Transcript voet amputaties

VOET AMPUTATIES
Dr Jeroen GV Neyt, FRCS , MD
Kliniekhoofd Septische en Algemene Orthopedie
UZ Leuven
1
IN DIE DAGEN….
2
3
INDICATIONS TO AMPUTATIONS
1. Trauma and its complications
(anaerobic infection,
osteomyelitis)
2. Malignant tumors of skeleton
and soft tissues of limbs
3. Vascular diseases (thrombosis,
diabetic angiopathy,
obliterating endarteritis)
„  1
Perifere arteriele ziektes en diabetes zijn belangrijkste indicaties
„  2
Verhoogd risico op complicaties want co-morbiditeiten
„  3
Mortaliteit van 12% in deze patienten groep na amputaties
„  4
Minder dan 50% van deze patienten krijgen de correcte zorg
„  5
Verpleegkundigen vitaal in pre- en post-op nazicht en zorg
5 CRUCIALE OBSERVATIES
5
AANBEVELINGEN VOOR VPK
1 verantwoordelijke of team voor rehab coordinatie en
ontslagplanning
2 binnen 48u na opname beoordeling nutrit status
3 val risico analyse ( ook gedurende ZKH verblijf)
4 pre-op MRSA screening
5 pre-en post-op advies PIJN TEAM
6 multi-disciplinaire ontwikkeling zorgprogramma voor
onderste lidmaat amputatie
6
„ 1
leeftijd (man>60jr,post-menopausale vrouw)
„ 2
roken (trek sigaret)
„ 3
diabetes / obesitas / levensstijl
„ 4
hoge cholesterol en bloeddruk
„ 5
familie geschiedenis van vaatziekten
KRITISCHE ISCHAEMIE VAN HET LIDMAAT
RISICO FACTOREN
7
EDUCATE PATIENTS ON PROPER FOOT
Check your feet every day for cuts, cracks, bruises, blisters, sores, infections, unusual markings
CARE – THE “DO’S”
DO …
Use a mirror to see the bottom of your feet if you can not lift them up
Check the colour of your legs & feet – seek help if there is swelling, warmth or redness
Wash and dry your feet every day, especially between the toes
Apply a good skin lotion every day on your heels and soles. Wipe off excess
Change your socks every day
Trim your nails straight across
Clean a cut or scratch with mild soap and water and cover with dry dressing
Wear good supportive shoes or professionally fitted shoes with low heels (under 5cm)
Buy shoes in the late afternoon since your feet swell by then
Avoid extreme cold and heat (including the sun)
See a foot care specialist if you need advice or treatment
EDUCATE PATIENTS – THE “DON’TS”
DO NOT …
Cut your own corns or callouses
Treat your own in-growing toenails or slivers with a razor or scissors. See your doctor or foot
care specialist
Use over-the-counter medications to treat corns and warts
Apply heat with a hot water bottle or electric blanket – may cause burns unknowingly
Soak your feet
Take very hot baths
Use lotion between your toes
Walk barefoot inside or outside
Wear tight socks, garter or elastics or knee highs
Wear over-the-counter insoles – may cause blisters if not right for your feet
Sit for long periods of time
Smoke
WIE LOOPT ER EEN HOGER RISICO OM
EEN VOETZWEER TE ONTWIKKELEN ?
• 
Perifere neuropathie
– 
Monofilament sensatie verlies
• 
Zweren of amputatie voorheen
• 
Structurele misvorming of beperkte gewrichtsbeweeglijkheid
• 
Periphere arteriele ziekte
• 
Microvasculaire complicaties
• 
Gestegen HbA1C
• 
Onychomycosis
11
„ 1
ernstige brandende pijn in benen en voeten
„ 2
lidmaat pijn zelfs in rust
„ 3
bleke, zachte, droge, glanzende huid
„ 4
niet-genezende wondes en zweren
„ 5
perifere neuropathie
„ 6
teen gangreen
KRITISCHE ISCHAEMIE VAN HET LIDMAAT
SYMPTOMEN
12
SLEUTEL FACTOREN
• 
Optimalisering medische status
• 
Planning post-op rehab
• 
MRSA : stomp infectie, re-amputatie, verlengd
verblijf
• 
Multi-discipl: ergo/physio/socio
• 
Aanpassingen woonst
• 
Malnutritie/ondervoeding: wondheling/infectie
• 
Valpreventie: ongevoelige voeten!!
• 
Ischaemische/neuropathische pijn beinvloedt
REHAB
• 
DIABETES TEAM
13
FANTOOM PIJN
• 
Neurologische uitdrukking van
schade-stimuli tgv amputatie
• 
Afwezige input naar sensorische
cortex
• 
Desondanks corticale hominculus
reactie
• 
Neuroplasticiteit versus maladaptatie
14
15
VERPLEEGKUNDIGE ZORG-DIAGNOSE
VOORALEER AMPUTATIE
• 
Pijn
• 
Zelfmoord risico
• 
Wijziging in functioneren
• 
Verslechterend sociaal functioneren
• 
‘ik kan er niet mee omgaan’
• 
Zelfbeeld – integriteit
• 
Diabetic encephalopathie
• 
Ziekte inzicht
16
VERPLEEGKUNDIGE ZORGINTERVENTIES VOOR AMPUTATIE
1 pijn: inschatten en behandelen
2 zelfmoord risico inschatten en creëer veilige
omgeving
3 ADL assistentie ( depressie)
4 sociaal functioneren: zelfhulpgroepen,….
5 ermee omgaan: hulp en training
6 info ivm helingsproces zowel lichamelijk als
psychologisch
7 info ivm protheses en aangepaste schoenen
17
en tuigen
VERPLEEGKUNDIGE ZORG- PIJN
BEHANDELING
1 start, karakter
(achtergrond,scherp,kloppend),niveau ( 1 tot 10 )
2 acuut post-op pijn: wat helpt ?
3 pijn medicatie ( LAC schema voor amp)
4 evalueer pijntherapie 30-60min na PO en 15 min
na IV medicatie
5 fantoom pijn: zéér frustrerend en beangstigende
ervaring : erken , leg uit en help (spiegeltherapie)
18
VERPLEEGKUNDIGE ZORG-SPIEGEL THERAPIE
19
„  *
systeem anamnese :
voorgeschiedenis ( > 20-60 procedures zelfde regio)
„ 
„ 
*neurologische
„ 
* vasculaire
„ 
* infectie
Doppler/Duplex/Transcut O2/ ABI/CT angio/MRI angio
WBC, CRP, ESR, RX , nucl scintigrafie (WBC),PETscans, MRI +
nutritionele/metabole status: Hb, HbA1C, albumine, transferritine en saturatie,
lactaat, nuchtere glycemie, leverfunctie testen
„ 
„ 
Semmelweis monofilamenten, grondig KO
Gadolinium, Echo….
„  *
„ 
status:
status:
status:
„ 
„ 
– medische voorgeschiedenis – chirurgische
* inschatten
helingspotentiaal: stollingstesten,chirurgie voorheen,roker,
medewerking patient, nabijheid wonden, kwaliteit weke delen
*capaciteit/inzicht patient in correct dragen van prothese
WELK NIVEAU VAN AMPUTATIE ?
20
21
ABI EN CT ANGIO
22
MRI EN SCINTIGRAPHY
23
24
25
„ *
hallux amputatie géén functionele gevolgen bij staan of
bij normaal stappen
„ *
verlies van afduwen echter bij snel wandelen/lopen
„ *amputatie
tweede teen leidt tot hallux valgus
TEEN AMPUTATIES
26
* Amputatie alle tenen weinig problemen voor
gewoon stappen maar invaliderend
bij snelle gang of bij springen
* Problemen bij hurken of natuurlijk bij ‘op de tenen lopen’
* Géén prothese nodig enkel een schoenopvulsel
TEEN AMPUTATIES
27
„  *
beter dan metatarso-phalyngeale amputaties
„  *
laat behoud van steunen toe bijv. hallux dankzij korte
buigpees en plantaire fascia
„  *
vertraagt geleidelijke asafwijking van andere intacte
tenen
AMPUTATIE NIVEAU BASIS PROX PHALANX
28
TEEN AMPUTATIES
29
„ 
* de huidincisie varieert afhankelijk van de teen
„ 
* een lange posteromediale flap best voor hallux
„ 
* incisie zoals een tennisracket
DESARTICULATIE METATARSOPHALYNGEAAL GEWRICHT
30
REGIO MTPHJ
31
„ *
gedeeltelijk steunen met krukken of stapper
gedurende 5-10 dagen
„ *
na verwijderen hechtingen schoen met open
teen box
„ *
éénmaal oedeem weg, stappen in een
steunend, comfortabele schoen met zachte
zool
TEEN AMPUTATIES
32
NIVEAU PROXIMALER OMGEKEERD EVENREDIG
AAN O2 EN ENERGIEVERBRUIK
33
„ *
Verlies van afduwen want verlies van hefboom
effect in bal van voet
„ *
géén prothese, enkel schoenopvuller
TRANSMETATARSALE
AMPUTATIES
34
„  BELANG
VAN CORRECTE BOOG CREATIE
„  CORRECTE
„  OPTIE
ZENUW BEHANDELING
VAN TENODESIS ( ago-antagonisten)
TRANSMETATARSALE AMPUTATIE
35
ZENUW BEHANDELING: ASSEPOESTER SYNDROOM
36
„ 
Lisfranc niveau: tarso-metatarsaal gewrichten
„ 
Chopart niveau : tussen calcaneum en cuboid en
„ 
tussen talus en naviculair
„ 
Pirogoff type: achterdeel calcaneum
„ 
naar voor gedraaid voor fusie met tibia
MIDDENVOET AMPUTATIES
37
38
PROBLEMEN: SPITSVOET!
GEEN ACTIEVE DORSIFLEXIE PEZEN
WANT
39
„  *transfer
voorste tibiale pees naar talus
„  *
transfer peroneus brevis pees naar calcaneum ant
„  *
transfer EHL en EDL
PREVENTIE SPITSVOET
40
„  *
SYME AMPUTATIE: enkel mogelijk met intacte post tibiale arterie
: de harde hielhuid = goed contact oppervlak
„ 
„  *BOYD
AMPUTATIE: talectomie en dan calcaneo-tibiale fusie
ACHTERVOET/ENKEL AMPUTATIES
41
„ *
posterieure migratie van hiel
„ *
wondrand helingsproblemen want
varkensoren weggesneden
„ *
uitzicht: grote stomp met harde huid
SYMES AMPUTATIE: PROBLEMEN
42
SYMES AMPUTATIE
43
SYMES AMPUTATIE TECHNIEK
44
SYMES AMPUTATIE TECHNIEK
45
SYMES AMPUTATIE TECHNIEK
46
„  Breng
een steriele gaas aan en dan een steriele stomp kous
„  Steriele
„  Deze
vilt wordt gelegd over de bot randen en uitsteeksels
vilt wordt met medische lijm aan de stomp kous gekleefd
„  Plaaster
„  Zachte
„  Plank
wordt aangelegd
samendruk distaal
wordt tegen plaaster gedrukt voor toekomstig steun oppervlak
„  Plaaster
wordt proximaal afgemaakt als PTB type
AFTER SYMES: PROSTHETISCHE
PLAASTER
47
NA SYMES: PROSTHESE
48
PIROGOFF : MODIFICATIE VAN SYMES
49
50
BEDANKT VOOR DE AANDACHT MAAR
WACHT NU EVEN OP DE VIDEO AUB!
51
„ 
https://www.youtube.com/watch?v=WFeT3bqEG2o&oref=https
%3A%2F%2Fwww.youtube.com%2Fwatch%3Fv
%3DWFeT3bqEG2o&has_verified=1#
52
https://www.youtube.com/watch?v=Rf5PvuG5Drg
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63