تهیه وتنضیم : بابک سمیری دانشجوی رشته زیست شناسی 1 خزندگان دایناسورها در آمنیوت ها ، سلول تخم در بدن مادر ، به وجود • میاید . آمنیوت.

Download Report

Transcript تهیه وتنضیم : بابک سمیری دانشجوی رشته زیست شناسی 1 خزندگان دایناسورها در آمنیوت ها ، سلول تخم در بدن مادر ، به وجود • میاید . آمنیوت.

‫تهیه وتنضیم‪:‬بابک سمیری‬
‫دانشجوی رشته زیست شناسی‬
‫‪1‬‬
‫خزندگان‬
‫دایناسورها‬
‫در آمنیوت ها ‪ ،‬سلول تخم در بدن مادر ‪ ،‬به وجود •‬
‫میاید‪.‬‬
‫آمنیوت ها شامل پرندگان ‪ ،‬پستانداران و خزندگان •‬
‫هستند‪.‬‬
‫خزندگان با برخی ویژگی ها از جمله خونسرد بودنشان •‬
‫از سایر گروه ها جدا می شوند‪.‬‬
‫خزندگان قریب به ‪ 320‬الی ‪ 310‬میلیون سال پیش و‬
‫در دوران کربونیفر به وجود آمده اند‪ .‬احتماال نیا (جد)‬
‫مشترک ان ها دو زیستی شبیه به خزندگان بوده است‬
‫که رفته رفته به زندگی در خشکی روی آورده اند‪ .‬در‬
‫بین خزندگان گروه های منقرض شده ی بسیاری از‬
‫جمله دایناسور ها ‪ ،‬پتوروسور ها و گروه های آبزی‬
‫ای مانند ایستیوسور ها دیده می شود‪ .‬خزندگان‬
‫امروزی ‪ ،‬در سرتاسر کره ی زمین به جز قطب ها‬
‫یافت می شوند‬
‫جنین ازآمینیون‪-‬کوریون‪-‬کیسه زرده‬
‫وآالنتوئیس پوشیده می شود‪.‬به همین‬
‫دلیل خزندگان را جزءآمینیوتا میدانند‪.‬‬
‫فسیل تخم دایناسور‬
‫تخم خزندگان حاصل‬
‫لقاح داخلی است‪.‬‬
‫خزندگان دارای سوخت و ساز پایینی می باشند و •‬
‫گرمای درونی کمی تولید می کنند‬
‫فسیل یک خزنده ابتدایی‬
‫دایناسور‬
‫دایناسور چیست؟‬
‫دایناسور ها گروهی از خزندگان ماقبل تاریخ هستند که در بازه زمانی حدود ‪ 225‬تا ‪65‬‬
‫میلیون سال قبل فرمانروایان بی چون و چرای زمین بودند‪ .‬دایناسورها به چندین شاخه و‬
‫گروه طبقه بندی می شوند که هرکدام دارای ویژگی های منحصر به فرد و شگفت انگیزی‬
‫می باشند‪.‬بسیاری از دیرین شناسان‪ ،‬جد اولیه همه دایناسور ها را خزنده کوچکی به نام‬
‫یوپار کریا می دانند‪ .‬این خزنده که در اوایل دوره تریاسیک (‪ 225‬میلیون سال پیش )‬
‫میزیست کمتر از نیم متر طول داشت و برای تغذیه خود حشراتی مثل سنجاقک ها را شکار‬
‫می کرد‪.‬اما این جاندار کوچک اندامی ویژه در وجود خود داشت که سرنوشت جهان را‬
‫برای ‪ 170‬میلیون سال بعد از او تغییر داد‪.‬این اندام شگفت انگیز استخوان کوچکی بود که‬
‫در ران جانور قرار داشت (استخوان لگن خاصره ) و به جانور این امکان را می داد که در‬
‫هنگام دویدن (برای شکار یا فرار از دشمن ) بر روی دو پای عقبی خود بدود‪.‬توانایی که‬
‫هیچ یک از جانداران قبل از او قادر به انجام آن نبودند‪ .‬همین استخوان لگن ویژه در نسل‬
‫های پس از او تکامل بیشتری یافت و سرانجام منجر به پیدایش غول های عظیمی همچون‬
‫تی رکس و سوروپاد ها گشت‪.‬در واقع می توان گفت که دایناسور ها اولین موجودات دو پای‬
‫جهان هستند و همین امر به همراه سایر سیر های تکاملی باعث شد تا دایناسور ها حاکمان‬
‫مطلق زمین گردند‬
‫سیر تکامل و پیشرفت دایناسور ها‬
‫شاید بتوان ( سیلوفایسس ) را اولین دایناسوری دانست که برتری‬
‫نژاد دایناسور را به رخ جانداران غول پیکر دوران تریاسیک کشید‪.‬‬
‫سیلوفایسس دایناسوری گوشت خوار بود که در گله های بزرگ در‬
‫بیابان های گرم و خشک آن دوران میزیست‪.‬او نزدیک به ‪ 2‬متر‬
‫طول داشت و برروی دوپا راه میرفت و به همین دلیل موجودی‬
‫سبک و زیرک بود ‪.‬برتری اون نسبت به سایر خزندگان کند و‬
‫سنگین آن دوران در سرعتش بود‪.‬درفصل های خشکسالی رقابتی بین‬
‫دایناسور ها برای بدست اوردن غذابوجود میامد‪ .‬در نتیجه دایناسور‬
‫های چابک در این رقابت از دیگران پیشی گرفتند و از لبه کشنده‬
‫دوره تریاسیک جان سالم به دربردند‬
‫بدین ترتیب دایناسور ها راه خود را به سوی دوران طالیی‬
‫زمین یعنی دوره ژوراسیک ‪ ،‬باز کردند‪ .‬شرایط در این دوره‬
‫بسیار باب میل خزندگان و به ویژه دایناسور ها بود‪.‬قاره‬
‫عظیم و یکپارچه پانجیا به تدریج تجزیه شد و رطوبت به‬
‫درون خشکی ها نفوذ کرد‪.‬در نتیجه بسیاری از مناطق دارای‬
‫آب و هوای گرم و مرطوب شدند و جنگل های سرخس و‬
‫کاج وسیعی در جای جای زمین پدید آمد و این امر به معنای‬
‫افزایش مواد غذایی بود‪.‬در نتیجه گونه های جانوری به‬
‫سرعت پیشرفت کردند و تنوع بی نظیری در نظام زیست‬
‫شناسی زمین پدید آمد‪.‬اما در این میان دایناسورها بیش از‬
‫دیگر گونه ها برتری یافتند و به فرمانروایانی بی رغیب در‬
‫زمین مبدل شدند‪.‬‬
‫دایناسور ها و به ویژه سوروپاد ها در این دوره پر نعمت‪،‬‬
‫بسیار بزرگ شدند‪.‬به عنوان مثال یک نوع دایناسور به نام‬
‫(براکیوساروس) بیش از ‪ 16‬متر قد و چیزی در حدود ‪27‬‬
‫متر طول داشت‪(.‬دیپلودوکس) که بلند ترین جاندار شناخته‬
‫شده برروی زمین است بیش از ‪ 30‬متر طول داشت‪.‬البته‬
‫همگی سوروپاد ها گیاهخوار بوده و جانداران بی آزاری به‬
‫شمار می آمدند‪ .‬اما دایناسور های گوشتخوار بزرگی نیز در‬
‫این دوران میزیستند که در گروه های چند تایی‪ ،‬حتی قادر به‬
‫شکار بزرگترین دایناسور ها بودند‪.‬شاید بتوان از (‬
‫الوساروس ) به عنوان بزرگترین شکارچی دوران ژوراسیک‬
‫نام برد‬
‫این روند رو به رشد و تکامل در تمام طول دوران ژوراسیک و تا‬
‫ابتدای دوران کرتاسه (‪ 135‬میلیون سال قبل ) به بهترین نحو ادامه‬
‫یافت‪.‬در اوایل کرتاسه‪،‬گونه های دایناسور باز هم متنوع تر شدند و‬
‫در این زمان تقریبا تمام سطح سیاره زمین‪ ،‬از نزدیکی قطبین گرفته‬
‫تا نواحی استوایی ‪ ،‬از آمریکا گرفته تا اروپا ‪ ،‬از شمال آفریقا تا‬
‫نواحی جنوبی و غربی این قاره و همچنین بخش شرقی و مرکزی‬
‫آسیا‪ ،‬تماما زیر گام های سنگین دایناسورها بود‪.‬به ویژه آمریکای‬
‫شمالی که در آن زمان به شکل چند جزیره بزرگ جدا از هم بود‪،‬مهد‬
‫بسیاری از مشهور ترین و شگفت آور ترین دایناسور هاست‪.‬بسیاری‬
‫از دایناسور های شاخدار (سراتوپسین ) ‪ ،‬خار دار (استگوسور) ‪،‬‬
‫زره دار (آنکیلوسور ) و اجداد اولیه توروپاد های بزرگی از قبیل تی‬
‫رکس و گیگانوتوساروس در این قاره پدید آمدند‬
‫طبقه بندی دایناسور ها‬
‫همه دایناسور ها بر اساس شکل و حالت قرار گرفتن لگن خاصره‬
‫شان به دو دسته تقسیم می شوند‬
‫سوری شیا‬
‫اورنی تیشیا‬
‫این دو راسته بر اساس مجموعه ای از صفات‬
‫مانند وضعیت لگن از هم متمایز می شوند‬
‫لگن سوری شیا ازنوع‬
‫سه شاخه مانند لگن‬
‫خزندگان(مارمولکها)‬
‫معمولی می باشد‬
‫استخوان لگن اورنی تیشیا ازنوع چهار شاخه که به‬
‫لگن پرندگان شباهت دارد‬
‫سوریشیا شامل‪:‬‬
‫‪-1‬توروپادها‬
‫‪-2‬سوروپادها‬
‫توروپاد ها ‪:‬همه ی دایناسور های گوشت خوار دوپا در این‬
‫گروه جا دارند‪ .‬این دسته شامل گونه های بسیار متنوع و‬
‫متمایزی بوده و حدود نیمی از دایناسور های شناخته شده را‬
‫در بر می گیرد‪ .‬به همین دلیل این گروه خود به شاخه های‬
‫مجزایی تقسیم بندی می شود که عبارت است از ‪ :‬الوزاروس‬
‫ ترینازاروس ‪ -‬اسپینوسورس ‪ -‬اورنیتومیموسورس و‬‫مانیراپتور ها ‪ .‬در این میان مانیراپتور ها نیز بسیار متنوع‬
‫بوده و عالوه بر در برداشتن گونه های مختلف دایناسور‪،‬‬
‫همه ی پرندگان قدیمی و امروزی را نیز شامل می شوند‪.‬چرا‬
‫که پرندگان در واقع از نسل دایناسور های مانیراپتور می‬
‫باشند‬
‫تصاویری از انواع تروپادها‬
‫اسپینوسورس نوعی از تروپادها‬
‫الوزاروس نوعی ازتروپادها‬
‫سوروپودها‬
‫سوروپودها نه تنها بزرگترین دایناسورها بلکه بزرگترین جانوران‬
‫خشکی زی می باشند که تا کنون روی زمین زندگی کرده اند‬
‫وزن برخی ازآن ها ‪ 30‬تا ‪ 80‬تن براورد شده است بیشترین‬
‫طول در حدود ‪ 227‬متر در دیپلودوکوس وجود داشته است‬
‫شامل همگی دایناسور های گردن دراز و گیاهخوار دوره‬
‫ژوراسیک و اوایل دوره کرتاسه می شوند‪.‬‬
‫بیشتر سوروپودها گردن ودم بسیار طویل و بدن نسبتا‬
‫کوتاه و حجیمی داشتند‬
‫بدون تردید آن ها درخشکی تخم می گذاشته اند و فسیل‬
‫هایشان در کنار جانوران‬
‫خشکی زی یافت شده است‬
‫فسیل آثار ردپای آن ها نشان می دهد که مانند فیل‬
‫ها به صورت گله ای حرکت می کردند ولی از‬
‫نظر تغذیه مانند فیل ها دندان آسیاب نداشتند‬
‫دندان هایشان ساختاری چنگک مانند شبیه زرافه‬
‫ها بود که به وسیله آن می توانستند برگ های‬
‫درختان را می خوردند‬
‫احتماال وظیفه آسیاب کردن غذا را گاسترولیت ها‬
‫یا میکروب ها انجام می دادند‬
‫آثار دست آن ها که در هنگام شنا با کف‬
‫بستر تماس داشته است یافت شده است ولی‬
‫قادر به زندگی در آب های عمیق نبوده اند‬
‫شاید از هر دو محیط خشکی وآب بهره می برده اند‬
‫و برای مقابله با گرمای فزاینده به آب های کم عمق‬
‫پناه می برده اند‬
‫چهارپا وگیاه خوار‬
‫اوری نیتیشیا‬
‫خزندگان گیاه خوار حاکم دوره کرتاسه بودند که‬
‫استخوانی منفرد و مجزا در راس آرواره زیرین داشتند‬
‫به طور نوعی بخش پیشین آروارهایشان بی دندان‬
‫بود و احتماال از یک ماده شاخی پوشیده می شد‬
‫در قسمت های عقب آرواره ها ردیف بزرگی از‬
‫دندان های آسیاب وجود داشت که وظیفه خرد‬
‫کردن غذا را به عهده داشت‬
‫به طور دائم دندان های ساییده شده می افتادند و‬
‫دندان های نو جای آن ها را می گرفت‬
‫اورنی تیشیا شامل‪:‬‬
‫‪-1‬اورنیتوپودها(دوپاها)‬
‫‪-2‬مارجینوسفالیا(سراتوپسین ها‪-‬پاچیسسفالوسورها)‬
‫‪-3‬تیروفوران(استگوسورها‪-‬آنکیلوسورها‪-‬سلیدوسورها)‬
‫اورنیتوپود ها یا پا پری ها ‪ :‬این گروه شامل انواع‬
‫متنوعی از دایناسور های گیاه خوار از جمله‬
‫هادروساروس ها (دهان اردکی ها ) می شود‪ .‬این‬
‫دایناسور ها شکل ها و اندازه های مختلفی داشتند‬
‫و هم برروی چهار دست و پا و هم روی دو پا‬
‫حرکت می نمودند و به طور گله ای زندگی و‬
‫مهاجرت می کردند‬
‫سراتوپسین ها ‪ :‬این دسته از دایناسور ها که در دوره کرتاسه‬
‫پدید آمدند‪ ،‬گیاهخوار بوده و برروی چهار پای خود راه می‬
‫رفتند‪.‬ویژگی مشترک همه آنها که وجه تسمیه شان نیز به‬
‫شمار می رود وجود یک تاج استخوانی مستحکم برروی سر‬
‫و جلو گردن آنها است که گاهی برروی آن یک یا چند شاخ‬
‫بلند قرار داشت و جانور از آن برای مقابله با دشمن و یا‬
‫جفت گیری استفاده می کرد‬
‫استگوسورها ‪ :‬این گروه شگفت انگیز از‬
‫دایناسورهای گیاهخوار‪ ،‬تقریبا همزمان‬
‫باسروپادهای غول آسا‪ ،‬در سراسر آمریکای‬
‫شمالی پراکنده شدند‪ .‬وجه تشابه همه آنها در وجود‬
‫تیغ ها و صفحه های استخوانی متعدد برروی‬
‫سطح بدن و دم شان است‬
‫و به همین دلیل نام آنها را‬
‫استگوسور یا خار داران‬
‫نامیده اند‬
‫آنکیلوسورها ‪ :‬وجه تشابه همگی آنها وجود یک‬
‫زره استخوانی ضخیم و نفوذ ناپذیر برروی بدن‬
‫آنها است‪ .‬دایناسورهای جز این گروه همگی‬
‫گیاهخوار بوده و با اینکه در اواخر دوران‬
‫دایناسورها پدیدار شدند‪ ،‬دارای انواع و اشکال‬
‫گوناگونی بوده و در سراسر قاره آمریکا و آسیا‬
‫پراکنده شده بودند‪ .‬بزرگترین‬
‫و معروف ترین نوع این خانواده‬
‫( آنکیلوساروس ) نام دارد‬
‫انقراض بزرگ‬
‫دایناسور ها پس از بیش از ‪ 160‬میلیون سال حکمرانی بر زمین‬
‫سر‬
‫انجام در ‪ 65‬میلیون سال پیش در پایان دوره ی کرتاسه به طور‬
‫ناگهانی از عرصه ی حیات زمین ناپدید شدند‪.‬‬
‫چندین نظریه برای انقراض بزرگ پنجم در ‪ 65‬میلیون سال پیش‬
‫بیان شده که برخی از بقیه قابل اتکا تر هستند ‪:‬‬
‫‪-1‬کاهش دمای متوسط زمین‪(( :‬شواهد زمین شناسی به‬
‫خوبی گواه کاهش محسوس دما در پایان دوره ی‬
‫کرتاسه است و از آنجایی که دایناسور ها موجوداتی‬
‫عموما خونسرد بودند در مقابله با سرما مقاوم نبوده اند‬
‫و رو به نابودی نهادند))‪ ....‬این نظریه نیز تا حدود‬
‫زیادی غیر قابل قبول است‪ .‬کشفیات جدید به خوبی‬
‫بیانگر خونگرم بودن بسیاری از انواع دایناسور(( به‬
‫ویژه تروپاد ها )) است‪.‬‬
‫‪-2‬رقابت با پستانداران‪ (( :‬دایناسور ها در دوران کرتاسه پایینی تنها‬
‫نبودند‪ .‬گونه های مختلفی از پستانداران و سایرخزندگان در کنار‬
‫دایناسور ها و گاه در تقابل با آنها میزیستند و همچنان در حال‬
‫گسترش بودند‪.‬شاید شدت یافتن رقابت بر سر زیستگاه و غذا ‪ ،‬سر‬
‫انجام به انزوای گونه های دایناسور و انقراض آنها گردید‪.... )).‬‬
‫پستانداران در اواخر دوره ی کرتاسه بیش از هر دوره ای تا آن‬
‫زمان فراوان شدند اما حضورشان حتی تا آن موقع نیز چندان برای‬
‫دایناسور ها محسوس نبود! چون در دوره ی کرتاسه بزرگترین‬
‫پستانداران به بزرگی یک جوجه تیغی امروزی بودند و نمی توانستند‬
‫برای دایناسورهای چندین تنی رقیب جدی محسوب شوند‪.‬‬
‫‪-3‬برخورد شهاب سنگ آسمانی‪ (( :‬شواهد بدست آمده توسط محققان آمریکایی به درستی‬
‫نشان می دهد‪ ،‬که شهاب سنگی به قطر ‪ 10‬کیلومتر در ‪ 65‬میلیون سال قبل (( درست زمان‬
‫انقراض بزرگ )) با سرعت ‪ 20‬کیلومتر در ثانیه در یوکاتان‪ ،‬به زمین اصابت کرده‬
‫است‪.‬قدرت این انفجار عظیم را معادل یک بمب هیدروژنی به وزن یک مگاتن تخمیم می‬
‫زنند‪ .‬این شهاب سنگ به حدی بزرگ بود که حتی قبل از برخورد کامل بر زمین‪ ،‬با فشاری‬
‫که به جو وارد کرد‪ ،‬هرچیزی را از جانور و گیاه گرفته تا صخره و سنگ را ذوب نمود و‬
‫پس از برخود چنان انرژی آزاد کرد که دمای نقاطی از جو را تا ‪ 1500‬درجه ی سانتیگراد‬
‫افزایش داد‪.‬همچنین چون برخورد در دریا صورت گرفت‪ ،‬موج های عظیمی ده ها برابر‬
‫بزرگ تر از تسونامی های امروزی در سراسر منطقه ی خلیج مکزیک پدید آمدند و صدای‬
‫این انفجار در سراسر زمین پیچید‪ .‬بارانی از گلوله های آتشین از آسمان بر سر جانداران‬
‫سراسر زمین فرود آمد و جهنم سهمگینی را پدید آورد‪.‬در نهایت ابری از گوگرد و غبار جو‬
‫زمین را فرا گرفت و به عقیده ی برخی از محققان این ابر سیاه تا بیش از ‪ 2‬سال مانع از‬
‫رسیدن نور کافی به زمین شد و حیات روی زمین رو به نابودی نهاد‪ .‬در طی همین وقایع‬
‫مرگبار‪ ،‬بسیاری از دایناسور ها نیز از بین رفتند و بازماندگان آنها نیز قادر به تطابق خود‬
‫با شرایط پس از برخورد شهاب سنگ نبودند و برای همیشه منقرض شدند‬
‫اگرچه برخورد شهاب سنگ به شدت مخرب و مرگبار بود ولی شواهد نشان‬
‫می دهد که دایناسور ها حتی قبل رسیدن شهاب سنگ در حال نابودی بودند و‬
‫جمعیتشان به دالیل مختلف ( از جمله دالیل ذکر شده ) در حال کاهش بود‪ .‬پس‬
‫در پایان می توان گفت که تنها یک عامل ( شهاب سنگ ) باعث نابودی‬
‫دایناسور ها نگردید بلکه چندین عامل و به تدریج در حال نابود کردند نسل‬
‫دایناسور ها بود و همه این عوامل‪ ،‬اوضاع را برای ادامه تکثیر و حیات‬
‫دایناسور ها نابسامان ساخت‪.‬در نتیجه جمعیت دایناسور ها رو به کاهش نهاده‬
‫وانقراض آنها نزدیک می شد و در پایان با برخورد شهاب سنگ عظیمی بر‬
‫سطح زمین‪،‬و انقراض ‪ 76‬درصد از گونه های جانوری‪،‬سلطنت ‪ 160‬میلیون‬
‫ساله دایناسور ها نیز به سر رسید و این برخورد به منزله ی تیر خالص به‬
‫شمار می رفت‪....‬‬