Transcript Workshop 1: Tegenprestatie

Gezondheid, sport en welzijn
Onderzoek naar de verplichte tegenprestatie
voor bijstandsgerechtigden
Lectoraat Dynamiek van de Stad (Inh.)
KenniscentrumTalentontwikkeling (HR)
WMO-werkplaats Rotterdam
Josien Hofs en Rob Arnoldus,
oktober 2014
1
Aanleiding en opzet
Context WMO-werkplaats
De WMO als participatiewet
Introductie Full engagement - Scheiding reintegratie en Maatschappelijke Inspanning (MI)
Verplicht karakter tegenprestatie (‘verplicht
vrijwillig?’)
Nieuwe aanpak gemeente
Politieke gevoeligheid
2
Wat is des Pudels Kern?
Vanuit het oogpunt van de participatie
(plicht) is het allereerst de vraag
wat wel of niet onder de verplichte
tegenprestatie valt; te denken valt aan
vormen van burenhulp en mantelzorg.
Indachtig de reikwijdte van het verschijnsel
wordt het vizier ook gericht op een ander
belangrijk aspect nl. het risico op en/of effect
van verdringing.
3
Meerdere niveaus en (vijf) perspectieven
- Beleid en bestuur (1)
- Uitvoering gemeente (activeringsconsulenten) (2)
- Uitvoering ingekocht / uitbesteed
- Ervaringen klanten (3)
- Ervaringen (ontvangende) (vrijwilligers-)organisaties (4)
- Consequenties voor het onderwijs (5)
4
Vraagstelling vanuit de diverse
perspectieven.
- Wat
betekent het bevorderen van maatschappelijke inspanning voor de
betrokken doelgroep? (inzoomen op eigen postie, coaching en controle,
perspectief op betaalde arbeid, dagelijks leven)
- Welke kwaliteiten moeten klantmanagers/activeringsconsulenten en
vrijwilligers hebben om vorm te geven aan maatschappelijke
inspanning?
- Welke dilemma’s spelen er rondom het versterken van zelfredzaamheid,
het creëren van nieuwe netwerken in de context van het ‘verplicht
vrijwilligerswerk’, mede ingegeven door het concept van de reflective
practitioner.
- Hoe kunnen we studenten opleiden zodat zij zijn voorbereid op
dergelijke inspanningen vanuit de geplande stad en op andere
activiteiten in de geleefde stad?
5
Keuzes
-
Gebieden Overschie en KralingenCrooswijk
-
Vraagstellingen gekoppeld aan
perspectieven voor handeling en voor
ontwikkeling
-
Literatuuronderzoek, halfgestructureerde
interviews en een beperkt aantal
observaties
6
Doelgroepen van het onderzoek
- Klanten
- Activeringsconsulenten (voorheen
klantmanagers)
- Beleidsmedewerkers
- Bemiddelaars
- Ontvangende organisaties
- Overige sleutelfiguren, cliëntenraden
e.d.
7
Enkele vooronderstellingen bij de gemeente
- Voorlichting leidt tot
gedragsverandering
- Iedereen kan iets (nuttigs)
- Positieve taal = positief effect (iedereen
is werkzoekend!)
- Sociale cohesie als effect (?)
- De samenleving lost het wel op. Denken
in termen van netwerken en gebieden.
8
Wat ons opvalt? (1)
Maatschappelijk context:
Deserving versus undeserving poor?
Legitimatie tegenprestatie divers - getuigt
van transitiefase.
‘Opgelegde’ wederkerigheid
Een beroep op horizontale solidariteit!
Overheid weet wat goed voor u is –
burgerschap door instructie.
9
Wat ons opvalt (2)
- Discrepantie ambities gemeente met
ambities betrokkenen
- “Klare taal” - Symbolisch beleid?
- Spraakverwarring over maatregelen en
begrippen. What’s in a name?
- Legitimiteitsvragen
- Wederkerigheidsgedachte v.s. rechten
(en rechtvaardigheid)
- Duurzaamheid (monitoring)
10
Wat ons opvalt (3)
Aanpak:
- Enthousiasme bij bemiddeling
- Diversiteit ‘aanpak’ - en heterogene
populatie – bedoelde of onbedoelde
impact divers (?)
- Is er ontwikkelingsperspectief voor de
‘doelgroep’?
- Positieve (cognitieve) psychologie
(iedereen kan iets)
- Motiverende benadering doelgroep –
proberen aan te sluiten
11
Implicaties voor vrijwilligerswerk
- Er wordt veel van organisaties verwacht
- Gebrek aan informatie, geen binding
met de gemeente
- Nieuw type vrijwilliger ‘met rugzak’
- Coaching en ondersteuning nodig – wie
doet het, wie betaalt het, kan het?
- Matching en motivatie
12
Nieuwe mechanismen van uitsluiting (?)
- ‘Sturen op zelfsturing’<> ‘eigen kracht’
versus empowerment?
- Participatie zonder ondersteuning <>
(mensen-) rechten.
- Groepsempowerment en mensen die
daar buiten – handelingsverlegenheid.
- Maatwerk of willekeur? Locatie en
tijdgebonden.
Risico’s: (zelf-)stigmatisering, afroming
uitsluiting - en verdringingseffecten.
13