Transcript Księgi podatkowe

Rzetelność i niewadliwość ksiąg
podatkowych
Collegium Mazovia
Innowacyjna Szkoła Wyższa w Siedlcach
wydz. Ekonomii i Zarządzania
mgr Dorota Mirosław
Listopad 2012
Księgi podatkowe – podział
Księgi podatkowe
Podatnik jest zobowiązany prowadzić księgi
podatkowe :
1. rzetelnie
2. w sposób niewadliwy :
- bezbłędnie
- sprawdzalnie
- bieżąco
Księgi podatkowe
Rzetelność księgi - polega na poprawności materialnej.
• Księgi podatkowe uważa się za prowadzone rzetelnie ,
jeśli dokonywane w nich zapisy odzwierciedlają stan
rzeczywisty a zatem umożliwiają ustalenie prawidłowej
kwoty podstawy opodatkowania.
• Księgi rzetelne powinny zawierać poprawne zapisy
dotyczące wszystkich zdarzeń mających wpływ na
rozliczenia podatkowe danej jednostki
Księgi podatkowe
Przykłady naruszenia zasady rzetelności ksiąg
podatkowych :
•
•
•
nieujęcie w księgach części zdarzeń
ujecie zdarzeń nieistniejących
dokonanie wpisów do księgi w nieprawidłowej
wysokości:
- niezgodna z rzeczywistą ilość zakupionego
towaru
- niezgodna z rzeczywistą zaniżona/zawyżona
cena nabycia towaru
Księgi podatkowe
Wadliwość księgi podatkowej - polega na uchybieniach formalnych w ich
prowadzeniu.
Za niewadliwe uważa się księgi podatkowe prowadzone zgodnie z przepisami
prawa i zasadami wynikającymi z właściwych przepisów
Dotyczą one :
• zakresu formalnego- dokonywanie zapisów w określonych kolumnach,
rubrykach, w określonych prawem terminach
• obowiązku prowadzenia dodatkowych ewidencji
• braku czytelności dokonanych zapisów
• wymazywania lub usuwania zapisów w niezgodny z zasadami sposób
• niezachowanie chronologiczności dokonywanych zapisów
• brak dat przy księgowaniu zdarzeń gospodarczych
• pozostawienie przy zapisach odstępów pozwalających na późniejszą
zmianę
Kryterium wadliwości ksiąg oparte jest na technicznych regułach ich
prowadzenia
Księga podatkowa może być wadliwa, lecz jednocześnie rzetelna
Księgi podatkowe
Księgi uznaje się za prowadzone bezbłędnie, jeżeli wprowadzono do
nich kompletnie i poprawnie wszystkie zakwalifikowane do
zaksięgowania w danym miesiącu dowody księgowe, zapewniono
ciągłość zapisów oraz bezbłędność działania stosowanych procedur
obliczeniowych
Poprawianie błędów
w zapisach
Skreślenie dotychczasowej treści
i wpisanie nowej, z zachowaniem czytelności
błędnego zapisu, oraz podpisanie poprawki
i umieszczenie daty dokonania poprawki
Wprowadzenie do księgi niewpisanych
dowodów lub dowodów zawierających
korekty błędnych zapisów
( znak minus - lub kolorem czerwonym)
Księgi podatkowe
Księgi uznaje się za sprawdzalne, jeżeli umożliwiają stwierdzenie poprawności
dokonanych w nich zapisów, stanów oraz działania stosowanych procedur
obliczeniowych, a w szczególności:
•
udokumentowanie zapisów pozwala na identyfikację dowodów i sposobu ich
zapisania w księgach
•
zapisy uporządkowane są chronologicznie i systematycznie według kryteriów
klasyfikacyjnych umożliwiających sporządzenie obowiązujących jednostkę
sprawozdań, w tym deklaracji podatkowych
•
w przypadku prowadzenia ksiąg przy użyciu komputera zapewniona jest
kontrola kompletności zbiorów
.
Księgi podatkowe
Księgi rachunkowe uznaje się za prowadzone bieżąco, jeżeli pochodzące
z nich informacje umożliwiają sporządzenie w terminie obowiązujących
jednostkę sprawozdań finansowych i innych sprawozdań, w tym deklaracji
podatkowych oraz dokonanie rozliczeń finansowych.
Księgi podatkowe
Jeżeli księgi ( ewidencje) podatkowe są prowadzone rzetelnie i niewadliwie, to
zobowiązanie podatkowe nie może buć ustalone inaczej niż na podstawie tych
ksiąg.
Stwierdzenie nierzetelności księgi podatkowej nie stwarza podstawy do ustalenia
przez organ podatkowy opodatkowania w drodze szacunkowej.
Zastosowanie tej metody może mieć miejsce tylko gdy nie ma innego sposobu
ustalenia podstawy opodatkowania
Rzetelność i niewadliwość ksiąg podatkowych służy do kwalifikacji następstw tych
zdarzeń zarówno na gruncie prawa podatkowego ( wysokość zobowiązania
podatkowego) oraz na gruncie odpowiedzialności skarbowej.
Brak rzetelności jest przestępstwem skarbowym, a wadliwość ksiąg wykroczeniem.
Podatkowa księga przychodów i rozchodów
Podatkową księgę przychodów i rozchodów uważa się za rzetelną jeżeli
dokonywane w niej zapisy odzwierciedlają stan rzeczywisty.
Stan rzeczywisty oznacza, że zdarzenie gospodarcze faktycznie zaistniało
w rzeczywistości.
Za niewadliwą uważa się księgę prowadzoną zgodnie z przepisami
rozporządzenia o pkpr i objaśnieniami do wzoru księgi.
Podatkowa księga przychodów i rozchodów
Księgę przychodów i rozchodów uważa się za rzetelną również wtedy gdy:
•
niewpisane lub błędnie wpisane kwoty przychodu nie przekraczają łącznie 0,5% przychodu
wykazanego w księdze za dany rok podatkowy lub przychodu wykazanego w roku
podatkowym do dnia, w którym urząd skarbowy lub organ kontroli skarbowej stwierdził te błędy
•
brak właściwych zapisów jest związany z nieszczęśliwym wypadkiem lub zdarzeniem
losowym, które uniemożliwiło podatnikowi prowadzenie księgi
•
błędy spowodowały podwyższenie kwoty podstawy opodatkowania, z wyjątkiem błędów
polegających na niewykazaniu lub zaniżeniu kosztów zakupu materiałów podstawowych,
towarów handlowych oraz kosztów robocizny
•
podatnik uzupełnił zapisy lub dokonał korekty błędnych zapisów w księdze przed
rozpoczęciem kontroli przez urząd skarbowy lub przez organ kontroli skarbowej
•
błędne zapisy są skutkiem oczywistej omyłki, a podatnik posiada dowody księgowe
odpowiadające warunkom, określonym w rozp. o pkpr
Przepisy stosuje się odpowiednio w przypadku stwierdzenia braku zapisów lub blędnych zapisów
dotyczących kosztów uzyskania przychodu
Podatkowa księga przychodów i rozchodów
Stwierdzenie, że księga przychodów i rozchodów nie jest rzetelna lub jest
wadliwa w całości lub w części skutkuje tym, że traci ona w tym
zakresie szczególną moc dowodową, nadaną jej przepisami Ordynacji
podatkowej.
Brak rzetelności zawsze pozbawia księgę tej wagi a wadliwość tylko w
zakresie w jakim skutki wadliwości mają istotne znaczenie dla sprawy.
Ewidencja przychodów u podatników
opodatkowanych w formie ryczałtu
Za niewadliwą uważa się ewidencję prowadzoną zgodnie z przepisami ustawy
i rozporządzenia w sprawie wykonywania niektórych przepisów ustawy o
zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych
przez osoby fizyczne oraz objaśnieniami do wzoru ewidencji.
Za rzetelną ewidencję uważa się jeżeli dokonywane w niej zapisy odzwierciedlają
stan rzeczywisty.
Ewidencja przychodów
Ewidencje przychodów uważa się za rzetelną i niewadliwą również wtedy gdy :
•
niewpisane lub błędnie wpisane kwoty przychodów łącznie nie
przekraczają 0,5% przychodu wykazanego w ewidencji za dany rok
podatkowy lub przychodu wykazanego w roku podatkowym do dnia, w
którym urząd skarbowy lub organ kontroli skarbowej stwierdził te błędy
•
brak właściwych zapisów jest związany z nieszczęśliwym wypadkiem lub
zdarzeniem losowym, które uniemożliwiło podatnikowi prowadzenie
ewidencji
•
podatnik uzupełnił zapisy lub dokonał korekty błędnych zapisów w
ewidencji przed rozpoczęciem kontroli przez urząd skarbowy lub przez
organ kontroli skarbowej
•
błędne zapisy są skutkiem oczywistej omyłki a podatnik posiada
prawidłowe dowody księgowe
Odpowiedzialność za wadliwe prowadzenie
ksiąg podatkowych
Zakres konsekwencji z tytułu nierzetelnego i wadliwego prowadzenia ksiąg
podatkowych:
1. ukaranie podatnika karami wynikającymi z kodeksu karnego
2. ukaranie biura rachunkowego, prowadzącego księgi rachunkowe, karami z
kodeksu karnego skarbowego przy równoczesnym ukaraniu podatnika
3. nieuznanie ksiąg podatkowych za dowód w postępowaniu podatkowym i w
konsekwencji oszacowanie podstawy opodatkowania - art 23 Ordynacji
podatkowej
4 specjalne formy oszacowania przychodów dla podatników zryczałtowanego
podatku dochodowego – Art 17 Ustawy o zryczałtowanym podatku
dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne
5 sankcje karne przy naruszeniu zasad obowiązujących przy ewidencji podatku
VAT oraz braku ewidencjonowania przy użyciu kas fiskalnych
6 utrata prawa do odliczenia podatku naliczonego VAT
7 odsetki karne od zaległości podatkowych oraz brak możliwości zaliczenia ich
do kosztów uzyskania przychodów
8 inne sankcje wynikające z ustawy o rachunkowości
Odpowiedzialność za wadliwe prowadzenie
ksiąg podatkowych
Podatnik odpowiada za wynikające z zobowiązań podatkowych podatki całym
swoim majątkiem – Art. 26 Ordynacji podatkowej
Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych art.30 – „ Od dochodów z
nieujawnionych żródeł przychodów lub nie znajdujących pokrycia w
ujawnionych źródłach pobiera się zryczałtowany podatek dochodowy w
wysokości 75 % dochodu”
Ustawa o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów
osiąganych przez osoby fizyczne art. 17„W przypadku nieprowadzenia ewidencji lub prowadzenia jej niezgodnie
z warunkami wymaganymi do uznania jej za dowód w postępowaniu
podatkowym, organ podatkowy określi wartość niezaewidencjonowanego
przychodu, w tym również w drodze oszacowania, i ustali od tej kwoty
ryczałt od przychodów ewidencjonowanych. Ryczałt stanowi
pięciokrotność stawek które byłyby zastosowane do przychodu w
przypadku jego ewidencjonowania nie wyższej niż 75% przychodu”
Odpowiedzialność podatnika
Czyny podlegające odpowiedzialności karno - skarbowej
/Stawka dzienna – minimalne wynagrodzenie w danym roku podatkowym/
Lp Czyn
Art. / Kara
Opis
1
nieprowadzenie ksiąg
podatkowych
art.60 § 1 k.k.s
Kara - do 240 stawek dziennych
bierne zachowanie podatnika
2
nieprzechowywanie
księgi
art.60 § 2 k.k.s
Kara - do 240 stawek dziennych
podatnik księgi prowadzi lecz ich nie
przechowuje w miejscu i w terminach
ustalonych ustawami
3
brak rzetelności przy
prowadzeniu księgi
art.61 § 1 k.k.s
Kara - do240 stawek dziennych
podatnik księgi podatkowe prowadzi ale
rejestruje w nich zdarzenia w sposób nierzetelny
4
wadliwość prowadzenia
ksiąg
art.61 § 2 k.k.s
Grzywna
wykroczenie mniejszej wagi
5
zatajenie lub podanie
danych nieprawdziwych
art.56 k.k.s
Kara - do 720 stawek dziennych
podatnik jest w posiadaniu rzetelnych danych
ale ukrywa je w celu zmniejszenia zobowiązania
podatkowego
6
odmowa okazania ksiąg
podatkowych lub ich
niszczenie
art.83 k.k.s
Kara do - 720 stawek dziennych
celowe zachowanie się podatnika przed kontrolą
podatkową