Transcript กรด - เบส 1 โดย นางสาวรัชดาภรณ์ พันธ์ เรือง สารละลายอิเล็กโทรไลต์ สารละลาย แบ่ งตามการนาไฟฟ้า สารละลายอิเล็กโทรไลต์ สารละลายอิเล็กโทรไลต์ แก่ สารละลายนอนอิเล็กโทรไลต์ สารละลายอิเล็กโทรไลต์ อ่อน.

กรด - เบส 1
โดย
นางสาวรัชดาภรณ์ พันธ์ เรือง
สารละลายอิเล็กโทรไลต์
สารละลาย
แบ่ งตามการนาไฟฟ้า
สารละลายอิเล็กโทรไลต์
สารละลายอิเล็กโทรไลต์ แก่
สารละลายนอนอิเล็กโทรไลต์
สารละลายอิเล็กโทรไลต์ อ่อน
สารละลายกรดและสารละลายเบส
สารละลาย
แบ่ งตามการเปลีย่ นสี ของกระดาษลิตมัส
นา้ เงิน
กรด
แดง
ไม่ เปลีย่ นสี
กลาง
แดง
นา้ เงิน
เบส
ทฤษฎีกรด-เบส
ทฤษฎีกรด-เบสของเบรินสเตด - ลาว
รี
ทฤษฎีกรด-เบสของอาร์ เรเนียส
ทฤษฎีกรด-เบสของลิวอิส
การแตกตัวของกรดและเบส
การแตกตัวของกรด
การแตกตัวของกรดแก่
การแตกตัวของกรดอ่อน
การแตกตัวของเบส
การแตกตัวของเบสแก่
การแตกตัวของเบสอ่อน
การเปลีย่ นความเข้ มข้ นของ H3O+และ OH- ในนา้
การเติมกรดหรื อเบสลงในน้ า เป็ นการรบกวนสมดุลของน้ า
ทาให้[H3O+] หรื อ [OH-] เปลี่ยนแปลงไปในสัดส่ วนที่
จะรักษาค่าคงที่สมดุลของน้ าให้เท่ากับ 1.0 x 10-4
ถ้าเติมกรดลงในน้ า จะได้สารละลายที่มีความเข้มข้นของ
H3O+ มากกว่า 1.0 x 10-7 mol/dm3
ถ้าเติมเบสลงในน้ า จะได้สารละลายที่มีความเข้มข้นของ
OH- มากกว่า 1.0 x 10-7 mol/dm3
pH ของสารละลาย
ความหมายของ pH
วิธีการวัด pH ของสารละลาย
กระดาษลิตมัส
พีเอชมิเตอร์
ยูนิเวอร์ซลั อินดิเคเตอร์
อินดิเคเตอร์ สาหรับกรด-เบส
อินดิเคเตอร์ สาหรับกรด - เบส
ความหมายและหลักการทางาน
ตัวอย่างอินดิเคเตอร์
อินดิเคเตอร์กรด-เบสสามัญบางชนิด
อินดิเคเตอร์จากพืชที่สกัดด้วยน้ า
สารละลายกรด - เบสในชีวติ ประจาวันและในสิ่ งมีชีวติ
หินงอก
หินย้ อย
สารละลายกรด - เบสใน
ชีวติ ประจาวัน
ความเป็ นกรด - เบส ในด้ าน
การเกษตร
ฝนกรด
ไม่ ใช่
ใช่
สารละลายอิเล็กโทรไลต์
สารละลายอิเล็กโทรไลต์
คือ สารละลายที่นาไฟฟ้ าได้
ตัวอย่างเช่น สารละลายกรด-เบสทุกชนิด
และสารละลายที่เป็ นกลางบางชนิด
สารละลายกรด สารละลายที่เป็ นกลาง สารละลายเบส
HCl
NaCl
NH3
ทฤษฎีกรด-เบส
ทฤษฎีกรด-เบสของอาร์ เรเนียส
กรด คือ สารทีล
่ ะลายน้าแลวแตกตั
วให้
้
ไฮโดรเจนไอออน(H+)
เมือ
่ รวมตัวกับ
+)
น้ าจะเกิHCl(g)
ดเป็ นไฮโดรเนี
ย
มไอออน(H
O
3
+ H2O(l) H3O+(aq)
+ Cl-(aq)
เช่น
เบส
คือ
สารทีล
่ ะลายน้าแลวแตกตั
ว
้
ให้ไฮดรอกไซด์ไอออน
-) เช่น
(OH
LiOH(s) + H2O(l) Li+(aq) + OH-(aq)
ทฤษฎีกรด-เบส
ทฤษฎีกรด-เบสของเบรินสเตด ลาวรี คือ
กรด
สารทีจ
่ ายโปรตอนให
่
้
สารอืเบส
่นได้ คือ
สารทีร่ บ
ั โปรตอน
ให้สารอื่นได้
กรด
เบส
ทฤษฎีกรด-เบส
ทฤษฎีกรด-เบสของลิวอิส
กรด
คือ
สารทีร่ บ
ั
เบสคู่อิเล็กตรอน
คือ
สารทีเ่ ป็ นฝ่าย
ให้คู่อิเล็กตรอน
เบส
กรด
การแตกตัวของกรดและเบส
การแตกตัวของกรด
กรด monoprotic คือกรดที่แตกตัวได้แค่ 1 ครั้ง เช่น
CH3COOH + H2O
CH3COO- + H3O+
กรด polyprotic คือกรดที่แตกตัวได้อย่างน้อย 2 ครั้ง
เช่น
H2SO4 + H2O
HSO4 - + H3O+ Ka1
- +H O
2- + H O+
HSO
SO
Ka2 ย่อมน้
้ น3ที่ 2 ต้Kอa2ง
4 อยกว่2า Ka1 เสมอ เพราะในขั
4
แยกโปรตอนจากไอออนลบซึ่งต้องใช้พลังงาน
มากกว่าการแยกจากสภาวะที่เป็ นกลาง
การแตกตัวของกรดและเบส
การแตกตัวของกรดแก่
กรดแก่ คือ กรดทีเ่ เตกตัวเป็ น
ไอออนในน
้ าได้หมด่ยนแปลงไปข้างหน้าอย่างเดียว
เป็ นการเปลี
HBr(g) + H2O(l)
H2SO4(g) + H2O(l)
H3O+(aq) + Br-(aq)
H3O+(aq) + HSO4-(aq)
การแตกตัวของกรดและเบส
การแตกตัวของกรดอ่ อน
กรดอ่อน คือ กรดที่แตกตัวได้บางส่ วน เช่น CH3COOH, HF
ต้น
การบอกปริ มาณการแตกตัวของกรดอ่อนบอกเป็ นร้อยละหรื อ
ค่าคงที่สมดุล (Ka)
เมื่อ [ ] เป็ นความเข้มข้น
(mol/dm3)
การแตกตัวของกรดและเบส
การแตกตัวของเบสอ่ อน
เบสอ่อน คือเบสที่เเตกตัวได้บางส่ วน เช่น NH3
เป็ นต้น
การบอกปริ มาณการแตกตัวของเบสอ่อนบอกเป็ นร้อยละ
หรื อเป็ นค่าคงที่สมดุล (Kb)
เมื่อ [ ] เป็ นความเข้มข้น
(mol/dm3)
pH ของสารละลาย
ความหมายของ pH
pH คือ ช่วงของตัวเลขที่บอกความเป็ นกรด-เบส คือ
pH 1-6 เป็ นกรด, 7 เป็ นกลาง และ
8-14 เป็ นเบส
pH = - log [H+]
pOH = - log [OH-]
pH + pOH = 14
pH ของสารละลาย
วิธีการวัด pH ของสารละลาย
กระดาษลิตมัส บอกได้วา่ สารละลายนั้นเป็ นกรดหรื อเบส
กรด
เปลีย
่ นสี กระดาษลิตมัสจากสี น้ า
นสีย
แ่ ดง
เบสเงินเป็เปลี
นสี กระดาษลิตมัสจากสี แดงเป็ นสี
น้ าเงิน
pH ของสารละลาย
วิธีการวัด pH ของสารละลาย
พีเอชมิเตอร์ (pH meter) สามารถวัด pH ของ
สารละลายในช่วง pH 0 - 14
pH ของสารละลาย
วิธีการวัด pH ของสารละลาย
ยูนิเวอร์ ซัลอินดิเคเตอร์
คือ อินดิเค
เตอร์ที่เปลี่ยนสี ได้
ทุกช่วง pH เกิดจากการนาอินดิเคเตอร์หลายๆ ชนิดมา
รวมกัน
อินดิเคเตอร์ สาหรับกรด-เบส
ความหมายของอินดิเคเตอร์
เป็ นสารอินทรี ยท์ ี่เปลี่ยนสี ได้เมื่อ pH ของสารละลายเปลี่ยน
(อินดิเคเตอร์แต่ละชนิดมีสีและ pH ที่เปลี่ยนสี ต่างกัน)
หลักการทางาน
เช่น ลิตมัส แดง ---> น้ าเงิน ในสารละลายที่เป็ นเบส
HIn
H+ + Inแดง
น้ าเงิน
ในสภาวะกรด [H+] จะทาให้สมดุลไปทางซ้าย --> สี แดง
ในสภาวะเบส [OH-] จะทาให้กรด HIn แตกตัว ---> สี น้ าเงิน
อินดิเคเตอร์ สาหรับกรด-เบส
อินดิเคเตอร์ กรด-เบสสามัญบางชนิด
อินดิเคเตอร์ ช่ วง pH ทีเ่ ปลีย่ นสี
สี ทเี่ ปลีย่ น
ไทมอลบลู(กรด)
แดง - เหลือง
1.2 - 2.8
เมทิลออเรนจ์
แดง - เหลือง
3.2 - 4.4
เมทิลเรด
แดง - เหลือง
4.2 - 6.3
โบรโมไทมอลบลู
6.0 - 7.6 เหลือง - นา้ เงิน
ไทมอลบลู(เบส)
8.0 - 9.6 เหลือง - นา้ เงิน
ฟี นอล์ ฟทาลีน
8.3 - 10.0 ไม่ มสี ี - ชมพู
ที่มา : หนังสื อเรียนวิชาเคมี เล่ม 5 ว 034 หน้ า 70
อินดิเคเตอร์ สาหรับกรด-เบส
อินดิเคเตอร์ จากพืชที่สกัดด้ วยนา้
ชนิดของพืช
อัญชัน(ม่ วง)
กระเจี๊ยบ
ขมิน้ ชัน
ชบาซ้ อน
กล้ วยไม้
ทองกวาว
ช่ วง pH ทีเ่ ปลีย่ นสี
สี ทเี่ ปลีย่ น
แดง - ม่ วง
1-3
แดง - เขียว
6-7
เหลือง - ส้ ม
6-7
เหลือง - นา้ เงิน
7-8
ไม่ มสี ี - เหลือง
10 - 11
11 - 12 เหลืองเขียว - แดง
ที่มา : หนังสื อเรียนวิชาเคมี เล่ม 5 ว 034 หน้ า 71
สารละลายกรด - เบสในชีวติ ประจาวันและในสิ่ งมีชีวติ
สารละลายกรด - เบสในชีวติ ประจาวัน
ที่เป็ นอาหาร
มีหลายชนิด
เครื่ องใช้และสารใน
สิ่ งแวดล้อม
ทัง้
สารละลายกรด - เบสในชีวติ ประจาวันและในสิ่ งมีชีวติ
ด้ านการเกษตร ใช้ปูนขาวเติมลงไปในดิน
เพื่อลดความเป็ นกรดขอ
สารละลายกรด - เบสในชีวติ ประจาวันและในสิ่ งมีชีวติ
ฝนกรด หมายถึงน้าฝนทีม
่ ค
ี า่
เป็ น
กรด-เบสต่ากว่าระดับ 5.6 กรดในน้ าฝ
เกิดจากการละลายน้ าของก๊าซ CO2 SO2
NO2 NO ที่มีอยูใ่ นบรรยากาศ
ซึ่งเกิดขึ้นเองตามธรรมชาติ
และจากการกระทาของมนุ ษย์
แบบทดสอบหลังเรียน
1.จากการทดสอบความเป็ นกรด – เบส ของสารตัวอย่ างด้ วยกระดาษลิตมัส
จงตอบคาถามต่ อไปนี้ (10 คะแนน)
สารตัวอย่ าง
นา้ ยาล้ างห้ องนา้
นา้ อัดลม
นา้ ส้ มสายชู
นา้ ปูนใส
สารละลายผงซักฟอก
นา้ มะนาว
นา้ ขีเ้ ถ้ า
เกลือแกง
ยาธาตุ
นา้ กลั่น
นา้ ย่ อยในกระเพาะอาหาร
โซดาปิ ้ งขนมปั ง
โซดาแอช
เลือด
นา้ ยาล้ างกระจก
ดินประสิว
ปุ๋ยยูเรี ย
นา้ ฝน
ผลการทดสอบด้ วยกระดาษลิตมัส
สีแดง
สีนา้ เงิน
เฉลยแบบทดสอบหลังเรียน
1.จากการทดสอบความเป็ นกรด – เบส ของสารตัวอย่ างด้ วยกระดาษลิตมัส
จงตอบคาถามต่ อไปนี้ (10 คะแนน)
สารตัวอย่ าง
นา้ ยาล้ างห้ องนา้
นา้ อัดลม
นา้ ส้ มสายชู
นา้ ปูนใส
สารละลายผงซักฟอก
นา้ มะนาว
นา้ ขีเ้ ถ้ า
เกลือแกง
ยาธาตุ
นา้ กลั่น
นา้ ย่ อยในกระเพาะอาหาร
โซดาปิ ้ งขนมปั ง
โซดาแอช
เลือด
นา้ ยาล้ างกระจก
ดินประสิว
ปุ๋ยยูเรี ย
นา้ ฝน
ผลการทดสอบด้ วยกระดาษลิตมัส
สีแดง
สีนา้ เงิน















