Transcript FINANSE PRZEDSIĘBIORSTWA (1) dr Wanda Pełka

We współczesnym świecie finansów zmienna jest
wielkością stałą a ryzyko jedyną pewnością”.
Gregory Millman
FINANSE PRZEDSIĘBIORSTWA
(1)
dr Wanda Pełka
[email protected]
Program wykładu
FINANSE PRZEDSIĘBIORSTWA
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
Rodzaje przedsiębiorstw i czynniki zewnętrzne determinujące
funkcjonowanie firm.
Ryzyko w działalności przedsiębiorstwa – instrumenty
zabezpieczające.
Sprawozdania finansowe.
Struktura majątku przedsiębiorstwa.
Źródła finansowania działalności przedsiębiorstw.
Zarządzanie majątkiem obrotowym w przedsiębiorstwie.
Wartość przedsiębiorstwa – wycena spółek.
Analiza sytuacji finansowej przedsiębiorstwa.
Mechanizm dźwigni finansowej i operacyjnej.
Struktura kapitału w przedsiębiorstwie.
Opodatkowanie działalności przedsiębiorstw.
Zarządzanie kosztami w przedsiębiorstwie.
Inwestycje materialne przedsiębiorstwa.
Analiza sytuacji finansowej wybranych jednostek służby zdrowia.
Innowacje a rozwój przedsiębiorstw.
2
3
LITERATURA
1.
2.
3.
4.
5.
6.
J. Szczepański, L. Szyszko (red), Finanse przedsiębiorstwa,
PWE, Warszawa 2007.
M. Panfil (red) Finansowanie rozwoju przedsiębiorstwa.
Studia przypadków, Difin, Warszawa 2008.
W. Dębski, Teoretyczne i praktyczne aspekty zarządzania
finansami przedsiębiorstw, PWN, Warszawa 2005.
M. Wypych, Finanse przedsiębiorstwa z elementami
zarządzania i analizy, Wyd. Absolwent, Łódź 2007.
A. Rutkowski, Zarządzanie finansami, PWE, Warszawa 2007.
J. Czekaj, Z. Dreszer, Zarządzanie finansami przedsiębiorstw,
PWN, Warszawa 2007.
4
EGZAMIN
Część I: Test (aspekty teoretyczne – „słownik”)
Część II: Analiza SWOT dla określonej spółki
+ problemy analityczne (10 zagadnień) + własny
komentarz do analizowanych problemów
5
Rodzaje przedsiębiorstw
- kryterium wielkości zatrudnienia i obrotu
wg Rozporządzenia Komisji Europejskiej
z dnia 25.02.2004 r.
1)
2)
3)
4)
Mikrofirmy
Małe przedsiębiorstwa
Średnie przedsiębiorstwa
Duże przedsiębiorstwa
6
FAZY ROZWOJU
PRZEDSIĘBIORSTWA
1)
2)
3)
4)
Faza seed (zasiewu, zalążkowa)
Faza start-up (startu, uruchomienia działalności)
Faza ekspansji
Faza trwałego rozwoju
7
ZEWNĘTRZNE UWARUNKOWANIA
FUNKCJONOWANIA PRZEDSIĘBIORSTW
1)
2)
3)
4)
5)
Koniunktura gospodarcza (cykl koniunkturalny:
ożywienie, rozkwit, pogorszenie i recesja)
Polityka kursu walutowego
Polityka monetarna
Polityka fiskalna
Inflacja
A OBECNY ŚWIATOWY KRYZYS FINANSOWY
PRZYCZYNY KRYZYSU FINANSOWEGO
8
USA – specyfika rozwoju gospodarki amerykańskiej
Segment kredytów subprime
Spadek cen nieruchomości (spadek popytu)
Rozwój instrumentów i technik transferu ryzyka (sekurytyzacja)
Spadek wartości papierów wartościowych wyemitowanych na bazie
wierzytelności hipotecznych – ucieczka inwestorów od papierów
toksycznych
6)
W USA pomoc państwa dla instytucji finansowych tracących płynność
(Fannie Mae, Fredie Mac)
7)
W kłopoty wpadają banki inwestycyjne Lehman Brothers, AIG
8)
Załamanie na rynkach akcji, przenosi się do Europy – problemy
europejskich banków
9)
Decyzja rządu USA o wsparciu sektora finansowego kwotą 700 mld
USD
10) W Europie rządy zaczynają wspierać finansowo banki, gwarantują
depozyty + obniżenie stóp procentowych
1)
2)
3)
4)
5)
9
RYZYKA W DZIAŁALNOŚCI
PRZEDSIĘBIORSTWA
RYZYKO KURSOWE
Instrumenty zabezpieczające przed ryzykiem
kursowym
W A L U T Y
10
EEK
GBP
NOK
SEK
LVL
CAD
DKK
CNY
LTL
JPY
EUR
PLN
USD
RUB
CHF
CZK
HUF
SKK
UAH
HKD
AUD
NZD
11
Kurs walutowy – cena danej waluty wyrażona w
innej walucie
Zapis kursu walutowego to kwotowanie (notowanie)
BID/OFFER (ASK)
np. EUR/PLN: 3,6994/3,7093
waluta bazowa
1, 100, 1000
waluta kwotowana
12
ZMIANY KURSU WALUTOWEGO
Aprecjacja
Rewaluacja
Deprecjacja
Dewaluacja
Aprecjacja i deprecjacja waluty krajowej (np. PLN)
EUR/PLN
EUR/PLN
Deprecjacja PLN
Aprecjacja PLN
4,0
3,9
3,8
3,8
t
Aprecjacja PLN to deprecjacja EUR
Deprecjacja PLN to aprecjacja EUR
EUR/PLN: 3,9
EUR/PLN: 3,8
EUR/PLN: 3,8
EUR/PLN: 4,0
Uwaga ! Przy kwotowaniu bezpośrednim nie można utożsamiać zmiany
kursu ze zmianą wartości waluty.
13
14
Wpływ zmian kursu walutowego na
eksport i import
a) aprecjacja PLN
EUR/PLN: 4,0000
3,9000
100 szt. x 4,0000 = 400 PLN
100 szt. x 3,9000 = 390 PLN
b) deprecjacja PLN
EUR/PLN: 3,8000
3,9000
50 szt. x 3,8000 = 190 PLN
50 szt. x 3,9000 = 195 PLN
15
(2) Wpływ zmian kursu walutowego na bilans handlowy kraju
wzrost nadwyżki
eksport > import
waluta krajowa słaba
(b) spadek nadwyżki
eksport < import
waluta krajowa mocna
(c)
wzrost deficytu
eksport < import
waluta krajowa mocna
(d) spadek deficytu
eksport > import
waluta krajowa słaba
(a)
Czynniki determinujące kierunek zmian kursu EUR/PLN i
USD/PLN
16
17
Ryzyko kursowe – jest wynikiem zmiany kursów walut w
okresie pomiędzy zawarciem transakcji a jej realizacją.
np. zmiana kursów walut pomiędzy zawarciem kontraktu
eksportowego a otrzymaniem należności za sprzedany towar.
Ryzyko kursowe eksportera i importera
Ryzyko kursowe importera
Importer obawia się deprecjacji
waluty krajowej
Ryzyko kursowe eksportera
Eksporter obawia się
aprecjacji waluty krajowej
HEDGING WALUTOWY
Instrumenty ochrony przed ryzykiem kursowym np.
1. Transakcje terminowe forward
a) forward outright - transakcje „rzeczywiste”
b) NDF (Non deliverable forward) - transakcje
„nierzeczywiste”
2. Opcje walutowe
18
Transakcje terminowe forward
Transakcja terminowa – transakcja zawierana z wyprzedzeniem
w stosunku do terminu jej realizacji. W momencie zawierania
transakcji powinny być ustalone:
(1) kwota transakcji
(2) data waluty (termin dostawy waluty)
(3) kurs terminowy
STANDARDOWE DATY WALUTY TRANSAKCJI
TERMINOWEJ
SN (Spot/next), SW (spot/1week), 1M (spot/1month), 2M, 3M,
6M, 1Y)
19
Obliczanie kursu terminowego
Kurs terminowy = Kurs spot +/- punkty terminowe (swapowe)
Punkty swapowe
Wyższe
Wyższe
(-)
np. 250/230
(+)
Niższe
np. 50/77
20
OPCJE WALUTOWE
21
Opcja walutowa – instrument finansowy, dający nabywcy
prawo ale nie obowiązek zakupu lub sprzedaży określonej ilości
waluty po ustalonym kursie i w ustalonym terminie.
RODZAJE OPCJI
1) opcja call
1) opcja europejska
2) opcja put
2) opcja amerykańska
Premia – koszt nabycia opcji lub dochód z jej sprzedaży.
W przypadku rezygnacji z realizacji kontraktu opcyjnego
premia nie podlega zwrotowi.
PROSTE STRATEGIE OPCYJNE
1) long call
2) long put
1) short call
2) short put
Kurs realizacji opcji (strike price)
ATM (at-the-money) – jeżeli w terminie wykonania opcji
kurs realizacji opcji jest równy kursowi spot waluty bazowej.
ITM (in-the-money) - jeżeli w terminie wykonania opcji
kurs realizacji opcji jest niższy niż kurs spot waluty bazowej
dla opcji call i wyższy od kursu spot dla opcji put.
OTM (out-of-the-money) - jeżeli w terminie wykonania
opcji kurs realizacji opcji jest wyższy niż kurs spot waluty
bazowej dla opcji call i niższy od kursu spot dla opcji put.
22
23
(1) Long call
Ko = 3,5
Kr = 3,4
Kr = 3,6
wartość opcji
+1
OTM
ATM=3,5
ITM
0
-1
Kurs EUR/PLN
24
(2) Long put
Ko = 3,5
Kr = 3,4
Kr = 3,6
wartość opcji
+1
ITM
ATM= 3,5
OTM
0
-1
Kurs EUR/PLN
25
(3) Short call
Ko = 3,5
Kr = 3,4
Kr = 3,6
wartość opcji
OTM
+1
Jeśli nabywca OTM = zysk
sprzedający = premia
ATM= 3,5
ITM
0
-1
Kurs EUR/PLN
26
(4) Short put
Ko = 3,5
Kr = 3,4
Kr = 3,6
wartość opcji
ITM
Jeśli nabywca OTM = zysk
sprzedający = premia
ATM= 3,5
OTM
+1
0
-1
Kurs EUR/PLN
Przykłady złożonych strategii opcyjnych
(1) long straddle = long call + long put
short straddle = short call + short put
(te same lub różne kursy i te same terminy realizacji)
(2)long strip = long call + 2 long put
short strip = short call + 2 short put
(te same lub różne kursy i te same terminy realizacji)
(3) long strap = 2 long call + long put
short strap = 2 short call + short put
(te same lub różne kursy i te same terminy realizacji)
27
EUR/PLN
USD/PLN
CHF/PLN