Transcript Balikesir - Akılcı İlaç Kullanımı

BALIKESİR İL SAĞLIK
MÜDÜRLÜĞÜ
AKILCI İLAÇ KULLANIMI
AKILCI İLAÇ
KULLANIMI
 Kişilerin
klinik bulgularına ve
bireysel özelliklerine göre;
 uygun ilacı,
 uygun süre ve dozda,
 en uygun maliyetle ve
 kolayca sağlayabilmeleri.
İLAÇ KULLANIMINDA
5 DOĞRU
o Doğru ilaç
o Doğru kişi için
o Doğru miktarda.
o
o Doğru zamanda.
o Doğru şekilde
(yutma, çiğneme gibi).
AKILCI İLAÇ KULLANIMI
İLKELERİ
Etkinlik
Güvenlilik
Uygunluk
Maliyet
Etkinlik
Güvenlilik
Uygunluk
Maliyet
Akılcı ilaç kullanımı
AKILCI İLAÇ KULLANIMI
İLKELERİ
•Tedavi planlarken doğru tanıya dayanmak,
•Doğru ilaç, doğru doz, doğru süre ve doğru
uygulama yolunu belirlemek,
•Tedavi başarısını, yan etkileri ve hastanın
uyuncunu değerlendirmek,
AKILCI İLAÇ KULLANIMI
İLKELERİ
•Çoklu ilaç kullanımlarında etkileşimleri
öngörmek,
•Tedavinin; gerçekleşebilirliğini ve
maliyetini değerlendirmek.
SORUMLULUK SAHİBİ
TARAFLAR
•Hekim
•Eczacı
•Hemşire
•Hasta
•Hasta yakını
• Hangi ilacın kullanılacağına karar veren hekim,
ilacı uygun şartlarda sağlayan eczacı ve ilacı
uygulayan hemşire veya hasta, akılcı ilaç
kullanımının sağlanmasında sorumluluk sahibi
taraflardır.
TEŞHİS VE TEDAVİ
• Hastanın probleminin tanımlanması,
• Hekim tarafından doğru teşhisin konulması,
• İlaçlı veya ilaçsız, etkili ve güvenilir tedavinin tanımlanması,
• Eğer ilaçla tedavi uygulanacaksa, uygun ilaçların seçimi,
• Her bir ilaç için uygun dozun ve uygulama süresinin
belirlenmesi ve uygun reçetenin yazılması,
•
Bu aşamada onaylanmış, güncel tanı ve tedavi kılavuzları
esas alınmalıdır.
10
SORGULAMA-HATIRLATMA
• Kullanılmakta olan ve en son kullanılan ilaçlar
• Gıda takviyesi ve bitkisel ürünler
• Alerjik durumlar
– Gıda
– İlaç
11
ANLATMA-ANLAMA-DOĞRU UYGULAMA
• NASIL?
• HANGİ DOZDA?
• HANGİ SIKLIKTA?
• NE KADAR SÜRE ?
• SAKLAMA?
BİLGİLENDİRME-SORGULAMA
• Olası yan etkileri
• Besin ve ilaç etkileşimleri
SAKLAMA
 İlaçlar çocukların göremeyeceği, ulaşamayacağı
yerlerde, ışıktan ve nemden korunarak ve ambalajında
saklanmalıdır.
 Son kullanım tarihi.
 Kullanma talimatında belirtilmediği sürece ilaçlar
buzdolabında saklanmamalıdır.
 Buzdolabında saklanması gereken ilaçlar ise kesinlikle
buzlukta saklanmamalı ve dondurulmamalıdır.
ÖZEL GRUPLAR
 Hamilelik ve emzirme dönemi
 Çocuklar
 Yaşlılar
 Böbrek ve karaciğer yetmezliği olan hastalar
 Kronik hastalığı olanlar
 İlaç ve besin alerjisi öyküsü olanlar
İLAÇ KULLANIMI
• Çiğneme
• Kırma
• Bölme
• Suda veya başka sıvıda çözme
İLAÇ KULLANIMI
 Doğru uygulama
 Aç/tok kullanım
 Süre belirleme
 Yarıda kesme
 Doz atlama ve değişikliğe gitme
 Zamana dikkat etme
AKILCI OLMAYAN
KULLANIM ŞEKİLLERİ
•
•
•
•
•
Çoklu İlaç Kullanımı (Polifarmasi)
İlaçların gereksiz ve aşırı kullanımı
Klinik rehberlere uygun olmayan reçeteleme
Uygun olmayan kişisel tedavilere başvurulması
Yeni ilaçların uygun olmayan tercihi
İş yükü ve
Personel Sıkıntısı
Var Olan Yetersiz ve
Eksik Bilgiler
Alışkanlıklar
Akademik Bilgi
Tedavi Seçenekleri
İlaç Endüstrisinin Etkileri
(baskıları)
Sosyo-Kültürel Etmenler
Ekonomik ve Yasal Etmenler
16

Refik Saydam Hıfzıssıhha Müdürlüğü tarafından
yapılan saha çalışmalarında;
 İlaç
kutu sayısı açısından bakıldığında
tanıya uygunluk bakımından yaklaşık
% 50’sinin akılcı olmadığı,
20
 İlaç
maliyetlerine bakıldığında ise yine
% 50’sinin akılcı olmadığı ortaya çıkmış.
 Bu
çalışmalarda pratisyen hekimlerle uzman
hekimler arasında akılcı reçete yazımı
açısından bir fark olmadığı görülmüştür.
21

İlaç harcamalarında miktar ve maliyet
açısından bakıldığında;
Dünyada Kalp ve Damar Hastalıkları
ilaçları birinci sırada,
Türkiye’de  Antimikrobiyal ilaçlar birinci
sırada,
22

2007 yılında kullanılan tüm ilaçların kutu bazında
%17’si, TL bazında %18’i antibiyotiklerdir.

2007 yılında kullanılan 1,3 milyar kutu ilacın 223
milyon kutusu antibiyotiktir.

2007 yılında kişi başına kullanılan yıllık ortalama
20 kutu ilacın 3,5 kutusu antibiyotiktir.
23

2007 yılında ilaca harcanılan 11 milyar TL’nin 2
milyar TL’si antibiyotikler için harcanmıştır.

2007 yılında kişi başına yapılan yıllık ortalama
170 TL’lik ilaç harcamasının 30 TL’si antibiyotikler
için harcanmıştır.
24

Akılcı İlaç Kullanımına ilişkin faaliyetlerin
derlenmesi, toplanması ve ülkenin ihtiyaçlarına,
önceliklerine ve kaynaklarına uygun stratejik
planlar haline getirilmesi için geniş kapsamlı
ulusal politikalar belirlemek ve hayata
geçirebilmek amacıyla 12 Ekim 2010 tarihinde
İlaç ve Eczacılık Genel Müdürlüğü,
Farmakoekonomi Daire Başkanlığı bünyesinde;
“Akılcı İlaç Kullanımı Şube Müdürlüğü”
kurulmuştur.
25
AKILCI İLAÇ KULLANIMI İLE
KAZANACAKLARIMIZ
ZAMAN
SAĞLIK
BÜTÇE
AKILCI İLAÇ KULLANIMI
ŞUBESİ FAALİYETLERİ
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Tanıtım
Eğitim
Rehber
Hastaneler
Teşvik ve Yaptırımlar
İlaç Kutuları
İlaç İmhası
Temsilciler
Toplantılar
Ölçme ve Değerlendirme
28
TANITIM
29
“İlacım; ne eksik, ne fazla!”
•
•
•
•
•
•
Slogan, Logo, Maskot
Kısa filmler
Gazete ilanları
El broşürleri
Afişler
Hastanelerde teşhir üniteleri
30
32
33
Medya
• Ulusal TV ve radyo kanallarında sağlık
programları
• Konuşmacı grubu toplantıları
34
Web Sitesi
www.akilciilac.gov.tr
• İsim hakkı alındı.
• Web sitesi hazırlık aşamasında
35
Bilgilendirme videoları
• Web sitesinde yayımlanması planlanan
tüm ilaç
formlarının uygulama yolları ve dikkat
edilmesi gereken hususlara ilişkin
yaklaşık 30 adet bilgilendirme videosu
36
Bilgilendirme Mektupları
• Sağlık Bakanı imzalı, doktora ve
eczacıya yönelik bilgilendirici ve
yönlendirici mektupların hazırlanarak
gönderilmesi
37
EĞİTİM
38
Eğitim Programları
• İlköğretim ders programları
• Tıp Fakülteleri ders programları
• Eczacılık Fakülteleri ders programları
• Tıpta Uzmanlık Sınavı
39
Eğitim Modülü
• Hıfzıssıhha Mektebi Müdürlüğü
tarafından hazırlanmış VLE-RADUS Projesi
• Ankara ilinde çalışan aile hekimlerine
yönelik pilot uygulama
• Türk Eczacıları Birliği uzaktan eğitim
modülleri
40
Yüz Yüze Eğitimler
• Türk Farmakoloji Derneği
• Türk Eczacıları Birliği
Hekim, eczacı, yardımcı sağlık personeline
yönelik
eğitim projeleri.
41
TEBRP
• Türk Eczacıları Birliği tarafından
hazırlanan CD’nin eczanelere
kurulumu yapıldı.
• Tüm aile sağlığı ve toplum sağlığı
merkezlerine ücretsiz ulaştırıldı.
42
Türkiye İlaç Kılavuzu (TİK)
• Güncellenmekte olan kılavuzun web
tabanlı erişiminin sağlanabilmesi için
görüşmeler
43
Halk Eğitimleri
• Akılcı İlaç Kullanımı ile ilgili vatandaşın
anlayabileceği
bir dil ile metin hazırlanarak camilerde vaaz
verilmesi
planlanmıştır.
• Kampanyanın başlamasını takiben ilk cuma günü
uygulama gerçekleştirilecektir.
• Diğer iletişim kanalları…
44
SORUNLARIN GİDERİLMESİNDE İSE;
• mezuniyet öncesi, hizmet içi ve topluma
yönelik eğitim stratejilerinin geliştirilmesi ve
izlenmesi, bunların yönetsel ve mevzuat
düzenlemelerini içeren çalışmalarla
desteklenmesi akılcı ilaç kullanımı yönündeki
engellerin aşılmasında etkin olacaktır.
• Ülkemizde, doğru ilaç kullanımı konusunda
farkındalığın oluşturulmasında hekim,
eczacı ve bu konuda hizmet veren sektörün
“Akılcı İlaç Kullanımı” konusunda toplum
bilincini arttırmaya yönelik desteğinin
bulunması önemlidir
TEŞVİK ve
YAPTIRIMLAR
47
Hizmet Kalite Standartları
• Hastanelerde hizmet kalite standartlarına
Akılcı İlaç Kullanımı ile ilgili maddeler
eklenmesi.
• 01.07.2011 tarihinde “Sağlıkta
Performans ve Kalite Yönergesi”
yürürlüğe konulacaktır
48
Standartlar
• Akılcı ilaç kullanımının sağlanmasına
yönelik düzenleme bulunmalıdır
• Akılcı İlaç kullanımı ile ilgili sorumlu bir
ekip oluşturulmalıdır
• Ekipte, yönetimden bir temsilci, hekim ve
eczacı yer almalıdır
• Akılcı İlaç kullanımı ile ilgili olarak;
– Hastane politikası belirlenmeli
– Faaliyet planlanmalı ve uygulanmalıdır
49
Standartlar
• Akılcı ilaç kullanımı ile ilgili, hastalarda farkındalık
oluşturulmasına yönelik düzenlemeler bulunmalıdır
• Hastalar ilaçların kullanımı hakkında bilgilendirilmelidir
• Hastaların sıklıkla kullandığı alanlarda akılcı ilaç kullanımına
yönelik, broşür, poster, video görüntüleri gibi düzenlemeler
bulunmalıdır.
• Yatan hasta eğitimlerinde, akılcı ilaç kullanımına yönelik
bilgilendirme yapılmalıdır
50
Tanıtım Yönetmeliği
• Kongrelerde Akılcı İlaç Kullanımı
konusunda bir oturuma yer verilmesi
konusunda derneklere tavsiye yazısı
•
Beşeri İlaçlar ve Tıbbi Cihazların Tanıtım Faaliyetleri Hakkında
Yönetmelik kapsamında, İkinci Bölüm, Tanıtım Faaliyetinin Kapsamı
ve Esasları, Bilimsel ve Eğitsel Faaliyetler, Madde 7, (9) kısmına;
"Firma destekli olarak düzenlenen toplantılara akılcı ilaç kullanımı
konusunda bir oturum konulmalıdır. Bu oturumda yer alacak
sunumların içeriği Bakanlıkça onaylanmış eğitim materyalleri ve
tanı tedavi rehberleri çerçevesinde olmalı, akılcı ilaç kullanımı
konusundaki oturuma ait içerik izin başvurusunda Bakanlığa
sunulmalıdır." şeklinde bir madde eklenmiştir.
51
İLAÇ KUTULARI
52
• Terapötik aralığı dar ilaçlar için güvenli
ambalaj oluşturulması
• Akılcı İlaç Kullanımı sloganlarının ilaç
kutuları üzerinde yer alması
• Kullanma talimatı yazı karakterlerinin
büyütülmesi…
53
İndikatör
• Soğuk zincir ilaç grubu
• Soğuk zincir kırıldığında renk değişikliği
oluşması ve
ilacın kullanımının engellenmesi
54
ATIK İLAÇLARIN
İMHASI
55
AKILCI İLAÇ KULLANIMI

Tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de yanlış ve
gereksiz ilaç kullanımı, tedavi maliyetleri ve halk sağlığını
etkileyen ciddi bir sorun olarak devam etmektedir.

Bu nedenle akılcı ilaç kullanımı konusunda halkın ve
sağlık çalışanlarının bilinçlendirilmesi ve eğitilmesi son
derece önemlidir.

Akılcı ilaç kullanımı, ilacın imalinden imhasına kadarki
sürecin her aşamasını kapsamaktadır.
56
• Çevre ve Orman Bakanlığı Yönetmeliği
• Tehlikeli Atık
• İzmir Eczacı Odası ilaç toplama
kampanyası
Ekolojik Enerji Ltd. Şti. (İstanbul)
İZAYDAŞ (Kocaeli)
57
14 Mart 2005 Tarihli Resmi Gazete
Sayı: 25755
Çevre ve Orman Bakanlığından:
Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak, Tanımlar, İlkeler
Amaç
Madde 1 - Bu Yönetmeliğin amacı, tehlikeli atıkların, üretiminden nihai bertarafına kadar;
a) İnsan sağlığına ve çevreye zarar verecek şekilde doğrudan veya dolaylı biçimde
alıcı ortama verilmesinin önlenmesine,
b) Üretiminin ve taşınmasının kontrolünün sağlanmasına,
c) İthalinin yasaklanmasına ve ihracatının kontrolüne,
d) Yönetiminde gerekli teknik ve idari standartların sağlanmasına,
e) Üretiminin kaynağında en aza indirilmesine,
f) Üretiminin kaçınılmaz olduğu durumlarda, üretildiği yere en yakın mesafede
bertaraf edilmesine,
g) Yeterli bertaraf tesisi kurulması ve bu tesislerin çevresel bakımdan sağlıklı bir
şekilde kontrolüne,
h) Çevreyle uyumlu yönetiminin sağlanmasına,
yönelik prensip, politika ve programların belirlenmesi için hukuki ve teknik esasları kapsar.
58
EK 3
DOĞAL KARAKTERLERİNE YA DA ONLARI OLUŞTURAN AKTİVİTE’YE GÖRE
TEHLİKELİ ATIK KATEGORİLERİ (ATIK, SIVI, ÇAMUR YA DA KATI HALDE OLABİLİR)
A) (Ek 5) te sıralanan özelliklerden herhangi birini gösteren ve aşağıdakilerden
oluşan atıklar;
1) Hastanelerden, tıp merkezlerinden ve kliniklerden kaynaklanan tıbbi atıklar,
2) Farmasotik ürünlerin üretiminden ve hazırlanmasından kaynaklanan atıklar,
farmasotik ve ilaç atıkları,
3) Ahşap koruyucuları,
4) Biositler ve fito-farmakolojik maddelerin üretiminden, hazırlanmasından ve
kullanımından kaynaklanan atıklar,
5) Solvent(çözücü) olarak kullanılan maddelerin kalıntıları,
6) İnert polimerize malzemeler hariç solvent (çözücü) olarak kullanılmayan
halojenli organik maddeler,
7) Siyanür içeren ısıl işlemler ile sertleştirme işlemlerinden kaynaklanan atıklar
tuzlar,
8) Hedeflenen kullanıma uygun olmayan mineral yağlar ve yağlı maddeler,
9) Yağ / su, hidrokarbon / su karışımları, emülsiyonlar,
59
...........................VALİLİĞİNE
(İl Sağlık Müdürlüğü)
ilgi: 13.05.2005 tarih ve 24343 sayılı genelgemiz.
Üretim yerlerinde, eczanelerde, hastanelerde, sağlık
müdürlüklerinde gümrükte ve diğer kuruluşlarda katı, yarı
katı, sıvı, aeresol halde imalı ithal izni bulunan veya yurda
kaçak olarak giren ve mahkeme sonucu imhasına karar
verilen bütün ilaçların! ilaç hammaddelerinin (penisilin ve
türevleri, sefalosporin ve türevleri, hormonlar v.b. dahil) ve
kullanılmamış tıbbi malzemelerin çeşitli nedenlerle
(miadının dolması, bozulması, kullanmının risk oluşturması
v.s.) imhasıyla ilgili Çevre Bakanlığı'ndan alınan bilgiler
doğrultusunda ilgide kayıtlı Genelgemiz ile Sağlık
Müdürlükleri bilgilendirilmiştir.
60
ATIK İLAÇLARIN TOPLANMASI
ATIK İLAÇLARIN DEPOLANMASI
ATIK İLAÇLARIN TAŞINMASI
ATIK İLAÇLARIN İMHASI
61
ATIK İLAÇLARIN TOPLANMASI





Halkın elindeki artık ilaçların toplanması
Eczaneler
Ecza depoları
Hastaneler
Sağlık Ocağı, Aile Sağlığı ve Toplum Sağlığı Merkezleri
 SORUN?





Yeterli bir toplama sisteminin olmaması
Ülke çapında kampanyaların olmaması
Denetimsiz kampanyaların olması
Halkın bilgi eksikliği
Atık ilaçların kayıt altına alınması sorunu ve maliyeti
62
ATIK İLAÇLARIN DEPOLANMASI
• Çevre ve Orman Bakanlığının 14/03/2005
tarihli ve 25755 sayılı Resmi gazetede
yayımlanan Tehlikeli Atıkların Kontrolü
Yönetmeliğinde bulunan standartlara göre
depolanmalıdır.
• SORUN?
– Yeterli standartlara uygun depolama alanı
olmaması
63
ATIK İLAÇLARIN TAŞINMASI
• Atık ilaçların taşınması Tehlikeli Atıkların
Kontrolü Yönetmeliğine göre;
– Lisans almış şirketler tarafından
– Özel araçlarla taşınması
• SORUN?
– Taşıma maliyetleri
– Her bölgede lisanslı firmaların bulunmaması
64
ATIK İLAÇLARIN İMHASI
 Çevre ve Orman Bakanlığının 14/03/2005 tarihli ve
25755 sayılı Resmi gazetede yayımlanan Tehlikeli
Atıkların Kontrolü Yönetmeliğinde bulunan
standartlara göre paketlenmeli, etiketlenmeli ve
imha edilmelidir.
 Lisanslı firmalar tarafından
 İZAYDAŞ
 Ekolojik Enerji Limited Şirketi
 SORUN?
 İmha maliyetleri
65
İLAÇ İMHASINDA YAPILAN HATALAR

İhtiyaç fazlası ilaçların toplanıp tekrar kullanıma
sunulması

Toplama ve imha işlemlerinin belediye tıbbi atık
ekiplerine yaptırılması
66
NE YAPMALIYIZ?
 13.05.2005 tarih ve 24343 sayılı genelgemize göre;
 Söz konusu atıkların tehlikeli atık olarak kabul edilmekte olduğu, bu atıkların
toplanmasının, taşınmasının ve bertarafının da Tehlikeli Atıkların Kontrolü
Yönetmeliği hükümlerine uygun olarak yapılması gerektiği, bu nedenle söz konusu
atıkların belediye çöp depolama sahalarında diğer tıbbi atıklarla beraber imhasının
mümkün görülmediği,
 Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği'nde "EK-Tde yer alan faaliyetler sırasında
tehlikeli atık üreten gerçek ve tüzel kişilerin, atığı üretenin bilinmemesi durumunda
ise bu atıkları zilyetliğinde veya mülkiyetliğinde bulunduran gerçek ve tüzel kişilerin
"üretici" olarak tanımlandığı, Üreticilerin, Yönetmeliğin "Atık Üreticisinİn
Yükümlülükleri" başlıklı 9. maddesinin (d) bendine göre atığını göndereceği lisanslı
geri kazanım ya da bertaraf tesisinİn istemiş olduğu uluslararası kabul görmüş
standartlara uygun ambalajlama ve etiketleme yapmakla, (h) bendine göre taşıma
formunu doldurmakla, (i) bendine göre de bertaraf yapılacak harcamaları
karşılamakla yükümlü tutulduğu,
 Uygulamada kolaylığın sağlanması açısından değişik illerde az miktarda bulunan bu
atıkların dökülme, sızma, akımı veya herhangi olumsuz bir reaksiyon yaratmayacak
şekilde güvenli olarak ambalajlandıktan sonra merkezi illere nakliyesinin yapılması,
burada toplanan ve taşıma için gereken miktara ulaşan atıkların ise taşıma
formlarının doldurularak lisanslı araçlarla İZAYDAŞ'a götürülmesi ve bertaraf ücreti
mukabilinde bertarafının sağlanması gerektiği, belirli noktalardan lisanslı araçlarla
yapılacak taşıma işlemlerinde taşıma formlarının doldurulacak olması ve bu formların
ilgili bölümlerinin de bertaraf eden tarafından onaylanarak bertaraf işleminin
gerçekleşecek olması nedeniyle İl Sağlık ile İl Çevre ve Orman Müdürlüklerinden
elemanların iZAYDAŞ'a gitmesine gerek görülmediği bildirilmiştir.
TEMSİLCİLER
68
• Uzmanlık derneklerinden Akılcı İlaç
Kullanımı temsilcisi belirlenmesi
• İl Sağlık Müdürlüklerinden Akılcı İlaç
Kullanımı temsilcisi belirlenmesi
• Hastanelerden temsilcilerin seçilmesi
69
TOPLANTILAR
70
• Uzmanlık derneklerinden belirlenen Akılcı
İlaç Kullanımı temsilcileri ile toplantı
20.01.2011
• İl Sağlık Müdürlüklerinden Akılcı İlaç
Kullanımı
temsilcileri ile toplantı 24-27.05.2011
• Hastane temsilcilerinin faaliyet ve
değerlendirme
71
ÖLÇME ve
DEĞERLENDİRME
72
• Uygulanacak yöntemlerin geçerliliğinin
tespitini sağlamak amacı ile akılcı ilaç
kullanımına yönelik kampanya
gerçekleştirilmeden önce ve periyodik
olarak bir ölçme ve değerlendirme
yapılması planlanmıştır.
73
• Hekimlerin AİK ile ilgili tutumlarının ölçülmesi için
anketlerin düzenlenmesi ve odak gruplar oluşturularak
niceliksel ölçümlerin yapılması
• Eczacıların AİK ile ilgili tutumlarının ölçülmesi için
anketlerin düzenlenmesi ve simüle hasta ziyareti ile
değerlendirme çalışması
• Hemşirelerin AİK ile ilgili bilinç düzeylerinin ve
davranışlarının ölçülmesi
• Hane halkı anket yapılması ve evde bulunan ilaçların
değerlendirilmesi
74
• Akılcı İlaç kullanımı ile ilgili olarak mevcut
durumu ortaya koymak açısından
ülkemizde akılcı ilaç kullanımı ihlalinin ne
ölçüde olduğu ile ilgili olarak veri
inceleme yönünde bir araştırma yapılması
• Akılcı İlaç Kullanımı ile ilgili olarak
farmakoekonomik analiz yapılması
75
İlaç Takip Sistemi
• Mevcut durumda, ulusal çalışmaların
yapılabilmesi için SGK ve IMS verilerine
ihtiyaç duyulmaktadır.
• ITS verileri kullanılarak analizlerin
yapılması planlanmaktadır.
76
www.akilciilac.gov.tr- [email protected]
77
TEŞEKKÜRLER
78