Transcript Dr.Mardani.ppt

‫بنام خدا‬
‫‪EUTHANASIA‬‬
‫(اُتانازی)‬
‫دکتر فردین مردانی‬
‫متخصص پزشکی قانونی و مسمومیت ها‬
‫سازمان پزشکی قانونی کشور‬
‫‪EUTHANASIA‬‬
‫مرگ شيرين‬
‫مرگ خوب‬
‫مرگ مطلوب‬
‫قتل ناشی از ترحم‬
‫قتل ترحم آميز‬
‫مرگ ازروی ترحم‬
‫مرگ آرامبخش‬
‫تعریف‬
‫• طبق تعریف «اتانازی» به معنی كوتاه كردن مدت درد و رنج‬
‫بیمار درمان ناپذیری است كه براساس دانش پزشكی كنونی‬
‫هیچگونه امیدی به شفا و بهبودی او وجود ندارد ‪.‬‬
‫• این واژه یونانی و مركب از«‪ »EU‬به معنی خوب وعادی و‬
‫آسان و«‪ »THANASIA‬مشتق از«‪ »THANATOS‬به معنی الهه‬
‫مرگ در اساطیر یونان باستان است ‪.‬‬
‫تاریخچه‬
‫•‬
‫اتانازی سابقه تاريخی طوالنی دارد ‪ .‬در ‪ 1516‬ميالدی‬
‫سر توماس مور» در كتاب خود بنام «اتوپيا» به اين مفهوم‬
‫« ِ‬
‫اشاره كرده است ‪.‬‬
‫• ‪ )1561-1626(Francis Bacon‬درسال ‪ 1620‬برای اولين‬
‫بار در كتاب خود «ارغنون نو ‪ »Novum Organum‬اين‬
‫اصطالح را وارد فرهنگ پزشكی كرد خود او از مبلغين «مرگ‬
‫بدون رنج» بود ‪.‬‬
‫تقسیم بندی‬
‫انواع اتانازی‬
‫‪ .1‬فعال (‪:)Active‬انجام اقداماتی صریح كه به‬
‫منظوركشتن بیمارصورت‬
‫میگیرد(تزریق‬
‫آمپول‬
‫كلریدپتاسیم)‬
‫‪ .2‬انفعالی(‪:)Passive‬خودداری ازانجام هرگونه عملی‬
‫كه سبب زنده ماندن بیمار میشود (قطع دارو‬
‫ویاهرگونه معالجه دیگر)‬
‫تقسیم بندی‬
‫غیر مستقیم ‪ :‬تلقین خودكشی به بیمارالعالج توسط‬
‫پزشك یا اطرافیان او (مثل قرار دادن عمدی‬
‫داروهای مخدر هیپنوتیك به مقدار زیاد دركنار‬
‫بستر بیمار) ‪.‬‬
‫• «آلبرت شوایتزر»برنده جایزه صلح نوبل ‪:‬‬
‫پزشك هیچگونه وظیفه اخالقی و قانونی‬
‫ندارد كه عذاب وفشار یك بیمار العالج در‬
‫حال مرگ راطوالنی كند واگر بگذاریم بیمار‬
‫به حال خود وبراحتی جان بسپارد هیچ تباینی‬
‫با احترام به زندگی وحیات انسانها نخواهد‬
‫داشت ‪.‬‬
‫•‬
‫نوع دیگر تقسیم بندی‬
‫‪ : Voluntary .1‬وقتیكه بیمارصالحیت انتخاب اتانازی‬
‫رادارد ‪.‬‬
‫‪ : Involuntary .2‬وقتی كه پزشك میداند اتانازی موافق‬
‫خواست بیماراست ‪.‬‬
‫‪ :Nonvoluntary .3‬وقتیكه بیمارازانجام اتانازی هیچگونه‬
‫آگاهی ندارد ‪.‬‬
‫• خودكشی كمك شده (برمبنای تعریف كمیته سنا) ‪:‬‬
‫خودكشی یك فرد با كمك دیگری كه بطور عمدی‬
‫راه خودكشی ‪ ،‬وسایل آن یا هردو را در اختیار‬
‫او می گذارد ‪.‬‬
‫دالیل درخواست اتانازی‬
‫‬‫‬‫‬‫‬‫‪-‬‬
‫تمایل به جلوگیری از تحمل درد و رنج‬
‫افسردگی‬
‫تمایل به حفظ كنترل شخصی‬
‫ترس از وابستگی به دیگران‬
‫ترس از تحمیل شدن به دیگران‬
‫موافقین اتانازی چه توجیهاتی دارند ؟‬
‫‪ .1‬هدف ازآفرینش لذت بردن اززندگی است ‪.‬‬
‫‪ .2‬كاهش رنج وعذاب بیمار ‪.‬‬
‫‪ .3‬توجه به شرائط روحی نامناسب بستگان ‪.‬‬
‫‪ .4‬تحمیل بارمالی به جامعه ‪.‬‬
‫موافقین اتانازی چه توجیهاتی دارند؟(ادامه)‬
‫‪ . 5‬پزشك وظیفه ندارد دوران دردكشیدن بیمار را‬
‫طوالنی كند ‪.‬‬
‫‪ .6‬حق بیماراست كه یك مرگ راحت داشته باشد ‪.‬‬
‫‪ .7‬برخی بیماریها اندیكاسیون اتانازی هستند ‪.‬‬
‫‪ .8‬بیمارالعالج سربار جامعه است ‪.‬‬
‫مخالفین چه می گویند‬
‫‪ .1‬هدف ازآفرینش تنها لذت بردن اززندگی نیست ‪.‬‬
‫‪ .2‬درد و رنج باعث تكامل انسان میشود ‪.‬‬
‫‪ .3‬نارسائی علم طب توجیهی برای این اقدام نیست ‪.‬‬
‫‪ .4‬قتل نفس جزدرموارد قصاص وحدود الهی‬
‫جایزنیست‪.‬‬
‫مخالفین چه می گویند‬
‫؟(ادامه)‬
‫‪ .5‬ازبین رفتن رابطه سالم بین پزشك وبیمار ‪.‬‬
‫‪ .6‬ایجاداسترس در بیمار و عدم تاثیر درمان ‪.‬‬
‫‪ .7‬بتدریج برای پزشك آسان شده‪ ،‬در مورد بیماران عالج‬
‫پذیرهم انجام می شود ‪.‬‬
‫‪ .8‬ممكن است به دلیلی غیرازترحم (مثال خستگی بستگان‬
‫یا كادردرمانی) انجام شود ‪.‬‬
‫مخالفین چه می گویند‬
‫؟(ادامه)‬
‫‪ .9‬خود مختاری فردی محدود بوده وحق تصمیم گیری‬
‫فردی نباید به عنوان مالك اتانازی وكمك به خودكشی‬
‫به جامعه تعمیم داده شود ‪.‬‬
‫‪ .10‬پذیرش اتانازی ممكن است بطورفزاینده ای باعث‬
‫افزایش قتلهای سفارشی(‪)Private Killing‬درجامعه‬
‫گردد ‪.‬‬
‫نظر پزشكان‬
‫اكثرپزشكان با اتانازی فعال مخالف هستند ‪:‬‬
‫ عواقب احتمالی قانونی وفردی‬‫ چنین كاری را اشتباه می دانند (فكركشتن یك‬‫انسان بااحساسات عمیق افراد مغایرت دارد)‬
‫محسوب‬
‫ ازنظر اخالق پزشكی فاجعه ای بزرگ‬‫شده و مغایر باروح سوگندنامه بقراط است ‪.‬‬
‫بخشی از سوگندنامه بقراط‬
‫• من هرگز داروی كشنده به كسی نخواهم داد ولو اینكه‬
‫از من بخواهند و مبتكر تلقین چنین فكری نیز نخواهم‬
‫بود ‪.‬‬
‫بیانیه سال ‪ 1973‬انجمن پزشكان آمریكا‬
‫‪‬‬
‫پایان دادن به زندگى یك فرد توسط فرد دیگروبطور ارادى‬
‫( مرگ از روى ترحم ) با هدف حرفه پزشكى وخط مشى‬
‫انجمن پزشكان آمریكا مغایرت دارد هنگامیكه برطبق‬
‫شواهدانكارناپذیر‪ ،‬مرگ بیولوژیكی فرد قریب الوقوع است‬
‫تصمیم گیرى درموردعدم استفاده ازابزار ویژه بمنظور‬
‫استمرار حیات وى تنها برعهده بیماریابستگان درجه یك‬
‫اوست(اتانازی انفعالی)‪ .‬پزشك موظف است بیمار ویا بستگان‬
‫درجه یك او را راهنمائی كند ‪.‬‬
‫‪ ‬در برخی كشورها ( آمریكا‪،‬كانادا‪،‬هلند ) اتانازی با شرائطی كه‬
‫ذكر شد جرم محسوب نمی شود ‪(.‬نوع پاسیو)‬
‫‪ ‬كشوری كه بیش از همه موضوع اتانازی را پذیرفته وسه‬
‫جمعیت طرفدار آن فعالیت دارند «هلند» است ‪.‬‬
‫‪ ‬درقانون مجازات اسالمی به اتانازی مستقیما اشاره نشده است ‪،‬‬
‫اما می تواند «قتل عمد»محسوب شود كه مجازات‬
‫آن قصاص است ‪.‬‬
‫ماده ‪ 268‬ق‪.‬م‪.‬ا‬
‫• چنانچه مجنی علیه قبل از مرگ جانی را از قصاص نفس عفو‬
‫نماید حق قصاص ساقط میشود و اولیاء دم نمیتوانند پس از‬
‫مرگ او مطالبه قصاص نمایند ‪.‬‬
‫•‬
‫اما ‪:‬‬
‫برخی اعتقاد دارند تا وقتی جرمی واقع‬
‫نشده بخشش معنا ندارد ‪.‬‬
‫آیا نوع فعال وانفعالی واقعا متفاوتند ؟‬
‫• دكتر كامرون عضوانجمن سرطان آمریكا ‪:‬‬
‫عمالا تفاوت میان مرگ از روی ترحم(فعال)وقطع‬
‫معالجات بیمار(انفعالی) یك «ایهام اخالقی»است ‪.‬‬
‫• درهرصورت بیمارپیش ازموعد می میرد واگر نتیجه‬
‫هردو عمل یكسان است دیگرچه اهمیتی دارد كه از چه‬
‫روشی استفاده شود ‪.‬‬
‫• ازطرفی ‪:‬‬
‫چنانچه تصمیم گرفته باشیم به رنج ودرد بیمار‬
‫پایان دهیم اتانازی به صورت فعال برنوع انفعالیآن‬
‫ارجحیت دارد ‪.‬‬
‫‪ ‬به نظر میرسد میان این دو حالت هیچگونه تفاوت اخالقی‬
‫وجود ندارد ‪ ،‬چرا كه این اختالف ازنظراخالقی اصال اختالف‬
‫محسوب نمی شود ‪.‬‬
‫‪ ‬اگرمرگ با توجه به همه جوانب آن چیز خوبی است‪ ،‬پس‬
‫اشكالی ندارد كه سبب مرگ كسی شویم (چه بصورت فعال‬
‫وچه بصورت انفعالی)‬
‫ماده ‪ 2‬قانون مجازات اسالمی‬
‫هر فعل یا ترك فعلی كه در قانون برای آن‬
‫مجازات تعیین شده باشد جرم محسوب میشود ‪.‬‬
‫قانون خودداری از كمك به مصدومین‬
‫مصوب‪1354‬‬
‫•‬
‫ماده واحده ‪ : 1‬هركس شخص یا اشخاصی را در معرض‬
‫خطر جانی مشاهده كند و بتواند با اقدام خود یا كمك طلبیدن از‬
‫دیگران یا اعالم فوری به مراجع یا مقامات صالحیت دار از‬
‫وقوع خطر یا تشدید نتیجه آن جلوگیری كند بدون اینكه با این‬
‫اقدام خطری متوجه خود او یا دیگران شود با وجود استعداد یا‬
‫داللت اوضاع واحوال بر ضرورت كمك از اقدام به این امر‬
‫خودداری نماید به حبس جنحه ای تا یكسال و یا جزای نقدی تا‬
‫پنجاه هزار لاير محكوم خواهد شد ‪ .‬در اینمورد اگر مرتكب از‬
‫كسانی باشد كه به اقتضای حرفه خود میتوانسته كمك موثری‬
‫بنماید به حبس جنحه ای از سه ماه تا دوسال یا جزای نقدی از‬
‫ده هزار لاير تا یكصدهزار لاير محكوم خواهد شد ‪.‬‬
‫دیدگاه اسالم درمورد اتانازی‬
‫• قتل نفس جز از طریق قصاص یا حدودالهی مجاز نیست ‪.‬‬
‫• قرآن كریم ‪ :‬كسی را كه خدا كشتنش را حرام كرده مكشید مگر‬
‫به حق وهركس به ستم كشته شود به ولی او قدرت و اختیار‬
‫داده ایم تا قصاص كند ‪.‬‬
‫• اسالم كشتن یك انسان را به منزله كشتن همه انسانها معرفی می‬
‫نماید ‪.‬‬
‫بنابراين‬
‫‪:‬‬
‫• اسالم اتانازی و قتل از روی ترحم را در هر صورت و به هر‬
‫طریق حرام میداند ‪.‬‬
‫• اسالم خودكشی را نیز درهیچ حالی تجویز نمی كند و آنرا یكی‬
‫از مصادیق قتل حرام می داند ‪.‬‬
‫• اسالم سقط جنین را نیز از مصادیق قتل نفس می داند‪ ،‬نه به‬
‫مادر اجازه می دهد جنین خود را ساقط سازد نه پزشك حق‬
‫دارد برایش سقط جنین كند ‪.‬‬
‫بینش اسالم درمورد انسان‬
‫•‬
‫آدم را كرامت بخشيديم و بر دريا و خشكی سوار كرديم واز‬
‫چيزهای خوب و پاكيزه روزی داديم و بر بسياری از مخلوقات‬
‫برتری داديم ‪.‬‬
‫• او خدائی است كه شما را خليفگان زمين قرار داد ‪.‬‬
‫• اسالم‪ ،‬انسان را به اعتبار روح مجرد ملكوتی كه يك هديه‬
‫الهی است‪ ،‬موجودی ممتاز و برتراز حيوانات می داند ‪.‬‬
‫ديدگاه اسالم‬
‫• بیماریهای توانفرسا و گرفتاریها‪ ،‬میتواند در طریق سعادت‬
‫انسان قرار گیرد ‪ ،‬اگر همراه با صبر و رضا باشد و بهر حال‬
‫به نفع «واقعی» انسان خواهد بود ‪.‬‬
‫• از دیدگاه اسالم ایام باقیمانده عمر بیمار غیرقابل عالج و حتی‬
‫ساعات و دقایق آن برایش ارزشمند و سرنوشت ساز خواهد بود‬
‫‪.‬‬
‫• انسان برای لذت جوئی آفریده نشده تا حق داشته باشد در‬
‫مواردی كه زندگی بر او تلخ است خود كشی كند یا اجازه قتل‬
‫خود را به دیگری دهد ‪.‬‬
‫در سایر كشورها‬
‫• درقوانین جنائی كانادا مجازات اقدام به اتانازی«‬
‫حبس ابد» و كمك به خودكشی «‪ 14‬سال زندان» است‬
‫‪.‬‬
‫• موافقت كسی كه برای مرگ او تالش شده است‬
‫ماهیت جنائی این عمل را تغییر نمی دهد ‪.‬‬
‫• در سوئد اتانازی هنوز بطور رسمی یك اقدام جنائی‬
‫است ‪.‬‬
‫باید بین این سه حالت تفاوت قائل شد‬
‫‪ .1‬تصمیمات مناسب و قابل احترام برای قطع درمان در‬
‫شرائط خاص (مرگ مغزی )‬
‫‪ .2‬انجام اقدامات حمایتی مناسب مثل كنترل صحیح درد‬
‫‪ .3‬قبول درخواست اتانازی یا كمك به خودكشی كه هردو‬
‫غیر قانونی می باشند ‪.‬‬
‫می باش طبيب عيسوی هش‬
‫اما نه طبيب آدمی كش‬