Transcript SEMINARIUM 2. Wstęp do pracy

SEMINARIUM 2.
Wstęp do pracy
Prowadzący: dr hab. inż. Wanda Wilczyńska-Michalik, prof. UP
Autor:
Wanda Wilczyńska-Michalik
Instytut Geografii
Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie
Instytut Geografii
Kontakt:
[email protected]
tel: 012 6626261
Podstawowe elementy
wstępu do pracy dyplomowej
Wstęp – jest to fragment pracy od którego rozpoczynamy
treść (jest to pierwszy numerowany rozdział)
• We wstępie przedstawiamy krótko temat, motywację
podjęcia tematu i staramy się nim zainteresować
potencjalnych czytelników. Można też opisać krótko
obszar badań i przedstawić przesłanki jego wyboru
• We wstępie pomija się rzeczy oczywiste
Po przedstawieniu elementów wymienionych powyżej
należy sformułować następujące zagadnienia:
Podstawowe elementy
wstępu do pracy dyplomowej
(obowiązkowe)
1. Wstęp
(tak jak było powiedziane – slajd 2, przedstawiamy tu krótko temat, motywację
podjęcia tematu i staramy się nim zainteresować potencjalnych czytelników.
Można też opisać krótko obszar badań i przedstawić przesłanki jego wyboru)
1.1. Przedmiot pracy (lub przedmiot badań)
1.2. Problem pracy (lub problem badawczy)
1.3. Hipotezy badawcze
1.4. Teren badań (badany obszar)
1.5. Cel i zakres pracy
1.6. Metody pracy oraz analiza i prezentacja danych
1.7. Przegląd literatury i ocena materiałów źródłowych
UWAGA! Rozdziały i podrozdziały numerujemy przy użyciu cyfr arabskich
Dodatkowe elementy
wstępu do pracy dyplomowej
Wymienione poniżej zagadnienia powinny być przedstawione tylko
w przypadku niektórych wybranych tematów z zakresu ochrony
środowiska (po uzgodnieniu z promotorem pracy)
1.8. Przegląd wybranych aktów prawnych i ich analiza
1.9. Omówienie wybranych terminów z zakresu ……..
(np.: … z zakresu gospodarki odpadami, gospodarki wodnościekowej, rekultywacji, rewitalizacji, monitoringu środowiska
itp. ….)
Są to na ogół terminy specjalistyczne często używane
w tekście pracy
W szczególnych przypadkach omówienie terminologii może
być przedmiotem oddzielnego rozdziału
Głównym merytorycznym zadaniem pierwszego etapu jest
sformułowanie pytań, na które autor pracy ma odpowiedzieć
Jest to równoznaczne z wyznaczeniem celu dalszych prac
Przed przystąpieniem do pracy formułujemy przedmiot
i problem pracy
Staramy się określić po co podejmujemy badania, do czego
mogą być przydatne, co nowego wniosą do wiedzy, którą już
w tym temacie posiadamy.
przedmiot pracy / przedmiot badań
 omawiany obiekt, produkt, wyrób, proces, omawiana
jednostka osadnicza
np.: miasto, walory środowiska geograficznego, energetyka
i możliwości jej rozwoju
problem pracy / problem badawczy
 kwestia do rozstrzygnięcia, do zbadania
 problemy badawcze są to pytania, na które szukamy
odpowiedzi na drodze studiów literatury, materiałów
źródłowych, badań naukowych
 problemem pracy jest to, co orientuje nasze
przedsięwzięcia poznawcze
hipoteza badawcza
 hipoteza badawcza to założenie, to przypuszczalna,
przewidywana odpowiedź na pytanie zawarte
w problemie badań
 hipoteza jest założeniem przypuszczalnych
zależności, jakie zachodzą między wybranymi
zmiennymi
Teren - (badany teren, obszar badań, teren pracy)
Położenie terenu we wstępie określa się podając przede
wszystkim długość i szerokość geograficzną. Istotne
znaczenie ma położenie administracyjne i komunikacyjne.
W dalszej części pracy jeśli ma ona charakter fizycznogeograficzny (najczęściej w rozdziale pierwszym),
określamy miejsce omawianego terenu w stosunku do
zróżnicowania przestrzeni przyrodniczej (położenie
geomorfologiczne – na tle jednostek fizycznogeograficznych, zasięg regionów itp.)
Cel pracy
 tu przedstawiamy w jakim celu podejmujemy badania,
do czego mogą być przydatne, w jakim celu
podejmujemy się analizy omawianych faktów
 można bardziej konkretnie wyznaczyć cele:
teoretyczny, poznawczy, praktyczny
Zakres pracy
krótka informacja co zawierają rozdziały od „Wstępu” do
„Wniosków”
Metody pracy oraz analiza i prezentacja danych
Metody:
rekonesans terenowy, analiza opracowań kartograficznych,
analiza opracowań statystycznych, inwentaryzacja
przyrodnicza w terenie – opis punktów obserwacyjnych
i stanowisk dokumentacyjnych (np. z wykorzystaniem skali
porostowej), szkice terenowe (wykorzystanie sprzętu –
metody pomiaru i nanoszenia wyników, określenie położenia
punktu na mapie), dokumentacja fotograficzna (przy użyciu
jakiego sprzętu), analiza dokumentów i materiałów
źródłowych, analiza opracowań kartograficznych, rozmowa
i wywiad, ankieta itp.
A także: rodzaj używanego edytora tekstu, rodzaj
stosowanych wykresów, programów komputerowych do
opracowania wykresów i sporządzenia rycin, korzystanie
z baz danych, korzystanie z arkuszy kalkulacyjnych i inne
Przegląd literatury i ocena materiałów źródłowych
 przegląd literatury nie może polegać na prostym
wymienieniu faktów
 należy dokonać analizy informacji, a nie opisu
 na początku omawiamy pozycje podstawowe, które do
napisania pracy były niezbędne, na końcu
materiały źródłowe
Przegląd literatury i ocena materiałów źródłowych
przegląd literatury powinien
 odzwierciedlać ogólny pogląd na obecny stan wiedzy na
dany temat
 ukazać rozwój stosowanych metod badawczych (np.
metod waloryzacji czy inwentaryzacji przyrodniczej)
 ocenić wartość każdej pozycji – jest to najważniejsze
zadanie
 wskazywać na niezgodności między hipotezami i
teoriami różnych autorów
 odsłonić braki w dotychczasowej wiedzy
Przegląd literatury i ocena materiałów źródłowych
W przypadku materiałów źródłowych należy ocenić czy
zawarte w nich dane :
 są wystarczająco aktualne
 są ogólne czy szczegółowe
 można porównać z danymi z literatury
itp.
Literatura podstawowa zawiera artykuły zawierające wyniki
badań, publikowane w specjalistycznych periodykach
naukowych (np. Prace Geograficzne, Nature, Folia
Geographica, Przegląd Geologiczny itp.)
Monografia to specjalistyczna książka, szeroko
omawiająca jeden temat
Przeglądowy artykuł – przedstawia i poddaje dyskusji
ostatnie osiągnięcia naukowe z konkretnej dziedziny.
Inne pozycje to np.: dziennik, periodyk, czasopisma
seryjne (wydawane w regularnych odstępach czasowych,
zwykle zawierające artykuły z wynikami badań) oraz
przeglądy i recenzje, a także informacje prasowe z danej
dziedziny
Podstawowa terminologia
definicje i omówienie pojęć związanych z przedmiotem
pracy i problemem badawczym
Przed przystąpieniem do pisania należy zebrać materiał
merytoryczny i zastanowić się, jaka jego część powinna być
zamieszczona w tekście pracy.
Należy zacząć od tematycznej segregacji materiałów
i pomysłów.
Posłuży to do napisania „Spisu treści”.
Konspekt pracy
 zastanowienie się i zaplanowanie struktury tekstu
 sprawdzenie czy coś nie zostało pominięte
 upewnienie się o odpowiednim „wyważeniu” tekstu
(3/4 tekstu pracy musi być poświęcone
problemowi pracy, a nie wstępom i zagadnieniom
pobocznym)
 zaplanowaniu części graficznej – rycin i tabel
Rozdziały pracy dyplomowej
W pracach dotyczących problematyki środowiska
geograficznego podstawowym elementem pracy jest jego
charakterystyka
Tytuł rozdziału drugiego jest w takim przypadku na ogół
sformułowany następująco:
Rozdział 2.
„Charakterystyka warunków przyrodniczo-geograficznych
omawianego obszaru”
lub
„Charakterystyka fizyczno-geograficzna omawianego
terenu”
lub
„Charakterystyka warunków przyrodniczych omawianego
obszaru” (jeśli praca nie obejmuje problemów społecznoekonomicznych)
W przypadku, gdy obszar badań nie jest podstawowym
przedmiotem w pracy można zatytułować rozdział
„Ogólna charakterystyka ……….” a bardziej szczegółowo
będzie omówiony przedmiot pracy
Rozdziały pracy dyplomowej
Jeżeli podjęty temat dotyczy „waloryzacji ……”
można charakterystykę środowiska geograficznego
przedstawić w rozdziale zatytułowanym np.
Uwarunkowania przyrodnicze (gminy, powiatu, nadleśnictwa
itp…) w aspekcie rozwoju (turystyki, energetyki odnawialnej,
energetyki atomowej, eksploatacji kruszyw, tworzenia parków
rzecznych, obszarów NATURA 2000 itp.)
Rozdział. 2. Uwarunkowania przyrodnicze gminy w aspekcie
rozwoju turystyki
Rozdziały pracy dyplomowej
Jeżeli podjęty temat obejmuje wybrane mezoregiony
można rozdział drugi zatytułować np.
„Charakterystyka geograficzna mezoregionów”
Rozdział 2. Charakterystyka warunków przyrodniczogeograficznych omawianego obszaru
W rozdziale tym należy kolejno (ze szczegółowością
zależnie od tematu pracy) przedstawić zagadnienia:
2.1. Położenie fizycznogeograficzne
2.2. Budowa geologiczna
2.2.1. Złoża kopalin (bez wód mineralnych
I leczniczych)
2.3. Rzeźba
2.4. Klimat (lub - Krótka charakterystyka klimatu)
2.5. Gleby
2.6. Stosunki wodne
2.6.1. Wody powierzchniowe
2.6.2. Wody podziemne
2.6.3. Wody słodkie
2.6.4. Wody mineralne
cd. na następnym slajdzie
Rozdział 2. Charakterystyka warunków przyrodniczogeograficznych omawianego obszaru (cd.)
2.7. Szata roślinna i zwierzęta
2.8. Struktura użytkowania ziemi
2.9. Zagospodarowanie terenu
2.10. Ochrona przyrody i krajobrazu
2.11. Stan środowiska
Struktura użytkowania ziemi: użytki rolne – grunty orne, sady
i plantacje, użytki zielone: łąki i pastwiska, lasy , grunty pod wodami,
oraz ewentualnie grunty przekształcone (antrosole i inne)
Zagospodarowanie terenu: infrastruktura techniczna, tereny
przemysłowe, tereny pod składowiska odpadów, górnictwo, drogi ,
a także np. zagospodarowanie turystyczne – baza noclegowa,
żywieniowa, komunikacyjna, towarzysząca
Kolejne rozdziały pracy dyplomowej
(magisterskiej, licencjackiej) (Rozdział 3, 4 itd.)
Jeśli praca dotyczy „waloryzacji” wybranego obszaru
wówczas, kolejny(e) rozdział(y) powinien (powinny)
obejmować (rozdziały mają być numerowane!):
• Walory kulturowe
Krajobraz kulturowy
Zabytki kultury
Grupy etniczne i ich tradycje (walor istotny dla rozwoju
turystyki)
• Funkcje gospodarcze regionu
• Dostępność komunikacyjna
Kolejne rozdziały pracy dyplomowej
(magisterskiej, licencjackiej)
Jeśli praca dotyczy „rewitalizacji” wybranego obszaru
wówczas, kolejny rozdział powinien dotyczyć historii
terenu
np.:
Rozdział 3. Historia omawianego obszaru
Rys historyczny – lata …… ……..
Historia przemysłu
Historia górnictwa
Rozdział 4. Główne funkcje gospodarcze regionu
Rozdział 5. Wybrane problemy społeczne
Kolejne rozdziały pracy dyplomowej
(magisterskiej, licencjackiej)
Jeśli praca dotyczy „Przemian środowiska …..”
kolejne rozdziały to np.:
• Rys historyczny (powinien obejmować przede wszystkim
zakres czasowy pracy na tle wcześniejszej historii)
• Przemiany warunków przyrodniczych
Zmiany użytkowania ziemi
Przekształcenia stanu środowiska
Geomorfologiczne skutki gospodarki (rolnej,
przemysłowej, budowlanej, górniczej)
Przekształcenia krajobrazu
• Zmiany gospodarcze
• Przemiany społeczne
• Szanse i bariery dalszego rozwoju regionu
Kolejne rozdziały pracy dyplomowej
(magisterskiej, licencjackiej)
Jeżeli przedmiotem pracy jest obiekt: kopalnia, hałda,
elektrownia, składowisko odpadów, oczyszczalnia, rafineria
itp., charakterystyka uwarunkowań przyrodniczych powinna
być zwięzła
Istotna będzie natomiast charakterystyka obiektu, jego
historia, funkcja, proces technologiczny itp..
Końcowe rozdziały pracy dyplomowej
(magisterskiej, licencjackiej)
W końcowych rozdziałach należy przedstawić
wyniki przeprowadzonej analizy zjawisk, faktów (wyniki badań,
wyniki rewitalizacji itp.)
• Wyniki (badań, analizy przedstawionych faktów)
• Wyniki (badań, analizy przedstawionych faktów) na tle
literatury
• Dyskusja wyników
i np. w zależności od tematu pracy:
• Typologia obszaru ze względu na:
atrakcyjność turystyczną, funkcję turystyczną,
atrakcyjność dla inwestorów, itp.
• Szanse i bariery dla rozwoju …..
Końcowe rozdziały pracy dyplomowej
(magisterskiej, licencjackiej)
• Podsumowanie i wnioski
• Streszczenie
• Bibliografia
• Spis tabel
• Spis rycin
• Spis załączników
nienumerowane
Wymagania stawiane pracy:
• Tytuł pracy i streszczenie muszą odpowiadać treści pracy
• Cele pracy, hipotezy badawcze i problem badawczy
powinny być trafnie i jasno sformułowane we
wstępnych rozdziałach
• Metody pracy powinny być wystarczająco dokładnie
omówione
• Omawiane zagadnienia powinny być przedstawione
w sposób jasny i systematyczny
• Układ pracy powinien być przejrzysty i logiczny
• Przedstawione wyniki powinny być powiązane
z materiałem analitycznym (tabele, ryciny)
• Praca powinna zawierać dyskusję wyników
Wymagania stawiane pracy (cd.):
• Język pracy powinien być jasny, poprawny, logiczny
(w pracy nie mogą występować błędy ortograficzne)
• Wnioski powinny być poprawne i poparte analizą i danymi
przedstawionymi w pracy
• Wnioski powinny być porównane z dotychczasowym
stanem wiedzy (na tle literatury)
• Ilustracje w pracy powinny być czytelne i dobrej jakości,
ilość ilustracji powinna być wystarczająca, ale nie
nadmierna. Wszystkie ilustracje muszą być
poprawnie podpisane i poprawnie zacytowane w
tekście pracy
•Teren badań na zamieszczonych rycinach powinien być
poprawnie przedstawiony
Wymagania stawiane pracy (cd.):
• W pracy powinien się znajdować odpowiedni spis literatury
(bibliografia), obejmujący wszystkie pozycje
wykorzystane przez Autora do napisania pracy.
Pozycje literatury muszą być poprawnie zestawione
a także poprawnie cytowane w tekście pracy
• Praca powinna być bardzo starannie przygotowana pod
względem edytorskim
• Do pracy powinna być dołączona wersja elektroniczna
(wersja elektroniczna do zbiorów archiwalnych
oddawana jest w osobnej kopercie)
• Praca musi zawierać oświadczanie Autora, iż jest napisana
samodzielnie i nie narusza praw autorskich zgodnie z
ustawą (Dz.U. Nr.24 poz.83)
Wymagania stawiane pracy (cd.):
Przy ocenie pracy w wielu uczelniach brane są również
pod uwagę:
• stopień trudności intelektualnej podjętego tematu
• stopień samodzielności badawczej studenta
Studenci V roku, specjalność:
ochrona i kształtowanie środowiska,
w kopalni soli w Bochni podczas
zajęć (antropogeniczne zmiany
środowiska Polski)
(listopad 2008)