تهیه وتنضیم : بابک سمیری دانشجوی رشته زیست شناسی 1 خزندگان دایناسورها در آمنیوت ها ، سلول تخم در بدن مادر ، به وجود • میاید . آمنیوت.
Download
Report
Transcript تهیه وتنضیم : بابک سمیری دانشجوی رشته زیست شناسی 1 خزندگان دایناسورها در آمنیوت ها ، سلول تخم در بدن مادر ، به وجود • میاید . آمنیوت.
تهیه وتنضیم:بابک سمیری
دانشجوی رشته زیست شناسی
1
خزندگان
دایناسورها
در آمنیوت ها ،سلول تخم در بدن مادر ،به وجود •
میاید.
آمنیوت ها شامل پرندگان ،پستانداران و خزندگان •
هستند.
خزندگان با برخی ویژگی ها از جمله خونسرد بودنشان •
از سایر گروه ها جدا می شوند.
خزندگان قریب به 320الی 310میلیون سال پیش و
در دوران کربونیفر به وجود آمده اند .احتماال نیا (جد)
مشترک ان ها دو زیستی شبیه به خزندگان بوده است
که رفته رفته به زندگی در خشکی روی آورده اند .در
بین خزندگان گروه های منقرض شده ی بسیاری از
جمله دایناسور ها ،پتوروسور ها و گروه های آبزی
ای مانند ایستیوسور ها دیده می شود .خزندگان
امروزی ،در سرتاسر کره ی زمین به جز قطب ها
یافت می شوند
جنین ازآمینیون-کوریون-کیسه زرده
وآالنتوئیس پوشیده می شود.به همین
دلیل خزندگان را جزءآمینیوتا میدانند.
فسیل تخم دایناسور
تخم خزندگان حاصل
لقاح داخلی است.
خزندگان دارای سوخت و ساز پایینی می باشند و •
گرمای درونی کمی تولید می کنند
فسیل یک خزنده ابتدایی
دایناسور
دایناسور چیست؟
دایناسور ها گروهی از خزندگان ماقبل تاریخ هستند که در بازه زمانی حدود 225تا 65
میلیون سال قبل فرمانروایان بی چون و چرای زمین بودند .دایناسورها به چندین شاخه و
گروه طبقه بندی می شوند که هرکدام دارای ویژگی های منحصر به فرد و شگفت انگیزی
می باشند.بسیاری از دیرین شناسان ،جد اولیه همه دایناسور ها را خزنده کوچکی به نام
یوپار کریا می دانند .این خزنده که در اوایل دوره تریاسیک ( 225میلیون سال پیش )
میزیست کمتر از نیم متر طول داشت و برای تغذیه خود حشراتی مثل سنجاقک ها را شکار
می کرد.اما این جاندار کوچک اندامی ویژه در وجود خود داشت که سرنوشت جهان را
برای 170میلیون سال بعد از او تغییر داد.این اندام شگفت انگیز استخوان کوچکی بود که
در ران جانور قرار داشت (استخوان لگن خاصره ) و به جانور این امکان را می داد که در
هنگام دویدن (برای شکار یا فرار از دشمن ) بر روی دو پای عقبی خود بدود.توانایی که
هیچ یک از جانداران قبل از او قادر به انجام آن نبودند .همین استخوان لگن ویژه در نسل
های پس از او تکامل بیشتری یافت و سرانجام منجر به پیدایش غول های عظیمی همچون
تی رکس و سوروپاد ها گشت.در واقع می توان گفت که دایناسور ها اولین موجودات دو پای
جهان هستند و همین امر به همراه سایر سیر های تکاملی باعث شد تا دایناسور ها حاکمان
مطلق زمین گردند
سیر تکامل و پیشرفت دایناسور ها
شاید بتوان ( سیلوفایسس ) را اولین دایناسوری دانست که برتری
نژاد دایناسور را به رخ جانداران غول پیکر دوران تریاسیک کشید.
سیلوفایسس دایناسوری گوشت خوار بود که در گله های بزرگ در
بیابان های گرم و خشک آن دوران میزیست.او نزدیک به 2متر
طول داشت و برروی دوپا راه میرفت و به همین دلیل موجودی
سبک و زیرک بود .برتری اون نسبت به سایر خزندگان کند و
سنگین آن دوران در سرعتش بود.درفصل های خشکسالی رقابتی بین
دایناسور ها برای بدست اوردن غذابوجود میامد .در نتیجه دایناسور
های چابک در این رقابت از دیگران پیشی گرفتند و از لبه کشنده
دوره تریاسیک جان سالم به دربردند
بدین ترتیب دایناسور ها راه خود را به سوی دوران طالیی
زمین یعنی دوره ژوراسیک ،باز کردند .شرایط در این دوره
بسیار باب میل خزندگان و به ویژه دایناسور ها بود.قاره
عظیم و یکپارچه پانجیا به تدریج تجزیه شد و رطوبت به
درون خشکی ها نفوذ کرد.در نتیجه بسیاری از مناطق دارای
آب و هوای گرم و مرطوب شدند و جنگل های سرخس و
کاج وسیعی در جای جای زمین پدید آمد و این امر به معنای
افزایش مواد غذایی بود.در نتیجه گونه های جانوری به
سرعت پیشرفت کردند و تنوع بی نظیری در نظام زیست
شناسی زمین پدید آمد.اما در این میان دایناسورها بیش از
دیگر گونه ها برتری یافتند و به فرمانروایانی بی رغیب در
زمین مبدل شدند.
دایناسور ها و به ویژه سوروپاد ها در این دوره پر نعمت،
بسیار بزرگ شدند.به عنوان مثال یک نوع دایناسور به نام
(براکیوساروس) بیش از 16متر قد و چیزی در حدود 27
متر طول داشت(.دیپلودوکس) که بلند ترین جاندار شناخته
شده برروی زمین است بیش از 30متر طول داشت.البته
همگی سوروپاد ها گیاهخوار بوده و جانداران بی آزاری به
شمار می آمدند .اما دایناسور های گوشتخوار بزرگی نیز در
این دوران میزیستند که در گروه های چند تایی ،حتی قادر به
شکار بزرگترین دایناسور ها بودند.شاید بتوان از (
الوساروس ) به عنوان بزرگترین شکارچی دوران ژوراسیک
نام برد
این روند رو به رشد و تکامل در تمام طول دوران ژوراسیک و تا
ابتدای دوران کرتاسه ( 135میلیون سال قبل ) به بهترین نحو ادامه
یافت.در اوایل کرتاسه،گونه های دایناسور باز هم متنوع تر شدند و
در این زمان تقریبا تمام سطح سیاره زمین ،از نزدیکی قطبین گرفته
تا نواحی استوایی ،از آمریکا گرفته تا اروپا ،از شمال آفریقا تا
نواحی جنوبی و غربی این قاره و همچنین بخش شرقی و مرکزی
آسیا ،تماما زیر گام های سنگین دایناسورها بود.به ویژه آمریکای
شمالی که در آن زمان به شکل چند جزیره بزرگ جدا از هم بود،مهد
بسیاری از مشهور ترین و شگفت آور ترین دایناسور هاست.بسیاری
از دایناسور های شاخدار (سراتوپسین ) ،خار دار (استگوسور) ،
زره دار (آنکیلوسور ) و اجداد اولیه توروپاد های بزرگی از قبیل تی
رکس و گیگانوتوساروس در این قاره پدید آمدند
طبقه بندی دایناسور ها
همه دایناسور ها بر اساس شکل و حالت قرار گرفتن لگن خاصره
شان به دو دسته تقسیم می شوند
سوری شیا
اورنی تیشیا
این دو راسته بر اساس مجموعه ای از صفات
مانند وضعیت لگن از هم متمایز می شوند
لگن سوری شیا ازنوع
سه شاخه مانند لگن
خزندگان(مارمولکها)
معمولی می باشد
استخوان لگن اورنی تیشیا ازنوع چهار شاخه که به
لگن پرندگان شباهت دارد
سوریشیا شامل:
-1توروپادها
-2سوروپادها
توروپاد ها :همه ی دایناسور های گوشت خوار دوپا در این
گروه جا دارند .این دسته شامل گونه های بسیار متنوع و
متمایزی بوده و حدود نیمی از دایناسور های شناخته شده را
در بر می گیرد .به همین دلیل این گروه خود به شاخه های
مجزایی تقسیم بندی می شود که عبارت است از :الوزاروس
ترینازاروس -اسپینوسورس -اورنیتومیموسورس ومانیراپتور ها .در این میان مانیراپتور ها نیز بسیار متنوع
بوده و عالوه بر در برداشتن گونه های مختلف دایناسور،
همه ی پرندگان قدیمی و امروزی را نیز شامل می شوند.چرا
که پرندگان در واقع از نسل دایناسور های مانیراپتور می
باشند
تصاویری از انواع تروپادها
اسپینوسورس نوعی از تروپادها
الوزاروس نوعی ازتروپادها
سوروپودها
سوروپودها نه تنها بزرگترین دایناسورها بلکه بزرگترین جانوران
خشکی زی می باشند که تا کنون روی زمین زندگی کرده اند
وزن برخی ازآن ها 30تا 80تن براورد شده است بیشترین
طول در حدود 227متر در دیپلودوکوس وجود داشته است
شامل همگی دایناسور های گردن دراز و گیاهخوار دوره
ژوراسیک و اوایل دوره کرتاسه می شوند.
بیشتر سوروپودها گردن ودم بسیار طویل و بدن نسبتا
کوتاه و حجیمی داشتند
بدون تردید آن ها درخشکی تخم می گذاشته اند و فسیل
هایشان در کنار جانوران
خشکی زی یافت شده است
فسیل آثار ردپای آن ها نشان می دهد که مانند فیل
ها به صورت گله ای حرکت می کردند ولی از
نظر تغذیه مانند فیل ها دندان آسیاب نداشتند
دندان هایشان ساختاری چنگک مانند شبیه زرافه
ها بود که به وسیله آن می توانستند برگ های
درختان را می خوردند
احتماال وظیفه آسیاب کردن غذا را گاسترولیت ها
یا میکروب ها انجام می دادند
آثار دست آن ها که در هنگام شنا با کف
بستر تماس داشته است یافت شده است ولی
قادر به زندگی در آب های عمیق نبوده اند
شاید از هر دو محیط خشکی وآب بهره می برده اند
و برای مقابله با گرمای فزاینده به آب های کم عمق
پناه می برده اند
چهارپا وگیاه خوار
اوری نیتیشیا
خزندگان گیاه خوار حاکم دوره کرتاسه بودند که
استخوانی منفرد و مجزا در راس آرواره زیرین داشتند
به طور نوعی بخش پیشین آروارهایشان بی دندان
بود و احتماال از یک ماده شاخی پوشیده می شد
در قسمت های عقب آرواره ها ردیف بزرگی از
دندان های آسیاب وجود داشت که وظیفه خرد
کردن غذا را به عهده داشت
به طور دائم دندان های ساییده شده می افتادند و
دندان های نو جای آن ها را می گرفت
اورنی تیشیا شامل:
-1اورنیتوپودها(دوپاها)
-2مارجینوسفالیا(سراتوپسین ها-پاچیسسفالوسورها)
-3تیروفوران(استگوسورها-آنکیلوسورها-سلیدوسورها)
اورنیتوپود ها یا پا پری ها :این گروه شامل انواع
متنوعی از دایناسور های گیاه خوار از جمله
هادروساروس ها (دهان اردکی ها ) می شود .این
دایناسور ها شکل ها و اندازه های مختلفی داشتند
و هم برروی چهار دست و پا و هم روی دو پا
حرکت می نمودند و به طور گله ای زندگی و
مهاجرت می کردند
سراتوپسین ها :این دسته از دایناسور ها که در دوره کرتاسه
پدید آمدند ،گیاهخوار بوده و برروی چهار پای خود راه می
رفتند.ویژگی مشترک همه آنها که وجه تسمیه شان نیز به
شمار می رود وجود یک تاج استخوانی مستحکم برروی سر
و جلو گردن آنها است که گاهی برروی آن یک یا چند شاخ
بلند قرار داشت و جانور از آن برای مقابله با دشمن و یا
جفت گیری استفاده می کرد
استگوسورها :این گروه شگفت انگیز از
دایناسورهای گیاهخوار ،تقریبا همزمان
باسروپادهای غول آسا ،در سراسر آمریکای
شمالی پراکنده شدند .وجه تشابه همه آنها در وجود
تیغ ها و صفحه های استخوانی متعدد برروی
سطح بدن و دم شان است
و به همین دلیل نام آنها را
استگوسور یا خار داران
نامیده اند
آنکیلوسورها :وجه تشابه همگی آنها وجود یک
زره استخوانی ضخیم و نفوذ ناپذیر برروی بدن
آنها است .دایناسورهای جز این گروه همگی
گیاهخوار بوده و با اینکه در اواخر دوران
دایناسورها پدیدار شدند ،دارای انواع و اشکال
گوناگونی بوده و در سراسر قاره آمریکا و آسیا
پراکنده شده بودند .بزرگترین
و معروف ترین نوع این خانواده
( آنکیلوساروس ) نام دارد
انقراض بزرگ
دایناسور ها پس از بیش از 160میلیون سال حکمرانی بر زمین
سر
انجام در 65میلیون سال پیش در پایان دوره ی کرتاسه به طور
ناگهانی از عرصه ی حیات زمین ناپدید شدند.
چندین نظریه برای انقراض بزرگ پنجم در 65میلیون سال پیش
بیان شده که برخی از بقیه قابل اتکا تر هستند :
-1کاهش دمای متوسط زمین(( :شواهد زمین شناسی به
خوبی گواه کاهش محسوس دما در پایان دوره ی
کرتاسه است و از آنجایی که دایناسور ها موجوداتی
عموما خونسرد بودند در مقابله با سرما مقاوم نبوده اند
و رو به نابودی نهادند)) ....این نظریه نیز تا حدود
زیادی غیر قابل قبول است .کشفیات جدید به خوبی
بیانگر خونگرم بودن بسیاری از انواع دایناسور(( به
ویژه تروپاد ها )) است.
-2رقابت با پستانداران (( :دایناسور ها در دوران کرتاسه پایینی تنها
نبودند .گونه های مختلفی از پستانداران و سایرخزندگان در کنار
دایناسور ها و گاه در تقابل با آنها میزیستند و همچنان در حال
گسترش بودند.شاید شدت یافتن رقابت بر سر زیستگاه و غذا ،سر
انجام به انزوای گونه های دایناسور و انقراض آنها گردید.... )).
پستانداران در اواخر دوره ی کرتاسه بیش از هر دوره ای تا آن
زمان فراوان شدند اما حضورشان حتی تا آن موقع نیز چندان برای
دایناسور ها محسوس نبود! چون در دوره ی کرتاسه بزرگترین
پستانداران به بزرگی یک جوجه تیغی امروزی بودند و نمی توانستند
برای دایناسورهای چندین تنی رقیب جدی محسوب شوند.
-3برخورد شهاب سنگ آسمانی (( :شواهد بدست آمده توسط محققان آمریکایی به درستی
نشان می دهد ،که شهاب سنگی به قطر 10کیلومتر در 65میلیون سال قبل (( درست زمان
انقراض بزرگ )) با سرعت 20کیلومتر در ثانیه در یوکاتان ،به زمین اصابت کرده
است.قدرت این انفجار عظیم را معادل یک بمب هیدروژنی به وزن یک مگاتن تخمیم می
زنند .این شهاب سنگ به حدی بزرگ بود که حتی قبل از برخورد کامل بر زمین ،با فشاری
که به جو وارد کرد ،هرچیزی را از جانور و گیاه گرفته تا صخره و سنگ را ذوب نمود و
پس از برخود چنان انرژی آزاد کرد که دمای نقاطی از جو را تا 1500درجه ی سانتیگراد
افزایش داد.همچنین چون برخورد در دریا صورت گرفت ،موج های عظیمی ده ها برابر
بزرگ تر از تسونامی های امروزی در سراسر منطقه ی خلیج مکزیک پدید آمدند و صدای
این انفجار در سراسر زمین پیچید .بارانی از گلوله های آتشین از آسمان بر سر جانداران
سراسر زمین فرود آمد و جهنم سهمگینی را پدید آورد.در نهایت ابری از گوگرد و غبار جو
زمین را فرا گرفت و به عقیده ی برخی از محققان این ابر سیاه تا بیش از 2سال مانع از
رسیدن نور کافی به زمین شد و حیات روی زمین رو به نابودی نهاد .در طی همین وقایع
مرگبار ،بسیاری از دایناسور ها نیز از بین رفتند و بازماندگان آنها نیز قادر به تطابق خود
با شرایط پس از برخورد شهاب سنگ نبودند و برای همیشه منقرض شدند
اگرچه برخورد شهاب سنگ به شدت مخرب و مرگبار بود ولی شواهد نشان
می دهد که دایناسور ها حتی قبل رسیدن شهاب سنگ در حال نابودی بودند و
جمعیتشان به دالیل مختلف ( از جمله دالیل ذکر شده ) در حال کاهش بود .پس
در پایان می توان گفت که تنها یک عامل ( شهاب سنگ ) باعث نابودی
دایناسور ها نگردید بلکه چندین عامل و به تدریج در حال نابود کردند نسل
دایناسور ها بود و همه این عوامل ،اوضاع را برای ادامه تکثیر و حیات
دایناسور ها نابسامان ساخت.در نتیجه جمعیت دایناسور ها رو به کاهش نهاده
وانقراض آنها نزدیک می شد و در پایان با برخورد شهاب سنگ عظیمی بر
سطح زمین،و انقراض 76درصد از گونه های جانوری،سلطنت 160میلیون
ساله دایناسور ها نیز به سر رسید و این برخورد به منزله ی تیر خالص به
شمار می رفت....