Transcript "ตกผลึก...แนวทางการผลิตและควบคุมคุณภาพเกลือเสริมไอโอดีน...แล้วหรือยัง?"

ยินดีต้อนรับ
การประชุมเชิงปฏิบัตกิ าร
เรื่ อง “การพัฒนาศักยภาพชมรม
ผู้ประกอบการเกลือเสริมไอโอดีน ๓ ภาค”
วันที่ ๒-๓ สิ งหาคม ๒๕๕๔
ณ โรงแรมเซ็นทารา ดวงตะวัน เชียงใหม่
การแก้ไขปัญหาโรคขาดสารไอโอดีน
ของสานักงานคณะกรรมการอาหารและยา
16/08/53
หัวข้อนาเสนอ
สถานการณ์ภาวะขาดสารไอโอดีนในประเทศไทย
นโยบายกระทรวงสาธารณสุข
การออกมาตรการทางกฎหมายของ อย.
แนวทางการปฏิบตั ติ ามกฎหมาย
ผลการเฝ้ าระวังคุณภาพหรือมาตรฐาน
แนวทางการส่งเสริมและสนับสนุนการผลิตและการควบคุมคุณภาพ
สถานกาณ์ภาวะการขาดสารไอโอดีนในประเทศไทย
พ.ศ.2547 และพ.ศ.2552 พบว่าเด็กไทยมี ระดับไอคิวเฉลี่ยที่ระดับ 88
และ 91 ตามลาดับ ซึ่งค่อนข้างตา่ (เกณฑ์มาตรฐานที่องค์การอนามัยโลกกาหนดคือ
90-110)
พ.ศ.2552 พบว่าเด็กทารกร้อยละ 90 มีระดับฮอร์โมนกระตุน้ การทางาน
ของต่ อ มไทรอยด์ ( TSH) มากกว่ า 11.2 มิ ล ลิ ยู นิ ต ต่ อ ลิ ต ร (เกณฑ์ม าตรฐานของ
WHO/UNICEF/ICCIDD
ปี ค.ศ.2007 กาหนดว่ า พื้นที่ที่ได้รับสารไอโอดีนเพียงพอ เด็กทารก
ต้องมีระดับ TSH มากกว่า 11.2 มิลลิยูนิตต่อลิตร ไม่เกินร้อยละ 3)
พ.ศ.2553 พบว่าหญิงมีครรภ์รอ้ ยละ 52.3 ได้รบั สารไอโอดีนไม่เพียงพอ
(เกณฑ์มาตรฐานของ WHO/UNICEF/ICCIDD ปี ค.ศ.2007 กาหนดว่าค่าระดับไอโอดีนใน
ปั ส สาวะของหญิ ง มี ค รรภ์ น้อ ยกว่ า 150 ไมโครกรัม ต่ อ ลิ ต ร เป็ นภาวะขาดสาร
ไอโอดีน)
หัวข้อนาเสนอ
สถานการณ์ภาวะขาดสารไอโอดีนในประเทศไทย
นโยบายกระทรวงสาธารณสุข
การออกมาตรการทางกฎหมายของ อย.
แนวทางการปฏิบตั ติ ามกฎหมาย
ผลการเฝ้ าระวังคุณภาพหรือมาตรฐาน
แนวทางการส่งเสริมและสนับสนุนการผลิตและการควบคุมคุณภาพ
นโยบายระดับกระทรวง
ประเทศไทยกาหนดวาระแห่งชาติในการป้ องกันและแก้ไขปั ญหาโรคขาดสารไอโอดีน
โดยกระทรวงสาธารณสุขกาหนดมาตรการต่างๆ ดังนี้
1. มาตรการเร่งด่วน กาหนดให้
หญิงตั้งครรภ์ตอ้ งได้รบั ยาเม็ดเสริมไอโอดีน
ทารกแรกเกิดต้องได้รบั การตรวจวัดระดับ TSH
เด็กเล็กจนถึงประชาชนทั ่วไปทุกคนต้องได้รบั สารไอโอดีนอย่างเพียงพอ
กับความต้องการของร่างกาย
2. มาตรการบังคับ โดยกระทรวงสาธารณสุขได้ออกประกาศกระทรวงสาธารณสุข
จานวน 4 ฉบับ ดังนี้
ป.สธ. เรื่อง เกลือบริโภค
ป.สธ. เรื่อ ง ผลิตภัณ ฑ์ป รุ งรสที่ได้จ ากการย่อ ยโปรตีนของถั ่วเหลือ ง
(ฉบับที่ ๒)
ป.สธ. เรื่อง น้ าปลา (ฉบับที่ ๒)
ป.สธ. เรื่อง น้ าเกลือปรุงอาหาร
หัวข้อนาเสนอ
สถานการภาวะขาดสารไอโอดีนในประเทศไทย
นโยบายกระทรวงสาธารณสุข
การออกมาตรการทางกฎหมายของ อย.
แนวทางการปฏิบตั ติ ามกฎหมาย
ผลการเฝ้ าระวังคุณภาพหรือมาตรฐาน
แนวทางการส่งเสริมและสนับสนุนการผลิตและการควบคุมคุณภาพ
การออกมาตรการทางกฎหมายของ อย.
ออกประกาศกระทรวงสาธารณสุข จานวน 4 ฉบับ
ป.สธ. เรื่อง เกลือบริโภค ฉบับลงวันที่ 16 มีนาคม 2554
กาหนดให้เกลือบริโภคทุกชนิดต้องมีปริมาณไอโอดีนไม่นอ้ ยกว่า 20 มิลลิกรัม
และไม่เกิน 40 มิลลิกรัม/กิโลกรัม ซึ่งเป็ นผลให้ผลิตภัณฑ์อาหารทุกชนิด ที่ใช้เกลือเป็ น
วัตถุดิบต้องใช้เกลือเสริมไอโอดีนไปด้วย ยกเว้น
อาหารตามประกาศกระทรวงสาธารณสุขที่กาหนดปริมาณไอโอดีนไว้แล้ว
อาหารที่ ก าหนดสู ต รเฉพาะให้มี คุ ณ ค่ า ทางโภชนาการเหมาะสมส าหรับ
ผูบ้ ริโภค เฉพาะกลุม่ ได้แก่ เครื่องดื่มเกลือแร่ และอาหารทางการแพทย์
อาหารสาหรับผูท้ ี่ตอ้ งจากัดการบริโภคไอโอดีน และฉลากแสดงข้อความว่า
“สาหรับผูท
้ ี่ตอ้ งจากัดการบริโภคไอโอดีน”
อาหารที่ ใ ช้เ กลื อ บริ โ ภคเป็ นส่ ว นประกอบต า่ กว่ า ร้อ ยละ 1 ในสู ต ร
ส่วนประกอบหรือมีเกลือคงเหลือในผลิตภัณฑ์สุดท้ายต ่ากว่าร้อยละ 1 ของน้ าหนักอาหาร
การออกมาตรการทางกฎหมายของ อย.
ออกประกาศกระทรวงสาธารณสุข จานวน 4 ฉบับ
ป.สธ. เรื่อง ผลิตภัณฑ์ปรุงรสที่ได้จากการย่อยโปรตีนของถั ่วเหลือง (ฉบับที่ 2)
ฉบับลงวันที่ 27 กันยายน 2553
ป.สธ. เรื่อง น้ าปลา (ฉบับที่ 2) ฉบับลงวันที่ 27 กันยายน 2553
ป.สธ. เรื่อง น้ าเกลือปรุงอาหาร ฉบับลงวันที่ 27 กันยายน 2553
กาหนดให้สามารถ เลือกใช้เกลือบริโภคเสริมไอโอดีนหรือเติมสารไอโอดี นใน
ผลิตภัณฑ์สุดท้ายในปริมาณไม่นอ้ ยกว่า 2 มิลลิกรัม และไม่เกิน 3 มิลลิกรัม/ลิตร
โดยผูผ้ ลิต /นาเข้า ต้องยื่นจดทะเบียนเพื่อขอเลข อย. ไปแสดงบนฉลาก
หัวข้อนาเสนอ
สถานการภาวะขาดสารไอโอดีนในประเทศไทย
นโยบายกระทรวงสาธารณสุข
การออกมาตรการทางกฎหมายของ อย.
แนวทางการปฏิบตั ติ ามกฎหมาย
ผลการเฝ้ าระวังคุณภาพหรือมาตรฐาน
แนวทางการส่งเสริมและสนับสนุนการผลิตและการควบคุมคุณภาพ
แนวทางการส่งเสริมและสนับสนุนการผลิตและการควบคุมคุณภาพ
รูปแบบการสนับสนุน
คาถาม : ผูป้ ระกอบการเกลือบริโภคเสริมไอโอดีนจาเป็ นต้องมีเครื่องผสม 1 รายต่อเครื่องหรือไม่
โรงสี
ข้าวเปลือก
ข้าวสาร
โรงสี
เครื่องผสม
เกลือ
เกลือเสริมไอโอดีน
แนวทางการปฏิ บัติตามกฎหมาย
10(2) เกลือบริโภคทีม่ ี
วัตถุประสงค์นาไปใช้ในการ
ผลิตอาหารเพือ่ การส่งออก
10(3) เกลือบริโภคทีม่ ี
วัตถุประสงค์เพือ่ การส่งออก
10(4) เกลือทีม่ วี ตั ถุประสงค์
ใช้ในอุตสาหกรรมอืน่ ที่
มิใช่อาหาร
ต้องขออนุญาต
- ไม่บงั คับใช้
ตามประกาศฯ
- ไม่ต้องขอ
อนุญาต
แต่ขอให้แจ้ง
ผู้ประกอบการ
เพื่อขอความ
ร่วมมือในการ
แสดงฉลาก
ตาม
วัตถุประสงค์
ดังกล่าวด้วย
นาเกลือ/
ผู ผ
้ ลิตเกลือ
- ไม่ต้องขอ
อนุญาต
แต่ขอให้แจ้ง
ผู้ประกอบการเพื่อ
ขอความร่วมมือ
ในการแสดงฉลาก
ตามวัตถุประสงค์
ดังกล่าวด้วย
10(1) เกลือบริโภคทีอ่ ยูร่ ะหว่าง
นาไปใช้ในกระบวนการเติมไอโอดีน
กรณีผลิตเพือ่ จาหน่ายให้
ผูบ้ ริโภค
+KIO3 / - KIO3
กรณีผลิตเพือ่ จาหน่าย
ให้กบั สถานทีผ่ ลิตอาหาร
+KIO3 / - KIO3
สถานทีผ่ ลิตเกลือบริโภค
แนวทางการปฏิ บัติตามกฎหมาย
การขออนุญาตสถานที่
ผูป้ ระกอบการต้องยื่นขออนุ ญาตสถานที่ที่ อย. หรือ สสจ. ที่สถานที่ผลิตหรือ
นาเข้าตั้งอยู่ โดยดาเนินการ ดังนี้
- สถานที่ผลิตไม่เข้าข่ายโรงงาน ยืน่ แบบ สบ.1
- สถานที่ผลิตเข้าข่ายโรงงาน ยืน่ แบบ อ.1
- สถานที่นาเข้า ยืน่ แบบ อ.6
สถานที่ผลิตเกลือบริโภคเพื่อจาหน่ายต้องปฏิบตั ิตามสุขลักษณะที่ดี และมีการ
ควบคุม กระบวนการเติม หรื อ ผสมไอโอดี น ในการผลิ ต เพื่ อ ให้มี ก ารกระจายตัว ของ
ไอโอดีนอย่างสมา่ เสมอ
สถานที่ผลิตน้ าปลา น้ าเกลือปรุงอาหาร และผลิตภัณฑ์ปรุงรสที่ได้จากการย่อย
โปรตีนของถั ่วเหลืองต้องปฏิบตั ติ ามหลักเกณฑ์วิธีที่ดีในการผลิตอาหารว่ าด้วยสุขลักษณะ
ทั ่วไป (GMP)
แนวทางการปฏิ บัติตามกฎหมาย
การขออนุญาตผลิตภัณฑ์
เมื่อได้รบั ใบอนุญาตตั้งโรงงานผลิตอาหาร หรือคาขอรับเลขสถานที่ผลิตอาหาร
ที่ไม่เข้าข่ายโรงงาน หรือใบอนุ ญาตนาหรือสั ่งอาหารเข้ามาในราชอาณาจักรแล้ว ผูผ้ ลิต
หรือผูน้ าเข้าจะต้องยืน่ คาขอจดทะเบียนอาหาร (แบบ สบ.5) พร้อมหลักฐานประกอบการ
พิจารณาเพื่อขอรับเลขสารบบอาหาร
แนวทางการปฏิ บัติตามกฎหมาย
การแสดงฉลาก
เกลือบริโภค ฉลากต้องแสดงข้อความว่า “เกลือบริโภคเสริมไอโอดีน” แต่
ยกเว้นเกลือไม่เสริมไอโอดีน หรือเกลือบริโภคที่มีวัตถุประสงค์สาหรับผู ้ที่ตอ้ งจากัดการ
บริโภค ที่จะแสดงข้อความว่า “เกลือบริโภคไม่เสริมไอโอดีน ” หรือ “เกลือบริโภค
สาหรับผูท้ ี่ตอ้ งจากัดการบริโภคไอโอดีน” แทน
ตัดสินใจเลือกซื้อ “ผลิตภัณฑ์เสริมไอโอดีน” อย่างไร
การแสดงฉลากเกลือบริโภค
แนวทางการปฏิ บัติตามกฎหมาย
การแสดงฉลาก
น้ าปลา ผลิตภัณฑ์ปรุ งรสที่ได้จากการย่อยโปรตีนของถั ่วเหลือง หรือน้ าเกลือ
ปรุงอาหาร ฉลากต้องมีขอ้ ความอย่างใดอย่างหนึ่ง แล้วแต่กรณี ดังนี้
กรณีที่มีเกลือบริโภคเป็ นส่วนผสมและเติมไอโอดีนในกระบวนการผลิ ตให้
แสดงข้อความว่า “ไอโอดีน ....... มิลลิกรัมต่อลิตร” หรือ “ใช้ไอโอดีนเป็ นส่วนผสม”
หรือ “ผสมไอโอดีน”
กรณีที่ใช้เกลือบริโภคเสริมไอโอดีนเป็ นส่วนผสมให้แสดงข้อความว่ า “เกลือ
บริโภคเสริมไอโอดีน ........ %” หรือ “เกลือเสริมไอโอดีน ....... %” หรือ “เกลือไอโอดีน
....... %” ไว้ที่สูตรส่วนประกอบของอาหาร หรือ “ใช้เกลือบริโภคเสริมไอโอดีน” หรือ
“ใช้เกลือเสริมไอโอดีน” หรือ “ใช้เกลือไอโอดีน” หรือ “ผสมเกลือบริโภคเสริมไอโอดีน”
หรือ “ผสมเกลือเสริมไอโอดีน” หรือ “ผสมเกลือไอโอดีน”
ทั้งนี้ทั้งอาจระบุชนิดของเกลือ เช่น “เกลือสมุทร” หรือ “เกลือสินเธาว์”
ประกอบด้วยก็ได้
ตัดสินใจเลือกซื้อ “ผลิตภัณฑ์เสริมไอโอดีน” อย่างไร
การแสดงฉลาก
ผลิตภัณฑ์ ปรุ งรสอาหาร
น้ำปลำ
น้ำเกลือปร ุงอำหำร
ผลิ ต ภัณ ฑ์ป รงุ รสที่ ไ ด้จ ำกกำร
ย่อยโปรตีนของถัว่ เหลือง
หัวข้อนาเสนอ
สถานการภาวะขาดสารไอโอดีนในประเทศไทย
นโยบายกระทรวงสาธารณสุข
การออกมาตรการทางกฎหมายของ อย.
แนวทางการปฏิบตั ติ ามกฎหมาย
ผลการเฝ้ าระวังคุณภาพหรือมาตรฐาน
แนวทางการส่งเสริมและสนับสนุนการผลิตและการควบคุมคุณภาพ
ผลการเฝ้ าระวังคุณภาพหรือมาตรฐาน
สารวจสถานที่ผลิตเกลือบริโภค
จากข้อมูลในฐานข้อมูล www.iodinethailand.com เมื่อเดือนมิ.ย.54 พบว่ามีสถานที่
ผลิตเกลือบริโภค 271 แห่ง ได้รบั เลขสารบบอาหารแล้ว 125 แห่ง (ร้อยละ 46.13) จัดทา
แผนการเฝ้ าระวังคุณภาพหรือมาตรฐานเกลือบริโภค และเฝ้ าระวังเกลือบริโภค ณ สถานที่
ผลิต และจาหน่าย ซึ่งผลการเฝ้ าระวังดังแสดงในตารางที่ 1
ตารางที่ 1: ผลการเฝ้ าระวังเกลือบริโภค ระหว่างวันที่ 1 ม.ค. – 15 พ.ค. 54
แหล่งของเกลือบริโภค
จานวนตัวอย่าง จานวนที่ผ่านมาตรฐาน จานวนที่ผ่านมาตรฐาน
ทั้งหมด
ไม่นอ้ ยกว่า 30 มก./กก.
20-40 มก./กก.
สถานที่ผลิต
151
121 (80.13)
19 (12.58)
สถานที่จาหน่าย
446
335 (75.11)
60 (13.45)
หมายเหตุ:
1. ตรวจวิเคราะห์ดว้ ยเครื่อง I-Reader
2. ตัวอย่างเกลือบริโภคที่ตรวจวิเคราะห์มีการผลิตก่อนวันที่ 8 พ.ค. 54
3. กาหนดแนวทางการเสริมไอโอดีน (SOP) ที่ 50 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัม
หัวข้อนาเสนอ
สถานการภาวะขาดสารไอโอดีนในประเทศไทย
นโยบายกระทรวงสาธารณสุข
การออกมาตรการทางกฎหมายของ อย.
แนวทางการปฏิบตั ติ ามกฎหมาย
ผลการเฝ้ าระวังคุณภาพหรือมาตรฐาน
แนวทางการส่งเสริมและสนับสนุนการผลิตและการควบคุมคุณภาพ
แนวทางการส่งเสริมและสนับสนุนการผลิตและการควบคุมคุณภาพ
ผลการเฝ้ าระวัง : คุณภาพมาตรฐานผลิตภัณฑ์
• ปริมาณไอโอดีนในเกลือบริโภคกระจายอยูท่ ุกช่วงความเข้มข้นของไอโอดีน
• มีแนวทางการเสริมไอโอดีน (SOP) ที่ 50 มก./กก.
• กว่าร้อยละ 80 ของเกลือบริโภคและผลิตภัณฑ์ปรุงรสมีปริมาณไอโอดีนไม่ได้มาตรฐานตาม
กฎหมายกาหนด
ปั ญหา
• ความรูค้ วามเข้าใจในการควบคุมคุณภาพการผลิต
• เทคโนโลยีการผลิต
• การเข้าถึงสารโพแทสเซียมไอโอเดต
เป้ าหมาย
เพื่อให้ผูป้ ระกอบการสามารถผลิตเกลือบริโภคและผลิตภัณฑ์ปรุงรส
เสริมไอโอดีนที่มีคณ
ุ ภาพหรือมาตรฐานตามที่กฎหมายกาหนด
แนวทางการส่งเสริมและสนับสนุนการผลิตและการควบคุมคุณภาพ
วิธีการเสริมไอโอดีน
เกลือสินเธาว์/เกลือสมุทร
ตรวจสอบการปนเปื้ อนทางกายภาพ
ของวัตถุดิบและภาชนะบรรจุ
เทเกลือสินเธาว์/เกลือสมุทร
ใส่ภาชนะเตรียมผสม
(1,000 กิโลกรัม)
1. ชั ่งสารโปแตสเซียมไอโอเดท
(KIO3) 50 กรัม (1/2 ขีด)
2. เทลงในน้ าสะอาด 10 ลิตร ใช้ไม้
พ า ย ค น ใ ห้ ส า ร ล ะ ล า ย ห ม ด
ประมาณ 1 นาที
3. เก็บในที่ไม่มีแสงและ เก็บให้
พ้นมือเด็ก
คลุ ก เ คล้ า ด้ ว ยเ ครื่ อ ง ห รื อ มื อใ ห้
สารละลายโปแตสเซี ย มไอโอเดท
(KIO3) กับเกลื อ มี การกระจายทั ่วถึ ง
โดยมี ป ริ ม าณไอโอดี น คงเหลื อ 30
มิลลิกรัมต่อเกลือบริโภค 1 กิโลกรัม
ตรวจสอ บปริ ม า ณไอโอ ดี น โด ย
ทดสอบด้วย I Kit/ I Reader/ Titration
บรรจุในภาชนะบรรจุทนั ที
ภาชนะบรรจุปิดสนิ ทต้องสะอาด ไม่
ขาดง่าย
เก็บรักษารอขนส่ง/จาหน่าย
เก็ บ ในที่ ร่ ม และแห้ง และสามารถ
ป้ องกันการปนเปื้ อนได้
หมายเหตุ 1. จุดควบคุม
2. ตัวอย่างที่เสนอเป็ นเพียงกระบวนการเสริมไอโอดีนในเกลือบริโภคโดยผสมด้วยมือ กรณีผสมด้วยเครื่อง/อุปกรณ์อื่น ต้องปรับกระบวนการ
เสริมไอโอดีนให้เหมาะสมและควบคุมปริมาณไอโอดีนให้ไม่นอ้ ยกว่า 20 มิลลิกรัม และไม่เกิน 40 มิลลิกรัมต่อเกลือบริโภค 1 กิโลกรัม
(SOP ที่ 30 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัม)
การควบคุมคุณภาพการผลิตเกลือเสริมไอโอดีน
ปั จจัยของความสาเร็ จ
1. เตรี ยมสารละลายถูกต้ อง
2. ผสมถูกต้ องและทั่วถึง
3. เก็บรักษาเหมาะสม
4. สุขลักษณะในการผลิต
การเตรี ยมสารละลาย
ไอโอดีน
การเก็บรั กษา
การควบคุมคุณภาพการผลิตเกลือเสริมไอโอดีน
1.1 การเตรียมสารละลายไอโอดีน
โพแทสเซียมไอโอเดต
25 กรั ม
จดบันทึก
!!
นา้ ดื่มอุ่น 5 ลิตร
คนให้ เข้ ากัน จนไม่ มีตะกอนเหลืออยู่
การควบคุมคุณภาพการผลิตเกลือเสริมไอโอดีน
1.2 การเก็บรักษาสารละลายไอโอดีน
จดบันทึก
!!
สารละลายไอโอดีนเข้ มข้ น
ควรใช้ ให้ หมด
ภายใน 1 อาทิตย์
เนื่องจากสารสะลาย
อาจตกตะกอน
ห้ ามรับประทาน
วันที่เตรี ยม …………
ขวดทึบแสง
ปิ ดฝาให้ สนิท เก็บไว้ ในที่ร่มและแห้ ง
การควบคุมคุณภาพการผลิตเกลือเสริมไอโอดีน
ปั จจัยของความสาเร็ จ
1. เตรี ยมสารละลายถูกต้ อง
2. ผสมถูกต้ องและทั่วถึง
3. เก็บรักษาเหมาะสม
4.สุขลักษณะในการผลิต
สัดส่ วนเกลือต่ อ
สารละลายไอโอดีน
การคลุก/ผสมไอโอดีน
การสุ่มตัวอย่ าง
การตรวจวัดปริมาณ
ไอโอดีน
การควบคุมคุณภาพการผลิตเกลือเสริมไอโอดีน
2.1 สัดส่ วนเกลือต่ อสารละลายไอโอดีน
2.1.1 การเทสารละลายไอโอดีน
สัดส่ วนสารละลายไอโอดีน : เกลือ = 1 : 100
ตัวอย่ าง : ต้ องการผสมเกลือ 10 กิโลกรั ม จะต้ องใช้ สารละลาย
ไอโอดีน
เท่ าไร
ตอบ : เกลือ 100 กิโลกรัม ใช้ สารละลาย 1 ลิตร
ดังนัน้ เกลือ 10 กิโลกรัม จะใช้ สารละลาย 10100x 1
การควบคุมคุณภาพการผลิตเกลือเสริมไอโอดีน
จดบันทึก
!!
2.1 สัดส่ วนเกลือต่ อสารละลายไอโอดีน
2.1.1 การเทสารละลายไอโอดีน : ผสมมือ
หรื อ
400
เทให้ ถงึ
ระดับ 400
เทใส่ กระบอกฉีด/
อุปกรณ์ ปล่ อยสารละลาย
เทใส่ อุปกรณ์ ปล่ อยสารละลาย
ที่มีการแสดงเลขปริมาตร
การควบคุมคุณภาพการผลิตเกลือเสริมไอโอดีน
2.1 สัดส่ วนเกลือต่ อสารละลายไอโอดีน
2.1.1 การเทสารละลายไอโอดีน : ใช้ เครื่องผสม
จดบันทึก
!!
เทใส่ อุปกรณ์ ปล่ อยสารละลายที่มี
การแสดงเลขปริมาตร
การควบคุมคุณภาพการผลิตเกลือเสริมไอโอดีน
2.1 สัดส่ วนเกลือต่ อสารละลายไอโอดีน
2.1.1 การชั่งเกลือ
ชั่งนา้ หนัก
ภาชนะ
แล้ วจดไว้
1
จดบันทึก
!!
21
= ชั่งเกลือ 20
กิโลกรั ม
การควบคุมคุณภาพการผลิตเกลือเสริมไอโอดีน
ฉีดพ่ นสารละลาย
ไอโอดีน 400
มิลลิลิตร และ
คลุกเคล้ า ผสมให้ ท่ ัว
2.2 การคลุก/ผสมไอโอดีน
2.2.1 ผสมมือ :
สารละลายไอโอดีน
400 มิลลิลิตร
หรื อ
ฉีดพ่ นสารละลาย
ไอโอดีนจนหมด
กระบอกฉีด และ
คลุกเคล้ า ผสมให้ ท่ วั
เกลือ 40 กิโลกรั ม
การควบคุมคุณภาพการผลิตเกลือเสริมไอโอดีน
2.3 การสุ่มตัวอย่ าง
2.3.1 ผสมมือ : สุ่มตัวอย่ าง 5 จุด
จุดละ 100 กรัม
ด้ านบน
ด้ านข้ าง
การควบคุมคุณภาพการผลิตเกลือเสริมไอโอดีน
2.3 การสุ่มตัวอย่ าง
2.3.2 ใช้ เครื่องผสม : กรณีผสมแบบกะ สุ่ม 5 จุด
1
2
x
x
3
1
x
x
4
x x
x
ด้ านบน
5
จุดละ 100 กรัม
4
3
X
ด้ านข้ าง
2
x x
5
การควบคุมคุณภาพการผลิตเกลือเสริมไอโอดีน
2.3 การสุ่มตัวอย่ าง
2.3.2 ใช้ เครื่องผสม : กรณีผสมแบบต่ อเนื่อง
ช่ วงแรก : สุ่มตัวอย่ างจนกว่ าจะได้ ค่าคงที่
ช่ วงหลัง : สุ่มตัวอย่ างทุก 15 หรือ 30 นาที
x
1
4
3
x
x
x
x
ด้ านบน
3
2
5
จุดละ 100 กรัม
1, 4
Xx x
X
ด้ านข้ าง
2
,5
x x
X
การควบคุมคุณภาพการผลิตเกลือเสริมไอโอดีน
2.4 การตรวจวัดปริมาณไอโอดีน
2.4.1 การใช้ ช้อนตักเกลือเพื่อทาการทดสอบ
เขย่ าให้ เข้ ากัน
ถ้ าเป็ นเกลือเม็ด
จะต้ องบดก่ อน
วางสันมีดให้ ตงั ้ ฉากกับข้ อน แล้ ว
ปาดให้ เรี ยบ
ช้ อนตักตัวอย่ าง
การควบคุมคุณภาพการผลิตเกลือเสริมไอโอดีน
2.4 การตรวจวัดปริมาณไอโอดีน
2.4.2 การตรวจวัดปริมาณไอโอดีน :
- ไอ-คิท
- ไอ-รีดเดอร์
การควบคุมคุณภาพการผลิตเกลือเสริมไอโอดีน
2.4 การตรวจวัดปริมาณไอโอดีน
2.4.2.1 การตรวจวัดปริมาณไอโอดีน : ไอ-คิท
1
3 หยด
เกลือ 1 ช้ อน
นา้ ยาไอ-คิท
ข้ อควรระวัง
การควบคุมคุณภาพการผลิตเกลือเสริมไอโอดีน
2.4 การตรวจวัดปริมาณไอโอดีน
2.4.2.1 การตรวจวัดปริมาณไอโอดีน : ไอ-คิท
3
2
จดบันทึก !!
ใช้ ด้ามช้ อนตัก
ตัวอย่ างคน
ขนาดเท่ าฝา
ขวดนา้ ยา
แถบสีมาตรฐาน
การสนับสนุนและพัฒนาผูป้ ระกอบการโดย อย.
เป้ าหมาย
เพื่อให้ ผ้ ูประกอบการสามารถผลิตเกลือที่ได้ คุณภาพ
มาตรฐานและสามารถปฏิบัตติ ามกฎหมายได้
ระบบที่ดีในการผลิตเกลือบริโภคภายในปี 2556
- ความรู้ ผ้ ูประกอบการ
- ระบบควบคุมคุณภาพ
- เครื่ องมือที่ใช้ ในการผลิต
43
แนวทางการส่งเสริมและสนับสนุนการผลิตและการควบคุมคุณภาพ
1. โครงการพัฒนาผูป้ ระกอบการเกลือเสริมไอโอดีนรายเล็กและกลาง
• ร่วมกับสถาบันโภชนาการ มหาวิทยาลัยมหิดล
• สร้างศูนย์การเรียนรู ้ 3 ศูนย์
• น่าน อุดรธานี เพชรบุรี
เป้ าหมาย : เพื่อพัฒนาแนวทางการควบคุมคุณภาพการผลิตเกลือเสริมไอโอดีนที่เหมาะสมกับ
ศักยภาพของผูผ้ ลิตรายเล็กและกลาง
แนวทางการส่งเสริมและสนับสนุนการผลิตและการควบคุมคุณภาพ
2. แนวทางการสนับสนุนผูป้ ระกอบการในการลงทุนเครื่องผสมเกลือไอโอดีนแบบริบบอน
• ร่ ว มกั บ สถาบั น เทคโนโลยี พ ระจอมเกล้า เจ้า คุ ณ ทหารลาดกระบั ง พั ฒ นา
เครื่องต้นแบบ
• ขอรับการสนับสนุ นการลงทุนค่าเครื่องผสมเกลือไอโอดีน 50% ของราคาเครื่องจาก
รัฐบาล
1
2
ส่วนประกอบ: 1. ชุดถังผสม และ
2. ชุดควบคุมการเติมสารละลาย
โพแทสเซียมไอโอเดต
วัสดุ: สแตนเลส เบอร์ 316
ขนาดถังผสม: 40 และ 100 กิโลกรัม
เวลาที่ใช้ในการผสม: 8-15 นาที
การกระจายตัวของไอโอดีน: 24-36 มก./กก. ( 20%)
เป้ าหมาย : เพื่อให้ผูป้ ระกอบการมีเครื่องผสมเกลือไอโอดีนที่ได้คุณภาพหรือมาตรฐาน
แนวทางการส่งเสริมและสนับสนุนการผลิตและการควบคุมคุณภาพ
เงื่อนไขการขอรับการสนับสนุน
1. ต้องชาระเงินส่วนที่เหลืออีก 50% ของราคาเครื่องผสมเกลือบริโภคนับแต่วันที่
ดาเนินการสั ่งผลิตเครื่อง
2. ห้า มจ าหน่ า ย หรื อ เปลี่ ย นแปลงการครอบครองเครื่ อ งให้กั บ ผู ้อื่ น ภา ยใน
ระยะเวลา 5 ปี
3. ห้ามดัดแปลง แก้ไข หรือประยุกต์เครื่องไม่ว่ากรณีใด ๆ
4. รับประกันคุณภาพ 1 ปี
คุณสมบัตขิ องผูป้ ระกอบการ
1. เป็ นผูป้ ระกอบการรายเดิม
2. เป็ นสมาชิกของชมรมและผลิตภัณฑ์ได้รบั เลขสารบบอาหาร (เลข อย.) แล้ว
3. ต้องได้รบั การรับรองจากเจ้าหน้าที่สานักงานสาธารณสุขจังหวัด
แนวทางการส่งเสริมและสนับสนุนการผลิตและการควบคุมคุณภาพ
3. แนวทางการสนับสนุนสารโพแทสเซียมไอโอเดต
• ขอรับ การสนั บ สนุ น งบประมาณค่ า สารโพแทสเซี ย มไอโอเดตจากส านั ก งาน
หลักประกันสุขภาพแห่งชาติ (สปสช.)
• ร่วมกับองค์การเภสัชกรรมและสานักงานสาธารณสุขจังหวัด
เป้ าหมาย : ผูป้ ระกอบการผลิตเกลือบริโภคและผลิตภัณฑ์ปรุงรสเสริมไอโอดีนสามารถเข้าถึง
สารโพแทสเซียมไอโอเดตที่มีคุณภาพ
ขอบคุณ
Thai Food and Drug Administration
http://www.fda.moph.go.th