Transcript Szkolenie z zakresu rozwoju przedsiębiorczości „Pamiętaj - nie każdy

Szkolenie
z zakresu rozwoju
przedsiębiorczości
„Pamiętaj - nie każdy
rodzi się przedsiębiorcą,
ale może
się nim stać…”
Aspekty administracyjno - prawne
związane z rejestracją działalności gospodarczej
Przedsiębiorstwo (art. 55 KC) jest zorganizowanym



zespołem składników niematerialnych i materialnych
przeznaczonym do prowadzenia działalności
gospodarczej. Obejmuje ono w szczególności:
Nazwę przedsiębiorstwa
Własność nieruchomości lub ruchomości, w tym
urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne
prawa rzeczowe do nieruchomości i ruchomości
Prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy
nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do
korzystania z nieruchomości lub ruchomości
wynikające z innych stosunków prawnych






Wierzytelności, prawa z papierów wartościowych
i środki pieniężne
Koncesje, licencje, zezwolenia
Patenty i inne prawa własności przemysłowej
Majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa
pokrewne
Tajemnice przedsiębiorstwa
Księgi i dokumenty związane z prowadzeniem
działalności gospodarczej
Przedsiębiorcą jest osoba fizyczna , osoba
prawna i jednostka organizacyjna niebędąca
osoba prawną wykonująca we własnym imieniu
działalność gospodarcza.
Przedsiębiorcami są również wspólnicy spółki
cywilnej w zakresie wykonywanej przez nich
działalności gospodarczej (art. 4 ust. 1 Ustawy z
dnia 2 lipca 2004 roku o swobodzie działalności
gospodarczej)
Typy przedsiębiorców:








Osoba fizyczna prowadząca indywidualnie działalność
gospodarczą
Spółka cywilna
Spółka jawna
Spółka partnerska
Spółka komandytowa
Spółka komandytowo-akcyjna
Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością
Spółka akcyjna
Aby rozpocząć prowadzenie
działalności gospodarczej
należy dokonać:
1. Wpisu do ewidencji działalności gospodarczej
Organem ewidencyjnym dokonującym wpisu do
ewidencji działalności gospodarczej jest:
 Wójt
 Burmistrz
 Prezydent miasta
Właściwy ze względu na miejsce zamieszkania
przedsiębiorcy. Miejscem zamieszkania jest
miejscowość, w której przebywa przedsiębiorca
z zamiarem stałego pobytu.
Wykonanie obowiązków związanych
z ewidencjonowaniem składa się z
trzech etapów:



Zgłoszenia zamiaru prowadzenia działalności (złożenie
wniosku EDG-1) – przedsiębiorca
Wpisanie do ewidencji działalności gospodarczej
zgodnie ze złożonym wnioskiem – organ ewidencyjny
Wydanie zaświadczenia o wpisie do ewidencji
działalności gospodarczej, przesłanie dokumentów
dokonania wpisu do Urzędu Skarbowego, Urzędu
Statystycznego, Zakładu Ubezpieczeń Społecznych /
Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego – organ
ewidencyjny
Wniosek o wpis do ewidencji działalności gospodarczej zawiera:
 Oznaczenie przedsiębiorcy
 PESEL
 NIP (o ile taki posiada)
 REGON (o ile taki posiada)
 Oznaczenie miejsca zamieszkania i adres przedsiębiorcy oraz
dodatkowe miejsca wykonywania działalności gospodarczej
(jeżeli występują)
 Określenie przedmiotu wykonywanej działalności gospodarczej
zgodnie z Polską Klasyfikacją Działalności Gospodarczej (2007)
 Datę rozpoczęcia działalności gospodarczej
 Numer telefonu kontaktowego i adres poczty elektronicznej o ile
przedsiębiorca posiada
Organ ewidencyjny dokonuje wpisu do ewidencji
działalności gospodarczej niezwłocznie po otrzymaniu
wniosku i z urzędu doręcza przedsiębiorcy
zaświadczenie o wpisie
Wniosek o wpis jest jednocześnie wnioskiem o wpis do
Krajowego Rejestru Urzędowego Podmiotów
Gospodarki Narodowej, zgłoszeniem identyfikacyjnym
albo aktualizacyjnym do Urzędu Skarbowego oraz
zgłoszeniem płatnika składek albo jego zmiany (ZUS /
KRUS).
W toku działania przedsiębiorca ma obowiązek zgłaszać
organowi ewidencyjnemu zmiany stanu faktycznego i
prawnego odnoszące się do wykonywanej działalności
gospodarczej.
2. Wyrobienie pieczątki
Pieczątka powinna zawierać:
 Nazwę oraz imię i nazwisko przedsiębiorcy
 Dokładny adres głównego miejsca prowadzenia
działalności gospodarczej
 Numer telefonu
 NIP
 REGON
3. Założenie firmowego konta bankowego
Rozpoczynający działalność gospodarczą obowiązany jest
posiadać rachunek bankowy.
Wymóg ten jest podyktowany koniecznością dokonywania
płatności za pośrednictwem rachunku bankowego w
każdym przypadku, gdy strona transakcji jest inny
przedsiębiorca, a jednorazowa wartość należności lub
zobowiązań przekracza równowartość 3.000 EURO
albo równowartość 1.000 EURO, gdy suma wartości
tych należności i zobowiązań powstałych w miesiącu
poprzednim przekracza równowartość 10.000 EURO
Pozostałe obowiązki formalno – prawne
związane z rejestracją działalności
gospodarczej:


Zgłoszenie rozpoczęcia działalności
gospodarczej w Powiatowej Stacji Sanitarno –
Epidemiologicznej „Sanepid” (jeżeli dotyczy)
Zgłoszenie rozpoczęcia działalności
gospodarczej w Państwowej Inspekcji Pracy
Koncesja
Koncesji wymaga wykonywanie działalności w zakresie:
1.
Poszukiwanie lub rozpoznawania kopalin, wydobywania
kopalin ze złóż, bezzbiornikowego magazynowania substancji
oraz składowania odpadów w górotworze, w tym w
podziemnych wyrobiskach górniczych
2.
Wytwarzania i obrotu materiałami wybuchowymi, bronią i
amunicją oraz wyrobami i technologią o przeznaczeniu
wojskowym lub policyjnym
3.
Wytwarzania, przetwarzania, magazynowania, przesyłania,
dystrybucji i obrotu paliwami i energią
4.
Ochrony osób i mienia
5.
Rozpowszechniania programów radiowych i telewizyjnych
6.
Przewozów lotniczych
Jeżeli przepisy nie stanowią inaczej, udzielenie,
odmowa udzielenia, zmiana i cofnięcie koncesji
lub ograniczenie jej zakresu należy do ministra
właściwego ze względu na przedmiot
działalności gospodarczej, wymagającej
uzyskania koncesji. Udzielenie, odmowa
udzielenia, zmiana i cofnięcie koncesji lub
ograniczenie jej zakresu w stosunku do wniosku
następuje w drodze decyzji. Koncesji udziela się
na czas oznaczony, nie krótszy niż 5 lat i nie
dłuższy niż 50 lat, chyba że przedsiębiorca
wnioskuje o udzielenie koncesji na czas krótszy.
Zezwolenie
Zezwoleniem jest uchylenie w stosunku do konkretnego
przedsiębiorcy ustanowionego przez państwo ogólnego
zakazu wykonywania danej działalności gospodarczej.
Zakaz ten uchyla się po sprawdzeniu i stwierdzeniu, że
dany przedsiębiorca gwarantuje należyte wykonanie
działalności, objętej zezwoleniem. Zezwolenie to
decyzja administracyjna - przedsiębiorca spełniający
wszelkie wymagane warunki, dostaje zezwolenie.
Zezwolenie wydaje się na wniosek przedsiębiorcy.
Katalog działalności wymagających zezwolenia jest bardzo
obszerny i znajduje się w ustawie o swobodzie
działalności gospodarczej, dlatego poniżej zostaną
podane tylko niektóre z nich:
 Prowadzenie działalności ubezpieczeniowej
 Prowadzenie działalności bankowej
 Prowadzenie usług turystycznych (organizator
turystyki)
 Sprzedaż hurtowa i detaliczna napojów alkoholowych
 Wytwarzanie i import produktów leczniczych,
prowadzenie hurtowni farmaceutycznej i apteki
 Nauka jazdy
 Wykonywanie działalności pocztowej w zakresie
przyjmowania, przemieszczania i doręczania w obrocie
krajowym i zagranicznym przesyłek.
Licencja i zgoda administracyjna
Zarówno licencja jak i zgoda administracyjna są decyzjami
o charakterze zezwolenia. Licencjonowane są
następujące przedmioty działalności:
 nieruchomości: zarządzanie nieruchomościami,
pośrednictwo w obrocie nieruchomościami
 praca: prowadzenie agencji pracy, agencji pracy
tymczasowej, instytucji szkoleniowej dla bezrobotnych
organizującej szkolenia ze środków publicznych
 transport: podejmowanie i wykonywanie transportu
drogowego, wykonywanie przewozów kolejowych osób
lub rzeczy oraz udostępnianie pojazdów trakcyjnych.
Podatki w małej firmie
PODATEK


Jest narzędziem polityki gospodarczej państwa
(wywiera wpływ na gospodarkę kraju i
położenie gospodarcze podatników)
Jest to przymusowe, bezzwrotne i nieodpłatne
świadczenia pieniężne pobierane przez państwo
lub związek publiczny na podstawie przepisów
prawa, w celu pokrycia jego wydatków
Forma opodatkowania działalności
Wybierając formę opodatkowania należy brać
pod uwagę takie czynniki jak:




Poziom potencjalnych przychodów oraz koszty – jeżeli koszty są
niskie a przychody wysokie najbardziej korzystne są uproszczone
formy opodatkowania takie jak karta podatkowa czy ryczałt
Poziom dochodu – przy dużych dochodach korzystniejszy jest
podatek liniowy niż opodatkowanie według skali podatkowej
Czasochłonność obowiązków ewidencyjnych – uproszczone
formy opodatkowania nie wymagają dużego nakładu na
spełnienie obowiązku podatkowego, gdyż nie wymagają ksiąg i
ewidencji podatkowych
Rodzaj działalności – każdy może wybrać formę opartą o zasady
ogólne czy podatek liniowy. Natomiast dla niektórych rodzajów
działalności można wybrać kartę podatkową lub ryczałt
ewidencjonowany
Formy opodatkowania działalności:




Na zasadach ogólnych (Ustawa o PIT lub CIT)
W formie liniowej stawki podatku dochodowego
PIT
W formie karty podatkowej
Opodatkowanie zryczałtowanym podatkiem od
przychodów ewidencjonowanych (Ustawa o
zryczałtowanym podatku dochodowym od
niektórych przychodów osiąganych przez osoby
fizyczne)
Zasady ogólne (Ustawa o PIT lub CIT)








Polega na opłacaniu podatku według stawek ustawy o podatku
PIT (18% i 32%) lub CIT (19%)
Jest domyślną formą opodatkowania jeżeli nie zostanie złożone
oświadczenie o wyborze formy opodatkowania
Nie różni się od sposobu opodatkowania np. dochodów z pracy
na etacie
Przy obliczaniu podstawy podatku uwzględnia się zarówno
przychody jak i koszty
Wydatek staje się kosztem tylko wówczas, gdy miał na celu
uzyskanie przychodu
Należy prowadzić księgowość w postaci podatkowej księgi
przychodów i rozchodów (PKPiR) albo ksiąg rachunkowych
Zaliczki opłacane są miesięcznie lub kwartalnie bez konieczności
składania deklaracji
Ostateczne rozliczenie roku podatkowego do 30 kwietnia
kolejnego roku
Opodatkowanie w formie liniowej stawki PIT




Każdy przedsiębiorca może wybrać to rozwiązanie
Podatek liniowy opłacany jest tak samo jak na zasadach
ogólnych, ale stawka podatku jest jedna i wynosi zawsze
19%
Brak możliwości korzystania z tej formy
opodatkowania, gdy przedsiębiorca uzyska przychody
ze świadczenia usług na rzecz aktualnego lub byłego
pracodawcy
Pozbawia przedsiębiorcę możliwości wspólnego
rozliczenia z małżonkiem lub dzieckiem, a także
korzystania z ulg podatkowych
Karta podatkowa




Najmniej skomplikowana forma opodatkowania
Mogą ją stosować jedynie przedsiębiorcy prowadzący drobną
działalność handlową, usługową i gastronomiczną samodzielnie
lub w spółce cywilnej (m.in. Usługi transportowe wykonywane
przy użyciu jednego pojazdu, opieka domowa nad dziećmi i
osobami chorymi lub usługi edukacyjne, polegające na udzielaniu
lekcji na godziny)
Wysokość podatku jest ustalana przez Naczelnika Urzędu
Skarbowego – miesięczna stawka podatku zależna jest od rodzaju
działalności, liczby mieszkańców gminy, na terenie której
prowadzona jest działalność, a także liczby zatrudnionych
pracowników
Kwota podatku pomniejszona jest o kwotę zapłaconej wcześniej
składki a ubezpieczenie zdrowotne (wpłata na rachunek Urzędu
Skarbowego do 7 dnia każdego miesiąca za miesiąc ubiegły, a za
grudzień – do 28 grudnia roku podatkowego)
Podatnicy prowadzący działalność opodatkowaną w
formie karty podatkowej są zwolnieni od obowiązku:




Prowadzenia ksiąg (zwolnienie dotyczy ksiąg mających
na celu ustalenie dochodu, podatnicy ci mają jednak
obowiązek prowadzenia niektórych ewidencji
podatkowych
Składania zeznań podatkowych
Deklaracji o wysokości uzyskanego dochodu (składają
jednak deklarację o odliczonych składkach na
ubezpieczenie zdrowotne – PIT-16A do 31 stycznia za
rok poprzedni
Wpłacania zaliczek na podatek dochodowy
Kto nie może korzystać z karty podatkowej




Wykonywanie działalności nie tylko dla osób
fizycznych, ale i dla prowadzących działalność
gospodarczą, firm i instytucji
Prowadzenie także innej niż objęta karta
podatkową działalności gospodarczej
Ten, kogo małżonek prowadzi działalność
gospodarczą w tym samym zakresie
Wytwarzający towary objęte podatkiem
akcyzowym
Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych






Podstawowa zaleta: uproszczona forma rozliczeń z Urzędem
Skarbowym
Podatnik nie ustala kosztów uzyskania przychodów
Podatek płacony jest od przychodu wg zryczałtowanej stawki
(20%, 17%, 8,5%, 5,5%, 3%)
Prawo do ryczałtu dla: rozpoczynających działalność lub dla
kontynuujących (max 150 tys. euro w roku poprzednim, limit dla
roku 2011 591975 zł)
Ryczałt obliczany i wpłacany na rachunek US – do 20 każdego
miesiąca, a za grudzień – w terminie złożenia zeznania rocznego
(max do 31 stycznia)
Ryczałt obliczany i wpłacany kwartalnie – limit 25 tys. Euro w
poprzednim roku podatkowym (limit dla 2011: 98662,50 zł)
Następstwem wyboru formy opodatkowania
jest decyzja o wyborze ewidencji podatkowej:


Księgi rachunkowe lub podatkowa księga
przychodów i rozchodów (zasady ogólne –
podatek liniowy lub wg skali podatkowej)
Ewidencja przychodów – dla podatników
opodatkowanych ryczałtem od przychodów
ewidencjonowanych
Księgi rachunkowe
Księgi rachunkowe to dokumentacja księgowa obejmująca zbiory
zapisów księgowych, obrotów (sum zapisów) i sald.
Odzwierciedlają aktywa, pasywa, przychody i koszty
przedsiębiorstwa. Stanowią podstawę do sporządzenia
sprawozdania finansowego. Pełne księgi rachunkowe to:
- Dziennik
- Księga główna
- Księgi pomocnicze
- Zestawienia obrotów i sald kont księgi głównej oraz sald kont
ksiąg pomocniczych
- Wykaz składników aktywów i pasywów
Wymagania dotyczące zawartości i sposobu prowadzenia ksiąg
rachunkowych są ujęte w ustawie z dnia 29 września 1994 r. o
rachunkowości (Dz. U. z 1994 r Nr 121, poz. 591 z późniejszymi
zmianami)
Obowiązek prowadzenia ksiąg rachunkowych
dotyczy:



Osób fizycznych, spółek cywilnych osób fizycznych, spółek
jawnych osób fizycznych oraz spółek partnerskich – jeżeli ich
przychody netto ze sprzedaży towarów, produktów i operacji
finansowych za poprzedni rok obrotowy wyniosły co najmniej
równowartość w walucie polskiej 1200000 euro
Jednostek organizacyjnych nie mających osobowości prawnej
oraz osób prawnych z wyjątkiem spółek, o których mowa wyżej
Zagranicznych osób prawnych, zagranicznych jednostek nie
posiadających osobowości prawnej oraz zagranicznych osób
fizycznych, prowadzących na terytorium Rzeczypospolitej
Polskiej działalność osobiście, przez osobę upoważnioną, przy
pomocy pracowników – w odniesieniu do działalności
prowadzonej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, bez
względu na wielkość przychodów
Podatkowa księga przychodów i rozchodów
Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 26 sierpnia 2003 r. w
sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i
rozchodów (Dz. U. z dnia 29 sierpnia 2003 r.)
Podatkowa księga przychodów i rozchodów jest narzędziem
podatkowym a nie księgowym:
- Głównym zadaniem nie jest ewidencjonowanie zdarzeń
gospodarczych w celu prawidłowego obliczenia wartości
składników majątku i źródeł ich pochodzenia ale ustalenie
prawidłowej podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym
(nadwyżka przychodów nad kosztami ich uzyskania)
- Zgłoszenie do Naczelnika US – w ciągu 20 dni od jej założenia
- PKPiR jest narzędziem, któremu towarzyszy obowiązek
prowadzenia dodatkowych ewidencji
Dokumenty stanowiące podstawę wpisów do PKPiR:





Faktury VAT, rachunki, faktury korygujące,
dzienne zestawienia faktur
Paragony fiskalne (tylko na zakup określonych
materiałów i po odpowiednim ich opisie)
Noty księgowe
Dowody opłat pocztowych i bankowych, polisy,
książeczki opłat
Dowody wewnętrzne dokumentujące ściśle
określony zakres wydatków
Księgi rachunkowe czy podatkowa
księga przychodów i rozchodów?
Możliwość prowadzenia księgi przychodów i
rozchodów jest ograniczona limitem przychodów, który
wynosi 1200000 euro
 Obowiązek prowadzenia ksiąg rachunkowych pojawia
się, jeżeli przychody za poprzedni rok podatkowy
wyniosły równowartość kwoty określonej w przepisach
o rachunkowości
Kwotę w przeliczeniu na złotówki ustala się na podstawie
przeliczenia wielkości wyrażonej w euro na złotówki
według średniego kursu ogłaszanego przez NBP
obowiązującego w dniu 30 września roku
poprzedzającego rok podatkowy
W roku 2010 wynosi 5067120 zł, w 2011 4784400 zł

Ewidencja przychodów





Jest obowiązkiem podatników opodatkowanych
ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych
Pozwala na ustalenie przychodu stanowiącego podstawę
opodatkowania dla tych podatników
Powinna być prowadzona oddzielnie za każdy rok
podatkowy
Wybór tej formy zależy od woli samego podatnika
Wpisy na podstawie: faktur VAT, dokumentów celnych,
rachunków i faktur korygujących, dowodów
wewnętrznych
Forma prawna firmy a opodatkowanie dochodów



Osoby fizyczne i spółki cywilne osób fizycznych –
wszystkie możliwości: karta podatkowa, ryczałt
ewidencjonowany, podatek dochodowy od osób
fizycznych (liniowy oraz wg skali podatkowej – PKPiR
lub księgi rachunkowe)
Spółki jawne osób fizycznych – ryczałt
ewidencjonowany, podatek dochodowy od osób
fizycznych (liniowy oraz wg skali podatkowej – PKPiR
lub księgi rachunkowe)
Spółki partnerskie – podatek dochodowy od osób
fizycznych (liniowy oraz wg skali podatkowej – PKPiR
lub księgi rachunkowe



Spółki jawne z udziałem osób prawnych – podatek
dochodowy od osób prawnych i od osób fizycznych
(liniowy oraz w skali podatkowej – tylko księgi
rachunkowe)
Spółki komandytowe i komandytowo-akcyjne –
podatek dochodowy od osób fizycznych lub prawnych
– liniowy oraz wg skali podatkowej (ale tylko księgi
rachunkowe)
Spółki kapitałowe (z o.o. i S.A.) – podatek dochodowy
od osób prawnych – tylko księgi rachunkowe
Umowy występujące w obrocie
gospodarczym
Umowa
Jest zasadniczym narzędziem wymiany dóbr i
usług, stanowi bazę istnienia gospodarki
kapitałowej.
W obrocie gospodarczym występuje kilka
rodzajów umów.
Umowy handlowe (gospodarcze) dzieli się na dwie
grupy:
1. Umowy dwustronnie handlowe (obrót
profesjonalny) – umowy, w których po dwóch
stronach czynności prawnej występują osoby
zajmujące się prowadzeniem działalności
gospodarczej
2.
Umowy jednostronnie handlowe (obrót
konsumencki) to te, w których tylko po jednej
stronie umowy występuje przedsiębiorca, a po
drugiej – osoba, która w zakresie dokonanej
czynności nie jest profesjonalistą, zaś co do
zasady konsumentem
Umowy niehandlowe to takie, w których w
zakresie dokonanej czynności prawnej żadna ze
stron nie występuje w stosunku do siebie w
charakterze przedsiębiorcy, tj. podmiotu
prowadzącego działalność gospodarczą
Umowy w obrocie gospodarczym
można podzielić na:






Konsensualne (dochodzą do skutku przez samo oświadczenie
woli stron) i realne (dochodzą do skutku dopiero po wydaniu
rzeczy – przedmiotu świadczenia)
Zobowiązujące, rozporządzające i upoważniające
Jednostronnie zobowiązujące (jedna strona jest tylko dłużnikiem,
a druga tylko wierzycielem) i dwustronnie zobowiązujące (każda
ze stron jest jednocześnie dłużnikiem i wierzycielem)
Odpłatne (gdy obie strony uzyskują korzyść majątkową) oraz
wzajemne (każda ze stron jest zobowiązana do świadczenia
wobec drugiej strony, przy czym świadczenie jednej jest
uznawane za odpowiednik świadczenia drugiej strony)
Kazualne i abstrakcyjne
Swobodnie negocjowane i adhezyjne
W prawie cywilnym dość powszechny jest
podział umów na umowy dotyczące:




Przeniesienia praw
Używania rzeczy i praw
Świadczenia usług
Stosunków kredytowych itd..
Do występujących w obrocie
gospodarczym umów należą:








Umowa sponsoringu
Umowa sprzedaży
Umowa poręczenia
Umowa leasingowa
Franczyza
Forfaiting
Umowa przywłaszczenia na zabezpieczenie
Umowa factoringowa
Umowa sponsoringu
Odpłatne świadczenie wykonywane przez
sponsora (najczęściej będącego podmiotem
gospodarczym) na rzecz innego podmiotu
(sponsorowanego), w zamian za co ów
sponsorowany zobowiązany jest do
reklamowania, promowania sponsora lub jego
towarów i usług, informowania o samym
sponsoringu i sponsorze
Umowa sprzedaży
Sprzedawca zobowiązuje się przenieść na
kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a
nabywca zobowiązuje się rzecz odebrać i
zapłacić zbywcy cenę.
Przedmiotem umowy sprzedaży są rzeczy i prawa
już istniejące jak i także przyszłe.
Umowa poręczenia
Poręczyciel zobowiązuje się względem wierzyciela
wykonać zobowiązanie na wypadek, gdyby
dłużnik zobowiązania nie wykonał.
W interesie poręczyciela leży dokładne określenie
przedmiotu poręczenia.
Umowa leasingowa
Finansujący zobowiązuje się, w zakresie
działalności swojego przedsiębiorstwa, nabyć
rzecz od oznaczonego zbywcy na warunkach
określonych w tej umowie i oddać ten towar
korzystającemu do użytkowania albo używania i
pobierania pożytków przez okres oznaczony, a
korzystający zobowiązuje się zapłacić
finansującemu w uzgodnionych ratach
wynagrodzenie pieniężne, równe co najmniej
wynagrodzeniu z tytułu zakupu towaru przez
finansującego.
Franczyza
System sprzedaży towarów, usług lub technologii,
który jest oparty na ścisłej i ciągłej współpracy
pomiędzy prawnie i finansowo odrębnymi i
niezależnymi przedsiębiorstwami franczyzodawcą i jego indywidualnymi
franczyzobiorcami. Istotą jest udzielenie praw
oraz przyjęcie obowiązków poprzez zawarcie
umowy franczyzy.
Forfaiting
Forma operacji rozliczeniowej polegająca na
skupie należności terminowych w postaci weksli,
wykorzystywany przy operacjach zagranicznych.
Jego przedmiotem mogą być nie tylko weksle,
ale także inne wierzytelności handlowe, które
mogą być wykupione przed terminem ich
wymagalności.
Umowa przywłaszczenia na zabezpieczenie
Zabezpieczenie spłaty zobowiązania (kredytu,
raty), któremu towarzyszy umowne przeniesienie
własności dłużnika na wierzyciela
Umowa factoringowa
Rodzaj specjalistycznego pośrednictwa
handlowego, w którym wyspecjalizowana
instytucja finansowa (z reguły spółka z udziałem
banku) nabywa w drodze cesji od
przedsiębiorstw handlowych lub przemysłowych
roszczenie o zapłatę należnych im kwot z
różnego rodzaju źródeł zobowiązanych, a
zwłaszcza sprzedaży.
Do najważniejszych nienormatywnych cech
umów handlowych należy zaliczyć:



Przewagę umów długoterminowych
Standaryzację i szablonowość umów
Złożoność stosunków umownych
Do najważniejszych cech normatywnych
umów handlowych zaliczamy:









Przyjęcie zasady oferty odwołanej
Dopuszczalność modyfikującego przyjęcia oferty
Dopuszczalność ustalenia ostatecznej treści umowy zawartej
ustnie za pomocą tzw. pisma potwierdzającego
Wyłączenie stosowania formy ad probationem
Szczególne zasady przy złożeniu oferty w postaci elektronicznej
Przyjęcie szczególnego miernika należytej staranności dla
prowadzących działalność gospodarczą
Wyłączenie zasady sądowej waloryzacji w odniesieniu do stron
prowadzących przedsiębiorstwo
Możliwość zawarcia umowy w wyniku zastosowania różnych
wzorców
Przyjęcie zasady, że umowa jest zawarta również przez milczenie
osoby prowadzącej działalność gospodarczą, gdy strony
pozostają w stałych stosunkach gospodarczych
Marketing MIX - w rozwoju firmy
Marketing mix (kompozycja marketingowa) jest
jednym z najważniejszych pojęć marketingu.
Określa sposób rozplanowania budżetu, tworzy
podstawy strategii planu marketingowego i
wyposaża kierownika ds. marketingu w techniki
prowadzące do optymalizacji wydatków
budżetowych.
Najbardziej popularna koncepcja marketingu
mix to tzw. „4P” (product, price, place, promotion)
PRODUCT – produkt
Mówiąc o produkcie omawiamy m.in.: asortyment, jakość,
markę, opakowanie, właściwości, wzór
PRICE – cena
Cenę charakteryzuje się za pomocą: polityki cenowej,
rabatów, zniżek, prowizji, dopłat, kosztów
dodatkowych, warunków płatności
PLACE – strategia dystrybucji
Omawia zarówno kanały dystrybucji, rodzaje dystrybucji,
zasięg działania, lokalizację jak i rozwiązania logistyczne
PROMOTION – promocja
Reklama, promocja sprzedaży, akwizycja, rozgłos
Specyfika usług spowodowała rozwinięcie
tradycyjnego „4P” do „7P”
Do już istniejących elementów zostały dołączone:
PEOPLE – ludzie
Personel obsługujący, klient, inni nabywcy
PROCESS – proces
Przebieg świadczenia usługi od zainteresowania klienta,
poprzez informację, sprzedaż i obsługę posprzedażową
PHYSICAL EVIDENCE – świadectwo materialne
Wszystkie wizualne i materialne elementy, które dla
klientów są dowodem jakości danej usługi
Marketing mix – formuła „4C”
CUSTOMER VALUE – wartość dla klienta
4P produkt
COST – koszt jaki ponosi klient
4P cena
CONVENIENCE – wygoda nabycia
4P dystrybucja
COMMUNICATION – komunikacja z rynkiem
4P promocja
Produkt jako element marketingu
Produktem jest wszystko to, co przeznaczamy na
wymianę, towary, usługi, przedsięwzięcia, projekty,
miasta, gminy, itp. Jest to suma atrybutów mająca na
celu zdolność zaspokajania potrzeb
STRUKTURA MARKETINGOWA PRODUKTÓW:
- Rdzeń produktu – podstawowa korzyść jaką niesie
produkt
- Produkt podstawowy
- Produkt rozszerzony – rozszerzony o elementy
niematerialne (np. gwarancja)
Fazy życia produktu:





Wprowadzenie na rynek
Wzrost sprzedaży
Dojrzałość (sprzedaż osiąga maksimum)
Wycofanie
Każda faza posiada swój własny mix
Cena jako element marketingu
Cena jest ważnym elementem konkurencji
przedsiębiorstwa, ustalana jest na podstawie
kosztów produkcji, pewnego procentu zysku
oraz oczekiwań konsumentów, które oparte są
na przesłankach subiektywnych. Cena co do
zasady jest kategorią ściśle ekonomiczną,
jednakże na jej poziom wpływają także czynniki
psychologiczne. Każde przedsiębiorstwo przy
ustalaniu cen musi wziąć pod uwagę ceny
konkurentów i poziom ceny.
Elementy mixu cenowego:



Cena – właściwa kwota pieniędzy, którą klient
płaci przy zakupie danego produktu
Kredyty – terminy płatności (np. towarowe,
kupieckie)
Upusty – również opusty, zniżki i rabaty
Czynniki wpływające na cenę:









Koszty
Asortyment
Cele firmy
Cykl życia produktu
Pozycjonowanie (wizerunek)
Rynek
Otoczenie
Konsumenci
Kredyt
Promocja jako element marketingu
Promocja to ogół technik aktywizujących
sprzedaż, czyli metod i środków służących
przedstawieniu firmy i jej produktu na rynku.
Przedsiębiorstwa muszą zbudować tzw. informację
marketingową, której zadaniem jest
informowanie, przekonywanie i skłanianie
potencjalnego nabywcy do kupna danego
produktu i wyjaśnienie, dlaczego produkt
danego przedsiębiorstwa jest najlepszy.
Dystrybucja jako element marketingu
Ostatni element marketingu mix, obejmuje takie
zagadnienia jak:
- Charakterystyka kanałów dystrybucji
- Wybór pośrednika
- System dystrybucji
- Warunki sprzedaży
Opracowanie biznesplanu
Istota biznesplanu
Biznesplanem nazywamy inaczej plan gospodarczy, plan
przedsięwzięć. Jest dokumentem określającym postęp
przedsiębiorstwa w pewnym okresie czasu, jest
przewodnikiem dla jego działań strategicznych i
taktycznych a jednocześnie pozwala zidentyfikować
słabe i silne strony działalności gospodarczej.
Istota biznesplanu jest przede wszystkim określenie celów,
a następnie ustalenie sposobów, metod, środków
osiągnięcia zamierzonych celów. Jest on tym
niezbędniejszy im zamierzenia są bardziej
skomplikowane i długodystansowe.
Zadaniem biznesplanu jest ograniczenie niepewności,
oszacowanie prawdopodobieństwa zaistnienia
przyszłych zdarzeń oraz rozpoznanie wstępnych
problemów, a tym samym zmniejszenie ryzyka podjęcia
błędów decyzji.
Znaczenie biznesplanu
Biznesplan wymagany jest na nasze własne potrzeby. Pomocny jest
przy rozwoju przemysłów związanych z prowadzeniem
przedsiębiorstwa, a więc stwarza możliwość wszechstronnego
rozważania różnych aspektów działania i doskonalenia strategii.
Dokument ten pomocny jest w ocenie działalności firmy w
pewnym okresie. Uważna obserwacja i analiza wykazuje w jakim
stopniu założenia biznesplanu były realne, jakie są osiągnięcia, w
których punktach przedsięwzięcie odeszło od założeń biznes
planu, jakie były jego skutki i jak powinny one działać w
przeszłości. Plan ten pomaga nam rozwiązać problemy w firmie.
Mówi nam jak możemy zakładać nowe przedsiębiorstwo i jak je
reorganizować. Określa sposoby podejmowania ryzyka działań.
Pomaga w przezwyciężeniu kryzysu. Nasz biznesplan
funkcjonuje również na potrzeby kredytodawców, akcjonariuszy
oraz kontrahentów. Większość inwestorów nie ulokuje kapitału
w firmie jeżeli nie zobaczy planu jego działania. Biznesplan jest
wymagany przy składaniu wniosków o uzyskanie kredytu.
Opracowanie biznesplanu
Redagowanie go jest wielką sztuką. Musi podkreślać siłę
przedsięwzięcia. Ukazuje jego mocne strony,
przedstawia stan bieżący i potrzeby oraz perspektywy
ale jednocześnie realistycznie ukazuje trudności oraz
sposoby ich pokonywania. Przyszły inwestor musi być
przekonany, że jeżeli istnieje ryzyko związane z
przedsięwzięciem to jest ono w planie przedstawione, a
kadra kierownicza posiada zdolność zniwelowania go
do poziomu możliwego do zaakceptowania. Błędem
jest zbytni optymizm jak i zachowawcza ostrożność.
Biznesplan nie może ujawniać informacji poufnych
gdyż mogłoby to osłabić konkurencyjność pozycji
przedsiębiorstwa.
Dobrze napisany biznesplan to dokument zwięzły,
konkretny (20 - 30 stron)
Elementy składowe biznesplanu









Streszczenie
Opis produktu lub usługi, cel firmy
Zespół zarządzający
Rynek i konkurencja
Plan marketingowy
System biznesowy i organizacja
Harmonogram realizacji
Możliwości i zagrożenia
Plany finansowe i finansowanie
Streszczenie
Streszczenie to samodzielny element biznesplanu będący
przejrzystym, przekonującym i zwięzłym opisem
pomysłu. Ma zainteresować osoby podejmujące decyzje
naszym pomysłem na biznes. Od niego powinno
zależeć, czy pozostała część biznesplanu w ogóle
zostanie przeczytana.
Streszczenie powinno zawierać:
- Nazwę przedsiębiorstwa oraz nazwiska właścicieli
- Określenie wysokości niezbędnych środków
inwestycyjnych i plan ich wykorzystania
- Koncepcję rozwoju firmy
- Przewidywane zyski z zaangażowanych środków.
Opis produktu lub usługi
Punktem wyjścia dla podjęcia działalności gospodarczej
jest innowacyjny produkt lub usługa. W biznesplanie
musi znaleźć się ich opis ze szczególnym
uwzględnieniem cech, które odróżniają produkt od
tych, które już istnieją na rynku. Konieczne jest
omówienie funkcji jaką spełnia produkt lub usługa oraz
korzyści jakie dzięki niemu uzyska klient. Dostępność
na rynku porównywalnych produktów lub usług
oferowanych przez konkurencję wymusza
przekonywujący sposób opisania wartości dodanej, jaką
zaoferuje klientom nowy produkt lub usługę.
Charakteryzując nasz produkt / usługę
musimy odpowiedzieć sobie na wiele pytań:





Kto będzie odbiorcą naszej oferty?
Jaką wartość oferuje klientowi produkt / usługa?
Jakich kooperantów potrzebujemy aby
wytworzyć produkt?
Jakie konkurencyjne produkty istnieją na rynku
lub są opracowywane?
Na czym polega innowacyjność oferty?
Zespół zarządzający
Ta część biznesplanu poświęcona jest organizacji firmy.
Powinny się w niej znaleźć charakterystyki osób
zarządzających firmą:
- ich wykształcenie,
- Doświadczenie,
- osiągnięcia zawodowe.
Omawiając kwalifikacje kadry zarządzającej należy
uwzględnić zwłaszcza te umiejętności, które są istotne
dla realizacji poszczególnych części planu.
Rynek i konkurencja
Aby planowane przedsięwzięcie odniosło sukces
konieczna jest dogłębna znajomość rynku i
konkurencji, które należy analizować według
takich kryteriów jak:
- Wielkość rynku i możliwości jego rozwoju
- Segmentacja rynku
- Konkurencja
Wielkość rynku i możliwości jego rozwoju
Występowanie potencjalnie dużego rynku zbytu na dany produkt lub
usługę, ułatwi dynamiczny rozwój firmy. Wielkość rynku powinna być
podana w liczbach, z uwzględnieniem liczby klientów, liczby
sprzedawanych jednostek oraz spodziewanej wielkości obrotów w
PLN. Decydujące znaczenie mają nasze przewidywania co do rozwoju
rynku. W biznesplanie należy wskazać główne czynniki, które mogą
mieć wpływ na rozwój danej branży oraz omówić ich znaczenie dla
firmy.
W tym celu należy przeprowadzić poszukiwanie danych zewnętrznych.
Wymaga to kreatywności i umiejętnej analizy zaobserwowanych
zjawisk. Pomocne będą wszystkie dostępne źródła, w tym literatura
fachowa , bazy teleadresowe dla danej branży, stowarzyszenia, fundacje
i agencje rządowe, banki badań branżowych, ogólnie dostępne bazy
danych, Internet, wywiady. Pomocne jest zasięganie opinii szerokiego
kręgu osób. Przed przystąpieniem do poszukiwania danych dobrze jest
sporządzić plan, który umożliwi sprawniejsze weryfikowanie i
analizowanie zdobytych informacji.
Zebranie informacji jest wstępem do dokonania analizy oraz
szacunkowego wyliczenia i wyciągnięcia wniosków co do możliwości
powodzenia przedsięwzięcia.
Segmentacja rynku
Do autora biznesplanu należy wybór kryteriów segmentacji. Celem segmentacji
jest określenie konkretnej grupy klientów, do których adresowany będzie dany
produkt. Po określeniu i opisaniu poszczególnych segmentów należy określić
przewidywaną wysokość przychodów ze sprzedaży w danym okresie. Trzeba
tu wziąć pod uwagę swoją strategię sprzedaży i zachowanie konkurencji.
Przykładowe kryteria segmentacji klientów dla rynków towarów
konsumpcyjnych:
 miejsce zamieszkania: kraj, miasto/wieś,
 dane demograficzne: gęstość zaludnienia, wiek, płeć, zawód, wykształcenie,
stan cywilny;
 zachowanie: częstotliwość używania produktu, sposób zakupu, wykorzystanie;
 zamożność: miesięczne dochody i wydatki.
Przykładowe kryteria segmentacji klientów dla rynków towarów przemysłowych:
 dane demograficzne: wielkość firmy, branża, lokalizacja;
 działalność: stosowana technologia (np. cyfrowa, analogowa);
 sposób dokonywania zakupów: zakupy scentralizowane/zdecentralizowane,
kryteria wyboru dostawców, zakupy na podstawie umów ramowych,
bezpośrednio od dostawców;
 czynniki sytuacyjne: pilna potrzeba, wielkość zamówienia, częstotliwość
zamówień.
Konkurencja
Istotną kwestią jest określenie głównych
konkurentów i zbadanie ich pozycji na rynku.
Wobec wszystkich konkurencyjnych firm należy
stosować te same kryteria, np. wysokość
obrotów, wielkość przychodów ze sprzedaży,
wysokość cen, udział w rynku, pozycję
kosztową, ofertę produktów/usług, obsługę
klienta, docelowe segmenty klientów, kanały
dystrybucji.
Marketing i sprzedaż
Dobrze zaplanowane działania marketingowe i sprzedaż
produktu są jednym z najistotniejszych elementów
przesądzających o powodzeniu przedsięwzięcia.
Dla tych działań najistotniejsze są:
- Produkt
- Cena
- Miejsce
- Sposób dystrybucji
- Promocja
- Reklama
Produkt
Wstępna analiza pomysłu na produkt pozwoliła
nam na określenie jego najważniejszych cech. Po
przeanalizowaniu różnych segmentów klientów,
należy zdecydować, czy produkt wymaga
modyfikacji, aby trafiać w potrzeby klientów. W
związku z tym rodzi się pytanie, czy wystarczy
jeden produkt dla wszystkich segmentów, czy też
kilka wariantów dostosowanych do potrzeb
poszczególnych segmentów.
Cena
Cena towaru wynosi tyle, ile klienci gotowi są za niego zapłacić.
Zaprzecza to tezie, że cenę ustala się na podstawie poniesionych
kosztów. Koszty stanowią wprawdzie jeden z czynników
wpływających na cenę, ale stosunek kosztów do ceny ma
decydujące znaczenie tylko wtedy, gdy cena nie przyniesie w
najbliższej przyszłości zwrotu kosztów.
Cena zależy całkowicie od wartości produktu w oczach klientów.
Sporządzając biznesplan określiliśmy już wartość produktu dla
klienta. Teraz należy wyznaczyć przedział cenowy opierając się
na szacowanej wartości naszego produktu dla klienta.
Proponowaną cenę możemy ewentualnie skorygować po
rozmowach z potencjalnymi klientami. Nasza strategia cenowa
zależy od tego czy chcemy szybko wejść na rynek przyciągając
klientów niską ceną, czy raczej od początku uzyskać jak
najwyższą stopę zwrotu?
Miejsce
Produkt lub usługa, którą zaoferujemy muszą być
dostarczone klientowi. Wybór kanału dystrybucji
uzależniony jest od różnych czynników, np.:
- jaka jest planowana liczba klientów?
- Czy będą to firmy czy osoby fizyczne?
- Jaki sposób dokonywania zakupów preferują klienci?
- Czy sposób użycia produktu trzeba będzie klientom
wyjaśniać?
- Czy mieści się on w górnym czy w dolnym przedziale
cenowym?
Ważne jest również ustalenie, czy firma sama zajmie się
dystrybucją, czy zleci to innej firmie. Wybór kanału
dystrybucji związany jest między innymi z decyzjami
marketingowymi.
Sposoby dystrybucji
Sposoby dystrybucji można podzielić na dwie kategorie:
- bezpośredni
- pośredni.
Przykładowe kanały dystrybucji:
 detaliści zewnętrzni
 przedstawiciele zewnętrzni
 licencja franchisingowa
 hurtownicy
 sklepy firmowe
 własna sieć sprzedaży bezpośredniej
 mailing
 centrum telefoniczne
 Internet
Promocja i reklama
Aby potencjalni klienci mogli dokonać zakupu
naszego produktu, muszą o nim usłyszeć. Akcje
reklamowe i promocyjne mają za zadanie
przyciągnąć uwagę, informować, przekonywać i
wzbudzać zaufanie. Strategia komunikacyjna ma
na celu wyjaśnienie klientom, czy jest nasz
produkt lub usługa oraz przekonać, że spełnia
ich potrzeby lepiej niż rozwiązania
konkurencyjne oferowane na rynku.
Istnieją różne sposoby promocji i reklamy:






klasyczna reklama – ogłoszenia w prasie, radiu,
telewizji, kinie, Internecie;
marketing bezpośredni – bezpośrednie przesyłanie
(mailing) ulotek wybranym klientom, telemarketing,
Internet (e-mail), rozdawanie ulotek na ulicy;
public relations – artykuły prasowe na temat
produktu/usługi, firmy lub właścicieli firmy, napisane
przez pracowników firmy lub wynajętego dziennikarza;
wystawy,
targi;
wizyty u klientów.
Nowe firmy z reguły wolą pozyskać niewielką grupę
rentownych klientów, z następujących powodów:
 nowy produkt pozycjonowany jest jako „lepszy” od
dotychczasowych, co uzasadnia wyższą cenę,
 wyższe ceny pozwalają na ustalenie wyższej marży i
umożliwiają nowej firmie sfinansowanie własnego
rozwoju (z zysków finansowane są nowe inwestycje i
firma nie będzie potrzebować zewnętrznych
inwestorów),
 strategia szybkiego wejścia na rynek wymaga zwykle
dużych inwestycji na wstępie, co zwiększa ryzyko
inwestycyjne, którego na początku lepiej unikać.
System biznesowy
Każde zadanie w ramach przedsięwzięcia składa
się z szeregu powiązanych ze sobą działań, które
tworzą tzw. system biznesowy firmy. Model
systemu biznesowego pokazuje, jakie czynności
należy wykonać, aby przygotować produkt
końcowy i dostarczyć go klientowi. Dla
ułatwienia czynności grupuje się w bloki
funkcyjne. Zdefiniowanie systemu biznesowego
pomaga przemyśleć sposób, w jaki firma ma
funkcjonować.
System biznesowy:







Znaczenie strategiczne
Umiejętności
Dostępność
Formy współpracy
Współpraca luźna
Współpraca bliska
Lokalizacja firmy
Znaczenie strategiczne
Aspekty działalności, które najbardziej
przyczyniają się do uzyskania przez firmę
przewagi nad konkurencja, mające dla niej
znaczenie strategiczne powinny pozostawać pod
bezpośrednią kontrola zespołu zarządzającego.
Firma technologiczna nie może przecież
zaniechać prowadzenia badań, a producent
towarów konsumpcyjnych nie zleci na zewnątrz
działań marketingowo-promocyjnych.
Umiejętności
Każde działanie firmy wymaga określonych
umiejętności, których może brakować zespołowi
zarządzającemu. W związku z tym zespól musi
się zastanowić, czy w danej sytuacji lepiej będzie
wykonać zadanie samemu, zdobywając w tym
celu potrzebne umiejętności, czy raczej zlecić
jego realizację wyspecjalizowanej firmie.
Specjaliści mogą wypełnić zadanie lepiej i taniej
Dostępność
Zanim zdecydujemy się na wynajęcie firmy
zewnętrznej, powinniśmy upewnić się, czy na
pewno spełni ona nasze wymagania. O ile to
możliwe, negocjuj z kilkoma podwykonawcami.
W ten sposób wynegocjujesz lepsze warunki i
dowiesz się więcej o kupowanej usłudze. Jeżeli
na rynku nie ma firmy, która oferuje potrzebne
nam usługi, być może znajdzie się kooperant
gotowy zdobyć nowe umiejętności, aby
zaspokoić potrzeby naszej firmy.
Formy współpracy
Nowopowstające firmy powinny zastanowić się,
jakiego rodzaju współpracy oczekują. Każdy
rodzaj stałej współpracy ma swoje wady i zalety.
Współpraca luźna
Jest to współpraca niewiążąca, bez prawnych
zobowiązań. Obie strony mogą się z niej łatwo
wycofać. Współpraca doraźna jest typowa dla
produktów masowych, codziennych usług i
standardowych części, w przypadku których
łatwo jest znaleźć nowych kupców i
sprzedawców.
Współpraca bliska
Wiąże się z dużym stopniem wzajemnej zależności
kontrahentów. Ten rodzaj współpracy typowy jest dla
wyspecjalizowanych produktów/usług, w przypadku
których obu stronom trudno byłoby zmienić
kooperantów aby sprzedać bądź kupić duże ilości
produktu (np. specjalistycznych części) w krótkim
czasie. Zaletą bliskiej współpracy jest bezpieczeństwo
wynikające z łączącej obie strony wzajemnej zależności
oraz możliwość skoncentrowania się na zadaniach,
które dana firma wykonuje najlepiej.



Aby współpraca rozwinęła się w trwałą i
korzystną dla obu stron relację spełnione
muszą być następujące czynniki:
Obopólna korzyść
Wspólne ryzyko i inwestycje
Rozwiązanie współpracy
Obopólna korzyść

Współpraca musi być korzystna dla obu stron,
w przeciwnym razie trudno będzie ją utrzymać
Wspólne ryzyko i inwestycje
Współpraca obejmuje wspólne podejmowanie ryzyka. Na
przykład dostawca posiadający umowę na wyłączność
może znaleźć się w trudnej sytuacji, kiedy odbiorca
zacznie kupować mniej oferowanego przez dostawcę
towaru. Takie zagrożenie istnieje zwłaszcza wtedy, gdy
dostawca zakupił wyspecjalizowany sprzęt do produkcji
tych akurat części i nie może łatwo przestawić się na
produkcje elementów dla innych odbiorców
i zleceniodawców. Z drugiej strony, również nabywca
może mieć problemy, kiedy główny dostawca przestanie
dostarczać potrzebne mu części. Należy wiec od
samego początku mieć na uwadze tego rodzaju ryzyko i
finansowe konsekwencje oraz być może uwzględnić je
w umowie.
Rozwiązanie współpracy
Stosunki miedzy firmami, podobnie jak miedzy ludźmi,
mogą stawać się coraz bardziej napięte i w konsekwencji
doprowadzić do konfliktu uniemożliwiającego
kontynuowanie współpracy. Umowa o nawiązaniu
współpracy powinna więc zawierać szczegółowe
warunki wycofania się z niej.
Opracowując biznesplan należy uwzględnić potencjalnych
stałych kooperantów i określić formę ewentualnej
współpracy. Współpraca pozwoli nowej firmie czerpać
korzyści z doświadczeń firm już istniejących i skupić się
na własnych zadaniach. Dzięki współpracy firma będzie
rozwinąć się szybciej niż działając w pojedynkę.
Lokalizacja firmy
Określ planowaną lokalizację siedziby firmy. Na początku nie
powinno się zawierać długoterminowych umów najmu. Może
bowiem zaistnieć potrzeba szybkiej zmiany siedziby w związku z
rozwojem firmy. Podstawowe kryteria wyboru lokalizacji firmy to
miedzy innymi:
 uwarunkowania prawne: podatki/ulgi podatkowe, zezwolenia na
produkcje,
 uwarunkowania ekonomiczne: wysokość bezrobocia, ceny
gruntu, ceny wynajmu powierzchni biurowych, wysokość
wynagrodzeń,
 bliskość rynków zbytu, dostawców, kontrahentów (w zależności
od produktu),
 dostęp do wyspecjalizowanego personelu i usług (szczególnie
ważne w niektórych branżach).
Organizacja firmy i przydzielanie zadań
Niezwykle ważne jest rozdzielenie zadań i obowiązków oraz
stworzenie prostej struktury organizacyjnej firmy. Sposób
zarządzania przedsiębiorstwem musi być elastyczny i dawać się
łatwo przystosować do nowych okoliczności. Należy się
przygotować na możliwość wielokrotnej reorganizacji firmy w
ciągu pierwszych kilku lat.
Zdecyduj, kto będzie odpowiedzialny za poszczególne obszary
biznesowe (przydzielanie zadań). Gdy funkcje związane z
zarządzaniem, zasobami ludzkimi, finansami i administracją
zostaną przydzielone, firma zacznie sprawnie funkcjonować.
Jeżeli struktura organizacyjna nie będzie zbyt skomplikowana,
każdy pracownik będzie wiedział, jakie są jego zadania i
samodzielnie je wykonywał. Z drugiej strony, każdy powinien być
w stanie w razie potrzeby zastąpić innego członka zespołu.
Plan zatrudnienia
W miarę rozwoju firmy niezbędne staje się systematyczne
planowanie kwestii związanych z zatrudnianiem nowych osób.
Rozwój firmy pociągnie za sobą konieczność zatrudnienia
nowych pracowników, których trzeba będzie przeszkolić i
wdrożyć do pracy. Prosta struktura organizacyjna ułatwi
sporządzenie opisów stanowisk i poszukiwanie odpowiednich
pracowników. Znalezienie osób z odpowiednimi kwalifikacjami
może być niełatwe mimo dużego bezrobocia.
W planie zatrudnienia należy uwzględnić całkowity koszt
zatrudnienia (wynagrodzenia i pośrednich kosztów pracy), który
umieszcza się w rachunku wyników, załączonym do biznesplanu.
Koszty zatrudnienia pracowników zależą od szeregu czynników,
takich jak: branża, kwalifikacje, stanowisko. Pośrednie koszty
pracy mogą wynieść nawet ponad 50% kwoty wynagrodzenia.
Harmonogram realizacji
Szczegółowy harmonogram wdrożenia pomoże nam zaplanować i
dokładnie przemyśleć koncepcję rozwoju firmy. Potencjalnym
inwestorom natomiast ułatwi zrozumieć nasz plan.
Poszczególne zadania, które mamy zrealizować dobrze jest pogrupować w
pakiety robocze. Każdy pakiet należy z kolei podzielić na kolejne etapy,
z których każdy powinien być zakończony osiągnięciem konkretnego
celu.
Nasz plan składa się z serii zdarzeń, które są w mniejszym lub większym
stopniu ze sobą powiązane. Ciąg czynności, w którym opóźnienie
jednej powoduje opóźnienie dla całego projektu, jest nazywany
„ścieżką krytyczną”. Jeśli bardzo zależy nam na czasie, konieczne
będzie zapewnienie sprawnej i szybkiej realizacji zadań znajdującej się
na naszej ścieżce krytycznej.
Ryzyko jest czynnikiem, który należy ograniczać jak najwcześniej, nie
czekając na moment wejścia naszego przedsiębiorstwa na rynek. W
sytuacji kiedy odpowiednio wcześnie przeprowadzone badania rynku
wykażą, że nasze przedsiębiorstwo ma szansę odnieść sukces, możemy
wykorzystać tę informację w dalszym procesie planowania. Planowanie
realistyczne zwiększa szanse powodzenia naszego przedsięwzięcia
dzięki analizie koniecznych czynności oraz ich współzależności.
Skutki planowania zbyt optymistycznego
Planowanie zbyt optymistyczne stwarza podwójne zagrożenie. Przede
wszystkim istnieje duże prawdopodobieństwo niepowodzenia całego
przedsięwzięcia, bardzo szybko możemy też utracić zaufanie naszych
wspólników. Zgodnie założeniami biznesplanu zasoby materialne są
akumulowane bardzo szybko, rośnie także zatrudnienie, lecz
proporcjonalnie wzrastają też koszty. Środki finansowe są
wykorzystywane w bardzo szybkim tempie.
Możliwe jest także wystąpienie opóźnień np. w pracy nad nowym
produktem, w wejściu na rynek, lub osiągnięciu założonej sprzedaży.
Opóźnia się uzyskanie przychodów a jednocześnie rosną koszty
utrzymania zasobów niewykorzystywanych. Przedsiębiorstwo już nie
tylko księguje straty, ale realnie traci pieniądze.
Nieuniknionym skutkiem jest wyczerpanie się środków finansowych przed
osiągnięciem spodziewanego sukcesu. Aby wyciągnąć firmę z kryzysu
potrzeba nowych funduszy. W tej sytuacji, jeśli nie uda się znaleźć
inwestorów - przedsiębiorstwo upada. Jeżeli jednak znajdą się
inwestorzy, zwykle oznacza to dla właścicieli zmniejszenie ich udziałów
w firmie lub nawet całkowitą utratę kontroli nad przedsiębiorstwem.
Skutki planowania pesymistycznego
Planowanie pesymistyczne lub zbyt ostrożne
wydaje się mniejszym złem. W takiej sytuacji
wspólnicy mogą być miło zaskoczeni rozwojem
firmy, który jest szybszy niż zakładano. Niestety
planowanie zbyt pesymistyczne może mieć
również bardzo poważne skutki negatywne.
Możliwości i zagrożenia
Każde przedsięwzięcie obciążone jest pewnym ryzykiem. Źródłem
zagrożeń może być sama firma (np. sposób jej zarządzania) jak
również czynniki zewnętrzne (np. warunki rynkowe). Należy mieć
na uwadze, że poziom ryzyka i jego źródła mogą się zmieniać.
Ocena ryzyka polega w dużym stopniu na umiejętności przewidywania.
Można jej dokonać w oparciu o pewne założenia, zwykle
przedstawiane w formie scenariuszy, które ułatwiają
przeprowadzenie symulacji rozwoju firmy w zależności od
warunków. Biznesplan powinien zawierać nie więcej niż trzy takie
scenariusze. Zazwyczaj są to:
 scenariusz bazowy – najbardziej prawdopodobny
 scenariusz optymistyczny – pokazuje rozwój sytuacji w przypadku
spełnienia się najbardziej optymistycznych przewidywań i założeń.
 scenariusz pesymistyczny – pokazuje rozwój sytuacji przy
pojawieniu się wszystkich przewidywanych zagrożeń i realizacji
najbardziej pesymistycznych założeń.
Plan finansowy i źródła finansowania
Przede wszystkim należy zastanowić się ile pieniędzy potrzeba na
założenie i prowadzenie przedsiębiorstwa. Dla ustalenia tego
możemy posłużyć się planem finansowym opartym na
założeniach, które przyjęliśmy przy pracy nad koncepcją
rozwoju firmy. Kolejne ważne pytanie dotyczy ilości środków
płynnych (gotówki), do których powinniśmy mieć stały
dostęp, aby firma była w stanie regulować swoje bieżące
płatności. Jest to najważniejsze zadanie w zakresie planowania
finansowego. Trzecie pytanie to w jaki sposób i skąd możemy
uzyskać niezbędne fundusze. W większości przypadków
założyciele są w stanie dostarczyć jedynie drobną część
potrzebnych funduszy. Znalezienie inwestorów jest zatem
sprawą kluczową.
Planowanie finansowe
Przedsiębiorstwo powinno dysponować danymi na temat
najważniejszych wskaźników określających finansową sytuację
firmy. Chodzi tu przede wszystkim o wysokość generowanego
zysku/straty, przepływ gotówki i wysokość kapitału, jaki
będzie nam potrzebny w procesie realizacji biznesplanu.
Biznesplan powinien zawierać plan finansowy firmy. Bardzo
szczegółowe wyliczenia finansowe nie są konieczne, gdyż
wszelkie prognozy nie są dokładne, a w szczególności te
dotyczące nowo powstającego przedsiębiorstwa. Zwykle dobre
wrażenie robi na inwestorach przedstawienie kilku starannie
przemyślanych wyliczeń i wskaźników.
Nasz biznesplan powinien dawać odpowiedź na
następujące pytania:
 ile pieniędzy firma potrzebuje i w jakim okresie
czasu?
 jakich zysków można spodziewać po
wprowadzeniu firmy na rynek?
 na jakich założeniach oparte są prognozowane
wyniki?
 Informacje te pozwolą inwestorom zorientować
się, na ile przedstawione przez nas dane są
realistyczne i czy traktować nasz projekt jako
dobrą inwestycję na przyszłość.
Co powinien zawierać plan finansowy załączony
do biznesplanu?







rachunek przepływów pieniężnych (planowanie płynności)
rachunek wyników,
bilans,
prognoza na okres 3-5 lat, wykraczająca przynajmniej o jeden rok
poza moment
przekroczenia progu rentowności, czyli poza moment uzyskania
dodatnich przepływów pieniężnych,
szczegółowy plan finansowy na pierwsze 2 lata (w ujęciu
miesięcznym lub kwartalnym),
plany roczne.
Wszystkie podane liczby muszą opierać się na racjonalnych
założeniach (w planie należy podać tylko główne założenia).
Obliczanie stopy zwrotu zainwestowanego kapitału
Z punktu widzenia inwestora, wszystkie środki zaangażowane w
nową firmę przynoszą początkowo ujemne przepływy
gotówkowe. W momencie, kiedy firma przekroczy próg
rentowności, dodatnie przepływy gotówkowe nie zostaną
natychmiast wypłacone w postaci dywidendy, ale zostaną
wykorzystane do wzmocnienia bilansu. Gotówka wróci do
inwestorów w momencie ich wyjścia z inwestycji. Ponieważ
przepływy pieniężne będą miały miejsce na przestrzeni kilku
lat, muszą zostać zdyskontowane, to znaczy obliczone w
odniesieniu do teraźniejszości (obliczenie odsetek i odsetek
skumulowanych).
Do obliczenia zwrotu z inwestycji stosuje się
metodę wewnętrznej stopy zwrotu (IRR, z ang.
internal rate of return). Wewnętrzna stopa
zwrotu to stopa procentowa, przy której
zdyskontowana suma wszystkich dodatnich i
ujemnych przepływów pieniężnych wynosi zero.
Większość kalkulatorów i arkuszy kalkulacyjnych
posiada funkcję obliczania IRR, np. w
programie Excel jest to funkcja IRR().
Podstawowe zasady rachunkowe
Zestawienia rachunkowe składają się z trzech
części:
- Rachunku zysków i strat (rachunku wyników),
- Bilansu,
- Rachunku przepływów pieniężnych.
Rachunek zysków i strat
pokazuje wyniki finansowe na przestrzeni pewnego okresu
czasu, zwykle jednego roku. Jest to lista wszystkich
wydatków i przychodów firmy, która spełnia dwa
zadania. Po pierwsze pokazuje wynik (zysk lub stratę)
działalności firmy w danym okresie czasu. Pokazuje
również, jakie elementy składają się na wyniki firmy i w
jaki sposób są one ze sobą powiązane. Możemy na
przykład zobaczyć, jaki procent całości kosztów
stanowią wydatki na wynagrodzenia pracowników lub
jaką część całych przychodów stanowią koszty
materiałowe.
Bilans
obrazuje sytuację finansową firmy w danym
momencie, zwykle jest to koniec roku. Bilans
zawiera stan aktywów i pasywów firmy danego
dnia. Przez aktywa rozumie się wszystkie
składniki majątku firmy, a przez pasywa źródła
ich finansowania. Tym samym oznacza to, że
suma aktywów i suma pasywów muszą być sobie
równe, a bilans prezentuje źródła kapitału, jakim
firma dysponuje oraz sposób, w jaki kapitał ten
jest inwestowany.
Rachunek przepływów pieniężnych
Jednak najważniejszym wyliczeniem przy planowaniu i
wprowadzaniu firmy na rynek jest rachunek przepływów
pieniężnych. Jest to informacja dla założycieli i inwestorów na
temat ilości środków płynnych, jakie zostały wydane lub
wytworzone przez firmę w danym okresie. Przepływy pieniężne
są rzeczywistym wskaźnikiem dochodowości firmy. Wskaźnik ten
może być obliczony bezpośrednio na podstawie przychodów i
wydatków firmy lub też można go uzyskać pośrednio z bilansu i
rachunku wyników. Przepływy pieniężne pokazują czy
działalność firmy pochłania czy też wytwarza gotówkę. W trakcie
działalności przedsiębiorstwa są okresy, gdy przepływ gotówki
jest ujemny, zwłaszcza we wstępnej fazie rozwoju firmy. Suma
tych ujemnych przepływów to wymagane finansowanie
przedsiębiorstwa.