Transcript Wierzba – świętokrzyski las energii. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej, z Europejskiego Funduszu Społecznego oraz z budżetu państwa w ramach Zintegrowanego Programu.

Wierzba – świętokrzyski las energii.
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej,
z Europejskiego Funduszu Społecznego oraz z budżetu państwa
w ramach Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju
Regionalnego
1
Zakres tematyczny szkolenia




Co to jest energia odnawialna i dlaczego powinniśmy powiększać jej
udział w bilansie energetycznym kraju?
Rolnictwo, a energia odnawialna.
Rośliny energetyczne – co to takiego?
Wierzba krzewiasta.

Wymagania klimatyczne.

Wybór i przygotowanie gleby.

Materiał sadzeniowy.

Dobór gatunku.

Przygotowanie sadzonek.

Przechowywanie sadzonek.

Sadzenie.
2
Zakres tematyczny szkolenia

Maszyny, sposoby i gęstość sadzenia.

Uprawa plantacji w pierwszym roku istnienia.

Nawożenie.

Pielęgnacja.

Zbiór pędów.

Uprawa plantacji w latach następnych.

Zagrożenia dla uprawy wierzby krzewiastej.
3
Co to jest energia odnawialna?
Mówiąc o odnawialnych źródłach energii na myśli mamy:

energię słoneczną,

energię geotermalną,

energię wodną,

energię wiatru,

biomasę.
4
Co to jest energia odnawialna?
Odnawialne źródła energii to najlepsza gwarancja poprawy bezpieczeństwa
energetycznego w skali lokalnej, poszczególnych krajów, czy nawet regionów
Unii Europejskiej poprzez dywersyfikację własnych źródeł dostaw nośników
energii.
Charakteryzują się następującymi właściwościami:
 Odnawialnością,
 Powszechną dostępnością,
 Brakiem negatywnego oddziaływania na środowisko naturalne.
5
Z czego wynika tak duże zainteresowanie
produkcją paliw z roślin (czyli, tzw. biopaliwami)?







Z możliwości odtwarzania źródeł surowcowych,
Z możliwości uaktywnienia gospodarczego terenów wiejskich, prowadzącego
do znacznej redukcji bezrobocia na wsi,
Z możliwości ograniczenia emisji trujących substancji do atmosfery, co ma
duże znaczenie dla ochrony środowiska,
Z możliwości wykorzystania ziem leżących odłogiem,
Z możliwości wykorzystania ziem skażonych np. osadami ściekowymi,
Z możliwości wykorzystania biomasy uprawianej na cele energetyczne do
uaktywnienia lokalnej społeczności w gminach,
i w powiatach do działań w zakresie tworzenia nowych wartości na rynku
usług i pracy,
Z trudności w pozyskaniu drewna opałowego z lasów państwowych.
6
Co to jest biomasa?
W ekologii przez termin biomasa rozumie się ogólną masę materii
organicznej, zawartej w organizmach zwierzęcych i roślinnych w danym
siedlisku.
Pod tym pojęciem rozumie się także całość występującej w przyrodzie
materii pochodzenia roślinnego lub zwierzęcego nie wliczając w to materii
organicznej zawartej w kopalinach.
7
Co to jest biomasa? c.d.
Poprzez fotosyntezę energia słoneczna jest akumulowana w biomasie,
początkowo organizmów roślinnych, później w łańcuchu pokarmowym także
zwierzęcym.
Energię zawartą w biomasie można wykorzystać dla celów człowieka.
Podlega ona przetwarzaniu na inne formy energii poprzez spalanie biomasy, lub
spalanie produktów jej rozkładu. Spalanie odbywa się w kotłach, w celu
uzyskania energii cieplnej, która może być ewentualnie dalej przetworzona na
energię elektryczną.
Biomasa jest to całkowita masa materii danej populacji na określonym
terenie w danym momencie.
8
Co najczęściej wykorzystuje się do celów
energetycznych?
Do celów energetycznych wykorzystuje się najczęściej:

drewno odpadowe,

odchody zwierząt,

osady ściekowe,

słomę, makuchy i inne odpady produkcji rolniczej,

wodorosty i inne rośliny uprawiane specjalnie w celach energetycznych
(np. wierzba energetyczna).
9
Korzyści płynące z zakładania plantacji roślin
energetycznych to:










Duża gęstość – koncentracja energii,
Bardzo niska zawartość w spalinach dwutlenku siarki i innych substancji
szkodliwych,
Niska zawartość popiołu,
Produkcja bez udziału lepiszcza ani żadnych szkodliwych substancji,
Możliwość zastosowania w różnych typach kotłów i kominków,
Źródło w pełni odnawialne,
Korzystna alternatywa dla węgla,
Stosowanie pozwala obniżyć tzw. „niską emisję”,
Najmniejszy koszt wytworzenia jednostki energii cieplnej w porównaniu
z innymi paliwami,
Brak opłat dla podmiotów gospodarczych za emisję zanieczyszczeń do
powietrza,
10
Korzyści c.d.






Umożliwia szybki rozwój technologiczny i wzrost podaży wysokosprawnych
kotłów do spalania biomasy i kominków grzewczych;
Eliminuje konieczność ponoszenia wydatków na wzrastające ceny drewna
opałowego, paliw kopalnych i oleju opałowego,
Ogranicza stały wzrost opłat za emisję zanieczyszczeń do powietrza oraz
składowanie popiołów,
Stwarza możliwość zagospodarowania gruntów wyłączonych z tradycyjnej
produkcji rolniczej oraz gruntów marginalnych,
Stwarza możliwość tworzenia na obszarach wiejskich dodatkowych miejsc
pracy,
Umożliwia otrzymanie dopłat bezpośrednich do gruntów rolnych.
11
Porównanie kosztów
Paliwo
Wartość opałowa
Koszt jednostki ciepła przy zakupie
paliwa z uwzględnieniem
sprawności spalania
GJ/t
Zł/t
Zł/GJ
Olej opałowy
43
1600
42,76
Gaz ziemny
38
1003
30,33
Węgiel kamienny
24
430
29,87
Miał węglowy
19
340
29,82
Zrębki wierzby
(30%
wilgotności)
12
160
16,66
12
Dlaczego powinniśmy powiększać udział energii
odnawialnej w bilansie energetycznym kraju?
Udział energii odnawialnej w bilansie energetycznym kraju uwarunkowany jest
ustawą o odnawialnych źródłach energii.
Zgodnie z dokumentem przyjętym przez Radę Ministrów w dniu 4 stycznia
2005r. pt. „Polityka energetyczna Polski do 2025 roku” udział energii
elektrycznej wytwarzanej z odnawialnych źródeł energii w łącznym zużyciu
energii elektrycznej brutto w kraju powinien osiągnąć 7,5% w roku 2010. Udział
ten jest zgodny z indykatywnym celem ilościowym, ustalonym dla Polski w
dyrektywie 2001/77/WE z dnia 27 września 2001 roku w sprawie promocji na
rynku wewnętrznym energii elektrycznej produkowanej z odnawialnych źródeł
energii.
13
Rolnictwo, a energia odnawialna
Zachęcanie do produkcji wierzby energetycznej ma sens
wówczas, kiedy będzie gwarancja jej sprzedaży po
cenach co najmniej równoważnych do cen innych upraw
rolnych.
14
Rośliny energetyczne – co to takiego?
Rośliny
Zdecentralizowane małe
=
energetyczne
elektrownie
Energia prymarna węgiel = 75 % skuteczności + obciążenie środowiska.
Energia prymarna rośliny energetyczne = 97% skuteczności = neutralne dla
środowiska.
15
Rodzaje roślin energetycznych uprawianych w
Polsce
Tradycyjne rośliny uprawiane na szeroko rozumiane cele konsumpcyjne,
paszowe i przemysłowe zawierające cukier, skrobię, celulozę i tłuszcze,
 Z reguły rośliny wieloletnie charakteryzujące się dużymi przyrostami biomasy
uprawiane z przeznaczeniem na cele energetyczne.
Przykładowo:
 Topole – Populus L,
 Robinia akacjowa – Robinia pseudacacia L.,
 Topinambur (słonecznik bulwiasty) – Helianhus Ruberosus,
 Ślazowiec pensylwański – Sida hermahrodita Rusby,
 Miscant olbrzymi – Miscanthus sinesis Gigantea,
 Wierzba krzewiasta - Salix viminalis.

16
Wierzba energetyczna
Wierzba energetyczna powstała kilkanaście lat temu poprzez krzyżowanie
I selekcję kilku odmian wierzby. W wyniku tych prac powstała roślina cechująca
się bardzo dużym przyrostem masy, wysoką wartością opałową oraz niewielkimi
wymaganiami glebowymi.
Wierzba krzewiasta Salix viminalis jest rośliną typowo polską, doskonale
zaadaptowaną do naszych warunków klimatycznych i glebowych. Jest rośliną
wieloletnią, rosnącą prawie na każdym gruncie.
Idealnie do zakładania plantacji nadają się grunty leżące odłogiem
z przyczyn ekonomicznych.
17
Wierzba energetyczna
18
Warunki klimatyczne
Wybór i przygotowanie gleby





Do uprawy mogą być wykorzystane prawie wszystkie grunty, jednak
prawidłową wydajność plantacji (od 12 do 15 ton z ha/rok) uzyskuje się na
gruntach ornych III i IV klasy bonitacyjnej (na gruntach klasy V pod
warunkiem, że ziemia jest wilgotna od marca do października, lecz nie
zabagniona i odpowiednio nawożona); odczyn gleby (pH) powinien być
zawarty w przedziale 5,5 – 7,5,
1-2 miesiące przed orką powinno dokonać się odchwaszczenia gleby
poprzez oprysk herbicydem,
Orka – najlepiej na głębokości 35-40 cm,
Talerzowanie,
Bronowanie.
19
Przygotowanie gleby
WAŻNE!!!
DOBRE PRZYGOTOWANIE GLEBY JEST NIEZWYKLE
WAŻNE, JEŚLI LICZY SIĘ NA POWODZENIE UPRAWY
20
Materiał sadzeniowy
Materiałem nasadzeniowym są sztobry długości około 20 cm, które sadzi się 1-3
cm powyżej gleby mechanicznie lub ręcznie.
Należy pamiętać, by przed wysadzeniem końce sztobrów zanurzyć w
wodzie na 2-3 dni.
Dobra sadzonka to taka, która ma od 20-25 cm i jest o średnicy ok. 7 mm.
21
Sadzonki wierzby w pęczkach po 200 sztuk.
22
Dobór gatunku
Bardzo ważny jest dobór odpowiedniej
odmiany sadzonek!
Najodpowiedniejszymi do uprawy w Polsce są formy z gatunku Salix Viminalis,
wierzba wiciowa syn. wierzba konopianka oraz jej mieszanki zarówno wewnątrz
jak i z zewnątrz gatunku.
Według badań Stefana Szczukowskiego i Janusza Budnego z Uniwersytetu
Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie najbardziej przydatnymi i znanymi klonami
są m.in.:
 Salix viminalis 082 – Plon świeżej biomasy:
rośliny dwuletnie - 74,13 ton/ha; rośliny trzyletnie -144,48 ton/ha,
 Salix viminalis var. gigantea – Plon świeżej biomasy:
rośliny dwuletnie - 60,30 ton/ha; rośliny trzyletnie - 114,28 ton/ha,
 Salix viminalis 052 – Plon świeżej biomasy:
rośliny dwuletnie - 70,30 ton/ha : rośliny trzyletnie - 126,21 ton/ha,
23
Dobór gatunku

Salix viminalis 051 – Plon świeżej biomasy:
rośliny dwuletnie - 59,98 ton/ha; rośliny trzyletnie - 107,44 ton/ha,

Salix viminalis „Piaskówka” – Plon świeżej biomasy:
rośliny dwuletnie - 52,34 ton/ha; rośliny trzyletnie - 102,03 ton/ha.
24
Przygotowanie sadzonek
Cięcie witek odbywa się po opadnięciu liści późną jesienią
(koniec listopada – grudzień), które następnie dzieli się na
sadzonki o dł. ok. 20 cm.
25
Przechowywanie sadzonek
Przechowywanie sadzonek powinno
odbywać się w chłodni nawet do
końca kwietnia.
26
Sadzenie
Sadzonki o długości ok. 20 cm wysadza się na przygotowaną powierzchnię
plantacji w okresie od grudnia do początków maja.
Późniejszy okres wysadzeń daje mniejsze przyrosty w pierwszym roku oraz
kłopoty ze wzrastającymi chwastami.
27
Sadzenie – metodyka i sposób sadzenia






Wierzbę wiciową Salix viminalis w zależności od celu produkcji; na opał, na
płytki do produkcji płyt wiórowych, do produkcji metanolu, sadzimy w ilości od
20 000 do 60 000 sztuk/ha;
W celu zachowania możliwości przejazdu ciągnikiem odstęp pomiędzy
rzędami powinien wynosić 70 cm;
Stosowane w rolnictwie przedłużki do wyznaczania redlin stosowane do
uprawy ziemniaków maja podobny rozstaw;
Rzędy trzeba wyznaczać prostopadle do drogi dojazdowej, tak aby nie
niszczyć roślin;
Lepsze wyniki można uzyskać poprzez moczenie sztobrów od 24-48 godz.
przed sadzeniem;
Sadzenie może być wykonane ręcznie lub sadzarkami, szacuje się, że 1
pracownik może posadzić do 10 arów, a 4 osoby sadzarką 1 ha w ciągu 10
godzin, przy czym muszą być dwie grupy pracowników;
28
Sadzenie – metodyka i sposób sadzenia c.d.






Udatność uzyskiwana jest na poziomie 80-95%, zależy od dokładności
sadzenia i przechowywania sztobrów;
Mechanizację prac ułatwia wprowadzenie ścieżek technologicznych
(najkorzystniejsze jest sadzenie co 0,7 m, tzn. na pasie roboczym 12 metrów
założyć 17 rzędów oraz sadzić co 45-48 cm w rzędzie, później ścieżka
technologiczna dla ciągnika 280 cm oraz ponownie 17 rzędów, ścieżka
technologiczna 280 cm itd.;
Inne warianty nasadzeń:
Rząd od rzędu 100 cm, sadzenie co 50 cm – ilość sztobrów: 20000 sztuk/ha,
co 33 cm – ilość sztobrów 30000 sztuk/ha;
Rząd od rzędu 90 cm, sadzenie co 50 cm – ilość sztobrów 22200 sztuk/ha,
co 33 cm – ilość sztobrów 33300 sztuk/ha;
Rząd od rzędu 80 cm, sadzenie co 50 cm – ilość sztobrów; 25000 sztuk/ha,
co 33 cm – ilość sztobrów 37500 sztuk/ha.
29
Pole po posadzeniu wierzby
30
Maszyny, sposoby i gęstość sadzenia
W zależności od przeznaczenia uprawy (na opał, do produkcji
sadzonek, do produkcji paliwa) stosuje się odpowiednie
rozmieszczenie roślin:
 Przy mateczniku – wskazany przy dalszym powiększaniu areału – rozstaw
od 0,5m x 0,5m do 1,0m x 1,0m;
 Przy plantacji energetycznej małej – do pielęgnacji wykorzystuje się sprzęt
ręczny – nasadzanie odbywa się w sposób ręczny przy użyciu sznurów do
wyznaczania rzędów rośliny i „szpikulca” do wykonania wstępnego otworu
pod sadzonkę; głębokość nasadzenia to ok. 17-23 cm, tak, by 2-3 cm
wystawało ponad powierzchnię gruntu;
31
Maszyny, sposoby i gęstość sadzenia

Przy plantacji energetycznej dużej – do pielęgnacji i zbiorów
wykorzystywany jest sprzęt mechaniczny – należy przewidzieć
rozstaw kół kombajnu i odpowiednio dobrać rozstaw międzyrzędowy,
np. rząd co 0,7m, a odstęp między roślinami co 0,3m. Daje to ok.
40 000 szt. na 1 ha.
32
Uprawa plantacji w pierwszym roku istnienia
Najistotniejszymi zabiegami agrotechnicznymi stosowanymi do uprawy
jednorocznej są:




Likwidacja chwastów – podstawowy wymóg,
Okopywanie ręczne,
Oprysk herbicydem w osłonce,
Likwidacja zbędnych pędów (w I-szym roku pozostają tylko 1-2
pędy).
33
Nawożenie
I nawożenie – przed głęboką orką 35-40cm korzystnie jest rozsiać
nawozy fosforowo - potasowe lub jako przedplon zastosować mieszaninę roślin
strączkowych.
W I-szym roku uprawy stosuje się nawożenie N P K w proporcji 30:10:30
kg/ha.
W kolejnych latach należy zwiększyć ilość nawozów ze względu na to, że
roślina wytwarza większą ilość pędów, liści i korzeni tj. nawozy N P K w proporcji
80:30:80 kg/ha.
Do nawożenia stosuje się także osady ściekowe, co powoduje znaczne
obniżenie kosztów, gdyż można je uzyskać praktycznie za darmo.
34
Pielęgnacja
Bardzo ważnym zabiegiem szczególnie w pierwszym roku jest niedopuszczenie
do zachwaszczenia plantacji. Polecane środki to:
 Azotop 1,5 - 2,5 kg/ha,
 Bladex 50 WP - 2-5 kg/ha,
 Bladex 500 S.C. - 3-4 kg/ha,
 Roundoup – 4-8 l/ha.
W przypadku, gdy chemiczna walka z chwastami nie wystarcza należy
przeprowadzić odchwaszczanie mechaniczne lub ręczne.
35
Odchwaszczanie mechaniczne
36
Pielęgnacja
W następnych latach na chwasty stosuje się np. Preparaty Targa 10EC, Targa
Super 5EC.
W razie konieczności, jeśli na plantacji pojawi się grzyb, trzeba zastosować np.
Miedzian 50 WG, Sancozeb 80 WP. Jeżeli zaś wierzbę zaatakują szkodniki
(zwijają się czubki) można zastosować preparat Fastac.
W celu ochrony przed zwierzętami stosuje się natomiast repelent STOPZ
w rozcieńczeniu 3%.
37
Zbiór pędów

Zbioru dokonuje się po ustaniu wegetacji tj. między październikiem –
listopadem, a marcem – kwietniem.

W pierwszych 2 latach pozyskuje się materiał nasadzeniowy, a w latach
następnych biomasę.

W pierwszym roku z sadzonki wyrasta 1-3 pędów, które osiągają wysokość 12,5 m i grubość 7-13 mm. W takim przypadku z 1 ha plantacji otrzymujemy
materiał do nasadzenia 5-7ha.

W 2 roku ilość pędów zwiększa się od kilku do kilkunastu przy wysokości do
3m i grubości 13-15 mm.
38
Zbiór pędów
Najlepiej do zbioru sadzonek nadaje się roślina jednoroczna.
W I-szym roku uprawy z jednego nasadzenia można uzyskać od 7 do 10
sztuk nowych sadzonek.
W II-gim ok. 30 sztuk, zaś w III-cim ok. 150 sztuk.
Zbioru na sadzonki dokonuje się tylko w sposób ręczny, za pomocą
sekatora.
39
Uprawa plantacji w latach następnych
Przy pielęgnacji uprawy należy pamiętać, że posadzona wierzba wiciowa Salix
viminalis musi się dobrze ukorzenić i nie lubi nadmiaru chwastów, szczególnie
w początkowym okresie istnienia plantacji. Charakterystyczna cechą tego
okresu uprawy jest szybki i dynamiczny wzrost chwastów oraz powolny wzrost
wierzby, dlatego trzeba:

Ograniczyć przyrost chwastów mechanicznie przez motyczenie lub
chemicznie poprzez oprysk;
40
Uprawa plantacji w latach następnych



Możliwości chemicznego zwalczania chwastów po założeniu uprawy są
ograniczone, można stosować:
Do zwalczania perzu i trawy: Targa Super 5 EC – 4l/300l wody/ha, Fusilade
Super EC – 1.5l/300l wody/ha;
Do zwalczania rumianku, rumianu i pokrzywy: Lontrel 300 – 0,6 do 0,8l/300l
wody/ha;
WAŻNE!!! – Tylko po opadnięciu liści na plantacji wierzby wiciowej
Salix viminalis można stosować inne środki mniej selektywne, ale też
po konsultacji ze specjalistami.



Azotop stosuje się przeciwko chwastom dwuliściennym wiosną przed
puszczeniem liści wierzby;
Bladex 50 WP, Bladex 500 S.C. stosuje się przeciwko chwastom
dwuliściennym zimą i wiosną przed puszczeniem liści wierzby;
Casaron (granulat) – dawka 40-60 kg/300l wody/ha lub równoważnie na
powierzchnię zimą.
41
Uprawa plantacji w latach następnych
Przy pielęgnacji w drugim i trzecim roku produkcji jest znacznie mniej
chwastów, w związku z tym można ograniczyć się do stosowania herbicydów
podanych w slajdzie poprzednim.
Nawożenie w drugim roku zwiększamy do dawki: N P K 90:30:80 kg/ha.
Nawożenie w trzecim roku zwiększamy do dawki: N P K 80:30:80 kg/ha.
W nawożeniu można wykorzystywać również osady ściekowe, jednak trzeba
pamiętać o pH oraz o zawartości azotu, fosforu i potasu oraz pierwiastków
metali ciężkich.
Przyjmuje się, że do wyprodukowania 10 ton suchej masy
wierzby potrzeba: 60 kg/ha azotu, 8 kg/ha fosforu oraz 43 kg/ha potasu.
42
Zagrożenia dla uprawy wierzby krzewiastej
Najczęściej występującymi chorobami na plantacjach wierzby są choroby
grzybowe, a wśród nich: Melampsora sp – rdza liściowa wierzby,
Pseudomonas salicyperda – bakteryjne więdniecie pędów, Venturia
salicyperda – parch wierzby, Glomerella cingulata – antraknoza.
Wymienione choroby nie są groźne w skali gospodarczej, lokalnie można
je zlikwidować przy użyciu Dithane Captanu z dodatkiem Miedzianu.
Ważniejszymi szkodnikami wierzby są: Phyllodecta vitellinae – jatrewka
wiklinówka, Phyllobius oblongus – naliściak pęczkojad, Chlorophanus
virdis – zieleńczyk zielony, Melasoma saliceti – rynnica wierzbowa, Earias
chlorana – niekreślanka wierzbówka, Pontania viminalis – naroślarz
wiklinowiec, Pterocomma salicis – mszyca wierzbowa oraz Cavariella
aegopodii – mszyca wierzbowo-marchwiowa.
W przypadku konieczności zwalczania, większość tych szkodników można
zniszczyć przy użyciu Karate.
43
Najczęstsze choroby: Rdza liściowa
44
Rdza liściowa
Objawy : liście czerwienieją, na liściach i najmłodszych pędach widoczne
drobne plamki i pomarańczowe skupienia zarodników grzyba, liście obumierają,
ulegają deformacji i opadają,
Przyczyna : rdza, choroba wywoływana przez grzyba Melamopsora spp.,
źródłem zakażenia mogą być zeszłoroczne opadłe liście i pędy, w których grzyb
przezimował, rozprzestrzenianiu zarodników sprzyja wilgoć i wiatr,
Zwalczanie : usuwać i palić opadłe liście, rośliny opryskać 3-4 razy w
odstępach tygodniowych, stosując przemiennie preparaty: Discus 500 WG
(0,03%), Bayleton 5 WP (0,2%), Saprol 190 EC (0,15%), Score 250 EC (0,05%)
lub Dithane M 45 WP (0,2%), Penncozeb 80 WP (0,2%), warto wypróbować
biopreparaty Biosept 33 SL (0,1 %) i Bioczos BR,
45
Parch wierzby
46
Parch wierzby
Objawy : liście czernieją, marszczą się, więdną i zamierają, na gałęziach pojawiają
się ciemne brodawki,
Przyczyna : parcha wywołuje grzyb Venturia saliciperida, jego rozprzestrzenianiu
się sprzyja deszczowa i wietrzna pogoda,
Zwalczanie : porażone pędy wycinamy i palimy, rośliny opryskujemy 3-4 - krotnie w
odstępach 10-dniowych jednym z preparatów: Bravo 500 SC (0,2%), Mirage 450
EC (0,05%), Sarbrawit 530 SC (0,25%), Saprol 190 EC (0,15%), Sarfun 500 SC
(0,1 %), Score 250 EC (0,05%) lub Topsin M 70 WP (0,1%),
47
Nekroza i zamieranie pędów
48
Nekroza i zamieranie pędów
Objawy : żółte lub brązowe plamy (nekroza) obejmujące cały obwód pędu,
wiosną na powierzchni plam pojawiają się czarne zarodniki grzyba, z czasem
pędy zamierają,
Przyczyna : nekroza i zamieranie pędów powodowane przez grzyby
Colletotrichum gloeosporioides oraz Cryptodiaporthe salicella, zarodniki grzybów
mogą być przenoszone z sąsiadujących roślin, podczas opadów deszczu i przez
owady,
Zwalczanie : wycinać i palić porażone pędy, rośliny opryskać jednym z
fungicydów: Sarfun 500 SC (0,1 %), Topsin M 70 WP (0,1 %) lub Sportak Alpha
380 EC (0,05%); rany po cięciu (usuwaniu chorych części rośliny) należy
koniecznie zabezpieczyć pastą, np. Funabenem
49
Czerniak
50
Czerniak
Objawy : na liściach pojawiają się pojedyncze, jasnozielone lub żółte plamy
kształtu kulistego lub owalnego, w miejscach plam na górnej stronie liścia, formuje
się czarna, zbita grzybnia o średnicy 1-2 cm,
Przyczyna : czerniak wywoływany przez grzyba Rhytisma salicinum,
Zwalczanie : usuwać i palić opadłe liście, a porażone egzemplarze opryskać 2-3
razy w odstępach 10-cio dniowych, stosując przemiennie preparaty: Bravo 500
SC (0,2%), Score 250 EC (0,05%), Sportak Alpha 380 EC (0,05%), Dithane M-45
80 WP (0,2%) lub Penncozeb 80 WP (0,2%),
51
Najczęściej występujące szkodniki:
Mszyca wierzbowa
52
Mszyca wierzbowa
Objawy : na wierzchołkach pędów i dolnej stronie liści widoczne są
bezskrzydłe owady barwy zielonej i pomarańczowej, na liściach mogą pojawiać
się plamy, wzrost pędów zostaje zahamowany,
Przyczyna : mszyca wierzbowa pospolita,
Zwalczanie : należy przeprowadzić opryski preparatami takimi jak : Pirimor aerozol 01 AE, Mszyca Stop AL, Fastac 100 EC, Mospilan 20 SP lub Pirimix.
53
Rynnica wierzbowa
54
Rynnica wierzbowa
Objawy : w okresie od czerwca do sierpnia na liściach widoczne wyżerki,
silnie uszkodzone rośliny brązowieją i zasychają,
Przyczyna : rynnice - chrząszcze osiągające do 12 mm, barwy
ceglastoczerwonej, ich larwy są kremowobiałe z czarnymi brodawkami
Zwalczanie : rośliny opryskujemy preparatami Fastac 100 EC (0,015%) lub
Talstar 100 EC (0,05%),
55
Pienik wierzbowy
56
Pienik wierzbowy
Objawy : na pędach pojawia się wydzielina przypominająca ślinę,
liście zdrobniałe, wzrost pędów ograniczony (efekt działania larw
szkodnika), w późniejszym okresie na pędach pojawiają się
obrączkowate zgrubienia (efekt działania dorosłej postaci szkodnika).
Przyczyna : pienik wierzbowy, jego larwy wysysają sok z roślin, od
czerwca pojawiają się dorosłe owady żerujące na pędach
Zwalczanie : w przypadku wierzb miniaturowych eliminujemy
szkodnika, przycinając pędy wiosną, zaraz po kwitnieniu, przy
niewielkim nasileniu występowania, pojawiające się naloty ślinowatej
wydzieliny można w łatwy sposób usuwać ręcznie, drzewko opryskać
preparatem o działaniu kontaktowym np. Decis 2,5 EC
57
Przędziorek wierzbowiec
58
Przędziorek wierzbowiec
Objawy : na liściach pojawiają się żółtawe, mozaikowate przebarwienia,
Przyczyna : przędziorek wierzbowiec, pojawia się pomiędzy majem a
sierpniem,
Zwalczanie : opryski wykonujemy najpóźniej do połowy sierpnia, najlepszym
preparatem będzie Talstar 100 EC, można zastosować również mieszaninę
preparatów Talstar 100 EC (0,05%) i Nissorun 050 EC (0,06%),
59
Płożek wierzbowiec
60
Płożek wierzbowiec
Zwalczanie:
Zaleca się stosowanie doglebowo (jesienią lub wiosną na powierzchnię pola
i wymieszanych z glebą do głębokości 10-20 cm) preparatów
fosforoorganicznych Basudin 10GR, Diazinon 10GR i Diafuran 10GR w takiej
samej dawce, wynoszącej 80-120 kg.ha-1
61
Mszyca wierzbowo-marchwiana
62
Mszyca wierzbowo-marchwiana
Mszyca wierzbowa pospolita i wierzbowo-marchwiana to dwa gatunki mszyc
występujących pospolicie na wierzchołkach młodych pędów wierzby. Ich
zwalczanie przeprowadza się – po zauważeniu pierwszych kolonii –
preparatem układowym Confidor 200 SL z dodatkiem pyretroidu.
Wymienione powyżej szkodniki w sytuacji, gdy nasila się ich występowanie,
znacząco uszkadzają rośliny, powodując obniżenie plonu, a w skrajnych
wypadkach mogą prowadzić do wypadania roślin, przerzedzania łanu oraz
obniżania wydajności plantacji i opłacalności produkcji.
63
Pole po posadzeniu wierzby
64
Sadzonka tygodniowa
65
Plantacja 2-tygodniowa
66
Plantacja 3-tygodniowa
67
Plantacja 4-miesięczna
68
Plantacja półroczna
69
Plantacja roczna
70