Transcript Notulen - Afrikadag

Titel: De rol van Afrikaanse vakbonden: Nieuwe uitdagingen
Organisatie: African Studies Centre Leiden
Sprekers: Esther Droppers (CNV Internationaal), Corrie Roeper (FNV Mondiaal), André
Lelieveld (ASC)
Op de Afrikadag, waar bedrijven, NGOs, academici en overheidsinstellingen samenkomen, is
een grote ruimte voor het ontwikkelen van nieuwe inzichten. Dat heeft het African Studies
Centre in Leiden ook ontdekt: samen met de inzichten van de FNV en de CNV probeert het
ASC de rol van de vakbonden in Afrika in kaart te brengen. Door met het publiek in debat te
gaan, dagen ze hun eigen aannames uit. En ondanks dat er weinig tijd was voor interactie,
lukte dit aardig.
Tijdens de workshop staat een aantal vragen centraal. Hoe komt het bijvoorbeeld dat
6 van de 10 snelst groeiende economieën in de wereld in Afrika te vinden zijn maar er
tegelijkertijd meer ongelijkheid lijkt te ontstaan binnen deze economieën? Wiens Afrika is
nou eigenlijk ‘booming’? De informele economie groeit en er wordt gesproken over een
‘precarisering van formele arbeid’. Wat voor rol is er nog weggelegd voor vakbonden?
Het ASC klinkt hoopvol: afgelopen jaren is er meer ruimte ontstaan voor de vakbonden door
de democratisering in vele Afrikaanse landen en de vakbonden mogen steeds meer
meedoen in het overlegproces tussen overheden en bedrijven. Echter, er is een aantal grote
uitdagingen die het noodzakelijk maakt om de Decent Work agenda uit te dragen. Deze
agenda is opgesteld door de Internationale Arbeid Organisatie (ILO) en is ook de focus van
FNV en CNV Mondiaal. Ook zij klinken hoopvol, hoewel ze in hun werk tegen veel dingen
aanlopen. Het beschermen van de vakbonden zou nu belangrijker dan ooit moeten zijn in
Afrika, maar door een toenemende ontregeling is het steeds moeilijker om ze te
beïnvloeden en ze te helpen organiseren. Er zijn veel mogelijkheden, maar de collectieve wil
van de arbeiders is nog onduidelijk. De CNV en FNV laten zien aan de hand van lokale
voorbeelden dat er wel veel concrete successen worden geboekt, zoals het opzetten van een
sociaal vangnet voor informele werkers.
Zowel de CNV en FNV spreken van een ‘tijdbom’ als het gaat over de
jeugdwerkloosheid. Er zou meer aandacht naar uit moeten gaan, net als naar het begrip
‘internationale solidariteit’. Door het spreken over hun ‘collega’s’ in Ghana proberen ze dit
zelf zoveel mogelijk uit te dragen. Ze concluderen dan ook met het uitspreken van hun wens
dat er internationaal meer aandacht uitgaat naar de vakbonden en dat ze
draagvlakverbreding kunnen bewerkstelligen en ze capaciteitsversterking kunnen faciliteren.