Transcript Slide 1
Slide 1
حرفه فرزند
گردآورنده :
پروری
مرضیه نظری
(مدرس آموزش خانواده)
Slide 2
فرزندپروری ؛ قوانین و خطاها (بخش اول )
-1قانون اول :رفتار خوب را پاداش دهید .هنگامی که کودک ما برای انجام کارهای خاص ،پاداش دریافت می کند ،آن رفتار
تقویت می شود .این بدین معناست که احتمال قوع آن رفتار در آینده افزایش پیدا می کند .پاداش ها برای اینکه موثر واقع
شود ،باید بالفاصله به دنبال رفتار مطلوب کودک ارائه شوند.
-2پاداش ها انواع مختلفی دارند :پاداش های اجتماعی مانند لبخند یا نوازش ،پاداش های فعالیتی مانند رفتن به پارک یا بازی با
پدر یا مادر ،پاداش های مادی مانند اسباب بازی ،خوراکی و غیره
-3قانون دوم :ناخواسته رفتار بد را پاداش ندهید.چنانچه والدین یا دیگران رفتار بد کودک را بطورناخواسته تقویت کنند ،گاهی
حتی با یک لبخند ،باعث تبدیل آن رفتار به یک مشکل جدی می شوند.
-4برای رفتارهای بد ،تنبیه در نظر بگیرد اما فقط از تنبیه مالیم استفاده کنید .گاهی اوقات الزم است برای کاهش یا حذف برخی
از رفتارهای نامقبول یا خطرناک ،روش تنبیهی مالیمی استفاده شود.
-5روش های تنبیهی مالیم انواع مختلفی دارد :سرزنش ،پیامدهای طبیعی ،پیامدهای منطقی ،زمان تنهایی و تنبیه رفتاری
Slide 3
فرزندپروری ؛ قوانین و خطاها (بخش دوم )
-6چهار خطا در فرزندپرروی وجود دارد که می توانندبه ایجاد مشکالت رفتاری و هیجانی درکودکان کمک کنند .والدین نیز
همانند کودکان بی عیب و نقص نیستند ،اما باید نهایت سعی خود را برای تربیت کودکان به کار بگیرند.
الف) اولین خطای والدین این است که از پاداش دادن رفتار خوب ،غفلت می کنند.
ب) دومین خطای والدین این است که ناخواسته ،رفتارخوب را تنبیه پاسخ می دهند.
ج) سومین خطای والدین این است که ناخواسته ،رفتار بد را پاداش می دهند.
د) چهارمین خطای والدین این است که از تنبیه کودک به دلیل رفتار بد غفلت می کنند ،درست زمانی که تنبیه مالیم ضروری
است.
Slide 4
والدین ،تربیت و انضباط کودک (بخش اول )
-1تربیت به معنای آموزش خودکنترلی و بهبود رفتار ،به کودکان است.کودک با دریافت عشق و انضباط از سوی شما ،احترام به
خود و خودکنترلی را یاد می گیرد.
-2والدین به دالیل مختلف ،از انضباط دادن به کودک خود ،خودداری می کنند .این والدین باید از علت تردید خود در مورد
انضباط دادن کودک خود آگاه باشند و بر مقاومت خود برای انجام این کار غلبه کنند.
-3والدین نمی توانند بدون اینکه نخست رفتار خود را تغییردهند از کودک خود انتظار داشته باشند ،رفتارش را تغییر دهد.
-4والدین باید به کمک هم ،قوانینی را که می خواهند کودک به آنها عمل کند ،تعیین کند .حتی می توانند در صورت امکان،
کودک خود را برای مشارکت در تعیین قوانین تشویق کنند .در این صورت احتمال تبعیت از آن قوانین بیشتر می شود.
Slide 5
والدین ،تربیت و انضباط کودک (بخش دوم)
-5والدین به دالیل مختلفی نمی توانند به کودک خود انضباط یاد بدهند ،چون تغییر رفتار خود را دشوار می یابند.این قبیل
والدین در یکی از حاالت زیر هستند:
*والد ناامید :چنین والدی احساس می کند که کودک او برای تغییر رفتار خود ناتوان است و همیشه به این صورت ،رفتار
ضعیفی خواهد داشت .چنین والدی تسلیم کودک خود شده است.
ً
*والد غیرمواجهه ای :چنین والدی از مواجهه با کودک خود خودداری می کند .او واقعا از کودک خود انتظار ندارد که به او توجه
کند و کودک هم این را درک می کند .گاهی اوقات این والد از این می ترسد که اگر درخواستی از کودک خودکند ،او را از دست
می دهد.
*والد عصبانی :بسیار از والدین همیشه در هنگام انضباط دادن به کودک خود به لحاظ هیجانی ،عصبانی می شوند.از آنجایی که
انضباط دادن بدون عصبانیت یا احساس بیچارگی برای آنها امکان پذیر نیست ،آنها به سادگی سوءرفتار کودک خود را نادیده می
گیرند.
Slide 6
والدین ،تربیت و انضباط کودک (بخش سوم)
*والد کم انرژی :به نظر می رسد این والد،فاقد انرژی فرزندپروری الزم برای برابری کردن با یک کودک فعال یا بدرفتار است.
گاهی اوقات ممکن است این والد به تنهایی مسئولیت کودک را برعهده داشته باشد و در عین حال به یک شغل تمام وقت هم
مشغول باشد .گاهی نیز ممکن است که یک والد کم انرژی از افسردگی کوتاه مدت یا مزمن رنج ببرد.
*والد گناهکار :چنین والدی خود را برای مشکالت کودکش سرزنش کرده و به ویژه زمانی که برای انضباط دادن به کودکش
تالش می کند ،احساس گناه ،او را از آموزش اصالح رفتار به فرزندش باز می دارد .چنین والدی سهل گیر و منفعل می شود.
*والد بازداری شده :گاهی اوقات یک والد به هنگام تالش برای انضباط دادن به کودک ،از سوی همسر خودبازداری می شود.گاهی
اوقات بستگان یا دوستان در زمان انضباط دادن به کودک ،در کارتان دخالت می کنند.اجازه ندهید که دیگران شما را از اینکه
والدی موثر و با اعتماد به نفس باشید ،ناامید
*والد ناراحت :مشکالت مادی ،مسایل مالی و سایر موقعیت های دشوار زندگی گاهی اوقات تبدیل به باری سنگین بر دوش والد،
می شوند .اغلب این والد فاقد انرژی ،انگیزه و زمان برای کمک به کودک خود است.
Slide 7
حرفه فرزند پروری
-1تحقیقات نشان داده است که والدین موفق از یک سو حمایت کننده و دوستانه از سوی دیگر ،مطالبه کننده و مقتدرانه
رفتار می کنند .هر دو نوع این جهت گیری ها در پرورش کودکان بالغ و باهوش هیجانی بسیار مهم است.
-2تغییر عکس ی العمل های خودکار بسیار دشوار است چرا که این رفتارها همان طور که گفتیم خودکار هستند .هنگامی که
شروع به جایگزین کردن این عکس العمل های منفی با رویکرد فرزند پروری مثبت تر می کنید ،دانستن پیشایندهای رفتاری قبل
از وقوع آنها بسیار کمک کننده است.
-3عادت های رفتاری خودکار مثبت در فرزند پروری باید حفظ شوند.
-4عادت های رفتاری خودکار منفی در فرزندپروری باید با راهکارهای همراه باتامل و مالحظه جایگزین شوند.
ً
-5هنگامی که برنامه جادوی 1-2-3در خانه اجرا می شود .کودکان یا به سرعت همکاری و یا فورا شما را امتحان می کنند.
Slide 8
سه وظیفه فرزندپروری شما (بخش اول )
-1این فصل فرزندپروری را به سه وظیفه مقدماتی ،ساده یم کند .وظیفه اول کنترل رفتارهای نفرت انگیز بچه هاست.
در این مرحله شما یاد می گیرید که چگونه رفتارهای منفی مانند جیغ زدن و غیره را متوفق کند.
-2وظیفه شماره ، 2تشویق رفتارهای خوب را شامل می شود .ما این رفتارهای را رفتارهای شروع می نامیم چرا که این
رفتارهای با این سرو کار دارد که شما از فرزندتان بخواهید کارهایی مانند تکلیف درس ی یا تمیز کردن اتاقشان را انجام دهند.
-3آخرین وظیفه هم روی بهبود روابط با فرزندان تمرکز می کند.
-4اینکه شما چطور شروع می کنید دقیقا به این مربوط است که شما چقدر انرژی دارید .اگر شما این احساس را دارید که
انگار با بی میلی دل به کار داده اید ،ممکن است بتوانید فقط با روش شمارش شروع کنید .سپس رفتارهای خوب و مراحل
ارتباط را نیز اضافه کنید تا کودکان متوجه شوند که شما با آنها جدی هستید.
Slide 9
سه وظیفه فرزندپروری شما (بخش دوم )
-5به خاطر داشته باشید که رفتارهای توقف ،رفتارهایی هستند که فرزند شما انجام می دهد ،اما شما می خواهید که دیگر
انجام ندهد (برای مثال :داد و فریاد ،گله و شکایت و غیره) رفتارهایی شروع ،رفتارهایی هستند که شما تمایل دارید فرزندتان
آنها را انجام دهد (.برای مثال انجام تکالیف ،به رختخواب رفتن و غیره) اما یا درست انجام نمی دهند یا بطور کلی از انجام آن
خودداری می کنند.
-6از آنجایی که شمارش ،کار آسانی است یکی از بزرگ ترین مشکالتی که با آن مواجه می شویم این است که والدین از شمارش
برای رفتارهای شروع استفاده می کنند ،شمارش مخصوص رفتارهای توقف است.
-7در تشویق رفتارهای خوب ،کودکان به انگیزه بیشتری نیاز دارند.
-8رابطه بهتر با فرزندتان ،فرزندپروری را آسان تر و لذت بخش تر می کند.
Slide 10
دو اشتباه عمده در تربیت فرزند
-1دو اشتباه عمده ای که والدین در ارتباط با فرزندان مرتکب می شوند عبارتند از :صحبت کردن و احساسات بیش از حد.
وقتی که صحبت کردن بیش از حد می تواند کودکان را آزار دهد و حواس آنها را پرت کند ،احساسات بیش از حد می تواند حتی
مخرب تر از آن نیز باشد.
احساسات بیش از حد می تواند به طغیان احساسات و رفتارها منجر شود که افسوس و پشیمانی والدین را به دنبال دارد.
-2اگر فرزند کوچک شما عادت کند که دائم شما را ناراحت کند ،ناراحتی شما برای او جلب توجه زیادی محسوب می شود.
طغیان احساس ی شما بصورت ناگهانی ،به کودکتان احساس قدرت می دهد .این یک احساس طبیعی در دوره کودکی است؛
داشتن هر آنچه پاداش ها را بصورت موقت زیاد کند یا احساس خوب بدهد.
Slide 11
فرضیه بزرگسال کوچک
-1بسیاری از والدین تصور مشکل آفرینی را رد سر خود می پرورانند که باعث می شود تالش های تربیتی آنها با شکست مواجه
شود .این تصور با عنوان فرضیه بزرگسال کوچک شناخته می شود و اغلب سبب اتفاقات پرآشوب و جدلی می شود که حتی می
تواند به سوءاستفاده فیزیکی کودک نیز (تنبیه) منجر شود .والدینی که چنین عقیده ای دارند روی کلمات و استدالل تاکید بسیار
زیادی می کنند.
-2یکبار توضیح دادن،اگر واقعا مورد نیاز باشد ،کافی است .این تکرار توضیح دادن است که والدین و کودکان را به دردسر می
اندازد زیاد حرف زدن والدین ،کودکان را می رنجاند و حواس آنها را نیز در انجام آن کار پرت می کند.
-3فرضیه بزرگسال کوچک علت اغلب اشتباهات تربیتی است.
-4والدین اغلب تاکید افراطی روی کلمات و استدالل دارند.
-5والدین باید به عنوان دیکتاتورهای مهربان شروع به کار کنند و به آرامی به سوی یک روش فرزند پروری با دموکراس ی بیشتر
پیش بروند.
Slide 12
راه های افزایش رفتار خوب (بخش اول)
-1از بی توجهی فعال استفاده کنید و تمام توجه خود را از کودکی که رفتار سوء از خود نشان می دهد بگیرید .این روش شما را
مطمئن می کند که از طریق بذل توجه ،رفتار بد کودک را ناخواسته پاداش نمی دهید .این روش ،به خصوص برای کاهش
قشقرق های کودکان نوپا و کودکان در سنین پیش از مدرسه موثر است.
-2از بی توجهی فعال در این موارد استفاده کنید:
*نق زدن و سرو صدا راه انداختن
*لب ورچیدن و اخم کردن
*گریه با صدای بلند برای تحت تاثیر قرار دادن والدین
*اصرار و مطالبه مداوم
حبس تنفس و قشقرق مالیم
Slide 13
راه های افزایش رفتار خوب (بخش اول)
-3در صورتی که رفتار هدف نامطلوب کودک شما نق زدن است ،رفتار جایگزین آن می تواند صحبت کردن به شیوه معمولی و
طبیعی باشد .بنابراین اگر کودک بطور معمول برای خواسته هایش نق می زند ،چنانچه زمانی بدون این کار خواسته اش را مطرح
کرد او را تحسین کنید .رفتار جایگزین را به منظور تقویت آن پاداش دهید.
Slide 14
راه های افزایش رفتار خوب (بخش دوم)
-4کودک خود را برای انجام رفتار خوبی که می خواهید آن را بیاموزید ،یاری دهید.
-5با استفاده از قانون مادربزرگ ،کودکان خود را برای انجام وظایف ناخوشایند یاری دهید .قانون مادربزرگ می گوید « :پس از
اینکه کار خود را انجام دادی ،می توانی به بازی بپردازی ».شروع و پایان بردن یک وظیفه دشوار هنگامی که پس از آن لذتی در
انتظار باشد ،آسان تر خواهدشد.
-6والدین پیوسته در حال نشان دادن و عرضه الگوهای رفتاری به کودکان خود هستند .کودک شما ،حسن رفتار و سوء رفتار را
با مشاهده و تقلید رفتار شما و دیگران می آموزد .مراقب باشید که ناخواسته ،یک الگوی رفتاری را که نمی خواهید یک الگوی
رفتاری را که نمی خواهید در رفتار کودک ببینید ،به او ارائه ندهید.
-7منظم باشید و برای موثر بودن ،از قبل برنامه ریزی کنید .نیازهای کودک خود را قبل از اینکه رفتار بد او شما را وادار به
برآورده ساختن آنهاکند ،پیش بینی کنید .هنگامی که اجازه می دهید رفتار بد کودکتان شمارا به تامین نیازهایش وادار کند ،شما
ناخواسته به آن رفتار بد پاداش داده اید.
Slide 15
حل مشکالت با جلسات گفتگوی خانوادگی
-1یکی از راه های ایجاد صلح و آرامش در خانواده و تشویق کودکان به استقالل بیشتر ،برگزاری جلسات گفتگوی خانوادگی
بصورت منظم است.
-2بسیاری از والدین در این مسئله با هم توافق دارند که جلسات گفتگوی خانوادگی در عین آزاردهنده بودن،موثرترین راه
برقراری ارتباط با کودکان است .انتظار نداشته باشید که آنها مشتاقانه بیایند.
-3اگر مراقب نباشید ،جلسات گفتگوی خانوادگی می تواند به شکست منتهی شود.یکی از مسایلی که باید در زمینه آن احتیاط
کرد این است که یکی از بچه ها نقش قربانی را در جلسه پیدا کند.
مواظب باشید که جلسه روی موضوعی خاص متمرکز بماند نه روی شخص ی خاص.
Slide 16
-4جلسات گفتگوی خانوادگی را کوتاه و متمرکز برگزار کنید .به زودی پی می برید که این جلسات ابزار مناسبی برای آموزش
مهارت های اساس ی زندگی به بچه ها به شمار می روند.
-5هنگامی که می خواهید درباره مسئله ای با یکی از فرزندانتان بصورت خصوص ی صحبت کنید،یک جلسه دونفره ترتیب
دهید.
Slide 17
روش شمارش در عمل
-1ما می توانیم به آسانی اجازه دهیم احساس آشفتگی و هیجان های منفی مان بر فرزندپرروی ما تاثیر بگذارد ،حتی هنگامی که
این احساسات هیچ ارتباطی به فرزندان ما و مسایل آنها نداشته باشد .با آگاهی از این حقیقت می توانیم بخوبی تالش کنیم تا
عالوه بر اینکه در هنگام تربیت بچه ها خونسرد باقی می مانیم هنگامی که خیلی عصبانی می شویم نیز ارام باشیم.
-2روش شمارش ،هنگامی اثرگذار می شود که شما بتوانید آن را به درستی اجرا کنید.
-3به خاطر داشته باشید تا هرگاه الزم شد به فرزندانتان توضیحاتی بدهید و درغیر اینصورت سعی کنید ساکت بمانید .اگر
مجبور شدیداز روش شمارش استفاده کنید ،یادتان باشد که این کار را به آرامی انجام دهید و در صدایتان هیچ هیجانی نباشد.
از اینکه ببینید فرزندانتان کم کم به حرف های شما گوش می دهند ،شگفت زده می شوید.
Slide 18
زمان صحبت با کودکان
-1هرگز تخمین نزنید که فرزند شما برای مهارت پیدا کردن در فعالیت هایی مانندگرفتن چنگال،انجام تکالیف و دوست پیدا
کردن به چه میزان تمرین و آموزش رفتاری نیاز دارد .در این صورت ممکن است زیادتر از حد الزم صحبت کنید.
-2بسیاری از بچه ها به آسانی ما را عصبی می کنند تا درست هنگامی که عصبی و ناکام هستیم با آنها شروع به صحبت کنیم؛
این کار همان جروبحث ست! باید از افتادن در این مسیر جلوگیری کنید.
ً
-3هنگامی که می خواهید به بچه ها مطلبی را آموزش بدهید ،قطعا باید مکانی وجود داشته باشد .با این حال هنگامی که
هیجانات شما درگیر است یا هنگامی که رفتار اشتباه فرزند شما باید پیامدی برایش داشته باشد ،زمان مناسبی برای صحبت
کردن نیست .در چنین موقعیت هایی باید وارد عمل شد ،نه اینکه حرف زد.
Slide 19
گفتگوی اولیه با کودکان
-1هنگامی که شما آماده هستید تا برنامه جادوی 1-2-3را به شکل جدی تر دنبال کنید ،الزم است گفتگوی کوتاهی با فرزندانتان
داشته باشید و حقایق علمی شمارش را برای آنها توضیح دهید .از آن مهم تر،
اجازه دهید (آنها نیز)متوجه شوند که چطور این روش زندگی همه شما را بصورت باورنکردنی بهتر خواهد کرد.
-2تمرین یا ایفای نقش برای فرآیند شمارش،همان طور که برای کودکان خردسال (کوچک تر) اهمیت دارد ،برای کودکان بزرگ تر
هم مهم است .از این طریق کودکان بصورت واقعی ملس می کنند که چه اتفاقی قرار است بیفتد و به عالوه آنها متوجه می شوند که
شما کامال جدی هستید.
-3به خاطر داشته باشید که فرزندان شما به خاط اینکه تصمیم گرفته اید تا برنامه جادوی 1-2-3را وارد زندگی آنها کنید ،از
جایشان نمی پرند تا شما را بغل کنند .انتظارات خود را واقع بینانه کرده و هرگاه شک داشتید ،شمارش کنید.
Slide 20
گوش دادن به کودکان همراه با همدلی
-1به خاطر داشته باشید هنگامی که کودکان در مواجهه با ناکامی ،جیغ و داد می کنند هرچند این راه خوبی برای مقابله نیست،
اما در هر حال آنها فقط بچه هستند .بیشتر کودکان نمی دانند که چطور هیجانات منفی خودشان را به شکل موثری ابراز کنند.
در این موقع است که آنها نیاز به یک شنونده دلسوز دارند نه یک تربیت کننده!
-2اگر هنگامی که فرزندتان در حال صحبت کردن است ،تالش کنید که او را درک کنید ،شما شنونده خوبی هستید.
-3اگر هنکامی که فرزندتان در حال صحبت کردن است شما نیز در حال آماده کردن جوابیه خود هستید ،شنونده ی بدی
هستید.
-4با والدین باید به مشکالت فرزندان خود گوش دهیم ،و رفتارهای اشتباهشان را شمارش کنیم .تشخیص تفاوت این دو بسیار
اهمیت دارد.
-5مسلما شما نمی خواهید که فرزندانتان حس کنند هر بار که برای صحبت درباره احساس یا موقعیت ناخوشایندی که داشته
اند ،پیش شما بیایند ،بر سرشان داد می کشید ،به خصوص در مواقعی که آنها هیجاناتشان را آن طور که شما انتظار دارید
کنترل نکنند.
Slide 21
امتحان و دخالت کودکان (بخش اول)
-1بچه ای که شما را امتحان می کند به شما پیشنهاد یک معامله می دهد :هر چیزی می خواهم،به من بدهید در عوض من هم
از کالفه کردن ،عصبانی کردن ،تهدید و آزار و اذیت دست برمی دارم .آیا به نظر شما این معامله ای است که نمی توان آن را
نپذیرفت؟ باز هم فکر کنید.
ً
-2در این مرحله فرزندتان شما را امتحان می کند ،شما او را با گفتن «نه» ناکام می کنید و او را فورا کارش را این بار با
عصبانیت شروع می کند .این کار احمقانه است .شما رفتارش را شمارش می کنید ،اما او به رفتارش ادامه می دهد و زمان تنهایی
را به بازی می گیرد و وقتی زمان تنهایی اش به پایان می رسد ،روش جدیدی را شروع می کند – آزار و اذیت – سپس می گوید « :
تو دیگه منو دوست نداری»
Slide 22
امتحان و دخالت کودکان (بخش دوم)
-3وقتی فرزندتان شروع به آزمایش شما می کند،در آغاز این تجربه ناخوشایند حفظ خونسردی تان تا حدودی می تواند آسان
باشد .با این حال بعض ی از بچه ها بسیار ماهر هستند و تاجایی که بتوانند همچنان به این کارشان ادامه می دهند ،حتی بعد از
اینکه برای آنها زمان تنهایی در نظر گرفتید .بعض ی از بچه ها بخوبی می دانند که اگر این کارشان را به مدت طوالنی انجام دهند،
در نهایت می توانند شما راشکست بدهند .یکی از بدترین کارهایی که می توانید در مقابل امتحان و دخالت انجام دهید این است
که تالش کنید خونسردی خود را برای مدت طوالنی حفظ کنیدو در نهایت آن را از دست بدهید.درعوض باید کارهایی را که می
تواند به شما کمک کند در این شرایط آرام بمانید ،یاد بگیرید و انجام دهید.
-4کودکان شش نوع امتحان و دخالت دارند :کالفه کردن ،عصبانی کردن ،تهدید کردن ،آزار دادن ،گول زدن و روش های فیزیکی
.
Slide 23
امتحان و دخالت کودکان (بخش سوم)
-5به خاطرداشته باشید که بعض ی از بچه ها ممکن است هرگاه یکی از روش ها کارشان را راه نمی اندازد ،از روش ی به روش دیگر
متوسط شوند.هرچقدر در این کار بیشتر ناکام شوند ،این یعنی شما دارید کارتان را به خوبی انجام می دهید .تالش کنید این
موضوع را به خاطر بسپارید تا به شما کمک کند آشفتگی خود را در نخستین روزهای دشوارتان با آنها کمتر کنید.
-6به خاطرداشته باشید که هرگاه کودکی در حال تست کردن است ،می خواهد از درماندگی اش دربیاید!آزمایش تا ابد ادامه
ندارد-اگر شما به درستی با آن روبه رو شوید.
-7نخستین هدف امتحان این است که کودک به هرآنچه که می خواهد برسد .از آنجایی که او قدرت کمتری نسبت به شما دارد،
باید از دستگاری احساسات شما استفاده کند .اگر کودک هنوز موفق نشده است به انچه می خواهد برسد ،دومین هدف از
امتحان ،اغلب تالفی و انتقام ویی است .کودک می خواد شما بهای کارتان را بپردازید.
Slide 24
زمان تنهایی چیست ؟
-1زمان تنهایی به عنوان یک روش تربیتی عبارت است از :یک وقفه منحصر در فعالیت های کودک شما .به عبارت دیگر ،یعنی
گذاشتن کودک در یک مکان کسل کننده و مالل آور بالفاصله پس از اینکه رفتار بدی را از خودشان می دهد .کودک تا زمانی که
زمان تنهایی او تمام نشده ،باید در آنجا بماند .مدت زمان قرارگرفتن کودک در زمان تنهایی ،یک دقیقه به ازای هر سال سن
اوست.
-2روش تربیتی زمان تنهایی دو هدف را دنبال می کند :هدف فوری که عبارت است از توقف سریع رفتار مشکل ساز و هدف بلند
مدت که کمک به کودک برای دستیابی به خود انضباطی است.
-3زمان تنهایی در مورد کودکان 2تا 12سال به کار می رود و موثر است .در مورد کودکان بزرگ تر بهتر است از سایر روش های
تربیتی استفاده کنید.
-4به خاطر داشته باشید که زمان تنهایی در متوقف ساختن رفتار بد موثر است .تهدید کودک به رفتن زه زمان تنهایی ،او را تشویق
به آغاز کردن انجام کاری مانند مرتب کردن اتاق یا انجام تکالیف ،که هم پیچیده و هم ناخوشایند است ،نمی کند.
Slide 25
زمان تنهایی در مورد دو کودک
-1از آنجایی که در دعوای دو کودک ،هردو دخیل هستند ،پس زمان تنهایی را در مورد هردوی آنها اعمال کنید.
-2برای فرستادن دو یا چند کودک به زمان تنهایی ،از روش محرومیت زمان مند و قانون 10کلمه10 ،ثانیه استفاده کنید .آنها را
به دو مکان جداگانه بفرستید و زمان سنج را با متوسط سن آنها تنظیم کنید.
-3اعمال زمان تنهایی در مورد دو کودک ،در مقایسه با سایر روش های برخورد با مشکالت مداوم میان دو کودک ،مزایای
آشکاری دارد.
-4هنگامی که کودکان شما ،رفتار مناسبی دارند و به خوبی با هم کنار می آیند ،آنها را با تحسین و توجه فراوان پاداش دهید.
-5اعمال زمان تنهایی برای دو کودک سه مزیت دارد :اول اینکه شما مجبور به جانب داری از یکی یا تعیین مقصر اصلی نیستید.
دوم اینکه شما با نشان دادن توجه فراوان نسبت به آنها درهنگام حل و فصل دعوا ،ناخواسته آنها را پاداش نمی دهید و سوم
اینکه هر دو کودک از ادامه دادن مشاجره ناامید می شوند؛ زیرا هر دو زمان تنهایی کسل کننده و ناخوشایند راتجربه کرده اند.
Slide 26
نه اشتباه رایج در رابطه با زمان تنهایی که والدین مرتکب می شوند( .بخش اول)
-1صحبت کردن یا مشاجره کردن با کودک پس از فرستادن او به مکان تعیین شده برای زمان تنهایی؛ روش صحیح ،بی توجهی
به کودک در زمان تنهایی است.
-2صحبت کردن یا مشاجره کردن با کودک پیش از فرستادن او به مکان تعیین شده برای زمان تنهایی؛ روش صحیح ،عدم
استفاده بیش از ده کلمه و عدم معطلی بیش از ده ثانیه در فرستادن سریع کودک به مکان تعیین شده برای زمان تنهایی است.
-3استفاده از صندلی گهواره ای یا تاپ به عنوان مکان سپری کردن مدت زمان تنهایی برای کودکن نوپا و پیش از دبستان؛ روش
صحیح استفاده از یک صندلی بزرگ پشتی دار است.
-4استفاده از اتاق خواب کودک یا یک مکان جالب برای زمان تنهایی در مورد کودکان بزرگ تر ،روش صحیح استفاده از حمام یا
یک مکان کسل کننده دیگر است.
Slide 27
نه اشتباه رایج در رابطه با زمان تنهایی که والدین مرتکب می شوند( .بخش دوم)
-5نگه داشتن زمان بدون استفاده از زمان سنج ،روش صحیح این است که همیشه از یک زمان سنج قابل حمل زنگ دار
استفاده کنید و آن را دور از دسترس کودک ،اما در فاصله ای قرار دهیدکه او بتواند صدای زنگ را بشنود.
-6وادار ساختن کودک پس از اتمام زمان تنهایی به معذرت خواهی یا قول دادن برای اصالح رفتار خود؛ روش صحیح این است
که کودک پس از اتمام زمان تنهایی ،دلیل آن را به شما بگوید .اگر او نتواند به یادآورد شما آن را به او یادآوری می کنید.
-7تهدید به استفاده از زمان تنهایی به جای استفاده از آن؛ روش صحیح این است که هر وقت رفتار هدف به وقوع پیوست واقعا
از زمان تنهایی استفاده کنید نه اینکه فقط تهدید کنید.
-8تالش برای شرمنده ساختن یا ترساندن کودک از طریق زمان تنهایی؛ روش صحیح این است که برای کسل و بی حوصله کردن
کودک از زمان تنهایی استفاده کنید.
-9استفاده از زمان های متغیر بسیار کوتاه برای زمان تنهایی؛ روش صحیح زمان تنهایی ،برای هر کودک به ازای هر سال سن
اوست.
Slide 28
مدیریت رفتار بد کودکان خارج از خانه
-1مراقب باشید که به طور مکرر رفتار خوب کودک خود را با توجه و تحسین پاداش دهید .این کار را چه در منزل و چه درخارج
از منزل انجام دهید.
-2قبل از ترک خانه ،برای کودک خود توضیح دهید که چه رفتاری را از او انتظار دارید.
-3در منزل دوستان و بستگان زمان تنهایی را به همان شیوه ای انجام دهید که در منزل خودتان اجرا می کنید.
-4هنگامی که کودک شما در مکان های عمومی ،رفتاری بد از خود نشان می دهد ،مراقب باشید که ناخواسته این رفتار را
پاداش ندهید و موجب تقویت آن نشوید.
-5در مکان های عمومی ،استفاده از زمان تنهایی فوری زمان تنهایی با تاخیر یا جریمه رفتاری را در نظر داشته باشید.
-6در اتومبیل یک پیامد مناسب می تواند زمان تنهایی تاخیری به طور مثال بعداز پیاده شدن از ماشین و رفتن به یک مکان
مناسب ،یا یک پیامد مالیم ،مانند توقف اتومبیل تا زمانی که کودک دست از سوءرفتار خود بردارد ،باشد.
Slide 29
در مکان های عمومی
-1هنگامی که در مکان های عمومی هستید ،همیشه اتاق یا جایی شبیه اتاق یا محلی نمادین برای اجرای زمان تنهایی وجود دارد،
در ضمن جایگزین های زمان تنهایی را فراموش نکنید .این دلیل نمی شود که چون مردم در حال تماشای شما هستند ،تحت
تسلط و اراده فرزند خود قرار بگیرید.
-2به خاطر داشته باشید که زمان تنهایی نباید در اتاق فرزندتان انجام شود .خالقیت داشته باشید تا بتوانید در عین آنکه به
کارهای روزمره خود می پردازید محل مناسبی را برای زمان تنهایی فرزند خود پیدا کنید.
-3با شرمندگی خود در برابر بدرفتاری های فرزندتان در مکان های عمومی مقابله کنید.
-4همه والدین رد چنین موقعیتی بوده اند و بیشتر آنان با این وقعیت های دشوارا شما همدردی می کنند و والدینی که در چنین
موقعیتی نبوده اند ،در هر صورت هیچ درکی ندارند ،پس خودتان را درباره اینکه چه فکری می کنند ،اصال ناراحت نکنید.
Slide 30
سرگرمی دو نفره با کودکان
-1ایجاد یک سرگرمی دو نفره همیشگی باعث شکل دادن به یک رابطه سالم می شود .این کار یکی از مهم ترین فعالیت هایی
است که می توانید برای بهبود رابطه خود با فرزندتان انجام دهید.
-2برای اینکه بچه ها به خوبی به نحوه تربیت شما عکس العمل نشان دهند ،باید به شما عالقه داشته باشند و از بودن با شما
لذت ببرند .این یعنی بهتر است هر روز زمانی را به یاری با آنها اختصاص دهید
-3به یاد داشته باشید که در زمینه تفریحات ،پول نیز یک مسئله است .سرگرمی های مشترک شما و فرزندتان گاهی می تواند
خیلی ساده و ارزان باشد ؛ بطور مثال گرفتن پروانه با یکدیگر! سرگرمی و تفریح گاهی می تواند هیچ هزینه ای در بر نداشته
باشد
-4گاهی اوقات که رابطه شما و فرزندتان شکرآب است ،احتماال سرگرمی مشترک داشتن خیلی آسان نیست .با این حال بیشتر
از همه این فرزند شماست که به این سرگرمی نیاز دارد .فعالیت هایی را در نظر بگیرید که در چنین مواقعی بتوانید به عنوان
سرگرمی انجام دهید و در عین حال حداقل تعامل را داشته باشید.
Slide 31
رقابت ،کج خلقی و بدعنقی خواهر-برادر (بخش اول)
-1هنگام دعوای بچه ها ،هرگز احمقانه ترین سوال های دنیا را نپرسید :چه کس ی شروع کرد؟ و چه اتفاقی افتاد؟
مگر زمانی که فکر می کنید کس ی از نظر جسمانی ،آسیب دیده است .نکند انتظار دارید که فرزندانتان به دیدگاه جورج واشنگتن
رسیده باشند که می گوید :من نمی توانم هیچ دروغی بگویم؟
-2اگر فرزندان شما اتاق مشترکی دارند ،مکان های جایگزینی را برای زمان تنهایی برای یکی از آنها پیدا کنید تا در موقعیت هایی
که هر دو آنها به علت دعوا باید در زمان تنهایی باشند ،استفاده کنید.
-3با بچه های چهارساله و بزرگ تر ؛ تا زمانی که کج خلقی شان تمام نشود ،نباید زمان تنهایی را شروع کرد.
Slide 32
رقابت ،کج خلقی و بدعنقی خواهر-برادر (بخش دوم)
-4فرزند شما منفعالنه بدعنقی می کند و این کار او اعصاب شما را به هم می ریزد .از آنجایی که شمارش در این قبیل موارد به
عنوان راه حل اول توصیه نمی شود ،باید از حاال فکر کنید که در چنین مواقعی چه کاری انجام دهید .فکر کردن به این مسئله،
پیش از آنکه رخ بدهد به شما کمک می کند تا در مواقعی که این اتفاق می افتد ،آرام باشید.
-5به خاطر داشته باشید که هیچ راهی وجود ندارد تا بتوانید با انجام آن به رقابت های خواهر-برادر برای همیشه پایان دهید .با
آن زندگی کرده و به بهترین شکلی که می توانید آن را اداره کنید.
-6بدعنقی باید نادیده گرفته شود مگر اینکه کودک به بدعنقی پرخاشگر تبدیل شود.
Slide 33
از خواب بیدار شدن کودکان
-1به فرزندانتان بگویید که از این پس ،از خواب بیدار شدن و از رختخواب برخاستن ،به طور کامل وظیفه خودشان است .شما
بر کارشان نظارتی ندارید و سرشان غر هم نمی زنید! ممکن است که در اوایل کار ،بچه ها باور نکنند که حرفتان جدی است ،اما
اگر اجازه دهید چند مرتبه دیر بیدار شدن را تجربه کنند ،باالخره قضیه را جدی می گیرند.
-2در مورد از خواب بیدار شدن ،بچه های پیش دبستانی به کمک و تشویق بیشتری نیاز دارند.
-3کودکان کوچک تر از طریق تشویق ،جدول زمان بندی و زمان سنج به خوبی عکس العمل نشان می دهند.
-4برای کودکان بزرگ تر ،روش پیامدهای طبیعی بهتر نتیجه می دهد ،فقط انتظار نداشته باشید که روش خوشایندی باشد!
Slide 34
نظافت شخص ی و نظم و ترتیب رد کارهای روزانه برای کودکان
-1بچه ها حق ندارند تمام خانه را به هم بریزند! به آنها بگویید که هر روز از زمان مشخص ی به بعد ،هر وسیله آنها را در گوشه و
کنار خانه پیدا کنید ،تا روز بعد همان موقع ،توقیف می شود و به آن وسایل دسترس ی نخواهند داشت.
-2وسایل بچه ها را از گوشه و کنار خانه بدون گله و شکایت یا توضیح و سخنرانی برای بچه ها ،جمع آوری کنید .به زودی
متوجه می شوید که هر روز قبل از آن ساعت جادویی ،بچه ها دست پاچه می شوند که وسایلشان را نجات دهند.
-3باید به کودکان آموزش داد که اتاق خودشان را تمیز و وسایل را مرتب کنند و کارهای شخص ی شان
را انجام دهند.
-4روش های دربسته ،نظافت هفتگی و جدول زمانبندی روزانه ،روش های خوبی برای تمیز کردن اتاق هستند.
-5روش های زمان سنج آشپزخانه ،روش معامله و روش سطل زباله برای جمع و جور و مرتب کردن وسایل ،به خوبی تاثیر می
گذارند.
-6روش های تشویق ،نشست خانوادگی ،جدول زمانبندی و روش معامله ،روش های خوبی برای انجام دادن وظایف شخص ی به
وسیله کودکان هستند.
Slide 35
زمان صرف غذا در کودکان
-1چه کس ی گفته که شما باید همه وعده های غذایی را درکنار همدیگر صرف کنید؟ به جای آن ،زمان هایی را در نظر بگیرید
که هر یک از اعضای خانواده بتواند غذا را هر جایی که دوست دارد بخورد؛ حتی بهتر از آن بعض ی اوقات یکی از والدین با یکی از
بچه ها دوتایی برای صرف غذا بیرون بروند .هم تجربه متفاوتی است و هم بسیار لذت بخش است.
-2با بچه های بدغذای خود را قبل از اینکه زمان به پایان برسد ،تمام کنند می توانند غذای بیشتر و حتی دسر هم بخورند .قرار
نیست شما غر بزنید یا تذکر بدهید ،زمان سنج این کار را برای شما انجام می دهد!
-3اگر بچه های شما بدغذا هستند از این روش ها استفاده کنید؛ روش قسمت های کوچک و زمان سنج آشپزخانه و روش
قانون 3تا از 4تا
Slide 36
انجام تکالیف در کودکان ( بخش اول)
-1هنگامی که فرزندتان تکالیفش را برای شما می آورد ،حتی اگر فقط آنها را آورده باشد تا به شما نشان دهد بدون اینکه آنها
را انجام داده باشد ،نخستین حرفی که می زنید باید جنبه مثبت داشته باشد در ضمن یادتان باشد که اگر ساعت 8شب بود،
دیگر زمان کمال گرایی تحصیلی نیست.
ً
-2چنانچه مشکالت تحصیلی بصورت مزمن هستند (یعنی هر چند وقت یکبار ،دائما یک مشکل تکرار می شود!) الزم است که
نگاه دقیق تری به مشکل فرزندتان داشته باشید .گاهی حتی الزم است که زمانی را برای مالقات و گفتگو با معلم فرزندتان و
مشاور اختصاص دهید تا چنانچه احتمال مشکالت یادگیری وجود داشته باشد ،در این باره مشورت بگیرید .
وقت را از دست ندهید! هرچه زودتر مشکل شناسایی شود ،سریع تر به فررند خود کمک کرده اید.
Slide 37
انجام تکالیف در کودکان ( دوم)
-3در مورد تکالیف یادتان باشد که
* الزم است که به شکل عادت روزانه انجام شود.
* یک روش را که جواب می دهد انتخاب کرده و همان را دنبال کنید.
* سعی کنید فرزند خود را تشویق کنید که تکالیفش را قبل از شام تمام کند.
* شما می توانید از روش های انجام تکالیف در مورد تمرین تکالیف سایر کالس ها ،مانند تمرین کالس موسیقی نیز استفاده
کنید.
-4این روش ها به انجام تکالیف کمک می کند :
* در خواست های همزمان با زمان انجام تکالیف ممنوع !
* روش مثبت – منفی – مثبت
* پیگیری سرسختانه
* روش های پیامد طبیعی
* جدول زمان بندی
Slide 38
-5در ابتدا ،از شمارش به مدت یک هفته تا ده روز استفاده کنید ،قبل از اینکه از عهده رفتارهای شروع بربیایید.
-6در مورد رفتارهای شروع ،خالقانه عمل کنید.
-7شش تکنیک رفتارهای شروع عبارتنداز :
*تشویق (تقویت مثبت )
*زمان سنج آشپزخانه
*عواقب طبیعی
*دخواست های ساده
*سیستم معامله
*تنوع شمارش
Slide 39
به رختخواب رفتن کودکان هنگام شب
-1هرگز این حقیقت مهم را فراموش نکنید اگر بچه ای درزمان خوابش در رختخواب نمی ماند و بیرون می آید هرچقدر دیرتر
بخوابد و هر چقدر از محل خوابش دورتر شود ،در این کارش تقویت بیشتری گرفته است .وظیفه ی شما چیست ؟ او را تنها
بگذارید و با او همراهی نکنید.
-2زمانی را برای خواب در خانه مشخص کنید و به این زمان پایبند باشید.
-3با استفاده از روش اولیه زمان خواب ،فرزندان خود را به رختخواب ببرید.
-4هرچقدر یک کودک هنگام شب بیشتر بیدار بماند ،در واقع دارد تقویت بیشتری دریافت می کند.
-5اگر کودکتان موقع خواب ،از رختخوابش بیرون آمد ،نه چراغی را برای او روشن کنید و نه با او حرف بزنید.
Slide 40
تثبیت عادت های مثبت در کودکان
-1در مورد رفتارهای شروع ،شما می توانید برای یک مشکل خاص،همزمان از چند راه حل استفاده کنید ،حتی می توانید
راهکارهای خاص خودتان را بسازید ،یادتان باشد بچه ها را آن طور که می خواهید تربیت کنیدیا ساکت بمانید ،انتخاب با
شماست .
-2هنگامی که بتوانید در روش شمارش جادوی 1-2-3مهارت پیدا کنید ،زمان آن رسیده است که نسبت به آموزش فرزندان
خود درباره رفتارهای شروع توجه نشان دهید.
-3هر زمانی که شما به فرزندانتان درباره رفتارهای شروع آموزش بدهید باید انتظار امتحان و دخالت را از طرف آنها داشته
باشید.
-4کودکان در رفتارهای شروع نسبت به رفتارهای توقف به انگیزه بیشتری نیاز دارند.
-5در ابتدا از شمارش به مدت یک هفته تا ده روز استفاده کنید قبل از اینکه از عهده رفتارهای شروع بربیایید.
-6در مورد رفتار های شروع خالقانه عمل کنید.
Slide 41
ادامه تثبیت عادت های مثبت در کودکان
-7شش تکنیک رفتارهای شروع عبارتند از :
* تشویق ( تقویت مثبت )
* در خواست های ساده
* زمان سنج آشپزخانه
* عواقب طبییعی
* سیستم معامله
* تنوع شمارش
Slide 42
کودکان و نوجوانان و تکنولوژی
-1در هر خانواده باید قوانینی برای استفاده از تکنولوژی ها در نظر گرفته شود و سپس والدین بر کار فرزندان نظارت داشته
باشند.
-2اگر به کودکان اجازه دهید که رایانه را در اتاق خود قرار دهند ،این آغاز مشکل است .تمام رایانه های آنها باید در قسمت
عمومی منزل مثال پذیرایی قرار بگیرد.
-3اگر فرزندتان می خواهید با دوستش گفتگوی خصوص ی انجام دهد ،می تواند این کار را حضوری انجام دهد.انها نباید از
طریق رایانه این کار را انجام دهند.
-4این روزها ،زورگویی در اینترنت امر شایعی است .باید توجه داشت به بچه ها قبل از اینکه اجازه استفاده از رایانه را داشته
باشند ،در این زمینه اطالعات بدهید .همان قدر که اهمیت دارد با دیگران با احترام صحبت کنند ،به همان میزان مهم است که
در صورت مواجه شدن با چنین مسئله ای به بزرگترها اطالع دهند.
Slide 43
قانون شکنی های پردردسر نوجوانان(بخش اول)
-1گاهی اوقات ،نوجوانان کارهای خطرناکی انجام می دهند که زمان تنهایی برای چنین کاری جریمه ساده ای است .آنها ممکن
است دروغ بگویند ،دزدی کنند ،قلدری و زورگویی کنند ،تا دیروقت بیرون از خانه بمانند ،سیگار بکشند یا دیر به مدرسه بروند.
برخی از این رفتارها می تواند تبدیل به عادت شود .الزم است که شما محکم و مقتدرانه برخورد کنید .اما در عین حال نیازی
نیست که هر بار اتفاقی رخ می دهد وارد یک مبارزه شوید .این به نفع هیچ کس نیست .نه شما و نه بچه ها
-2به خاطر داشته باشید که حتی اگر قانون شکنی ها پردردسر شوند ،عصبانیت ناگهانی و خشم موجه از طرف شما می تواند
اثربخش ی هرچه که به عنوان عواقب و تنبیه در نظر گرفته شده را تخریب کند.
Slide 44
قانون شکنی های پردردسر نوجوانان (بخش دوم)
ً
-5اگر فرزند شما مرتبا کاری را انجام می دهد که به نظر شما نوعی قانون شکنی شدید است ،شرمندگی و شوک زده شدن شما
می تواند باعث شود کنترل خود را از دست بدهید .به خاطر داشته باشید که بسیار مهم است که ابتدا خوب گوش کنید و
سپس درباره عواقب توضیح دهید.
-6به این فکر کنید که به فرزندتان بعد از نخستین قانون شکنی شدیدش ،در ابتدا دقیقا چه می گویید .اگر از حاال درباره آن
فکر کنید ،حتی اگر خودتان را در موقعیتی بیابید که از نظر هیجانی برانگیخته شده اید ،باز می تواند به شما کمک کند.
-7هنگامی که از روش پیامدهای خفیف /شدید ،استفاده می کنید ،حواستان باشد که عواقب آنها آنقدر خشن نباشد که
ً
نتیجه عکس بدهد و حتما شماری تقویت /تشویق /جایزه برای کودکی که چند روز متوالی چند هفته را بدون ایجاد مشکل
سپری می کند ،در نظر بگیرید .این پیشرفتی است که باید در نظر گرفته شود.
Slide 45
-3هنگامی که از روش پیامدهای خفیف /شدید برای مشکالت پردردسر استفاده می کنید ،یادتان باشد که هیجانات منفی تان
راکنترل کنید.
-4یکی از دالیل خوب استفاده از برنامه جادوی 1-2-3این است که بتوانیم از گسترش اختالل نافرمانی مقابله ای و حتی از آن
واجب تر ،اختالل رفتاری پیشگیری کنیم.
حرفه فرزند
گردآورنده :
پروری
مرضیه نظری
(مدرس آموزش خانواده)
Slide 2
فرزندپروری ؛ قوانین و خطاها (بخش اول )
-1قانون اول :رفتار خوب را پاداش دهید .هنگامی که کودک ما برای انجام کارهای خاص ،پاداش دریافت می کند ،آن رفتار
تقویت می شود .این بدین معناست که احتمال قوع آن رفتار در آینده افزایش پیدا می کند .پاداش ها برای اینکه موثر واقع
شود ،باید بالفاصله به دنبال رفتار مطلوب کودک ارائه شوند.
-2پاداش ها انواع مختلفی دارند :پاداش های اجتماعی مانند لبخند یا نوازش ،پاداش های فعالیتی مانند رفتن به پارک یا بازی با
پدر یا مادر ،پاداش های مادی مانند اسباب بازی ،خوراکی و غیره
-3قانون دوم :ناخواسته رفتار بد را پاداش ندهید.چنانچه والدین یا دیگران رفتار بد کودک را بطورناخواسته تقویت کنند ،گاهی
حتی با یک لبخند ،باعث تبدیل آن رفتار به یک مشکل جدی می شوند.
-4برای رفتارهای بد ،تنبیه در نظر بگیرد اما فقط از تنبیه مالیم استفاده کنید .گاهی اوقات الزم است برای کاهش یا حذف برخی
از رفتارهای نامقبول یا خطرناک ،روش تنبیهی مالیمی استفاده شود.
-5روش های تنبیهی مالیم انواع مختلفی دارد :سرزنش ،پیامدهای طبیعی ،پیامدهای منطقی ،زمان تنهایی و تنبیه رفتاری
Slide 3
فرزندپروری ؛ قوانین و خطاها (بخش دوم )
-6چهار خطا در فرزندپرروی وجود دارد که می توانندبه ایجاد مشکالت رفتاری و هیجانی درکودکان کمک کنند .والدین نیز
همانند کودکان بی عیب و نقص نیستند ،اما باید نهایت سعی خود را برای تربیت کودکان به کار بگیرند.
الف) اولین خطای والدین این است که از پاداش دادن رفتار خوب ،غفلت می کنند.
ب) دومین خطای والدین این است که ناخواسته ،رفتارخوب را تنبیه پاسخ می دهند.
ج) سومین خطای والدین این است که ناخواسته ،رفتار بد را پاداش می دهند.
د) چهارمین خطای والدین این است که از تنبیه کودک به دلیل رفتار بد غفلت می کنند ،درست زمانی که تنبیه مالیم ضروری
است.
Slide 4
والدین ،تربیت و انضباط کودک (بخش اول )
-1تربیت به معنای آموزش خودکنترلی و بهبود رفتار ،به کودکان است.کودک با دریافت عشق و انضباط از سوی شما ،احترام به
خود و خودکنترلی را یاد می گیرد.
-2والدین به دالیل مختلف ،از انضباط دادن به کودک خود ،خودداری می کنند .این والدین باید از علت تردید خود در مورد
انضباط دادن کودک خود آگاه باشند و بر مقاومت خود برای انجام این کار غلبه کنند.
-3والدین نمی توانند بدون اینکه نخست رفتار خود را تغییردهند از کودک خود انتظار داشته باشند ،رفتارش را تغییر دهد.
-4والدین باید به کمک هم ،قوانینی را که می خواهند کودک به آنها عمل کند ،تعیین کند .حتی می توانند در صورت امکان،
کودک خود را برای مشارکت در تعیین قوانین تشویق کنند .در این صورت احتمال تبعیت از آن قوانین بیشتر می شود.
Slide 5
والدین ،تربیت و انضباط کودک (بخش دوم)
-5والدین به دالیل مختلفی نمی توانند به کودک خود انضباط یاد بدهند ،چون تغییر رفتار خود را دشوار می یابند.این قبیل
والدین در یکی از حاالت زیر هستند:
*والد ناامید :چنین والدی احساس می کند که کودک او برای تغییر رفتار خود ناتوان است و همیشه به این صورت ،رفتار
ضعیفی خواهد داشت .چنین والدی تسلیم کودک خود شده است.
ً
*والد غیرمواجهه ای :چنین والدی از مواجهه با کودک خود خودداری می کند .او واقعا از کودک خود انتظار ندارد که به او توجه
کند و کودک هم این را درک می کند .گاهی اوقات این والد از این می ترسد که اگر درخواستی از کودک خودکند ،او را از دست
می دهد.
*والد عصبانی :بسیار از والدین همیشه در هنگام انضباط دادن به کودک خود به لحاظ هیجانی ،عصبانی می شوند.از آنجایی که
انضباط دادن بدون عصبانیت یا احساس بیچارگی برای آنها امکان پذیر نیست ،آنها به سادگی سوءرفتار کودک خود را نادیده می
گیرند.
Slide 6
والدین ،تربیت و انضباط کودک (بخش سوم)
*والد کم انرژی :به نظر می رسد این والد،فاقد انرژی فرزندپروری الزم برای برابری کردن با یک کودک فعال یا بدرفتار است.
گاهی اوقات ممکن است این والد به تنهایی مسئولیت کودک را برعهده داشته باشد و در عین حال به یک شغل تمام وقت هم
مشغول باشد .گاهی نیز ممکن است که یک والد کم انرژی از افسردگی کوتاه مدت یا مزمن رنج ببرد.
*والد گناهکار :چنین والدی خود را برای مشکالت کودکش سرزنش کرده و به ویژه زمانی که برای انضباط دادن به کودکش
تالش می کند ،احساس گناه ،او را از آموزش اصالح رفتار به فرزندش باز می دارد .چنین والدی سهل گیر و منفعل می شود.
*والد بازداری شده :گاهی اوقات یک والد به هنگام تالش برای انضباط دادن به کودک ،از سوی همسر خودبازداری می شود.گاهی
اوقات بستگان یا دوستان در زمان انضباط دادن به کودک ،در کارتان دخالت می کنند.اجازه ندهید که دیگران شما را از اینکه
والدی موثر و با اعتماد به نفس باشید ،ناامید
*والد ناراحت :مشکالت مادی ،مسایل مالی و سایر موقعیت های دشوار زندگی گاهی اوقات تبدیل به باری سنگین بر دوش والد،
می شوند .اغلب این والد فاقد انرژی ،انگیزه و زمان برای کمک به کودک خود است.
Slide 7
حرفه فرزند پروری
-1تحقیقات نشان داده است که والدین موفق از یک سو حمایت کننده و دوستانه از سوی دیگر ،مطالبه کننده و مقتدرانه
رفتار می کنند .هر دو نوع این جهت گیری ها در پرورش کودکان بالغ و باهوش هیجانی بسیار مهم است.
-2تغییر عکس ی العمل های خودکار بسیار دشوار است چرا که این رفتارها همان طور که گفتیم خودکار هستند .هنگامی که
شروع به جایگزین کردن این عکس العمل های منفی با رویکرد فرزند پروری مثبت تر می کنید ،دانستن پیشایندهای رفتاری قبل
از وقوع آنها بسیار کمک کننده است.
-3عادت های رفتاری خودکار مثبت در فرزند پروری باید حفظ شوند.
-4عادت های رفتاری خودکار منفی در فرزندپروری باید با راهکارهای همراه باتامل و مالحظه جایگزین شوند.
ً
-5هنگامی که برنامه جادوی 1-2-3در خانه اجرا می شود .کودکان یا به سرعت همکاری و یا فورا شما را امتحان می کنند.
Slide 8
سه وظیفه فرزندپروری شما (بخش اول )
-1این فصل فرزندپروری را به سه وظیفه مقدماتی ،ساده یم کند .وظیفه اول کنترل رفتارهای نفرت انگیز بچه هاست.
در این مرحله شما یاد می گیرید که چگونه رفتارهای منفی مانند جیغ زدن و غیره را متوفق کند.
-2وظیفه شماره ، 2تشویق رفتارهای خوب را شامل می شود .ما این رفتارهای را رفتارهای شروع می نامیم چرا که این
رفتارهای با این سرو کار دارد که شما از فرزندتان بخواهید کارهایی مانند تکلیف درس ی یا تمیز کردن اتاقشان را انجام دهند.
-3آخرین وظیفه هم روی بهبود روابط با فرزندان تمرکز می کند.
-4اینکه شما چطور شروع می کنید دقیقا به این مربوط است که شما چقدر انرژی دارید .اگر شما این احساس را دارید که
انگار با بی میلی دل به کار داده اید ،ممکن است بتوانید فقط با روش شمارش شروع کنید .سپس رفتارهای خوب و مراحل
ارتباط را نیز اضافه کنید تا کودکان متوجه شوند که شما با آنها جدی هستید.
Slide 9
سه وظیفه فرزندپروری شما (بخش دوم )
-5به خاطر داشته باشید که رفتارهای توقف ،رفتارهایی هستند که فرزند شما انجام می دهد ،اما شما می خواهید که دیگر
انجام ندهد (برای مثال :داد و فریاد ،گله و شکایت و غیره) رفتارهایی شروع ،رفتارهایی هستند که شما تمایل دارید فرزندتان
آنها را انجام دهد (.برای مثال انجام تکالیف ،به رختخواب رفتن و غیره) اما یا درست انجام نمی دهند یا بطور کلی از انجام آن
خودداری می کنند.
-6از آنجایی که شمارش ،کار آسانی است یکی از بزرگ ترین مشکالتی که با آن مواجه می شویم این است که والدین از شمارش
برای رفتارهای شروع استفاده می کنند ،شمارش مخصوص رفتارهای توقف است.
-7در تشویق رفتارهای خوب ،کودکان به انگیزه بیشتری نیاز دارند.
-8رابطه بهتر با فرزندتان ،فرزندپروری را آسان تر و لذت بخش تر می کند.
Slide 10
دو اشتباه عمده در تربیت فرزند
-1دو اشتباه عمده ای که والدین در ارتباط با فرزندان مرتکب می شوند عبارتند از :صحبت کردن و احساسات بیش از حد.
وقتی که صحبت کردن بیش از حد می تواند کودکان را آزار دهد و حواس آنها را پرت کند ،احساسات بیش از حد می تواند حتی
مخرب تر از آن نیز باشد.
احساسات بیش از حد می تواند به طغیان احساسات و رفتارها منجر شود که افسوس و پشیمانی والدین را به دنبال دارد.
-2اگر فرزند کوچک شما عادت کند که دائم شما را ناراحت کند ،ناراحتی شما برای او جلب توجه زیادی محسوب می شود.
طغیان احساس ی شما بصورت ناگهانی ،به کودکتان احساس قدرت می دهد .این یک احساس طبیعی در دوره کودکی است؛
داشتن هر آنچه پاداش ها را بصورت موقت زیاد کند یا احساس خوب بدهد.
Slide 11
فرضیه بزرگسال کوچک
-1بسیاری از والدین تصور مشکل آفرینی را رد سر خود می پرورانند که باعث می شود تالش های تربیتی آنها با شکست مواجه
شود .این تصور با عنوان فرضیه بزرگسال کوچک شناخته می شود و اغلب سبب اتفاقات پرآشوب و جدلی می شود که حتی می
تواند به سوءاستفاده فیزیکی کودک نیز (تنبیه) منجر شود .والدینی که چنین عقیده ای دارند روی کلمات و استدالل تاکید بسیار
زیادی می کنند.
-2یکبار توضیح دادن،اگر واقعا مورد نیاز باشد ،کافی است .این تکرار توضیح دادن است که والدین و کودکان را به دردسر می
اندازد زیاد حرف زدن والدین ،کودکان را می رنجاند و حواس آنها را نیز در انجام آن کار پرت می کند.
-3فرضیه بزرگسال کوچک علت اغلب اشتباهات تربیتی است.
-4والدین اغلب تاکید افراطی روی کلمات و استدالل دارند.
-5والدین باید به عنوان دیکتاتورهای مهربان شروع به کار کنند و به آرامی به سوی یک روش فرزند پروری با دموکراس ی بیشتر
پیش بروند.
Slide 12
راه های افزایش رفتار خوب (بخش اول)
-1از بی توجهی فعال استفاده کنید و تمام توجه خود را از کودکی که رفتار سوء از خود نشان می دهد بگیرید .این روش شما را
مطمئن می کند که از طریق بذل توجه ،رفتار بد کودک را ناخواسته پاداش نمی دهید .این روش ،به خصوص برای کاهش
قشقرق های کودکان نوپا و کودکان در سنین پیش از مدرسه موثر است.
-2از بی توجهی فعال در این موارد استفاده کنید:
*نق زدن و سرو صدا راه انداختن
*لب ورچیدن و اخم کردن
*گریه با صدای بلند برای تحت تاثیر قرار دادن والدین
*اصرار و مطالبه مداوم
حبس تنفس و قشقرق مالیم
Slide 13
راه های افزایش رفتار خوب (بخش اول)
-3در صورتی که رفتار هدف نامطلوب کودک شما نق زدن است ،رفتار جایگزین آن می تواند صحبت کردن به شیوه معمولی و
طبیعی باشد .بنابراین اگر کودک بطور معمول برای خواسته هایش نق می زند ،چنانچه زمانی بدون این کار خواسته اش را مطرح
کرد او را تحسین کنید .رفتار جایگزین را به منظور تقویت آن پاداش دهید.
Slide 14
راه های افزایش رفتار خوب (بخش دوم)
-4کودک خود را برای انجام رفتار خوبی که می خواهید آن را بیاموزید ،یاری دهید.
-5با استفاده از قانون مادربزرگ ،کودکان خود را برای انجام وظایف ناخوشایند یاری دهید .قانون مادربزرگ می گوید « :پس از
اینکه کار خود را انجام دادی ،می توانی به بازی بپردازی ».شروع و پایان بردن یک وظیفه دشوار هنگامی که پس از آن لذتی در
انتظار باشد ،آسان تر خواهدشد.
-6والدین پیوسته در حال نشان دادن و عرضه الگوهای رفتاری به کودکان خود هستند .کودک شما ،حسن رفتار و سوء رفتار را
با مشاهده و تقلید رفتار شما و دیگران می آموزد .مراقب باشید که ناخواسته ،یک الگوی رفتاری را که نمی خواهید یک الگوی
رفتاری را که نمی خواهید در رفتار کودک ببینید ،به او ارائه ندهید.
-7منظم باشید و برای موثر بودن ،از قبل برنامه ریزی کنید .نیازهای کودک خود را قبل از اینکه رفتار بد او شما را وادار به
برآورده ساختن آنهاکند ،پیش بینی کنید .هنگامی که اجازه می دهید رفتار بد کودکتان شمارا به تامین نیازهایش وادار کند ،شما
ناخواسته به آن رفتار بد پاداش داده اید.
Slide 15
حل مشکالت با جلسات گفتگوی خانوادگی
-1یکی از راه های ایجاد صلح و آرامش در خانواده و تشویق کودکان به استقالل بیشتر ،برگزاری جلسات گفتگوی خانوادگی
بصورت منظم است.
-2بسیاری از والدین در این مسئله با هم توافق دارند که جلسات گفتگوی خانوادگی در عین آزاردهنده بودن،موثرترین راه
برقراری ارتباط با کودکان است .انتظار نداشته باشید که آنها مشتاقانه بیایند.
-3اگر مراقب نباشید ،جلسات گفتگوی خانوادگی می تواند به شکست منتهی شود.یکی از مسایلی که باید در زمینه آن احتیاط
کرد این است که یکی از بچه ها نقش قربانی را در جلسه پیدا کند.
مواظب باشید که جلسه روی موضوعی خاص متمرکز بماند نه روی شخص ی خاص.
Slide 16
-4جلسات گفتگوی خانوادگی را کوتاه و متمرکز برگزار کنید .به زودی پی می برید که این جلسات ابزار مناسبی برای آموزش
مهارت های اساس ی زندگی به بچه ها به شمار می روند.
-5هنگامی که می خواهید درباره مسئله ای با یکی از فرزندانتان بصورت خصوص ی صحبت کنید،یک جلسه دونفره ترتیب
دهید.
Slide 17
روش شمارش در عمل
-1ما می توانیم به آسانی اجازه دهیم احساس آشفتگی و هیجان های منفی مان بر فرزندپرروی ما تاثیر بگذارد ،حتی هنگامی که
این احساسات هیچ ارتباطی به فرزندان ما و مسایل آنها نداشته باشد .با آگاهی از این حقیقت می توانیم بخوبی تالش کنیم تا
عالوه بر اینکه در هنگام تربیت بچه ها خونسرد باقی می مانیم هنگامی که خیلی عصبانی می شویم نیز ارام باشیم.
-2روش شمارش ،هنگامی اثرگذار می شود که شما بتوانید آن را به درستی اجرا کنید.
-3به خاطر داشته باشید تا هرگاه الزم شد به فرزندانتان توضیحاتی بدهید و درغیر اینصورت سعی کنید ساکت بمانید .اگر
مجبور شدیداز روش شمارش استفاده کنید ،یادتان باشد که این کار را به آرامی انجام دهید و در صدایتان هیچ هیجانی نباشد.
از اینکه ببینید فرزندانتان کم کم به حرف های شما گوش می دهند ،شگفت زده می شوید.
Slide 18
زمان صحبت با کودکان
-1هرگز تخمین نزنید که فرزند شما برای مهارت پیدا کردن در فعالیت هایی مانندگرفتن چنگال،انجام تکالیف و دوست پیدا
کردن به چه میزان تمرین و آموزش رفتاری نیاز دارد .در این صورت ممکن است زیادتر از حد الزم صحبت کنید.
-2بسیاری از بچه ها به آسانی ما را عصبی می کنند تا درست هنگامی که عصبی و ناکام هستیم با آنها شروع به صحبت کنیم؛
این کار همان جروبحث ست! باید از افتادن در این مسیر جلوگیری کنید.
ً
-3هنگامی که می خواهید به بچه ها مطلبی را آموزش بدهید ،قطعا باید مکانی وجود داشته باشد .با این حال هنگامی که
هیجانات شما درگیر است یا هنگامی که رفتار اشتباه فرزند شما باید پیامدی برایش داشته باشد ،زمان مناسبی برای صحبت
کردن نیست .در چنین موقعیت هایی باید وارد عمل شد ،نه اینکه حرف زد.
Slide 19
گفتگوی اولیه با کودکان
-1هنگامی که شما آماده هستید تا برنامه جادوی 1-2-3را به شکل جدی تر دنبال کنید ،الزم است گفتگوی کوتاهی با فرزندانتان
داشته باشید و حقایق علمی شمارش را برای آنها توضیح دهید .از آن مهم تر،
اجازه دهید (آنها نیز)متوجه شوند که چطور این روش زندگی همه شما را بصورت باورنکردنی بهتر خواهد کرد.
-2تمرین یا ایفای نقش برای فرآیند شمارش،همان طور که برای کودکان خردسال (کوچک تر) اهمیت دارد ،برای کودکان بزرگ تر
هم مهم است .از این طریق کودکان بصورت واقعی ملس می کنند که چه اتفاقی قرار است بیفتد و به عالوه آنها متوجه می شوند که
شما کامال جدی هستید.
-3به خاطر داشته باشید که فرزندان شما به خاط اینکه تصمیم گرفته اید تا برنامه جادوی 1-2-3را وارد زندگی آنها کنید ،از
جایشان نمی پرند تا شما را بغل کنند .انتظارات خود را واقع بینانه کرده و هرگاه شک داشتید ،شمارش کنید.
Slide 20
گوش دادن به کودکان همراه با همدلی
-1به خاطر داشته باشید هنگامی که کودکان در مواجهه با ناکامی ،جیغ و داد می کنند هرچند این راه خوبی برای مقابله نیست،
اما در هر حال آنها فقط بچه هستند .بیشتر کودکان نمی دانند که چطور هیجانات منفی خودشان را به شکل موثری ابراز کنند.
در این موقع است که آنها نیاز به یک شنونده دلسوز دارند نه یک تربیت کننده!
-2اگر هنگامی که فرزندتان در حال صحبت کردن است ،تالش کنید که او را درک کنید ،شما شنونده خوبی هستید.
-3اگر هنکامی که فرزندتان در حال صحبت کردن است شما نیز در حال آماده کردن جوابیه خود هستید ،شنونده ی بدی
هستید.
-4با والدین باید به مشکالت فرزندان خود گوش دهیم ،و رفتارهای اشتباهشان را شمارش کنیم .تشخیص تفاوت این دو بسیار
اهمیت دارد.
-5مسلما شما نمی خواهید که فرزندانتان حس کنند هر بار که برای صحبت درباره احساس یا موقعیت ناخوشایندی که داشته
اند ،پیش شما بیایند ،بر سرشان داد می کشید ،به خصوص در مواقعی که آنها هیجاناتشان را آن طور که شما انتظار دارید
کنترل نکنند.
Slide 21
امتحان و دخالت کودکان (بخش اول)
-1بچه ای که شما را امتحان می کند به شما پیشنهاد یک معامله می دهد :هر چیزی می خواهم،به من بدهید در عوض من هم
از کالفه کردن ،عصبانی کردن ،تهدید و آزار و اذیت دست برمی دارم .آیا به نظر شما این معامله ای است که نمی توان آن را
نپذیرفت؟ باز هم فکر کنید.
ً
-2در این مرحله فرزندتان شما را امتحان می کند ،شما او را با گفتن «نه» ناکام می کنید و او را فورا کارش را این بار با
عصبانیت شروع می کند .این کار احمقانه است .شما رفتارش را شمارش می کنید ،اما او به رفتارش ادامه می دهد و زمان تنهایی
را به بازی می گیرد و وقتی زمان تنهایی اش به پایان می رسد ،روش جدیدی را شروع می کند – آزار و اذیت – سپس می گوید « :
تو دیگه منو دوست نداری»
Slide 22
امتحان و دخالت کودکان (بخش دوم)
-3وقتی فرزندتان شروع به آزمایش شما می کند،در آغاز این تجربه ناخوشایند حفظ خونسردی تان تا حدودی می تواند آسان
باشد .با این حال بعض ی از بچه ها بسیار ماهر هستند و تاجایی که بتوانند همچنان به این کارشان ادامه می دهند ،حتی بعد از
اینکه برای آنها زمان تنهایی در نظر گرفتید .بعض ی از بچه ها بخوبی می دانند که اگر این کارشان را به مدت طوالنی انجام دهند،
در نهایت می توانند شما راشکست بدهند .یکی از بدترین کارهایی که می توانید در مقابل امتحان و دخالت انجام دهید این است
که تالش کنید خونسردی خود را برای مدت طوالنی حفظ کنیدو در نهایت آن را از دست بدهید.درعوض باید کارهایی را که می
تواند به شما کمک کند در این شرایط آرام بمانید ،یاد بگیرید و انجام دهید.
-4کودکان شش نوع امتحان و دخالت دارند :کالفه کردن ،عصبانی کردن ،تهدید کردن ،آزار دادن ،گول زدن و روش های فیزیکی
.
Slide 23
امتحان و دخالت کودکان (بخش سوم)
-5به خاطرداشته باشید که بعض ی از بچه ها ممکن است هرگاه یکی از روش ها کارشان را راه نمی اندازد ،از روش ی به روش دیگر
متوسط شوند.هرچقدر در این کار بیشتر ناکام شوند ،این یعنی شما دارید کارتان را به خوبی انجام می دهید .تالش کنید این
موضوع را به خاطر بسپارید تا به شما کمک کند آشفتگی خود را در نخستین روزهای دشوارتان با آنها کمتر کنید.
-6به خاطرداشته باشید که هرگاه کودکی در حال تست کردن است ،می خواهد از درماندگی اش دربیاید!آزمایش تا ابد ادامه
ندارد-اگر شما به درستی با آن روبه رو شوید.
-7نخستین هدف امتحان این است که کودک به هرآنچه که می خواهد برسد .از آنجایی که او قدرت کمتری نسبت به شما دارد،
باید از دستگاری احساسات شما استفاده کند .اگر کودک هنوز موفق نشده است به انچه می خواهد برسد ،دومین هدف از
امتحان ،اغلب تالفی و انتقام ویی است .کودک می خواد شما بهای کارتان را بپردازید.
Slide 24
زمان تنهایی چیست ؟
-1زمان تنهایی به عنوان یک روش تربیتی عبارت است از :یک وقفه منحصر در فعالیت های کودک شما .به عبارت دیگر ،یعنی
گذاشتن کودک در یک مکان کسل کننده و مالل آور بالفاصله پس از اینکه رفتار بدی را از خودشان می دهد .کودک تا زمانی که
زمان تنهایی او تمام نشده ،باید در آنجا بماند .مدت زمان قرارگرفتن کودک در زمان تنهایی ،یک دقیقه به ازای هر سال سن
اوست.
-2روش تربیتی زمان تنهایی دو هدف را دنبال می کند :هدف فوری که عبارت است از توقف سریع رفتار مشکل ساز و هدف بلند
مدت که کمک به کودک برای دستیابی به خود انضباطی است.
-3زمان تنهایی در مورد کودکان 2تا 12سال به کار می رود و موثر است .در مورد کودکان بزرگ تر بهتر است از سایر روش های
تربیتی استفاده کنید.
-4به خاطر داشته باشید که زمان تنهایی در متوقف ساختن رفتار بد موثر است .تهدید کودک به رفتن زه زمان تنهایی ،او را تشویق
به آغاز کردن انجام کاری مانند مرتب کردن اتاق یا انجام تکالیف ،که هم پیچیده و هم ناخوشایند است ،نمی کند.
Slide 25
زمان تنهایی در مورد دو کودک
-1از آنجایی که در دعوای دو کودک ،هردو دخیل هستند ،پس زمان تنهایی را در مورد هردوی آنها اعمال کنید.
-2برای فرستادن دو یا چند کودک به زمان تنهایی ،از روش محرومیت زمان مند و قانون 10کلمه10 ،ثانیه استفاده کنید .آنها را
به دو مکان جداگانه بفرستید و زمان سنج را با متوسط سن آنها تنظیم کنید.
-3اعمال زمان تنهایی در مورد دو کودک ،در مقایسه با سایر روش های برخورد با مشکالت مداوم میان دو کودک ،مزایای
آشکاری دارد.
-4هنگامی که کودکان شما ،رفتار مناسبی دارند و به خوبی با هم کنار می آیند ،آنها را با تحسین و توجه فراوان پاداش دهید.
-5اعمال زمان تنهایی برای دو کودک سه مزیت دارد :اول اینکه شما مجبور به جانب داری از یکی یا تعیین مقصر اصلی نیستید.
دوم اینکه شما با نشان دادن توجه فراوان نسبت به آنها درهنگام حل و فصل دعوا ،ناخواسته آنها را پاداش نمی دهید و سوم
اینکه هر دو کودک از ادامه دادن مشاجره ناامید می شوند؛ زیرا هر دو زمان تنهایی کسل کننده و ناخوشایند راتجربه کرده اند.
Slide 26
نه اشتباه رایج در رابطه با زمان تنهایی که والدین مرتکب می شوند( .بخش اول)
-1صحبت کردن یا مشاجره کردن با کودک پس از فرستادن او به مکان تعیین شده برای زمان تنهایی؛ روش صحیح ،بی توجهی
به کودک در زمان تنهایی است.
-2صحبت کردن یا مشاجره کردن با کودک پیش از فرستادن او به مکان تعیین شده برای زمان تنهایی؛ روش صحیح ،عدم
استفاده بیش از ده کلمه و عدم معطلی بیش از ده ثانیه در فرستادن سریع کودک به مکان تعیین شده برای زمان تنهایی است.
-3استفاده از صندلی گهواره ای یا تاپ به عنوان مکان سپری کردن مدت زمان تنهایی برای کودکن نوپا و پیش از دبستان؛ روش
صحیح استفاده از یک صندلی بزرگ پشتی دار است.
-4استفاده از اتاق خواب کودک یا یک مکان جالب برای زمان تنهایی در مورد کودکان بزرگ تر ،روش صحیح استفاده از حمام یا
یک مکان کسل کننده دیگر است.
Slide 27
نه اشتباه رایج در رابطه با زمان تنهایی که والدین مرتکب می شوند( .بخش دوم)
-5نگه داشتن زمان بدون استفاده از زمان سنج ،روش صحیح این است که همیشه از یک زمان سنج قابل حمل زنگ دار
استفاده کنید و آن را دور از دسترس کودک ،اما در فاصله ای قرار دهیدکه او بتواند صدای زنگ را بشنود.
-6وادار ساختن کودک پس از اتمام زمان تنهایی به معذرت خواهی یا قول دادن برای اصالح رفتار خود؛ روش صحیح این است
که کودک پس از اتمام زمان تنهایی ،دلیل آن را به شما بگوید .اگر او نتواند به یادآورد شما آن را به او یادآوری می کنید.
-7تهدید به استفاده از زمان تنهایی به جای استفاده از آن؛ روش صحیح این است که هر وقت رفتار هدف به وقوع پیوست واقعا
از زمان تنهایی استفاده کنید نه اینکه فقط تهدید کنید.
-8تالش برای شرمنده ساختن یا ترساندن کودک از طریق زمان تنهایی؛ روش صحیح این است که برای کسل و بی حوصله کردن
کودک از زمان تنهایی استفاده کنید.
-9استفاده از زمان های متغیر بسیار کوتاه برای زمان تنهایی؛ روش صحیح زمان تنهایی ،برای هر کودک به ازای هر سال سن
اوست.
Slide 28
مدیریت رفتار بد کودکان خارج از خانه
-1مراقب باشید که به طور مکرر رفتار خوب کودک خود را با توجه و تحسین پاداش دهید .این کار را چه در منزل و چه درخارج
از منزل انجام دهید.
-2قبل از ترک خانه ،برای کودک خود توضیح دهید که چه رفتاری را از او انتظار دارید.
-3در منزل دوستان و بستگان زمان تنهایی را به همان شیوه ای انجام دهید که در منزل خودتان اجرا می کنید.
-4هنگامی که کودک شما در مکان های عمومی ،رفتاری بد از خود نشان می دهد ،مراقب باشید که ناخواسته این رفتار را
پاداش ندهید و موجب تقویت آن نشوید.
-5در مکان های عمومی ،استفاده از زمان تنهایی فوری زمان تنهایی با تاخیر یا جریمه رفتاری را در نظر داشته باشید.
-6در اتومبیل یک پیامد مناسب می تواند زمان تنهایی تاخیری به طور مثال بعداز پیاده شدن از ماشین و رفتن به یک مکان
مناسب ،یا یک پیامد مالیم ،مانند توقف اتومبیل تا زمانی که کودک دست از سوءرفتار خود بردارد ،باشد.
Slide 29
در مکان های عمومی
-1هنگامی که در مکان های عمومی هستید ،همیشه اتاق یا جایی شبیه اتاق یا محلی نمادین برای اجرای زمان تنهایی وجود دارد،
در ضمن جایگزین های زمان تنهایی را فراموش نکنید .این دلیل نمی شود که چون مردم در حال تماشای شما هستند ،تحت
تسلط و اراده فرزند خود قرار بگیرید.
-2به خاطر داشته باشید که زمان تنهایی نباید در اتاق فرزندتان انجام شود .خالقیت داشته باشید تا بتوانید در عین آنکه به
کارهای روزمره خود می پردازید محل مناسبی را برای زمان تنهایی فرزند خود پیدا کنید.
-3با شرمندگی خود در برابر بدرفتاری های فرزندتان در مکان های عمومی مقابله کنید.
-4همه والدین رد چنین موقعیتی بوده اند و بیشتر آنان با این وقعیت های دشوارا شما همدردی می کنند و والدینی که در چنین
موقعیتی نبوده اند ،در هر صورت هیچ درکی ندارند ،پس خودتان را درباره اینکه چه فکری می کنند ،اصال ناراحت نکنید.
Slide 30
سرگرمی دو نفره با کودکان
-1ایجاد یک سرگرمی دو نفره همیشگی باعث شکل دادن به یک رابطه سالم می شود .این کار یکی از مهم ترین فعالیت هایی
است که می توانید برای بهبود رابطه خود با فرزندتان انجام دهید.
-2برای اینکه بچه ها به خوبی به نحوه تربیت شما عکس العمل نشان دهند ،باید به شما عالقه داشته باشند و از بودن با شما
لذت ببرند .این یعنی بهتر است هر روز زمانی را به یاری با آنها اختصاص دهید
-3به یاد داشته باشید که در زمینه تفریحات ،پول نیز یک مسئله است .سرگرمی های مشترک شما و فرزندتان گاهی می تواند
خیلی ساده و ارزان باشد ؛ بطور مثال گرفتن پروانه با یکدیگر! سرگرمی و تفریح گاهی می تواند هیچ هزینه ای در بر نداشته
باشد
-4گاهی اوقات که رابطه شما و فرزندتان شکرآب است ،احتماال سرگرمی مشترک داشتن خیلی آسان نیست .با این حال بیشتر
از همه این فرزند شماست که به این سرگرمی نیاز دارد .فعالیت هایی را در نظر بگیرید که در چنین مواقعی بتوانید به عنوان
سرگرمی انجام دهید و در عین حال حداقل تعامل را داشته باشید.
Slide 31
رقابت ،کج خلقی و بدعنقی خواهر-برادر (بخش اول)
-1هنگام دعوای بچه ها ،هرگز احمقانه ترین سوال های دنیا را نپرسید :چه کس ی شروع کرد؟ و چه اتفاقی افتاد؟
مگر زمانی که فکر می کنید کس ی از نظر جسمانی ،آسیب دیده است .نکند انتظار دارید که فرزندانتان به دیدگاه جورج واشنگتن
رسیده باشند که می گوید :من نمی توانم هیچ دروغی بگویم؟
-2اگر فرزندان شما اتاق مشترکی دارند ،مکان های جایگزینی را برای زمان تنهایی برای یکی از آنها پیدا کنید تا در موقعیت هایی
که هر دو آنها به علت دعوا باید در زمان تنهایی باشند ،استفاده کنید.
-3با بچه های چهارساله و بزرگ تر ؛ تا زمانی که کج خلقی شان تمام نشود ،نباید زمان تنهایی را شروع کرد.
Slide 32
رقابت ،کج خلقی و بدعنقی خواهر-برادر (بخش دوم)
-4فرزند شما منفعالنه بدعنقی می کند و این کار او اعصاب شما را به هم می ریزد .از آنجایی که شمارش در این قبیل موارد به
عنوان راه حل اول توصیه نمی شود ،باید از حاال فکر کنید که در چنین مواقعی چه کاری انجام دهید .فکر کردن به این مسئله،
پیش از آنکه رخ بدهد به شما کمک می کند تا در مواقعی که این اتفاق می افتد ،آرام باشید.
-5به خاطر داشته باشید که هیچ راهی وجود ندارد تا بتوانید با انجام آن به رقابت های خواهر-برادر برای همیشه پایان دهید .با
آن زندگی کرده و به بهترین شکلی که می توانید آن را اداره کنید.
-6بدعنقی باید نادیده گرفته شود مگر اینکه کودک به بدعنقی پرخاشگر تبدیل شود.
Slide 33
از خواب بیدار شدن کودکان
-1به فرزندانتان بگویید که از این پس ،از خواب بیدار شدن و از رختخواب برخاستن ،به طور کامل وظیفه خودشان است .شما
بر کارشان نظارتی ندارید و سرشان غر هم نمی زنید! ممکن است که در اوایل کار ،بچه ها باور نکنند که حرفتان جدی است ،اما
اگر اجازه دهید چند مرتبه دیر بیدار شدن را تجربه کنند ،باالخره قضیه را جدی می گیرند.
-2در مورد از خواب بیدار شدن ،بچه های پیش دبستانی به کمک و تشویق بیشتری نیاز دارند.
-3کودکان کوچک تر از طریق تشویق ،جدول زمان بندی و زمان سنج به خوبی عکس العمل نشان می دهند.
-4برای کودکان بزرگ تر ،روش پیامدهای طبیعی بهتر نتیجه می دهد ،فقط انتظار نداشته باشید که روش خوشایندی باشد!
Slide 34
نظافت شخص ی و نظم و ترتیب رد کارهای روزانه برای کودکان
-1بچه ها حق ندارند تمام خانه را به هم بریزند! به آنها بگویید که هر روز از زمان مشخص ی به بعد ،هر وسیله آنها را در گوشه و
کنار خانه پیدا کنید ،تا روز بعد همان موقع ،توقیف می شود و به آن وسایل دسترس ی نخواهند داشت.
-2وسایل بچه ها را از گوشه و کنار خانه بدون گله و شکایت یا توضیح و سخنرانی برای بچه ها ،جمع آوری کنید .به زودی
متوجه می شوید که هر روز قبل از آن ساعت جادویی ،بچه ها دست پاچه می شوند که وسایلشان را نجات دهند.
-3باید به کودکان آموزش داد که اتاق خودشان را تمیز و وسایل را مرتب کنند و کارهای شخص ی شان
را انجام دهند.
-4روش های دربسته ،نظافت هفتگی و جدول زمانبندی روزانه ،روش های خوبی برای تمیز کردن اتاق هستند.
-5روش های زمان سنج آشپزخانه ،روش معامله و روش سطل زباله برای جمع و جور و مرتب کردن وسایل ،به خوبی تاثیر می
گذارند.
-6روش های تشویق ،نشست خانوادگی ،جدول زمانبندی و روش معامله ،روش های خوبی برای انجام دادن وظایف شخص ی به
وسیله کودکان هستند.
Slide 35
زمان صرف غذا در کودکان
-1چه کس ی گفته که شما باید همه وعده های غذایی را درکنار همدیگر صرف کنید؟ به جای آن ،زمان هایی را در نظر بگیرید
که هر یک از اعضای خانواده بتواند غذا را هر جایی که دوست دارد بخورد؛ حتی بهتر از آن بعض ی اوقات یکی از والدین با یکی از
بچه ها دوتایی برای صرف غذا بیرون بروند .هم تجربه متفاوتی است و هم بسیار لذت بخش است.
-2با بچه های بدغذای خود را قبل از اینکه زمان به پایان برسد ،تمام کنند می توانند غذای بیشتر و حتی دسر هم بخورند .قرار
نیست شما غر بزنید یا تذکر بدهید ،زمان سنج این کار را برای شما انجام می دهد!
-3اگر بچه های شما بدغذا هستند از این روش ها استفاده کنید؛ روش قسمت های کوچک و زمان سنج آشپزخانه و روش
قانون 3تا از 4تا
Slide 36
انجام تکالیف در کودکان ( بخش اول)
-1هنگامی که فرزندتان تکالیفش را برای شما می آورد ،حتی اگر فقط آنها را آورده باشد تا به شما نشان دهد بدون اینکه آنها
را انجام داده باشد ،نخستین حرفی که می زنید باید جنبه مثبت داشته باشد در ضمن یادتان باشد که اگر ساعت 8شب بود،
دیگر زمان کمال گرایی تحصیلی نیست.
ً
-2چنانچه مشکالت تحصیلی بصورت مزمن هستند (یعنی هر چند وقت یکبار ،دائما یک مشکل تکرار می شود!) الزم است که
نگاه دقیق تری به مشکل فرزندتان داشته باشید .گاهی حتی الزم است که زمانی را برای مالقات و گفتگو با معلم فرزندتان و
مشاور اختصاص دهید تا چنانچه احتمال مشکالت یادگیری وجود داشته باشد ،در این باره مشورت بگیرید .
وقت را از دست ندهید! هرچه زودتر مشکل شناسایی شود ،سریع تر به فررند خود کمک کرده اید.
Slide 37
انجام تکالیف در کودکان ( دوم)
-3در مورد تکالیف یادتان باشد که
* الزم است که به شکل عادت روزانه انجام شود.
* یک روش را که جواب می دهد انتخاب کرده و همان را دنبال کنید.
* سعی کنید فرزند خود را تشویق کنید که تکالیفش را قبل از شام تمام کند.
* شما می توانید از روش های انجام تکالیف در مورد تمرین تکالیف سایر کالس ها ،مانند تمرین کالس موسیقی نیز استفاده
کنید.
-4این روش ها به انجام تکالیف کمک می کند :
* در خواست های همزمان با زمان انجام تکالیف ممنوع !
* روش مثبت – منفی – مثبت
* پیگیری سرسختانه
* روش های پیامد طبیعی
* جدول زمان بندی
Slide 38
-5در ابتدا ،از شمارش به مدت یک هفته تا ده روز استفاده کنید ،قبل از اینکه از عهده رفتارهای شروع بربیایید.
-6در مورد رفتارهای شروع ،خالقانه عمل کنید.
-7شش تکنیک رفتارهای شروع عبارتنداز :
*تشویق (تقویت مثبت )
*زمان سنج آشپزخانه
*عواقب طبیعی
*دخواست های ساده
*سیستم معامله
*تنوع شمارش
Slide 39
به رختخواب رفتن کودکان هنگام شب
-1هرگز این حقیقت مهم را فراموش نکنید اگر بچه ای درزمان خوابش در رختخواب نمی ماند و بیرون می آید هرچقدر دیرتر
بخوابد و هر چقدر از محل خوابش دورتر شود ،در این کارش تقویت بیشتری گرفته است .وظیفه ی شما چیست ؟ او را تنها
بگذارید و با او همراهی نکنید.
-2زمانی را برای خواب در خانه مشخص کنید و به این زمان پایبند باشید.
-3با استفاده از روش اولیه زمان خواب ،فرزندان خود را به رختخواب ببرید.
-4هرچقدر یک کودک هنگام شب بیشتر بیدار بماند ،در واقع دارد تقویت بیشتری دریافت می کند.
-5اگر کودکتان موقع خواب ،از رختخوابش بیرون آمد ،نه چراغی را برای او روشن کنید و نه با او حرف بزنید.
Slide 40
تثبیت عادت های مثبت در کودکان
-1در مورد رفتارهای شروع ،شما می توانید برای یک مشکل خاص،همزمان از چند راه حل استفاده کنید ،حتی می توانید
راهکارهای خاص خودتان را بسازید ،یادتان باشد بچه ها را آن طور که می خواهید تربیت کنیدیا ساکت بمانید ،انتخاب با
شماست .
-2هنگامی که بتوانید در روش شمارش جادوی 1-2-3مهارت پیدا کنید ،زمان آن رسیده است که نسبت به آموزش فرزندان
خود درباره رفتارهای شروع توجه نشان دهید.
-3هر زمانی که شما به فرزندانتان درباره رفتارهای شروع آموزش بدهید باید انتظار امتحان و دخالت را از طرف آنها داشته
باشید.
-4کودکان در رفتارهای شروع نسبت به رفتارهای توقف به انگیزه بیشتری نیاز دارند.
-5در ابتدا از شمارش به مدت یک هفته تا ده روز استفاده کنید قبل از اینکه از عهده رفتارهای شروع بربیایید.
-6در مورد رفتار های شروع خالقانه عمل کنید.
Slide 41
ادامه تثبیت عادت های مثبت در کودکان
-7شش تکنیک رفتارهای شروع عبارتند از :
* تشویق ( تقویت مثبت )
* در خواست های ساده
* زمان سنج آشپزخانه
* عواقب طبییعی
* سیستم معامله
* تنوع شمارش
Slide 42
کودکان و نوجوانان و تکنولوژی
-1در هر خانواده باید قوانینی برای استفاده از تکنولوژی ها در نظر گرفته شود و سپس والدین بر کار فرزندان نظارت داشته
باشند.
-2اگر به کودکان اجازه دهید که رایانه را در اتاق خود قرار دهند ،این آغاز مشکل است .تمام رایانه های آنها باید در قسمت
عمومی منزل مثال پذیرایی قرار بگیرد.
-3اگر فرزندتان می خواهید با دوستش گفتگوی خصوص ی انجام دهد ،می تواند این کار را حضوری انجام دهد.انها نباید از
طریق رایانه این کار را انجام دهند.
-4این روزها ،زورگویی در اینترنت امر شایعی است .باید توجه داشت به بچه ها قبل از اینکه اجازه استفاده از رایانه را داشته
باشند ،در این زمینه اطالعات بدهید .همان قدر که اهمیت دارد با دیگران با احترام صحبت کنند ،به همان میزان مهم است که
در صورت مواجه شدن با چنین مسئله ای به بزرگترها اطالع دهند.
Slide 43
قانون شکنی های پردردسر نوجوانان(بخش اول)
-1گاهی اوقات ،نوجوانان کارهای خطرناکی انجام می دهند که زمان تنهایی برای چنین کاری جریمه ساده ای است .آنها ممکن
است دروغ بگویند ،دزدی کنند ،قلدری و زورگویی کنند ،تا دیروقت بیرون از خانه بمانند ،سیگار بکشند یا دیر به مدرسه بروند.
برخی از این رفتارها می تواند تبدیل به عادت شود .الزم است که شما محکم و مقتدرانه برخورد کنید .اما در عین حال نیازی
نیست که هر بار اتفاقی رخ می دهد وارد یک مبارزه شوید .این به نفع هیچ کس نیست .نه شما و نه بچه ها
-2به خاطر داشته باشید که حتی اگر قانون شکنی ها پردردسر شوند ،عصبانیت ناگهانی و خشم موجه از طرف شما می تواند
اثربخش ی هرچه که به عنوان عواقب و تنبیه در نظر گرفته شده را تخریب کند.
Slide 44
قانون شکنی های پردردسر نوجوانان (بخش دوم)
ً
-5اگر فرزند شما مرتبا کاری را انجام می دهد که به نظر شما نوعی قانون شکنی شدید است ،شرمندگی و شوک زده شدن شما
می تواند باعث شود کنترل خود را از دست بدهید .به خاطر داشته باشید که بسیار مهم است که ابتدا خوب گوش کنید و
سپس درباره عواقب توضیح دهید.
-6به این فکر کنید که به فرزندتان بعد از نخستین قانون شکنی شدیدش ،در ابتدا دقیقا چه می گویید .اگر از حاال درباره آن
فکر کنید ،حتی اگر خودتان را در موقعیتی بیابید که از نظر هیجانی برانگیخته شده اید ،باز می تواند به شما کمک کند.
-7هنگامی که از روش پیامدهای خفیف /شدید ،استفاده می کنید ،حواستان باشد که عواقب آنها آنقدر خشن نباشد که
ً
نتیجه عکس بدهد و حتما شماری تقویت /تشویق /جایزه برای کودکی که چند روز متوالی چند هفته را بدون ایجاد مشکل
سپری می کند ،در نظر بگیرید .این پیشرفتی است که باید در نظر گرفته شود.
Slide 45
-3هنگامی که از روش پیامدهای خفیف /شدید برای مشکالت پردردسر استفاده می کنید ،یادتان باشد که هیجانات منفی تان
راکنترل کنید.
-4یکی از دالیل خوب استفاده از برنامه جادوی 1-2-3این است که بتوانیم از گسترش اختالل نافرمانی مقابله ای و حتی از آن
واجب تر ،اختالل رفتاری پیشگیری کنیم.