olldashi
3
Kuptimi i subjektit te se
drejtes
Nje nga elementet e se drejtes subjektive eshte
subjekti.
Subjektet i se drejtes :
 Subjekt i se drejtes mund te jete personi
fizik (natyral) . Person natyror eshte njeriu,
si qenie njerezore.
 Subjekt i se drejtes mund te jete personi
juridik. Person juridik eshte nje person
artificial, i cili nuk ekziston por e krijon ligji.
Nepermjet ligjit ai fiton personalitet juridik.
 *Personat juridik jane publike dhe private.
enkeleda olldashi
enkeleda olldashi
4
KUPTIMI I SUBJEKTIT TE SE
DREJTES
Cilesite ligjore dhe personale qe i nevojiten
personit per te qene subjekt i se drejtes lidhen
me dy koncepte juridike:


Zotesia juridike eshte zotesia e nje personi per te
qene titullar i te drejtave dhe detyrimeve, brenda
kufijve te caktuar me ligj( neni1-4 K.C).
Zotesia per te vepruar – Zotesia e nje personi qe
me mbushjen e nje moshe te caktuar(18 vjec) te
fitoje te drejten per te dale i panvarur ne komunikimin
juridik si dhe te pergjigjet personalisht per detyrimet
civile apo veprimet antiligjore. Ky status kerkon dhe
aftesi te caktuara fizike psiqike dhe morale. (neni 611 K.C).
enkeleda olldashi
enkeleda olldashi
5
KUPTIMI I SUBJEKTIT TE SE
DREJTES
Zotesia juridike
1. Ekzistenca natyrore (fakt juridik); i njihen te drejta
dhe foshnjes qe gjendet ende ne barkun e nenes
(neni 2 K.C).
2. Lindja gjalle (fakt juridik); foshnja fiton personalitet
ne qofte se lind i gjalle (neni 2 K.C).
Zotesia per te vepruar
1. Cilesi ligjore dhe natyrore; mosha, e cila sipas nenit
6 te K.C eshte percaktuar 18 vjec.
2. Cilesi personale; aftesia psiqike, fizike dhe morale
(neni 10 K.C).
enkeleda olldashi
enkeleda olldashi
6
Kufizimi i zotesie per te vepruar



Kufizimi I zotesisse per te vepruar per shkak
te:
moshes (neni 7-8 K.C)
I mituri mbi 7 vjec –veprime juridike me
pelqimin e perfaqesuesit ligjor…..
I mituri nen 7 vjec - veprime juridike vetem
me pelqimin e perfaqesuesit ligjor.
mangesive personale; psiqike dhe fizike (neni
9-10 K.C)
enkeleda olldashi
enkeleda olldashi
7
Personi juridik
Personi juridik publik - institucionet publike,
qe financohen vete ose me fonde nga
buxheti i shtetit. Ndermarrjet shteterore, qe
finoncohen vete apo me fonde te buxhetit te
shtetit( neni 25 K.C).
Personi juridik privat- organizimet kolektive
apo individuale si shoqerite tregtare,
shoqata dhe fondacionet (neni 26 K.C).
enkeleda olldashi
enkeleda olldashi
8
PERSONI JURIDIKE



Zotesia juridike dhe zotesia per te vepruar per
personin juridik lindin ne te njejtim moment.
Te drejtat dhe marrja persiper e detyrimeve
fillojne ne momentin e krijmit ose ne ate te
regjistrimit prane organeve perkatese (neni 29
K.C).
Veprimet juridike personi juridik i kryhen
nepemjet organeve te veta (te percaktuara ne
statut dhe aktin e themelimit).
Diskutim rreth neneve 31-32.
enkeleda olldashi
enkeleda olldashi
9
Humbja e zotesise juridike dhe
zotesise per te vepruar
• A. Vdekja natyrore - humbja e shenjave
te jetes.
• B.Vdekja civile – a. per personin fizik
(natyror) shpallja i zhdukur dhe me pas I
vdekur (neni 15-23 K.C)
• b.per personin juridik mbarimi i veprimtaise,
likujdimi etj.
* Diskutim ne auditore rreth neneve 34-38.
enkeleda olldashi
enkeleda olldashi
10
Veprimet juridike
Perkufizimi veprimit juridik neni 79 i K.C.
Veprimet e njerezve ndahen ne :
1.veprime juridike ligjore. Shfaqa e vullnetit te nje ose me
shume personave me z.p.v me qellim krijimin,
shfuqizimin ose ndryshimin e nje marredhenie juridike.
2. veprime juridike jo ligjore apo antiligjore jane ato qe nuk
jane bere sipas formes se kerkuar nga ligji (neni 83).
enkeleda olldashi
enkeleda olldashi
11
Veprimet juridike
Veprimet juridike ndahen ne ;
a.te njeaneshme(unilaterale, si p.sh.,
testamenti etj;
b.te dyaneshme (bilaterale), si kontratat
(contractus);
c. te shumaneshme (multilaterale) si
shoqerite tregtare etj.
enkeleda olldashi
enkeleda olldashi
12
Marredhenia juridiko
civile
enkeleda olldashi
enkeleda olldashi
13
Marredhenia juridiko civile

Qellimi i marredhenies juridike civile eshte
plotesimi i nevojave materiale dhe
personale te njerezve. Ligji u njeh
pjesemarresve te marredhenies juridike te
drejta subjekteve dhe detyrime
korresponduese te ketyre te drejtave.
enkeleda olldashi
enkeleda olldashi
14
Marredhenia juridiko civile




Marredheniet juridike civile sipas natyres
se te drejtave dhe detyrimeve qe burojne
prej tyre, ndahen ne disa lloje
(kategori’grupe):
Te drejta subjektive civile pasurore dhe jo
pasurore apo sic quhen ndryshe
personale.
Te drejta subjektive civile absolute dhe
relative.
Te drejta reale, detyrimore dhe
trashegimore.
enkeleda olldashi
enkeleda olldashi
15
Marredhenia juridiko civile

Marredheniet juridike civile ne pergjithesi
jane pasurore ose qe lidhen me te drejta
pronesore, pra jane me fjale te tjera
marredhenie ekonomike.
enkeleda olldashi
enkeleda olldashi
16
Marredhenia juridiko civile


Te drejtat personale jo pasurore shprehen
ne disa te mira jo materiale. Keto lloj te
drejtash jane te patjetersueshme dhe te
pandashme nga personi qe i mbart ato.
Keto te drejta ne vetvete nuk kane
karakter pasuror’ekonomik.
Kuptimi i termit °personal° qe perdoret
per keto lloj te drejtash, lidhet me faktin
qe ato i referohen nje personi te caktuar.
Te tilla te drejta jane : e drejta e autorit
etj.
enkeleda olldashi
enkeleda olldashi
17
Marredhenia juridiko civile
Ndryshimi ndermjet te drejtave subjektive
pasurore dhe jo pasurore ka rendesi persa i
perket rregullimit nga ligji te menyres se
mbrojtjes se ketyre te drejtave.
 Te drejtat pasurore, zakonisht mbrohen duke e
detyruar shkelesin e tyre te demshperbleje
demin e shkaktuar.
 Te drejtat personale jo pasurore, zakonisht nuk
shkaktojne ndonje dem pasuror dhe si rrjedhim
nuk ka vend per dem shperblim te demit
material,
por
atij
personal
(moral).
enkeleda olldashi
enkeleda olldashi
18
Marredhenia juridiko civile


Te drejtat subjektive civile absolute sjellin
per subjektin e marredhenies juridiko’civile
te drejta direkte dhe per gjithe te tjeret
detyrime pasive te pergjithshme.
Te tilla jane; e drejta e pronesise, e drejta
e barres mbi nje pasuri te paluajtshme, e
drejta e trashegimise, te drejtat familjare
me karakter personal etj.
enkeleda olldashi
enkeleda olldashi
19
Marredhenia juridiko civile


Te drejtat subjektive civile reale dhe te
detyrimit. Keto te drejta lidhen me
ekzistencen e sendin si objekt i
marredhenies juridiko’ civile.
E drejta reale ka per objekt nje send
konkret te individualizur, ndersa ajo e
detyrimeve mund te kete edhe sende te
percaktuara ne gjini si dhe veprime te
njerezve (kryerja e puneve apo
sherbimeve) .
enkeleda olldashi
enkeleda olldashi
20
Marredhenia juridiko civile
enkeleda olldashi
enkeleda olldashi
21
enkeleda olldashi
enkeleda olldashi
22