Transcript Presentatie Marjolijn de Kruif

Vrouwen in de overgang,
depressie en de richtlijn
M. DE KRUIF
DEPRESSIE AMBULANT
VROUWENPOLI
Disclosure
(potentiële) belangenverstrengeling
Geen / Zie hieronder
Voor bijeenkomst mogelijk relevante
relaties met bedrijven
Bedrijfsnamen
 Sponsoring of onderzoeksgeld
 Honorarium of andere (financiële)
vergoeding
 Aandeelhouder
 Andere relatie, namelijk …




Inhoud
 Overgang
 Overgang en depressie
 De richtlijn
 Overgang en angst
 Overgang en ADHD
 Overgang en schizofrenie
 Conclusie
Wie vraagt er wel eens…
Overgang in een notendop
Overgang: even opwarmen
 De overgang volgens Karin Bloemen
http://humortv.vara.nl/fragment/last-van-deovergang/
Klachten
 Typisch



Opvliegers > 80 %
Veranderd menstruatiepatroon
Droogheid slijmvliezen mn urogenitaal
 Atypisch:





Stemmingswisselingen
Spier- en gewrichtsklachten
Droge slijmvliezen (mond, neus, ogen)
Hartkloppingen
Verandering van huid & haar
 90 % van de vrouwen zijn tussen de 45-55 jaar als de
overgang optreedt, gem 51 jaar
Gevolgen overgang
 Verandering lipidenspectrum
 Cardiale klachten
 Hypertensieve klachten
 Dyspareunie (urogenitale droogheid)
 Osteoporose
Behandeling overgang
 Huisarts / gynaecoloog:
 Hormoontherapie
 Tibolone
 Clonidine
 SSRI /SNRI
OK en nu ?
Wat heeft de overgang te maken met psychiatrie ?
 Overgang en depressie en de richtlijn …



Overgang en angst
Overgang en ADHD
Overgang en schizofrenie
Overgang en depressie
 Vrouwen in de perimenopauze
(De Kruif, Spijker, Molendijk.
2016):




Hebben 2 keer hogere kans op depressieve klachten dan
premenopauzale vrouwen (OR 2; p 0.001)
Scoren hoger op depressie schaal dan premenopauzale
vrouwen
Hierin is er geen sign verschil met postmenopauzale vrouwen
Er is een associatie tussen vasomotore klachten en depressieve
klachten (OR 2,15; p<0.001).
Reden?
 Domino effect (Cohen et al., 2006): de aanwezigheid van
stemmingsproblemen tijdens de perimenopauze zijn
mogelijk secundair zijn aan slaapproblemen en
vasomotore klachten
 postmenopauzale vrouwen.
 Gemeten fluctuatie van vrouwelijke hormonen
tijdens de perimenopauzale fase is onbetrouwbaar.
Geen eenduidige correlatie tussen depressie en de
fluctuatie in hormoonspiegels. (de Kruif et al., 2015)
Wie ?
 Risicogroep voor (recidief) depressie tijdens
overgang (M. de Kruif, et al., 2015) :



voorgeschiedenis met depressie
PMDD
negatieve life events
 HAGA ziekenhuis
En de depressie richtlijn ?
 Richtlijn volgen
 Multidisciplinaire aanpak met gepersonaliseerde
zorg:





overleg met huisarts en gynaecoloog mbt vasomotore klachten
Leefstijl (roken vervroegd de overgang, meer opvliegers);
overgewicht; meer opvliegers)
Farmacotherapie
CGT / IPT-G (pilot) voor depressie tijdens de overgang
Licht (tbv slaap, vermindering depressieve klachten)?
Overgang en …
 Angst (Siegel & Mathews., 2015):
 SWAN: longitudinal 10 years, vrouwen met weinig /
geen angst bij baseline ervaren meer angst (odds
ratio 1.56–1.61) tijdens de perimenpauze of
postmenopauze vergeleken met de premenopauze.
 Stoornis vs symptomen
 Therapie volgens de richtlijn:

Maar aandacht voor rol verandering en levensfase. Aandacht
voor vasomotore klachten.
Overgang en …
ADHD:
 Weinig publicaties (5):
 Vermindering cognitieve functies bij vrouwen in de
overgang ZONDER ADHD. Atomoxetine zou hier
sign verbetering in geven (concentratie en aandacht)
 Geen studies gedaan naar voorkomen of verergering
symptomen.
Overgang en …
Schizofrenie:
 Weinig studies.
 Genderverschil ? Vrouwen hebben een snellere en
betere respons dan mannen op anitpsychotica ? (Usall
J et al., 2007; Goldstein JM et al., 2002)
 Minder effect van orale medicatie na de overgang ?
(Shi S et al., 2011; Gonzalez-Rodriguez et al.,2016 )
Overgang en schizofrenie
 Effect van menopauze op klachten (Seeman MV, 2012):
 Vrouwen > 50 zouden langer in kliniek verblijven dan jongere
vrouwen (Sajatovic M, et al., 2000)
 Verslechtering (subjectief) van klachten (Sajatovic M. et al., 2003)
 Slechter beloop na de overgang (Riecher-RösslerA., 2004)
 Bescherming van oestrogenen ?
Overgang en schizofrenie
 Let op:
 Fysieke gevolgen van overgang (cardiaal, cholesterol,
hypertensie etc) en gebruik van antipsychotica  metabool
risico (Hiemke et al., 2011)
 Prolactine: amenorroe, osteoporose
 QTc tijd verlenging afhankelijk van leeftijd en gender (Al –
Khatib et al., 2003; Zhang et al., 2011).
 Vraag naar gebruik alternatieve middelen ivm mogelijke
interacties met antipsychotica (Shi S et al., 2012)
DUS
 Volg de richtlijn
 Met multidisciplinaire aanpak
 Gepersonaliseerde zorg
Vragen ?
 Marjolijn de Kruif
 Email: [email protected]