Transcript HISTORIA MATEMATYKI
Slide 1
HISTORIA MATEMATYKI
Przez tysiąclecia i wieki…
Slide 2
Alfabetyczny spis matematyków:
Archimedes
Banach Stefan
Bernoullich rodzina
Borsuk Karol
Cauchy Augustin Louis
Cantor Georg
Euklides
Euler Leonard
Fermat Pierre
Fibonacci Leonard
Galileusz
Hilbert Dawid
Janiszewski Zygmunt
Kartezjusz
Kopernik Mikołaj
Lagrange Joseph
Mazur Stanisław
Newton Isaac
Pascal Blaise
Pitagoras
Sierpiński Wacław
Steinhaus Hugo Dyonizy
Tales
Tarski Alfred
Ulam Stanisław
Viete Francois
Weierstrass Karl
Wroński Józef
Slide 3
TALES
• ur. 624 r. pne, zm. 547 r. pne
Tales z Miletu uważany jest
za jednego z "siedmiu
mędrców" czasów
antycznych i za ojca nauki
greckiej. Starożytni pisarze
nazywali go "pierwszym"
matematykiem i
astronomem. Te zaszczytne
wyróżnienia świadczą, iż
była to postać o
wielostronnych
zainteresowaniach i w
dziedzinach, którymi się w
swym życiu zajmował,
dokonać musiał rzeczy
znamiennych. I tak było w
istocie.
film
więcej
Alfabetyczny spis
matematyków
Slide 4
PITAGORAS
• ur. 572 r. pne, zm. 497 r. pne
Pitagoras, którego imieniem
nazwano powszechnie
znane z geometrii
elementarnej twierdzenie
zajmuje poczesne miejsce w
historii początków myśli
matematycznej starożytnej
Grecji. Na podstawie źródeł
historycznych udało się
ustalić, iż urodził się około
572 r. na wyspie Samos i, że
zmarł około 497 r p.n.e. w
Metaponcie.
Alfabetyczny spis
matematyków
więcej
Slide 5
EUKLIDES
• ur. 365 r. pne, zm. 300 r. pne
O Euklidesie nie wiemy
prawie nic. Nie wiadomo
skąd pochodził, gdzie i u
kogo się uczył. Taki
bezprecedensowy brak
informacji o nim nasunął
nawet pewnemu historykowi
nauki (a był nim J. Itard)
przypuszczenie, że imię
Euklidesa było
pseudonimem grupy
matematyków
aleksandryjskich, że
Euklides - to jakby Nicolas
Bourbaki starożytności.
więcej
Alfabetyczny spis
matematyków
Slide 6
ARCHIMEDES
•
ur. 287 r. pne, zm. 212 r. pne
Archimedes należy do tych
nielicznych geniuszów, których
twórczość przesądziła na długie
wieki o losach nauki, a tym
samym o losach ludzkości. W
tym podobny jest do Newtona.
Pomiędzy twórczościami obu
wielkich geniuszów
przeprowadzić można daleko
idące porównanie. Te same
dziedziny zainteresowań:
matematyka, fizyka, astronomia,
ta sama nieprawdopodobna siła
rozumu, zdolna do przenikania
w głąb zjawisk, wreszcie ta
sama popularność wśród
najszerszych sfer.
Alfabetyczny spis
matematyków
więcej
Slide 7
LEONARDO FIBONACCI
•
ur. 1170 r., zm. 1240 r.
•
Leonardo z Pizy był pierwszym
samodzielnym matematykiem,
który zapoznał się ze
wszystkimi osiągnięciami
matematyków krajów islamu.
Leonardo znany był również
pod nazwiskiem Fibonacci
(Fibonacci - syn Bonacciego).
Urodził się w Pizie - ważnym
ośrodku handlowym Włoch.
Jego ojciec w końcu XII w.
handlował w Bugii (Algieria),
gdzie Leonardo uczył się
matematyki u arabskich
nauczycieli.
więcej
Alfabetyczny spis
matematyków
Slide 8
FRANCOIS VIETE
• ur. 1540 r., zm. 13 grudnia
1603 r.
Po ukończeniu prawa
początkowo był adwokatem
w swoim rodzinnym mieście.
Po wstąpieniu na tron
Henryka IV zostaje w 1589
roku radcą Parlamentu w
Tours, a później pierwszym
radcą królewskim.
Zainteresowawszy się
astronomią, Viete zmuszony
był zająć się trygonometrią i
algebrą.
Alfabetyczny spis
matematyków
więcej
Slide 9
GALILEUSZ
• ur. 15 lutego 1564 r., zm. 8
stycznia 1642 r.
Galileo Galilei, bardziej niż
ktokolwiek inny, zasługuje
na miano ojca nowoczesnej
nauki. Przyczyną jego
głośnego konfliktu z
Kościołem katolickim były
podstawowe zasady filozofii,
którą głosił. Galileusz
pierwszy twierdził bowiem,
że można mieć nadzieję, iż
człowiek zrozumie, jak
funkcjonuje wszechświat i,
co więcej, ze dokona tego
dzięki obserwacjom
rzeczywistego świata.
więcej
Alfabetyczny spis
matematyków
Slide 10
KARTEZJUSZ
• ur. 31 marca 1596 r.,
zm. 11 lutego 1650 r.
•
Alfabetyczny spis
matematyków
Interesował się on
filozofią , fizyką i
matematyką. Połączył
geometrię z algebrą,
wprowadzając osie
współrzędnych i dzięki
nim liczbowy opis figur
geometrycznych. Dlatego
płaszczyznę z układem
współrzędnych
nazywamy płaszczyzną
kartezjańską.
więcej
Slide 11
PIERRE DE FERMAT
•
ur. 17 sierpnia 1601 r., zm. 12
stycznia 1665 r.
Matematyk francuski, z zawodu
prawnik; dokonał wielu
ważnych odkryć w dziedzinie
rachunku różniczkowego i
całkowego, geometrii, rachunku
prawdopodobieństwa, teorii
liczb; zajmował się
zagadnieniami optyki
geometrycznej. Był długoletnim
radcą parlamentu w Tuluzie.
Matematyce poświęcał czas
wolny, uzyskując mimo to w tej
dziedzinie liczące się rezultaty.
więcej
Alfabetyczny spis
matematyków
Slide 12
BLAISE PASCAL
•
ur. 19 czerwca 1623 r., zm. 19
sierpnia 1662 r.
•
Francuski filozof, matematyk,
fizyk i publicysta, uważany
powszechnie za następcę
Kartezjusza (R. Descartes).
Rozbudował zasady logiki i
metodologii. Za wzór wiedzy
uważał geometrię, sądził
jednak, że nie pozwala ona
poznać nieskończoności i nie
pomaga w rozwiązywaniu
zagadnień etycznych i
religijnych. Zasady geometrii
ułatwiają poznanie faktów, ale
nie przynoszą ich zrozumienia.
Bez zrozumienia trudno mówić
o poznaniu.
Alfabetyczny spis
matematyków
więcej
Slide 13
ISAAC NEWTON
•
•
ur. 25 grudnia 1643 r., zm. 31 marca
1727 r.
Angielski matematyk, mechanik i
fizyk Isaac Newton urodził się w
rodzinie farmerskiej we wsi
Woolsthorpe, około 75 km na
północ od Cambridge. Po paru
latach nauki w szkole w sąsiednim
miasteczku Grantham, Newton
przyjęty został w lecie 1661r. do
kolegium św. Trójcy - Trinity
College, uniwersytetu w Cambridge.
W roku 1665 ukończył studia ze
stopniem bakałarza, w roku 1668
został magistrem, a w rok później,
na propozycję Barrowa, zajął jego
katedrę. Na uniwersytecie Newton
wykładał fizykę i matematykę. Nie
ożenił się; zgodnie z
średniowieczną tradycją członkowie
kolegium pozostawali w stanie
bezżennym.
więcej
Alfabetyczny spis
matematyków
Slide 14
LEONARD EULER
• Euler Leonard (1707 1783)
• szwajcarski matematyk
• Urodził się 15 kwietnia w
Bazylei. Genialny
matematyk szwajcarski.
Początkowo studiował
filozofię (magistrem
filozofii został w wieku 16
lat) i teologię (by, zgodnie
z pierwotną wolą ojca,
zostać pastorem).
Alfabetyczny spis
matematyków
więcej
Slide 15
RODZINA BERNOULLICH
• W drugiej połowie wieku XVII na scenie statystyki
pojawia się znakomita rodzina Bernoullich. Z końcem
XVI wieku kalwin Mikołaj Bernoulli ucieka z Antwerpii
(zdominowanej przez katolickie rządy Habsburgów) do
Bazylei. Jego synowie: Jakub i Jan to giganci statystyki.
Alfabetyczny spis
matematyków
więcej
Slide 16
JOSEPH LAGRANGE
•
•
Lagrange Joseph Louis ( 1736 - 1813 )
francuski matematyk
Urodził się 25 stycznia 1736 roku w
Turynie
Współtwórca Królewskiej Akademii Nauk
w Turynie
•
Był profesorem Królewskiej szkoły
Artyleryjskiej w Turynie (1755 -1766).
•
W 1766 roku zastąpił Eulera w Berlińskiej
Akademii Nauk a w roku 1787 został
członkiem Paryskiej Akademii Nauk gdzie
pozostał do końca swej kariery.
•
Jego zainteresowania dotyczyły
wszystkich dziedzin ówczesnej analizy
matematycznej, teorii liczb, algebry
(Galois wykorzystał pomysł grup
permutacji z wczesnych prac
Lagrange'a), mechaniki nieba, był też
współtwórcą systemu metrycznego (lata
90- te).
•
Zmarł 10 kwietnia 1813 roku w Paryżu
Alfabetyczny spis
matematyków
Slide 17
LOUIS AUGUSTIN CAUCHY
•
•
•
•
Cauchy Augustin Louis (1789 - 1857)
francuski matematyk
Urodził się 21 sierpnia 1789 roku w Paryżu.
Był wielkim matematykiem francuskim,
twórcą nowoczesnej analizy matematycznej
opartej na pojęciach granicy i ciągłości.
Zajmował się także m.in. równaniami
różniczkowymi, wyznacznikami,
probabilistyką i fizyką matematyczną.
•
Za namową Lagrange'a rozpoczął studia w
Ecole Polytechnique, gdzie później sam
wykładał.
•
Był autorem 789 prac matematycznych; jego
dzieła zebrane opublikowano w 27 tomach.
•
Nazwisko Cauchy'ego pojawia się w
nazwach wielu terminów matematycznych,
jak na przykład:
ciąg Cauchy'ego,
kryterium Cauchy'ego zbieżności szeregu,
twierdzenie całkowe Cauchy'ego,
równania Cauchy'ego - Riemanna,
twierdzenie Cauchy'ego - Kowalewskiej,
równanie funkcyjne Cauchy'ego.
Alfabetyczny spis
matematyków
•
Zmarł 23 maja 1857 roku w Sceaux koło
Paryża.
Slide 18
KARL WEIERSTRASS
• Weierstrass Karl (1815 1897)
• niemiecki matematyk
• Urodził się 31 października
1815 roku w Ostenfelde. Był
jednym z pierwszych
matematyków, którzy wobec
pojawienia się geometrii
nieeuklidesowej starali się
stworzyć nowe fundamenty
matematyki, opierając je na
pojęciach arytmetycznych, a
nie geometrycznych.
więcej
Alfabetyczny spis
matematyków
Slide 19
GEORG CANTOR
Alfabetyczny spis
matematyków
• ur. 3 marca 1845 r., zm. 6
czerwca 1918 r.
• Matematyk niemiecki,
twórca teorii mnogości
(teorii zbiorów). Cantor
studiował matematykę w
Zurychu i Berlinie, uczył
w berlińskim gimnazjum i
ponad trzydzieści lat był
profesorem uniwersytetu
w Halle.
więcej
Slide 20
DAWID HILBERT
• ur. 23 stycznia 1862 r.,
zm. 14 lutego 1943 r.
• Matematyk niemiecki;
zajmował się
algebraiczną teorią liczb,
teorią równań całkowych,
zagadnieniami rachunku
wariacyjnego,
podstawami geometrii i
logiki matematycznej oraz
problemami fizyki
matematycznej.
więcej
Alfabetyczny spis
matematyków
Slide 21
WKŁAD POLAKÓW W
ROZWÓJ MATEMATYKI
Od Banacha do Tarskiego…
Slide 22
MIKOŁAJ KOPERNIK
• ur. 19 lutego 1473 r., zm. 24
maja 1543 r.
• Kopernik Mikołaj, urodzony
19 II 1473 w Toruniu, zmarł
24 V 1543 we Fromborku,
wielki uczony polski,
astronom, matematyk,
ekonomista, lekarz, twórca
heliocentrycznej teorii
budowy świata. Syn
Mikołaja, zamożnego kupca
krakowskiego, który po
przyłączeniu Torunia do
Polski przeniósł się (przed
1460) do tego miasta.
więcej
Alfabetyczny spis
matematyków
Slide 23
JÓZEF HOENE- WROŃSKI
•
Alfabetyczny spis
matematyków
Hoene-Wroński Józef, urodził
się w 1776, zmarł w 1853,
matematyk, filozof, fizyk,
prawnik i ekonomista, autor
wielu pomysłów technicznych.
W 1798—99 studiował filozofię
w Niemczech. Hoene-Wroński
postawił sobie ambitne zadanie
zrewidowania filozofii. Dążył do
sformułowania ogólnych i
powszechnych praw, z których
wynikałyby w sposób konieczny
wszystkie inne sądy naukowe.
Poglądy swoje przedstawił
Akademii Francuskiej,
krytykując uznane autorytety
naukowe.
więcej
Slide 24
WACŁAW SIERPIŃSKI
• Sierpiński, Wacław
Franciszek (1882-1969)
• Zajmował się
zagadnieniami z zakresu
teorii liczb, analizy
matematycznej, teorii
mnogości, topologii
mnogościowej, teorii
miary, funkcji zmiennych
rzeczywistych.
więcej
Alfabetyczny spis
matematyków
Slide 25
HUGO DYONIZY STEINHAUS
Alfabetyczny spis
matematyków
• ur. 14 stycznia 1887 r., zm. 25
lutego 1972 r.
• Matematyk, współtwórca
lwowskiej szkoły
matematycznej,
współzałożyciel i redaktor
polskiego czasopisma
"Studia Mathematica"; autor
prac z zakresu teorii gier,
szeregów
trygonometrycznych, teorii
funkcji rzeczywistych,
analizy funkcjonalnej,
szeregów ortogonalnych,
topologii, teorii mnogości
oraz zastosowań i
popularyzacji matematyki.
więcej
Slide 26
ZYGMUNT JANISZEWSKI
• ur. 12 lipca 1888 r., zm. 3
stycznia 1920 r.
• Współtwórca
warszawskiej szkoły
matematycznej, inicjator i
współzałożyciel
czasopisma
"Fundamenta
Mathematicae",
poświęconego teorii
mnogości, topologii i
podstawom matematyki,
wybitny organizator
matematyki w Polsce.
Alfabetyczny spis
matematyków
więcej
Slide 27
STEFAN BANACH
• ur. 30 marca 1892 r., zm. 31
sierpnia 1945 r.
• Banach Stefan, urodził się w
1892, zmarł w 1945,
matematyk, twórca podstaw
analizy funkcjonalnej,
współtwórca lwowskiej
szkoły matematycznej, jeden
z najwybitniejszych
matematyków XX w., współzałożyciel i redaktor
polskiego czasopisma
„Studia Mathematica",
poświeconego analizie
funkcjonalnej.
Alfabetyczny spis
matematyków
więcej
Slide 28
ALFRED TARSKI
Alfred Tarski, 1901-1983
(do 1924 używał
nazwiska TajtelbaumTarski), (ur. 14 stycznia
1901 w Warszawie, zm.
26 października 1983 w
Berkeley, Kalifornia, USA)
– polski matematyk i
filozof, jeden z
najwybitniejszych logików
wszech czasów.
Najbardziej znany jako
ten, który zdefiniował
prawdę.
więcej
Alfabetyczny spis
matematyków
Slide 29
STANISŁAW MAZUR
• Stanisław Mazur (ur.
1 stycznia 1905 we
Lwowie, zm. 5
listopada 1981w
Warszawie) - polski
matematyk
więcej
Alfabetyczny spis
matematyków
Slide 30
KAROL BORSUK
•
Borsuk Karol, ur. 1905,
zm. 1982, matematyk,
jeden z najwybitniejszych
topologów, twórca teorii
retraktów i teorii kształtu.
Borsuk studiował na
Uniwersytecie
Warszawskim i był
profesorem tego
Uniwersytetu.
więcej
Alfabetyczny spis
matematyków
Slide 31
STANISŁAW ULAM
• Stanisław Marcin Ulam, polski
matematyk, członek National
Academy of Sciences USA,
wychowanek Uniwersytetu im.
Jana Kazimierza we Lwowie,
profesor uniwersytetów w
Stanach Zjednoczonych,
urodził się 13 kwietnia 1909 r.
we Lwowie w rodzinie
adwokata. Studia rozpoczął w
1928 r. na Wydziale Ogólnym
Politechniki Lwowskiej, gdzie
poziom wykładów
matematycznych był równy
uniwersyteckiemu. W 1933 r.
uzyskał stopień doktora na
podstawie pracy „O teorii miary
w ogólnej teorii mnogości".
Alfabetyczny spis
matematyków
więcej
Slide 32
KSIĘGA SZKOCKA
•
•
Księga Szkocka jest jednym z ciekawszych fragmentów historii polskiej
matematyki. Na jej temat powstało wiele opowieści, z których część jest
prawdziwa, a część zmyślona lub powstała w wyniku przekłamań podczas
przekazywania tychże opowieści kolejnym pokoleniom młodych entuzjastów
matematyki zafascynowanych geniuszem polskich matematyków okresu
międzywojennego. Niektóre z poniższych informacji zostały zaczerpnięte ze
wspomnień jednego z współautorów księgi – Stanisława Ulama.
Skąd się wzięła nazwa Księga Szkocka? Żeby to wyjaśnić, cofnijmy się do lat
czterdziestych ubiegłego wieku. W tych latach istniały w Polsce dwa bardzo silne
ośrodki życia matematycznego: Warszawa i Lwów. Każdy z nich miał swoje - dziś
już można powiedzieć - legendarne postaci. Z ośrodkiem warszawskim związani
byli między innymi Wacław Sierpiński i Kazimierz Kuratowski - żeby wspomnieć
najznakomitsze nazwiska. W ośrodku lwowskim najsławniejszy był Stefan
Banach, twórca działu matematyki zwanego analizą funkcjonalną, której
narodziny nastąpiły wraz z opublikowaniem w 1931 roku jego monografii o
operatorach liniowych. Przedstawiciele obu tych ośrodków współpracowali ze
sobą, utrzymując ożywione kontakty. Ślady tego można odnaleźć w Księdze
Szkockiej w postaci sformułowanych tam zadań.
więcej
Slide 33
Matematyk naprawdę dobrze
zna jakieś pojęcie, gdy zapomni
jego definicje, a mimo to umie
je stosować.
R. Sikorski
HISTORIA MATEMATYKI
Przez tysiąclecia i wieki…
Slide 2
Alfabetyczny spis matematyków:
Archimedes
Banach Stefan
Bernoullich rodzina
Borsuk Karol
Cauchy Augustin Louis
Cantor Georg
Euklides
Euler Leonard
Fermat Pierre
Fibonacci Leonard
Galileusz
Hilbert Dawid
Janiszewski Zygmunt
Kartezjusz
Kopernik Mikołaj
Lagrange Joseph
Mazur Stanisław
Newton Isaac
Pascal Blaise
Pitagoras
Sierpiński Wacław
Steinhaus Hugo Dyonizy
Tales
Tarski Alfred
Ulam Stanisław
Viete Francois
Weierstrass Karl
Wroński Józef
Slide 3
TALES
• ur. 624 r. pne, zm. 547 r. pne
Tales z Miletu uważany jest
za jednego z "siedmiu
mędrców" czasów
antycznych i za ojca nauki
greckiej. Starożytni pisarze
nazywali go "pierwszym"
matematykiem i
astronomem. Te zaszczytne
wyróżnienia świadczą, iż
była to postać o
wielostronnych
zainteresowaniach i w
dziedzinach, którymi się w
swym życiu zajmował,
dokonać musiał rzeczy
znamiennych. I tak było w
istocie.
film
więcej
Alfabetyczny spis
matematyków
Slide 4
PITAGORAS
• ur. 572 r. pne, zm. 497 r. pne
Pitagoras, którego imieniem
nazwano powszechnie
znane z geometrii
elementarnej twierdzenie
zajmuje poczesne miejsce w
historii początków myśli
matematycznej starożytnej
Grecji. Na podstawie źródeł
historycznych udało się
ustalić, iż urodził się około
572 r. na wyspie Samos i, że
zmarł około 497 r p.n.e. w
Metaponcie.
Alfabetyczny spis
matematyków
więcej
Slide 5
EUKLIDES
• ur. 365 r. pne, zm. 300 r. pne
O Euklidesie nie wiemy
prawie nic. Nie wiadomo
skąd pochodził, gdzie i u
kogo się uczył. Taki
bezprecedensowy brak
informacji o nim nasunął
nawet pewnemu historykowi
nauki (a był nim J. Itard)
przypuszczenie, że imię
Euklidesa było
pseudonimem grupy
matematyków
aleksandryjskich, że
Euklides - to jakby Nicolas
Bourbaki starożytności.
więcej
Alfabetyczny spis
matematyków
Slide 6
ARCHIMEDES
•
ur. 287 r. pne, zm. 212 r. pne
Archimedes należy do tych
nielicznych geniuszów, których
twórczość przesądziła na długie
wieki o losach nauki, a tym
samym o losach ludzkości. W
tym podobny jest do Newtona.
Pomiędzy twórczościami obu
wielkich geniuszów
przeprowadzić można daleko
idące porównanie. Te same
dziedziny zainteresowań:
matematyka, fizyka, astronomia,
ta sama nieprawdopodobna siła
rozumu, zdolna do przenikania
w głąb zjawisk, wreszcie ta
sama popularność wśród
najszerszych sfer.
Alfabetyczny spis
matematyków
więcej
Slide 7
LEONARDO FIBONACCI
•
ur. 1170 r., zm. 1240 r.
•
Leonardo z Pizy był pierwszym
samodzielnym matematykiem,
który zapoznał się ze
wszystkimi osiągnięciami
matematyków krajów islamu.
Leonardo znany był również
pod nazwiskiem Fibonacci
(Fibonacci - syn Bonacciego).
Urodził się w Pizie - ważnym
ośrodku handlowym Włoch.
Jego ojciec w końcu XII w.
handlował w Bugii (Algieria),
gdzie Leonardo uczył się
matematyki u arabskich
nauczycieli.
więcej
Alfabetyczny spis
matematyków
Slide 8
FRANCOIS VIETE
• ur. 1540 r., zm. 13 grudnia
1603 r.
Po ukończeniu prawa
początkowo był adwokatem
w swoim rodzinnym mieście.
Po wstąpieniu na tron
Henryka IV zostaje w 1589
roku radcą Parlamentu w
Tours, a później pierwszym
radcą królewskim.
Zainteresowawszy się
astronomią, Viete zmuszony
był zająć się trygonometrią i
algebrą.
Alfabetyczny spis
matematyków
więcej
Slide 9
GALILEUSZ
• ur. 15 lutego 1564 r., zm. 8
stycznia 1642 r.
Galileo Galilei, bardziej niż
ktokolwiek inny, zasługuje
na miano ojca nowoczesnej
nauki. Przyczyną jego
głośnego konfliktu z
Kościołem katolickim były
podstawowe zasady filozofii,
którą głosił. Galileusz
pierwszy twierdził bowiem,
że można mieć nadzieję, iż
człowiek zrozumie, jak
funkcjonuje wszechświat i,
co więcej, ze dokona tego
dzięki obserwacjom
rzeczywistego świata.
więcej
Alfabetyczny spis
matematyków
Slide 10
KARTEZJUSZ
• ur. 31 marca 1596 r.,
zm. 11 lutego 1650 r.
•
Alfabetyczny spis
matematyków
Interesował się on
filozofią , fizyką i
matematyką. Połączył
geometrię z algebrą,
wprowadzając osie
współrzędnych i dzięki
nim liczbowy opis figur
geometrycznych. Dlatego
płaszczyznę z układem
współrzędnych
nazywamy płaszczyzną
kartezjańską.
więcej
Slide 11
PIERRE DE FERMAT
•
ur. 17 sierpnia 1601 r., zm. 12
stycznia 1665 r.
Matematyk francuski, z zawodu
prawnik; dokonał wielu
ważnych odkryć w dziedzinie
rachunku różniczkowego i
całkowego, geometrii, rachunku
prawdopodobieństwa, teorii
liczb; zajmował się
zagadnieniami optyki
geometrycznej. Był długoletnim
radcą parlamentu w Tuluzie.
Matematyce poświęcał czas
wolny, uzyskując mimo to w tej
dziedzinie liczące się rezultaty.
więcej
Alfabetyczny spis
matematyków
Slide 12
BLAISE PASCAL
•
ur. 19 czerwca 1623 r., zm. 19
sierpnia 1662 r.
•
Francuski filozof, matematyk,
fizyk i publicysta, uważany
powszechnie za następcę
Kartezjusza (R. Descartes).
Rozbudował zasady logiki i
metodologii. Za wzór wiedzy
uważał geometrię, sądził
jednak, że nie pozwala ona
poznać nieskończoności i nie
pomaga w rozwiązywaniu
zagadnień etycznych i
religijnych. Zasady geometrii
ułatwiają poznanie faktów, ale
nie przynoszą ich zrozumienia.
Bez zrozumienia trudno mówić
o poznaniu.
Alfabetyczny spis
matematyków
więcej
Slide 13
ISAAC NEWTON
•
•
ur. 25 grudnia 1643 r., zm. 31 marca
1727 r.
Angielski matematyk, mechanik i
fizyk Isaac Newton urodził się w
rodzinie farmerskiej we wsi
Woolsthorpe, około 75 km na
północ od Cambridge. Po paru
latach nauki w szkole w sąsiednim
miasteczku Grantham, Newton
przyjęty został w lecie 1661r. do
kolegium św. Trójcy - Trinity
College, uniwersytetu w Cambridge.
W roku 1665 ukończył studia ze
stopniem bakałarza, w roku 1668
został magistrem, a w rok później,
na propozycję Barrowa, zajął jego
katedrę. Na uniwersytecie Newton
wykładał fizykę i matematykę. Nie
ożenił się; zgodnie z
średniowieczną tradycją członkowie
kolegium pozostawali w stanie
bezżennym.
więcej
Alfabetyczny spis
matematyków
Slide 14
LEONARD EULER
• Euler Leonard (1707 1783)
• szwajcarski matematyk
• Urodził się 15 kwietnia w
Bazylei. Genialny
matematyk szwajcarski.
Początkowo studiował
filozofię (magistrem
filozofii został w wieku 16
lat) i teologię (by, zgodnie
z pierwotną wolą ojca,
zostać pastorem).
Alfabetyczny spis
matematyków
więcej
Slide 15
RODZINA BERNOULLICH
• W drugiej połowie wieku XVII na scenie statystyki
pojawia się znakomita rodzina Bernoullich. Z końcem
XVI wieku kalwin Mikołaj Bernoulli ucieka z Antwerpii
(zdominowanej przez katolickie rządy Habsburgów) do
Bazylei. Jego synowie: Jakub i Jan to giganci statystyki.
Alfabetyczny spis
matematyków
więcej
Slide 16
JOSEPH LAGRANGE
•
•
Lagrange Joseph Louis ( 1736 - 1813 )
francuski matematyk
Urodził się 25 stycznia 1736 roku w
Turynie
Współtwórca Królewskiej Akademii Nauk
w Turynie
•
Był profesorem Królewskiej szkoły
Artyleryjskiej w Turynie (1755 -1766).
•
W 1766 roku zastąpił Eulera w Berlińskiej
Akademii Nauk a w roku 1787 został
członkiem Paryskiej Akademii Nauk gdzie
pozostał do końca swej kariery.
•
Jego zainteresowania dotyczyły
wszystkich dziedzin ówczesnej analizy
matematycznej, teorii liczb, algebry
(Galois wykorzystał pomysł grup
permutacji z wczesnych prac
Lagrange'a), mechaniki nieba, był też
współtwórcą systemu metrycznego (lata
90- te).
•
Zmarł 10 kwietnia 1813 roku w Paryżu
Alfabetyczny spis
matematyków
Slide 17
LOUIS AUGUSTIN CAUCHY
•
•
•
•
Cauchy Augustin Louis (1789 - 1857)
francuski matematyk
Urodził się 21 sierpnia 1789 roku w Paryżu.
Był wielkim matematykiem francuskim,
twórcą nowoczesnej analizy matematycznej
opartej na pojęciach granicy i ciągłości.
Zajmował się także m.in. równaniami
różniczkowymi, wyznacznikami,
probabilistyką i fizyką matematyczną.
•
Za namową Lagrange'a rozpoczął studia w
Ecole Polytechnique, gdzie później sam
wykładał.
•
Był autorem 789 prac matematycznych; jego
dzieła zebrane opublikowano w 27 tomach.
•
Nazwisko Cauchy'ego pojawia się w
nazwach wielu terminów matematycznych,
jak na przykład:
ciąg Cauchy'ego,
kryterium Cauchy'ego zbieżności szeregu,
twierdzenie całkowe Cauchy'ego,
równania Cauchy'ego - Riemanna,
twierdzenie Cauchy'ego - Kowalewskiej,
równanie funkcyjne Cauchy'ego.
Alfabetyczny spis
matematyków
•
Zmarł 23 maja 1857 roku w Sceaux koło
Paryża.
Slide 18
KARL WEIERSTRASS
• Weierstrass Karl (1815 1897)
• niemiecki matematyk
• Urodził się 31 października
1815 roku w Ostenfelde. Był
jednym z pierwszych
matematyków, którzy wobec
pojawienia się geometrii
nieeuklidesowej starali się
stworzyć nowe fundamenty
matematyki, opierając je na
pojęciach arytmetycznych, a
nie geometrycznych.
więcej
Alfabetyczny spis
matematyków
Slide 19
GEORG CANTOR
Alfabetyczny spis
matematyków
• ur. 3 marca 1845 r., zm. 6
czerwca 1918 r.
• Matematyk niemiecki,
twórca teorii mnogości
(teorii zbiorów). Cantor
studiował matematykę w
Zurychu i Berlinie, uczył
w berlińskim gimnazjum i
ponad trzydzieści lat był
profesorem uniwersytetu
w Halle.
więcej
Slide 20
DAWID HILBERT
• ur. 23 stycznia 1862 r.,
zm. 14 lutego 1943 r.
• Matematyk niemiecki;
zajmował się
algebraiczną teorią liczb,
teorią równań całkowych,
zagadnieniami rachunku
wariacyjnego,
podstawami geometrii i
logiki matematycznej oraz
problemami fizyki
matematycznej.
więcej
Alfabetyczny spis
matematyków
Slide 21
WKŁAD POLAKÓW W
ROZWÓJ MATEMATYKI
Od Banacha do Tarskiego…
Slide 22
MIKOŁAJ KOPERNIK
• ur. 19 lutego 1473 r., zm. 24
maja 1543 r.
• Kopernik Mikołaj, urodzony
19 II 1473 w Toruniu, zmarł
24 V 1543 we Fromborku,
wielki uczony polski,
astronom, matematyk,
ekonomista, lekarz, twórca
heliocentrycznej teorii
budowy świata. Syn
Mikołaja, zamożnego kupca
krakowskiego, który po
przyłączeniu Torunia do
Polski przeniósł się (przed
1460) do tego miasta.
więcej
Alfabetyczny spis
matematyków
Slide 23
JÓZEF HOENE- WROŃSKI
•
Alfabetyczny spis
matematyków
Hoene-Wroński Józef, urodził
się w 1776, zmarł w 1853,
matematyk, filozof, fizyk,
prawnik i ekonomista, autor
wielu pomysłów technicznych.
W 1798—99 studiował filozofię
w Niemczech. Hoene-Wroński
postawił sobie ambitne zadanie
zrewidowania filozofii. Dążył do
sformułowania ogólnych i
powszechnych praw, z których
wynikałyby w sposób konieczny
wszystkie inne sądy naukowe.
Poglądy swoje przedstawił
Akademii Francuskiej,
krytykując uznane autorytety
naukowe.
więcej
Slide 24
WACŁAW SIERPIŃSKI
• Sierpiński, Wacław
Franciszek (1882-1969)
• Zajmował się
zagadnieniami z zakresu
teorii liczb, analizy
matematycznej, teorii
mnogości, topologii
mnogościowej, teorii
miary, funkcji zmiennych
rzeczywistych.
więcej
Alfabetyczny spis
matematyków
Slide 25
HUGO DYONIZY STEINHAUS
Alfabetyczny spis
matematyków
• ur. 14 stycznia 1887 r., zm. 25
lutego 1972 r.
• Matematyk, współtwórca
lwowskiej szkoły
matematycznej,
współzałożyciel i redaktor
polskiego czasopisma
"Studia Mathematica"; autor
prac z zakresu teorii gier,
szeregów
trygonometrycznych, teorii
funkcji rzeczywistych,
analizy funkcjonalnej,
szeregów ortogonalnych,
topologii, teorii mnogości
oraz zastosowań i
popularyzacji matematyki.
więcej
Slide 26
ZYGMUNT JANISZEWSKI
• ur. 12 lipca 1888 r., zm. 3
stycznia 1920 r.
• Współtwórca
warszawskiej szkoły
matematycznej, inicjator i
współzałożyciel
czasopisma
"Fundamenta
Mathematicae",
poświęconego teorii
mnogości, topologii i
podstawom matematyki,
wybitny organizator
matematyki w Polsce.
Alfabetyczny spis
matematyków
więcej
Slide 27
STEFAN BANACH
• ur. 30 marca 1892 r., zm. 31
sierpnia 1945 r.
• Banach Stefan, urodził się w
1892, zmarł w 1945,
matematyk, twórca podstaw
analizy funkcjonalnej,
współtwórca lwowskiej
szkoły matematycznej, jeden
z najwybitniejszych
matematyków XX w., współzałożyciel i redaktor
polskiego czasopisma
„Studia Mathematica",
poświeconego analizie
funkcjonalnej.
Alfabetyczny spis
matematyków
więcej
Slide 28
ALFRED TARSKI
Alfred Tarski, 1901-1983
(do 1924 używał
nazwiska TajtelbaumTarski), (ur. 14 stycznia
1901 w Warszawie, zm.
26 października 1983 w
Berkeley, Kalifornia, USA)
– polski matematyk i
filozof, jeden z
najwybitniejszych logików
wszech czasów.
Najbardziej znany jako
ten, który zdefiniował
prawdę.
więcej
Alfabetyczny spis
matematyków
Slide 29
STANISŁAW MAZUR
• Stanisław Mazur (ur.
1 stycznia 1905 we
Lwowie, zm. 5
listopada 1981w
Warszawie) - polski
matematyk
więcej
Alfabetyczny spis
matematyków
Slide 30
KAROL BORSUK
•
Borsuk Karol, ur. 1905,
zm. 1982, matematyk,
jeden z najwybitniejszych
topologów, twórca teorii
retraktów i teorii kształtu.
Borsuk studiował na
Uniwersytecie
Warszawskim i był
profesorem tego
Uniwersytetu.
więcej
Alfabetyczny spis
matematyków
Slide 31
STANISŁAW ULAM
• Stanisław Marcin Ulam, polski
matematyk, członek National
Academy of Sciences USA,
wychowanek Uniwersytetu im.
Jana Kazimierza we Lwowie,
profesor uniwersytetów w
Stanach Zjednoczonych,
urodził się 13 kwietnia 1909 r.
we Lwowie w rodzinie
adwokata. Studia rozpoczął w
1928 r. na Wydziale Ogólnym
Politechniki Lwowskiej, gdzie
poziom wykładów
matematycznych był równy
uniwersyteckiemu. W 1933 r.
uzyskał stopień doktora na
podstawie pracy „O teorii miary
w ogólnej teorii mnogości".
Alfabetyczny spis
matematyków
więcej
Slide 32
KSIĘGA SZKOCKA
•
•
Księga Szkocka jest jednym z ciekawszych fragmentów historii polskiej
matematyki. Na jej temat powstało wiele opowieści, z których część jest
prawdziwa, a część zmyślona lub powstała w wyniku przekłamań podczas
przekazywania tychże opowieści kolejnym pokoleniom młodych entuzjastów
matematyki zafascynowanych geniuszem polskich matematyków okresu
międzywojennego. Niektóre z poniższych informacji zostały zaczerpnięte ze
wspomnień jednego z współautorów księgi – Stanisława Ulama.
Skąd się wzięła nazwa Księga Szkocka? Żeby to wyjaśnić, cofnijmy się do lat
czterdziestych ubiegłego wieku. W tych latach istniały w Polsce dwa bardzo silne
ośrodki życia matematycznego: Warszawa i Lwów. Każdy z nich miał swoje - dziś
już można powiedzieć - legendarne postaci. Z ośrodkiem warszawskim związani
byli między innymi Wacław Sierpiński i Kazimierz Kuratowski - żeby wspomnieć
najznakomitsze nazwiska. W ośrodku lwowskim najsławniejszy był Stefan
Banach, twórca działu matematyki zwanego analizą funkcjonalną, której
narodziny nastąpiły wraz z opublikowaniem w 1931 roku jego monografii o
operatorach liniowych. Przedstawiciele obu tych ośrodków współpracowali ze
sobą, utrzymując ożywione kontakty. Ślady tego można odnaleźć w Księdze
Szkockiej w postaci sformułowanych tam zadań.
więcej
Slide 33
Matematyk naprawdę dobrze
zna jakieś pojęcie, gdy zapomni
jego definicje, a mimo to umie
je stosować.
R. Sikorski