Transcript 4. kerkesa oferta dhe pol.qeveritare dhe elasticiteti

Universiteti i Prishtinës
Fakulteti Ekonomik-Gjilan
Lënda: Mikroekonomia I
Tema 04: OFERTA, KËRKESA DHE POLITIKA QEVERITARE
(vazhdim)
DISEKUILIBRI
• “Teoria e kërkimit” - informatat jo të plota
• Tregu konkurrencial – ankandet
• Ndërhyrja e shtetit në mekanizmin
konkurrencial:
1. sistemi fiskal
2. çmimet tavan dhe dysheme
1. Ndikimi i një takse në mekanizmin konkurrencial
P
S1
P’
E’
S
E
P*
D
Q’ Q*
Q
Nëse oferta është më elastike se kërkesa, konsumatori do të paguajë
pjesën më të madhe të taksës dhe anasjelltas.
Çmimi maksimal (tavan) - nën çmimin ekuilibër
Çmimi minimal (dysheme) - mbi çmimin ekuilibër
2 b. Çmimi minimal (dysheme)
(a) Çmimi minimal (dysheme) i pagës orare
Paga
orare
S
F
w’
J
K
E
Paga orare
minimale
W*
D
0
Q’
Q*
Numri i
punetorëve
2 a. Çmimi maksimal (tavan)
(a) Çmimi maksimal (tavan) i benzinës
Çmimi i
benzines
S
D> S
P*
Çmimi tavan
P’
D’
0
Q’
Q*
D
Sasia e
benzines
Pyetje për diskutim:
Çfarë do të rezultojë nga aplikimi i pagave
minimale nga qeveria, si masë disekuilibruese?
Universiteti i Prishtinës
Fakulteti Ekonomik-Gjilan
Lënda: Mikroekonomia I
03. Elasticiteti i kërkesës dhe ofertës
• Çfarë shpreh elasticiteti?
• Llojet e elasticitetit.
• Faktorët që përcaktojnë elasticitetin.
• Elasticiteti shpreh shkallën e reagimit të
subjekteve ekonomike (prodhuesit dhe
konsumatorët) ndaj ndryshimit të kushteve
ekonomike të tregut (ndryshimit të çmimit
të së mirës, të ardhurave të konsumatorit,
çmimit të të mirave plotësuese apo
zëvendësuese, kostos së prodhimit, etj.)
Llojet e elasticitetit
•
•
•
•
Elasticiteti i kërkesës lidhur me çmimin
Elasticiteti i tërthortë i kërkesës
Elasticiteti i kërkesës lidhur me të ardhurat
Elasticiteti i ofertës lidhur me çmimin
1. Elasticiteti i kërkesës lidhur me
çmimin
(q2 – q1)
ed =
(q2 + q1) / 2
(p2 – p1)
(p2 + p1) / 2
Ed > 1 elastike
Ed = 1 unitare
Ed < 1 jo elastike
Shembull:
1. Firma A shet çdo muaj 3.200 njësi të
produktit të saj me një çmim 8 $ për njësi.
Menaxheri që ndjek problemet e shitjes në
këtë firmë, ka parashikuar se nëse çmimi i
produktit rritet me 2$ për njësi, do të ketë
ulje në sasinë e shitur prej 400 njësish.
Duke supozuar se ky parashikim është i
saktë, gjeni sa është elasticiteti i kërkesës
lidhur me çmimin për produktin e kësaj
firme.
Faktorët që përcaktojnë elasticitetin e kërkesës
lidhur me çmimin
Ekzistimi i zëvendësuesve
Përcaktimi i së mirës
Efekti i të ardhurave
Faktori kohë
Të mirat e domosdoshme dhe të mirat
e luksit
Kërkesa plotësisht elastike
E d = Infinit
Çmimi
Mbi çmimin 4 euro sasia e
kërkuar eshtë zero.
4
0
Kërkesa
Sasia
Kërkesa plotësisht joelastike
E d = zero
Çmimi
Kërkesa
$5
4
1. Një
rritje në
çmim . . .
0
100
sasia
2. . . . nuk shkakton ndryshim në sasinë e kërkuar
Copyright©2003 Southwestern/Thomson Learning
Elasticiteti i tërthortë i kërkesës
(q2 – q1)A
E A, B =
(q2 + q1)A / 2
(p2 – p1)B
(p2 + p1)B / 2
E A, B (+) zëvendësues
E A, B (-) plotësues
Shembull:
2. Në tabelën e mëposhtme paraqitet informacion për
tre të mira të lidhura. Përcaktoni a janë produktet B
dhe C zëvendësuese apo plotësuese për produktin
A.
Sasia e kërkuar A
Çmimi për B (€)
Çmimi për C (€)
9.500
55
14.5
10.500
45
15
3. Elasticiteti i kërkesës lidhur me të ardhurat
(q2 – q1)
ed =
(q2 + q1) / 2
(y2 – y1)
(y2 + y1) / 2
ed (+) e mirë normale
ed (-) e mirë inferiore
Shembull:
3. Kur të ardhurat vjetore për frymë rriten
nga 4000 lekë në 5000 lekë, shitjet e të
mirës X rriten nga 12.000 në 20.000 njësi
në muaj.
Gjeni sa është elasticiteti i kërkesës
lidhur me të ardhurat. E mira X është e
mirë normale apo inferiore?
4. Elasticiteti i ofertës lidhur me çmimin
(q2 – q1)
es =
(q2 + q1) / 2
(p2 – p1)
(p2 + p1) / 2
Es > 1 elastike
Es = 1 unitare
Es < 1 jo elastike
Faktorët që përcaktojnë elasticitetin e ofertës lidhur
me çmimin
Kostoja dhe mundësia për depozitim
Fleksibiliteti i procesit të prodhimit
Kostoja e prodhimit të njësive shtesë
Faktori kohë
Oferta plotësisht elastike
E s = Infinit
Çmimi
4
oferta
Nën çmimin 4 euro, sasia e
ofruar eshtë zero.
0
Sasia
Oferta plotësisht joelastike
E s = zero
Çmimi
Oferta
$5
4
1. Një
rritje në
çmim . . .
0
100
sasia
2. . . . nuk shkakton ndryshim në sasinë e ofruar
Copyright©2003 Southwestern/Thomson Learning
PYETJE PER DISKUTIM:
1. Supozojmë se elasticiteti i kërkesës për
biçikleta lidhur me çmimin e tyre është
e=2.
Nëse shitësit rrisin çmimin e biçikletave
me 5%, çfarë ndryshimi do të parashikoni
në përqindjen e sasisë së kërkuar?
Detyra:
1. Elasticiteti i çmimit të kërkesës është 0,6€,
prandaj:
a. 10% e ngritjes së çmimit shkakton rritjen
e sasisë së kërkuar për 6%;
b. 10% e ngritjes së çmimit shkakton uljen e
sasisë së kërkuar për 60%;
c. 10% e ngritjes së çmimit shkakton uljen e
sasisë së kërkuar për 0,6%;
d. 10% e ngritjes së çmimit shkakton uljen e
sasisë së kërkuar për 6%;
2. Nëse 5% e ndryshimit në çmim
shkakton 10% ndryshim në sasinë e
kërkuar atëherë elasticiteti i kërkesës
lidhur me çmimin (ed) do të jetë :
a.
b.
c.
d.
e.
ed=2, kërkesa elastike
ed=2, kërkesa joelastike
ed=0.2, kërkesa joelastike
ed=0.2 , kërkesa elastike
ed=1 , kërkesa me elasticitet unitar
Nëse 6% e ndryshimit në çmimin e kafes
shkakton 3% ndryshim në sasinë e blerë të
kafes, atëherë elasticiteti i kërkesës lidhur me
çmimin (ed) do të jetë :
a.
b.
c.
d.
e.
ed=5, kërkesa elastike
ed=0.5, kërkesa joelastike
ed=0.2, kërkesa joelastike
ed=0.2 , kërkesa elastike
ed=1 , kërkesa me elasticitet unitar
Nëse 2% e ndryshimit në çmimin e verës
shkakton 2% ndryshim në sasinë e blerë të
verës, atëherë elasticiteti i kërkesës lidhur
me çmimin (ed) do të jetë :
a. ed=5, kërkesa elastike
b.ed=0.5, kërkesa joelastike
c. ed=1 , kërkesa me elasticitet unitar
d.ed=0.2, kërkesa joelastike
e. ed=0.2 , kërkesa elastike
Tema në vijim:
Zgjedhja konsumatore dhe kërkesa