Transcript presentation

ՀԱՅԱՍՏԱՆՈՒՄ ՋՐԵՐԻ ԿԱՌԱՎԱՐՄԱՆ
ՏՆՏԵՍԱԿԱՆ ՄԵԽԱՆԻԶՄՆԵՐԻ
ԲԱՐԵՓՈԽՄԱՆ ԽԹԱՆՈՒՄ
Բարեփոխումների առաջարկվող
տարբերակներ – ակնկալվող արդյունքների և
իրականացման նախապայմանների
գնահատում
Գլորիա Դե Պաոլի, Պիեռ Շտրոսեր, Վահագն
Տոնոյան
ԱՔԵ ղեկավար հանձնախմբի հանդիպում – Երևան, դեկտեմբերի
12, 2013թ.
Բովանդակություն
1.
Ծրագիրը. Նկարագիրը և առ այսօր իրականացված
քայլերը
2. Ջրառի և բնապահպանական վճարների մակարդակի և
կառուցվածքի բարեփոխում – ազդեցությունների և
իրականացման նախապայմանների թարմացված գնահատում
 քնննարկում
մասնակիցների հետ
3. Սևանա լճի շրջակայքում հողի հարկում և
գույքահարկում/վարձակալության համակարգում ջրային
բաղադրիչի ներառում – իրականացման նախապայմանները
 քննարկում
մասնակիցների հետ
4.
Հետագա քայլերը
1. Ծրագիրը. նկարագիրը
1
ՏՀԶԿ ծրագիրը.
• Աջակցել Հայատանում և Ղրղզստանում ջրերի կառավարման տնտեսական
մեխանիզմներիկ իրականացման բարեփոխումները
Կոնտեքստը.
Յուրաքանչյուր երկրում ընթացող ջրային ռեսուսրների համապարփակ
կառավարման բնագավառում ազգային քաղաքականության երկխոսություն
Ծրագրի նպատակները
• Ջրերի կառավարման առանցքային նպատակների հստակեցում,
• տնտեսական մեխանիզմներիկ բարեփոխման տարբերակների
մշակում,
• առաջարկվող տարբերակների բնապահպանական և սոցիալտնտեսական ազդեցությունների գնահատում,
• բարեփոխումների իրականացման նախապայմանների
բացահայտում (իրավական և ինստիտուցիոնա շրջանակ,
1. Ծրագրի
անհրաժեշտությունը
կառավարում…)
1. Ծրագիրը. առ այսօր ձեռնարկված
քայլերը
1
Նախքան ԱՔԵ հանդիպումը (սեպտեմբերի 26).
• տնտեսական մեխանիզմների բարեփոխման
սցենարների մշակում և գնահատում
• առաջարկվող սցենարների տնտեսական, սոցիալական և
բնապահպանական ազդեցություններիկ գնահատում 
նախնական արդյունքներ
ԱՔԵ հանդիպումից հետո` առ այսօր.
• ազդեցությունների գնահատման վերջնական տեսքի
բերում (վերանայում և թարմացում)  վերջնական
արդյունքներ
• բարեփոխման առաջարկվող տարբերակների հաջող
իրականացման նախապայմանների գնահատում
1. Ծրագրի անհրաժեշտությունը
1. Ծրագիրը. այսօրվա
Սույն ներկայացումը ներառում է.
օրակարգը
1
• բարեփոխման առաջարկվող սցենարների հակիրճ
հիշեցում
• ազդեցությունների գնահատման արդյունքների
թարմացում
• Բարեփոխման առ այսօր վեր հանված
նախապայմանները

Ներկայացմանը կհետևի իրականացման
Որոշ լրացուցիչ նկատառումներ.
նախապայմանների
վերաբերյալ քննարկում
• սցերնարների մշակման և ազդեցությունների
գնահատման համար
օգտագործված բոլոր տվյալները ներկայացվում են վերջնական
հաշվետվությունում (այլ ոչ թե մասնակիցների բաժանված ամփոփ
հաշվետվությունում)
• Այսօրվա քննարկման արդյունքները կօգտագործվեն` հիմնաովրելու
վերջնական արդյունքները
• Հետազոտության վերջնական հաշվետվությունը պատրաստ կլինի այս
հանդիպումից մի քանի օր անց
1. Ծրագրի անհրաժեշտությունը
2
Ջրառի և
բնապահպանական
վճարների մակարդակի և
կառուցվածքի փոփոխում
2. Ջրառի և բնապահպանական վճարների մակարդակի և
կառուցվածքի փոփոխում
Բարեփոխման
հիմնավորումը
2
Բարեփոխման նպատակնեը
• կարճաժամկետ. ջրառի և բնապահպանական վճարները պետք է
բավարար լինեն` ծածկելու ջրերի պատշաճ կառավարման բոլոր
միջոցառումների ծախսերը,
• միջնաժամկետ և երկարաժամկեր. վճաերները պետք է ամբողջովին
ծածկեն ջրի քանակի և որակի պրոբլեմները լուծելու ծախսերը, ինչպես նաև
խթանեն առավել արդյունավետ ջրօգտագործմանը և աղտոտման
Բարեփոխման
կրճատմանը:առաջնահերթությունները
• Արդարացիություն. ջրօգտագործման բոլոր խմբերը պետք է վճարեն
արդարացիորեն (վճարը պետք է մոտ լինի փաստացի բնապահպանական և
ռեսուրսի արժեքին)
• Ջրերի կառավարման արդյունավետություն. Վճարները մակարդակները և
կառուցվածքները պետք է սահմանվեն այնպես, որ ստացված տարեկան
եկամուտը  ջրերի կառավարման “օպտիմալ” բյուջեին,
• աղտոտողն է վճարում սկզբունքի ամողջական կիրառում. Գործառնական
առումով սա նշանակում է, որ աղտոտողը վճարում է սկզբունքն ամողջովին
կիրառվում է, եթե վճարներից ստացված ընդհանուր եկամուտները  մշակվող
գետավազանային կառավարման պլանների ակնկալվող ծախսերը
2. Ջրառի և բնապահպանական վճարների մակարդակի և
Առաջարկվող սցենարները`
համառոտ
2. Ջրառի և բնապահպանական վճարների մակարդակի և
2
2
Առաջարկվող սցենարները`
համառոտ
Ջրառի վճարներ – գործող դրույքաչափեր,
դրամ/մ3
ՄՋ,
Ոլորտ
ՄՋ,
Խմելու
Խմելու
Սևանա
համար
համար ոչ
լճից
պիտանի ՍՋ
պիտանի, ՍՋ
1
1.5
1
1
0.5
0.5
1.5
1
1
1.5
1
1
0.025
1.5
0.05
1
0.2
1
0
բացառությա
մբ Սևանա
լճից
Ձկնաբուծություն
(կիրառվում է ջրառի 5%-ի
վրա)
Արդյունաբերություն
Կոմունալ-կենցաղային
(բացա-ռությամբ ՏԻՄ-երի և
ՋԿ-երի)
Կոմունալ-կենցաղային (ՏԻՄեր և ՋԿ-եր)
0
Ոռոգում
2. Ջրառի և բնապահպանական վճարների մակարդակի և
2
Առաջարկվող սցենարները`
համառոտ
Ջրառի վճարներ – Սցենար I-ով առաջարկվող
դրույքաչափերը
ՄՋ,
Ոլորտ
բացառությա
մբ Սևանա
լճից
ՄՋ,
Սևանա
լճից
Խմելու
Խմելու
համար
համար ոչ
պիտանի
պիտանի,
ՍՋ
1
1
1.5
ՍՋ
1
ՀԷԿ-եր >100 կՎտ
0.1
0.15
0.1
0.1
Արդյունաբերական
0.5
0.5
1.5
1
1
1.5
1
1
0.025
1.5
0.05
1
Ձկնաբուծություն
(կիրառվում է ջրառի 50%-ի
վրա)
Կոմունալ-կենցաղային
(բացա-ռությամբ ՏԻՄ-երի և
ՋԿ-երի
Կոմունալ-կենցաղային (ՏԻՄ-
2. Ջրառի
և բնապահպանական վճարների մակարդակի և
եր և ՋԿ-եր)
2
Առաջարկվող սցենարները`
համառոտ
Ջրառի վճարներ – Սցենար IIա-ով առաջարկվող
դրույքաչափերը
ՄՋ,
Ոլորտ
բացառությա
մբ Սևանա
լճից
ՄՋ,
Սևանա
լճից
Խմելու
Խմելու
համար
համար ոչ
պիտանի
պիտանի,
ՍՋ
10
10
15
ՍՋ
10
ՀԷԿ-եր >100 կՎտ
1
1.5
1
1
Արդյունաբերական
5
5
15
10
10
15
10
10
0.25
15
0. 5
10
Ձկնաբուծություն
(կիրառվում է ջրառի 50%-ի
վրա)
Կոմունալ-կենցաղային
(բացա-ռությամբ ՏԻՄ-երի և
ՋԿ-երի
Կոմունալ-կենցաղային (ՏԻՄ-
2. Ջրառի
և բնապահպանական վճարների մակարդակի և
եր և ՋԿ-եր)
2
Առաջարկվող սցենարները`
համառոտ
Ջրառի վճարներ – Սցենար IIբ-ով առաջարկվող
դրույքաչափերը
ՄՋ,
Ոլորտ
բացառությա
մբ Սևանա
լճից
Ձկնաբուծություն
ՄՋ,
Սևանա
լճից
Խմելու
Խմելու
համար
համար ոչ
պիտանի
պիտանի,
ՍՋ
4
4
6
ՍՋ
4
0.4
0.6
0.4
0.4
2
2
6
4
4
6
4
4
0.1
6
0.2
4
(կիրառվում է ջրառի 50%-ի
վրա)
ՀԷԿ-եր >100 կՎտ
Արդյունաբերական
Կոմունալ-կենցաղային
(բացա-ռությամբ ՏԻՄ-երի և
ՋԿ-երի
Կոմունալ-կենցաղային (ՏԻՄ-
2. Ջրառի
և բնապահպանական վճարների մակարդակի և
եր և ՋԿ-եր)
Առաջարկվող սցենարները`
համառոտ
Բնապահպանական վճարներ
Սցենար I - Ռիսկային ջրային մարմինների համար բոլոր
դրույքաչափերը բազմապատկվում են 5-ով
• Դեբեդ, Աղստև, Ողջի, Նորաշենիկ, Մեծամոր – 5 անգամ
• Սևանի ավազան, Հրազդան, Գետառ – 2.5 անգամ
Սցերնար IIա – Բոլոր դրույքաչափերը բազմապատկվում են 10ով
Սցերնար IIբ – Բոլոր դրույքաչափերը բազմապատկվում են 4ով
2
Ազդեցությունների գնահատման
թարմացված արդյունքները
Տնտեսական
ազդեցություններ
Ազդեցությունը
ոլորտի վրա…
Բիզնես
Սցենար I
0/+
Սցենար
IIա
0
2
Սցենար IIբ
0/+
Նորարարություն և
++
++
++
հետազոտություն
Սպառողներ և
0
-Դրական ազդեցության նորարարության և
տնային
հետազոտության վրա
տնտեսություններ
• Սցենար I – Ջրերի օպտիմալ կառավարումը և մոնիտորինգը կներառի
Առանձին
երկրումոլորտներ
ջրերի կառավարումը- բարելավելուն-ուղղվար
նորարարությունը
և
հետազոտությունը
Համընդհանուր
0/+
• Սցենար IIա և Iiբ – Ջրառի0/+
և բնապահպանական
վճարների
բարձրացումը ենթադրաբար կբերի ռեսուրսի արդյունավետ
ազդեցություն
օգտագործման, հոսակորուստների կրճատման և այլն
• Սցենար IIա և Iiբ – Գետավազանային կառավարման պլանների
իրականացումը (նույնիսկ մասնակի) մեծապես կխթանի ռեսուրսի
արդյունավետությունը.
• Բոլոր սցենարներ – Թույլտվության, այլ ոչ թե փաստացի ՋՕ ծավալի
հիման վրա վճարի գանձումը կապահովի, որ չօգտագործված ջուրը
տրամադրվի այլ ոլորտներին
2. Ջրառի և բնապահպանական վճարների մակարդակի և
կառուցվածքի փոփոխում
Ազդեցությունների գնահատման
թարմացված արդյունքները
Սցենարներ IIա և IIբ – բացասական
ազդեցություն սպառողների և տնային
տնտեսությունների
Ազդեցություն վրա Սցենար I
Սցենար IIբ
0/+
Սցենար
IIա
0
Նորարարություն և
հետազոտություն
Սպառողներ և
տնային
տնտեսություններ
++
++
++
0
--
-
Առանձին ոլորտներ
-
--
-
0/+
-
0/+
ոլորտի վրա…
Բիզնես
Տնտեսական
ազդեցություններ
2
Համընդհանուր
ազդեցություն
2. Ջրառի և բնապահպանական վճարների մակարդակի և
0/+
Ազդեցությունների գնահատման
թարմացված արդյունքները
2
Բացասական ազդեցություն առանձին շրջանների կամ
Գյուղատնտեսության
ոլորտոլորտնեիր վրա
Ազդեցությունը
Սցենար I
Սցենար Սցենար IIբ
Տնտեսական
ազդեցություններ
• Ներկայումս
Սցենար I – սահմանափակ
բացասական
ազդեցություն
ձկնաբուծարանների
վրա կազմում են
գյուղատնտեսության
ոլորտում
ջրին առնչվող
ծախսերըIIա
մոտավորապես
ոլորտի
վրա…
(ջրառի
վճար): Բացասական
ազդեցություն
արդյունավերության
վրա
բոլոր ծախսերի
միջինը 7.6%-ը,
և հասույթի
շուրջ 3%-ը:
(բնապահպանական վճար):
Բիզնես
0/+
0
0/+
• Սցենար IIա – խիստ բացասական ազդեցություն արդյունաբերության վրա
(բնապահպանական վճար)
Նորարարություն և
++
++
++
• Սցենար IIբ – սահմանափակ ազդեցություն արդյունաբերության վրա
հետազոտություն
• Բոլոր սցենարները – գյուղատնտեսության վրա էական ազդեցություն չի
ՍՊառողներ
և
0
-ակնկալվում (ջրառի վճարի
ավելացում)
• Բոլոր սցենարներըտնային
– ջրամատակարարման կազմակերպությունների վրա
ազդեցություն չի ակնկալվում, քանի որ վճարները կներառվեն սպառողներին տրվող
տնտեսություններ
ջրի սակագնի հաշվարկի մեջ: Նույնը կարելի է ասել հիդրոէներգետիկա համար:
Առանձին ոլորտներ
Համընդհանուր
ազդեցություն
2. Ջրառի և բնապահպանական վճարների մակարդակի և
-
--
-
0/+
-
0/+
Ազդեցությունների գնահատման
թարմացված արդյունքները
2
Բացասական ազդեցություն խոցելի խմբերի վրա
Սոցիալական
ազդեցություններ
Ազդեցությունը
վրա…
ոլորտի
Սցենար I
Սցենար IIա
Սցենար IIբ
Խոցելի խմբեր
0
--
-
Մասնակցություն
+
++
+
++
++
++
+
Հանրային
++
•Անցումային երկրներ
– խոցելի խմբերի համար վճարունակության
առողջապահութ.
և
միջին ինդեքսը 3-7% միջակայքում է: Վճարունակության 6% ինդեքսը
անվտանգություն
համարվում է խոցելի խմբերի համար վերին շեմ:
• ՎճարունակությանՀամընդհանուր
ինդեքս >3%  տնային տնեսությունը +
համարվում է ջրի առումով
աղքատ
ազդեցություն
Վերին շեմի ընտրությունը քաղաքական որոշում է
Այդուհանդերձ, այս հաշվարկները ցույց են տալիս բացասական
ազդեցություն խոցելի խմբերի վրա սցենարներ Iiա-ի և Iiբ-ի
դեպքում (սցենար I-ի դեպքում ազդեցությունը խիստ փոքր է, ուստի
կարելի է անտեսել)
2. Ջրառի և բնապահպանական վճարների մակարդակի և
Ազդեցությունների գնահատման
թարմացված արդյունքները
Սոցիալական
ազդեցություններ
Ազդեցությունը
վրա…
ոլորտի
2
Սցենար I
Սցենար IIա
Սցենար IIբ
Խոցելի խմբեր
0
--
-
Մասնակցություն
+
++
+
Հանրային
++
++
Դրական ազդեցություն
հանրային
առողջապահութ.
և
մասնակցության վրա
անվտանգություն
• Սցենար I – Տեղեկացված որոշումների
կայացում
Համընդհանուր
+
++հանրային
ակտիվ մասնակցությամբ
ազդեցություն
• Սցենար IIա և IIբ – գետավազանային կառավարման պլանի
մշակման յուրաքանչյուր առանցքային քայլում
նախատեսվում է հանրության ներգրավում, ինչն
ապահովվում է այս մեխանիզմով
2. Ջրառի և բնապահպանական վճարների մակարդակի և
++
+
Ազդեցությունների գնահատման
թարմացված արդյունքները
2
Սոցիալական
ազդեցություններ
Դրական ազդեցություն հանրային
առողջապահության
անվտանգության
Ազդեցություն
ոլորտի ևՍցենար
I
Սցենար IIա Սցենար IIբ
վրա
վրա…
Խոցելի
խմբեր
- Բոլոր
սցենարներով ակնկալվում0է ջրի աղտոտման
-
մակարդակի կրճատում
Մասնակցություն
+
++
+
Հանրային առողջապահ. և
անվտանգություն
Համընդհանուր
ազդեցություն
++
++
++
+
++
+
2. Ջրառի և բնապահպանական վճարների մակարդակի և
Բնապահպանական
ազդեցություններ
Ազդեցությունների գնահատման
թարմացված արդյունքները
Ազդեցությունը ոլորտի
վրա…
Կլիմա
Սցենար I
2
Սցենար IIա Սցէնար IIբ
+
++
+
Ջրի քանակ
0
+
+
Ջրի որակ
++
++
++
Ջրային ռեսուրսներ
+
+
+
Համընդհանուր
ազդեցություն
+
++
+
Բնապահպանական ազդեցությունները
միշտ դրական են
2. Ջրառի և բնապահպանական վճարների մակարդակի և
Բարեհաջող իրականացման
նախապայմանները
Սցենար I
Առկա
կանոնակարգերի
ադապտացու
մ
Սցենար IIա
Աղտոտողն է
վճարում սկզբունքի
խիստ կիրառում
2
Սցենար IIբ
Աղտոտողն է վճարում
սկզբունքի մասնակի
կիրառում (սակայն
ավելի շատ, քան այսօր է)
“Բյուջետային համակարգերի մասին” օրենքի հետ
համադրելիություն
Վճարների դրույքաչափերը վերանայելու համար հարկավոր է
փոփոխություններ իրականացնել հետևյալ օրենքներում և
կառավարության որոշումում.
• ՀՀ կառավարության որոշում 864 '’Բնօգտագործման վճարների
դրույքաչափերի մասին',
• “Բնապահպանական և բնօգտագործման վճարների մասին” ՀՀ
օրենք,
• “Բնապահպանական դրույքաչափերի մասին” ՀՀ օրենք
2. Ջրառի և բնապահպանական վճարների մակարդակի և
Բարեհաջող իրականացման
նախապայմանները
Սցենար I
Գործող
վարչական
կարգավորումների
ադապտացո
ւմ
Սցենար IIա
2
Սցենար IIբ
Այս սցենարի իրականացումը գործող վարչական
կառուցվածքներում որևէ փոփոխություն չի ենթադրում
Ջրառի և բնապահպանական վճարների կիրառում
թույլատրված ջրօգտագործման ծավալով, այլ ոչ թե
փաստացի ջրառի և աղտոտիչների արտանետման ծավալով,
կիրառումը կպահանևի համակարգի կառավարման ավելի
քիչ ռեսուրսներ:
Եթե վճարները կիրառվել թույլատրված ջրօգտագործման
ծավալով, ապա յուրաքանչյուր ջրօգտագործողի կողմից
վճարվելիք գումարն ամեն տարի նույնը կլինի, ուստի կարիք
չի լինի ամեն տարի վերահաշվարկ իրականացնել:
2. Ջրառի և բնապահպանական վճարների մակարդակի և
Բարեհաջող իրականացման
նախապայմանները
2
Սցենար I
Սցենար IIա
Սցենար IIբ
Հարակից միջոցառումներ
Անհրաժեշտ
Վճարունակության
Վճարունակության
Ո՞ր
միջոցառումները
կարող են օգնել
անդրադառնալՎճարունակության
վճարունակության
հարակից
հարցերին
հարցերին
հարցերին
հարցերին
միմեղմացնող
մեղմացնող
մեղմացնող
Տարբերակներից
մեկն
է
ցածր
եկամուտ
ունեցող
խմբերին
ամբողջովին
կամ
միջոցառումների
միջոցառումների
ջոցառումնե միջոցառումների
մասնակի
ազատել
վճարերից,
և ծածկեն
դրանք
խաչաձև սուբսիդավորման
ր
միջոցով
անդրադառմիջոցով
անդրադառմիջո-ցով
մեխանիզմով (դժվար
իրականացնել
սցենար
IIա-ով): է
նալը էխելամիտ
է
նալը
անհրաժեշտ
անդրադառնալը
թվում
խորհուրդ է տրվում
Այլ հարակից միջոցառումները
կարօլ են ներառել. :
• Եկամուտների աջակցության առանձին սոցիալական քաղաքականություն
• Ջրի սոցիալական հիմնադրամ
ԱՅԴՈՒՀԱՆԴԵՐՁ….
 Հայաստանի կոնտեքստում այդ միջոցուռումներից մեկի
կիրառելիությունը կախված է մի քանի նկատառումներից.
• Գործող վարչական կարգավորման հետ ո՞ր հարակից միջոցառումներն են
լավագույնս համադրելի
• Ո՞ր գերատեսչությունը պետք է կառավարի հարակից միջոցառումը,
ջրամատակարարման կազմակեպություննե՞րը, թե՞ ջրային գործակալությունը,
• Առկա տարբերակներից յուրաքանչյուրի համատ ի՞նչ լրացուցիչ վարչական
ծախսերի կարիք կլինի
2. Ջրառի և բնապահպանական վճարների մակարդակի և
Բարեհաջող իրականացման
նախապայմանները
Սցենար I
Սցենար IIա
2
Սցենար IIբ
Բարեփոխմա Քանի որ երեք սցենարն էլ ունեն պրոգրեսիվ ֆինանսական
ն այլ
նպատակներ, ուստի նրանք կարող են իրականացվել
տարբերակն պրոգրեսիվ կերպով.
երի հետ
• կարճաժամկետ  սցենար I. վճարների
արդարացիության և ջրերի օպտիմալ կառավարման
համակարգու
մ
ապահովում
• Միջնաժամկետ  սցենար IIբ. միջանկյալ փուլ
• Երկարաժամկետ  սցենար IIա. ԳԿՊ-երի
ամբողջական իրականացմանն աջակցոլ բավարար
ֆինանսական ռեսուրսների հավաքագրում
Մոնիտորինգ
և
գնահատում
Դեռևս անհրաժեշտ կլինի իրականացնել տեսչական
ստուգումների թույլատրված ջրօգտագործման ծավալները
և փաստացի ջրօգրագործումը համեմատու համար
(գործող համակարգի համար ներկայումս իրականացվող
սուտգումներին համանման):
Կոռուպցիոն ռիսկերից խուսափելու համար հարկ կլինի
ունենալ պատշաճ մոնիտորինգի և իրավակիրարկման
համակարգ
2. Ջրառի և բնապահպանական վճարների մակարդակի և
Բարեհաջող իրականացման
նախապայմանները
2
 Արդյունքում ստացվող գործառնական ծախսերը.
• Գործող վարչական կարգավորման փոփոխություն չի լինի
 Լրացուցիչ վարչական ծախսեր չկան
• Կիրառումը թույլատրված ջրօգտագործման ծավալով.
 վճարվելիք գումարը հաշվարկելու հետ կապված ավելի
քիչ վարչական բեռ  ընթացիկ վարչական ծախսերի
կրճատում
 Մոնիտորինգի ավելի խիստ պահանջներ  ավելի շատ
վարչական ծախսեր
Այդուհանդերձ, նման ծախսերը կծածկվեն
առաջարկվող սցենարների սրդյունքում առաջացող
լրացուցիչ եկամուտներով
2. Ջրառի և բնապահպանական վճարների մակարդակի և
Քննարկում
2
1. Վճարների գանձում – փաստացի՞, թե՞ թուլտարված
ջրօգտագործման և ջրահեռացման ծավալով
2. Վճարունակության հարցեր
3. Ներկայումս ջրառի և բնապահպանական վճարներից
հավաքագրված գումարի 90%-ի չափով հատկացում է
արվում ջրերի կառավարմանը, մոնիտորինգին և
իրավակիրարկմանը – ՀԱՐՑ – կշարունակվի՞ արդյոք նույն
ծավալով ֆինանսական հատկացումը
4. ………
2. Ջրառի և բնապահպանական վճարների մակարդակի և
3
Սևանա լճի
շրջակայքում հողի
հարկում և
գույքահարկում/վ
արձակալության
համակարգում
ջրային բաղադրիչի
ներառում
3.Սևանա լճի շրջակայքում հողի հարկում և գույքահարկում/վարձակալության համակարգում ջրային
Բարեփոխման
հիմնավորումը
3
Բարփոխման նպատակը
 Խթանել և աջակցել Սևանի շրջակայքում ջրերի
պատշաճ կառավարմանը և ջրային էկոհամակարգերի
պահպանությանը` հետևյալի միջոցով.
• տեղական համայնքների համար լրացուցիչ ֆինանսական
ռեսուրսների ստեղծում, կամ
• ոլորտում մասնավոր ներդրումների նախաձեռնությունների
խթանում:
Բարեփոխման նպատակն է անդրադառնալ տեղական
համայնքների և ազգային պարկի առկա ֆինանսական
դժվարություններին:
3.Սևանա լճի շրջակայքում հողի հարկում և գույքահարկում/վարձակալության համակարգում ջրային
Առաջարկվող բարեփոխումը`
համառոտ
 Սկզբունքորեն, երկու սցաները կարող են
միաժամանակ իրականացվել
3.Սևանա լճի շրջակայքում հողի հարկում և գույքահարկում/վարձակալության համակարգում ջրային
3
Ազդեցությունների ոլորտների վրա…
Սցենար I
Բիզնես
0/Հանրային մարմիններ
0
Նորարարություն և հետազոտություն
+
Սպառողներ և տնային տնտեսություններ
կիրառելի չէ
Առանձին ոլորտներ
Համընդհանուր ազդեցություն
-/0
Խոցելի խմբեր
-/0
Մասնակցություն
++
Հանրային առողջապահ. և անվտանգություն
++
Համընդհանուր ազդեցություն
+
Կլիմա
+
Ջրի որակ և ռեսուրս
++
Հողօգտագործում
++
Կազմակերպությունների բնապահպան. վարք կիրառելի չէ
Համընդհանուր ազդեցություն
++
Բնապահպ
ան.
ազդեցութ.
Սոցիալ.
ազդեցու
թ.
Տնտեսական
ազդեցություն
Ազդեցությունների գնահատման
արդյունքները
3
Սցենար II
+
+
0
0
n.a.
++
++
++
+
+
0
++
+
 Սեպտեմբեր ամսին իրականացված գնահատումից հետ
փոփոխություններ չեն եղել
3.Սևանա լճի շրջակայքում հողի հարկում և գույքահարկում/վարձակալության համակարգում ջրային
Բարեհաջող իրականացման
նախապայմանները
Սցենար I
Գործող
“Հողի հարկի մասին” օրենքի
կանոնակարգեր հետ համադրելիություն
ի ադապտացում “Գույքահարկի մասին” օրենքի
հետ համադրելիություն
Հարկավոր է թարմացնել ՀՀ
կառավարության 2003թ.
Դեկտեմբերի 24-ի
“Բնակավայրերի հողերի
կադաստրային գնահատման
կարգը, տարածագնահատման
գոտիականության
գործակիցները և սահմանները
հաստատելու մասին” որոշումը
3
Սցենար II
“Հողի հարկի մասին” օրենքի հետ
համադրելիություն
Հարկավոր է թարմացնել ՀՀ
կառավարության “”Սևան”
ազգային պարկի հողամասերն
անհատույց օգտագործման
հանձնելու վերաբերյալ
պայմանագրերի մասին” մասին
որոշումը
Համադրելի է ՀՀ
կառավարության
“Բնակավայրերի հողերի
կադաստրային գնահատման
կարգը, տարածագնահատման
գոտիականության
գործակիցները և սահմանները
հաստատելու մասին” որոշման
հետ
3.Սևանա լճի շրջակայքում հողի հարկում և գույքահարկում/վարձակալության համակարգում ջրային
Բարեհաջող իրականացման
նախապայմանները
Սցենար I
Առկա
վարչական
կառուցվածքի
ադապտացում
3
Սցէնար II
Հարկի հաշվարկման
ընթացակարգը կմնա նույնը
(կփոփոխվեն միայն
գոտիավորման
գործակիցները):
Եկամուտների վերաբաշխման
առկա մեխանիզմները կմնան
անփոփոխ, ուստի վարչական
կառուցվածքի փոփոխության
կարիք չկա:
Տեղական համայնքները պետք
է հիմնեն հատկորոշման
համապատասխան
մեխանիզմներ` ապահովելու
հարկերից առաջացած
լրացուցիչ եամուտների
հատկացումը ջրերի
կառավարմանը:
Ազգային պարկի վարչակազմը
պետք է վերապատրաստի իր
աշխատակիցներին հողի վարձի
մասնակի վերադարձման
համակարգի վերաբերյալ, որը
ներառում է. վարձի մասնակի
վերադարձման դիմումների
քննարկում, վարձի
վերադարձման դեպք առ դեպք
հաշվարկ:
Կադաստրային գների
թարմացումը և
համապատասխան գրանցումը
կարող է որոշ լրացուցիչ
վարչական բեռ հանդիսանալ
տեղական համայնքների
համար:
3.Սևանա լճի շրջակայքում հողի
հարկում և գույքահարկում/վարձակալության համակարգում ջրային
Բարեհաջող իրականացման
նախապայմանները
Սցենար I
Անհրաժեշտ
հարակից
միջոցառումն
եր
3
Սցենար II
Ազդեցությունների գնահատման արդյունքները որևէ բացասական
ազդեցություն ցույց չեն տալիս, ուստի հարակից միջոցառումների
իրականացման անհրաժեշտություն չկա:
Համակարգու Սկզբունքորեն, բարեփոխման երկու տարբերակները կարող են
մ
իրականացվել միաժամանակ, քանի որ ներառում են երկու տարբեր
մեխանիզմներ
առաջարկվո
ղ այլ
մեխանիզմների հետ
Մոնիտորինգ
և
գնահատում
Սկզբունքորեն, այս սցենարը
չի պահանջում որևէ լրացուցիչ
մոնիտորինգ և գնահատում,
քանի որ հարկերի գանձման և
հավաքագրման
ընթացակարգերը չեն
փոփոխվի
Ջրերի կառավարումը գնահատելու որոշ մեխանիզմի կարիք
և վճարների կիրառման
Երբ վարձերը մասնակի վերադարձվում են մասնավոր օպերատորներին, հարկ կլինի լրացուցիչ
մոնիտորինգ իրականցնել` ստուգելու
ջրերի պահպանության ծրագրերի
իրականացումը (վարձի մասնակի
վերդարձման դիմումի պայմանների
իրավակիրարկում):
Բարեհաջող իրականացման
նախապայմանները
3
Սցենար I  Առաջացող գործառնական ծախսերը
• Համապատասխան հատորոշման մեխանիզմների
ստեղծում` լրացուցիչ եկամուտները ջրերի կառավարմանը
հատկացնելու նպատակով  որոշ լրացուցիչ
վարչական ծախսեր
• Կադաստրային գների թարմացում և գրանցում  որոշ
լրացուցիչ վարչական ծախսեր
Սակայն սցենար I-ի իրականացումը
կառաջացնի լրացուցիչ եկամուտներ, որոնց
միջոցով կարլեի է ծածկել այդ ծախսերը
• Վարչական կարգավորումների կամ լրացուցիչ
մոնիտորինգի հետ կապված որևէ այլ
փոփոխությունների
կարիք չկա  լրացուցիչ
3.Սևանա
լճի շրջակայքում հողի հարկում և գույքահարկում/վարձակալության
համակարգում ջրային
Բարեհաջող իրականացման
նախապայմանները
3
Սցենար II  Առաջացող գործառնական ծախսերը
• Պարկի վարչակազմի կարողությունների հզորացում
(կառավարելու վարձերի մասնակի վերադարձման
մեխանիզմը) որոշ լրացուցիչ վարչական ծախսեր
• Իրավակիրարկում (մասնավոր օպերատորների կողմից
ջրապահպան ծրագրերի փաստացի իրականացում)  որոշ
լրացուցիչ վարչական ծախսեր
Սակայն II-ի իրականացումը լրացուցիչ
եկամուտներ կառաջացնի, որոնցով կծածկվեն
այդ ծախսերը
• Վարչական ներկա կարգավորումների այլ
փոփոխություններ չկան  այլ լրացուցիչ վարչական
ծախսեր չեն ակնկալվում
3.Սևանա լճի շրջակայքում հողի հարկում և գույքահարկում/վարձակալության համակարգում ջրային
Քննարկում
3.Սևանա լճի շրջակայքում հողի հարկում և գույքահարկում/վարձակալության համակարգում ջրային
3
4
Եզրակացություն…
4. Հետագա քայլերը
Քննարկումների ամփոփում
4. Եզրակացություն….
4
Հետագա հետազոտության
կարիքներ
4
Ջրառի և բնապահպանական վճարի մակարդակի և կառուցվածքի
բարեփոխում
 Հարակից միջոցառումներ` անդրադառնալու խոցելի խմբերի
վճարունակությամբ խնդրին. անհրաժեշտ է լրացուցիչ
հետազոտություն` մշկաելու Հայաստանի կոնտեքստին համահունչ
միջոցառումներ
Սևանա լճի շրջակայքում հողի հարկի և
գույքահարկի/վարձակալության համակարգի բարեփոխում
 Այս ծրագիրը նպատակն ուներ համակողմանիորեն վերլուծել
բարեփոխման հնարավորությունները, այլ ոչ թե ներկայացնել
գործնական կիրառման մանրամասները:
Այդուհանդերձ, եթե բարեփոխումը դառնա քաղաքականության
գերակայություն, առաջարկվում է իրականացնել ազդեցությունների,
ինչպես նաև իրականացման նախապայմանների առավել
մանրամասն գնահատում
4. Եզրակացություն….
Շնորհակալություն
ուշադրության
համար
4. Եզրակացություն….