METALE NIEŻELAZNE I ICH STOPY

Metale nieżelazne najczęściej stosowane:

• Miedź • Ołów • Cynk • Cyna • Aluminium • Nikiel Są drogie i dlatego rzadko stosowane.

Metale nieżelazne przerabia się plastycznie na wyroby walcowane:

• Blacha cynkowa • Rury miedziane • Pręty aluminiowe

Z metali nieżelaznych wytwarza się także:

• Stopy odlewnicze • Stopy do przeróbki plastycznej • Najbardziej znane stopy metali nieżelaznych: – Stopy miedzi – Stopy aluminiowe – Stopy łożyskowe

MIEDŹ

• Jasnoczerwona barwa • Jest plastyczna • Jest dobrym przewodnikiem prądu elektrycznego i ciepła

MIEDŹ

• W razie długotrwałego zawilgocenia pokrywa się zielonym nalotem.

MIEDŹ

• Zastosowanie: – Do wyrobu przewodów elektrycznych – uzwojeń silników elektrycznych – uzwojeń prądnic itp.

– elementów aparatury mleczarskiej – elementy urządzeń ogrzewczych, chłodniczych itp.

– Duże zastosowanie w stopach z innymi metalami nieżelaznymi.

MIEDŹ

• Tworzy stopy o dobrych właściwościach odlewniczych, odporne na korozję, trwałe.

OŁÓW

• Barwa szara • Miękki • Ciągliwy • Odporny na działanie kwasów i zasad

OŁÓW

• ZASTOSOWANIE: – Do wyrobu płyt akumulatorowych.

– Uszczelnienia rur wodociągowych i kanalizacyjnych.

CYNK

• Biały • Kruchy • W postaci czystej rzadko stosowany.

• Głównie – pokrycie antykorozyjne blach stalowych.

CYNA

• Metal bardzo miękki • ZASTOSOWANIE: – Składnik stopów (brązów, spiżów, stopów łożyskowych i stopów do lutowania).

– Do powlekania warstwą ochronną stali i miedzi.

– Do wyrobu rur specjalnych do przepływu wina, piwa i wód mineralnych.

CYNA

• Cynowanie – czyli tzw. bielenie: – Powlekanie cienką warstwą ochronną stali i miedzi – Wykonywane na gorąco przez zanurzenie części w kąpieli ze stopionej cyny – Najczęściej cynowane są naczynia blaszane i puszki konserwowe

ALUMINIUM

• Barwa srebrzystobiała • Metal lekki • Odporny na działanie czynników atmosferycznych • Odporny na działanie kwasów organicznych, alkoholi i tłuszczów • Dobry przewodnik ciepła i elektryczności

ALUMINIUM

Do wyrobu: • przewodów elektrycznych • zbiorników • armatury • naczyń kuchennych • naczyń mleczarskich Szerokie zastosowanie w postaci stopów z innymi metalami.

NIKIEL

• Duża odporność na korozję • Stosowany do galwanicznego pokrywania, czyli NIKLOWANIA innych metali w celach technicznych i estetycznych.

• Zastosowanie w przemyśle chemicznym i spożywczym.

• Częsty składnik stali stopowych, brązów i mosiądzów.

MOSIĄDZ

STOPY MIEDZI

BRĄZ

MOSIĄDZ

– Stop miedzi z cynkiem – Stosowany do wyrobu armatury wodociągowej, przewodów paliwowych, kurków i kranów do opryskiwaczy

MOSIĄDZ

BRĄZY

• Brązy cynowe – stopy miedzi z cyną • Brązy ołowiowe – stopy miedzi z ołowiem • Brązy aluminiowe – stopy miedzi z aluminium • Cechy brązów: – Twarde – Odporne na ścieranie

BRĄZY

• Brąz aluminiowy – odporny na działanie związków chemicznych. • Brązy są stosowane na: – Panewki łożysk ślizgowych – Tulejki armatury opryskiwaczy – Zawory pomp – Zraszacze

STOPY ALUMINIOWE

• Wieloskładnikowe stopy aluminiowe zawierają takie dodatkowe składniki jak: – Cynk – Miedź – Magnez – Krzem – Mangan – I inne Składniki te polepszają właściwości wytrzymałościowe stopów, ułatwiają obróbkę skrawaniem, zwiększają odporność na korozję oraz polepszają lejność.

STOPY ALUMINIOWE

• Szerokie zastosowanie w przemyśle maszynowym; służą do wyrobu tłoków i innych elementów silników spalinowych, przenośnych rurociągów deszczowni, armatury chemicznej, części pomp itp.

STOPY ŁOŻYSKOWE

• Stosowane są do wylewania panewek łożysk ślizgowych.

• Zapewniają mały współczynnik tarcia między wałem i panewką • Są odporne na ścieranie i działanie kwasów znajdujących się w smarach • Mają zdolność dostosowywania się do powierzchni czopa, z którym współpracują, nie powodując wycierania się wału (panewki tańsze od wału).