Transcript Dostępność osób niepełnosprawnych do sportu oraz działalność
Slide 1
Dostępność osób niepełnosprawnych do
sportu oraz działalność organizacji
pozarządowych w zakresie organizacji
sportu dla osób niepełnosprawnych
Rafał Skrzypczyk
Fundacja Aktywnej Rehabilitacji
Sport, rekreacja i turystyka osób
niepełnosprawnych
stan obecny i perspektywy
Slide 2
„sport inwalidów może realizować
wszystkie cele rehabilitacji, jeżeli
nic nie straci z wartości
emocjonalnych, widowiskowych i
społecznych, których jest
nosicielem”
Beck, 1977
Slide 3
Uprawianie sportu może w znacznym
stopniu wpływać na rozwój człowieka. Uczy
ono odpowiedzialności, kształtuje charakter
oraz pomaga w określeniu własnej
tożsamości.
Aktywność sportowa ma zbawienny wpływ
na kondycję fizyczną i psychiczną
człowieka. Zapominamy jednak często o
społecznym wymiarze sportu, który
kształtuje postawy ludzkie, uczy
solidarności, gotowości do podejmowania
wyzwań i współpracy.
Slide 4
ROLA SPORTU W PROCESIE REHABILITACJI
pomaga odzyskać wiarę we własne siły i
możliwości
zwiększa poczucie solidarności i przynależności
do grupy
umożliwia współzawodnictwo
uczy wygrywania i przegrywania
budzi optymizm życiowy
pomaga przezwyciężyć niedomagania fizyczne
przywraca radość życia
uczy współżyć z otoczeniem
Slide 5
Ogólne tendencje współczesnego sportu osób
niepełnosprawnych
[Orzech, Sobiecka 1989]
Dyscypliny uprawiane przez inwalidów powinny być
również dyscyplinami sportu uprawianymi przez
pełnosprawnych.
Zmiany w przepisach i regulaminach sportowych
powinny być dokonywane odpowiednio do
możliwości ruchowych osób niepełnosprawnych.
Nowo wprowadzona konkurencja sportowa
powinna charakterem ruchu nawiązywać do
konkurencji sportowej powszechnie znanej i
popularnej, uprawianej przez zdrowych.
Należy wprowadzać dyscypliny sportu znane i
popularne w danym kraju.
Każda dyscyplina sportu powinna przynosić
korzyści usprawniające w określonym schorzeniu.
Żadna konkurencja nie może zagrażać zdrowiu
inwalidy.
Slide 6
Czynniki wpływające na rozwój
sportu niepełnosprawnych w XXI wieku.
[DePauw, Gavron 1995]
Sport przez zdolności (nacisk na sport)
Sport przez niepełnosprawność (nacisk na
niepełnosprawność)
Sport dla uczestnictwa
Sport dla współzawodnictwa
Sport separujący (sport tylko dla
niepełnosprawnych, sport przez specyficzną
niepełnosprawność)
Sport integrujący (cross-disability sport, sport
z zawodnikami pełnosprawnymi)
Slide 7
JAKOŚĆ ŻYCIA OSÓB PO URAZACH
RDZENIA KRĘGOWEGO W POLSCE
w badaniu uczestniczyło 1300 osób
po urazach rdzenia kręgowego z
całej polski
Głównym wykonawcą projektu jest
Dr Tomasz Tasiemski
z Akademii Wychowania
Fizycznego w Poznaniu.
Slide 8
84,5
Kobiety
Mężczyźni
15,5
35,9
26,5
Wiek w momencie urazu
Wiek w momencie
badania
Slide 9
MIEJSCE ZAMIESZKANIA
44,3
37
18,6
Miasto wojewódzkie
Miasto
Wieś
Slide 10
ZAKWATEROWANIE
44
32,7
22,1
W pełni zaadaptowane do potrzeb
osoby na wózku inwalidzkim
Dostępne, tzn. umożliwiające
niezależne wyjście z domu i powrót
do domu
Całkowicie niedostosowane do
potrzeb osoby na wózku inwalidzkim
Slide 11
PRZYCZYNA URAZU
Wypadek komunikacyjny
37,2
Skok do wody „na głowę”
Upadek z wysokości
27,6
Wypadek sportowy
Ofiara napadu
15,3
Choroba
7,3
5
1,6
7
Inne
Slide 12
CZY UŻYWASZ WÓZKA INWALIDZKIEGO?
92,4
Cały czas
Głównie poza domem i/lub na długich
dystansach
Tylko do uprawiania sportu
6,9
0,7
Slide 13
WYKSZTAŁCENIE
60
56,6
51,5
50
40
37,8
30
24,8
20
10,9
6,2
5,4
3,2
0,4
Pomaturalne/licencjat
Studia podyplomowe
10
PRZED
urazem
Wyższe
Średnie
Podstawowe
0
0,9
PO
urazie
Slide 14
17,6
5,9
2,9
Bezrobotny(a)
3,2
Utrzymanie
domu/opieka nad
dzieckiem
11,9
5,9
Praca na pół etatu
20
Praca na pełnym
etacie
10
Student
ZATRUDNIENIE
60
52,9
50
40
39,9
30
14,1
4,1
0
Slide 15
17,6
Wyższe
Porównując ze
stanem sprzed urazu,
jakie są Twoje
AKTUALNE dochody z
pracy zawodowej?
Takie
same
6,7
4,7
Niższe
8,8
¾ dochodów sprzed
u ra zu
5,7
½ dochodów sprzed
u ra zu
4
Jeżeli niższe, to
szacunkowo o ile?
¼ dochodów sprzed
u ra zu
Slide 16
62,3
Wyższe
Takie same
13,6
Niższe
13,2
28,3
W porównaniu ze
stanem sprzed
urazu, czy Twoje
łączne dochody w
gospodarstwie
domowym są
TERAZ (włączając
wszystkie rodzaje
dochodów)?
¾ dochodów sprzed
u ra zu
18,6
½ dochodów sprzed
15
Jeżeli niższe, to
szacunkowo o ile?
u ra zu
¼ dochodów sprzed
u ra zu
Slide 17
KWESTIONARIUSZ SATYSFAKCJI
ŻYCIOWEJ
Bardzo niesatysfakcjonująca
1
Niesatysfakcjonująca
2
Raczej niesatysfakcjonująca
3
Raczej satysfakcjonująca
4
Satysfakcjonująca
5
Bardzo satysfakcjonująca
6
Slide 18
Paraplegia
Tetraplegia
Razem
Moja sytuacja finansowa
2,52
2,67
2,6
Moje życie seksualne
2,56
2,78
2,67
Moje relacje z partnerem
3,58
3,89
3,73
Moje życie rodzinne
4,37
4,42
4,39
Moje kontakty z przyjaciółmi i
znajomymi
4,31
4,44
4,37
1 - Bardzo niesatysfakcjonująca, 2 – Niesatysfakcjonująca,
3 - Raczej niesatysfakcjonująca, 4 - Raczej satysfakcjonująca,
5 – Satysfakcjonująca, 6 - Bardzo satysfakcjonująca
Slide 19
Moje życie jako całość
Moje możliwości samoobsługowe
(ubieranie,higiena, przesiadanie
się itp.)
Sposób spędzania przeze mnie
czasu wolnego
Moja sytuacja zawodowa
Paraplegia
Tetraplegia
Razem
3,68
3,76
3,72
3,29
4,61
3,96
3,64
3,82
3,73
2,24
2,62
2,43
1 - Bardzo niesatysfakcjonująca, 2 – Niesatysfakcjonująca,
3 - Raczej niesatysfakcjonująca, 4 - Raczej satysfakcjonująca,
5 – Satysfakcjonująca, 6 - Bardzo satysfakcjonująca
Slide 20
AKTYWNOŚĆ SPORTOWA
WŁĄCZAJĄC tzw.
UTRZYMYWANIE “DOBREJ
FORMY”
Slide 21
34,9
29,8
6 godzin lub więcej
tygodniowo
3 – 5 godzin w tygodniu
22,1
21
19,1
18,9
18,3
1 – 2 godziny w tygodniu
14,7
9,1
7,6
Mniej niż jedną godzinę
tygodniowo
W ogóle
PRZED urazem
PO urazie
Ile godzin przeciętnie tygodniowo uprawiałeś(aś)
sport PRZED urazem – PO urazie?
Slide 22
Jaką dyscyplinę sportu
uprawiałeś(aś) - uprawiasz ?
41,8
45,2
38,3
11,6
Indywidualną
Drużynową/gry zespołowe
PRZED urazem
PO urazie
Slide 23
45,5
Tak
23
24,6
Nie – z powodu
niepełnej sprawności
Nie – z powodu braku
okazji
Czy miałeś(aś) możliwość uprawiania ulubionego
sportu PO urazie?
Slide 24
66,3
Pełne i regularne informacje w
mediach
Trudny dostęp do informacji,
wymaga wysiłku od osoby
zainteresowanej
23
7,5
Brak dostępu do jakichkolwiek
informacji na powyższy temat
Jakbyś ocenił(a) dostęp do informacji na temat
możliwości uprawiania sportu przez osoby
niepełnosprawne PO urazie?
Slide 25
Trudno ś c i w upra w ia niu s po rtu po UR K
B ra k śro d kó w fina nso w ych
B ra k p rzysto so w a nych śro d kó w tra nsp o rtu
B ra k p rzysto so w a nych o b ie któ w sp o rto w ych
B ra k m o żliw o ści up ra w ia nia d yscyp liny ulub io ne j
Zb yt d uże uza le żnie nie na co d zie ń o d innych
N ie chę ć d o up ra w ia nia d yscyp lin "typ o w ych"
B ra k cza su ze w zg lę d u na o b o w ią zki za w o d o w e
Inne
0
10
20
30
40
50
60
70
Slide 26
P o w o dy po de jmo w a nia a kty w no ś c i fizy c zne j po UR K
P o p ra w a siły m ię śni tuło w ia i ra m io n
U trzym a nie d o b re j ko nd ycji fizyczne j
M o żliw o ść sp o tka ń to w a rzyskich
P o p ra w a p o czucia w ła sne j w a rto ści
R a d o ść z up ra w ia nia sp o rtu
L e p sza ko ntro la cię ża ru cia ła
M o żliw o ść p o d ró żo w a nia
R a d o ść ze w sp ó łza w o d nictw a
Inne
0
5
10
15
20
25
30
35
40
45
50
Slide 27
„SPORT DLA TYCH,
KTÓRZY GO NAJBARDZIEJ
POTRZEBUJĄ”
Slide 28
STRUKTÓRA SPORTU
OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH
Slide 29
SPORT W PROGRAMIE FAR
Slide 30
„Mając dobrą formę fizyczną i psychiczną
możesz funkcjonować i uczestniczyć
intensywnie w życiu społecznym tak jak
każdy inny człowiek. Drogą do tego jest
trening. Sport jest najlepszym sposobem
podniesienia sprawności Twojego ciała. Nie
trenujesz po to, aby stać się mistrzem, jeżeli
jednak uda Ci się osiągnąć mistrzostwo, tym
lepiej dla Ciebie„
(Fundacja Aktywnej Rehabilitacji FAR)
Slide 31
Fundacja Aktywnej Rehabilitacji
Ul. Inspektowa 1, 02 – 711 Warszawa
Tel/fax /22/ 651 88 02 e-mail
[email protected]
www.far.org.pl
Dostępność osób niepełnosprawnych do
sportu oraz działalność organizacji
pozarządowych w zakresie organizacji
sportu dla osób niepełnosprawnych
Rafał Skrzypczyk
Fundacja Aktywnej Rehabilitacji
Sport, rekreacja i turystyka osób
niepełnosprawnych
stan obecny i perspektywy
Slide 2
„sport inwalidów może realizować
wszystkie cele rehabilitacji, jeżeli
nic nie straci z wartości
emocjonalnych, widowiskowych i
społecznych, których jest
nosicielem”
Beck, 1977
Slide 3
Uprawianie sportu może w znacznym
stopniu wpływać na rozwój człowieka. Uczy
ono odpowiedzialności, kształtuje charakter
oraz pomaga w określeniu własnej
tożsamości.
Aktywność sportowa ma zbawienny wpływ
na kondycję fizyczną i psychiczną
człowieka. Zapominamy jednak często o
społecznym wymiarze sportu, który
kształtuje postawy ludzkie, uczy
solidarności, gotowości do podejmowania
wyzwań i współpracy.
Slide 4
ROLA SPORTU W PROCESIE REHABILITACJI
pomaga odzyskać wiarę we własne siły i
możliwości
zwiększa poczucie solidarności i przynależności
do grupy
umożliwia współzawodnictwo
uczy wygrywania i przegrywania
budzi optymizm życiowy
pomaga przezwyciężyć niedomagania fizyczne
przywraca radość życia
uczy współżyć z otoczeniem
Slide 5
Ogólne tendencje współczesnego sportu osób
niepełnosprawnych
[Orzech, Sobiecka 1989]
Dyscypliny uprawiane przez inwalidów powinny być
również dyscyplinami sportu uprawianymi przez
pełnosprawnych.
Zmiany w przepisach i regulaminach sportowych
powinny być dokonywane odpowiednio do
możliwości ruchowych osób niepełnosprawnych.
Nowo wprowadzona konkurencja sportowa
powinna charakterem ruchu nawiązywać do
konkurencji sportowej powszechnie znanej i
popularnej, uprawianej przez zdrowych.
Należy wprowadzać dyscypliny sportu znane i
popularne w danym kraju.
Każda dyscyplina sportu powinna przynosić
korzyści usprawniające w określonym schorzeniu.
Żadna konkurencja nie może zagrażać zdrowiu
inwalidy.
Slide 6
Czynniki wpływające na rozwój
sportu niepełnosprawnych w XXI wieku.
[DePauw, Gavron 1995]
Sport przez zdolności (nacisk na sport)
Sport przez niepełnosprawność (nacisk na
niepełnosprawność)
Sport dla uczestnictwa
Sport dla współzawodnictwa
Sport separujący (sport tylko dla
niepełnosprawnych, sport przez specyficzną
niepełnosprawność)
Sport integrujący (cross-disability sport, sport
z zawodnikami pełnosprawnymi)
Slide 7
JAKOŚĆ ŻYCIA OSÓB PO URAZACH
RDZENIA KRĘGOWEGO W POLSCE
w badaniu uczestniczyło 1300 osób
po urazach rdzenia kręgowego z
całej polski
Głównym wykonawcą projektu jest
Dr Tomasz Tasiemski
z Akademii Wychowania
Fizycznego w Poznaniu.
Slide 8
84,5
Kobiety
Mężczyźni
15,5
35,9
26,5
Wiek w momencie urazu
Wiek w momencie
badania
Slide 9
MIEJSCE ZAMIESZKANIA
44,3
37
18,6
Miasto wojewódzkie
Miasto
Wieś
Slide 10
ZAKWATEROWANIE
44
32,7
22,1
W pełni zaadaptowane do potrzeb
osoby na wózku inwalidzkim
Dostępne, tzn. umożliwiające
niezależne wyjście z domu i powrót
do domu
Całkowicie niedostosowane do
potrzeb osoby na wózku inwalidzkim
Slide 11
PRZYCZYNA URAZU
Wypadek komunikacyjny
37,2
Skok do wody „na głowę”
Upadek z wysokości
27,6
Wypadek sportowy
Ofiara napadu
15,3
Choroba
7,3
5
1,6
7
Inne
Slide 12
CZY UŻYWASZ WÓZKA INWALIDZKIEGO?
92,4
Cały czas
Głównie poza domem i/lub na długich
dystansach
Tylko do uprawiania sportu
6,9
0,7
Slide 13
WYKSZTAŁCENIE
60
56,6
51,5
50
40
37,8
30
24,8
20
10,9
6,2
5,4
3,2
0,4
Pomaturalne/licencjat
Studia podyplomowe
10
PRZED
urazem
Wyższe
Średnie
Podstawowe
0
0,9
PO
urazie
Slide 14
17,6
5,9
2,9
Bezrobotny(a)
3,2
Utrzymanie
domu/opieka nad
dzieckiem
11,9
5,9
Praca na pół etatu
20
Praca na pełnym
etacie
10
Student
ZATRUDNIENIE
60
52,9
50
40
39,9
30
14,1
4,1
0
Slide 15
17,6
Wyższe
Porównując ze
stanem sprzed urazu,
jakie są Twoje
AKTUALNE dochody z
pracy zawodowej?
Takie
same
6,7
4,7
Niższe
8,8
¾ dochodów sprzed
u ra zu
5,7
½ dochodów sprzed
u ra zu
4
Jeżeli niższe, to
szacunkowo o ile?
¼ dochodów sprzed
u ra zu
Slide 16
62,3
Wyższe
Takie same
13,6
Niższe
13,2
28,3
W porównaniu ze
stanem sprzed
urazu, czy Twoje
łączne dochody w
gospodarstwie
domowym są
TERAZ (włączając
wszystkie rodzaje
dochodów)?
¾ dochodów sprzed
u ra zu
18,6
½ dochodów sprzed
15
Jeżeli niższe, to
szacunkowo o ile?
u ra zu
¼ dochodów sprzed
u ra zu
Slide 17
KWESTIONARIUSZ SATYSFAKCJI
ŻYCIOWEJ
Bardzo niesatysfakcjonująca
1
Niesatysfakcjonująca
2
Raczej niesatysfakcjonująca
3
Raczej satysfakcjonująca
4
Satysfakcjonująca
5
Bardzo satysfakcjonująca
6
Slide 18
Paraplegia
Tetraplegia
Razem
Moja sytuacja finansowa
2,52
2,67
2,6
Moje życie seksualne
2,56
2,78
2,67
Moje relacje z partnerem
3,58
3,89
3,73
Moje życie rodzinne
4,37
4,42
4,39
Moje kontakty z przyjaciółmi i
znajomymi
4,31
4,44
4,37
1 - Bardzo niesatysfakcjonująca, 2 – Niesatysfakcjonująca,
3 - Raczej niesatysfakcjonująca, 4 - Raczej satysfakcjonująca,
5 – Satysfakcjonująca, 6 - Bardzo satysfakcjonująca
Slide 19
Moje życie jako całość
Moje możliwości samoobsługowe
(ubieranie,higiena, przesiadanie
się itp.)
Sposób spędzania przeze mnie
czasu wolnego
Moja sytuacja zawodowa
Paraplegia
Tetraplegia
Razem
3,68
3,76
3,72
3,29
4,61
3,96
3,64
3,82
3,73
2,24
2,62
2,43
1 - Bardzo niesatysfakcjonująca, 2 – Niesatysfakcjonująca,
3 - Raczej niesatysfakcjonująca, 4 - Raczej satysfakcjonująca,
5 – Satysfakcjonująca, 6 - Bardzo satysfakcjonująca
Slide 20
AKTYWNOŚĆ SPORTOWA
WŁĄCZAJĄC tzw.
UTRZYMYWANIE “DOBREJ
FORMY”
Slide 21
34,9
29,8
6 godzin lub więcej
tygodniowo
3 – 5 godzin w tygodniu
22,1
21
19,1
18,9
18,3
1 – 2 godziny w tygodniu
14,7
9,1
7,6
Mniej niż jedną godzinę
tygodniowo
W ogóle
PRZED urazem
PO urazie
Ile godzin przeciętnie tygodniowo uprawiałeś(aś)
sport PRZED urazem – PO urazie?
Slide 22
Jaką dyscyplinę sportu
uprawiałeś(aś) - uprawiasz ?
41,8
45,2
38,3
11,6
Indywidualną
Drużynową/gry zespołowe
PRZED urazem
PO urazie
Slide 23
45,5
Tak
23
24,6
Nie – z powodu
niepełnej sprawności
Nie – z powodu braku
okazji
Czy miałeś(aś) możliwość uprawiania ulubionego
sportu PO urazie?
Slide 24
66,3
Pełne i regularne informacje w
mediach
Trudny dostęp do informacji,
wymaga wysiłku od osoby
zainteresowanej
23
7,5
Brak dostępu do jakichkolwiek
informacji na powyższy temat
Jakbyś ocenił(a) dostęp do informacji na temat
możliwości uprawiania sportu przez osoby
niepełnosprawne PO urazie?
Slide 25
Trudno ś c i w upra w ia niu s po rtu po UR K
B ra k śro d kó w fina nso w ych
B ra k p rzysto so w a nych śro d kó w tra nsp o rtu
B ra k p rzysto so w a nych o b ie któ w sp o rto w ych
B ra k m o żliw o ści up ra w ia nia d yscyp liny ulub io ne j
Zb yt d uże uza le żnie nie na co d zie ń o d innych
N ie chę ć d o up ra w ia nia d yscyp lin "typ o w ych"
B ra k cza su ze w zg lę d u na o b o w ią zki za w o d o w e
Inne
0
10
20
30
40
50
60
70
Slide 26
P o w o dy po de jmo w a nia a kty w no ś c i fizy c zne j po UR K
P o p ra w a siły m ię śni tuło w ia i ra m io n
U trzym a nie d o b re j ko nd ycji fizyczne j
M o żliw o ść sp o tka ń to w a rzyskich
P o p ra w a p o czucia w ła sne j w a rto ści
R a d o ść z up ra w ia nia sp o rtu
L e p sza ko ntro la cię ża ru cia ła
M o żliw o ść p o d ró żo w a nia
R a d o ść ze w sp ó łza w o d nictw a
Inne
0
5
10
15
20
25
30
35
40
45
50
Slide 27
„SPORT DLA TYCH,
KTÓRZY GO NAJBARDZIEJ
POTRZEBUJĄ”
Slide 28
STRUKTÓRA SPORTU
OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH
Slide 29
SPORT W PROGRAMIE FAR
Slide 30
„Mając dobrą formę fizyczną i psychiczną
możesz funkcjonować i uczestniczyć
intensywnie w życiu społecznym tak jak
każdy inny człowiek. Drogą do tego jest
trening. Sport jest najlepszym sposobem
podniesienia sprawności Twojego ciała. Nie
trenujesz po to, aby stać się mistrzem, jeżeli
jednak uda Ci się osiągnąć mistrzostwo, tym
lepiej dla Ciebie„
(Fundacja Aktywnej Rehabilitacji FAR)
Slide 31
Fundacja Aktywnej Rehabilitacji
Ul. Inspektowa 1, 02 – 711 Warszawa
Tel/fax /22/ 651 88 02 e-mail
[email protected]
www.far.org.pl