Transcript İmmün Sistem Patolojisi *

İmmün Sistem Patolojisi
*Hipersensitivite (aşırı
duyarlılık) reaksiyonları
*İmmün yetersizlik durumları
*Otoimmün hastalıklar
*Transplantasyon patolojisi
*Tümör immünolojisi
*Amiloidosis
Tanıya Yaklaşım İçin Yöntem
•
•
•
•
Klinik
Laboratuar (seroloji önemli)
Makroskopi
Mikroskopi (Işık m.,polarize ışık ile ışık m.
immünfloresan mikroskopi,
elektron mikroskopi)
İmmün Sistem Patolojisi
•
•
•
•
•
•
Aşırı duyarlılık reaksiyonları
Otoimmün hastalıklar
İmmün yetmezlikler
Amiloidozis
Transplantasyon patolojisi
Tümör immünolojisi
İlgili organlar
•
•
•
•
•
•
•
Kemik ilği, kök(stem) hücre CD34 pozitif (+) dir
Lenf bezleri
Dalak
Timus
Mukozal lenfoid doku (MALT)
Dolaşan kan
Çeşitli dokularda doku makrofajları (akciğerde alveoler
makrofajlar, memede duktal makrofajlar, karaciğerde
Kupffer hücreleri, deride Langerhans hücreleri, beyinde
mikroglialar vs)
T lenfositler
• Kemik iliğinde, timusda, lenf bezlerinde parakortikal
bölgede, dalakda santral arterioller çevresinde ve MALT
(mukozalardaki lenfoid doku) ve dolaşan kanda bulunurlar
• Periferik lenfositlerin %60-70 idir. T hücre reseptörü ile
hücreye bağlı antijeni tanırlar.
• CD3 ise T lenfositlerin yüzey proteinidir. Antijen
bağlanmasından sonra sinyal geçişini sağlar. CD3 antijene
direkt bağlanmaz
T lenfositler 2 gruptur
• CD4 pozitif (+) (helper / inducer) olanlar
%60 oranında bulunur
• CD8 (+) (sitotoksik / supresör) %30 oranında
bulunur
• CD4 / CD8 oranı = 2 / 1 dir
• T hücresinin yabancı bir antijeni
tanıyabilmesi için MHC (HLA) molekülleri
ileişbirliği gerekir.
• CD4 + hücreler
class II doku uygunluk
antijenleri (= major histokompatibilite
kompleksi (MHC) = human lökosit antijen
(HLA) ile,
• CD8 + hücreler
class I MHC ile
işbirliği gösterir
• MHC (HLA) kompleks 6. kromozomun kısa
kolunda bulunan multipl genlerden oluşur
B lenfositler
• Kemik iliğinde, lenf bezlerinde kortikal bölgede,
dalakda foliküllerde, MALT (mukozalardaki lenfoid
doku) ve dolaşan kanda bulunurlar
• Lenfositlerin %10-20 sini oluştururlar
• Germinal merkez oluştururlar
• Immunoglobulinler (Ig) yanısıra çeşitli yüzey
antijenlerin varlığı ile tanınırlar (CD10, CD19,
CD20,CD79a, CD138 ve kompleman reseptörü ile
EBV de bağlayan CD21 gibi)
CD4 + helper(Th)hücreler
• AIDS de enfekte olan hücrelerdir
• 2 gruptur
• Th 1, IL-2 ve IFN-gama salgılar. Hücresel immünitede
yardımcıdır
• Th 2, IL-4 ve IL-5 salgılar. Humoral immün sistemde
yardımcı hücrelerdir
Makrofajlar
• Yabancı antijenleri T hücrelere sunan hücrelerdir.
Dolaşan kanda, lenf bezinde, dalak ve diğer
dokularda bulunurlar
• Class II MHC molekülü içerirler
• Sitokin sekrete ederek, T, B lenfosit, endotel
hücresi ve fibroblast stimülasyonu yaparlar
• Toksik metabolitler ve proteolitik enzimler
salgılarlar
• Tip IV aşırı duyarlılık reaksiyonunda efektör
hücrelerdir
Dendritik ve Langerhans hücreleri
• Class II molekülleri içerir, antijeni
sunarlar
• Zayıf fagositikdirler
Natural Killer (NK) hücreler
• Azurofil granülleri vardır
• T lenfositler gibi CD2 (+) hücrelerdir.
CD3 negatif (-) , CD 16 (+), CD56 (+), TCR (-) dir
• CD16 Ig G için, Fc reseptörüdür. Yani Ig G kaplı
hücreleri NK hücreler lizise uğratır
• Bir bölümü class I MHC’yi tanır ve lizisi önler
• IFN gama salgılar.
Histokampatibilite genleri (antijenleri)
(MHC) (HLA)
• 6. kromozomda bulunurlar
• İmmün reaksiyonların önemli
düzenleyicisidirler
• MHC gen ürünleri 3 sınıftır
– Class I proteinler
– Class II proteinler
– Class III proteinler
Histokampatibilite genleri (antijenleri)
(MHC) (HLA)
• Class I antijenler, nükleuslu hücreler ve
trombositlerde bulunur. HLA-A,B,C lokusları vardır
• Class II antijenler, HLA D lokusundadır. Monosit,
makrofaj, dendritik hücreler, B hücreler ve aktive T
hücrelerinde bulunur.
T hücrelerinden salınan IFN gama etkisi ile endotel
hücreleri, fibroblast ve böbrek epitel hücrelerinden
eksprese edilebilirler
Histokampatibilite genleri (antijenleri)
(MHC) (HLA)
• Class III proteinler, histokompatibilite antijenleri
olarak hareket etmez, komplemanı kodlarlar
• HLA molekülleri antijenleri T hücrelere sunar. Hem
humoral hem hücresel immünitede önemlidirler
• HLA nin bazı subgrupları ile hastalık birlikteliği de
bildirilmiştir. Örneğin, HLA-B27 ankilozan spondilit ile
birliktedir.
Aşırı duyarlılık reaksiyonları
•
•
•
•
Tip I
Tip II
Tip III
Tip IV
Aşırı duyarlılık reaksiyonları
• Tip I, antijen(allerjenin) etkisiyle CD4+Th2
lenfositlerden salınan sitokinler ile B hücre
aktivasyonu ve Ig E salınımı sonrasında mast
hücreleri ve bazofillerin aktivasyonu
• Tip II, antijenler intrensektir ve çoğu zaman
hücrelerin membranında lokalizedir
• Tip III, antijen-antikor kompleksleri ile oluşur
• Tip IV, Hücresel aşırı duyarlılık reaksiyonudur
Tip I
• Antikor(ak), antijenin(aj) giriş bölgesinde
oluşur(solunum, sindirim yolu mukozası, lenf
nodları gibi)
• CD4+ T lenfositlerin yardımı ile B lenfositler
IgE sentezler
• IgE mast hücreleri ve bazofillere bağlanır ve
• Bu kişide duyarlanma gerçekleşir
Tip I
• Duyarlanmış kişide, aj mast hücreleri ve
bazofillerde bulunan IgE reseptörü Fc
parçasına bağlanır
• Bu yolla, histamin salınımı ile 5-60 dakika
içinde
–
–
–
–
Vasodilatasyon
Eksüdasyonn
Gland sekresyonu
Bronş düz kas kontraksiyonu olmaktadır
Tip I
• Lokalize anafilaksi
– Ürtiker
– Allerjik rinit, konjonktivit,gastroenterit
– Atopi (Tip I reaksiyonuna ailesel yatkınlık) insanlarda
%10’ dur
• Sistemik anafilaksi
– Laringeal ödem, yaygın bronkokonstriksiyon, şiddetli
respiratuar distres, vasodilatasyon, eksüdasyon ve şok
gelişimi
Tip II
• Spesifik doku antijenine ak bağlanması
• Antikor bağımlı bir reaksiyondur, 3 tipdir
– 1.Kompleman aracılı sitotoksisite
– 2.Antikor bağımlı hücresel sitotoksisite
– 3.Antireseptör antikor aracılı hücresel
disfonksiyon
Tip II
• 1.Kompleman aracılı sitotoksisite
–
–
–
–
–
Transfüzyon reaksiyonları
Rh uygunsuzluğu (anne Rh-, bebek Rh+ ise)
Otoimmün hemolitik anemi
Goodpasture sendromu
Pemfigus vulgaris
Tip II
• 2.Antikor bağımlı hücresel sitotoksisite
– Doku antijenlerine atake IgG ile ilgilidir
– IgG-Fc fragmanı
nötrofil, eozinofil, makrofaj, NK
hücrelerin Fc reseptörüne bağlanır
membran
hasarı, proteaz salınımı
IgG’ nin atake olduğu
hücreler tahrip olur
• Parazitlere karşı savunmada, renal transplant
atılım reaksiyonunda etkili
Tip II
• 3.Antireseptör antikor aracılı hücresel
disfonksiyon
– Spesifik hücre yüzey reseptörlerine karşı
antikor oluşur
– Otoimmün tiroid hastalığı (Graves hastalığı,
Hashimoto tiroiditi-TSH reseptörlerine karşı
otoantikor oluşumu)
– Myasteniz gravis,asetil kolin reseptörlerine
karşı otoantikorlar
Tip III
• İn-situ (lokalize) veya dolaşan immün kompleksler
ile oluşur
– Kompleman aktivasyonu, PMNL infiltrasyonu
hasarı
– Antijen endojen veya eksojen olabilir
doku
• Patoloji: Ödem, inflamasyon,efüzyon, fibrinöz
eksüda
• Klinik: Deri döküntüleri, endokardit, vaskülit,
serözit, sinovit, dermatit, artrit, glomerulonefrit
vs.)
Tip III
• 2 tiptir
• 1.Serum hastalığı
– Klinik: Ateş, lenfadenopati, deri döküntüleri ve artralji
– Serum C3 ve C4 seviyesi düşer
– Dokuda nekroz olmaz
• 2.Arthus reaksiyonu
– Duyarlanmış dermise antijen verilirse, önceden oluşmuş
antikorlarla birleşir
– Vaskülit ⃗⃗ trombüs ⃗⃗ hemoraji ve fokal iskemik nekroz
gelişir
Tip IV
•
•
•
•
T lenfositlerin etkin olduğu bir reaksiyondur
2 tiptir
1.CD4+ T lenfositlerle ⃗⃗ Geç tip
2.CD8+ T lenfositlerle ⃗⃗ hücresel sitotoksisite
Tip IV
1.CD4+
lenfositler
ile
Tip IV
*1.CD4+ lenfositler ile
• *12-48 saatte başlar, 3-4. günde
reaksiyon belirginleşir
• *Hücre içi mikroorganizmaların
savunmasında temeldir
• *Tüberkülin gibi deri testleri, tümör
immünitesi ve hücresel greft
atılımında etkili
Tip IV
• 2. CD8+ lenfositler ile
• Spesifik antijen, CD8+ lenfositler ile MHC I
aracılığı ile tanınır
• Sitotoksisite, CD8+ lenfositlerden salınan perforin
gibi sitotoksik maddelerle hedef hücre membran
hasarı olmaktadır
• Hepatit ve neoplasmlarda, bu reaksiyon olmaktadır
Transplantasyon Patolojisi
Otoimmün Hastalıklar
İmmün Yetmezlik
Hastalıkları
AIDS
ANA pozitif. Homojen nükleer boyanma paterni. Hasta serumunda
Nükleer aj’ e karşı+oto ak+Floresein ak+immünfloresein mikroskop
ANA test. 1:40 üzeri pozitif. 1:1012 gibi yüksek titreler önemli
otoim. hastalığı gösterir.
ANA test. SLE’ de çok tipik “rim” patern.
SLE’ da pozitif çift sarmallı DNA testi. Crithidia organizmalarının
floresans veren kinetoplastları pozitif testin göstergesidir.
“Speckled” patern. RNA’ ya karşı otoantikorları gösterir. Spesifik
değil. Ancak mikst konnektif doku hastalığını gösterebilir. Bu
hst larda tanı deneyimli kişilerle bile çok zordur.
“Nucleoler” patern. Skleroderma için tipik.
Diğer bir nükleoler patern.
Meşhur “LE” testi.Pembe blob’lar denatüre nükleuslardır. ANA
kadar hassas değildir.
DLE’ da malar
“butterfly” rash.
Hastaların
%5-10’ unda
SLE gelişir.
Az miktardaki malar
rash SLE için:
Oldukça tipikdir,
ancak tam olarak spesifik
değildir
Lupus nefriti. Glomerüller
Lupus nefritinde glomerülde
granüler tarzda
immün kompleks birikimi.
Ig, Ig G dir.
SLE. Lupus nefritinde subendotelyal immün birikimler
Lineer Ig birikimi. Goodpasture sendromu.
Otoimmün hastalık. Tip II duyarlılık reaksiyonu.
Sklerodermada
Sklerodaktili
(kalsinosis,
Reynauld fenomeni
Ösofegeal dismotilite
Telenjektaziler)
Sklerodermada “cheilitis” Riboflavin eksikliğine bağlıdır
Laringeal ödem. Eksitus. Tip I aşırı duyarlılık reaksiyonu sonucu.
Myokard. Akut hücresel atılım reaksiyonunda CD 3 pozitif T
lenfositler.
Akut vasküler atılım. Damar duva
rında IG G birikkim. Myokarddan.
Damar duvarında lenfosit
ler. HE boyalı doku kesiti.
Amiloid. Kongo Kırmızısı
Polarize ışıkda elma ye
şili rengi görünüm
Amiloid. HE
İmmunfloresan mikroskop.
AL amiloid
Amiloid fibrilleri-Elektron mikroskopi
HIV virüs
Yaşam siklusu
Genital yol mukozası. Kırmızı renkli hücre, Langerhans hücresi
Kavite oluşumu.
Alveollerde eksuda
Gomori Metanamin Silver
boyası
BAL’ da Giemsa boyası ile mikroorganizmalar (dot benzer)
Sitolojide karakteristik “foamy” cisim. Pap boyası.
İmmünperoksidaz boyasında mikroorganizmalar
Böbrekde kalsifikasyonlar
Dalakda büyüme “splenomegali”
ve eksuda odakları
Pnömoni.İnterstisyel fibrozis belirgin.
CMV inklüzyonları
İmmünperoksidaz ile CMV