Transcript PODATEK DOCHODOWY OD OSÓB FIZYCZNYCH

PODATEK DOCHODOWY
OD OSÓB FIZYCZNYCH
PODATEK DOCHODOWY OD OSÓB
FIZYCZNYCH (PIT) – ŹRÓDŁA PRAWA
• Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku
dochodowym od osób fizycznych, tj. Dz. U. z
2012 r., poz. 361
• Nie ma źródeł prawa Unii Europejskiej
Podatek dochodowy od osób
fizycznych - geneza
• 1799 – Anglia (podatek o charakterze
nadzwyczajnym)
• 1842 – Anglia (jako podatek stały, o
charakterze cedularnym, tj. opodatkowanie
odrębne dla poszczególnych rodzajów
dochodów)
• 1891 – Prusy (globalny podatek dochodowy –
opodatkowanie od sumy dochodów z
poszczególnych źródeł dochodów)
Podatek dochodowy od osób
fizycznych - zasady
• Zasada powszechności podmiotowej
• Zasada powszechności przedmiotowej
• Zasada opodatkowania „czystego” dochodu w
ujęciu przedmiotowym
• Zasada opodatkowania „czystego” dochodu w
ujęciu podmiotowym
POWSZECHNOŚĆ PODMIOTOWA
• Opodatkowaniu podlegają dochody wszystkich
osób je osiągających (PIT -> wszystkie osoby
fizyczne)
• Brak wyłączeń oraz zwolnień podmiotowych
(nie ma takich w polskiej ustawie o PIT)
• Osoby fizyczne podlegają opodatkowaniu PIT
na zasadzie nieograniczonego lub
ograniczonego obowiązku podatkowego
Nieograniczony/ograniczony
obowiązek podatkowy
• Kryterium: miejsce zamieszkania osoby
fizycznej (centrum interesów życiowych lub
fizyczne przebywanie przez okres 183 dni w
roku podatkowym)
Nieograniczony obowiązek
podatkowy
Ograniczony obowiązek
podatkowy
Nieograniczony/ograniczony
obowiązek podatkowy (2)
Nieograniczony obowiązek
podatkowy
Ograniczony obowiązek
podatkowy
Poza terytorium RP
położenie
źródeł
przychodów
Na
terytorium
RP
POWSZECHNOŚĆ PRZEDMIOTOWA
• Opodatkowaniu podlegają dochody wszelkiego
rodzaju – tj. niezależnie od źródła ich
pochodzenia. Wyjątki: zwolnienia przedmiotowe
oraz wyłączenia podatkowe.
• Opodatkowaniu podlegają łączne dochody – po
zsumowaniu dochodów z poszczególnych źródeł
przychodów (kumulacja podatkowa). Wyjątki:
niektóre dochody nie podlegają łączeniu (np.
dochody z lokat bankowych, dochody z
wygranych w grach losowych, dochodu z
dywidend, dochody z obrotu akcjami, dochody z
działalności gospodarczej przy wyborze opcji
podatku liniowego).
Dochody podlegające PIT
• Art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Źródłami przychodów są:
1) stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni
produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta;
2) działalność wykonywana osobiście;
3) pozarolnicza działalność gospodarcza;
4) działy specjalne produkcji rolnej;
5) (uchylony);
6) najem, podnajem, dzierżawa, poddzierżawa oraz inne umowy o podobnym charakterze, w tym
również dzierżawa, poddzierżawa działów specjalnych produkcji rolnej oraz gospodarstwa rolnego lub jego
składników na cele nierolnicze albo na prowadzenie działów specjalnych produkcji rolnej, z wyjątkiem
składników majątku związanych z działalnością gospodarczą;
7) kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione
w pkt 8 lit. a-c;
8) odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:
a) nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
b) spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu
jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
c) prawa wieczystego użytkowania gruntów,
d) innych rzeczy,
- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku
odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a-c - przed upływem pięciu lat,
licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy - przed
upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te
odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany;
9) inne źródła.
OPODATKOWANIE „CZYSTEGO”
DOCHODU W UJĘCIU PRZEDMIOTOWYM
• Dochodem jest tylko ta wartość, która
pozostaje do dyspozycji osoby fizycznej i może
być przeznaczona na realizację jej potrzeb
osobistych
• Dochodem są wszelkie uzyskane wpływy
pomniejszony o koszty poniesione w celu ich
osiągnięcia (te koszty nie stanowią realizacji
potrzeb osobistych osoby fizycznej)
Zasady ustalenia dochodu
podatkowego
• Art. 9 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od
osób fizycznych:
„ Dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy
art. 24-25 nie stanowią inaczej, jest nadwyżka
sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich
uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli
koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów,
różnica jest stratą ze źródła przychodów”.
Dochód (=) przychód (-) koszty
Przychody podatkowe
• otrzymane lub postawione do dyspozycji
podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i
wartości pieniężne oraz
• wartość otrzymanych świadczeń w naturze i
• wartość innych nieodpłatnych świadczeń
……………………………
• kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie
otrzymane (dla dochodów z pozarolniczej
działalności gospodarczej)
Koszty podatkowe
• Art. 23 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób
fizycznych:
„ Kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w
celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo
zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem
kosztów wymienionych w art. 23”.
To koszty:
- faktycznie poniesione
- w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo
zabezpieczenia źródła przychodów
- niewyłączone „z góry” z katalogu kosztów
Koszty ryczałtowe
kwota kosztów określona „z
góry”
• dot. dochodów ze stosunku
pracy
• wynoszą 111 zł 25 gr
miesięcznie…
• zakaz odliczenia kosztów
faktycznie poniesionych, z
wyjątkiem kosztów dojazdu
do pracy środkami
komunikacji publicznej na
podstawie biletów
imiennych okresowych
jako „z góry” określony
procent przychodów
• dot. przychodów ze zlecenia, z
tytułu umowy o dzieło lub
korzystania z praw autorskich
• 20% (dot. przychodów ze
zlecenia, z tytułu umowy o
dzieło) lub 50% przychodów
(dot. przychodów z korzystania
z praw autorskich)
• jeśli podatnik wykaże, że
faktycznie poniósł wyższe
koszty, może je uwzględnić po
stronie kosztów uzyskania
przychodów
OPODATKOWANIE „CZYSTEGO”
DOCHODU W UJĘCIU PODMIOTOWYM
• Zasada ta odnosi dochód do zdolności podatkowej
osoby fizycznej, tj. jej sytuacji osobistej, która
wymaga uwzględnienia przy opodatkowaniu (przez
obniżenie podstawy opodatkowania lub samej
kwoty podatku)
• Realizowana przez:
1) minimum egzystencji
2) łączne opodatkowanie małżonków
3) opodatkowanie osób samotnie wychowujących
dzieci
4) ulgę na dzieci
Minimum egzystencji
Art. 27 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym
od osób fizycznych:
Podatek dochodowy, z zastrzeżeniem art. 2930e, pobiera się od podstawy jego obliczenia
według następującej skali:
Podstawa obliczenia podatku
ponad
do
85 528
85 528
Podatek wynosi
18% minus kwota zmniejszająca
podatek 556 zł 02 gr
14 839 zł 02 gr + 32% nadwyżki ponad
85 528 zł
Łączne opodatkowanie małżonków
• Art. 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
• „1. Małżonkowie podlegają odrębnemu opodatkowaniu od
osiąganych przez nich dochodów.
• 2. Małżonkowie podlegający obowiązkowi podatkowemu, o którym
mowa w art. 3 ust. 1, między którymi istnieje przez cały rok
podatkowy wspólność majątkowa, pozostający w związku
małżeńskim przez cały rok podatkowy mogą być, z zastrzeżeniem
ust. 8, na wspólny wniosek wyrażony w zeznaniu podatkowym,
opodatkowani łącznie od sumy swoich dochodów określonych
zgodnie z art. 9 ust. 1 i 1a, po uprzednim odliczeniu, odrębnie przez
każdego z małżonków, kwot określonych w art. 26 i art. 26c; w tym
przypadku podatek określa się na imię obojga małżonków w
podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy łącznych
dochodów małżonków”.
Łączne opodatkowanie małżonków (2)
• Przesłanki:
1) oboje małżonkowie podlegają nieograniczonemu
obowiązkowi podatkowemu,
2) istnieje przez cały rok podatkowy pomiędzy nimi
wspólność majątkowa,
3) pozostają w związku małżeńskim przez cały rok
podatkowy,
4) wspólny wniosek wyrażony w zeznaniu podatkowym
(złożonym w terminie)
• Zasady opodatkowania:
1) opodatkowanie łącznie od sumy swoich dochodów
2) podatek określa się na imię obojga małżonków
3) w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy
łącznych dochodów małżonków.
Łączne opodatkowanie małżonków (3)
• Małżonek A – dochód: 10.000 zł (podatek liczony
odrębnie – 1.244 zł)
• Małżonek B – dochód: 100.000 zł (podatek liczony
odrębnie – 19.470 zł)
• Połowa sumy dochodów: ½ x 110.000 zł = 55.000
zł
• Podatek obliczony od połowy sumy dochodów:
9.344 zł
• Podatek na imię obojga małżonków: 2 x 9.344 =
18.688 zł
Opodatkowanie osób samotnie
wychowujących dzieci
• Obowiązują te same zasady, co przy łącznym
opodatkowaniu małżonków
• Łączy się dochody rodzica oraz dziecka (u
dziecka zazwyczaj to „0”)
•
•
Ulga na dzieci
Odliczenie od podatku obliczonego według skali podatkowej (pomniejsza podatek) – ok. 112 zł rocznie
za jedno dziecko
Art.27f ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Odliczeniu podlega kwota stanowiąca 1/6 kwoty zmniejszającej podatek określonej w pierwszym
przedziale skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, za każdy miesiąc kalendarzowy roku
podatkowego, w którym podatnik wykonywał władzę, pełnił funkcję albo sprawował opiekę,
o których mowa w ust. 1. Odliczenie nie przysługuje, poczynając od miesiąca
kalendarzowego, w którym dziecko 1, w stosunku do:
1) jednego małoletniego dziecka - kwota stanowiąca 1/6 kwoty zmniejszającej podatek
określonej w pierwszym przedziale skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ust. 1, jeżeli
dochody podatnika:
a) pozostającego przez cały rok podatkowy w związku małżeńskim i jego małżonka, nie
przekroczyły w roku podatkowym kwoty 112.000 zł,
b) niepozostającego w związku małżeńskim, w tym również przez część roku podatkowego, nie
przekroczyły w roku podatkowym kwoty 56.000 zł, za wyjątkiem podatnika samotnie
wychowującego małoletnie dziecko wymienionego w art. 6 ust. 4, do którego ma
zastosowanie kwota dochodu określona w lit. a;
2) dwojga małoletnich dzieci - kwota stanowiąca 1/6 kwoty zmniejszającej podatek określonej w
pierwszym przedziale skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ust. 1, na każde dziecko.
3) trojga i więcej małoletnich dzieci - kwota stanowiąca:
a) 1/6 kwoty zmniejszającej podatek określonej w pierwszym przedziale skali podatkowej, o
której mowa w art. 27 ust. 1, odpowiednio na pierwsze i drugie dziecko,
b) 1/4 kwoty zmniejszającej podatek określonej w pierwszym przedziale skali podatkowej, o
której mowa w art. 27 ust. 1, na trzecie dziecko,
c) 1/3 kwoty zmniejszającej podatek określonej w pierwszym przedziale skali podatkowej, o
której mowa w art. 27 ust. 1, na czwarte i każde kolejne dziecko.
Ryczałty w podatku dochodowym
• Karta podatkowa – opodatkowanie na podstawie
tzw. znamion zewnętrznych (rodzajem
działalności, jej zakresem i rozmiarem)
• Opodatkowanie osób duchownych opodatkowanie na podstawie tzw. znamion
zewnętrznych (funkcją i rozmiarem)
• Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych:
- Nie uwzględnia się kosztów uzyskania przychodów
- Podstawę opodatkowania stanowi wielkość
przychodów
- Stawka podatkowa uzależniona jest od rodzaju
działalność (uwzględnia szacunkowe koszty w tego
rodzaju działalności)
PODATEK OD NIERUCHOMOŚCI
Podatek od nieruchomości (1)
• Uregulowany w ustawie z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach
i opłatach lokalnych
• Obciąża własność obiektów uznawanych przez ustawę o
podatkach i opłatach lokalnych za nieruchomości
• To podatek majątkowy
• Wysokość dochodu uzyskiwanego z nieruchomości nie jest
istotna dla wysokości obciążeń podatkowych z tytułu tego
podatku
• To nie jest podatek obciążający wartość nieruchomości (nie
ma charakteru podatku katastralnego)
Podatek od nieruchomości (2)
• Podatnicy podatku:
– właściciele oraz posiadacze samoistni nieruchomości lub
obiektów budowlanych, użytkownicy wieczyści gruntów
– również posiadacze – w tym posiadacze zależni –
nieruchomości lub obiektów budowlanych (lub ich części),
stanowiących własność Skarbu Państwa lub jednostki
samorządu terytorialnego
• Przedmiot opodatkowania:
– grunty
– budynki lub ich części
– budowle lub ich części – o ile są związane z prowadzeniem
działalności gospodarczej
Podatek od nieruchomości (3)
• Podstawa opodatkowania:
– w przypadku gruntów i budynków – ich powierzchnia użytkowa
wyrażona w metrach kwadratowych
– w przypadku budowli – ich wartość ustalona na potrzeby amortyzacji
dla celów podatku dochodowego
• Stawki podatkowe:
– określone w uchwale podejmowanej przez radę gminy
– rada gminy nie może przekroczyć górnej granicy stawek wynikających z
ustawy o podatkach i opłatach lokalnych
– uzależnione od rodzaju obiektu i jego przeznaczenia
– w przypadku gruntów i budynków to stawka kwotowa, w przypadku
budowli to 2% ich wartości
Podatek od nieruchomości (4)
Obowiązki podatników:
• W przypadku osób fizycznych - złożenie wykazu
nieruchomości; na podstawie tego wykazu organ
podatkowy wydaje decyzję wymiarową
• W przypadku osób prawnych lub jednostek
organizacyjnych nieposiadających osobowości
prawnej – złożenie do 15 stycznia roku podatkowego
deklaracji, z której wynika podatek do zapłaty
• Uiszczanie rat podatku od nieruchomości