Transcript بررسي آزمايشگاهي قسمت قشري آدرنال

‫بررسی آزمایشگاهی قسمت قشری‬
‫آدرنال‬
‫دکتر مهدی سعادت‬
‫‪E.Mail:[email protected]‬‬
‫هورمونهای کورتکس آدرنال‬
‫تنظیم‬
‫‪-1 ‬گلیکو کورتیکوئید ها کورتیزول‬
‫متابولیسم و پاسخ ایمنی‬
‫‪ -2 ‬مینرالو کورتیکوئید ها آلدسترون فشار خون‬
‫–حجم عروقی – الکترولیت ها‬
‫‪ -3 ‬آندروژن های آدرنال ‪ DHEA-DHEAs,‬ویژگی‬
‫های ثانویه جنسی‬
‫کنترل ترشح ‪ACTH‬‬
‫فاک تورهای مستقیم‬
‫‪-1 ‬ترشح ‪- CRH‬به صورت پالسی با ریتم شبانه‬
‫روزی از برجستگی میانی هیپوتاالموس‬
‫‪-2 ‬تغییر ساعات خواب ریتم جدیدی ایجاد می کند‪.‬‬
‫‪-3 ‬بستگی به میزان کورتیزول آزاد سرم دارد‬
‫‪-4 ‬استرس ها (تب –جراحی –هیپوگلیسمی –‬
‫ورزش –ترومابرروی آن تاثیر دارد‬
‫‪‬‬
‫کنترل ترشح‬
‫‪…….. ACTH‬‬
‫‪ -6 ‬غذا خوردن باعث ترشح‪CRH‬میگردد‪.‬‬
‫‪-7 ‬سایتوکائین ها(‪TNF‬و آلفا اینترلوکین) باعث تحریک‬
‫ترشح‪ CRH‬به صورت مستقیم میگردند‪.‬‬
‫‪ -8 ‬عوامل سایکولوژیک (اضطراب‪ -‬افسردگی )باعث‬
‫افزایش ترشح ‪CRH‬میگردند‬
‫سنتز شیمیای ی‬
‫‪-1 ‬برداشت کلسترول توسط گیرنده ‪LDL‬برروی‬
‫سلول آدرنال‬
‫‪-2 ‬فعال شدن آنزیم های مختلف در اثر تحریک‬
‫های مختلف‬
‫‪21 ‬هیدروکسیالز=تولید کورتیزول‬
‫‪ 17 ‬هیدروکسیالز= تولید اندروژن ها‬
‫آلدسترون‬
‫کورتیزول‬
‫نمای بافتی ازمناطق مختلف کورتکس آدرنال‬
‫آندروژن‬
‫نحوه کنترل ترشح کورتیزول‬
‫‪ ‬در اثر تحریک مغز‪-‬هیپوفیز قدامی و خلفی –‬
‫هیپوتاالموس و تغییرات لنفوسیت های خون‬
‫محیطی ملکول)‪Pro Opio melanoCortin (POMC‬‬
‫توسط ‪CRH‬فعال شده و باعث ترشح و آزاد سازی‬
‫‪ACTH‬از سلولهای بازوفیلیک هیپوفیزقدامی‬
‫میگردد که ‪ACTH‬در محور هیپوتاالموس –آدرنال‬
‫باعث تولید و ترشح کورتیزول می شود‪.‬‬
‫آنتقال کورتیزول در سرم‬
‫کمتر از ‪%5‬کورتیزول سرم است‬
‫‪-1 ‬کورتیزول آزاد‬
‫‪-2 ‬کورتیزول باند‬
‫‪ -1- 2 ‬ترانس کورتین یا گلوبولین متصل به کورتیزول‬
‫(‪ (CBG‬دارای میل ترکیبی زیاد ولی مقدار آن کم است‬
‫‪- 2-2 ‬آلبومین دارای مقدار زیاد ولی میل ترکیبی کم‬
‫‪-3 ‬متابولیت های کورتیزول‬
‫‪( ‬فقط کورتیزول آزاد دارای خواص هورمونی است )‬
‫‪ ‬فقط کورتیزول آزاد و متابولیت های آن‬
‫‪ ‬از سد گلومرولی عبورمی کند)‬
‫عملکرد کورتیزول در بدن آنسان‬
‫حفظ حیات انسان‬
‫‪ ‬الف‪ -:‬تولید سوخت پر انرژی گلوکز از طریق ‪:‬‬
‫‪ -1 ‬سرکوب ترشح انسولین‬
‫‪ -2 ‬کاهش برداشت قند‬
‫‪-3 ‬حفظ ذخایر گلیکوژن‬
‫‪-4 ‬تحریک گلیکونئوژنز‬
‫‪ -5 ‬کاهش همه فعالیت های مغایر با تولید انرژی‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫(اثرات دیابتوژنیک )‬
‫عملکرد کورتیزول در بدن آنسان ‪.......‬‬
‫‪ ‬ب ‪:‬تنظیم متابولیسم پروتئین ها‬
‫‪ -1 ‬افزایش کاتابولیسم‬
‫‪ -2 ‬افزایش اسید امینه آزاد سرم و تولید نیتروژن‬
‫‪‬‬
‫عملکرد کورتیزول ‪.........‬‬
‫‪ ‬ج ‪ :‬تنظیم متابولیسم لیپیدها از طریق ‪:‬‬
‫‪ -1 ‬تاثیر مستقیم روی کبدو تولید آنزیم های مورد‬
‫نیاز‬
‫‪-2 ‬فعال سازی لیپاز سلولی توسط کاتکول آمین ها‬
‫‪‬‬
‫عملکرد کورتیزول ‪........‬‬
‫‪ ‬د‪ :‬عملکرد متفاوت در بافتهای متفاوت ‪:‬‬
‫‪ -1 ‬ماتریکس استخوان ستون مهره ها و دیگر‬
‫استخوانها‬
‫‪-2 ‬چربی ‪ :‬کاهش در نقاط مختلف و تجمع در‬
‫نواحی شکمی و مرکزی‬
‫‪-3‬تاثیر برخلق وخو ورفتار‬
‫عملکرد کورتیزول ‪..........‬‬
‫‪ ‬فعالیت ضد التهابی (محور ایمنی آدرنال )‬
‫‪-1 ‬سرکوب سایتوکائین ها‬
‫‪-2 ‬کاهش تولید واسطه های التهابی و مهار‬
‫آنها(لنفوکائین هاو پروستاگالندین ها)‬
‫‪-3 ‬تخریب ایمنی سلولی‬
‫‪-4 ‬لکوسیتوزاز طریق آزاد سازی ‪WBC‬از مغز‬
‫استخوان و مهار خروج آنها ازمویرگ ها‬
‫عملکرد کورتیزول ‪...‬محور آیمنی آدرنال‬
‫‪ -5 ‬تخلیه لنفوسیت های ‪ )T‬اختالل در ایمنی‬
‫سلولی)‬
‫‪-6 ‬مهار تولید اینترفرون ها‬
‫‪ -7 ‬مهار تولید اینتر لوکین های ‪6-2-1‬‬
‫‪ -8 ‬مقابله با ‪MIF‬‬
‫بررسی آزمایشگاهی آدرنال (کورتیزول )‬
‫‪ ‬مرحله اول ‪:‬‬
‫‪ -1‬اندازه گیری سطح پالسمایی شامل ‪:‬‬
‫‪ ‬اندازه گیری در سه زمان ‪ 8‬صبح ‪ 4‬عصر و ‪ 12‬شب‬
‫‪-2 ‬اندازه گیری سطح کورتیزول آزاد ‪ 24‬ساعته‬
‫ادرار‬
‫‪ ‬همرا با اندازه گیری کراتینین‬
‫میزآن ترشح کورتیزول‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪SR=MCRxPL‬‬
‫میزان ترشح =‪SR‬‬
‫میزان کلیرانس متابولیک =‪MCR‬‬
‫سطح پالسمایی =‪PL‬‬
‫بررسی آزمایشگاهی آدرنال ‪...‬کورتیزول‬
‫‪ ‬ب ‪ :‬مرحله دوم تست های تحریکی ‪:‬‬
‫‪ ‬برای بررسی میزان ترشح و آزاد سازی ورمونهای ‪ACTH-‬‬
‫‪Cortizol‬‬
‫‪ -1 ‬تست تحریکی با ‪CRH‬‬
‫‪- 1-1 ‬تزریق ‪CRH1ng/kg‬باسرنگ شیشه ای ومستقیم‬
‫‪-2-1 ‬اندازه گیری ‪ACTH‬و ‪Cortizol‬در دقایق‪15‬و‪60‬‬
‫‪ ‬معیار‪:‬افزایش‪ACTH‬تا‪pg/ML40‬وکورتیزول تا‪10‬‬
‫‪ ‬تفسیر‪:‬‬
‫بررسی آزمایشگاهی آدرنال‬
‫‪ ‬تست های تحریکی ‪:‬‬
‫‪ ‬ج ‪:‬تست تزریق ‪ACTH‬برای بررسی ذخیره‬
‫کورتیزول ‪:‬‬
‫‪ -1 ‬تزریق ‪ 25‬واحد ‪ACTH‬به صورت ‪IV-IM‬‬
‫‪-2 ‬اندازه گیری کورتیزول در دقایق ‪60-30-0‬‬
‫‪ ‬معیار‪:‬‬
‫‪-1 ‬سطح تحریک تا ‪10‬برابر‬
‫‪-2 ‬حداقل تحریک باالتر از ‪ng/DL18‬‬
‫‪-3 ‬حد اقل‪ ng/DL 7‬افزایش یابد‪.‬‬
‫‪ ‬تفسیر ‪:‬‬
‫بررسی آزمایشگاهی آدرنال ‪..........‬‬
‫‪ ‬د‪:‬تست تحریکی با انسولین‬
‫‪0/5-1 ‬تا ‪1‬واحد ‪ KG/‬انسولین‪ regular‬به صورت‬
‫تزریق سریع وریدی تا قند خون به زیر ‪%50‬پایه‬
‫برسد‪.‬‬
‫‪-2 ‬اندازه گیری قند و کورتیزول قبل و دقایق ‪30‬و ‪60‬‬
‫‪ ‬معیار ‪:‬با ال رفتن کورتیزول تا ‪ng/DL18‬‬
‫‪ ‬خطرات (هیپوگلیسمی –مشکل قلبی –تشنج)‬
‫‪ ‬تفسیر‪:‬‬
‫بررسی آزمایشگاهی آدرنال ‪.........‬‬
‫‪ ‬تست های سرکوب کننده=برداشتن اثر ‪ACTH‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫الف‪-‬تست سرکوب ‪ACTH‬با دگزامتازون خوراکی بادوز پایین‬
‫‪Over night low dose Dexamethazone.supretion Test‬‬
‫‪1 -1‬میلی گرم دگزامتازون خوراکی در ساعت ‪ 12‬شب‬
‫‪-2‬اندازه گیری کورتیزول سرم در ‪ 8‬صبح و کورتیزول آزاد‬
‫ادراری در ‪ 24‬ساعت اول‬
‫معیار ‪:‬‬
‫کاهش کورتیزول سرم به زیر ‪5‬و کورتیزول آزاد ادراری به زیر ‪50‬‬
‫تفسیر‪:‬‬
‫بررسی آزمایشگاهی آدرنال ‪ ....‬تست های سرکوب کننده‬
‫‪ ‬ب ‪:‬تست استاندارد سرکوب با دگزامتازون ‪:‬‬
‫‪mg0/5 -1 ‬دگزامتازون خوراکی هر ‪ 6‬ساعت یکبار تا‬
‫‪ 24‬ساعت‬
‫‪ -2 ‬اندازه گیری کورتیزول سرم در ساعت ‪ 8‬صبح‬
‫روز بعد‬
‫‪ -3 ‬اندازه گیری کورتیزول آزاد ادراری در ‪ 24‬ساعت‬
‫آزمایش‬
‫‪ ‬معیار‪:‬کاهش کورتیزول سرم به زیر ‪=5‬نرمال‬
‫‪ ‬کاهش کورتیزول آزاد ادراری به زیر ‪=10‬نرمال‬
‫‪ ‬عدم کاهش =سندروم کوشینگ‬
‫بررسی آزمایشگاهی آدرنال ‪....‬تست های سرکوب کنندگی‬
‫‪ ‬ج‪:‬تست متی راپون (مهار کننده ‪11‬بتا هیدروکیالز)‬
‫‪mg 750-1 ‬متی راپون به صورت خوراکی هر ‪4‬ساعت تا ‪24‬ساعت‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪-2‬اندازه گیری کورتیزول پالسما در ‪8‬صبح روز بعد‬
‫‪ -3‬اندازه گیری ‪ACTH‬در ‪ 8‬صبح روز بعد‬
‫دارو های مهارکننده متابلیسم متی راپون (فنی توئین )‬
‫معیار‪:‬‬
‫‪-1‬کاهش کورتیزول پالسمابه زیر ‪=5‬نرمال‬
‫‪ -2‬افزایش واسطه ها(اکسی کورتیزول )‬
‫‪ ‬تفسیر ‪:‬‬
‫حقایق ‪:‬‬
‫‪ -1 ‬بعضی تومور های آدرنال سطح کورتیزول رابسیار‬
‫کم باال می برند‬
‫‪-2 ‬در کوشینگ ناشی از میکروادنوم در نصف موارد‬
‫‪ACTH‬نرمال است‬
‫‪-3 ‬در موارد ترشح ‪ACTH‬به صورت اکتوپیک یا تومورهای‬
‫آدرنال یا نئوپالسم آدرنال تست سرکوب بادوز باال یا‬
‫پائین بی فایده است وممکن است ‪+‬کاذب یا –کاذب‬
‫داشته باشد‪.‬‬
‫‪ ‬در الکلیسم مزمن وافسردگی کورتیزول افزایش یافته‬
‫اما به تست های سرکوب مقاوم است‬
‫‪ ‬درد‪-‬تب –استرس ماژورترشح طبیعی ‪ACTh‬راقطع می‬
‫کند‪.‬‬
‫مالحظات آزمایشگاهی‬
‫‪ ‬الف‪ACTH:‬دارای نیمه عمر‪15‬دقیقه ای بوده وبسیار‬
‫حساس به حرارت است خون بالفاصله پس از نمونه‬
‫گیری باسانتریفوژ یخچالدارسانتریفوژ وپالسما جدا‬
‫ودر فریزر ‪-20‬نگهداری شود‪.‬‬
‫‪ ‬ب‪:‬کورتیزول دارای نیمه عمر‪30‬تا‪ 45‬دقیقه بوده‬
‫بسیارحساس به محیط قلیایی میباشد‬
‫‪( ‬درجمع آوری ادرار‪24‬ساعته‪CC20‬اسیدکلریدریک‬
‫غلیظ اضافه شود‬
‫با‬
‫تشکر‬
‫با تشکر‬
‫پایا ن‬