Slide 1

TEMEL MUHASEBE BİLGİLERİ

DOÇ.DR. S.BURAK ARZOVA

[email protected]
http://mimoza.marmara.edu.tr/~burakarzova

DEĞER YARATMA SÜRECİ
• KENDİME NE DEĞER KATTIM ?

•ÇEVREME, ARKADAŞLARIMA YA DA AİLEME
NE DEĞER KATTIM ?
• TOPLUMA NE DEĞER KATTIM ?

FAALİYETLERİNE GÖRE
İŞLETMELER
• ZİRAİ İŞLETMELER

•SINAİ İŞLETMELER
•HİZMET İŞLETMELERİ

•TİCARİ İŞLETMELER

FAALİYETLERİNDE GÜDÜLEN
AMAÇLARA GÖRE İŞLETMELER
• ÖZEL İŞLETMELER

• KAMU KESİMİ İŞLETMELERİ
• VAKIFLAR VE DERNEKLER

İşletme Organizasyonlarının
Çeşitleri
• Kişisel işletmeler – bir kişinin sahip olduğu işletmeler, gelir
vergisi mükellefi
• Şirketler
– Adi şirketler– birden fazla kişinin sahip olduğu işletmeler,
gelir vergisi mükellefi
– Ticaret şirketleri
• Şahıs şirketleri– birden fazla kişinin sahip olduğu işletmeler, gelir
vergisi mükellefi
– Kolllektif şirket
– Adi komandit şirket

tüzel

• Sermaye şirketleri – ayrı bir
kişiliği olan ve
hissedarlarının sahip olduğu işletmeler,
kurumlar vergisi mükellefi
– Anonim şirket
– Limited şirket
– Sermayesi paylara bölünmüş komandit şirket

İŞLETME NEDİR?
İŞLETME; CANLILARIN İHTİYAÇLARINI
GİDERMEK AMACIYLA ÜRETİM
FAKTÖRLERİNİ SİSTEMLİ BİR ŞEKİLDE
BİRARAYA GETİREN, İŞLEYEN VE İŞLETEN
BİR BİRİMDİR

İŞLETME’NİN AMAÇLARI NELERDİR?
1. KARLILIK
2. BÜYÜME
3. SÜREKLİLİK

Finansal Bilgilerin
Kullanıcıları
• İç kullanıcılar – planlayan, işyerinin organizasyonu
ve işletilmesini sağlayan yöneticiler
• Dış kullanıcılar – Yatırımcılar (hissedarlar)
– Kredi sağlayanlar
– Diğerleri
•
•
•
•
•
•

Vergi dairesi
Devlet
Müşteriler
İşçi sendikaları
Ekonomik planlayıcılar
Kamuoyu

İç Kullanıcılar Tarafından
Sorulan Sorular

•
•
•
•

Nakit faturaları ödemeye yeterli mi?
Üretilen her birim ürünün maliyeti nedir?
Bu yıl işçilere zam verebilecek miyiz?
Hangi üretim hattı daha yararlı?

Dış Kullanıcılar Tarafından
Sorulan Sorular
• Şirket yeterli gelir elde ediyor mu?
• Şirket rakipleriyle nicelik ve yararlılık
açısından nasıl mukayese edilebilir?
• Şirket borçlarını vadesi geldiğinde
ödeyebilecek mi?

Finansal Muhasebe neyi
başarmayı hedefliyor?

KARAR VERME
için en faydalı mali bilgileri sağlamayı...

Muhasebeye
neden ihtiyaç duyarız?
İşletme yönetimi sürecinin fonksiyonları olarak adlandırılan
•Tedarik,
•Üretim,
•Finansman,
•Pazarlama,
•Kontrol ve
•Araştırma-geliştirme

Bir sonraki aşamada veya gelecekte

ne yapılacağına karar verirken

muhasebeye ihtiyaç duyarlar.

Muhasebe

İktisat ve işletme dünyasında kullanılan bir terim olarak muhasebe,
 sanat,
 bilim ve
VERİLERİN TOPLANMASI ve saptama,
ölçme
kayıt VERİLERİN İLETİLMESİ sınıflandırma
özet
yorumlama - ile ilgili işletmenin

lisanı olan bir uygulamadır.

Böylece,
• yönetim,
•işletme varlıklarının sahipleri ve
•diğer ilgililer
Amaçlarına uygun ihtiyaç duydukları bilgilere sahip olurlar.

VARLIK NEDİR?
İŞLETMENİN İŞLETİLEBİLMESİ İÇİN,
İŞLETMENİN SAHİP OLDUĞU VE ELLE
TUTULUP, GÖZLE GÖRÜLEN HER TÜRLÜ
DEĞER

SERMAYE NEDİR?
İŞLETMENİN İŞLETİLEBİLMESİ İÇİN,
İŞLETMENİN SAHİP OLDUĞU VARLIKLARIN
KAYNAĞI

İŞLETME BİLANÇOSUNDA NELER
YER ALIR?
AKTİF

VARLIK

PASİF

SERMAYE

İŞLETME BİLANÇOSUNDA NELER
YER ALIR?
AKTİF

PASİF

DÖNEN VARLIKLAR

KSYK

DURAN VARLIKLAR

USYK

SERMAYE

BİLANÇONUN
AKTİF TARAFI
HER ZAMAN
PASİF
TARAFINA
EŞİTTİR

O HALDE
TEMEL BİLANÇO DENGESİNİ
OLUŞTURALIM
VARLIK = SERMAYE
VARLIKLAR = BORÇLAR + ÖZ SERMAYE

MEVCUTLAR + ALACAKLAR = BORÇLAR + ÖZSERMAYE

SERMAYE KOYMA
Dönen
Varlıklar

+

100 KASA

200.000

+

Duran
Varlıklar
Duran
Varlıklar
-0-

=

=

Kısa Vadeli
+
Yabancı
Kaynaklar

Uzun Vadeli
Yabancı
Kaynaklar

Kısa Vadeli
+
Yabancı
Kaynaklar
-0-

Uzun Vadeli
Yabancı
Kaynaklar
-0-

Öz Kaynaklar
+
500 SERMAYE
+

200.000

MADDİ DURAN VARLIK ALIMI
100 KASA

108.000

191 İNDİRİLECEK KDV

12.000

+

252 BİNALAR

80.000

=

Kısa Vadeli
Yabancı +
Kaynaklar
-0-

Uzun Vadeli
500 SERMAYE
Yabancı
200.000
+
Kaynaklar
-0-

VERSİYE MAL ALIMI
100 KASA
108.000
153 TİCARİ MALLAR

+

252BİNALAR
80.000

=

320 SATICILAR

11.500

Uzun Vadeli
Yabancı
Kaynaklar
-0-

+

10.000

191 İNDİRİLECEK KDV
12.000 + 1.500

500 SERMAYE
200.000
+

BORÇLARIN ÖDENMESİ
100 KASA
252 BİNALAR
108.000 – 11.500 = 96.500+
80.000
153 TİCARİ MALLAR
10.000
191 İNDİRİLECEK KDV
13.500

=

Kısa Vadeli
Yabancı
Kaynaklar

-0-

+

Uzun Vadeli
Yabancı
Kaynaklar
-0-

500 SERMAYE
+ 200.000

Finansal Muhasebe Genel
Kurallar
• Genel
Temel
• Kabul
Muhasebe
• Görmüş
Kavramları
• Muhasebe
• Prensipleri

GKGMP
Temel Muhasebe Kavramları














Sosyal Sorumluluk
Kişilik
İşletmenin Sürekliliği
Dönemsellik
Para ile Ölçülme
Maliyet Esası
Tarafsızlık ve Belgelendirme
Tutarlılık
Tam Açıklama
İhtiyatlılık
Önemlilik
Özün Önceliği

Sosyal Sorumluluk Kavramı
Muhasebeci, muhasebe kurallarının
uygulamasından doğan

SONUÇLARI
göstermekten sorumludur.

Kişilik Kavramı
Farklı varlık ve amaç
veya
kavramsal gerçek

•Ekonomik Varlık
•İşletme sahibinin Varlığı

İşletmenin Sürekliliği
Kavramı
Teşebbüs varolan faaliyetlerini
götürebildiği sürece çalışmaya devam
edecektir

Parayla Ölçülme
Kavramı
Para cinsinden tanımlanması mümkün
işlem verisi , ekonomik varlığın muhasebe
kaydında ESASTIR.

Dönemsellik
Kavramı
İşletmenin ekonomik hayatı suni zaman
periyotlarına bölünebilir

Maliyet Esası
Kavramı
varlıklar elde etme maliyeti
kaydedilmelidirler

Tarafsızlık ve Belgelendirme
Kavramı
Tüm muhasebe kayıtları fatura ve
fiş gibi objektif

BELGE

ile desteklenmelidirler

Tutarlılık Kavramı
Genel Kabul Görmüş Muhasebe Prensipleri
(GKGMP),
metotlar ve prosedürler
tüm dönemlerde karşılaştırılabilir olmalıdır.

Tam Açıklama Kavramı
Mali tabloları kullananların kararlarını
etkileyecek durumlar ve olaylar açıkça ifade
edilmelidir

İhtiyatlılık Kavramı
•Satışlar, gelirler
gerçekleşmeden kaydedilmez
•Tüm bilinen borçlar ve kayıplar
tam miktarlarının belli olup
olmamasına bakılmaksızın
kaydedilirler

Önemlilik Kavramı
bütünü etkilemeyecek kadar küçük
miktarlar sözkonusu olduğunda,
teorik olarak doğru muhasebe
prosedürlerinin uygulaması anlam
taşımaz

Özün Önceliği
Kavramı
Eğer öz göz ardı edilmiyorsa,
sadece muhasebe raporlarının form
ve formatları değil,
bir direktif bile göz ardı edilebilir.


Slide 2

TEMEL MUHASEBE BİLGİLERİ

DOÇ.DR. S.BURAK ARZOVA

[email protected]
http://mimoza.marmara.edu.tr/~burakarzova

DEĞER YARATMA SÜRECİ
• KENDİME NE DEĞER KATTIM ?

•ÇEVREME, ARKADAŞLARIMA YA DA AİLEME
NE DEĞER KATTIM ?
• TOPLUMA NE DEĞER KATTIM ?

FAALİYETLERİNE GÖRE
İŞLETMELER
• ZİRAİ İŞLETMELER

•SINAİ İŞLETMELER
•HİZMET İŞLETMELERİ

•TİCARİ İŞLETMELER

FAALİYETLERİNDE GÜDÜLEN
AMAÇLARA GÖRE İŞLETMELER
• ÖZEL İŞLETMELER

• KAMU KESİMİ İŞLETMELERİ
• VAKIFLAR VE DERNEKLER

İşletme Organizasyonlarının
Çeşitleri
• Kişisel işletmeler – bir kişinin sahip olduğu işletmeler, gelir
vergisi mükellefi
• Şirketler
– Adi şirketler– birden fazla kişinin sahip olduğu işletmeler,
gelir vergisi mükellefi
– Ticaret şirketleri
• Şahıs şirketleri– birden fazla kişinin sahip olduğu işletmeler, gelir
vergisi mükellefi
– Kolllektif şirket
– Adi komandit şirket

tüzel

• Sermaye şirketleri – ayrı bir
kişiliği olan ve
hissedarlarının sahip olduğu işletmeler,
kurumlar vergisi mükellefi
– Anonim şirket
– Limited şirket
– Sermayesi paylara bölünmüş komandit şirket

İŞLETME NEDİR?
İŞLETME; CANLILARIN İHTİYAÇLARINI
GİDERMEK AMACIYLA ÜRETİM
FAKTÖRLERİNİ SİSTEMLİ BİR ŞEKİLDE
BİRARAYA GETİREN, İŞLEYEN VE İŞLETEN
BİR BİRİMDİR

İŞLETME’NİN AMAÇLARI NELERDİR?
1. KARLILIK
2. BÜYÜME
3. SÜREKLİLİK

Finansal Bilgilerin
Kullanıcıları
• İç kullanıcılar – planlayan, işyerinin organizasyonu
ve işletilmesini sağlayan yöneticiler
• Dış kullanıcılar – Yatırımcılar (hissedarlar)
– Kredi sağlayanlar
– Diğerleri
•
•
•
•
•
•

Vergi dairesi
Devlet
Müşteriler
İşçi sendikaları
Ekonomik planlayıcılar
Kamuoyu

İç Kullanıcılar Tarafından
Sorulan Sorular

•
•
•
•

Nakit faturaları ödemeye yeterli mi?
Üretilen her birim ürünün maliyeti nedir?
Bu yıl işçilere zam verebilecek miyiz?
Hangi üretim hattı daha yararlı?

Dış Kullanıcılar Tarafından
Sorulan Sorular
• Şirket yeterli gelir elde ediyor mu?
• Şirket rakipleriyle nicelik ve yararlılık
açısından nasıl mukayese edilebilir?
• Şirket borçlarını vadesi geldiğinde
ödeyebilecek mi?

Finansal Muhasebe neyi
başarmayı hedefliyor?

KARAR VERME
için en faydalı mali bilgileri sağlamayı...

Muhasebeye
neden ihtiyaç duyarız?
İşletme yönetimi sürecinin fonksiyonları olarak adlandırılan
•Tedarik,
•Üretim,
•Finansman,
•Pazarlama,
•Kontrol ve
•Araştırma-geliştirme

Bir sonraki aşamada veya gelecekte

ne yapılacağına karar verirken

muhasebeye ihtiyaç duyarlar.

Muhasebe

İktisat ve işletme dünyasında kullanılan bir terim olarak muhasebe,
 sanat,
 bilim ve
VERİLERİN TOPLANMASI ve saptama,
ölçme
kayıt VERİLERİN İLETİLMESİ sınıflandırma
özet
yorumlama - ile ilgili işletmenin

lisanı olan bir uygulamadır.

Böylece,
• yönetim,
•işletme varlıklarının sahipleri ve
•diğer ilgililer
Amaçlarına uygun ihtiyaç duydukları bilgilere sahip olurlar.

VARLIK NEDİR?
İŞLETMENİN İŞLETİLEBİLMESİ İÇİN,
İŞLETMENİN SAHİP OLDUĞU VE ELLE
TUTULUP, GÖZLE GÖRÜLEN HER TÜRLÜ
DEĞER

SERMAYE NEDİR?
İŞLETMENİN İŞLETİLEBİLMESİ İÇİN,
İŞLETMENİN SAHİP OLDUĞU VARLIKLARIN
KAYNAĞI

İŞLETME BİLANÇOSUNDA NELER
YER ALIR?
AKTİF

VARLIK

PASİF

SERMAYE

İŞLETME BİLANÇOSUNDA NELER
YER ALIR?
AKTİF

PASİF

DÖNEN VARLIKLAR

KSYK

DURAN VARLIKLAR

USYK

SERMAYE

BİLANÇONUN
AKTİF TARAFI
HER ZAMAN
PASİF
TARAFINA
EŞİTTİR

O HALDE
TEMEL BİLANÇO DENGESİNİ
OLUŞTURALIM
VARLIK = SERMAYE
VARLIKLAR = BORÇLAR + ÖZ SERMAYE

MEVCUTLAR + ALACAKLAR = BORÇLAR + ÖZSERMAYE

SERMAYE KOYMA
Dönen
Varlıklar

+

100 KASA

200.000

+

Duran
Varlıklar
Duran
Varlıklar
-0-

=

=

Kısa Vadeli
+
Yabancı
Kaynaklar

Uzun Vadeli
Yabancı
Kaynaklar

Kısa Vadeli
+
Yabancı
Kaynaklar
-0-

Uzun Vadeli
Yabancı
Kaynaklar
-0-

Öz Kaynaklar
+
500 SERMAYE
+

200.000

MADDİ DURAN VARLIK ALIMI
100 KASA

108.000

191 İNDİRİLECEK KDV

12.000

+

252 BİNALAR

80.000

=

Kısa Vadeli
Yabancı +
Kaynaklar
-0-

Uzun Vadeli
500 SERMAYE
Yabancı
200.000
+
Kaynaklar
-0-

VERSİYE MAL ALIMI
100 KASA
108.000
153 TİCARİ MALLAR

+

252BİNALAR
80.000

=

320 SATICILAR

11.500

Uzun Vadeli
Yabancı
Kaynaklar
-0-

+

10.000

191 İNDİRİLECEK KDV
12.000 + 1.500

500 SERMAYE
200.000
+

BORÇLARIN ÖDENMESİ
100 KASA
252 BİNALAR
108.000 – 11.500 = 96.500+
80.000
153 TİCARİ MALLAR
10.000
191 İNDİRİLECEK KDV
13.500

=

Kısa Vadeli
Yabancı
Kaynaklar

-0-

+

Uzun Vadeli
Yabancı
Kaynaklar
-0-

500 SERMAYE
+ 200.000

Finansal Muhasebe Genel
Kurallar
• Genel
Temel
• Kabul
Muhasebe
• Görmüş
Kavramları
• Muhasebe
• Prensipleri

GKGMP
Temel Muhasebe Kavramları














Sosyal Sorumluluk
Kişilik
İşletmenin Sürekliliği
Dönemsellik
Para ile Ölçülme
Maliyet Esası
Tarafsızlık ve Belgelendirme
Tutarlılık
Tam Açıklama
İhtiyatlılık
Önemlilik
Özün Önceliği

Sosyal Sorumluluk Kavramı
Muhasebeci, muhasebe kurallarının
uygulamasından doğan

SONUÇLARI
göstermekten sorumludur.

Kişilik Kavramı
Farklı varlık ve amaç
veya
kavramsal gerçek

•Ekonomik Varlık
•İşletme sahibinin Varlığı

İşletmenin Sürekliliği
Kavramı
Teşebbüs varolan faaliyetlerini
götürebildiği sürece çalışmaya devam
edecektir

Parayla Ölçülme
Kavramı
Para cinsinden tanımlanması mümkün
işlem verisi , ekonomik varlığın muhasebe
kaydında ESASTIR.

Dönemsellik
Kavramı
İşletmenin ekonomik hayatı suni zaman
periyotlarına bölünebilir

Maliyet Esası
Kavramı
varlıklar elde etme maliyeti
kaydedilmelidirler

Tarafsızlık ve Belgelendirme
Kavramı
Tüm muhasebe kayıtları fatura ve
fiş gibi objektif

BELGE

ile desteklenmelidirler

Tutarlılık Kavramı
Genel Kabul Görmüş Muhasebe Prensipleri
(GKGMP),
metotlar ve prosedürler
tüm dönemlerde karşılaştırılabilir olmalıdır.

Tam Açıklama Kavramı
Mali tabloları kullananların kararlarını
etkileyecek durumlar ve olaylar açıkça ifade
edilmelidir

İhtiyatlılık Kavramı
•Satışlar, gelirler
gerçekleşmeden kaydedilmez
•Tüm bilinen borçlar ve kayıplar
tam miktarlarının belli olup
olmamasına bakılmaksızın
kaydedilirler

Önemlilik Kavramı
bütünü etkilemeyecek kadar küçük
miktarlar sözkonusu olduğunda,
teorik olarak doğru muhasebe
prosedürlerinin uygulaması anlam
taşımaz

Özün Önceliği
Kavramı
Eğer öz göz ardı edilmiyorsa,
sadece muhasebe raporlarının form
ve formatları değil,
bir direktif bile göz ardı edilebilir.


Slide 3

TEMEL MUHASEBE BİLGİLERİ

DOÇ.DR. S.BURAK ARZOVA

[email protected]
http://mimoza.marmara.edu.tr/~burakarzova

DEĞER YARATMA SÜRECİ
• KENDİME NE DEĞER KATTIM ?

•ÇEVREME, ARKADAŞLARIMA YA DA AİLEME
NE DEĞER KATTIM ?
• TOPLUMA NE DEĞER KATTIM ?

FAALİYETLERİNE GÖRE
İŞLETMELER
• ZİRAİ İŞLETMELER

•SINAİ İŞLETMELER
•HİZMET İŞLETMELERİ

•TİCARİ İŞLETMELER

FAALİYETLERİNDE GÜDÜLEN
AMAÇLARA GÖRE İŞLETMELER
• ÖZEL İŞLETMELER

• KAMU KESİMİ İŞLETMELERİ
• VAKIFLAR VE DERNEKLER

İşletme Organizasyonlarının
Çeşitleri
• Kişisel işletmeler – bir kişinin sahip olduğu işletmeler, gelir
vergisi mükellefi
• Şirketler
– Adi şirketler– birden fazla kişinin sahip olduğu işletmeler,
gelir vergisi mükellefi
– Ticaret şirketleri
• Şahıs şirketleri– birden fazla kişinin sahip olduğu işletmeler, gelir
vergisi mükellefi
– Kolllektif şirket
– Adi komandit şirket

tüzel

• Sermaye şirketleri – ayrı bir
kişiliği olan ve
hissedarlarının sahip olduğu işletmeler,
kurumlar vergisi mükellefi
– Anonim şirket
– Limited şirket
– Sermayesi paylara bölünmüş komandit şirket

İŞLETME NEDİR?
İŞLETME; CANLILARIN İHTİYAÇLARINI
GİDERMEK AMACIYLA ÜRETİM
FAKTÖRLERİNİ SİSTEMLİ BİR ŞEKİLDE
BİRARAYA GETİREN, İŞLEYEN VE İŞLETEN
BİR BİRİMDİR

İŞLETME’NİN AMAÇLARI NELERDİR?
1. KARLILIK
2. BÜYÜME
3. SÜREKLİLİK

Finansal Bilgilerin
Kullanıcıları
• İç kullanıcılar – planlayan, işyerinin organizasyonu
ve işletilmesini sağlayan yöneticiler
• Dış kullanıcılar – Yatırımcılar (hissedarlar)
– Kredi sağlayanlar
– Diğerleri
•
•
•
•
•
•

Vergi dairesi
Devlet
Müşteriler
İşçi sendikaları
Ekonomik planlayıcılar
Kamuoyu

İç Kullanıcılar Tarafından
Sorulan Sorular

•
•
•
•

Nakit faturaları ödemeye yeterli mi?
Üretilen her birim ürünün maliyeti nedir?
Bu yıl işçilere zam verebilecek miyiz?
Hangi üretim hattı daha yararlı?

Dış Kullanıcılar Tarafından
Sorulan Sorular
• Şirket yeterli gelir elde ediyor mu?
• Şirket rakipleriyle nicelik ve yararlılık
açısından nasıl mukayese edilebilir?
• Şirket borçlarını vadesi geldiğinde
ödeyebilecek mi?

Finansal Muhasebe neyi
başarmayı hedefliyor?

KARAR VERME
için en faydalı mali bilgileri sağlamayı...

Muhasebeye
neden ihtiyaç duyarız?
İşletme yönetimi sürecinin fonksiyonları olarak adlandırılan
•Tedarik,
•Üretim,
•Finansman,
•Pazarlama,
•Kontrol ve
•Araştırma-geliştirme

Bir sonraki aşamada veya gelecekte

ne yapılacağına karar verirken

muhasebeye ihtiyaç duyarlar.

Muhasebe

İktisat ve işletme dünyasında kullanılan bir terim olarak muhasebe,
 sanat,
 bilim ve
VERİLERİN TOPLANMASI ve saptama,
ölçme
kayıt VERİLERİN İLETİLMESİ sınıflandırma
özet
yorumlama - ile ilgili işletmenin

lisanı olan bir uygulamadır.

Böylece,
• yönetim,
•işletme varlıklarının sahipleri ve
•diğer ilgililer
Amaçlarına uygun ihtiyaç duydukları bilgilere sahip olurlar.

VARLIK NEDİR?
İŞLETMENİN İŞLETİLEBİLMESİ İÇİN,
İŞLETMENİN SAHİP OLDUĞU VE ELLE
TUTULUP, GÖZLE GÖRÜLEN HER TÜRLÜ
DEĞER

SERMAYE NEDİR?
İŞLETMENİN İŞLETİLEBİLMESİ İÇİN,
İŞLETMENİN SAHİP OLDUĞU VARLIKLARIN
KAYNAĞI

İŞLETME BİLANÇOSUNDA NELER
YER ALIR?
AKTİF

VARLIK

PASİF

SERMAYE

İŞLETME BİLANÇOSUNDA NELER
YER ALIR?
AKTİF

PASİF

DÖNEN VARLIKLAR

KSYK

DURAN VARLIKLAR

USYK

SERMAYE

BİLANÇONUN
AKTİF TARAFI
HER ZAMAN
PASİF
TARAFINA
EŞİTTİR

O HALDE
TEMEL BİLANÇO DENGESİNİ
OLUŞTURALIM
VARLIK = SERMAYE
VARLIKLAR = BORÇLAR + ÖZ SERMAYE

MEVCUTLAR + ALACAKLAR = BORÇLAR + ÖZSERMAYE

SERMAYE KOYMA
Dönen
Varlıklar

+

100 KASA

200.000

+

Duran
Varlıklar
Duran
Varlıklar
-0-

=

=

Kısa Vadeli
+
Yabancı
Kaynaklar

Uzun Vadeli
Yabancı
Kaynaklar

Kısa Vadeli
+
Yabancı
Kaynaklar
-0-

Uzun Vadeli
Yabancı
Kaynaklar
-0-

Öz Kaynaklar
+
500 SERMAYE
+

200.000

MADDİ DURAN VARLIK ALIMI
100 KASA

108.000

191 İNDİRİLECEK KDV

12.000

+

252 BİNALAR

80.000

=

Kısa Vadeli
Yabancı +
Kaynaklar
-0-

Uzun Vadeli
500 SERMAYE
Yabancı
200.000
+
Kaynaklar
-0-

VERSİYE MAL ALIMI
100 KASA
108.000
153 TİCARİ MALLAR

+

252BİNALAR
80.000

=

320 SATICILAR

11.500

Uzun Vadeli
Yabancı
Kaynaklar
-0-

+

10.000

191 İNDİRİLECEK KDV
12.000 + 1.500

500 SERMAYE
200.000
+

BORÇLARIN ÖDENMESİ
100 KASA
252 BİNALAR
108.000 – 11.500 = 96.500+
80.000
153 TİCARİ MALLAR
10.000
191 İNDİRİLECEK KDV
13.500

=

Kısa Vadeli
Yabancı
Kaynaklar

-0-

+

Uzun Vadeli
Yabancı
Kaynaklar
-0-

500 SERMAYE
+ 200.000

Finansal Muhasebe Genel
Kurallar
• Genel
Temel
• Kabul
Muhasebe
• Görmüş
Kavramları
• Muhasebe
• Prensipleri

GKGMP
Temel Muhasebe Kavramları














Sosyal Sorumluluk
Kişilik
İşletmenin Sürekliliği
Dönemsellik
Para ile Ölçülme
Maliyet Esası
Tarafsızlık ve Belgelendirme
Tutarlılık
Tam Açıklama
İhtiyatlılık
Önemlilik
Özün Önceliği

Sosyal Sorumluluk Kavramı
Muhasebeci, muhasebe kurallarının
uygulamasından doğan

SONUÇLARI
göstermekten sorumludur.

Kişilik Kavramı
Farklı varlık ve amaç
veya
kavramsal gerçek

•Ekonomik Varlık
•İşletme sahibinin Varlığı

İşletmenin Sürekliliği
Kavramı
Teşebbüs varolan faaliyetlerini
götürebildiği sürece çalışmaya devam
edecektir

Parayla Ölçülme
Kavramı
Para cinsinden tanımlanması mümkün
işlem verisi , ekonomik varlığın muhasebe
kaydında ESASTIR.

Dönemsellik
Kavramı
İşletmenin ekonomik hayatı suni zaman
periyotlarına bölünebilir

Maliyet Esası
Kavramı
varlıklar elde etme maliyeti
kaydedilmelidirler

Tarafsızlık ve Belgelendirme
Kavramı
Tüm muhasebe kayıtları fatura ve
fiş gibi objektif

BELGE

ile desteklenmelidirler

Tutarlılık Kavramı
Genel Kabul Görmüş Muhasebe Prensipleri
(GKGMP),
metotlar ve prosedürler
tüm dönemlerde karşılaştırılabilir olmalıdır.

Tam Açıklama Kavramı
Mali tabloları kullananların kararlarını
etkileyecek durumlar ve olaylar açıkça ifade
edilmelidir

İhtiyatlılık Kavramı
•Satışlar, gelirler
gerçekleşmeden kaydedilmez
•Tüm bilinen borçlar ve kayıplar
tam miktarlarının belli olup
olmamasına bakılmaksızın
kaydedilirler

Önemlilik Kavramı
bütünü etkilemeyecek kadar küçük
miktarlar sözkonusu olduğunda,
teorik olarak doğru muhasebe
prosedürlerinin uygulaması anlam
taşımaz

Özün Önceliği
Kavramı
Eğer öz göz ardı edilmiyorsa,
sadece muhasebe raporlarının form
ve formatları değil,
bir direktif bile göz ardı edilebilir.


Slide 4

TEMEL MUHASEBE BİLGİLERİ

DOÇ.DR. S.BURAK ARZOVA

[email protected]
http://mimoza.marmara.edu.tr/~burakarzova

DEĞER YARATMA SÜRECİ
• KENDİME NE DEĞER KATTIM ?

•ÇEVREME, ARKADAŞLARIMA YA DA AİLEME
NE DEĞER KATTIM ?
• TOPLUMA NE DEĞER KATTIM ?

FAALİYETLERİNE GÖRE
İŞLETMELER
• ZİRAİ İŞLETMELER

•SINAİ İŞLETMELER
•HİZMET İŞLETMELERİ

•TİCARİ İŞLETMELER

FAALİYETLERİNDE GÜDÜLEN
AMAÇLARA GÖRE İŞLETMELER
• ÖZEL İŞLETMELER

• KAMU KESİMİ İŞLETMELERİ
• VAKIFLAR VE DERNEKLER

İşletme Organizasyonlarının
Çeşitleri
• Kişisel işletmeler – bir kişinin sahip olduğu işletmeler, gelir
vergisi mükellefi
• Şirketler
– Adi şirketler– birden fazla kişinin sahip olduğu işletmeler,
gelir vergisi mükellefi
– Ticaret şirketleri
• Şahıs şirketleri– birden fazla kişinin sahip olduğu işletmeler, gelir
vergisi mükellefi
– Kolllektif şirket
– Adi komandit şirket

tüzel

• Sermaye şirketleri – ayrı bir
kişiliği olan ve
hissedarlarının sahip olduğu işletmeler,
kurumlar vergisi mükellefi
– Anonim şirket
– Limited şirket
– Sermayesi paylara bölünmüş komandit şirket

İŞLETME NEDİR?
İŞLETME; CANLILARIN İHTİYAÇLARINI
GİDERMEK AMACIYLA ÜRETİM
FAKTÖRLERİNİ SİSTEMLİ BİR ŞEKİLDE
BİRARAYA GETİREN, İŞLEYEN VE İŞLETEN
BİR BİRİMDİR

İŞLETME’NİN AMAÇLARI NELERDİR?
1. KARLILIK
2. BÜYÜME
3. SÜREKLİLİK

Finansal Bilgilerin
Kullanıcıları
• İç kullanıcılar – planlayan, işyerinin organizasyonu
ve işletilmesini sağlayan yöneticiler
• Dış kullanıcılar – Yatırımcılar (hissedarlar)
– Kredi sağlayanlar
– Diğerleri
•
•
•
•
•
•

Vergi dairesi
Devlet
Müşteriler
İşçi sendikaları
Ekonomik planlayıcılar
Kamuoyu

İç Kullanıcılar Tarafından
Sorulan Sorular

•
•
•
•

Nakit faturaları ödemeye yeterli mi?
Üretilen her birim ürünün maliyeti nedir?
Bu yıl işçilere zam verebilecek miyiz?
Hangi üretim hattı daha yararlı?

Dış Kullanıcılar Tarafından
Sorulan Sorular
• Şirket yeterli gelir elde ediyor mu?
• Şirket rakipleriyle nicelik ve yararlılık
açısından nasıl mukayese edilebilir?
• Şirket borçlarını vadesi geldiğinde
ödeyebilecek mi?

Finansal Muhasebe neyi
başarmayı hedefliyor?

KARAR VERME
için en faydalı mali bilgileri sağlamayı...

Muhasebeye
neden ihtiyaç duyarız?
İşletme yönetimi sürecinin fonksiyonları olarak adlandırılan
•Tedarik,
•Üretim,
•Finansman,
•Pazarlama,
•Kontrol ve
•Araştırma-geliştirme

Bir sonraki aşamada veya gelecekte

ne yapılacağına karar verirken

muhasebeye ihtiyaç duyarlar.

Muhasebe

İktisat ve işletme dünyasında kullanılan bir terim olarak muhasebe,
 sanat,
 bilim ve
VERİLERİN TOPLANMASI ve saptama,
ölçme
kayıt VERİLERİN İLETİLMESİ sınıflandırma
özet
yorumlama - ile ilgili işletmenin

lisanı olan bir uygulamadır.

Böylece,
• yönetim,
•işletme varlıklarının sahipleri ve
•diğer ilgililer
Amaçlarına uygun ihtiyaç duydukları bilgilere sahip olurlar.

VARLIK NEDİR?
İŞLETMENİN İŞLETİLEBİLMESİ İÇİN,
İŞLETMENİN SAHİP OLDUĞU VE ELLE
TUTULUP, GÖZLE GÖRÜLEN HER TÜRLÜ
DEĞER

SERMAYE NEDİR?
İŞLETMENİN İŞLETİLEBİLMESİ İÇİN,
İŞLETMENİN SAHİP OLDUĞU VARLIKLARIN
KAYNAĞI

İŞLETME BİLANÇOSUNDA NELER
YER ALIR?
AKTİF

VARLIK

PASİF

SERMAYE

İŞLETME BİLANÇOSUNDA NELER
YER ALIR?
AKTİF

PASİF

DÖNEN VARLIKLAR

KSYK

DURAN VARLIKLAR

USYK

SERMAYE

BİLANÇONUN
AKTİF TARAFI
HER ZAMAN
PASİF
TARAFINA
EŞİTTİR

O HALDE
TEMEL BİLANÇO DENGESİNİ
OLUŞTURALIM
VARLIK = SERMAYE
VARLIKLAR = BORÇLAR + ÖZ SERMAYE

MEVCUTLAR + ALACAKLAR = BORÇLAR + ÖZSERMAYE

SERMAYE KOYMA
Dönen
Varlıklar

+

100 KASA

200.000

+

Duran
Varlıklar
Duran
Varlıklar
-0-

=

=

Kısa Vadeli
+
Yabancı
Kaynaklar

Uzun Vadeli
Yabancı
Kaynaklar

Kısa Vadeli
+
Yabancı
Kaynaklar
-0-

Uzun Vadeli
Yabancı
Kaynaklar
-0-

Öz Kaynaklar
+
500 SERMAYE
+

200.000

MADDİ DURAN VARLIK ALIMI
100 KASA

108.000

191 İNDİRİLECEK KDV

12.000

+

252 BİNALAR

80.000

=

Kısa Vadeli
Yabancı +
Kaynaklar
-0-

Uzun Vadeli
500 SERMAYE
Yabancı
200.000
+
Kaynaklar
-0-

VERSİYE MAL ALIMI
100 KASA
108.000
153 TİCARİ MALLAR

+

252BİNALAR
80.000

=

320 SATICILAR

11.500

Uzun Vadeli
Yabancı
Kaynaklar
-0-

+

10.000

191 İNDİRİLECEK KDV
12.000 + 1.500

500 SERMAYE
200.000
+

BORÇLARIN ÖDENMESİ
100 KASA
252 BİNALAR
108.000 – 11.500 = 96.500+
80.000
153 TİCARİ MALLAR
10.000
191 İNDİRİLECEK KDV
13.500

=

Kısa Vadeli
Yabancı
Kaynaklar

-0-

+

Uzun Vadeli
Yabancı
Kaynaklar
-0-

500 SERMAYE
+ 200.000

Finansal Muhasebe Genel
Kurallar
• Genel
Temel
• Kabul
Muhasebe
• Görmüş
Kavramları
• Muhasebe
• Prensipleri

GKGMP
Temel Muhasebe Kavramları














Sosyal Sorumluluk
Kişilik
İşletmenin Sürekliliği
Dönemsellik
Para ile Ölçülme
Maliyet Esası
Tarafsızlık ve Belgelendirme
Tutarlılık
Tam Açıklama
İhtiyatlılık
Önemlilik
Özün Önceliği

Sosyal Sorumluluk Kavramı
Muhasebeci, muhasebe kurallarının
uygulamasından doğan

SONUÇLARI
göstermekten sorumludur.

Kişilik Kavramı
Farklı varlık ve amaç
veya
kavramsal gerçek

•Ekonomik Varlık
•İşletme sahibinin Varlığı

İşletmenin Sürekliliği
Kavramı
Teşebbüs varolan faaliyetlerini
götürebildiği sürece çalışmaya devam
edecektir

Parayla Ölçülme
Kavramı
Para cinsinden tanımlanması mümkün
işlem verisi , ekonomik varlığın muhasebe
kaydında ESASTIR.

Dönemsellik
Kavramı
İşletmenin ekonomik hayatı suni zaman
periyotlarına bölünebilir

Maliyet Esası
Kavramı
varlıklar elde etme maliyeti
kaydedilmelidirler

Tarafsızlık ve Belgelendirme
Kavramı
Tüm muhasebe kayıtları fatura ve
fiş gibi objektif

BELGE

ile desteklenmelidirler

Tutarlılık Kavramı
Genel Kabul Görmüş Muhasebe Prensipleri
(GKGMP),
metotlar ve prosedürler
tüm dönemlerde karşılaştırılabilir olmalıdır.

Tam Açıklama Kavramı
Mali tabloları kullananların kararlarını
etkileyecek durumlar ve olaylar açıkça ifade
edilmelidir

İhtiyatlılık Kavramı
•Satışlar, gelirler
gerçekleşmeden kaydedilmez
•Tüm bilinen borçlar ve kayıplar
tam miktarlarının belli olup
olmamasına bakılmaksızın
kaydedilirler

Önemlilik Kavramı
bütünü etkilemeyecek kadar küçük
miktarlar sözkonusu olduğunda,
teorik olarak doğru muhasebe
prosedürlerinin uygulaması anlam
taşımaz

Özün Önceliği
Kavramı
Eğer öz göz ardı edilmiyorsa,
sadece muhasebe raporlarının form
ve formatları değil,
bir direktif bile göz ardı edilebilir.


Slide 5

TEMEL MUHASEBE BİLGİLERİ

DOÇ.DR. S.BURAK ARZOVA

[email protected]
http://mimoza.marmara.edu.tr/~burakarzova

DEĞER YARATMA SÜRECİ
• KENDİME NE DEĞER KATTIM ?

•ÇEVREME, ARKADAŞLARIMA YA DA AİLEME
NE DEĞER KATTIM ?
• TOPLUMA NE DEĞER KATTIM ?

FAALİYETLERİNE GÖRE
İŞLETMELER
• ZİRAİ İŞLETMELER

•SINAİ İŞLETMELER
•HİZMET İŞLETMELERİ

•TİCARİ İŞLETMELER

FAALİYETLERİNDE GÜDÜLEN
AMAÇLARA GÖRE İŞLETMELER
• ÖZEL İŞLETMELER

• KAMU KESİMİ İŞLETMELERİ
• VAKIFLAR VE DERNEKLER

İşletme Organizasyonlarının
Çeşitleri
• Kişisel işletmeler – bir kişinin sahip olduğu işletmeler, gelir
vergisi mükellefi
• Şirketler
– Adi şirketler– birden fazla kişinin sahip olduğu işletmeler,
gelir vergisi mükellefi
– Ticaret şirketleri
• Şahıs şirketleri– birden fazla kişinin sahip olduğu işletmeler, gelir
vergisi mükellefi
– Kolllektif şirket
– Adi komandit şirket

tüzel

• Sermaye şirketleri – ayrı bir
kişiliği olan ve
hissedarlarının sahip olduğu işletmeler,
kurumlar vergisi mükellefi
– Anonim şirket
– Limited şirket
– Sermayesi paylara bölünmüş komandit şirket

İŞLETME NEDİR?
İŞLETME; CANLILARIN İHTİYAÇLARINI
GİDERMEK AMACIYLA ÜRETİM
FAKTÖRLERİNİ SİSTEMLİ BİR ŞEKİLDE
BİRARAYA GETİREN, İŞLEYEN VE İŞLETEN
BİR BİRİMDİR

İŞLETME’NİN AMAÇLARI NELERDİR?
1. KARLILIK
2. BÜYÜME
3. SÜREKLİLİK

Finansal Bilgilerin
Kullanıcıları
• İç kullanıcılar – planlayan, işyerinin organizasyonu
ve işletilmesini sağlayan yöneticiler
• Dış kullanıcılar – Yatırımcılar (hissedarlar)
– Kredi sağlayanlar
– Diğerleri
•
•
•
•
•
•

Vergi dairesi
Devlet
Müşteriler
İşçi sendikaları
Ekonomik planlayıcılar
Kamuoyu

İç Kullanıcılar Tarafından
Sorulan Sorular

•
•
•
•

Nakit faturaları ödemeye yeterli mi?
Üretilen her birim ürünün maliyeti nedir?
Bu yıl işçilere zam verebilecek miyiz?
Hangi üretim hattı daha yararlı?

Dış Kullanıcılar Tarafından
Sorulan Sorular
• Şirket yeterli gelir elde ediyor mu?
• Şirket rakipleriyle nicelik ve yararlılık
açısından nasıl mukayese edilebilir?
• Şirket borçlarını vadesi geldiğinde
ödeyebilecek mi?

Finansal Muhasebe neyi
başarmayı hedefliyor?

KARAR VERME
için en faydalı mali bilgileri sağlamayı...

Muhasebeye
neden ihtiyaç duyarız?
İşletme yönetimi sürecinin fonksiyonları olarak adlandırılan
•Tedarik,
•Üretim,
•Finansman,
•Pazarlama,
•Kontrol ve
•Araştırma-geliştirme

Bir sonraki aşamada veya gelecekte

ne yapılacağına karar verirken

muhasebeye ihtiyaç duyarlar.

Muhasebe

İktisat ve işletme dünyasında kullanılan bir terim olarak muhasebe,
 sanat,
 bilim ve
VERİLERİN TOPLANMASI ve saptama,
ölçme
kayıt VERİLERİN İLETİLMESİ sınıflandırma
özet
yorumlama - ile ilgili işletmenin

lisanı olan bir uygulamadır.

Böylece,
• yönetim,
•işletme varlıklarının sahipleri ve
•diğer ilgililer
Amaçlarına uygun ihtiyaç duydukları bilgilere sahip olurlar.

VARLIK NEDİR?
İŞLETMENİN İŞLETİLEBİLMESİ İÇİN,
İŞLETMENİN SAHİP OLDUĞU VE ELLE
TUTULUP, GÖZLE GÖRÜLEN HER TÜRLÜ
DEĞER

SERMAYE NEDİR?
İŞLETMENİN İŞLETİLEBİLMESİ İÇİN,
İŞLETMENİN SAHİP OLDUĞU VARLIKLARIN
KAYNAĞI

İŞLETME BİLANÇOSUNDA NELER
YER ALIR?
AKTİF

VARLIK

PASİF

SERMAYE

İŞLETME BİLANÇOSUNDA NELER
YER ALIR?
AKTİF

PASİF

DÖNEN VARLIKLAR

KSYK

DURAN VARLIKLAR

USYK

SERMAYE

BİLANÇONUN
AKTİF TARAFI
HER ZAMAN
PASİF
TARAFINA
EŞİTTİR

O HALDE
TEMEL BİLANÇO DENGESİNİ
OLUŞTURALIM
VARLIK = SERMAYE
VARLIKLAR = BORÇLAR + ÖZ SERMAYE

MEVCUTLAR + ALACAKLAR = BORÇLAR + ÖZSERMAYE

SERMAYE KOYMA
Dönen
Varlıklar

+

100 KASA

200.000

+

Duran
Varlıklar
Duran
Varlıklar
-0-

=

=

Kısa Vadeli
+
Yabancı
Kaynaklar

Uzun Vadeli
Yabancı
Kaynaklar

Kısa Vadeli
+
Yabancı
Kaynaklar
-0-

Uzun Vadeli
Yabancı
Kaynaklar
-0-

Öz Kaynaklar
+
500 SERMAYE
+

200.000

MADDİ DURAN VARLIK ALIMI
100 KASA

108.000

191 İNDİRİLECEK KDV

12.000

+

252 BİNALAR

80.000

=

Kısa Vadeli
Yabancı +
Kaynaklar
-0-

Uzun Vadeli
500 SERMAYE
Yabancı
200.000
+
Kaynaklar
-0-

VERSİYE MAL ALIMI
100 KASA
108.000
153 TİCARİ MALLAR

+

252BİNALAR
80.000

=

320 SATICILAR

11.500

Uzun Vadeli
Yabancı
Kaynaklar
-0-

+

10.000

191 İNDİRİLECEK KDV
12.000 + 1.500

500 SERMAYE
200.000
+

BORÇLARIN ÖDENMESİ
100 KASA
252 BİNALAR
108.000 – 11.500 = 96.500+
80.000
153 TİCARİ MALLAR
10.000
191 İNDİRİLECEK KDV
13.500

=

Kısa Vadeli
Yabancı
Kaynaklar

-0-

+

Uzun Vadeli
Yabancı
Kaynaklar
-0-

500 SERMAYE
+ 200.000

Finansal Muhasebe Genel
Kurallar
• Genel
Temel
• Kabul
Muhasebe
• Görmüş
Kavramları
• Muhasebe
• Prensipleri

GKGMP
Temel Muhasebe Kavramları














Sosyal Sorumluluk
Kişilik
İşletmenin Sürekliliği
Dönemsellik
Para ile Ölçülme
Maliyet Esası
Tarafsızlık ve Belgelendirme
Tutarlılık
Tam Açıklama
İhtiyatlılık
Önemlilik
Özün Önceliği

Sosyal Sorumluluk Kavramı
Muhasebeci, muhasebe kurallarının
uygulamasından doğan

SONUÇLARI
göstermekten sorumludur.

Kişilik Kavramı
Farklı varlık ve amaç
veya
kavramsal gerçek

•Ekonomik Varlık
•İşletme sahibinin Varlığı

İşletmenin Sürekliliği
Kavramı
Teşebbüs varolan faaliyetlerini
götürebildiği sürece çalışmaya devam
edecektir

Parayla Ölçülme
Kavramı
Para cinsinden tanımlanması mümkün
işlem verisi , ekonomik varlığın muhasebe
kaydında ESASTIR.

Dönemsellik
Kavramı
İşletmenin ekonomik hayatı suni zaman
periyotlarına bölünebilir

Maliyet Esası
Kavramı
varlıklar elde etme maliyeti
kaydedilmelidirler

Tarafsızlık ve Belgelendirme
Kavramı
Tüm muhasebe kayıtları fatura ve
fiş gibi objektif

BELGE

ile desteklenmelidirler

Tutarlılık Kavramı
Genel Kabul Görmüş Muhasebe Prensipleri
(GKGMP),
metotlar ve prosedürler
tüm dönemlerde karşılaştırılabilir olmalıdır.

Tam Açıklama Kavramı
Mali tabloları kullananların kararlarını
etkileyecek durumlar ve olaylar açıkça ifade
edilmelidir

İhtiyatlılık Kavramı
•Satışlar, gelirler
gerçekleşmeden kaydedilmez
•Tüm bilinen borçlar ve kayıplar
tam miktarlarının belli olup
olmamasına bakılmaksızın
kaydedilirler

Önemlilik Kavramı
bütünü etkilemeyecek kadar küçük
miktarlar sözkonusu olduğunda,
teorik olarak doğru muhasebe
prosedürlerinin uygulaması anlam
taşımaz

Özün Önceliği
Kavramı
Eğer öz göz ardı edilmiyorsa,
sadece muhasebe raporlarının form
ve formatları değil,
bir direktif bile göz ardı edilebilir.


Slide 6

TEMEL MUHASEBE BİLGİLERİ

DOÇ.DR. S.BURAK ARZOVA

[email protected]
http://mimoza.marmara.edu.tr/~burakarzova

DEĞER YARATMA SÜRECİ
• KENDİME NE DEĞER KATTIM ?

•ÇEVREME, ARKADAŞLARIMA YA DA AİLEME
NE DEĞER KATTIM ?
• TOPLUMA NE DEĞER KATTIM ?

FAALİYETLERİNE GÖRE
İŞLETMELER
• ZİRAİ İŞLETMELER

•SINAİ İŞLETMELER
•HİZMET İŞLETMELERİ

•TİCARİ İŞLETMELER

FAALİYETLERİNDE GÜDÜLEN
AMAÇLARA GÖRE İŞLETMELER
• ÖZEL İŞLETMELER

• KAMU KESİMİ İŞLETMELERİ
• VAKIFLAR VE DERNEKLER

İşletme Organizasyonlarının
Çeşitleri
• Kişisel işletmeler – bir kişinin sahip olduğu işletmeler, gelir
vergisi mükellefi
• Şirketler
– Adi şirketler– birden fazla kişinin sahip olduğu işletmeler,
gelir vergisi mükellefi
– Ticaret şirketleri
• Şahıs şirketleri– birden fazla kişinin sahip olduğu işletmeler, gelir
vergisi mükellefi
– Kolllektif şirket
– Adi komandit şirket

tüzel

• Sermaye şirketleri – ayrı bir
kişiliği olan ve
hissedarlarının sahip olduğu işletmeler,
kurumlar vergisi mükellefi
– Anonim şirket
– Limited şirket
– Sermayesi paylara bölünmüş komandit şirket

İŞLETME NEDİR?
İŞLETME; CANLILARIN İHTİYAÇLARINI
GİDERMEK AMACIYLA ÜRETİM
FAKTÖRLERİNİ SİSTEMLİ BİR ŞEKİLDE
BİRARAYA GETİREN, İŞLEYEN VE İŞLETEN
BİR BİRİMDİR

İŞLETME’NİN AMAÇLARI NELERDİR?
1. KARLILIK
2. BÜYÜME
3. SÜREKLİLİK

Finansal Bilgilerin
Kullanıcıları
• İç kullanıcılar – planlayan, işyerinin organizasyonu
ve işletilmesini sağlayan yöneticiler
• Dış kullanıcılar – Yatırımcılar (hissedarlar)
– Kredi sağlayanlar
– Diğerleri
•
•
•
•
•
•

Vergi dairesi
Devlet
Müşteriler
İşçi sendikaları
Ekonomik planlayıcılar
Kamuoyu

İç Kullanıcılar Tarafından
Sorulan Sorular

•
•
•
•

Nakit faturaları ödemeye yeterli mi?
Üretilen her birim ürünün maliyeti nedir?
Bu yıl işçilere zam verebilecek miyiz?
Hangi üretim hattı daha yararlı?

Dış Kullanıcılar Tarafından
Sorulan Sorular
• Şirket yeterli gelir elde ediyor mu?
• Şirket rakipleriyle nicelik ve yararlılık
açısından nasıl mukayese edilebilir?
• Şirket borçlarını vadesi geldiğinde
ödeyebilecek mi?

Finansal Muhasebe neyi
başarmayı hedefliyor?

KARAR VERME
için en faydalı mali bilgileri sağlamayı...

Muhasebeye
neden ihtiyaç duyarız?
İşletme yönetimi sürecinin fonksiyonları olarak adlandırılan
•Tedarik,
•Üretim,
•Finansman,
•Pazarlama,
•Kontrol ve
•Araştırma-geliştirme

Bir sonraki aşamada veya gelecekte

ne yapılacağına karar verirken

muhasebeye ihtiyaç duyarlar.

Muhasebe

İktisat ve işletme dünyasında kullanılan bir terim olarak muhasebe,
 sanat,
 bilim ve
VERİLERİN TOPLANMASI ve saptama,
ölçme
kayıt VERİLERİN İLETİLMESİ sınıflandırma
özet
yorumlama - ile ilgili işletmenin

lisanı olan bir uygulamadır.

Böylece,
• yönetim,
•işletme varlıklarının sahipleri ve
•diğer ilgililer
Amaçlarına uygun ihtiyaç duydukları bilgilere sahip olurlar.

VARLIK NEDİR?
İŞLETMENİN İŞLETİLEBİLMESİ İÇİN,
İŞLETMENİN SAHİP OLDUĞU VE ELLE
TUTULUP, GÖZLE GÖRÜLEN HER TÜRLÜ
DEĞER

SERMAYE NEDİR?
İŞLETMENİN İŞLETİLEBİLMESİ İÇİN,
İŞLETMENİN SAHİP OLDUĞU VARLIKLARIN
KAYNAĞI

İŞLETME BİLANÇOSUNDA NELER
YER ALIR?
AKTİF

VARLIK

PASİF

SERMAYE

İŞLETME BİLANÇOSUNDA NELER
YER ALIR?
AKTİF

PASİF

DÖNEN VARLIKLAR

KSYK

DURAN VARLIKLAR

USYK

SERMAYE

BİLANÇONUN
AKTİF TARAFI
HER ZAMAN
PASİF
TARAFINA
EŞİTTİR

O HALDE
TEMEL BİLANÇO DENGESİNİ
OLUŞTURALIM
VARLIK = SERMAYE
VARLIKLAR = BORÇLAR + ÖZ SERMAYE

MEVCUTLAR + ALACAKLAR = BORÇLAR + ÖZSERMAYE

SERMAYE KOYMA
Dönen
Varlıklar

+

100 KASA

200.000

+

Duran
Varlıklar
Duran
Varlıklar
-0-

=

=

Kısa Vadeli
+
Yabancı
Kaynaklar

Uzun Vadeli
Yabancı
Kaynaklar

Kısa Vadeli
+
Yabancı
Kaynaklar
-0-

Uzun Vadeli
Yabancı
Kaynaklar
-0-

Öz Kaynaklar
+
500 SERMAYE
+

200.000

MADDİ DURAN VARLIK ALIMI
100 KASA

108.000

191 İNDİRİLECEK KDV

12.000

+

252 BİNALAR

80.000

=

Kısa Vadeli
Yabancı +
Kaynaklar
-0-

Uzun Vadeli
500 SERMAYE
Yabancı
200.000
+
Kaynaklar
-0-

VERSİYE MAL ALIMI
100 KASA
108.000
153 TİCARİ MALLAR

+

252BİNALAR
80.000

=

320 SATICILAR

11.500

Uzun Vadeli
Yabancı
Kaynaklar
-0-

+

10.000

191 İNDİRİLECEK KDV
12.000 + 1.500

500 SERMAYE
200.000
+

BORÇLARIN ÖDENMESİ
100 KASA
252 BİNALAR
108.000 – 11.500 = 96.500+
80.000
153 TİCARİ MALLAR
10.000
191 İNDİRİLECEK KDV
13.500

=

Kısa Vadeli
Yabancı
Kaynaklar

-0-

+

Uzun Vadeli
Yabancı
Kaynaklar
-0-

500 SERMAYE
+ 200.000

Finansal Muhasebe Genel
Kurallar
• Genel
Temel
• Kabul
Muhasebe
• Görmüş
Kavramları
• Muhasebe
• Prensipleri

GKGMP
Temel Muhasebe Kavramları














Sosyal Sorumluluk
Kişilik
İşletmenin Sürekliliği
Dönemsellik
Para ile Ölçülme
Maliyet Esası
Tarafsızlık ve Belgelendirme
Tutarlılık
Tam Açıklama
İhtiyatlılık
Önemlilik
Özün Önceliği

Sosyal Sorumluluk Kavramı
Muhasebeci, muhasebe kurallarının
uygulamasından doğan

SONUÇLARI
göstermekten sorumludur.

Kişilik Kavramı
Farklı varlık ve amaç
veya
kavramsal gerçek

•Ekonomik Varlık
•İşletme sahibinin Varlığı

İşletmenin Sürekliliği
Kavramı
Teşebbüs varolan faaliyetlerini
götürebildiği sürece çalışmaya devam
edecektir

Parayla Ölçülme
Kavramı
Para cinsinden tanımlanması mümkün
işlem verisi , ekonomik varlığın muhasebe
kaydında ESASTIR.

Dönemsellik
Kavramı
İşletmenin ekonomik hayatı suni zaman
periyotlarına bölünebilir

Maliyet Esası
Kavramı
varlıklar elde etme maliyeti
kaydedilmelidirler

Tarafsızlık ve Belgelendirme
Kavramı
Tüm muhasebe kayıtları fatura ve
fiş gibi objektif

BELGE

ile desteklenmelidirler

Tutarlılık Kavramı
Genel Kabul Görmüş Muhasebe Prensipleri
(GKGMP),
metotlar ve prosedürler
tüm dönemlerde karşılaştırılabilir olmalıdır.

Tam Açıklama Kavramı
Mali tabloları kullananların kararlarını
etkileyecek durumlar ve olaylar açıkça ifade
edilmelidir

İhtiyatlılık Kavramı
•Satışlar, gelirler
gerçekleşmeden kaydedilmez
•Tüm bilinen borçlar ve kayıplar
tam miktarlarının belli olup
olmamasına bakılmaksızın
kaydedilirler

Önemlilik Kavramı
bütünü etkilemeyecek kadar küçük
miktarlar sözkonusu olduğunda,
teorik olarak doğru muhasebe
prosedürlerinin uygulaması anlam
taşımaz

Özün Önceliği
Kavramı
Eğer öz göz ardı edilmiyorsa,
sadece muhasebe raporlarının form
ve formatları değil,
bir direktif bile göz ardı edilebilir.


Slide 7

TEMEL MUHASEBE BİLGİLERİ

DOÇ.DR. S.BURAK ARZOVA

[email protected]
http://mimoza.marmara.edu.tr/~burakarzova

DEĞER YARATMA SÜRECİ
• KENDİME NE DEĞER KATTIM ?

•ÇEVREME, ARKADAŞLARIMA YA DA AİLEME
NE DEĞER KATTIM ?
• TOPLUMA NE DEĞER KATTIM ?

FAALİYETLERİNE GÖRE
İŞLETMELER
• ZİRAİ İŞLETMELER

•SINAİ İŞLETMELER
•HİZMET İŞLETMELERİ

•TİCARİ İŞLETMELER

FAALİYETLERİNDE GÜDÜLEN
AMAÇLARA GÖRE İŞLETMELER
• ÖZEL İŞLETMELER

• KAMU KESİMİ İŞLETMELERİ
• VAKIFLAR VE DERNEKLER

İşletme Organizasyonlarının
Çeşitleri
• Kişisel işletmeler – bir kişinin sahip olduğu işletmeler, gelir
vergisi mükellefi
• Şirketler
– Adi şirketler– birden fazla kişinin sahip olduğu işletmeler,
gelir vergisi mükellefi
– Ticaret şirketleri
• Şahıs şirketleri– birden fazla kişinin sahip olduğu işletmeler, gelir
vergisi mükellefi
– Kolllektif şirket
– Adi komandit şirket

tüzel

• Sermaye şirketleri – ayrı bir
kişiliği olan ve
hissedarlarının sahip olduğu işletmeler,
kurumlar vergisi mükellefi
– Anonim şirket
– Limited şirket
– Sermayesi paylara bölünmüş komandit şirket

İŞLETME NEDİR?
İŞLETME; CANLILARIN İHTİYAÇLARINI
GİDERMEK AMACIYLA ÜRETİM
FAKTÖRLERİNİ SİSTEMLİ BİR ŞEKİLDE
BİRARAYA GETİREN, İŞLEYEN VE İŞLETEN
BİR BİRİMDİR

İŞLETME’NİN AMAÇLARI NELERDİR?
1. KARLILIK
2. BÜYÜME
3. SÜREKLİLİK

Finansal Bilgilerin
Kullanıcıları
• İç kullanıcılar – planlayan, işyerinin organizasyonu
ve işletilmesini sağlayan yöneticiler
• Dış kullanıcılar – Yatırımcılar (hissedarlar)
– Kredi sağlayanlar
– Diğerleri
•
•
•
•
•
•

Vergi dairesi
Devlet
Müşteriler
İşçi sendikaları
Ekonomik planlayıcılar
Kamuoyu

İç Kullanıcılar Tarafından
Sorulan Sorular

•
•
•
•

Nakit faturaları ödemeye yeterli mi?
Üretilen her birim ürünün maliyeti nedir?
Bu yıl işçilere zam verebilecek miyiz?
Hangi üretim hattı daha yararlı?

Dış Kullanıcılar Tarafından
Sorulan Sorular
• Şirket yeterli gelir elde ediyor mu?
• Şirket rakipleriyle nicelik ve yararlılık
açısından nasıl mukayese edilebilir?
• Şirket borçlarını vadesi geldiğinde
ödeyebilecek mi?

Finansal Muhasebe neyi
başarmayı hedefliyor?

KARAR VERME
için en faydalı mali bilgileri sağlamayı...

Muhasebeye
neden ihtiyaç duyarız?
İşletme yönetimi sürecinin fonksiyonları olarak adlandırılan
•Tedarik,
•Üretim,
•Finansman,
•Pazarlama,
•Kontrol ve
•Araştırma-geliştirme

Bir sonraki aşamada veya gelecekte

ne yapılacağına karar verirken

muhasebeye ihtiyaç duyarlar.

Muhasebe

İktisat ve işletme dünyasında kullanılan bir terim olarak muhasebe,
 sanat,
 bilim ve
VERİLERİN TOPLANMASI ve saptama,
ölçme
kayıt VERİLERİN İLETİLMESİ sınıflandırma
özet
yorumlama - ile ilgili işletmenin

lisanı olan bir uygulamadır.

Böylece,
• yönetim,
•işletme varlıklarının sahipleri ve
•diğer ilgililer
Amaçlarına uygun ihtiyaç duydukları bilgilere sahip olurlar.

VARLIK NEDİR?
İŞLETMENİN İŞLETİLEBİLMESİ İÇİN,
İŞLETMENİN SAHİP OLDUĞU VE ELLE
TUTULUP, GÖZLE GÖRÜLEN HER TÜRLÜ
DEĞER

SERMAYE NEDİR?
İŞLETMENİN İŞLETİLEBİLMESİ İÇİN,
İŞLETMENİN SAHİP OLDUĞU VARLIKLARIN
KAYNAĞI

İŞLETME BİLANÇOSUNDA NELER
YER ALIR?
AKTİF

VARLIK

PASİF

SERMAYE

İŞLETME BİLANÇOSUNDA NELER
YER ALIR?
AKTİF

PASİF

DÖNEN VARLIKLAR

KSYK

DURAN VARLIKLAR

USYK

SERMAYE

BİLANÇONUN
AKTİF TARAFI
HER ZAMAN
PASİF
TARAFINA
EŞİTTİR

O HALDE
TEMEL BİLANÇO DENGESİNİ
OLUŞTURALIM
VARLIK = SERMAYE
VARLIKLAR = BORÇLAR + ÖZ SERMAYE

MEVCUTLAR + ALACAKLAR = BORÇLAR + ÖZSERMAYE

SERMAYE KOYMA
Dönen
Varlıklar

+

100 KASA

200.000

+

Duran
Varlıklar
Duran
Varlıklar
-0-

=

=

Kısa Vadeli
+
Yabancı
Kaynaklar

Uzun Vadeli
Yabancı
Kaynaklar

Kısa Vadeli
+
Yabancı
Kaynaklar
-0-

Uzun Vadeli
Yabancı
Kaynaklar
-0-

Öz Kaynaklar
+
500 SERMAYE
+

200.000

MADDİ DURAN VARLIK ALIMI
100 KASA

108.000

191 İNDİRİLECEK KDV

12.000

+

252 BİNALAR

80.000

=

Kısa Vadeli
Yabancı +
Kaynaklar
-0-

Uzun Vadeli
500 SERMAYE
Yabancı
200.000
+
Kaynaklar
-0-

VERSİYE MAL ALIMI
100 KASA
108.000
153 TİCARİ MALLAR

+

252BİNALAR
80.000

=

320 SATICILAR

11.500

Uzun Vadeli
Yabancı
Kaynaklar
-0-

+

10.000

191 İNDİRİLECEK KDV
12.000 + 1.500

500 SERMAYE
200.000
+

BORÇLARIN ÖDENMESİ
100 KASA
252 BİNALAR
108.000 – 11.500 = 96.500+
80.000
153 TİCARİ MALLAR
10.000
191 İNDİRİLECEK KDV
13.500

=

Kısa Vadeli
Yabancı
Kaynaklar

-0-

+

Uzun Vadeli
Yabancı
Kaynaklar
-0-

500 SERMAYE
+ 200.000

Finansal Muhasebe Genel
Kurallar
• Genel
Temel
• Kabul
Muhasebe
• Görmüş
Kavramları
• Muhasebe
• Prensipleri

GKGMP
Temel Muhasebe Kavramları














Sosyal Sorumluluk
Kişilik
İşletmenin Sürekliliği
Dönemsellik
Para ile Ölçülme
Maliyet Esası
Tarafsızlık ve Belgelendirme
Tutarlılık
Tam Açıklama
İhtiyatlılık
Önemlilik
Özün Önceliği

Sosyal Sorumluluk Kavramı
Muhasebeci, muhasebe kurallarının
uygulamasından doğan

SONUÇLARI
göstermekten sorumludur.

Kişilik Kavramı
Farklı varlık ve amaç
veya
kavramsal gerçek

•Ekonomik Varlık
•İşletme sahibinin Varlığı

İşletmenin Sürekliliği
Kavramı
Teşebbüs varolan faaliyetlerini
götürebildiği sürece çalışmaya devam
edecektir

Parayla Ölçülme
Kavramı
Para cinsinden tanımlanması mümkün
işlem verisi , ekonomik varlığın muhasebe
kaydında ESASTIR.

Dönemsellik
Kavramı
İşletmenin ekonomik hayatı suni zaman
periyotlarına bölünebilir

Maliyet Esası
Kavramı
varlıklar elde etme maliyeti
kaydedilmelidirler

Tarafsızlık ve Belgelendirme
Kavramı
Tüm muhasebe kayıtları fatura ve
fiş gibi objektif

BELGE

ile desteklenmelidirler

Tutarlılık Kavramı
Genel Kabul Görmüş Muhasebe Prensipleri
(GKGMP),
metotlar ve prosedürler
tüm dönemlerde karşılaştırılabilir olmalıdır.

Tam Açıklama Kavramı
Mali tabloları kullananların kararlarını
etkileyecek durumlar ve olaylar açıkça ifade
edilmelidir

İhtiyatlılık Kavramı
•Satışlar, gelirler
gerçekleşmeden kaydedilmez
•Tüm bilinen borçlar ve kayıplar
tam miktarlarının belli olup
olmamasına bakılmaksızın
kaydedilirler

Önemlilik Kavramı
bütünü etkilemeyecek kadar küçük
miktarlar sözkonusu olduğunda,
teorik olarak doğru muhasebe
prosedürlerinin uygulaması anlam
taşımaz

Özün Önceliği
Kavramı
Eğer öz göz ardı edilmiyorsa,
sadece muhasebe raporlarının form
ve formatları değil,
bir direktif bile göz ardı edilebilir.


Slide 8

TEMEL MUHASEBE BİLGİLERİ

DOÇ.DR. S.BURAK ARZOVA

[email protected]
http://mimoza.marmara.edu.tr/~burakarzova

DEĞER YARATMA SÜRECİ
• KENDİME NE DEĞER KATTIM ?

•ÇEVREME, ARKADAŞLARIMA YA DA AİLEME
NE DEĞER KATTIM ?
• TOPLUMA NE DEĞER KATTIM ?

FAALİYETLERİNE GÖRE
İŞLETMELER
• ZİRAİ İŞLETMELER

•SINAİ İŞLETMELER
•HİZMET İŞLETMELERİ

•TİCARİ İŞLETMELER

FAALİYETLERİNDE GÜDÜLEN
AMAÇLARA GÖRE İŞLETMELER
• ÖZEL İŞLETMELER

• KAMU KESİMİ İŞLETMELERİ
• VAKIFLAR VE DERNEKLER

İşletme Organizasyonlarının
Çeşitleri
• Kişisel işletmeler – bir kişinin sahip olduğu işletmeler, gelir
vergisi mükellefi
• Şirketler
– Adi şirketler– birden fazla kişinin sahip olduğu işletmeler,
gelir vergisi mükellefi
– Ticaret şirketleri
• Şahıs şirketleri– birden fazla kişinin sahip olduğu işletmeler, gelir
vergisi mükellefi
– Kolllektif şirket
– Adi komandit şirket

tüzel

• Sermaye şirketleri – ayrı bir
kişiliği olan ve
hissedarlarının sahip olduğu işletmeler,
kurumlar vergisi mükellefi
– Anonim şirket
– Limited şirket
– Sermayesi paylara bölünmüş komandit şirket

İŞLETME NEDİR?
İŞLETME; CANLILARIN İHTİYAÇLARINI
GİDERMEK AMACIYLA ÜRETİM
FAKTÖRLERİNİ SİSTEMLİ BİR ŞEKİLDE
BİRARAYA GETİREN, İŞLEYEN VE İŞLETEN
BİR BİRİMDİR

İŞLETME’NİN AMAÇLARI NELERDİR?
1. KARLILIK
2. BÜYÜME
3. SÜREKLİLİK

Finansal Bilgilerin
Kullanıcıları
• İç kullanıcılar – planlayan, işyerinin organizasyonu
ve işletilmesini sağlayan yöneticiler
• Dış kullanıcılar – Yatırımcılar (hissedarlar)
– Kredi sağlayanlar
– Diğerleri
•
•
•
•
•
•

Vergi dairesi
Devlet
Müşteriler
İşçi sendikaları
Ekonomik planlayıcılar
Kamuoyu

İç Kullanıcılar Tarafından
Sorulan Sorular

•
•
•
•

Nakit faturaları ödemeye yeterli mi?
Üretilen her birim ürünün maliyeti nedir?
Bu yıl işçilere zam verebilecek miyiz?
Hangi üretim hattı daha yararlı?

Dış Kullanıcılar Tarafından
Sorulan Sorular
• Şirket yeterli gelir elde ediyor mu?
• Şirket rakipleriyle nicelik ve yararlılık
açısından nasıl mukayese edilebilir?
• Şirket borçlarını vadesi geldiğinde
ödeyebilecek mi?

Finansal Muhasebe neyi
başarmayı hedefliyor?

KARAR VERME
için en faydalı mali bilgileri sağlamayı...

Muhasebeye
neden ihtiyaç duyarız?
İşletme yönetimi sürecinin fonksiyonları olarak adlandırılan
•Tedarik,
•Üretim,
•Finansman,
•Pazarlama,
•Kontrol ve
•Araştırma-geliştirme

Bir sonraki aşamada veya gelecekte

ne yapılacağına karar verirken

muhasebeye ihtiyaç duyarlar.

Muhasebe

İktisat ve işletme dünyasında kullanılan bir terim olarak muhasebe,
 sanat,
 bilim ve
VERİLERİN TOPLANMASI ve saptama,
ölçme
kayıt VERİLERİN İLETİLMESİ sınıflandırma
özet
yorumlama - ile ilgili işletmenin

lisanı olan bir uygulamadır.

Böylece,
• yönetim,
•işletme varlıklarının sahipleri ve
•diğer ilgililer
Amaçlarına uygun ihtiyaç duydukları bilgilere sahip olurlar.

VARLIK NEDİR?
İŞLETMENİN İŞLETİLEBİLMESİ İÇİN,
İŞLETMENİN SAHİP OLDUĞU VE ELLE
TUTULUP, GÖZLE GÖRÜLEN HER TÜRLÜ
DEĞER

SERMAYE NEDİR?
İŞLETMENİN İŞLETİLEBİLMESİ İÇİN,
İŞLETMENİN SAHİP OLDUĞU VARLIKLARIN
KAYNAĞI

İŞLETME BİLANÇOSUNDA NELER
YER ALIR?
AKTİF

VARLIK

PASİF

SERMAYE

İŞLETME BİLANÇOSUNDA NELER
YER ALIR?
AKTİF

PASİF

DÖNEN VARLIKLAR

KSYK

DURAN VARLIKLAR

USYK

SERMAYE

BİLANÇONUN
AKTİF TARAFI
HER ZAMAN
PASİF
TARAFINA
EŞİTTİR

O HALDE
TEMEL BİLANÇO DENGESİNİ
OLUŞTURALIM
VARLIK = SERMAYE
VARLIKLAR = BORÇLAR + ÖZ SERMAYE

MEVCUTLAR + ALACAKLAR = BORÇLAR + ÖZSERMAYE

SERMAYE KOYMA
Dönen
Varlıklar

+

100 KASA

200.000

+

Duran
Varlıklar
Duran
Varlıklar
-0-

=

=

Kısa Vadeli
+
Yabancı
Kaynaklar

Uzun Vadeli
Yabancı
Kaynaklar

Kısa Vadeli
+
Yabancı
Kaynaklar
-0-

Uzun Vadeli
Yabancı
Kaynaklar
-0-

Öz Kaynaklar
+
500 SERMAYE
+

200.000

MADDİ DURAN VARLIK ALIMI
100 KASA

108.000

191 İNDİRİLECEK KDV

12.000

+

252 BİNALAR

80.000

=

Kısa Vadeli
Yabancı +
Kaynaklar
-0-

Uzun Vadeli
500 SERMAYE
Yabancı
200.000
+
Kaynaklar
-0-

VERSİYE MAL ALIMI
100 KASA
108.000
153 TİCARİ MALLAR

+

252BİNALAR
80.000

=

320 SATICILAR

11.500

Uzun Vadeli
Yabancı
Kaynaklar
-0-

+

10.000

191 İNDİRİLECEK KDV
12.000 + 1.500

500 SERMAYE
200.000
+

BORÇLARIN ÖDENMESİ
100 KASA
252 BİNALAR
108.000 – 11.500 = 96.500+
80.000
153 TİCARİ MALLAR
10.000
191 İNDİRİLECEK KDV
13.500

=

Kısa Vadeli
Yabancı
Kaynaklar

-0-

+

Uzun Vadeli
Yabancı
Kaynaklar
-0-

500 SERMAYE
+ 200.000

Finansal Muhasebe Genel
Kurallar
• Genel
Temel
• Kabul
Muhasebe
• Görmüş
Kavramları
• Muhasebe
• Prensipleri

GKGMP
Temel Muhasebe Kavramları














Sosyal Sorumluluk
Kişilik
İşletmenin Sürekliliği
Dönemsellik
Para ile Ölçülme
Maliyet Esası
Tarafsızlık ve Belgelendirme
Tutarlılık
Tam Açıklama
İhtiyatlılık
Önemlilik
Özün Önceliği

Sosyal Sorumluluk Kavramı
Muhasebeci, muhasebe kurallarının
uygulamasından doğan

SONUÇLARI
göstermekten sorumludur.

Kişilik Kavramı
Farklı varlık ve amaç
veya
kavramsal gerçek

•Ekonomik Varlık
•İşletme sahibinin Varlığı

İşletmenin Sürekliliği
Kavramı
Teşebbüs varolan faaliyetlerini
götürebildiği sürece çalışmaya devam
edecektir

Parayla Ölçülme
Kavramı
Para cinsinden tanımlanması mümkün
işlem verisi , ekonomik varlığın muhasebe
kaydında ESASTIR.

Dönemsellik
Kavramı
İşletmenin ekonomik hayatı suni zaman
periyotlarına bölünebilir

Maliyet Esası
Kavramı
varlıklar elde etme maliyeti
kaydedilmelidirler

Tarafsızlık ve Belgelendirme
Kavramı
Tüm muhasebe kayıtları fatura ve
fiş gibi objektif

BELGE

ile desteklenmelidirler

Tutarlılık Kavramı
Genel Kabul Görmüş Muhasebe Prensipleri
(GKGMP),
metotlar ve prosedürler
tüm dönemlerde karşılaştırılabilir olmalıdır.

Tam Açıklama Kavramı
Mali tabloları kullananların kararlarını
etkileyecek durumlar ve olaylar açıkça ifade
edilmelidir

İhtiyatlılık Kavramı
•Satışlar, gelirler
gerçekleşmeden kaydedilmez
•Tüm bilinen borçlar ve kayıplar
tam miktarlarının belli olup
olmamasına bakılmaksızın
kaydedilirler

Önemlilik Kavramı
bütünü etkilemeyecek kadar küçük
miktarlar sözkonusu olduğunda,
teorik olarak doğru muhasebe
prosedürlerinin uygulaması anlam
taşımaz

Özün Önceliği
Kavramı
Eğer öz göz ardı edilmiyorsa,
sadece muhasebe raporlarının form
ve formatları değil,
bir direktif bile göz ardı edilebilir.


Slide 9

TEMEL MUHASEBE BİLGİLERİ

DOÇ.DR. S.BURAK ARZOVA

[email protected]
http://mimoza.marmara.edu.tr/~burakarzova

DEĞER YARATMA SÜRECİ
• KENDİME NE DEĞER KATTIM ?

•ÇEVREME, ARKADAŞLARIMA YA DA AİLEME
NE DEĞER KATTIM ?
• TOPLUMA NE DEĞER KATTIM ?

FAALİYETLERİNE GÖRE
İŞLETMELER
• ZİRAİ İŞLETMELER

•SINAİ İŞLETMELER
•HİZMET İŞLETMELERİ

•TİCARİ İŞLETMELER

FAALİYETLERİNDE GÜDÜLEN
AMAÇLARA GÖRE İŞLETMELER
• ÖZEL İŞLETMELER

• KAMU KESİMİ İŞLETMELERİ
• VAKIFLAR VE DERNEKLER

İşletme Organizasyonlarının
Çeşitleri
• Kişisel işletmeler – bir kişinin sahip olduğu işletmeler, gelir
vergisi mükellefi
• Şirketler
– Adi şirketler– birden fazla kişinin sahip olduğu işletmeler,
gelir vergisi mükellefi
– Ticaret şirketleri
• Şahıs şirketleri– birden fazla kişinin sahip olduğu işletmeler, gelir
vergisi mükellefi
– Kolllektif şirket
– Adi komandit şirket

tüzel

• Sermaye şirketleri – ayrı bir
kişiliği olan ve
hissedarlarının sahip olduğu işletmeler,
kurumlar vergisi mükellefi
– Anonim şirket
– Limited şirket
– Sermayesi paylara bölünmüş komandit şirket

İŞLETME NEDİR?
İŞLETME; CANLILARIN İHTİYAÇLARINI
GİDERMEK AMACIYLA ÜRETİM
FAKTÖRLERİNİ SİSTEMLİ BİR ŞEKİLDE
BİRARAYA GETİREN, İŞLEYEN VE İŞLETEN
BİR BİRİMDİR

İŞLETME’NİN AMAÇLARI NELERDİR?
1. KARLILIK
2. BÜYÜME
3. SÜREKLİLİK

Finansal Bilgilerin
Kullanıcıları
• İç kullanıcılar – planlayan, işyerinin organizasyonu
ve işletilmesini sağlayan yöneticiler
• Dış kullanıcılar – Yatırımcılar (hissedarlar)
– Kredi sağlayanlar
– Diğerleri
•
•
•
•
•
•

Vergi dairesi
Devlet
Müşteriler
İşçi sendikaları
Ekonomik planlayıcılar
Kamuoyu

İç Kullanıcılar Tarafından
Sorulan Sorular

•
•
•
•

Nakit faturaları ödemeye yeterli mi?
Üretilen her birim ürünün maliyeti nedir?
Bu yıl işçilere zam verebilecek miyiz?
Hangi üretim hattı daha yararlı?

Dış Kullanıcılar Tarafından
Sorulan Sorular
• Şirket yeterli gelir elde ediyor mu?
• Şirket rakipleriyle nicelik ve yararlılık
açısından nasıl mukayese edilebilir?
• Şirket borçlarını vadesi geldiğinde
ödeyebilecek mi?

Finansal Muhasebe neyi
başarmayı hedefliyor?

KARAR VERME
için en faydalı mali bilgileri sağlamayı...

Muhasebeye
neden ihtiyaç duyarız?
İşletme yönetimi sürecinin fonksiyonları olarak adlandırılan
•Tedarik,
•Üretim,
•Finansman,
•Pazarlama,
•Kontrol ve
•Araştırma-geliştirme

Bir sonraki aşamada veya gelecekte

ne yapılacağına karar verirken

muhasebeye ihtiyaç duyarlar.

Muhasebe

İktisat ve işletme dünyasında kullanılan bir terim olarak muhasebe,
 sanat,
 bilim ve
VERİLERİN TOPLANMASI ve saptama,
ölçme
kayıt VERİLERİN İLETİLMESİ sınıflandırma
özet
yorumlama - ile ilgili işletmenin

lisanı olan bir uygulamadır.

Böylece,
• yönetim,
•işletme varlıklarının sahipleri ve
•diğer ilgililer
Amaçlarına uygun ihtiyaç duydukları bilgilere sahip olurlar.

VARLIK NEDİR?
İŞLETMENİN İŞLETİLEBİLMESİ İÇİN,
İŞLETMENİN SAHİP OLDUĞU VE ELLE
TUTULUP, GÖZLE GÖRÜLEN HER TÜRLÜ
DEĞER

SERMAYE NEDİR?
İŞLETMENİN İŞLETİLEBİLMESİ İÇİN,
İŞLETMENİN SAHİP OLDUĞU VARLIKLARIN
KAYNAĞI

İŞLETME BİLANÇOSUNDA NELER
YER ALIR?
AKTİF

VARLIK

PASİF

SERMAYE

İŞLETME BİLANÇOSUNDA NELER
YER ALIR?
AKTİF

PASİF

DÖNEN VARLIKLAR

KSYK

DURAN VARLIKLAR

USYK

SERMAYE

BİLANÇONUN
AKTİF TARAFI
HER ZAMAN
PASİF
TARAFINA
EŞİTTİR

O HALDE
TEMEL BİLANÇO DENGESİNİ
OLUŞTURALIM
VARLIK = SERMAYE
VARLIKLAR = BORÇLAR + ÖZ SERMAYE

MEVCUTLAR + ALACAKLAR = BORÇLAR + ÖZSERMAYE

SERMAYE KOYMA
Dönen
Varlıklar

+

100 KASA

200.000

+

Duran
Varlıklar
Duran
Varlıklar
-0-

=

=

Kısa Vadeli
+
Yabancı
Kaynaklar

Uzun Vadeli
Yabancı
Kaynaklar

Kısa Vadeli
+
Yabancı
Kaynaklar
-0-

Uzun Vadeli
Yabancı
Kaynaklar
-0-

Öz Kaynaklar
+
500 SERMAYE
+

200.000

MADDİ DURAN VARLIK ALIMI
100 KASA

108.000

191 İNDİRİLECEK KDV

12.000

+

252 BİNALAR

80.000

=

Kısa Vadeli
Yabancı +
Kaynaklar
-0-

Uzun Vadeli
500 SERMAYE
Yabancı
200.000
+
Kaynaklar
-0-

VERSİYE MAL ALIMI
100 KASA
108.000
153 TİCARİ MALLAR

+

252BİNALAR
80.000

=

320 SATICILAR

11.500

Uzun Vadeli
Yabancı
Kaynaklar
-0-

+

10.000

191 İNDİRİLECEK KDV
12.000 + 1.500

500 SERMAYE
200.000
+

BORÇLARIN ÖDENMESİ
100 KASA
252 BİNALAR
108.000 – 11.500 = 96.500+
80.000
153 TİCARİ MALLAR
10.000
191 İNDİRİLECEK KDV
13.500

=

Kısa Vadeli
Yabancı
Kaynaklar

-0-

+

Uzun Vadeli
Yabancı
Kaynaklar
-0-

500 SERMAYE
+ 200.000

Finansal Muhasebe Genel
Kurallar
• Genel
Temel
• Kabul
Muhasebe
• Görmüş
Kavramları
• Muhasebe
• Prensipleri

GKGMP
Temel Muhasebe Kavramları














Sosyal Sorumluluk
Kişilik
İşletmenin Sürekliliği
Dönemsellik
Para ile Ölçülme
Maliyet Esası
Tarafsızlık ve Belgelendirme
Tutarlılık
Tam Açıklama
İhtiyatlılık
Önemlilik
Özün Önceliği

Sosyal Sorumluluk Kavramı
Muhasebeci, muhasebe kurallarının
uygulamasından doğan

SONUÇLARI
göstermekten sorumludur.

Kişilik Kavramı
Farklı varlık ve amaç
veya
kavramsal gerçek

•Ekonomik Varlık
•İşletme sahibinin Varlığı

İşletmenin Sürekliliği
Kavramı
Teşebbüs varolan faaliyetlerini
götürebildiği sürece çalışmaya devam
edecektir

Parayla Ölçülme
Kavramı
Para cinsinden tanımlanması mümkün
işlem verisi , ekonomik varlığın muhasebe
kaydında ESASTIR.

Dönemsellik
Kavramı
İşletmenin ekonomik hayatı suni zaman
periyotlarına bölünebilir

Maliyet Esası
Kavramı
varlıklar elde etme maliyeti
kaydedilmelidirler

Tarafsızlık ve Belgelendirme
Kavramı
Tüm muhasebe kayıtları fatura ve
fiş gibi objektif

BELGE

ile desteklenmelidirler

Tutarlılık Kavramı
Genel Kabul Görmüş Muhasebe Prensipleri
(GKGMP),
metotlar ve prosedürler
tüm dönemlerde karşılaştırılabilir olmalıdır.

Tam Açıklama Kavramı
Mali tabloları kullananların kararlarını
etkileyecek durumlar ve olaylar açıkça ifade
edilmelidir

İhtiyatlılık Kavramı
•Satışlar, gelirler
gerçekleşmeden kaydedilmez
•Tüm bilinen borçlar ve kayıplar
tam miktarlarının belli olup
olmamasına bakılmaksızın
kaydedilirler

Önemlilik Kavramı
bütünü etkilemeyecek kadar küçük
miktarlar sözkonusu olduğunda,
teorik olarak doğru muhasebe
prosedürlerinin uygulaması anlam
taşımaz

Özün Önceliği
Kavramı
Eğer öz göz ardı edilmiyorsa,
sadece muhasebe raporlarının form
ve formatları değil,
bir direktif bile göz ardı edilebilir.


Slide 10

TEMEL MUHASEBE BİLGİLERİ

DOÇ.DR. S.BURAK ARZOVA

[email protected]
http://mimoza.marmara.edu.tr/~burakarzova

DEĞER YARATMA SÜRECİ
• KENDİME NE DEĞER KATTIM ?

•ÇEVREME, ARKADAŞLARIMA YA DA AİLEME
NE DEĞER KATTIM ?
• TOPLUMA NE DEĞER KATTIM ?

FAALİYETLERİNE GÖRE
İŞLETMELER
• ZİRAİ İŞLETMELER

•SINAİ İŞLETMELER
•HİZMET İŞLETMELERİ

•TİCARİ İŞLETMELER

FAALİYETLERİNDE GÜDÜLEN
AMAÇLARA GÖRE İŞLETMELER
• ÖZEL İŞLETMELER

• KAMU KESİMİ İŞLETMELERİ
• VAKIFLAR VE DERNEKLER

İşletme Organizasyonlarının
Çeşitleri
• Kişisel işletmeler – bir kişinin sahip olduğu işletmeler, gelir
vergisi mükellefi
• Şirketler
– Adi şirketler– birden fazla kişinin sahip olduğu işletmeler,
gelir vergisi mükellefi
– Ticaret şirketleri
• Şahıs şirketleri– birden fazla kişinin sahip olduğu işletmeler, gelir
vergisi mükellefi
– Kolllektif şirket
– Adi komandit şirket

tüzel

• Sermaye şirketleri – ayrı bir
kişiliği olan ve
hissedarlarının sahip olduğu işletmeler,
kurumlar vergisi mükellefi
– Anonim şirket
– Limited şirket
– Sermayesi paylara bölünmüş komandit şirket

İŞLETME NEDİR?
İŞLETME; CANLILARIN İHTİYAÇLARINI
GİDERMEK AMACIYLA ÜRETİM
FAKTÖRLERİNİ SİSTEMLİ BİR ŞEKİLDE
BİRARAYA GETİREN, İŞLEYEN VE İŞLETEN
BİR BİRİMDİR

İŞLETME’NİN AMAÇLARI NELERDİR?
1. KARLILIK
2. BÜYÜME
3. SÜREKLİLİK

Finansal Bilgilerin
Kullanıcıları
• İç kullanıcılar – planlayan, işyerinin organizasyonu
ve işletilmesini sağlayan yöneticiler
• Dış kullanıcılar – Yatırımcılar (hissedarlar)
– Kredi sağlayanlar
– Diğerleri
•
•
•
•
•
•

Vergi dairesi
Devlet
Müşteriler
İşçi sendikaları
Ekonomik planlayıcılar
Kamuoyu

İç Kullanıcılar Tarafından
Sorulan Sorular

•
•
•
•

Nakit faturaları ödemeye yeterli mi?
Üretilen her birim ürünün maliyeti nedir?
Bu yıl işçilere zam verebilecek miyiz?
Hangi üretim hattı daha yararlı?

Dış Kullanıcılar Tarafından
Sorulan Sorular
• Şirket yeterli gelir elde ediyor mu?
• Şirket rakipleriyle nicelik ve yararlılık
açısından nasıl mukayese edilebilir?
• Şirket borçlarını vadesi geldiğinde
ödeyebilecek mi?

Finansal Muhasebe neyi
başarmayı hedefliyor?

KARAR VERME
için en faydalı mali bilgileri sağlamayı...

Muhasebeye
neden ihtiyaç duyarız?
İşletme yönetimi sürecinin fonksiyonları olarak adlandırılan
•Tedarik,
•Üretim,
•Finansman,
•Pazarlama,
•Kontrol ve
•Araştırma-geliştirme

Bir sonraki aşamada veya gelecekte

ne yapılacağına karar verirken

muhasebeye ihtiyaç duyarlar.

Muhasebe

İktisat ve işletme dünyasında kullanılan bir terim olarak muhasebe,
 sanat,
 bilim ve
VERİLERİN TOPLANMASI ve saptama,
ölçme
kayıt VERİLERİN İLETİLMESİ sınıflandırma
özet
yorumlama - ile ilgili işletmenin

lisanı olan bir uygulamadır.

Böylece,
• yönetim,
•işletme varlıklarının sahipleri ve
•diğer ilgililer
Amaçlarına uygun ihtiyaç duydukları bilgilere sahip olurlar.

VARLIK NEDİR?
İŞLETMENİN İŞLETİLEBİLMESİ İÇİN,
İŞLETMENİN SAHİP OLDUĞU VE ELLE
TUTULUP, GÖZLE GÖRÜLEN HER TÜRLÜ
DEĞER

SERMAYE NEDİR?
İŞLETMENİN İŞLETİLEBİLMESİ İÇİN,
İŞLETMENİN SAHİP OLDUĞU VARLIKLARIN
KAYNAĞI

İŞLETME BİLANÇOSUNDA NELER
YER ALIR?
AKTİF

VARLIK

PASİF

SERMAYE

İŞLETME BİLANÇOSUNDA NELER
YER ALIR?
AKTİF

PASİF

DÖNEN VARLIKLAR

KSYK

DURAN VARLIKLAR

USYK

SERMAYE

BİLANÇONUN
AKTİF TARAFI
HER ZAMAN
PASİF
TARAFINA
EŞİTTİR

O HALDE
TEMEL BİLANÇO DENGESİNİ
OLUŞTURALIM
VARLIK = SERMAYE
VARLIKLAR = BORÇLAR + ÖZ SERMAYE

MEVCUTLAR + ALACAKLAR = BORÇLAR + ÖZSERMAYE

SERMAYE KOYMA
Dönen
Varlıklar

+

100 KASA

200.000

+

Duran
Varlıklar
Duran
Varlıklar
-0-

=

=

Kısa Vadeli
+
Yabancı
Kaynaklar

Uzun Vadeli
Yabancı
Kaynaklar

Kısa Vadeli
+
Yabancı
Kaynaklar
-0-

Uzun Vadeli
Yabancı
Kaynaklar
-0-

Öz Kaynaklar
+
500 SERMAYE
+

200.000

MADDİ DURAN VARLIK ALIMI
100 KASA

108.000

191 İNDİRİLECEK KDV

12.000

+

252 BİNALAR

80.000

=

Kısa Vadeli
Yabancı +
Kaynaklar
-0-

Uzun Vadeli
500 SERMAYE
Yabancı
200.000
+
Kaynaklar
-0-

VERSİYE MAL ALIMI
100 KASA
108.000
153 TİCARİ MALLAR

+

252BİNALAR
80.000

=

320 SATICILAR

11.500

Uzun Vadeli
Yabancı
Kaynaklar
-0-

+

10.000

191 İNDİRİLECEK KDV
12.000 + 1.500

500 SERMAYE
200.000
+

BORÇLARIN ÖDENMESİ
100 KASA
252 BİNALAR
108.000 – 11.500 = 96.500+
80.000
153 TİCARİ MALLAR
10.000
191 İNDİRİLECEK KDV
13.500

=

Kısa Vadeli
Yabancı
Kaynaklar

-0-

+

Uzun Vadeli
Yabancı
Kaynaklar
-0-

500 SERMAYE
+ 200.000

Finansal Muhasebe Genel
Kurallar
• Genel
Temel
• Kabul
Muhasebe
• Görmüş
Kavramları
• Muhasebe
• Prensipleri

GKGMP
Temel Muhasebe Kavramları














Sosyal Sorumluluk
Kişilik
İşletmenin Sürekliliği
Dönemsellik
Para ile Ölçülme
Maliyet Esası
Tarafsızlık ve Belgelendirme
Tutarlılık
Tam Açıklama
İhtiyatlılık
Önemlilik
Özün Önceliği

Sosyal Sorumluluk Kavramı
Muhasebeci, muhasebe kurallarının
uygulamasından doğan

SONUÇLARI
göstermekten sorumludur.

Kişilik Kavramı
Farklı varlık ve amaç
veya
kavramsal gerçek

•Ekonomik Varlık
•İşletme sahibinin Varlığı

İşletmenin Sürekliliği
Kavramı
Teşebbüs varolan faaliyetlerini
götürebildiği sürece çalışmaya devam
edecektir

Parayla Ölçülme
Kavramı
Para cinsinden tanımlanması mümkün
işlem verisi , ekonomik varlığın muhasebe
kaydında ESASTIR.

Dönemsellik
Kavramı
İşletmenin ekonomik hayatı suni zaman
periyotlarına bölünebilir

Maliyet Esası
Kavramı
varlıklar elde etme maliyeti
kaydedilmelidirler

Tarafsızlık ve Belgelendirme
Kavramı
Tüm muhasebe kayıtları fatura ve
fiş gibi objektif

BELGE

ile desteklenmelidirler

Tutarlılık Kavramı
Genel Kabul Görmüş Muhasebe Prensipleri
(GKGMP),
metotlar ve prosedürler
tüm dönemlerde karşılaştırılabilir olmalıdır.

Tam Açıklama Kavramı
Mali tabloları kullananların kararlarını
etkileyecek durumlar ve olaylar açıkça ifade
edilmelidir

İhtiyatlılık Kavramı
•Satışlar, gelirler
gerçekleşmeden kaydedilmez
•Tüm bilinen borçlar ve kayıplar
tam miktarlarının belli olup
olmamasına bakılmaksızın
kaydedilirler

Önemlilik Kavramı
bütünü etkilemeyecek kadar küçük
miktarlar sözkonusu olduğunda,
teorik olarak doğru muhasebe
prosedürlerinin uygulaması anlam
taşımaz

Özün Önceliği
Kavramı
Eğer öz göz ardı edilmiyorsa,
sadece muhasebe raporlarının form
ve formatları değil,
bir direktif bile göz ardı edilebilir.


Slide 11

TEMEL MUHASEBE BİLGİLERİ

DOÇ.DR. S.BURAK ARZOVA

[email protected]
http://mimoza.marmara.edu.tr/~burakarzova

DEĞER YARATMA SÜRECİ
• KENDİME NE DEĞER KATTIM ?

•ÇEVREME, ARKADAŞLARIMA YA DA AİLEME
NE DEĞER KATTIM ?
• TOPLUMA NE DEĞER KATTIM ?

FAALİYETLERİNE GÖRE
İŞLETMELER
• ZİRAİ İŞLETMELER

•SINAİ İŞLETMELER
•HİZMET İŞLETMELERİ

•TİCARİ İŞLETMELER

FAALİYETLERİNDE GÜDÜLEN
AMAÇLARA GÖRE İŞLETMELER
• ÖZEL İŞLETMELER

• KAMU KESİMİ İŞLETMELERİ
• VAKIFLAR VE DERNEKLER

İşletme Organizasyonlarının
Çeşitleri
• Kişisel işletmeler – bir kişinin sahip olduğu işletmeler, gelir
vergisi mükellefi
• Şirketler
– Adi şirketler– birden fazla kişinin sahip olduğu işletmeler,
gelir vergisi mükellefi
– Ticaret şirketleri
• Şahıs şirketleri– birden fazla kişinin sahip olduğu işletmeler, gelir
vergisi mükellefi
– Kolllektif şirket
– Adi komandit şirket

tüzel

• Sermaye şirketleri – ayrı bir
kişiliği olan ve
hissedarlarının sahip olduğu işletmeler,
kurumlar vergisi mükellefi
– Anonim şirket
– Limited şirket
– Sermayesi paylara bölünmüş komandit şirket

İŞLETME NEDİR?
İŞLETME; CANLILARIN İHTİYAÇLARINI
GİDERMEK AMACIYLA ÜRETİM
FAKTÖRLERİNİ SİSTEMLİ BİR ŞEKİLDE
BİRARAYA GETİREN, İŞLEYEN VE İŞLETEN
BİR BİRİMDİR

İŞLETME’NİN AMAÇLARI NELERDİR?
1. KARLILIK
2. BÜYÜME
3. SÜREKLİLİK

Finansal Bilgilerin
Kullanıcıları
• İç kullanıcılar – planlayan, işyerinin organizasyonu
ve işletilmesini sağlayan yöneticiler
• Dış kullanıcılar – Yatırımcılar (hissedarlar)
– Kredi sağlayanlar
– Diğerleri
•
•
•
•
•
•

Vergi dairesi
Devlet
Müşteriler
İşçi sendikaları
Ekonomik planlayıcılar
Kamuoyu

İç Kullanıcılar Tarafından
Sorulan Sorular

•
•
•
•

Nakit faturaları ödemeye yeterli mi?
Üretilen her birim ürünün maliyeti nedir?
Bu yıl işçilere zam verebilecek miyiz?
Hangi üretim hattı daha yararlı?

Dış Kullanıcılar Tarafından
Sorulan Sorular
• Şirket yeterli gelir elde ediyor mu?
• Şirket rakipleriyle nicelik ve yararlılık
açısından nasıl mukayese edilebilir?
• Şirket borçlarını vadesi geldiğinde
ödeyebilecek mi?

Finansal Muhasebe neyi
başarmayı hedefliyor?

KARAR VERME
için en faydalı mali bilgileri sağlamayı...

Muhasebeye
neden ihtiyaç duyarız?
İşletme yönetimi sürecinin fonksiyonları olarak adlandırılan
•Tedarik,
•Üretim,
•Finansman,
•Pazarlama,
•Kontrol ve
•Araştırma-geliştirme

Bir sonraki aşamada veya gelecekte

ne yapılacağına karar verirken

muhasebeye ihtiyaç duyarlar.

Muhasebe

İktisat ve işletme dünyasında kullanılan bir terim olarak muhasebe,
 sanat,
 bilim ve
VERİLERİN TOPLANMASI ve saptama,
ölçme
kayıt VERİLERİN İLETİLMESİ sınıflandırma
özet
yorumlama - ile ilgili işletmenin

lisanı olan bir uygulamadır.

Böylece,
• yönetim,
•işletme varlıklarının sahipleri ve
•diğer ilgililer
Amaçlarına uygun ihtiyaç duydukları bilgilere sahip olurlar.

VARLIK NEDİR?
İŞLETMENİN İŞLETİLEBİLMESİ İÇİN,
İŞLETMENİN SAHİP OLDUĞU VE ELLE
TUTULUP, GÖZLE GÖRÜLEN HER TÜRLÜ
DEĞER

SERMAYE NEDİR?
İŞLETMENİN İŞLETİLEBİLMESİ İÇİN,
İŞLETMENİN SAHİP OLDUĞU VARLIKLARIN
KAYNAĞI

İŞLETME BİLANÇOSUNDA NELER
YER ALIR?
AKTİF

VARLIK

PASİF

SERMAYE

İŞLETME BİLANÇOSUNDA NELER
YER ALIR?
AKTİF

PASİF

DÖNEN VARLIKLAR

KSYK

DURAN VARLIKLAR

USYK

SERMAYE

BİLANÇONUN
AKTİF TARAFI
HER ZAMAN
PASİF
TARAFINA
EŞİTTİR

O HALDE
TEMEL BİLANÇO DENGESİNİ
OLUŞTURALIM
VARLIK = SERMAYE
VARLIKLAR = BORÇLAR + ÖZ SERMAYE

MEVCUTLAR + ALACAKLAR = BORÇLAR + ÖZSERMAYE

SERMAYE KOYMA
Dönen
Varlıklar

+

100 KASA

200.000

+

Duran
Varlıklar
Duran
Varlıklar
-0-

=

=

Kısa Vadeli
+
Yabancı
Kaynaklar

Uzun Vadeli
Yabancı
Kaynaklar

Kısa Vadeli
+
Yabancı
Kaynaklar
-0-

Uzun Vadeli
Yabancı
Kaynaklar
-0-

Öz Kaynaklar
+
500 SERMAYE
+

200.000

MADDİ DURAN VARLIK ALIMI
100 KASA

108.000

191 İNDİRİLECEK KDV

12.000

+

252 BİNALAR

80.000

=

Kısa Vadeli
Yabancı +
Kaynaklar
-0-

Uzun Vadeli
500 SERMAYE
Yabancı
200.000
+
Kaynaklar
-0-

VERSİYE MAL ALIMI
100 KASA
108.000
153 TİCARİ MALLAR

+

252BİNALAR
80.000

=

320 SATICILAR

11.500

Uzun Vadeli
Yabancı
Kaynaklar
-0-

+

10.000

191 İNDİRİLECEK KDV
12.000 + 1.500

500 SERMAYE
200.000
+

BORÇLARIN ÖDENMESİ
100 KASA
252 BİNALAR
108.000 – 11.500 = 96.500+
80.000
153 TİCARİ MALLAR
10.000
191 İNDİRİLECEK KDV
13.500

=

Kısa Vadeli
Yabancı
Kaynaklar

-0-

+

Uzun Vadeli
Yabancı
Kaynaklar
-0-

500 SERMAYE
+ 200.000

Finansal Muhasebe Genel
Kurallar
• Genel
Temel
• Kabul
Muhasebe
• Görmüş
Kavramları
• Muhasebe
• Prensipleri

GKGMP
Temel Muhasebe Kavramları














Sosyal Sorumluluk
Kişilik
İşletmenin Sürekliliği
Dönemsellik
Para ile Ölçülme
Maliyet Esası
Tarafsızlık ve Belgelendirme
Tutarlılık
Tam Açıklama
İhtiyatlılık
Önemlilik
Özün Önceliği

Sosyal Sorumluluk Kavramı
Muhasebeci, muhasebe kurallarının
uygulamasından doğan

SONUÇLARI
göstermekten sorumludur.

Kişilik Kavramı
Farklı varlık ve amaç
veya
kavramsal gerçek

•Ekonomik Varlık
•İşletme sahibinin Varlığı

İşletmenin Sürekliliği
Kavramı
Teşebbüs varolan faaliyetlerini
götürebildiği sürece çalışmaya devam
edecektir

Parayla Ölçülme
Kavramı
Para cinsinden tanımlanması mümkün
işlem verisi , ekonomik varlığın muhasebe
kaydında ESASTIR.

Dönemsellik
Kavramı
İşletmenin ekonomik hayatı suni zaman
periyotlarına bölünebilir

Maliyet Esası
Kavramı
varlıklar elde etme maliyeti
kaydedilmelidirler

Tarafsızlık ve Belgelendirme
Kavramı
Tüm muhasebe kayıtları fatura ve
fiş gibi objektif

BELGE

ile desteklenmelidirler

Tutarlılık Kavramı
Genel Kabul Görmüş Muhasebe Prensipleri
(GKGMP),
metotlar ve prosedürler
tüm dönemlerde karşılaştırılabilir olmalıdır.

Tam Açıklama Kavramı
Mali tabloları kullananların kararlarını
etkileyecek durumlar ve olaylar açıkça ifade
edilmelidir

İhtiyatlılık Kavramı
•Satışlar, gelirler
gerçekleşmeden kaydedilmez
•Tüm bilinen borçlar ve kayıplar
tam miktarlarının belli olup
olmamasına bakılmaksızın
kaydedilirler

Önemlilik Kavramı
bütünü etkilemeyecek kadar küçük
miktarlar sözkonusu olduğunda,
teorik olarak doğru muhasebe
prosedürlerinin uygulaması anlam
taşımaz

Özün Önceliği
Kavramı
Eğer öz göz ardı edilmiyorsa,
sadece muhasebe raporlarının form
ve formatları değil,
bir direktif bile göz ardı edilebilir.


Slide 12

TEMEL MUHASEBE BİLGİLERİ

DOÇ.DR. S.BURAK ARZOVA

[email protected]
http://mimoza.marmara.edu.tr/~burakarzova

DEĞER YARATMA SÜRECİ
• KENDİME NE DEĞER KATTIM ?

•ÇEVREME, ARKADAŞLARIMA YA DA AİLEME
NE DEĞER KATTIM ?
• TOPLUMA NE DEĞER KATTIM ?

FAALİYETLERİNE GÖRE
İŞLETMELER
• ZİRAİ İŞLETMELER

•SINAİ İŞLETMELER
•HİZMET İŞLETMELERİ

•TİCARİ İŞLETMELER

FAALİYETLERİNDE GÜDÜLEN
AMAÇLARA GÖRE İŞLETMELER
• ÖZEL İŞLETMELER

• KAMU KESİMİ İŞLETMELERİ
• VAKIFLAR VE DERNEKLER

İşletme Organizasyonlarının
Çeşitleri
• Kişisel işletmeler – bir kişinin sahip olduğu işletmeler, gelir
vergisi mükellefi
• Şirketler
– Adi şirketler– birden fazla kişinin sahip olduğu işletmeler,
gelir vergisi mükellefi
– Ticaret şirketleri
• Şahıs şirketleri– birden fazla kişinin sahip olduğu işletmeler, gelir
vergisi mükellefi
– Kolllektif şirket
– Adi komandit şirket

tüzel

• Sermaye şirketleri – ayrı bir
kişiliği olan ve
hissedarlarının sahip olduğu işletmeler,
kurumlar vergisi mükellefi
– Anonim şirket
– Limited şirket
– Sermayesi paylara bölünmüş komandit şirket

İŞLETME NEDİR?
İŞLETME; CANLILARIN İHTİYAÇLARINI
GİDERMEK AMACIYLA ÜRETİM
FAKTÖRLERİNİ SİSTEMLİ BİR ŞEKİLDE
BİRARAYA GETİREN, İŞLEYEN VE İŞLETEN
BİR BİRİMDİR

İŞLETME’NİN AMAÇLARI NELERDİR?
1. KARLILIK
2. BÜYÜME
3. SÜREKLİLİK

Finansal Bilgilerin
Kullanıcıları
• İç kullanıcılar – planlayan, işyerinin organizasyonu
ve işletilmesini sağlayan yöneticiler
• Dış kullanıcılar – Yatırımcılar (hissedarlar)
– Kredi sağlayanlar
– Diğerleri
•
•
•
•
•
•

Vergi dairesi
Devlet
Müşteriler
İşçi sendikaları
Ekonomik planlayıcılar
Kamuoyu

İç Kullanıcılar Tarafından
Sorulan Sorular

•
•
•
•

Nakit faturaları ödemeye yeterli mi?
Üretilen her birim ürünün maliyeti nedir?
Bu yıl işçilere zam verebilecek miyiz?
Hangi üretim hattı daha yararlı?

Dış Kullanıcılar Tarafından
Sorulan Sorular
• Şirket yeterli gelir elde ediyor mu?
• Şirket rakipleriyle nicelik ve yararlılık
açısından nasıl mukayese edilebilir?
• Şirket borçlarını vadesi geldiğinde
ödeyebilecek mi?

Finansal Muhasebe neyi
başarmayı hedefliyor?

KARAR VERME
için en faydalı mali bilgileri sağlamayı...

Muhasebeye
neden ihtiyaç duyarız?
İşletme yönetimi sürecinin fonksiyonları olarak adlandırılan
•Tedarik,
•Üretim,
•Finansman,
•Pazarlama,
•Kontrol ve
•Araştırma-geliştirme

Bir sonraki aşamada veya gelecekte

ne yapılacağına karar verirken

muhasebeye ihtiyaç duyarlar.

Muhasebe

İktisat ve işletme dünyasında kullanılan bir terim olarak muhasebe,
 sanat,
 bilim ve
VERİLERİN TOPLANMASI ve saptama,
ölçme
kayıt VERİLERİN İLETİLMESİ sınıflandırma
özet
yorumlama - ile ilgili işletmenin

lisanı olan bir uygulamadır.

Böylece,
• yönetim,
•işletme varlıklarının sahipleri ve
•diğer ilgililer
Amaçlarına uygun ihtiyaç duydukları bilgilere sahip olurlar.

VARLIK NEDİR?
İŞLETMENİN İŞLETİLEBİLMESİ İÇİN,
İŞLETMENİN SAHİP OLDUĞU VE ELLE
TUTULUP, GÖZLE GÖRÜLEN HER TÜRLÜ
DEĞER

SERMAYE NEDİR?
İŞLETMENİN İŞLETİLEBİLMESİ İÇİN,
İŞLETMENİN SAHİP OLDUĞU VARLIKLARIN
KAYNAĞI

İŞLETME BİLANÇOSUNDA NELER
YER ALIR?
AKTİF

VARLIK

PASİF

SERMAYE

İŞLETME BİLANÇOSUNDA NELER
YER ALIR?
AKTİF

PASİF

DÖNEN VARLIKLAR

KSYK

DURAN VARLIKLAR

USYK

SERMAYE

BİLANÇONUN
AKTİF TARAFI
HER ZAMAN
PASİF
TARAFINA
EŞİTTİR

O HALDE
TEMEL BİLANÇO DENGESİNİ
OLUŞTURALIM
VARLIK = SERMAYE
VARLIKLAR = BORÇLAR + ÖZ SERMAYE

MEVCUTLAR + ALACAKLAR = BORÇLAR + ÖZSERMAYE

SERMAYE KOYMA
Dönen
Varlıklar

+

100 KASA

200.000

+

Duran
Varlıklar
Duran
Varlıklar
-0-

=

=

Kısa Vadeli
+
Yabancı
Kaynaklar

Uzun Vadeli
Yabancı
Kaynaklar

Kısa Vadeli
+
Yabancı
Kaynaklar
-0-

Uzun Vadeli
Yabancı
Kaynaklar
-0-

Öz Kaynaklar
+
500 SERMAYE
+

200.000

MADDİ DURAN VARLIK ALIMI
100 KASA

108.000

191 İNDİRİLECEK KDV

12.000

+

252 BİNALAR

80.000

=

Kısa Vadeli
Yabancı +
Kaynaklar
-0-

Uzun Vadeli
500 SERMAYE
Yabancı
200.000
+
Kaynaklar
-0-

VERSİYE MAL ALIMI
100 KASA
108.000
153 TİCARİ MALLAR

+

252BİNALAR
80.000

=

320 SATICILAR

11.500

Uzun Vadeli
Yabancı
Kaynaklar
-0-

+

10.000

191 İNDİRİLECEK KDV
12.000 + 1.500

500 SERMAYE
200.000
+

BORÇLARIN ÖDENMESİ
100 KASA
252 BİNALAR
108.000 – 11.500 = 96.500+
80.000
153 TİCARİ MALLAR
10.000
191 İNDİRİLECEK KDV
13.500

=

Kısa Vadeli
Yabancı
Kaynaklar

-0-

+

Uzun Vadeli
Yabancı
Kaynaklar
-0-

500 SERMAYE
+ 200.000

Finansal Muhasebe Genel
Kurallar
• Genel
Temel
• Kabul
Muhasebe
• Görmüş
Kavramları
• Muhasebe
• Prensipleri

GKGMP
Temel Muhasebe Kavramları














Sosyal Sorumluluk
Kişilik
İşletmenin Sürekliliği
Dönemsellik
Para ile Ölçülme
Maliyet Esası
Tarafsızlık ve Belgelendirme
Tutarlılık
Tam Açıklama
İhtiyatlılık
Önemlilik
Özün Önceliği

Sosyal Sorumluluk Kavramı
Muhasebeci, muhasebe kurallarının
uygulamasından doğan

SONUÇLARI
göstermekten sorumludur.

Kişilik Kavramı
Farklı varlık ve amaç
veya
kavramsal gerçek

•Ekonomik Varlık
•İşletme sahibinin Varlığı

İşletmenin Sürekliliği
Kavramı
Teşebbüs varolan faaliyetlerini
götürebildiği sürece çalışmaya devam
edecektir

Parayla Ölçülme
Kavramı
Para cinsinden tanımlanması mümkün
işlem verisi , ekonomik varlığın muhasebe
kaydında ESASTIR.

Dönemsellik
Kavramı
İşletmenin ekonomik hayatı suni zaman
periyotlarına bölünebilir

Maliyet Esası
Kavramı
varlıklar elde etme maliyeti
kaydedilmelidirler

Tarafsızlık ve Belgelendirme
Kavramı
Tüm muhasebe kayıtları fatura ve
fiş gibi objektif

BELGE

ile desteklenmelidirler

Tutarlılık Kavramı
Genel Kabul Görmüş Muhasebe Prensipleri
(GKGMP),
metotlar ve prosedürler
tüm dönemlerde karşılaştırılabilir olmalıdır.

Tam Açıklama Kavramı
Mali tabloları kullananların kararlarını
etkileyecek durumlar ve olaylar açıkça ifade
edilmelidir

İhtiyatlılık Kavramı
•Satışlar, gelirler
gerçekleşmeden kaydedilmez
•Tüm bilinen borçlar ve kayıplar
tam miktarlarının belli olup
olmamasına bakılmaksızın
kaydedilirler

Önemlilik Kavramı
bütünü etkilemeyecek kadar küçük
miktarlar sözkonusu olduğunda,
teorik olarak doğru muhasebe
prosedürlerinin uygulaması anlam
taşımaz

Özün Önceliği
Kavramı
Eğer öz göz ardı edilmiyorsa,
sadece muhasebe raporlarının form
ve formatları değil,
bir direktif bile göz ardı edilebilir.


Slide 13

TEMEL MUHASEBE BİLGİLERİ

DOÇ.DR. S.BURAK ARZOVA

[email protected]
http://mimoza.marmara.edu.tr/~burakarzova

DEĞER YARATMA SÜRECİ
• KENDİME NE DEĞER KATTIM ?

•ÇEVREME, ARKADAŞLARIMA YA DA AİLEME
NE DEĞER KATTIM ?
• TOPLUMA NE DEĞER KATTIM ?

FAALİYETLERİNE GÖRE
İŞLETMELER
• ZİRAİ İŞLETMELER

•SINAİ İŞLETMELER
•HİZMET İŞLETMELERİ

•TİCARİ İŞLETMELER

FAALİYETLERİNDE GÜDÜLEN
AMAÇLARA GÖRE İŞLETMELER
• ÖZEL İŞLETMELER

• KAMU KESİMİ İŞLETMELERİ
• VAKIFLAR VE DERNEKLER

İşletme Organizasyonlarının
Çeşitleri
• Kişisel işletmeler – bir kişinin sahip olduğu işletmeler, gelir
vergisi mükellefi
• Şirketler
– Adi şirketler– birden fazla kişinin sahip olduğu işletmeler,
gelir vergisi mükellefi
– Ticaret şirketleri
• Şahıs şirketleri– birden fazla kişinin sahip olduğu işletmeler, gelir
vergisi mükellefi
– Kolllektif şirket
– Adi komandit şirket

tüzel

• Sermaye şirketleri – ayrı bir
kişiliği olan ve
hissedarlarının sahip olduğu işletmeler,
kurumlar vergisi mükellefi
– Anonim şirket
– Limited şirket
– Sermayesi paylara bölünmüş komandit şirket

İŞLETME NEDİR?
İŞLETME; CANLILARIN İHTİYAÇLARINI
GİDERMEK AMACIYLA ÜRETİM
FAKTÖRLERİNİ SİSTEMLİ BİR ŞEKİLDE
BİRARAYA GETİREN, İŞLEYEN VE İŞLETEN
BİR BİRİMDİR

İŞLETME’NİN AMAÇLARI NELERDİR?
1. KARLILIK
2. BÜYÜME
3. SÜREKLİLİK

Finansal Bilgilerin
Kullanıcıları
• İç kullanıcılar – planlayan, işyerinin organizasyonu
ve işletilmesini sağlayan yöneticiler
• Dış kullanıcılar – Yatırımcılar (hissedarlar)
– Kredi sağlayanlar
– Diğerleri
•
•
•
•
•
•

Vergi dairesi
Devlet
Müşteriler
İşçi sendikaları
Ekonomik planlayıcılar
Kamuoyu

İç Kullanıcılar Tarafından
Sorulan Sorular

•
•
•
•

Nakit faturaları ödemeye yeterli mi?
Üretilen her birim ürünün maliyeti nedir?
Bu yıl işçilere zam verebilecek miyiz?
Hangi üretim hattı daha yararlı?

Dış Kullanıcılar Tarafından
Sorulan Sorular
• Şirket yeterli gelir elde ediyor mu?
• Şirket rakipleriyle nicelik ve yararlılık
açısından nasıl mukayese edilebilir?
• Şirket borçlarını vadesi geldiğinde
ödeyebilecek mi?

Finansal Muhasebe neyi
başarmayı hedefliyor?

KARAR VERME
için en faydalı mali bilgileri sağlamayı...

Muhasebeye
neden ihtiyaç duyarız?
İşletme yönetimi sürecinin fonksiyonları olarak adlandırılan
•Tedarik,
•Üretim,
•Finansman,
•Pazarlama,
•Kontrol ve
•Araştırma-geliştirme

Bir sonraki aşamada veya gelecekte

ne yapılacağına karar verirken

muhasebeye ihtiyaç duyarlar.

Muhasebe

İktisat ve işletme dünyasında kullanılan bir terim olarak muhasebe,
 sanat,
 bilim ve
VERİLERİN TOPLANMASI ve saptama,
ölçme
kayıt VERİLERİN İLETİLMESİ sınıflandırma
özet
yorumlama - ile ilgili işletmenin

lisanı olan bir uygulamadır.

Böylece,
• yönetim,
•işletme varlıklarının sahipleri ve
•diğer ilgililer
Amaçlarına uygun ihtiyaç duydukları bilgilere sahip olurlar.

VARLIK NEDİR?
İŞLETMENİN İŞLETİLEBİLMESİ İÇİN,
İŞLETMENİN SAHİP OLDUĞU VE ELLE
TUTULUP, GÖZLE GÖRÜLEN HER TÜRLÜ
DEĞER

SERMAYE NEDİR?
İŞLETMENİN İŞLETİLEBİLMESİ İÇİN,
İŞLETMENİN SAHİP OLDUĞU VARLIKLARIN
KAYNAĞI

İŞLETME BİLANÇOSUNDA NELER
YER ALIR?
AKTİF

VARLIK

PASİF

SERMAYE

İŞLETME BİLANÇOSUNDA NELER
YER ALIR?
AKTİF

PASİF

DÖNEN VARLIKLAR

KSYK

DURAN VARLIKLAR

USYK

SERMAYE

BİLANÇONUN
AKTİF TARAFI
HER ZAMAN
PASİF
TARAFINA
EŞİTTİR

O HALDE
TEMEL BİLANÇO DENGESİNİ
OLUŞTURALIM
VARLIK = SERMAYE
VARLIKLAR = BORÇLAR + ÖZ SERMAYE

MEVCUTLAR + ALACAKLAR = BORÇLAR + ÖZSERMAYE

SERMAYE KOYMA
Dönen
Varlıklar

+

100 KASA

200.000

+

Duran
Varlıklar
Duran
Varlıklar
-0-

=

=

Kısa Vadeli
+
Yabancı
Kaynaklar

Uzun Vadeli
Yabancı
Kaynaklar

Kısa Vadeli
+
Yabancı
Kaynaklar
-0-

Uzun Vadeli
Yabancı
Kaynaklar
-0-

Öz Kaynaklar
+
500 SERMAYE
+

200.000

MADDİ DURAN VARLIK ALIMI
100 KASA

108.000

191 İNDİRİLECEK KDV

12.000

+

252 BİNALAR

80.000

=

Kısa Vadeli
Yabancı +
Kaynaklar
-0-

Uzun Vadeli
500 SERMAYE
Yabancı
200.000
+
Kaynaklar
-0-

VERSİYE MAL ALIMI
100 KASA
108.000
153 TİCARİ MALLAR

+

252BİNALAR
80.000

=

320 SATICILAR

11.500

Uzun Vadeli
Yabancı
Kaynaklar
-0-

+

10.000

191 İNDİRİLECEK KDV
12.000 + 1.500

500 SERMAYE
200.000
+

BORÇLARIN ÖDENMESİ
100 KASA
252 BİNALAR
108.000 – 11.500 = 96.500+
80.000
153 TİCARİ MALLAR
10.000
191 İNDİRİLECEK KDV
13.500

=

Kısa Vadeli
Yabancı
Kaynaklar

-0-

+

Uzun Vadeli
Yabancı
Kaynaklar
-0-

500 SERMAYE
+ 200.000

Finansal Muhasebe Genel
Kurallar
• Genel
Temel
• Kabul
Muhasebe
• Görmüş
Kavramları
• Muhasebe
• Prensipleri

GKGMP
Temel Muhasebe Kavramları














Sosyal Sorumluluk
Kişilik
İşletmenin Sürekliliği
Dönemsellik
Para ile Ölçülme
Maliyet Esası
Tarafsızlık ve Belgelendirme
Tutarlılık
Tam Açıklama
İhtiyatlılık
Önemlilik
Özün Önceliği

Sosyal Sorumluluk Kavramı
Muhasebeci, muhasebe kurallarının
uygulamasından doğan

SONUÇLARI
göstermekten sorumludur.

Kişilik Kavramı
Farklı varlık ve amaç
veya
kavramsal gerçek

•Ekonomik Varlık
•İşletme sahibinin Varlığı

İşletmenin Sürekliliği
Kavramı
Teşebbüs varolan faaliyetlerini
götürebildiği sürece çalışmaya devam
edecektir

Parayla Ölçülme
Kavramı
Para cinsinden tanımlanması mümkün
işlem verisi , ekonomik varlığın muhasebe
kaydında ESASTIR.

Dönemsellik
Kavramı
İşletmenin ekonomik hayatı suni zaman
periyotlarına bölünebilir

Maliyet Esası
Kavramı
varlıklar elde etme maliyeti
kaydedilmelidirler

Tarafsızlık ve Belgelendirme
Kavramı
Tüm muhasebe kayıtları fatura ve
fiş gibi objektif

BELGE

ile desteklenmelidirler

Tutarlılık Kavramı
Genel Kabul Görmüş Muhasebe Prensipleri
(GKGMP),
metotlar ve prosedürler
tüm dönemlerde karşılaştırılabilir olmalıdır.

Tam Açıklama Kavramı
Mali tabloları kullananların kararlarını
etkileyecek durumlar ve olaylar açıkça ifade
edilmelidir

İhtiyatlılık Kavramı
•Satışlar, gelirler
gerçekleşmeden kaydedilmez
•Tüm bilinen borçlar ve kayıplar
tam miktarlarının belli olup
olmamasına bakılmaksızın
kaydedilirler

Önemlilik Kavramı
bütünü etkilemeyecek kadar küçük
miktarlar sözkonusu olduğunda,
teorik olarak doğru muhasebe
prosedürlerinin uygulaması anlam
taşımaz

Özün Önceliği
Kavramı
Eğer öz göz ardı edilmiyorsa,
sadece muhasebe raporlarının form
ve formatları değil,
bir direktif bile göz ardı edilebilir.


Slide 14

TEMEL MUHASEBE BİLGİLERİ

DOÇ.DR. S.BURAK ARZOVA

[email protected]
http://mimoza.marmara.edu.tr/~burakarzova

DEĞER YARATMA SÜRECİ
• KENDİME NE DEĞER KATTIM ?

•ÇEVREME, ARKADAŞLARIMA YA DA AİLEME
NE DEĞER KATTIM ?
• TOPLUMA NE DEĞER KATTIM ?

FAALİYETLERİNE GÖRE
İŞLETMELER
• ZİRAİ İŞLETMELER

•SINAİ İŞLETMELER
•HİZMET İŞLETMELERİ

•TİCARİ İŞLETMELER

FAALİYETLERİNDE GÜDÜLEN
AMAÇLARA GÖRE İŞLETMELER
• ÖZEL İŞLETMELER

• KAMU KESİMİ İŞLETMELERİ
• VAKIFLAR VE DERNEKLER

İşletme Organizasyonlarının
Çeşitleri
• Kişisel işletmeler – bir kişinin sahip olduğu işletmeler, gelir
vergisi mükellefi
• Şirketler
– Adi şirketler– birden fazla kişinin sahip olduğu işletmeler,
gelir vergisi mükellefi
– Ticaret şirketleri
• Şahıs şirketleri– birden fazla kişinin sahip olduğu işletmeler, gelir
vergisi mükellefi
– Kolllektif şirket
– Adi komandit şirket

tüzel

• Sermaye şirketleri – ayrı bir
kişiliği olan ve
hissedarlarının sahip olduğu işletmeler,
kurumlar vergisi mükellefi
– Anonim şirket
– Limited şirket
– Sermayesi paylara bölünmüş komandit şirket

İŞLETME NEDİR?
İŞLETME; CANLILARIN İHTİYAÇLARINI
GİDERMEK AMACIYLA ÜRETİM
FAKTÖRLERİNİ SİSTEMLİ BİR ŞEKİLDE
BİRARAYA GETİREN, İŞLEYEN VE İŞLETEN
BİR BİRİMDİR

İŞLETME’NİN AMAÇLARI NELERDİR?
1. KARLILIK
2. BÜYÜME
3. SÜREKLİLİK

Finansal Bilgilerin
Kullanıcıları
• İç kullanıcılar – planlayan, işyerinin organizasyonu
ve işletilmesini sağlayan yöneticiler
• Dış kullanıcılar – Yatırımcılar (hissedarlar)
– Kredi sağlayanlar
– Diğerleri
•
•
•
•
•
•

Vergi dairesi
Devlet
Müşteriler
İşçi sendikaları
Ekonomik planlayıcılar
Kamuoyu

İç Kullanıcılar Tarafından
Sorulan Sorular

•
•
•
•

Nakit faturaları ödemeye yeterli mi?
Üretilen her birim ürünün maliyeti nedir?
Bu yıl işçilere zam verebilecek miyiz?
Hangi üretim hattı daha yararlı?

Dış Kullanıcılar Tarafından
Sorulan Sorular
• Şirket yeterli gelir elde ediyor mu?
• Şirket rakipleriyle nicelik ve yararlılık
açısından nasıl mukayese edilebilir?
• Şirket borçlarını vadesi geldiğinde
ödeyebilecek mi?

Finansal Muhasebe neyi
başarmayı hedefliyor?

KARAR VERME
için en faydalı mali bilgileri sağlamayı...

Muhasebeye
neden ihtiyaç duyarız?
İşletme yönetimi sürecinin fonksiyonları olarak adlandırılan
•Tedarik,
•Üretim,
•Finansman,
•Pazarlama,
•Kontrol ve
•Araştırma-geliştirme

Bir sonraki aşamada veya gelecekte

ne yapılacağına karar verirken

muhasebeye ihtiyaç duyarlar.

Muhasebe

İktisat ve işletme dünyasında kullanılan bir terim olarak muhasebe,
 sanat,
 bilim ve
VERİLERİN TOPLANMASI ve saptama,
ölçme
kayıt VERİLERİN İLETİLMESİ sınıflandırma
özet
yorumlama - ile ilgili işletmenin

lisanı olan bir uygulamadır.

Böylece,
• yönetim,
•işletme varlıklarının sahipleri ve
•diğer ilgililer
Amaçlarına uygun ihtiyaç duydukları bilgilere sahip olurlar.

VARLIK NEDİR?
İŞLETMENİN İŞLETİLEBİLMESİ İÇİN,
İŞLETMENİN SAHİP OLDUĞU VE ELLE
TUTULUP, GÖZLE GÖRÜLEN HER TÜRLÜ
DEĞER

SERMAYE NEDİR?
İŞLETMENİN İŞLETİLEBİLMESİ İÇİN,
İŞLETMENİN SAHİP OLDUĞU VARLIKLARIN
KAYNAĞI

İŞLETME BİLANÇOSUNDA NELER
YER ALIR?
AKTİF

VARLIK

PASİF

SERMAYE

İŞLETME BİLANÇOSUNDA NELER
YER ALIR?
AKTİF

PASİF

DÖNEN VARLIKLAR

KSYK

DURAN VARLIKLAR

USYK

SERMAYE

BİLANÇONUN
AKTİF TARAFI
HER ZAMAN
PASİF
TARAFINA
EŞİTTİR

O HALDE
TEMEL BİLANÇO DENGESİNİ
OLUŞTURALIM
VARLIK = SERMAYE
VARLIKLAR = BORÇLAR + ÖZ SERMAYE

MEVCUTLAR + ALACAKLAR = BORÇLAR + ÖZSERMAYE

SERMAYE KOYMA
Dönen
Varlıklar

+

100 KASA

200.000

+

Duran
Varlıklar
Duran
Varlıklar
-0-

=

=

Kısa Vadeli
+
Yabancı
Kaynaklar

Uzun Vadeli
Yabancı
Kaynaklar

Kısa Vadeli
+
Yabancı
Kaynaklar
-0-

Uzun Vadeli
Yabancı
Kaynaklar
-0-

Öz Kaynaklar
+
500 SERMAYE
+

200.000

MADDİ DURAN VARLIK ALIMI
100 KASA

108.000

191 İNDİRİLECEK KDV

12.000

+

252 BİNALAR

80.000

=

Kısa Vadeli
Yabancı +
Kaynaklar
-0-

Uzun Vadeli
500 SERMAYE
Yabancı
200.000
+
Kaynaklar
-0-

VERSİYE MAL ALIMI
100 KASA
108.000
153 TİCARİ MALLAR

+

252BİNALAR
80.000

=

320 SATICILAR

11.500

Uzun Vadeli
Yabancı
Kaynaklar
-0-

+

10.000

191 İNDİRİLECEK KDV
12.000 + 1.500

500 SERMAYE
200.000
+

BORÇLARIN ÖDENMESİ
100 KASA
252 BİNALAR
108.000 – 11.500 = 96.500+
80.000
153 TİCARİ MALLAR
10.000
191 İNDİRİLECEK KDV
13.500

=

Kısa Vadeli
Yabancı
Kaynaklar

-0-

+

Uzun Vadeli
Yabancı
Kaynaklar
-0-

500 SERMAYE
+ 200.000

Finansal Muhasebe Genel
Kurallar
• Genel
Temel
• Kabul
Muhasebe
• Görmüş
Kavramları
• Muhasebe
• Prensipleri

GKGMP
Temel Muhasebe Kavramları














Sosyal Sorumluluk
Kişilik
İşletmenin Sürekliliği
Dönemsellik
Para ile Ölçülme
Maliyet Esası
Tarafsızlık ve Belgelendirme
Tutarlılık
Tam Açıklama
İhtiyatlılık
Önemlilik
Özün Önceliği

Sosyal Sorumluluk Kavramı
Muhasebeci, muhasebe kurallarının
uygulamasından doğan

SONUÇLARI
göstermekten sorumludur.

Kişilik Kavramı
Farklı varlık ve amaç
veya
kavramsal gerçek

•Ekonomik Varlık
•İşletme sahibinin Varlığı

İşletmenin Sürekliliği
Kavramı
Teşebbüs varolan faaliyetlerini
götürebildiği sürece çalışmaya devam
edecektir

Parayla Ölçülme
Kavramı
Para cinsinden tanımlanması mümkün
işlem verisi , ekonomik varlığın muhasebe
kaydında ESASTIR.

Dönemsellik
Kavramı
İşletmenin ekonomik hayatı suni zaman
periyotlarına bölünebilir

Maliyet Esası
Kavramı
varlıklar elde etme maliyeti
kaydedilmelidirler

Tarafsızlık ve Belgelendirme
Kavramı
Tüm muhasebe kayıtları fatura ve
fiş gibi objektif

BELGE

ile desteklenmelidirler

Tutarlılık Kavramı
Genel Kabul Görmüş Muhasebe Prensipleri
(GKGMP),
metotlar ve prosedürler
tüm dönemlerde karşılaştırılabilir olmalıdır.

Tam Açıklama Kavramı
Mali tabloları kullananların kararlarını
etkileyecek durumlar ve olaylar açıkça ifade
edilmelidir

İhtiyatlılık Kavramı
•Satışlar, gelirler
gerçekleşmeden kaydedilmez
•Tüm bilinen borçlar ve kayıplar
tam miktarlarının belli olup
olmamasına bakılmaksızın
kaydedilirler

Önemlilik Kavramı
bütünü etkilemeyecek kadar küçük
miktarlar sözkonusu olduğunda,
teorik olarak doğru muhasebe
prosedürlerinin uygulaması anlam
taşımaz

Özün Önceliği
Kavramı
Eğer öz göz ardı edilmiyorsa,
sadece muhasebe raporlarının form
ve formatları değil,
bir direktif bile göz ardı edilebilir.


Slide 15

TEMEL MUHASEBE BİLGİLERİ

DOÇ.DR. S.BURAK ARZOVA

[email protected]
http://mimoza.marmara.edu.tr/~burakarzova

DEĞER YARATMA SÜRECİ
• KENDİME NE DEĞER KATTIM ?

•ÇEVREME, ARKADAŞLARIMA YA DA AİLEME
NE DEĞER KATTIM ?
• TOPLUMA NE DEĞER KATTIM ?

FAALİYETLERİNE GÖRE
İŞLETMELER
• ZİRAİ İŞLETMELER

•SINAİ İŞLETMELER
•HİZMET İŞLETMELERİ

•TİCARİ İŞLETMELER

FAALİYETLERİNDE GÜDÜLEN
AMAÇLARA GÖRE İŞLETMELER
• ÖZEL İŞLETMELER

• KAMU KESİMİ İŞLETMELERİ
• VAKIFLAR VE DERNEKLER

İşletme Organizasyonlarının
Çeşitleri
• Kişisel işletmeler – bir kişinin sahip olduğu işletmeler, gelir
vergisi mükellefi
• Şirketler
– Adi şirketler– birden fazla kişinin sahip olduğu işletmeler,
gelir vergisi mükellefi
– Ticaret şirketleri
• Şahıs şirketleri– birden fazla kişinin sahip olduğu işletmeler, gelir
vergisi mükellefi
– Kolllektif şirket
– Adi komandit şirket

tüzel

• Sermaye şirketleri – ayrı bir
kişiliği olan ve
hissedarlarının sahip olduğu işletmeler,
kurumlar vergisi mükellefi
– Anonim şirket
– Limited şirket
– Sermayesi paylara bölünmüş komandit şirket

İŞLETME NEDİR?
İŞLETME; CANLILARIN İHTİYAÇLARINI
GİDERMEK AMACIYLA ÜRETİM
FAKTÖRLERİNİ SİSTEMLİ BİR ŞEKİLDE
BİRARAYA GETİREN, İŞLEYEN VE İŞLETEN
BİR BİRİMDİR

İŞLETME’NİN AMAÇLARI NELERDİR?
1. KARLILIK
2. BÜYÜME
3. SÜREKLİLİK

Finansal Bilgilerin
Kullanıcıları
• İç kullanıcılar – planlayan, işyerinin organizasyonu
ve işletilmesini sağlayan yöneticiler
• Dış kullanıcılar – Yatırımcılar (hissedarlar)
– Kredi sağlayanlar
– Diğerleri
•
•
•
•
•
•

Vergi dairesi
Devlet
Müşteriler
İşçi sendikaları
Ekonomik planlayıcılar
Kamuoyu

İç Kullanıcılar Tarafından
Sorulan Sorular

•
•
•
•

Nakit faturaları ödemeye yeterli mi?
Üretilen her birim ürünün maliyeti nedir?
Bu yıl işçilere zam verebilecek miyiz?
Hangi üretim hattı daha yararlı?

Dış Kullanıcılar Tarafından
Sorulan Sorular
• Şirket yeterli gelir elde ediyor mu?
• Şirket rakipleriyle nicelik ve yararlılık
açısından nasıl mukayese edilebilir?
• Şirket borçlarını vadesi geldiğinde
ödeyebilecek mi?

Finansal Muhasebe neyi
başarmayı hedefliyor?

KARAR VERME
için en faydalı mali bilgileri sağlamayı...

Muhasebeye
neden ihtiyaç duyarız?
İşletme yönetimi sürecinin fonksiyonları olarak adlandırılan
•Tedarik,
•Üretim,
•Finansman,
•Pazarlama,
•Kontrol ve
•Araştırma-geliştirme

Bir sonraki aşamada veya gelecekte

ne yapılacağına karar verirken

muhasebeye ihtiyaç duyarlar.

Muhasebe

İktisat ve işletme dünyasında kullanılan bir terim olarak muhasebe,
 sanat,
 bilim ve
VERİLERİN TOPLANMASI ve saptama,
ölçme
kayıt VERİLERİN İLETİLMESİ sınıflandırma
özet
yorumlama - ile ilgili işletmenin

lisanı olan bir uygulamadır.

Böylece,
• yönetim,
•işletme varlıklarının sahipleri ve
•diğer ilgililer
Amaçlarına uygun ihtiyaç duydukları bilgilere sahip olurlar.

VARLIK NEDİR?
İŞLETMENİN İŞLETİLEBİLMESİ İÇİN,
İŞLETMENİN SAHİP OLDUĞU VE ELLE
TUTULUP, GÖZLE GÖRÜLEN HER TÜRLÜ
DEĞER

SERMAYE NEDİR?
İŞLETMENİN İŞLETİLEBİLMESİ İÇİN,
İŞLETMENİN SAHİP OLDUĞU VARLIKLARIN
KAYNAĞI

İŞLETME BİLANÇOSUNDA NELER
YER ALIR?
AKTİF

VARLIK

PASİF

SERMAYE

İŞLETME BİLANÇOSUNDA NELER
YER ALIR?
AKTİF

PASİF

DÖNEN VARLIKLAR

KSYK

DURAN VARLIKLAR

USYK

SERMAYE

BİLANÇONUN
AKTİF TARAFI
HER ZAMAN
PASİF
TARAFINA
EŞİTTİR

O HALDE
TEMEL BİLANÇO DENGESİNİ
OLUŞTURALIM
VARLIK = SERMAYE
VARLIKLAR = BORÇLAR + ÖZ SERMAYE

MEVCUTLAR + ALACAKLAR = BORÇLAR + ÖZSERMAYE

SERMAYE KOYMA
Dönen
Varlıklar

+

100 KASA

200.000

+

Duran
Varlıklar
Duran
Varlıklar
-0-

=

=

Kısa Vadeli
+
Yabancı
Kaynaklar

Uzun Vadeli
Yabancı
Kaynaklar

Kısa Vadeli
+
Yabancı
Kaynaklar
-0-

Uzun Vadeli
Yabancı
Kaynaklar
-0-

Öz Kaynaklar
+
500 SERMAYE
+

200.000

MADDİ DURAN VARLIK ALIMI
100 KASA

108.000

191 İNDİRİLECEK KDV

12.000

+

252 BİNALAR

80.000

=

Kısa Vadeli
Yabancı +
Kaynaklar
-0-

Uzun Vadeli
500 SERMAYE
Yabancı
200.000
+
Kaynaklar
-0-

VERSİYE MAL ALIMI
100 KASA
108.000
153 TİCARİ MALLAR

+

252BİNALAR
80.000

=

320 SATICILAR

11.500

Uzun Vadeli
Yabancı
Kaynaklar
-0-

+

10.000

191 İNDİRİLECEK KDV
12.000 + 1.500

500 SERMAYE
200.000
+

BORÇLARIN ÖDENMESİ
100 KASA
252 BİNALAR
108.000 – 11.500 = 96.500+
80.000
153 TİCARİ MALLAR
10.000
191 İNDİRİLECEK KDV
13.500

=

Kısa Vadeli
Yabancı
Kaynaklar

-0-

+

Uzun Vadeli
Yabancı
Kaynaklar
-0-

500 SERMAYE
+ 200.000

Finansal Muhasebe Genel
Kurallar
• Genel
Temel
• Kabul
Muhasebe
• Görmüş
Kavramları
• Muhasebe
• Prensipleri

GKGMP
Temel Muhasebe Kavramları














Sosyal Sorumluluk
Kişilik
İşletmenin Sürekliliği
Dönemsellik
Para ile Ölçülme
Maliyet Esası
Tarafsızlık ve Belgelendirme
Tutarlılık
Tam Açıklama
İhtiyatlılık
Önemlilik
Özün Önceliği

Sosyal Sorumluluk Kavramı
Muhasebeci, muhasebe kurallarının
uygulamasından doğan

SONUÇLARI
göstermekten sorumludur.

Kişilik Kavramı
Farklı varlık ve amaç
veya
kavramsal gerçek

•Ekonomik Varlık
•İşletme sahibinin Varlığı

İşletmenin Sürekliliği
Kavramı
Teşebbüs varolan faaliyetlerini
götürebildiği sürece çalışmaya devam
edecektir

Parayla Ölçülme
Kavramı
Para cinsinden tanımlanması mümkün
işlem verisi , ekonomik varlığın muhasebe
kaydında ESASTIR.

Dönemsellik
Kavramı
İşletmenin ekonomik hayatı suni zaman
periyotlarına bölünebilir

Maliyet Esası
Kavramı
varlıklar elde etme maliyeti
kaydedilmelidirler

Tarafsızlık ve Belgelendirme
Kavramı
Tüm muhasebe kayıtları fatura ve
fiş gibi objektif

BELGE

ile desteklenmelidirler

Tutarlılık Kavramı
Genel Kabul Görmüş Muhasebe Prensipleri
(GKGMP),
metotlar ve prosedürler
tüm dönemlerde karşılaştırılabilir olmalıdır.

Tam Açıklama Kavramı
Mali tabloları kullananların kararlarını
etkileyecek durumlar ve olaylar açıkça ifade
edilmelidir

İhtiyatlılık Kavramı
•Satışlar, gelirler
gerçekleşmeden kaydedilmez
•Tüm bilinen borçlar ve kayıplar
tam miktarlarının belli olup
olmamasına bakılmaksızın
kaydedilirler

Önemlilik Kavramı
bütünü etkilemeyecek kadar küçük
miktarlar sözkonusu olduğunda,
teorik olarak doğru muhasebe
prosedürlerinin uygulaması anlam
taşımaz

Özün Önceliği
Kavramı
Eğer öz göz ardı edilmiyorsa,
sadece muhasebe raporlarının form
ve formatları değil,
bir direktif bile göz ardı edilebilir.


Slide 16

TEMEL MUHASEBE BİLGİLERİ

DOÇ.DR. S.BURAK ARZOVA

[email protected]
http://mimoza.marmara.edu.tr/~burakarzova

DEĞER YARATMA SÜRECİ
• KENDİME NE DEĞER KATTIM ?

•ÇEVREME, ARKADAŞLARIMA YA DA AİLEME
NE DEĞER KATTIM ?
• TOPLUMA NE DEĞER KATTIM ?

FAALİYETLERİNE GÖRE
İŞLETMELER
• ZİRAİ İŞLETMELER

•SINAİ İŞLETMELER
•HİZMET İŞLETMELERİ

•TİCARİ İŞLETMELER

FAALİYETLERİNDE GÜDÜLEN
AMAÇLARA GÖRE İŞLETMELER
• ÖZEL İŞLETMELER

• KAMU KESİMİ İŞLETMELERİ
• VAKIFLAR VE DERNEKLER

İşletme Organizasyonlarının
Çeşitleri
• Kişisel işletmeler – bir kişinin sahip olduğu işletmeler, gelir
vergisi mükellefi
• Şirketler
– Adi şirketler– birden fazla kişinin sahip olduğu işletmeler,
gelir vergisi mükellefi
– Ticaret şirketleri
• Şahıs şirketleri– birden fazla kişinin sahip olduğu işletmeler, gelir
vergisi mükellefi
– Kolllektif şirket
– Adi komandit şirket

tüzel

• Sermaye şirketleri – ayrı bir
kişiliği olan ve
hissedarlarının sahip olduğu işletmeler,
kurumlar vergisi mükellefi
– Anonim şirket
– Limited şirket
– Sermayesi paylara bölünmüş komandit şirket

İŞLETME NEDİR?
İŞLETME; CANLILARIN İHTİYAÇLARINI
GİDERMEK AMACIYLA ÜRETİM
FAKTÖRLERİNİ SİSTEMLİ BİR ŞEKİLDE
BİRARAYA GETİREN, İŞLEYEN VE İŞLETEN
BİR BİRİMDİR

İŞLETME’NİN AMAÇLARI NELERDİR?
1. KARLILIK
2. BÜYÜME
3. SÜREKLİLİK

Finansal Bilgilerin
Kullanıcıları
• İç kullanıcılar – planlayan, işyerinin organizasyonu
ve işletilmesini sağlayan yöneticiler
• Dış kullanıcılar – Yatırımcılar (hissedarlar)
– Kredi sağlayanlar
– Diğerleri
•
•
•
•
•
•

Vergi dairesi
Devlet
Müşteriler
İşçi sendikaları
Ekonomik planlayıcılar
Kamuoyu

İç Kullanıcılar Tarafından
Sorulan Sorular

•
•
•
•

Nakit faturaları ödemeye yeterli mi?
Üretilen her birim ürünün maliyeti nedir?
Bu yıl işçilere zam verebilecek miyiz?
Hangi üretim hattı daha yararlı?

Dış Kullanıcılar Tarafından
Sorulan Sorular
• Şirket yeterli gelir elde ediyor mu?
• Şirket rakipleriyle nicelik ve yararlılık
açısından nasıl mukayese edilebilir?
• Şirket borçlarını vadesi geldiğinde
ödeyebilecek mi?

Finansal Muhasebe neyi
başarmayı hedefliyor?

KARAR VERME
için en faydalı mali bilgileri sağlamayı...

Muhasebeye
neden ihtiyaç duyarız?
İşletme yönetimi sürecinin fonksiyonları olarak adlandırılan
•Tedarik,
•Üretim,
•Finansman,
•Pazarlama,
•Kontrol ve
•Araştırma-geliştirme

Bir sonraki aşamada veya gelecekte

ne yapılacağına karar verirken

muhasebeye ihtiyaç duyarlar.

Muhasebe

İktisat ve işletme dünyasında kullanılan bir terim olarak muhasebe,
 sanat,
 bilim ve
VERİLERİN TOPLANMASI ve saptama,
ölçme
kayıt VERİLERİN İLETİLMESİ sınıflandırma
özet
yorumlama - ile ilgili işletmenin

lisanı olan bir uygulamadır.

Böylece,
• yönetim,
•işletme varlıklarının sahipleri ve
•diğer ilgililer
Amaçlarına uygun ihtiyaç duydukları bilgilere sahip olurlar.

VARLIK NEDİR?
İŞLETMENİN İŞLETİLEBİLMESİ İÇİN,
İŞLETMENİN SAHİP OLDUĞU VE ELLE
TUTULUP, GÖZLE GÖRÜLEN HER TÜRLÜ
DEĞER

SERMAYE NEDİR?
İŞLETMENİN İŞLETİLEBİLMESİ İÇİN,
İŞLETMENİN SAHİP OLDUĞU VARLIKLARIN
KAYNAĞI

İŞLETME BİLANÇOSUNDA NELER
YER ALIR?
AKTİF

VARLIK

PASİF

SERMAYE

İŞLETME BİLANÇOSUNDA NELER
YER ALIR?
AKTİF

PASİF

DÖNEN VARLIKLAR

KSYK

DURAN VARLIKLAR

USYK

SERMAYE

BİLANÇONUN
AKTİF TARAFI
HER ZAMAN
PASİF
TARAFINA
EŞİTTİR

O HALDE
TEMEL BİLANÇO DENGESİNİ
OLUŞTURALIM
VARLIK = SERMAYE
VARLIKLAR = BORÇLAR + ÖZ SERMAYE

MEVCUTLAR + ALACAKLAR = BORÇLAR + ÖZSERMAYE

SERMAYE KOYMA
Dönen
Varlıklar

+

100 KASA

200.000

+

Duran
Varlıklar
Duran
Varlıklar
-0-

=

=

Kısa Vadeli
+
Yabancı
Kaynaklar

Uzun Vadeli
Yabancı
Kaynaklar

Kısa Vadeli
+
Yabancı
Kaynaklar
-0-

Uzun Vadeli
Yabancı
Kaynaklar
-0-

Öz Kaynaklar
+
500 SERMAYE
+

200.000

MADDİ DURAN VARLIK ALIMI
100 KASA

108.000

191 İNDİRİLECEK KDV

12.000

+

252 BİNALAR

80.000

=

Kısa Vadeli
Yabancı +
Kaynaklar
-0-

Uzun Vadeli
500 SERMAYE
Yabancı
200.000
+
Kaynaklar
-0-

VERSİYE MAL ALIMI
100 KASA
108.000
153 TİCARİ MALLAR

+

252BİNALAR
80.000

=

320 SATICILAR

11.500

Uzun Vadeli
Yabancı
Kaynaklar
-0-

+

10.000

191 İNDİRİLECEK KDV
12.000 + 1.500

500 SERMAYE
200.000
+

BORÇLARIN ÖDENMESİ
100 KASA
252 BİNALAR
108.000 – 11.500 = 96.500+
80.000
153 TİCARİ MALLAR
10.000
191 İNDİRİLECEK KDV
13.500

=

Kısa Vadeli
Yabancı
Kaynaklar

-0-

+

Uzun Vadeli
Yabancı
Kaynaklar
-0-

500 SERMAYE
+ 200.000

Finansal Muhasebe Genel
Kurallar
• Genel
Temel
• Kabul
Muhasebe
• Görmüş
Kavramları
• Muhasebe
• Prensipleri

GKGMP
Temel Muhasebe Kavramları














Sosyal Sorumluluk
Kişilik
İşletmenin Sürekliliği
Dönemsellik
Para ile Ölçülme
Maliyet Esası
Tarafsızlık ve Belgelendirme
Tutarlılık
Tam Açıklama
İhtiyatlılık
Önemlilik
Özün Önceliği

Sosyal Sorumluluk Kavramı
Muhasebeci, muhasebe kurallarının
uygulamasından doğan

SONUÇLARI
göstermekten sorumludur.

Kişilik Kavramı
Farklı varlık ve amaç
veya
kavramsal gerçek

•Ekonomik Varlık
•İşletme sahibinin Varlığı

İşletmenin Sürekliliği
Kavramı
Teşebbüs varolan faaliyetlerini
götürebildiği sürece çalışmaya devam
edecektir

Parayla Ölçülme
Kavramı
Para cinsinden tanımlanması mümkün
işlem verisi , ekonomik varlığın muhasebe
kaydında ESASTIR.

Dönemsellik
Kavramı
İşletmenin ekonomik hayatı suni zaman
periyotlarına bölünebilir

Maliyet Esası
Kavramı
varlıklar elde etme maliyeti
kaydedilmelidirler

Tarafsızlık ve Belgelendirme
Kavramı
Tüm muhasebe kayıtları fatura ve
fiş gibi objektif

BELGE

ile desteklenmelidirler

Tutarlılık Kavramı
Genel Kabul Görmüş Muhasebe Prensipleri
(GKGMP),
metotlar ve prosedürler
tüm dönemlerde karşılaştırılabilir olmalıdır.

Tam Açıklama Kavramı
Mali tabloları kullananların kararlarını
etkileyecek durumlar ve olaylar açıkça ifade
edilmelidir

İhtiyatlılık Kavramı
•Satışlar, gelirler
gerçekleşmeden kaydedilmez
•Tüm bilinen borçlar ve kayıplar
tam miktarlarının belli olup
olmamasına bakılmaksızın
kaydedilirler

Önemlilik Kavramı
bütünü etkilemeyecek kadar küçük
miktarlar sözkonusu olduğunda,
teorik olarak doğru muhasebe
prosedürlerinin uygulaması anlam
taşımaz

Özün Önceliği
Kavramı
Eğer öz göz ardı edilmiyorsa,
sadece muhasebe raporlarının form
ve formatları değil,
bir direktif bile göz ardı edilebilir.


Slide 17

TEMEL MUHASEBE BİLGİLERİ

DOÇ.DR. S.BURAK ARZOVA

[email protected]
http://mimoza.marmara.edu.tr/~burakarzova

DEĞER YARATMA SÜRECİ
• KENDİME NE DEĞER KATTIM ?

•ÇEVREME, ARKADAŞLARIMA YA DA AİLEME
NE DEĞER KATTIM ?
• TOPLUMA NE DEĞER KATTIM ?

FAALİYETLERİNE GÖRE
İŞLETMELER
• ZİRAİ İŞLETMELER

•SINAİ İŞLETMELER
•HİZMET İŞLETMELERİ

•TİCARİ İŞLETMELER

FAALİYETLERİNDE GÜDÜLEN
AMAÇLARA GÖRE İŞLETMELER
• ÖZEL İŞLETMELER

• KAMU KESİMİ İŞLETMELERİ
• VAKIFLAR VE DERNEKLER

İşletme Organizasyonlarının
Çeşitleri
• Kişisel işletmeler – bir kişinin sahip olduğu işletmeler, gelir
vergisi mükellefi
• Şirketler
– Adi şirketler– birden fazla kişinin sahip olduğu işletmeler,
gelir vergisi mükellefi
– Ticaret şirketleri
• Şahıs şirketleri– birden fazla kişinin sahip olduğu işletmeler, gelir
vergisi mükellefi
– Kolllektif şirket
– Adi komandit şirket

tüzel

• Sermaye şirketleri – ayrı bir
kişiliği olan ve
hissedarlarının sahip olduğu işletmeler,
kurumlar vergisi mükellefi
– Anonim şirket
– Limited şirket
– Sermayesi paylara bölünmüş komandit şirket

İŞLETME NEDİR?
İŞLETME; CANLILARIN İHTİYAÇLARINI
GİDERMEK AMACIYLA ÜRETİM
FAKTÖRLERİNİ SİSTEMLİ BİR ŞEKİLDE
BİRARAYA GETİREN, İŞLEYEN VE İŞLETEN
BİR BİRİMDİR

İŞLETME’NİN AMAÇLARI NELERDİR?
1. KARLILIK
2. BÜYÜME
3. SÜREKLİLİK

Finansal Bilgilerin
Kullanıcıları
• İç kullanıcılar – planlayan, işyerinin organizasyonu
ve işletilmesini sağlayan yöneticiler
• Dış kullanıcılar – Yatırımcılar (hissedarlar)
– Kredi sağlayanlar
– Diğerleri
•
•
•
•
•
•

Vergi dairesi
Devlet
Müşteriler
İşçi sendikaları
Ekonomik planlayıcılar
Kamuoyu

İç Kullanıcılar Tarafından
Sorulan Sorular

•
•
•
•

Nakit faturaları ödemeye yeterli mi?
Üretilen her birim ürünün maliyeti nedir?
Bu yıl işçilere zam verebilecek miyiz?
Hangi üretim hattı daha yararlı?

Dış Kullanıcılar Tarafından
Sorulan Sorular
• Şirket yeterli gelir elde ediyor mu?
• Şirket rakipleriyle nicelik ve yararlılık
açısından nasıl mukayese edilebilir?
• Şirket borçlarını vadesi geldiğinde
ödeyebilecek mi?

Finansal Muhasebe neyi
başarmayı hedefliyor?

KARAR VERME
için en faydalı mali bilgileri sağlamayı...

Muhasebeye
neden ihtiyaç duyarız?
İşletme yönetimi sürecinin fonksiyonları olarak adlandırılan
•Tedarik,
•Üretim,
•Finansman,
•Pazarlama,
•Kontrol ve
•Araştırma-geliştirme

Bir sonraki aşamada veya gelecekte

ne yapılacağına karar verirken

muhasebeye ihtiyaç duyarlar.

Muhasebe

İktisat ve işletme dünyasında kullanılan bir terim olarak muhasebe,
 sanat,
 bilim ve
VERİLERİN TOPLANMASI ve saptama,
ölçme
kayıt VERİLERİN İLETİLMESİ sınıflandırma
özet
yorumlama - ile ilgili işletmenin

lisanı olan bir uygulamadır.

Böylece,
• yönetim,
•işletme varlıklarının sahipleri ve
•diğer ilgililer
Amaçlarına uygun ihtiyaç duydukları bilgilere sahip olurlar.

VARLIK NEDİR?
İŞLETMENİN İŞLETİLEBİLMESİ İÇİN,
İŞLETMENİN SAHİP OLDUĞU VE ELLE
TUTULUP, GÖZLE GÖRÜLEN HER TÜRLÜ
DEĞER

SERMAYE NEDİR?
İŞLETMENİN İŞLETİLEBİLMESİ İÇİN,
İŞLETMENİN SAHİP OLDUĞU VARLIKLARIN
KAYNAĞI

İŞLETME BİLANÇOSUNDA NELER
YER ALIR?
AKTİF

VARLIK

PASİF

SERMAYE

İŞLETME BİLANÇOSUNDA NELER
YER ALIR?
AKTİF

PASİF

DÖNEN VARLIKLAR

KSYK

DURAN VARLIKLAR

USYK

SERMAYE

BİLANÇONUN
AKTİF TARAFI
HER ZAMAN
PASİF
TARAFINA
EŞİTTİR

O HALDE
TEMEL BİLANÇO DENGESİNİ
OLUŞTURALIM
VARLIK = SERMAYE
VARLIKLAR = BORÇLAR + ÖZ SERMAYE

MEVCUTLAR + ALACAKLAR = BORÇLAR + ÖZSERMAYE

SERMAYE KOYMA
Dönen
Varlıklar

+

100 KASA

200.000

+

Duran
Varlıklar
Duran
Varlıklar
-0-

=

=

Kısa Vadeli
+
Yabancı
Kaynaklar

Uzun Vadeli
Yabancı
Kaynaklar

Kısa Vadeli
+
Yabancı
Kaynaklar
-0-

Uzun Vadeli
Yabancı
Kaynaklar
-0-

Öz Kaynaklar
+
500 SERMAYE
+

200.000

MADDİ DURAN VARLIK ALIMI
100 KASA

108.000

191 İNDİRİLECEK KDV

12.000

+

252 BİNALAR

80.000

=

Kısa Vadeli
Yabancı +
Kaynaklar
-0-

Uzun Vadeli
500 SERMAYE
Yabancı
200.000
+
Kaynaklar
-0-

VERSİYE MAL ALIMI
100 KASA
108.000
153 TİCARİ MALLAR

+

252BİNALAR
80.000

=

320 SATICILAR

11.500

Uzun Vadeli
Yabancı
Kaynaklar
-0-

+

10.000

191 İNDİRİLECEK KDV
12.000 + 1.500

500 SERMAYE
200.000
+

BORÇLARIN ÖDENMESİ
100 KASA
252 BİNALAR
108.000 – 11.500 = 96.500+
80.000
153 TİCARİ MALLAR
10.000
191 İNDİRİLECEK KDV
13.500

=

Kısa Vadeli
Yabancı
Kaynaklar

-0-

+

Uzun Vadeli
Yabancı
Kaynaklar
-0-

500 SERMAYE
+ 200.000

Finansal Muhasebe Genel
Kurallar
• Genel
Temel
• Kabul
Muhasebe
• Görmüş
Kavramları
• Muhasebe
• Prensipleri

GKGMP
Temel Muhasebe Kavramları














Sosyal Sorumluluk
Kişilik
İşletmenin Sürekliliği
Dönemsellik
Para ile Ölçülme
Maliyet Esası
Tarafsızlık ve Belgelendirme
Tutarlılık
Tam Açıklama
İhtiyatlılık
Önemlilik
Özün Önceliği

Sosyal Sorumluluk Kavramı
Muhasebeci, muhasebe kurallarının
uygulamasından doğan

SONUÇLARI
göstermekten sorumludur.

Kişilik Kavramı
Farklı varlık ve amaç
veya
kavramsal gerçek

•Ekonomik Varlık
•İşletme sahibinin Varlığı

İşletmenin Sürekliliği
Kavramı
Teşebbüs varolan faaliyetlerini
götürebildiği sürece çalışmaya devam
edecektir

Parayla Ölçülme
Kavramı
Para cinsinden tanımlanması mümkün
işlem verisi , ekonomik varlığın muhasebe
kaydında ESASTIR.

Dönemsellik
Kavramı
İşletmenin ekonomik hayatı suni zaman
periyotlarına bölünebilir

Maliyet Esası
Kavramı
varlıklar elde etme maliyeti
kaydedilmelidirler

Tarafsızlık ve Belgelendirme
Kavramı
Tüm muhasebe kayıtları fatura ve
fiş gibi objektif

BELGE

ile desteklenmelidirler

Tutarlılık Kavramı
Genel Kabul Görmüş Muhasebe Prensipleri
(GKGMP),
metotlar ve prosedürler
tüm dönemlerde karşılaştırılabilir olmalıdır.

Tam Açıklama Kavramı
Mali tabloları kullananların kararlarını
etkileyecek durumlar ve olaylar açıkça ifade
edilmelidir

İhtiyatlılık Kavramı
•Satışlar, gelirler
gerçekleşmeden kaydedilmez
•Tüm bilinen borçlar ve kayıplar
tam miktarlarının belli olup
olmamasına bakılmaksızın
kaydedilirler

Önemlilik Kavramı
bütünü etkilemeyecek kadar küçük
miktarlar sözkonusu olduğunda,
teorik olarak doğru muhasebe
prosedürlerinin uygulaması anlam
taşımaz

Özün Önceliği
Kavramı
Eğer öz göz ardı edilmiyorsa,
sadece muhasebe raporlarının form
ve formatları değil,
bir direktif bile göz ardı edilebilir.


Slide 18

TEMEL MUHASEBE BİLGİLERİ

DOÇ.DR. S.BURAK ARZOVA

[email protected]
http://mimoza.marmara.edu.tr/~burakarzova

DEĞER YARATMA SÜRECİ
• KENDİME NE DEĞER KATTIM ?

•ÇEVREME, ARKADAŞLARIMA YA DA AİLEME
NE DEĞER KATTIM ?
• TOPLUMA NE DEĞER KATTIM ?

FAALİYETLERİNE GÖRE
İŞLETMELER
• ZİRAİ İŞLETMELER

•SINAİ İŞLETMELER
•HİZMET İŞLETMELERİ

•TİCARİ İŞLETMELER

FAALİYETLERİNDE GÜDÜLEN
AMAÇLARA GÖRE İŞLETMELER
• ÖZEL İŞLETMELER

• KAMU KESİMİ İŞLETMELERİ
• VAKIFLAR VE DERNEKLER

İşletme Organizasyonlarının
Çeşitleri
• Kişisel işletmeler – bir kişinin sahip olduğu işletmeler, gelir
vergisi mükellefi
• Şirketler
– Adi şirketler– birden fazla kişinin sahip olduğu işletmeler,
gelir vergisi mükellefi
– Ticaret şirketleri
• Şahıs şirketleri– birden fazla kişinin sahip olduğu işletmeler, gelir
vergisi mükellefi
– Kolllektif şirket
– Adi komandit şirket

tüzel

• Sermaye şirketleri – ayrı bir
kişiliği olan ve
hissedarlarının sahip olduğu işletmeler,
kurumlar vergisi mükellefi
– Anonim şirket
– Limited şirket
– Sermayesi paylara bölünmüş komandit şirket

İŞLETME NEDİR?
İŞLETME; CANLILARIN İHTİYAÇLARINI
GİDERMEK AMACIYLA ÜRETİM
FAKTÖRLERİNİ SİSTEMLİ BİR ŞEKİLDE
BİRARAYA GETİREN, İŞLEYEN VE İŞLETEN
BİR BİRİMDİR

İŞLETME’NİN AMAÇLARI NELERDİR?
1. KARLILIK
2. BÜYÜME
3. SÜREKLİLİK

Finansal Bilgilerin
Kullanıcıları
• İç kullanıcılar – planlayan, işyerinin organizasyonu
ve işletilmesini sağlayan yöneticiler
• Dış kullanıcılar – Yatırımcılar (hissedarlar)
– Kredi sağlayanlar
– Diğerleri
•
•
•
•
•
•

Vergi dairesi
Devlet
Müşteriler
İşçi sendikaları
Ekonomik planlayıcılar
Kamuoyu

İç Kullanıcılar Tarafından
Sorulan Sorular

•
•
•
•

Nakit faturaları ödemeye yeterli mi?
Üretilen her birim ürünün maliyeti nedir?
Bu yıl işçilere zam verebilecek miyiz?
Hangi üretim hattı daha yararlı?

Dış Kullanıcılar Tarafından
Sorulan Sorular
• Şirket yeterli gelir elde ediyor mu?
• Şirket rakipleriyle nicelik ve yararlılık
açısından nasıl mukayese edilebilir?
• Şirket borçlarını vadesi geldiğinde
ödeyebilecek mi?

Finansal Muhasebe neyi
başarmayı hedefliyor?

KARAR VERME
için en faydalı mali bilgileri sağlamayı...

Muhasebeye
neden ihtiyaç duyarız?
İşletme yönetimi sürecinin fonksiyonları olarak adlandırılan
•Tedarik,
•Üretim,
•Finansman,
•Pazarlama,
•Kontrol ve
•Araştırma-geliştirme

Bir sonraki aşamada veya gelecekte

ne yapılacağına karar verirken

muhasebeye ihtiyaç duyarlar.

Muhasebe

İktisat ve işletme dünyasında kullanılan bir terim olarak muhasebe,
 sanat,
 bilim ve
VERİLERİN TOPLANMASI ve saptama,
ölçme
kayıt VERİLERİN İLETİLMESİ sınıflandırma
özet
yorumlama - ile ilgili işletmenin

lisanı olan bir uygulamadır.

Böylece,
• yönetim,
•işletme varlıklarının sahipleri ve
•diğer ilgililer
Amaçlarına uygun ihtiyaç duydukları bilgilere sahip olurlar.

VARLIK NEDİR?
İŞLETMENİN İŞLETİLEBİLMESİ İÇİN,
İŞLETMENİN SAHİP OLDUĞU VE ELLE
TUTULUP, GÖZLE GÖRÜLEN HER TÜRLÜ
DEĞER

SERMAYE NEDİR?
İŞLETMENİN İŞLETİLEBİLMESİ İÇİN,
İŞLETMENİN SAHİP OLDUĞU VARLIKLARIN
KAYNAĞI

İŞLETME BİLANÇOSUNDA NELER
YER ALIR?
AKTİF

VARLIK

PASİF

SERMAYE

İŞLETME BİLANÇOSUNDA NELER
YER ALIR?
AKTİF

PASİF

DÖNEN VARLIKLAR

KSYK

DURAN VARLIKLAR

USYK

SERMAYE

BİLANÇONUN
AKTİF TARAFI
HER ZAMAN
PASİF
TARAFINA
EŞİTTİR

O HALDE
TEMEL BİLANÇO DENGESİNİ
OLUŞTURALIM
VARLIK = SERMAYE
VARLIKLAR = BORÇLAR + ÖZ SERMAYE

MEVCUTLAR + ALACAKLAR = BORÇLAR + ÖZSERMAYE

SERMAYE KOYMA
Dönen
Varlıklar

+

100 KASA

200.000

+

Duran
Varlıklar
Duran
Varlıklar
-0-

=

=

Kısa Vadeli
+
Yabancı
Kaynaklar

Uzun Vadeli
Yabancı
Kaynaklar

Kısa Vadeli
+
Yabancı
Kaynaklar
-0-

Uzun Vadeli
Yabancı
Kaynaklar
-0-

Öz Kaynaklar
+
500 SERMAYE
+

200.000

MADDİ DURAN VARLIK ALIMI
100 KASA

108.000

191 İNDİRİLECEK KDV

12.000

+

252 BİNALAR

80.000

=

Kısa Vadeli
Yabancı +
Kaynaklar
-0-

Uzun Vadeli
500 SERMAYE
Yabancı
200.000
+
Kaynaklar
-0-

VERSİYE MAL ALIMI
100 KASA
108.000
153 TİCARİ MALLAR

+

252BİNALAR
80.000

=

320 SATICILAR

11.500

Uzun Vadeli
Yabancı
Kaynaklar
-0-

+

10.000

191 İNDİRİLECEK KDV
12.000 + 1.500

500 SERMAYE
200.000
+

BORÇLARIN ÖDENMESİ
100 KASA
252 BİNALAR
108.000 – 11.500 = 96.500+
80.000
153 TİCARİ MALLAR
10.000
191 İNDİRİLECEK KDV
13.500

=

Kısa Vadeli
Yabancı
Kaynaklar

-0-

+

Uzun Vadeli
Yabancı
Kaynaklar
-0-

500 SERMAYE
+ 200.000

Finansal Muhasebe Genel
Kurallar
• Genel
Temel
• Kabul
Muhasebe
• Görmüş
Kavramları
• Muhasebe
• Prensipleri

GKGMP
Temel Muhasebe Kavramları














Sosyal Sorumluluk
Kişilik
İşletmenin Sürekliliği
Dönemsellik
Para ile Ölçülme
Maliyet Esası
Tarafsızlık ve Belgelendirme
Tutarlılık
Tam Açıklama
İhtiyatlılık
Önemlilik
Özün Önceliği

Sosyal Sorumluluk Kavramı
Muhasebeci, muhasebe kurallarının
uygulamasından doğan

SONUÇLARI
göstermekten sorumludur.

Kişilik Kavramı
Farklı varlık ve amaç
veya
kavramsal gerçek

•Ekonomik Varlık
•İşletme sahibinin Varlığı

İşletmenin Sürekliliği
Kavramı
Teşebbüs varolan faaliyetlerini
götürebildiği sürece çalışmaya devam
edecektir

Parayla Ölçülme
Kavramı
Para cinsinden tanımlanması mümkün
işlem verisi , ekonomik varlığın muhasebe
kaydında ESASTIR.

Dönemsellik
Kavramı
İşletmenin ekonomik hayatı suni zaman
periyotlarına bölünebilir

Maliyet Esası
Kavramı
varlıklar elde etme maliyeti
kaydedilmelidirler

Tarafsızlık ve Belgelendirme
Kavramı
Tüm muhasebe kayıtları fatura ve
fiş gibi objektif

BELGE

ile desteklenmelidirler

Tutarlılık Kavramı
Genel Kabul Görmüş Muhasebe Prensipleri
(GKGMP),
metotlar ve prosedürler
tüm dönemlerde karşılaştırılabilir olmalıdır.

Tam Açıklama Kavramı
Mali tabloları kullananların kararlarını
etkileyecek durumlar ve olaylar açıkça ifade
edilmelidir

İhtiyatlılık Kavramı
•Satışlar, gelirler
gerçekleşmeden kaydedilmez
•Tüm bilinen borçlar ve kayıplar
tam miktarlarının belli olup
olmamasına bakılmaksızın
kaydedilirler

Önemlilik Kavramı
bütünü etkilemeyecek kadar küçük
miktarlar sözkonusu olduğunda,
teorik olarak doğru muhasebe
prosedürlerinin uygulaması anlam
taşımaz

Özün Önceliği
Kavramı
Eğer öz göz ardı edilmiyorsa,
sadece muhasebe raporlarının form
ve formatları değil,
bir direktif bile göz ardı edilebilir.


Slide 19

TEMEL MUHASEBE BİLGİLERİ

DOÇ.DR. S.BURAK ARZOVA

[email protected]
http://mimoza.marmara.edu.tr/~burakarzova

DEĞER YARATMA SÜRECİ
• KENDİME NE DEĞER KATTIM ?

•ÇEVREME, ARKADAŞLARIMA YA DA AİLEME
NE DEĞER KATTIM ?
• TOPLUMA NE DEĞER KATTIM ?

FAALİYETLERİNE GÖRE
İŞLETMELER
• ZİRAİ İŞLETMELER

•SINAİ İŞLETMELER
•HİZMET İŞLETMELERİ

•TİCARİ İŞLETMELER

FAALİYETLERİNDE GÜDÜLEN
AMAÇLARA GÖRE İŞLETMELER
• ÖZEL İŞLETMELER

• KAMU KESİMİ İŞLETMELERİ
• VAKIFLAR VE DERNEKLER

İşletme Organizasyonlarının
Çeşitleri
• Kişisel işletmeler – bir kişinin sahip olduğu işletmeler, gelir
vergisi mükellefi
• Şirketler
– Adi şirketler– birden fazla kişinin sahip olduğu işletmeler,
gelir vergisi mükellefi
– Ticaret şirketleri
• Şahıs şirketleri– birden fazla kişinin sahip olduğu işletmeler, gelir
vergisi mükellefi
– Kolllektif şirket
– Adi komandit şirket

tüzel

• Sermaye şirketleri – ayrı bir
kişiliği olan ve
hissedarlarının sahip olduğu işletmeler,
kurumlar vergisi mükellefi
– Anonim şirket
– Limited şirket
– Sermayesi paylara bölünmüş komandit şirket

İŞLETME NEDİR?
İŞLETME; CANLILARIN İHTİYAÇLARINI
GİDERMEK AMACIYLA ÜRETİM
FAKTÖRLERİNİ SİSTEMLİ BİR ŞEKİLDE
BİRARAYA GETİREN, İŞLEYEN VE İŞLETEN
BİR BİRİMDİR

İŞLETME’NİN AMAÇLARI NELERDİR?
1. KARLILIK
2. BÜYÜME
3. SÜREKLİLİK

Finansal Bilgilerin
Kullanıcıları
• İç kullanıcılar – planlayan, işyerinin organizasyonu
ve işletilmesini sağlayan yöneticiler
• Dış kullanıcılar – Yatırımcılar (hissedarlar)
– Kredi sağlayanlar
– Diğerleri
•
•
•
•
•
•

Vergi dairesi
Devlet
Müşteriler
İşçi sendikaları
Ekonomik planlayıcılar
Kamuoyu

İç Kullanıcılar Tarafından
Sorulan Sorular

•
•
•
•

Nakit faturaları ödemeye yeterli mi?
Üretilen her birim ürünün maliyeti nedir?
Bu yıl işçilere zam verebilecek miyiz?
Hangi üretim hattı daha yararlı?

Dış Kullanıcılar Tarafından
Sorulan Sorular
• Şirket yeterli gelir elde ediyor mu?
• Şirket rakipleriyle nicelik ve yararlılık
açısından nasıl mukayese edilebilir?
• Şirket borçlarını vadesi geldiğinde
ödeyebilecek mi?

Finansal Muhasebe neyi
başarmayı hedefliyor?

KARAR VERME
için en faydalı mali bilgileri sağlamayı...

Muhasebeye
neden ihtiyaç duyarız?
İşletme yönetimi sürecinin fonksiyonları olarak adlandırılan
•Tedarik,
•Üretim,
•Finansman,
•Pazarlama,
•Kontrol ve
•Araştırma-geliştirme

Bir sonraki aşamada veya gelecekte

ne yapılacağına karar verirken

muhasebeye ihtiyaç duyarlar.

Muhasebe

İktisat ve işletme dünyasında kullanılan bir terim olarak muhasebe,
 sanat,
 bilim ve
VERİLERİN TOPLANMASI ve saptama,
ölçme
kayıt VERİLERİN İLETİLMESİ sınıflandırma
özet
yorumlama - ile ilgili işletmenin

lisanı olan bir uygulamadır.

Böylece,
• yönetim,
•işletme varlıklarının sahipleri ve
•diğer ilgililer
Amaçlarına uygun ihtiyaç duydukları bilgilere sahip olurlar.

VARLIK NEDİR?
İŞLETMENİN İŞLETİLEBİLMESİ İÇİN,
İŞLETMENİN SAHİP OLDUĞU VE ELLE
TUTULUP, GÖZLE GÖRÜLEN HER TÜRLÜ
DEĞER

SERMAYE NEDİR?
İŞLETMENİN İŞLETİLEBİLMESİ İÇİN,
İŞLETMENİN SAHİP OLDUĞU VARLIKLARIN
KAYNAĞI

İŞLETME BİLANÇOSUNDA NELER
YER ALIR?
AKTİF

VARLIK

PASİF

SERMAYE

İŞLETME BİLANÇOSUNDA NELER
YER ALIR?
AKTİF

PASİF

DÖNEN VARLIKLAR

KSYK

DURAN VARLIKLAR

USYK

SERMAYE

BİLANÇONUN
AKTİF TARAFI
HER ZAMAN
PASİF
TARAFINA
EŞİTTİR

O HALDE
TEMEL BİLANÇO DENGESİNİ
OLUŞTURALIM
VARLIK = SERMAYE
VARLIKLAR = BORÇLAR + ÖZ SERMAYE

MEVCUTLAR + ALACAKLAR = BORÇLAR + ÖZSERMAYE

SERMAYE KOYMA
Dönen
Varlıklar

+

100 KASA

200.000

+

Duran
Varlıklar
Duran
Varlıklar
-0-

=

=

Kısa Vadeli
+
Yabancı
Kaynaklar

Uzun Vadeli
Yabancı
Kaynaklar

Kısa Vadeli
+
Yabancı
Kaynaklar
-0-

Uzun Vadeli
Yabancı
Kaynaklar
-0-

Öz Kaynaklar
+
500 SERMAYE
+

200.000

MADDİ DURAN VARLIK ALIMI
100 KASA

108.000

191 İNDİRİLECEK KDV

12.000

+

252 BİNALAR

80.000

=

Kısa Vadeli
Yabancı +
Kaynaklar
-0-

Uzun Vadeli
500 SERMAYE
Yabancı
200.000
+
Kaynaklar
-0-

VERSİYE MAL ALIMI
100 KASA
108.000
153 TİCARİ MALLAR

+

252BİNALAR
80.000

=

320 SATICILAR

11.500

Uzun Vadeli
Yabancı
Kaynaklar
-0-

+

10.000

191 İNDİRİLECEK KDV
12.000 + 1.500

500 SERMAYE
200.000
+

BORÇLARIN ÖDENMESİ
100 KASA
252 BİNALAR
108.000 – 11.500 = 96.500+
80.000
153 TİCARİ MALLAR
10.000
191 İNDİRİLECEK KDV
13.500

=

Kısa Vadeli
Yabancı
Kaynaklar

-0-

+

Uzun Vadeli
Yabancı
Kaynaklar
-0-

500 SERMAYE
+ 200.000

Finansal Muhasebe Genel
Kurallar
• Genel
Temel
• Kabul
Muhasebe
• Görmüş
Kavramları
• Muhasebe
• Prensipleri

GKGMP
Temel Muhasebe Kavramları














Sosyal Sorumluluk
Kişilik
İşletmenin Sürekliliği
Dönemsellik
Para ile Ölçülme
Maliyet Esası
Tarafsızlık ve Belgelendirme
Tutarlılık
Tam Açıklama
İhtiyatlılık
Önemlilik
Özün Önceliği

Sosyal Sorumluluk Kavramı
Muhasebeci, muhasebe kurallarının
uygulamasından doğan

SONUÇLARI
göstermekten sorumludur.

Kişilik Kavramı
Farklı varlık ve amaç
veya
kavramsal gerçek

•Ekonomik Varlık
•İşletme sahibinin Varlığı

İşletmenin Sürekliliği
Kavramı
Teşebbüs varolan faaliyetlerini
götürebildiği sürece çalışmaya devam
edecektir

Parayla Ölçülme
Kavramı
Para cinsinden tanımlanması mümkün
işlem verisi , ekonomik varlığın muhasebe
kaydında ESASTIR.

Dönemsellik
Kavramı
İşletmenin ekonomik hayatı suni zaman
periyotlarına bölünebilir

Maliyet Esası
Kavramı
varlıklar elde etme maliyeti
kaydedilmelidirler

Tarafsızlık ve Belgelendirme
Kavramı
Tüm muhasebe kayıtları fatura ve
fiş gibi objektif

BELGE

ile desteklenmelidirler

Tutarlılık Kavramı
Genel Kabul Görmüş Muhasebe Prensipleri
(GKGMP),
metotlar ve prosedürler
tüm dönemlerde karşılaştırılabilir olmalıdır.

Tam Açıklama Kavramı
Mali tabloları kullananların kararlarını
etkileyecek durumlar ve olaylar açıkça ifade
edilmelidir

İhtiyatlılık Kavramı
•Satışlar, gelirler
gerçekleşmeden kaydedilmez
•Tüm bilinen borçlar ve kayıplar
tam miktarlarının belli olup
olmamasına bakılmaksızın
kaydedilirler

Önemlilik Kavramı
bütünü etkilemeyecek kadar küçük
miktarlar sözkonusu olduğunda,
teorik olarak doğru muhasebe
prosedürlerinin uygulaması anlam
taşımaz

Özün Önceliği
Kavramı
Eğer öz göz ardı edilmiyorsa,
sadece muhasebe raporlarının form
ve formatları değil,
bir direktif bile göz ardı edilebilir.


Slide 20

TEMEL MUHASEBE BİLGİLERİ

DOÇ.DR. S.BURAK ARZOVA

[email protected]
http://mimoza.marmara.edu.tr/~burakarzova

DEĞER YARATMA SÜRECİ
• KENDİME NE DEĞER KATTIM ?

•ÇEVREME, ARKADAŞLARIMA YA DA AİLEME
NE DEĞER KATTIM ?
• TOPLUMA NE DEĞER KATTIM ?

FAALİYETLERİNE GÖRE
İŞLETMELER
• ZİRAİ İŞLETMELER

•SINAİ İŞLETMELER
•HİZMET İŞLETMELERİ

•TİCARİ İŞLETMELER

FAALİYETLERİNDE GÜDÜLEN
AMAÇLARA GÖRE İŞLETMELER
• ÖZEL İŞLETMELER

• KAMU KESİMİ İŞLETMELERİ
• VAKIFLAR VE DERNEKLER

İşletme Organizasyonlarının
Çeşitleri
• Kişisel işletmeler – bir kişinin sahip olduğu işletmeler, gelir
vergisi mükellefi
• Şirketler
– Adi şirketler– birden fazla kişinin sahip olduğu işletmeler,
gelir vergisi mükellefi
– Ticaret şirketleri
• Şahıs şirketleri– birden fazla kişinin sahip olduğu işletmeler, gelir
vergisi mükellefi
– Kolllektif şirket
– Adi komandit şirket

tüzel

• Sermaye şirketleri – ayrı bir
kişiliği olan ve
hissedarlarının sahip olduğu işletmeler,
kurumlar vergisi mükellefi
– Anonim şirket
– Limited şirket
– Sermayesi paylara bölünmüş komandit şirket

İŞLETME NEDİR?
İŞLETME; CANLILARIN İHTİYAÇLARINI
GİDERMEK AMACIYLA ÜRETİM
FAKTÖRLERİNİ SİSTEMLİ BİR ŞEKİLDE
BİRARAYA GETİREN, İŞLEYEN VE İŞLETEN
BİR BİRİMDİR

İŞLETME’NİN AMAÇLARI NELERDİR?
1. KARLILIK
2. BÜYÜME
3. SÜREKLİLİK

Finansal Bilgilerin
Kullanıcıları
• İç kullanıcılar – planlayan, işyerinin organizasyonu
ve işletilmesini sağlayan yöneticiler
• Dış kullanıcılar – Yatırımcılar (hissedarlar)
– Kredi sağlayanlar
– Diğerleri
•
•
•
•
•
•

Vergi dairesi
Devlet
Müşteriler
İşçi sendikaları
Ekonomik planlayıcılar
Kamuoyu

İç Kullanıcılar Tarafından
Sorulan Sorular

•
•
•
•

Nakit faturaları ödemeye yeterli mi?
Üretilen her birim ürünün maliyeti nedir?
Bu yıl işçilere zam verebilecek miyiz?
Hangi üretim hattı daha yararlı?

Dış Kullanıcılar Tarafından
Sorulan Sorular
• Şirket yeterli gelir elde ediyor mu?
• Şirket rakipleriyle nicelik ve yararlılık
açısından nasıl mukayese edilebilir?
• Şirket borçlarını vadesi geldiğinde
ödeyebilecek mi?

Finansal Muhasebe neyi
başarmayı hedefliyor?

KARAR VERME
için en faydalı mali bilgileri sağlamayı...

Muhasebeye
neden ihtiyaç duyarız?
İşletme yönetimi sürecinin fonksiyonları olarak adlandırılan
•Tedarik,
•Üretim,
•Finansman,
•Pazarlama,
•Kontrol ve
•Araştırma-geliştirme

Bir sonraki aşamada veya gelecekte

ne yapılacağına karar verirken

muhasebeye ihtiyaç duyarlar.

Muhasebe

İktisat ve işletme dünyasında kullanılan bir terim olarak muhasebe,
 sanat,
 bilim ve
VERİLERİN TOPLANMASI ve saptama,
ölçme
kayıt VERİLERİN İLETİLMESİ sınıflandırma
özet
yorumlama - ile ilgili işletmenin

lisanı olan bir uygulamadır.

Böylece,
• yönetim,
•işletme varlıklarının sahipleri ve
•diğer ilgililer
Amaçlarına uygun ihtiyaç duydukları bilgilere sahip olurlar.

VARLIK NEDİR?
İŞLETMENİN İŞLETİLEBİLMESİ İÇİN,
İŞLETMENİN SAHİP OLDUĞU VE ELLE
TUTULUP, GÖZLE GÖRÜLEN HER TÜRLÜ
DEĞER

SERMAYE NEDİR?
İŞLETMENİN İŞLETİLEBİLMESİ İÇİN,
İŞLETMENİN SAHİP OLDUĞU VARLIKLARIN
KAYNAĞI

İŞLETME BİLANÇOSUNDA NELER
YER ALIR?
AKTİF

VARLIK

PASİF

SERMAYE

İŞLETME BİLANÇOSUNDA NELER
YER ALIR?
AKTİF

PASİF

DÖNEN VARLIKLAR

KSYK

DURAN VARLIKLAR

USYK

SERMAYE

BİLANÇONUN
AKTİF TARAFI
HER ZAMAN
PASİF
TARAFINA
EŞİTTİR

O HALDE
TEMEL BİLANÇO DENGESİNİ
OLUŞTURALIM
VARLIK = SERMAYE
VARLIKLAR = BORÇLAR + ÖZ SERMAYE

MEVCUTLAR + ALACAKLAR = BORÇLAR + ÖZSERMAYE

SERMAYE KOYMA
Dönen
Varlıklar

+

100 KASA

200.000

+

Duran
Varlıklar
Duran
Varlıklar
-0-

=

=

Kısa Vadeli
+
Yabancı
Kaynaklar

Uzun Vadeli
Yabancı
Kaynaklar

Kısa Vadeli
+
Yabancı
Kaynaklar
-0-

Uzun Vadeli
Yabancı
Kaynaklar
-0-

Öz Kaynaklar
+
500 SERMAYE
+

200.000

MADDİ DURAN VARLIK ALIMI
100 KASA

108.000

191 İNDİRİLECEK KDV

12.000

+

252 BİNALAR

80.000

=

Kısa Vadeli
Yabancı +
Kaynaklar
-0-

Uzun Vadeli
500 SERMAYE
Yabancı
200.000
+
Kaynaklar
-0-

VERSİYE MAL ALIMI
100 KASA
108.000
153 TİCARİ MALLAR

+

252BİNALAR
80.000

=

320 SATICILAR

11.500

Uzun Vadeli
Yabancı
Kaynaklar
-0-

+

10.000

191 İNDİRİLECEK KDV
12.000 + 1.500

500 SERMAYE
200.000
+

BORÇLARIN ÖDENMESİ
100 KASA
252 BİNALAR
108.000 – 11.500 = 96.500+
80.000
153 TİCARİ MALLAR
10.000
191 İNDİRİLECEK KDV
13.500

=

Kısa Vadeli
Yabancı
Kaynaklar

-0-

+

Uzun Vadeli
Yabancı
Kaynaklar
-0-

500 SERMAYE
+ 200.000

Finansal Muhasebe Genel
Kurallar
• Genel
Temel
• Kabul
Muhasebe
• Görmüş
Kavramları
• Muhasebe
• Prensipleri

GKGMP
Temel Muhasebe Kavramları














Sosyal Sorumluluk
Kişilik
İşletmenin Sürekliliği
Dönemsellik
Para ile Ölçülme
Maliyet Esası
Tarafsızlık ve Belgelendirme
Tutarlılık
Tam Açıklama
İhtiyatlılık
Önemlilik
Özün Önceliği

Sosyal Sorumluluk Kavramı
Muhasebeci, muhasebe kurallarının
uygulamasından doğan

SONUÇLARI
göstermekten sorumludur.

Kişilik Kavramı
Farklı varlık ve amaç
veya
kavramsal gerçek

•Ekonomik Varlık
•İşletme sahibinin Varlığı

İşletmenin Sürekliliği
Kavramı
Teşebbüs varolan faaliyetlerini
götürebildiği sürece çalışmaya devam
edecektir

Parayla Ölçülme
Kavramı
Para cinsinden tanımlanması mümkün
işlem verisi , ekonomik varlığın muhasebe
kaydında ESASTIR.

Dönemsellik
Kavramı
İşletmenin ekonomik hayatı suni zaman
periyotlarına bölünebilir

Maliyet Esası
Kavramı
varlıklar elde etme maliyeti
kaydedilmelidirler

Tarafsızlık ve Belgelendirme
Kavramı
Tüm muhasebe kayıtları fatura ve
fiş gibi objektif

BELGE

ile desteklenmelidirler

Tutarlılık Kavramı
Genel Kabul Görmüş Muhasebe Prensipleri
(GKGMP),
metotlar ve prosedürler
tüm dönemlerde karşılaştırılabilir olmalıdır.

Tam Açıklama Kavramı
Mali tabloları kullananların kararlarını
etkileyecek durumlar ve olaylar açıkça ifade
edilmelidir

İhtiyatlılık Kavramı
•Satışlar, gelirler
gerçekleşmeden kaydedilmez
•Tüm bilinen borçlar ve kayıplar
tam miktarlarının belli olup
olmamasına bakılmaksızın
kaydedilirler

Önemlilik Kavramı
bütünü etkilemeyecek kadar küçük
miktarlar sözkonusu olduğunda,
teorik olarak doğru muhasebe
prosedürlerinin uygulaması anlam
taşımaz

Özün Önceliği
Kavramı
Eğer öz göz ardı edilmiyorsa,
sadece muhasebe raporlarının form
ve formatları değil,
bir direktif bile göz ardı edilebilir.


Slide 21

TEMEL MUHASEBE BİLGİLERİ

DOÇ.DR. S.BURAK ARZOVA

[email protected]
http://mimoza.marmara.edu.tr/~burakarzova

DEĞER YARATMA SÜRECİ
• KENDİME NE DEĞER KATTIM ?

•ÇEVREME, ARKADAŞLARIMA YA DA AİLEME
NE DEĞER KATTIM ?
• TOPLUMA NE DEĞER KATTIM ?

FAALİYETLERİNE GÖRE
İŞLETMELER
• ZİRAİ İŞLETMELER

•SINAİ İŞLETMELER
•HİZMET İŞLETMELERİ

•TİCARİ İŞLETMELER

FAALİYETLERİNDE GÜDÜLEN
AMAÇLARA GÖRE İŞLETMELER
• ÖZEL İŞLETMELER

• KAMU KESİMİ İŞLETMELERİ
• VAKIFLAR VE DERNEKLER

İşletme Organizasyonlarının
Çeşitleri
• Kişisel işletmeler – bir kişinin sahip olduğu işletmeler, gelir
vergisi mükellefi
• Şirketler
– Adi şirketler– birden fazla kişinin sahip olduğu işletmeler,
gelir vergisi mükellefi
– Ticaret şirketleri
• Şahıs şirketleri– birden fazla kişinin sahip olduğu işletmeler, gelir
vergisi mükellefi
– Kolllektif şirket
– Adi komandit şirket

tüzel

• Sermaye şirketleri – ayrı bir
kişiliği olan ve
hissedarlarının sahip olduğu işletmeler,
kurumlar vergisi mükellefi
– Anonim şirket
– Limited şirket
– Sermayesi paylara bölünmüş komandit şirket

İŞLETME NEDİR?
İŞLETME; CANLILARIN İHTİYAÇLARINI
GİDERMEK AMACIYLA ÜRETİM
FAKTÖRLERİNİ SİSTEMLİ BİR ŞEKİLDE
BİRARAYA GETİREN, İŞLEYEN VE İŞLETEN
BİR BİRİMDİR

İŞLETME’NİN AMAÇLARI NELERDİR?
1. KARLILIK
2. BÜYÜME
3. SÜREKLİLİK

Finansal Bilgilerin
Kullanıcıları
• İç kullanıcılar – planlayan, işyerinin organizasyonu
ve işletilmesini sağlayan yöneticiler
• Dış kullanıcılar – Yatırımcılar (hissedarlar)
– Kredi sağlayanlar
– Diğerleri
•
•
•
•
•
•

Vergi dairesi
Devlet
Müşteriler
İşçi sendikaları
Ekonomik planlayıcılar
Kamuoyu

İç Kullanıcılar Tarafından
Sorulan Sorular

•
•
•
•

Nakit faturaları ödemeye yeterli mi?
Üretilen her birim ürünün maliyeti nedir?
Bu yıl işçilere zam verebilecek miyiz?
Hangi üretim hattı daha yararlı?

Dış Kullanıcılar Tarafından
Sorulan Sorular
• Şirket yeterli gelir elde ediyor mu?
• Şirket rakipleriyle nicelik ve yararlılık
açısından nasıl mukayese edilebilir?
• Şirket borçlarını vadesi geldiğinde
ödeyebilecek mi?

Finansal Muhasebe neyi
başarmayı hedefliyor?

KARAR VERME
için en faydalı mali bilgileri sağlamayı...

Muhasebeye
neden ihtiyaç duyarız?
İşletme yönetimi sürecinin fonksiyonları olarak adlandırılan
•Tedarik,
•Üretim,
•Finansman,
•Pazarlama,
•Kontrol ve
•Araştırma-geliştirme

Bir sonraki aşamada veya gelecekte

ne yapılacağına karar verirken

muhasebeye ihtiyaç duyarlar.

Muhasebe

İktisat ve işletme dünyasında kullanılan bir terim olarak muhasebe,
 sanat,
 bilim ve
VERİLERİN TOPLANMASI ve saptama,
ölçme
kayıt VERİLERİN İLETİLMESİ sınıflandırma
özet
yorumlama - ile ilgili işletmenin

lisanı olan bir uygulamadır.

Böylece,
• yönetim,
•işletme varlıklarının sahipleri ve
•diğer ilgililer
Amaçlarına uygun ihtiyaç duydukları bilgilere sahip olurlar.

VARLIK NEDİR?
İŞLETMENİN İŞLETİLEBİLMESİ İÇİN,
İŞLETMENİN SAHİP OLDUĞU VE ELLE
TUTULUP, GÖZLE GÖRÜLEN HER TÜRLÜ
DEĞER

SERMAYE NEDİR?
İŞLETMENİN İŞLETİLEBİLMESİ İÇİN,
İŞLETMENİN SAHİP OLDUĞU VARLIKLARIN
KAYNAĞI

İŞLETME BİLANÇOSUNDA NELER
YER ALIR?
AKTİF

VARLIK

PASİF

SERMAYE

İŞLETME BİLANÇOSUNDA NELER
YER ALIR?
AKTİF

PASİF

DÖNEN VARLIKLAR

KSYK

DURAN VARLIKLAR

USYK

SERMAYE

BİLANÇONUN
AKTİF TARAFI
HER ZAMAN
PASİF
TARAFINA
EŞİTTİR

O HALDE
TEMEL BİLANÇO DENGESİNİ
OLUŞTURALIM
VARLIK = SERMAYE
VARLIKLAR = BORÇLAR + ÖZ SERMAYE

MEVCUTLAR + ALACAKLAR = BORÇLAR + ÖZSERMAYE

SERMAYE KOYMA
Dönen
Varlıklar

+

100 KASA

200.000

+

Duran
Varlıklar
Duran
Varlıklar
-0-

=

=

Kısa Vadeli
+
Yabancı
Kaynaklar

Uzun Vadeli
Yabancı
Kaynaklar

Kısa Vadeli
+
Yabancı
Kaynaklar
-0-

Uzun Vadeli
Yabancı
Kaynaklar
-0-

Öz Kaynaklar
+
500 SERMAYE
+

200.000

MADDİ DURAN VARLIK ALIMI
100 KASA

108.000

191 İNDİRİLECEK KDV

12.000

+

252 BİNALAR

80.000

=

Kısa Vadeli
Yabancı +
Kaynaklar
-0-

Uzun Vadeli
500 SERMAYE
Yabancı
200.000
+
Kaynaklar
-0-

VERSİYE MAL ALIMI
100 KASA
108.000
153 TİCARİ MALLAR

+

252BİNALAR
80.000

=

320 SATICILAR

11.500

Uzun Vadeli
Yabancı
Kaynaklar
-0-

+

10.000

191 İNDİRİLECEK KDV
12.000 + 1.500

500 SERMAYE
200.000
+

BORÇLARIN ÖDENMESİ
100 KASA
252 BİNALAR
108.000 – 11.500 = 96.500+
80.000
153 TİCARİ MALLAR
10.000
191 İNDİRİLECEK KDV
13.500

=

Kısa Vadeli
Yabancı
Kaynaklar

-0-

+

Uzun Vadeli
Yabancı
Kaynaklar
-0-

500 SERMAYE
+ 200.000

Finansal Muhasebe Genel
Kurallar
• Genel
Temel
• Kabul
Muhasebe
• Görmüş
Kavramları
• Muhasebe
• Prensipleri

GKGMP
Temel Muhasebe Kavramları














Sosyal Sorumluluk
Kişilik
İşletmenin Sürekliliği
Dönemsellik
Para ile Ölçülme
Maliyet Esası
Tarafsızlık ve Belgelendirme
Tutarlılık
Tam Açıklama
İhtiyatlılık
Önemlilik
Özün Önceliği

Sosyal Sorumluluk Kavramı
Muhasebeci, muhasebe kurallarının
uygulamasından doğan

SONUÇLARI
göstermekten sorumludur.

Kişilik Kavramı
Farklı varlık ve amaç
veya
kavramsal gerçek

•Ekonomik Varlık
•İşletme sahibinin Varlığı

İşletmenin Sürekliliği
Kavramı
Teşebbüs varolan faaliyetlerini
götürebildiği sürece çalışmaya devam
edecektir

Parayla Ölçülme
Kavramı
Para cinsinden tanımlanması mümkün
işlem verisi , ekonomik varlığın muhasebe
kaydında ESASTIR.

Dönemsellik
Kavramı
İşletmenin ekonomik hayatı suni zaman
periyotlarına bölünebilir

Maliyet Esası
Kavramı
varlıklar elde etme maliyeti
kaydedilmelidirler

Tarafsızlık ve Belgelendirme
Kavramı
Tüm muhasebe kayıtları fatura ve
fiş gibi objektif

BELGE

ile desteklenmelidirler

Tutarlılık Kavramı
Genel Kabul Görmüş Muhasebe Prensipleri
(GKGMP),
metotlar ve prosedürler
tüm dönemlerde karşılaştırılabilir olmalıdır.

Tam Açıklama Kavramı
Mali tabloları kullananların kararlarını
etkileyecek durumlar ve olaylar açıkça ifade
edilmelidir

İhtiyatlılık Kavramı
•Satışlar, gelirler
gerçekleşmeden kaydedilmez
•Tüm bilinen borçlar ve kayıplar
tam miktarlarının belli olup
olmamasına bakılmaksızın
kaydedilirler

Önemlilik Kavramı
bütünü etkilemeyecek kadar küçük
miktarlar sözkonusu olduğunda,
teorik olarak doğru muhasebe
prosedürlerinin uygulaması anlam
taşımaz

Özün Önceliği
Kavramı
Eğer öz göz ardı edilmiyorsa,
sadece muhasebe raporlarının form
ve formatları değil,
bir direktif bile göz ardı edilebilir.


Slide 22

TEMEL MUHASEBE BİLGİLERİ

DOÇ.DR. S.BURAK ARZOVA

[email protected]
http://mimoza.marmara.edu.tr/~burakarzova

DEĞER YARATMA SÜRECİ
• KENDİME NE DEĞER KATTIM ?

•ÇEVREME, ARKADAŞLARIMA YA DA AİLEME
NE DEĞER KATTIM ?
• TOPLUMA NE DEĞER KATTIM ?

FAALİYETLERİNE GÖRE
İŞLETMELER
• ZİRAİ İŞLETMELER

•SINAİ İŞLETMELER
•HİZMET İŞLETMELERİ

•TİCARİ İŞLETMELER

FAALİYETLERİNDE GÜDÜLEN
AMAÇLARA GÖRE İŞLETMELER
• ÖZEL İŞLETMELER

• KAMU KESİMİ İŞLETMELERİ
• VAKIFLAR VE DERNEKLER

İşletme Organizasyonlarının
Çeşitleri
• Kişisel işletmeler – bir kişinin sahip olduğu işletmeler, gelir
vergisi mükellefi
• Şirketler
– Adi şirketler– birden fazla kişinin sahip olduğu işletmeler,
gelir vergisi mükellefi
– Ticaret şirketleri
• Şahıs şirketleri– birden fazla kişinin sahip olduğu işletmeler, gelir
vergisi mükellefi
– Kolllektif şirket
– Adi komandit şirket

tüzel

• Sermaye şirketleri – ayrı bir
kişiliği olan ve
hissedarlarının sahip olduğu işletmeler,
kurumlar vergisi mükellefi
– Anonim şirket
– Limited şirket
– Sermayesi paylara bölünmüş komandit şirket

İŞLETME NEDİR?
İŞLETME; CANLILARIN İHTİYAÇLARINI
GİDERMEK AMACIYLA ÜRETİM
FAKTÖRLERİNİ SİSTEMLİ BİR ŞEKİLDE
BİRARAYA GETİREN, İŞLEYEN VE İŞLETEN
BİR BİRİMDİR

İŞLETME’NİN AMAÇLARI NELERDİR?
1. KARLILIK
2. BÜYÜME
3. SÜREKLİLİK

Finansal Bilgilerin
Kullanıcıları
• İç kullanıcılar – planlayan, işyerinin organizasyonu
ve işletilmesini sağlayan yöneticiler
• Dış kullanıcılar – Yatırımcılar (hissedarlar)
– Kredi sağlayanlar
– Diğerleri
•
•
•
•
•
•

Vergi dairesi
Devlet
Müşteriler
İşçi sendikaları
Ekonomik planlayıcılar
Kamuoyu

İç Kullanıcılar Tarafından
Sorulan Sorular

•
•
•
•

Nakit faturaları ödemeye yeterli mi?
Üretilen her birim ürünün maliyeti nedir?
Bu yıl işçilere zam verebilecek miyiz?
Hangi üretim hattı daha yararlı?

Dış Kullanıcılar Tarafından
Sorulan Sorular
• Şirket yeterli gelir elde ediyor mu?
• Şirket rakipleriyle nicelik ve yararlılık
açısından nasıl mukayese edilebilir?
• Şirket borçlarını vadesi geldiğinde
ödeyebilecek mi?

Finansal Muhasebe neyi
başarmayı hedefliyor?

KARAR VERME
için en faydalı mali bilgileri sağlamayı...

Muhasebeye
neden ihtiyaç duyarız?
İşletme yönetimi sürecinin fonksiyonları olarak adlandırılan
•Tedarik,
•Üretim,
•Finansman,
•Pazarlama,
•Kontrol ve
•Araştırma-geliştirme

Bir sonraki aşamada veya gelecekte

ne yapılacağına karar verirken

muhasebeye ihtiyaç duyarlar.

Muhasebe

İktisat ve işletme dünyasında kullanılan bir terim olarak muhasebe,
 sanat,
 bilim ve
VERİLERİN TOPLANMASI ve saptama,
ölçme
kayıt VERİLERİN İLETİLMESİ sınıflandırma
özet
yorumlama - ile ilgili işletmenin

lisanı olan bir uygulamadır.

Böylece,
• yönetim,
•işletme varlıklarının sahipleri ve
•diğer ilgililer
Amaçlarına uygun ihtiyaç duydukları bilgilere sahip olurlar.

VARLIK NEDİR?
İŞLETMENİN İŞLETİLEBİLMESİ İÇİN,
İŞLETMENİN SAHİP OLDUĞU VE ELLE
TUTULUP, GÖZLE GÖRÜLEN HER TÜRLÜ
DEĞER

SERMAYE NEDİR?
İŞLETMENİN İŞLETİLEBİLMESİ İÇİN,
İŞLETMENİN SAHİP OLDUĞU VARLIKLARIN
KAYNAĞI

İŞLETME BİLANÇOSUNDA NELER
YER ALIR?
AKTİF

VARLIK

PASİF

SERMAYE

İŞLETME BİLANÇOSUNDA NELER
YER ALIR?
AKTİF

PASİF

DÖNEN VARLIKLAR

KSYK

DURAN VARLIKLAR

USYK

SERMAYE

BİLANÇONUN
AKTİF TARAFI
HER ZAMAN
PASİF
TARAFINA
EŞİTTİR

O HALDE
TEMEL BİLANÇO DENGESİNİ
OLUŞTURALIM
VARLIK = SERMAYE
VARLIKLAR = BORÇLAR + ÖZ SERMAYE

MEVCUTLAR + ALACAKLAR = BORÇLAR + ÖZSERMAYE

SERMAYE KOYMA
Dönen
Varlıklar

+

100 KASA

200.000

+

Duran
Varlıklar
Duran
Varlıklar
-0-

=

=

Kısa Vadeli
+
Yabancı
Kaynaklar

Uzun Vadeli
Yabancı
Kaynaklar

Kısa Vadeli
+
Yabancı
Kaynaklar
-0-

Uzun Vadeli
Yabancı
Kaynaklar
-0-

Öz Kaynaklar
+
500 SERMAYE
+

200.000

MADDİ DURAN VARLIK ALIMI
100 KASA

108.000

191 İNDİRİLECEK KDV

12.000

+

252 BİNALAR

80.000

=

Kısa Vadeli
Yabancı +
Kaynaklar
-0-

Uzun Vadeli
500 SERMAYE
Yabancı
200.000
+
Kaynaklar
-0-

VERSİYE MAL ALIMI
100 KASA
108.000
153 TİCARİ MALLAR

+

252BİNALAR
80.000

=

320 SATICILAR

11.500

Uzun Vadeli
Yabancı
Kaynaklar
-0-

+

10.000

191 İNDİRİLECEK KDV
12.000 + 1.500

500 SERMAYE
200.000
+

BORÇLARIN ÖDENMESİ
100 KASA
252 BİNALAR
108.000 – 11.500 = 96.500+
80.000
153 TİCARİ MALLAR
10.000
191 İNDİRİLECEK KDV
13.500

=

Kısa Vadeli
Yabancı
Kaynaklar

-0-

+

Uzun Vadeli
Yabancı
Kaynaklar
-0-

500 SERMAYE
+ 200.000

Finansal Muhasebe Genel
Kurallar
• Genel
Temel
• Kabul
Muhasebe
• Görmüş
Kavramları
• Muhasebe
• Prensipleri

GKGMP
Temel Muhasebe Kavramları














Sosyal Sorumluluk
Kişilik
İşletmenin Sürekliliği
Dönemsellik
Para ile Ölçülme
Maliyet Esası
Tarafsızlık ve Belgelendirme
Tutarlılık
Tam Açıklama
İhtiyatlılık
Önemlilik
Özün Önceliği

Sosyal Sorumluluk Kavramı
Muhasebeci, muhasebe kurallarının
uygulamasından doğan

SONUÇLARI
göstermekten sorumludur.

Kişilik Kavramı
Farklı varlık ve amaç
veya
kavramsal gerçek

•Ekonomik Varlık
•İşletme sahibinin Varlığı

İşletmenin Sürekliliği
Kavramı
Teşebbüs varolan faaliyetlerini
götürebildiği sürece çalışmaya devam
edecektir

Parayla Ölçülme
Kavramı
Para cinsinden tanımlanması mümkün
işlem verisi , ekonomik varlığın muhasebe
kaydında ESASTIR.

Dönemsellik
Kavramı
İşletmenin ekonomik hayatı suni zaman
periyotlarına bölünebilir

Maliyet Esası
Kavramı
varlıklar elde etme maliyeti
kaydedilmelidirler

Tarafsızlık ve Belgelendirme
Kavramı
Tüm muhasebe kayıtları fatura ve
fiş gibi objektif

BELGE

ile desteklenmelidirler

Tutarlılık Kavramı
Genel Kabul Görmüş Muhasebe Prensipleri
(GKGMP),
metotlar ve prosedürler
tüm dönemlerde karşılaştırılabilir olmalıdır.

Tam Açıklama Kavramı
Mali tabloları kullananların kararlarını
etkileyecek durumlar ve olaylar açıkça ifade
edilmelidir

İhtiyatlılık Kavramı
•Satışlar, gelirler
gerçekleşmeden kaydedilmez
•Tüm bilinen borçlar ve kayıplar
tam miktarlarının belli olup
olmamasına bakılmaksızın
kaydedilirler

Önemlilik Kavramı
bütünü etkilemeyecek kadar küçük
miktarlar sözkonusu olduğunda,
teorik olarak doğru muhasebe
prosedürlerinin uygulaması anlam
taşımaz

Özün Önceliği
Kavramı
Eğer öz göz ardı edilmiyorsa,
sadece muhasebe raporlarının form
ve formatları değil,
bir direktif bile göz ardı edilebilir.


Slide 23

TEMEL MUHASEBE BİLGİLERİ

DOÇ.DR. S.BURAK ARZOVA

[email protected]
http://mimoza.marmara.edu.tr/~burakarzova

DEĞER YARATMA SÜRECİ
• KENDİME NE DEĞER KATTIM ?

•ÇEVREME, ARKADAŞLARIMA YA DA AİLEME
NE DEĞER KATTIM ?
• TOPLUMA NE DEĞER KATTIM ?

FAALİYETLERİNE GÖRE
İŞLETMELER
• ZİRAİ İŞLETMELER

•SINAİ İŞLETMELER
•HİZMET İŞLETMELERİ

•TİCARİ İŞLETMELER

FAALİYETLERİNDE GÜDÜLEN
AMAÇLARA GÖRE İŞLETMELER
• ÖZEL İŞLETMELER

• KAMU KESİMİ İŞLETMELERİ
• VAKIFLAR VE DERNEKLER

İşletme Organizasyonlarının
Çeşitleri
• Kişisel işletmeler – bir kişinin sahip olduğu işletmeler, gelir
vergisi mükellefi
• Şirketler
– Adi şirketler– birden fazla kişinin sahip olduğu işletmeler,
gelir vergisi mükellefi
– Ticaret şirketleri
• Şahıs şirketleri– birden fazla kişinin sahip olduğu işletmeler, gelir
vergisi mükellefi
– Kolllektif şirket
– Adi komandit şirket

tüzel

• Sermaye şirketleri – ayrı bir
kişiliği olan ve
hissedarlarının sahip olduğu işletmeler,
kurumlar vergisi mükellefi
– Anonim şirket
– Limited şirket
– Sermayesi paylara bölünmüş komandit şirket

İŞLETME NEDİR?
İŞLETME; CANLILARIN İHTİYAÇLARINI
GİDERMEK AMACIYLA ÜRETİM
FAKTÖRLERİNİ SİSTEMLİ BİR ŞEKİLDE
BİRARAYA GETİREN, İŞLEYEN VE İŞLETEN
BİR BİRİMDİR

İŞLETME’NİN AMAÇLARI NELERDİR?
1. KARLILIK
2. BÜYÜME
3. SÜREKLİLİK

Finansal Bilgilerin
Kullanıcıları
• İç kullanıcılar – planlayan, işyerinin organizasyonu
ve işletilmesini sağlayan yöneticiler
• Dış kullanıcılar – Yatırımcılar (hissedarlar)
– Kredi sağlayanlar
– Diğerleri
•
•
•
•
•
•

Vergi dairesi
Devlet
Müşteriler
İşçi sendikaları
Ekonomik planlayıcılar
Kamuoyu

İç Kullanıcılar Tarafından
Sorulan Sorular

•
•
•
•

Nakit faturaları ödemeye yeterli mi?
Üretilen her birim ürünün maliyeti nedir?
Bu yıl işçilere zam verebilecek miyiz?
Hangi üretim hattı daha yararlı?

Dış Kullanıcılar Tarafından
Sorulan Sorular
• Şirket yeterli gelir elde ediyor mu?
• Şirket rakipleriyle nicelik ve yararlılık
açısından nasıl mukayese edilebilir?
• Şirket borçlarını vadesi geldiğinde
ödeyebilecek mi?

Finansal Muhasebe neyi
başarmayı hedefliyor?

KARAR VERME
için en faydalı mali bilgileri sağlamayı...

Muhasebeye
neden ihtiyaç duyarız?
İşletme yönetimi sürecinin fonksiyonları olarak adlandırılan
•Tedarik,
•Üretim,
•Finansman,
•Pazarlama,
•Kontrol ve
•Araştırma-geliştirme

Bir sonraki aşamada veya gelecekte

ne yapılacağına karar verirken

muhasebeye ihtiyaç duyarlar.

Muhasebe

İktisat ve işletme dünyasında kullanılan bir terim olarak muhasebe,
 sanat,
 bilim ve
VERİLERİN TOPLANMASI ve saptama,
ölçme
kayıt VERİLERİN İLETİLMESİ sınıflandırma
özet
yorumlama - ile ilgili işletmenin

lisanı olan bir uygulamadır.

Böylece,
• yönetim,
•işletme varlıklarının sahipleri ve
•diğer ilgililer
Amaçlarına uygun ihtiyaç duydukları bilgilere sahip olurlar.

VARLIK NEDİR?
İŞLETMENİN İŞLETİLEBİLMESİ İÇİN,
İŞLETMENİN SAHİP OLDUĞU VE ELLE
TUTULUP, GÖZLE GÖRÜLEN HER TÜRLÜ
DEĞER

SERMAYE NEDİR?
İŞLETMENİN İŞLETİLEBİLMESİ İÇİN,
İŞLETMENİN SAHİP OLDUĞU VARLIKLARIN
KAYNAĞI

İŞLETME BİLANÇOSUNDA NELER
YER ALIR?
AKTİF

VARLIK

PASİF

SERMAYE

İŞLETME BİLANÇOSUNDA NELER
YER ALIR?
AKTİF

PASİF

DÖNEN VARLIKLAR

KSYK

DURAN VARLIKLAR

USYK

SERMAYE

BİLANÇONUN
AKTİF TARAFI
HER ZAMAN
PASİF
TARAFINA
EŞİTTİR

O HALDE
TEMEL BİLANÇO DENGESİNİ
OLUŞTURALIM
VARLIK = SERMAYE
VARLIKLAR = BORÇLAR + ÖZ SERMAYE

MEVCUTLAR + ALACAKLAR = BORÇLAR + ÖZSERMAYE

SERMAYE KOYMA
Dönen
Varlıklar

+

100 KASA

200.000

+

Duran
Varlıklar
Duran
Varlıklar
-0-

=

=

Kısa Vadeli
+
Yabancı
Kaynaklar

Uzun Vadeli
Yabancı
Kaynaklar

Kısa Vadeli
+
Yabancı
Kaynaklar
-0-

Uzun Vadeli
Yabancı
Kaynaklar
-0-

Öz Kaynaklar
+
500 SERMAYE
+

200.000

MADDİ DURAN VARLIK ALIMI
100 KASA

108.000

191 İNDİRİLECEK KDV

12.000

+

252 BİNALAR

80.000

=

Kısa Vadeli
Yabancı +
Kaynaklar
-0-

Uzun Vadeli
500 SERMAYE
Yabancı
200.000
+
Kaynaklar
-0-

VERSİYE MAL ALIMI
100 KASA
108.000
153 TİCARİ MALLAR

+

252BİNALAR
80.000

=

320 SATICILAR

11.500

Uzun Vadeli
Yabancı
Kaynaklar
-0-

+

10.000

191 İNDİRİLECEK KDV
12.000 + 1.500

500 SERMAYE
200.000
+

BORÇLARIN ÖDENMESİ
100 KASA
252 BİNALAR
108.000 – 11.500 = 96.500+
80.000
153 TİCARİ MALLAR
10.000
191 İNDİRİLECEK KDV
13.500

=

Kısa Vadeli
Yabancı
Kaynaklar

-0-

+

Uzun Vadeli
Yabancı
Kaynaklar
-0-

500 SERMAYE
+ 200.000

Finansal Muhasebe Genel
Kurallar
• Genel
Temel
• Kabul
Muhasebe
• Görmüş
Kavramları
• Muhasebe
• Prensipleri

GKGMP
Temel Muhasebe Kavramları














Sosyal Sorumluluk
Kişilik
İşletmenin Sürekliliği
Dönemsellik
Para ile Ölçülme
Maliyet Esası
Tarafsızlık ve Belgelendirme
Tutarlılık
Tam Açıklama
İhtiyatlılık
Önemlilik
Özün Önceliği

Sosyal Sorumluluk Kavramı
Muhasebeci, muhasebe kurallarının
uygulamasından doğan

SONUÇLARI
göstermekten sorumludur.

Kişilik Kavramı
Farklı varlık ve amaç
veya
kavramsal gerçek

•Ekonomik Varlık
•İşletme sahibinin Varlığı

İşletmenin Sürekliliği
Kavramı
Teşebbüs varolan faaliyetlerini
götürebildiği sürece çalışmaya devam
edecektir

Parayla Ölçülme
Kavramı
Para cinsinden tanımlanması mümkün
işlem verisi , ekonomik varlığın muhasebe
kaydında ESASTIR.

Dönemsellik
Kavramı
İşletmenin ekonomik hayatı suni zaman
periyotlarına bölünebilir

Maliyet Esası
Kavramı
varlıklar elde etme maliyeti
kaydedilmelidirler

Tarafsızlık ve Belgelendirme
Kavramı
Tüm muhasebe kayıtları fatura ve
fiş gibi objektif

BELGE

ile desteklenmelidirler

Tutarlılık Kavramı
Genel Kabul Görmüş Muhasebe Prensipleri
(GKGMP),
metotlar ve prosedürler
tüm dönemlerde karşılaştırılabilir olmalıdır.

Tam Açıklama Kavramı
Mali tabloları kullananların kararlarını
etkileyecek durumlar ve olaylar açıkça ifade
edilmelidir

İhtiyatlılık Kavramı
•Satışlar, gelirler
gerçekleşmeden kaydedilmez
•Tüm bilinen borçlar ve kayıplar
tam miktarlarının belli olup
olmamasına bakılmaksızın
kaydedilirler

Önemlilik Kavramı
bütünü etkilemeyecek kadar küçük
miktarlar sözkonusu olduğunda,
teorik olarak doğru muhasebe
prosedürlerinin uygulaması anlam
taşımaz

Özün Önceliği
Kavramı
Eğer öz göz ardı edilmiyorsa,
sadece muhasebe raporlarının form
ve formatları değil,
bir direktif bile göz ardı edilebilir.


Slide 24

TEMEL MUHASEBE BİLGİLERİ

DOÇ.DR. S.BURAK ARZOVA

[email protected]
http://mimoza.marmara.edu.tr/~burakarzova

DEĞER YARATMA SÜRECİ
• KENDİME NE DEĞER KATTIM ?

•ÇEVREME, ARKADAŞLARIMA YA DA AİLEME
NE DEĞER KATTIM ?
• TOPLUMA NE DEĞER KATTIM ?

FAALİYETLERİNE GÖRE
İŞLETMELER
• ZİRAİ İŞLETMELER

•SINAİ İŞLETMELER
•HİZMET İŞLETMELERİ

•TİCARİ İŞLETMELER

FAALİYETLERİNDE GÜDÜLEN
AMAÇLARA GÖRE İŞLETMELER
• ÖZEL İŞLETMELER

• KAMU KESİMİ İŞLETMELERİ
• VAKIFLAR VE DERNEKLER

İşletme Organizasyonlarının
Çeşitleri
• Kişisel işletmeler – bir kişinin sahip olduğu işletmeler, gelir
vergisi mükellefi
• Şirketler
– Adi şirketler– birden fazla kişinin sahip olduğu işletmeler,
gelir vergisi mükellefi
– Ticaret şirketleri
• Şahıs şirketleri– birden fazla kişinin sahip olduğu işletmeler, gelir
vergisi mükellefi
– Kolllektif şirket
– Adi komandit şirket

tüzel

• Sermaye şirketleri – ayrı bir
kişiliği olan ve
hissedarlarının sahip olduğu işletmeler,
kurumlar vergisi mükellefi
– Anonim şirket
– Limited şirket
– Sermayesi paylara bölünmüş komandit şirket

İŞLETME NEDİR?
İŞLETME; CANLILARIN İHTİYAÇLARINI
GİDERMEK AMACIYLA ÜRETİM
FAKTÖRLERİNİ SİSTEMLİ BİR ŞEKİLDE
BİRARAYA GETİREN, İŞLEYEN VE İŞLETEN
BİR BİRİMDİR

İŞLETME’NİN AMAÇLARI NELERDİR?
1. KARLILIK
2. BÜYÜME
3. SÜREKLİLİK

Finansal Bilgilerin
Kullanıcıları
• İç kullanıcılar – planlayan, işyerinin organizasyonu
ve işletilmesini sağlayan yöneticiler
• Dış kullanıcılar – Yatırımcılar (hissedarlar)
– Kredi sağlayanlar
– Diğerleri
•
•
•
•
•
•

Vergi dairesi
Devlet
Müşteriler
İşçi sendikaları
Ekonomik planlayıcılar
Kamuoyu

İç Kullanıcılar Tarafından
Sorulan Sorular

•
•
•
•

Nakit faturaları ödemeye yeterli mi?
Üretilen her birim ürünün maliyeti nedir?
Bu yıl işçilere zam verebilecek miyiz?
Hangi üretim hattı daha yararlı?

Dış Kullanıcılar Tarafından
Sorulan Sorular
• Şirket yeterli gelir elde ediyor mu?
• Şirket rakipleriyle nicelik ve yararlılık
açısından nasıl mukayese edilebilir?
• Şirket borçlarını vadesi geldiğinde
ödeyebilecek mi?

Finansal Muhasebe neyi
başarmayı hedefliyor?

KARAR VERME
için en faydalı mali bilgileri sağlamayı...

Muhasebeye
neden ihtiyaç duyarız?
İşletme yönetimi sürecinin fonksiyonları olarak adlandırılan
•Tedarik,
•Üretim,
•Finansman,
•Pazarlama,
•Kontrol ve
•Araştırma-geliştirme

Bir sonraki aşamada veya gelecekte

ne yapılacağına karar verirken

muhasebeye ihtiyaç duyarlar.

Muhasebe

İktisat ve işletme dünyasında kullanılan bir terim olarak muhasebe,
 sanat,
 bilim ve
VERİLERİN TOPLANMASI ve saptama,
ölçme
kayıt VERİLERİN İLETİLMESİ sınıflandırma
özet
yorumlama - ile ilgili işletmenin

lisanı olan bir uygulamadır.

Böylece,
• yönetim,
•işletme varlıklarının sahipleri ve
•diğer ilgililer
Amaçlarına uygun ihtiyaç duydukları bilgilere sahip olurlar.

VARLIK NEDİR?
İŞLETMENİN İŞLETİLEBİLMESİ İÇİN,
İŞLETMENİN SAHİP OLDUĞU VE ELLE
TUTULUP, GÖZLE GÖRÜLEN HER TÜRLÜ
DEĞER

SERMAYE NEDİR?
İŞLETMENİN İŞLETİLEBİLMESİ İÇİN,
İŞLETMENİN SAHİP OLDUĞU VARLIKLARIN
KAYNAĞI

İŞLETME BİLANÇOSUNDA NELER
YER ALIR?
AKTİF

VARLIK

PASİF

SERMAYE

İŞLETME BİLANÇOSUNDA NELER
YER ALIR?
AKTİF

PASİF

DÖNEN VARLIKLAR

KSYK

DURAN VARLIKLAR

USYK

SERMAYE

BİLANÇONUN
AKTİF TARAFI
HER ZAMAN
PASİF
TARAFINA
EŞİTTİR

O HALDE
TEMEL BİLANÇO DENGESİNİ
OLUŞTURALIM
VARLIK = SERMAYE
VARLIKLAR = BORÇLAR + ÖZ SERMAYE

MEVCUTLAR + ALACAKLAR = BORÇLAR + ÖZSERMAYE

SERMAYE KOYMA
Dönen
Varlıklar

+

100 KASA

200.000

+

Duran
Varlıklar
Duran
Varlıklar
-0-

=

=

Kısa Vadeli
+
Yabancı
Kaynaklar

Uzun Vadeli
Yabancı
Kaynaklar

Kısa Vadeli
+
Yabancı
Kaynaklar
-0-

Uzun Vadeli
Yabancı
Kaynaklar
-0-

Öz Kaynaklar
+
500 SERMAYE
+

200.000

MADDİ DURAN VARLIK ALIMI
100 KASA

108.000

191 İNDİRİLECEK KDV

12.000

+

252 BİNALAR

80.000

=

Kısa Vadeli
Yabancı +
Kaynaklar
-0-

Uzun Vadeli
500 SERMAYE
Yabancı
200.000
+
Kaynaklar
-0-

VERSİYE MAL ALIMI
100 KASA
108.000
153 TİCARİ MALLAR

+

252BİNALAR
80.000

=

320 SATICILAR

11.500

Uzun Vadeli
Yabancı
Kaynaklar
-0-

+

10.000

191 İNDİRİLECEK KDV
12.000 + 1.500

500 SERMAYE
200.000
+

BORÇLARIN ÖDENMESİ
100 KASA
252 BİNALAR
108.000 – 11.500 = 96.500+
80.000
153 TİCARİ MALLAR
10.000
191 İNDİRİLECEK KDV
13.500

=

Kısa Vadeli
Yabancı
Kaynaklar

-0-

+

Uzun Vadeli
Yabancı
Kaynaklar
-0-

500 SERMAYE
+ 200.000

Finansal Muhasebe Genel
Kurallar
• Genel
Temel
• Kabul
Muhasebe
• Görmüş
Kavramları
• Muhasebe
• Prensipleri

GKGMP
Temel Muhasebe Kavramları














Sosyal Sorumluluk
Kişilik
İşletmenin Sürekliliği
Dönemsellik
Para ile Ölçülme
Maliyet Esası
Tarafsızlık ve Belgelendirme
Tutarlılık
Tam Açıklama
İhtiyatlılık
Önemlilik
Özün Önceliği

Sosyal Sorumluluk Kavramı
Muhasebeci, muhasebe kurallarının
uygulamasından doğan

SONUÇLARI
göstermekten sorumludur.

Kişilik Kavramı
Farklı varlık ve amaç
veya
kavramsal gerçek

•Ekonomik Varlık
•İşletme sahibinin Varlığı

İşletmenin Sürekliliği
Kavramı
Teşebbüs varolan faaliyetlerini
götürebildiği sürece çalışmaya devam
edecektir

Parayla Ölçülme
Kavramı
Para cinsinden tanımlanması mümkün
işlem verisi , ekonomik varlığın muhasebe
kaydında ESASTIR.

Dönemsellik
Kavramı
İşletmenin ekonomik hayatı suni zaman
periyotlarına bölünebilir

Maliyet Esası
Kavramı
varlıklar elde etme maliyeti
kaydedilmelidirler

Tarafsızlık ve Belgelendirme
Kavramı
Tüm muhasebe kayıtları fatura ve
fiş gibi objektif

BELGE

ile desteklenmelidirler

Tutarlılık Kavramı
Genel Kabul Görmüş Muhasebe Prensipleri
(GKGMP),
metotlar ve prosedürler
tüm dönemlerde karşılaştırılabilir olmalıdır.

Tam Açıklama Kavramı
Mali tabloları kullananların kararlarını
etkileyecek durumlar ve olaylar açıkça ifade
edilmelidir

İhtiyatlılık Kavramı
•Satışlar, gelirler
gerçekleşmeden kaydedilmez
•Tüm bilinen borçlar ve kayıplar
tam miktarlarının belli olup
olmamasına bakılmaksızın
kaydedilirler

Önemlilik Kavramı
bütünü etkilemeyecek kadar küçük
miktarlar sözkonusu olduğunda,
teorik olarak doğru muhasebe
prosedürlerinin uygulaması anlam
taşımaz

Özün Önceliği
Kavramı
Eğer öz göz ardı edilmiyorsa,
sadece muhasebe raporlarının form
ve formatları değil,
bir direktif bile göz ardı edilebilir.


Slide 25

TEMEL MUHASEBE BİLGİLERİ

DOÇ.DR. S.BURAK ARZOVA

[email protected]
http://mimoza.marmara.edu.tr/~burakarzova

DEĞER YARATMA SÜRECİ
• KENDİME NE DEĞER KATTIM ?

•ÇEVREME, ARKADAŞLARIMA YA DA AİLEME
NE DEĞER KATTIM ?
• TOPLUMA NE DEĞER KATTIM ?

FAALİYETLERİNE GÖRE
İŞLETMELER
• ZİRAİ İŞLETMELER

•SINAİ İŞLETMELER
•HİZMET İŞLETMELERİ

•TİCARİ İŞLETMELER

FAALİYETLERİNDE GÜDÜLEN
AMAÇLARA GÖRE İŞLETMELER
• ÖZEL İŞLETMELER

• KAMU KESİMİ İŞLETMELERİ
• VAKIFLAR VE DERNEKLER

İşletme Organizasyonlarının
Çeşitleri
• Kişisel işletmeler – bir kişinin sahip olduğu işletmeler, gelir
vergisi mükellefi
• Şirketler
– Adi şirketler– birden fazla kişinin sahip olduğu işletmeler,
gelir vergisi mükellefi
– Ticaret şirketleri
• Şahıs şirketleri– birden fazla kişinin sahip olduğu işletmeler, gelir
vergisi mükellefi
– Kolllektif şirket
– Adi komandit şirket

tüzel

• Sermaye şirketleri – ayrı bir
kişiliği olan ve
hissedarlarının sahip olduğu işletmeler,
kurumlar vergisi mükellefi
– Anonim şirket
– Limited şirket
– Sermayesi paylara bölünmüş komandit şirket

İŞLETME NEDİR?
İŞLETME; CANLILARIN İHTİYAÇLARINI
GİDERMEK AMACIYLA ÜRETİM
FAKTÖRLERİNİ SİSTEMLİ BİR ŞEKİLDE
BİRARAYA GETİREN, İŞLEYEN VE İŞLETEN
BİR BİRİMDİR

İŞLETME’NİN AMAÇLARI NELERDİR?
1. KARLILIK
2. BÜYÜME
3. SÜREKLİLİK

Finansal Bilgilerin
Kullanıcıları
• İç kullanıcılar – planlayan, işyerinin organizasyonu
ve işletilmesini sağlayan yöneticiler
• Dış kullanıcılar – Yatırımcılar (hissedarlar)
– Kredi sağlayanlar
– Diğerleri
•
•
•
•
•
•

Vergi dairesi
Devlet
Müşteriler
İşçi sendikaları
Ekonomik planlayıcılar
Kamuoyu

İç Kullanıcılar Tarafından
Sorulan Sorular

•
•
•
•

Nakit faturaları ödemeye yeterli mi?
Üretilen her birim ürünün maliyeti nedir?
Bu yıl işçilere zam verebilecek miyiz?
Hangi üretim hattı daha yararlı?

Dış Kullanıcılar Tarafından
Sorulan Sorular
• Şirket yeterli gelir elde ediyor mu?
• Şirket rakipleriyle nicelik ve yararlılık
açısından nasıl mukayese edilebilir?
• Şirket borçlarını vadesi geldiğinde
ödeyebilecek mi?

Finansal Muhasebe neyi
başarmayı hedefliyor?

KARAR VERME
için en faydalı mali bilgileri sağlamayı...

Muhasebeye
neden ihtiyaç duyarız?
İşletme yönetimi sürecinin fonksiyonları olarak adlandırılan
•Tedarik,
•Üretim,
•Finansman,
•Pazarlama,
•Kontrol ve
•Araştırma-geliştirme

Bir sonraki aşamada veya gelecekte

ne yapılacağına karar verirken

muhasebeye ihtiyaç duyarlar.

Muhasebe

İktisat ve işletme dünyasında kullanılan bir terim olarak muhasebe,
 sanat,
 bilim ve
VERİLERİN TOPLANMASI ve saptama,
ölçme
kayıt VERİLERİN İLETİLMESİ sınıflandırma
özet
yorumlama - ile ilgili işletmenin

lisanı olan bir uygulamadır.

Böylece,
• yönetim,
•işletme varlıklarının sahipleri ve
•diğer ilgililer
Amaçlarına uygun ihtiyaç duydukları bilgilere sahip olurlar.

VARLIK NEDİR?
İŞLETMENİN İŞLETİLEBİLMESİ İÇİN,
İŞLETMENİN SAHİP OLDUĞU VE ELLE
TUTULUP, GÖZLE GÖRÜLEN HER TÜRLÜ
DEĞER

SERMAYE NEDİR?
İŞLETMENİN İŞLETİLEBİLMESİ İÇİN,
İŞLETMENİN SAHİP OLDUĞU VARLIKLARIN
KAYNAĞI

İŞLETME BİLANÇOSUNDA NELER
YER ALIR?
AKTİF

VARLIK

PASİF

SERMAYE

İŞLETME BİLANÇOSUNDA NELER
YER ALIR?
AKTİF

PASİF

DÖNEN VARLIKLAR

KSYK

DURAN VARLIKLAR

USYK

SERMAYE

BİLANÇONUN
AKTİF TARAFI
HER ZAMAN
PASİF
TARAFINA
EŞİTTİR

O HALDE
TEMEL BİLANÇO DENGESİNİ
OLUŞTURALIM
VARLIK = SERMAYE
VARLIKLAR = BORÇLAR + ÖZ SERMAYE

MEVCUTLAR + ALACAKLAR = BORÇLAR + ÖZSERMAYE

SERMAYE KOYMA
Dönen
Varlıklar

+

100 KASA

200.000

+

Duran
Varlıklar
Duran
Varlıklar
-0-

=

=

Kısa Vadeli
+
Yabancı
Kaynaklar

Uzun Vadeli
Yabancı
Kaynaklar

Kısa Vadeli
+
Yabancı
Kaynaklar
-0-

Uzun Vadeli
Yabancı
Kaynaklar
-0-

Öz Kaynaklar
+
500 SERMAYE
+

200.000

MADDİ DURAN VARLIK ALIMI
100 KASA

108.000

191 İNDİRİLECEK KDV

12.000

+

252 BİNALAR

80.000

=

Kısa Vadeli
Yabancı +
Kaynaklar
-0-

Uzun Vadeli
500 SERMAYE
Yabancı
200.000
+
Kaynaklar
-0-

VERSİYE MAL ALIMI
100 KASA
108.000
153 TİCARİ MALLAR

+

252BİNALAR
80.000

=

320 SATICILAR

11.500

Uzun Vadeli
Yabancı
Kaynaklar
-0-

+

10.000

191 İNDİRİLECEK KDV
12.000 + 1.500

500 SERMAYE
200.000
+

BORÇLARIN ÖDENMESİ
100 KASA
252 BİNALAR
108.000 – 11.500 = 96.500+
80.000
153 TİCARİ MALLAR
10.000
191 İNDİRİLECEK KDV
13.500

=

Kısa Vadeli
Yabancı
Kaynaklar

-0-

+

Uzun Vadeli
Yabancı
Kaynaklar
-0-

500 SERMAYE
+ 200.000

Finansal Muhasebe Genel
Kurallar
• Genel
Temel
• Kabul
Muhasebe
• Görmüş
Kavramları
• Muhasebe
• Prensipleri

GKGMP
Temel Muhasebe Kavramları














Sosyal Sorumluluk
Kişilik
İşletmenin Sürekliliği
Dönemsellik
Para ile Ölçülme
Maliyet Esası
Tarafsızlık ve Belgelendirme
Tutarlılık
Tam Açıklama
İhtiyatlılık
Önemlilik
Özün Önceliği

Sosyal Sorumluluk Kavramı
Muhasebeci, muhasebe kurallarının
uygulamasından doğan

SONUÇLARI
göstermekten sorumludur.

Kişilik Kavramı
Farklı varlık ve amaç
veya
kavramsal gerçek

•Ekonomik Varlık
•İşletme sahibinin Varlığı

İşletmenin Sürekliliği
Kavramı
Teşebbüs varolan faaliyetlerini
götürebildiği sürece çalışmaya devam
edecektir

Parayla Ölçülme
Kavramı
Para cinsinden tanımlanması mümkün
işlem verisi , ekonomik varlığın muhasebe
kaydında ESASTIR.

Dönemsellik
Kavramı
İşletmenin ekonomik hayatı suni zaman
periyotlarına bölünebilir

Maliyet Esası
Kavramı
varlıklar elde etme maliyeti
kaydedilmelidirler

Tarafsızlık ve Belgelendirme
Kavramı
Tüm muhasebe kayıtları fatura ve
fiş gibi objektif

BELGE

ile desteklenmelidirler

Tutarlılık Kavramı
Genel Kabul Görmüş Muhasebe Prensipleri
(GKGMP),
metotlar ve prosedürler
tüm dönemlerde karşılaştırılabilir olmalıdır.

Tam Açıklama Kavramı
Mali tabloları kullananların kararlarını
etkileyecek durumlar ve olaylar açıkça ifade
edilmelidir

İhtiyatlılık Kavramı
•Satışlar, gelirler
gerçekleşmeden kaydedilmez
•Tüm bilinen borçlar ve kayıplar
tam miktarlarının belli olup
olmamasına bakılmaksızın
kaydedilirler

Önemlilik Kavramı
bütünü etkilemeyecek kadar küçük
miktarlar sözkonusu olduğunda,
teorik olarak doğru muhasebe
prosedürlerinin uygulaması anlam
taşımaz

Özün Önceliği
Kavramı
Eğer öz göz ardı edilmiyorsa,
sadece muhasebe raporlarının form
ve formatları değil,
bir direktif bile göz ardı edilebilir.


Slide 26

TEMEL MUHASEBE BİLGİLERİ

DOÇ.DR. S.BURAK ARZOVA

[email protected]
http://mimoza.marmara.edu.tr/~burakarzova

DEĞER YARATMA SÜRECİ
• KENDİME NE DEĞER KATTIM ?

•ÇEVREME, ARKADAŞLARIMA YA DA AİLEME
NE DEĞER KATTIM ?
• TOPLUMA NE DEĞER KATTIM ?

FAALİYETLERİNE GÖRE
İŞLETMELER
• ZİRAİ İŞLETMELER

•SINAİ İŞLETMELER
•HİZMET İŞLETMELERİ

•TİCARİ İŞLETMELER

FAALİYETLERİNDE GÜDÜLEN
AMAÇLARA GÖRE İŞLETMELER
• ÖZEL İŞLETMELER

• KAMU KESİMİ İŞLETMELERİ
• VAKIFLAR VE DERNEKLER

İşletme Organizasyonlarının
Çeşitleri
• Kişisel işletmeler – bir kişinin sahip olduğu işletmeler, gelir
vergisi mükellefi
• Şirketler
– Adi şirketler– birden fazla kişinin sahip olduğu işletmeler,
gelir vergisi mükellefi
– Ticaret şirketleri
• Şahıs şirketleri– birden fazla kişinin sahip olduğu işletmeler, gelir
vergisi mükellefi
– Kolllektif şirket
– Adi komandit şirket

tüzel

• Sermaye şirketleri – ayrı bir
kişiliği olan ve
hissedarlarının sahip olduğu işletmeler,
kurumlar vergisi mükellefi
– Anonim şirket
– Limited şirket
– Sermayesi paylara bölünmüş komandit şirket

İŞLETME NEDİR?
İŞLETME; CANLILARIN İHTİYAÇLARINI
GİDERMEK AMACIYLA ÜRETİM
FAKTÖRLERİNİ SİSTEMLİ BİR ŞEKİLDE
BİRARAYA GETİREN, İŞLEYEN VE İŞLETEN
BİR BİRİMDİR

İŞLETME’NİN AMAÇLARI NELERDİR?
1. KARLILIK
2. BÜYÜME
3. SÜREKLİLİK

Finansal Bilgilerin
Kullanıcıları
• İç kullanıcılar – planlayan, işyerinin organizasyonu
ve işletilmesini sağlayan yöneticiler
• Dış kullanıcılar – Yatırımcılar (hissedarlar)
– Kredi sağlayanlar
– Diğerleri
•
•
•
•
•
•

Vergi dairesi
Devlet
Müşteriler
İşçi sendikaları
Ekonomik planlayıcılar
Kamuoyu

İç Kullanıcılar Tarafından
Sorulan Sorular

•
•
•
•

Nakit faturaları ödemeye yeterli mi?
Üretilen her birim ürünün maliyeti nedir?
Bu yıl işçilere zam verebilecek miyiz?
Hangi üretim hattı daha yararlı?

Dış Kullanıcılar Tarafından
Sorulan Sorular
• Şirket yeterli gelir elde ediyor mu?
• Şirket rakipleriyle nicelik ve yararlılık
açısından nasıl mukayese edilebilir?
• Şirket borçlarını vadesi geldiğinde
ödeyebilecek mi?

Finansal Muhasebe neyi
başarmayı hedefliyor?

KARAR VERME
için en faydalı mali bilgileri sağlamayı...

Muhasebeye
neden ihtiyaç duyarız?
İşletme yönetimi sürecinin fonksiyonları olarak adlandırılan
•Tedarik,
•Üretim,
•Finansman,
•Pazarlama,
•Kontrol ve
•Araştırma-geliştirme

Bir sonraki aşamada veya gelecekte

ne yapılacağına karar verirken

muhasebeye ihtiyaç duyarlar.

Muhasebe

İktisat ve işletme dünyasında kullanılan bir terim olarak muhasebe,
 sanat,
 bilim ve
VERİLERİN TOPLANMASI ve saptama,
ölçme
kayıt VERİLERİN İLETİLMESİ sınıflandırma
özet
yorumlama - ile ilgili işletmenin

lisanı olan bir uygulamadır.

Böylece,
• yönetim,
•işletme varlıklarının sahipleri ve
•diğer ilgililer
Amaçlarına uygun ihtiyaç duydukları bilgilere sahip olurlar.

VARLIK NEDİR?
İŞLETMENİN İŞLETİLEBİLMESİ İÇİN,
İŞLETMENİN SAHİP OLDUĞU VE ELLE
TUTULUP, GÖZLE GÖRÜLEN HER TÜRLÜ
DEĞER

SERMAYE NEDİR?
İŞLETMENİN İŞLETİLEBİLMESİ İÇİN,
İŞLETMENİN SAHİP OLDUĞU VARLIKLARIN
KAYNAĞI

İŞLETME BİLANÇOSUNDA NELER
YER ALIR?
AKTİF

VARLIK

PASİF

SERMAYE

İŞLETME BİLANÇOSUNDA NELER
YER ALIR?
AKTİF

PASİF

DÖNEN VARLIKLAR

KSYK

DURAN VARLIKLAR

USYK

SERMAYE

BİLANÇONUN
AKTİF TARAFI
HER ZAMAN
PASİF
TARAFINA
EŞİTTİR

O HALDE
TEMEL BİLANÇO DENGESİNİ
OLUŞTURALIM
VARLIK = SERMAYE
VARLIKLAR = BORÇLAR + ÖZ SERMAYE

MEVCUTLAR + ALACAKLAR = BORÇLAR + ÖZSERMAYE

SERMAYE KOYMA
Dönen
Varlıklar

+

100 KASA

200.000

+

Duran
Varlıklar
Duran
Varlıklar
-0-

=

=

Kısa Vadeli
+
Yabancı
Kaynaklar

Uzun Vadeli
Yabancı
Kaynaklar

Kısa Vadeli
+
Yabancı
Kaynaklar
-0-

Uzun Vadeli
Yabancı
Kaynaklar
-0-

Öz Kaynaklar
+
500 SERMAYE
+

200.000

MADDİ DURAN VARLIK ALIMI
100 KASA

108.000

191 İNDİRİLECEK KDV

12.000

+

252 BİNALAR

80.000

=

Kısa Vadeli
Yabancı +
Kaynaklar
-0-

Uzun Vadeli
500 SERMAYE
Yabancı
200.000
+
Kaynaklar
-0-

VERSİYE MAL ALIMI
100 KASA
108.000
153 TİCARİ MALLAR

+

252BİNALAR
80.000

=

320 SATICILAR

11.500

Uzun Vadeli
Yabancı
Kaynaklar
-0-

+

10.000

191 İNDİRİLECEK KDV
12.000 + 1.500

500 SERMAYE
200.000
+

BORÇLARIN ÖDENMESİ
100 KASA
252 BİNALAR
108.000 – 11.500 = 96.500+
80.000
153 TİCARİ MALLAR
10.000
191 İNDİRİLECEK KDV
13.500

=

Kısa Vadeli
Yabancı
Kaynaklar

-0-

+

Uzun Vadeli
Yabancı
Kaynaklar
-0-

500 SERMAYE
+ 200.000

Finansal Muhasebe Genel
Kurallar
• Genel
Temel
• Kabul
Muhasebe
• Görmüş
Kavramları
• Muhasebe
• Prensipleri

GKGMP
Temel Muhasebe Kavramları














Sosyal Sorumluluk
Kişilik
İşletmenin Sürekliliği
Dönemsellik
Para ile Ölçülme
Maliyet Esası
Tarafsızlık ve Belgelendirme
Tutarlılık
Tam Açıklama
İhtiyatlılık
Önemlilik
Özün Önceliği

Sosyal Sorumluluk Kavramı
Muhasebeci, muhasebe kurallarının
uygulamasından doğan

SONUÇLARI
göstermekten sorumludur.

Kişilik Kavramı
Farklı varlık ve amaç
veya
kavramsal gerçek

•Ekonomik Varlık
•İşletme sahibinin Varlığı

İşletmenin Sürekliliği
Kavramı
Teşebbüs varolan faaliyetlerini
götürebildiği sürece çalışmaya devam
edecektir

Parayla Ölçülme
Kavramı
Para cinsinden tanımlanması mümkün
işlem verisi , ekonomik varlığın muhasebe
kaydında ESASTIR.

Dönemsellik
Kavramı
İşletmenin ekonomik hayatı suni zaman
periyotlarına bölünebilir

Maliyet Esası
Kavramı
varlıklar elde etme maliyeti
kaydedilmelidirler

Tarafsızlık ve Belgelendirme
Kavramı
Tüm muhasebe kayıtları fatura ve
fiş gibi objektif

BELGE

ile desteklenmelidirler

Tutarlılık Kavramı
Genel Kabul Görmüş Muhasebe Prensipleri
(GKGMP),
metotlar ve prosedürler
tüm dönemlerde karşılaştırılabilir olmalıdır.

Tam Açıklama Kavramı
Mali tabloları kullananların kararlarını
etkileyecek durumlar ve olaylar açıkça ifade
edilmelidir

İhtiyatlılık Kavramı
•Satışlar, gelirler
gerçekleşmeden kaydedilmez
•Tüm bilinen borçlar ve kayıplar
tam miktarlarının belli olup
olmamasına bakılmaksızın
kaydedilirler

Önemlilik Kavramı
bütünü etkilemeyecek kadar küçük
miktarlar sözkonusu olduğunda,
teorik olarak doğru muhasebe
prosedürlerinin uygulaması anlam
taşımaz

Özün Önceliği
Kavramı
Eğer öz göz ardı edilmiyorsa,
sadece muhasebe raporlarının form
ve formatları değil,
bir direktif bile göz ardı edilebilir.


Slide 27

TEMEL MUHASEBE BİLGİLERİ

DOÇ.DR. S.BURAK ARZOVA

[email protected]
http://mimoza.marmara.edu.tr/~burakarzova

DEĞER YARATMA SÜRECİ
• KENDİME NE DEĞER KATTIM ?

•ÇEVREME, ARKADAŞLARIMA YA DA AİLEME
NE DEĞER KATTIM ?
• TOPLUMA NE DEĞER KATTIM ?

FAALİYETLERİNE GÖRE
İŞLETMELER
• ZİRAİ İŞLETMELER

•SINAİ İŞLETMELER
•HİZMET İŞLETMELERİ

•TİCARİ İŞLETMELER

FAALİYETLERİNDE GÜDÜLEN
AMAÇLARA GÖRE İŞLETMELER
• ÖZEL İŞLETMELER

• KAMU KESİMİ İŞLETMELERİ
• VAKIFLAR VE DERNEKLER

İşletme Organizasyonlarının
Çeşitleri
• Kişisel işletmeler – bir kişinin sahip olduğu işletmeler, gelir
vergisi mükellefi
• Şirketler
– Adi şirketler– birden fazla kişinin sahip olduğu işletmeler,
gelir vergisi mükellefi
– Ticaret şirketleri
• Şahıs şirketleri– birden fazla kişinin sahip olduğu işletmeler, gelir
vergisi mükellefi
– Kolllektif şirket
– Adi komandit şirket

tüzel

• Sermaye şirketleri – ayrı bir
kişiliği olan ve
hissedarlarının sahip olduğu işletmeler,
kurumlar vergisi mükellefi
– Anonim şirket
– Limited şirket
– Sermayesi paylara bölünmüş komandit şirket

İŞLETME NEDİR?
İŞLETME; CANLILARIN İHTİYAÇLARINI
GİDERMEK AMACIYLA ÜRETİM
FAKTÖRLERİNİ SİSTEMLİ BİR ŞEKİLDE
BİRARAYA GETİREN, İŞLEYEN VE İŞLETEN
BİR BİRİMDİR

İŞLETME’NİN AMAÇLARI NELERDİR?
1. KARLILIK
2. BÜYÜME
3. SÜREKLİLİK

Finansal Bilgilerin
Kullanıcıları
• İç kullanıcılar – planlayan, işyerinin organizasyonu
ve işletilmesini sağlayan yöneticiler
• Dış kullanıcılar – Yatırımcılar (hissedarlar)
– Kredi sağlayanlar
– Diğerleri
•
•
•
•
•
•

Vergi dairesi
Devlet
Müşteriler
İşçi sendikaları
Ekonomik planlayıcılar
Kamuoyu

İç Kullanıcılar Tarafından
Sorulan Sorular

•
•
•
•

Nakit faturaları ödemeye yeterli mi?
Üretilen her birim ürünün maliyeti nedir?
Bu yıl işçilere zam verebilecek miyiz?
Hangi üretim hattı daha yararlı?

Dış Kullanıcılar Tarafından
Sorulan Sorular
• Şirket yeterli gelir elde ediyor mu?
• Şirket rakipleriyle nicelik ve yararlılık
açısından nasıl mukayese edilebilir?
• Şirket borçlarını vadesi geldiğinde
ödeyebilecek mi?

Finansal Muhasebe neyi
başarmayı hedefliyor?

KARAR VERME
için en faydalı mali bilgileri sağlamayı...

Muhasebeye
neden ihtiyaç duyarız?
İşletme yönetimi sürecinin fonksiyonları olarak adlandırılan
•Tedarik,
•Üretim,
•Finansman,
•Pazarlama,
•Kontrol ve
•Araştırma-geliştirme

Bir sonraki aşamada veya gelecekte

ne yapılacağına karar verirken

muhasebeye ihtiyaç duyarlar.

Muhasebe

İktisat ve işletme dünyasında kullanılan bir terim olarak muhasebe,
 sanat,
 bilim ve
VERİLERİN TOPLANMASI ve saptama,
ölçme
kayıt VERİLERİN İLETİLMESİ sınıflandırma
özet
yorumlama - ile ilgili işletmenin

lisanı olan bir uygulamadır.

Böylece,
• yönetim,
•işletme varlıklarının sahipleri ve
•diğer ilgililer
Amaçlarına uygun ihtiyaç duydukları bilgilere sahip olurlar.

VARLIK NEDİR?
İŞLETMENİN İŞLETİLEBİLMESİ İÇİN,
İŞLETMENİN SAHİP OLDUĞU VE ELLE
TUTULUP, GÖZLE GÖRÜLEN HER TÜRLÜ
DEĞER

SERMAYE NEDİR?
İŞLETMENİN İŞLETİLEBİLMESİ İÇİN,
İŞLETMENİN SAHİP OLDUĞU VARLIKLARIN
KAYNAĞI

İŞLETME BİLANÇOSUNDA NELER
YER ALIR?
AKTİF

VARLIK

PASİF

SERMAYE

İŞLETME BİLANÇOSUNDA NELER
YER ALIR?
AKTİF

PASİF

DÖNEN VARLIKLAR

KSYK

DURAN VARLIKLAR

USYK

SERMAYE

BİLANÇONUN
AKTİF TARAFI
HER ZAMAN
PASİF
TARAFINA
EŞİTTİR

O HALDE
TEMEL BİLANÇO DENGESİNİ
OLUŞTURALIM
VARLIK = SERMAYE
VARLIKLAR = BORÇLAR + ÖZ SERMAYE

MEVCUTLAR + ALACAKLAR = BORÇLAR + ÖZSERMAYE

SERMAYE KOYMA
Dönen
Varlıklar

+

100 KASA

200.000

+

Duran
Varlıklar
Duran
Varlıklar
-0-

=

=

Kısa Vadeli
+
Yabancı
Kaynaklar

Uzun Vadeli
Yabancı
Kaynaklar

Kısa Vadeli
+
Yabancı
Kaynaklar
-0-

Uzun Vadeli
Yabancı
Kaynaklar
-0-

Öz Kaynaklar
+
500 SERMAYE
+

200.000

MADDİ DURAN VARLIK ALIMI
100 KASA

108.000

191 İNDİRİLECEK KDV

12.000

+

252 BİNALAR

80.000

=

Kısa Vadeli
Yabancı +
Kaynaklar
-0-

Uzun Vadeli
500 SERMAYE
Yabancı
200.000
+
Kaynaklar
-0-

VERSİYE MAL ALIMI
100 KASA
108.000
153 TİCARİ MALLAR

+

252BİNALAR
80.000

=

320 SATICILAR

11.500

Uzun Vadeli
Yabancı
Kaynaklar
-0-

+

10.000

191 İNDİRİLECEK KDV
12.000 + 1.500

500 SERMAYE
200.000
+

BORÇLARIN ÖDENMESİ
100 KASA
252 BİNALAR
108.000 – 11.500 = 96.500+
80.000
153 TİCARİ MALLAR
10.000
191 İNDİRİLECEK KDV
13.500

=

Kısa Vadeli
Yabancı
Kaynaklar

-0-

+

Uzun Vadeli
Yabancı
Kaynaklar
-0-

500 SERMAYE
+ 200.000

Finansal Muhasebe Genel
Kurallar
• Genel
Temel
• Kabul
Muhasebe
• Görmüş
Kavramları
• Muhasebe
• Prensipleri

GKGMP
Temel Muhasebe Kavramları














Sosyal Sorumluluk
Kişilik
İşletmenin Sürekliliği
Dönemsellik
Para ile Ölçülme
Maliyet Esası
Tarafsızlık ve Belgelendirme
Tutarlılık
Tam Açıklama
İhtiyatlılık
Önemlilik
Özün Önceliği

Sosyal Sorumluluk Kavramı
Muhasebeci, muhasebe kurallarının
uygulamasından doğan

SONUÇLARI
göstermekten sorumludur.

Kişilik Kavramı
Farklı varlık ve amaç
veya
kavramsal gerçek

•Ekonomik Varlık
•İşletme sahibinin Varlığı

İşletmenin Sürekliliği
Kavramı
Teşebbüs varolan faaliyetlerini
götürebildiği sürece çalışmaya devam
edecektir

Parayla Ölçülme
Kavramı
Para cinsinden tanımlanması mümkün
işlem verisi , ekonomik varlığın muhasebe
kaydında ESASTIR.

Dönemsellik
Kavramı
İşletmenin ekonomik hayatı suni zaman
periyotlarına bölünebilir

Maliyet Esası
Kavramı
varlıklar elde etme maliyeti
kaydedilmelidirler

Tarafsızlık ve Belgelendirme
Kavramı
Tüm muhasebe kayıtları fatura ve
fiş gibi objektif

BELGE

ile desteklenmelidirler

Tutarlılık Kavramı
Genel Kabul Görmüş Muhasebe Prensipleri
(GKGMP),
metotlar ve prosedürler
tüm dönemlerde karşılaştırılabilir olmalıdır.

Tam Açıklama Kavramı
Mali tabloları kullananların kararlarını
etkileyecek durumlar ve olaylar açıkça ifade
edilmelidir

İhtiyatlılık Kavramı
•Satışlar, gelirler
gerçekleşmeden kaydedilmez
•Tüm bilinen borçlar ve kayıplar
tam miktarlarının belli olup
olmamasına bakılmaksızın
kaydedilirler

Önemlilik Kavramı
bütünü etkilemeyecek kadar küçük
miktarlar sözkonusu olduğunda,
teorik olarak doğru muhasebe
prosedürlerinin uygulaması anlam
taşımaz

Özün Önceliği
Kavramı
Eğer öz göz ardı edilmiyorsa,
sadece muhasebe raporlarının form
ve formatları değil,
bir direktif bile göz ardı edilebilir.


Slide 28

TEMEL MUHASEBE BİLGİLERİ

DOÇ.DR. S.BURAK ARZOVA

[email protected]
http://mimoza.marmara.edu.tr/~burakarzova

DEĞER YARATMA SÜRECİ
• KENDİME NE DEĞER KATTIM ?

•ÇEVREME, ARKADAŞLARIMA YA DA AİLEME
NE DEĞER KATTIM ?
• TOPLUMA NE DEĞER KATTIM ?

FAALİYETLERİNE GÖRE
İŞLETMELER
• ZİRAİ İŞLETMELER

•SINAİ İŞLETMELER
•HİZMET İŞLETMELERİ

•TİCARİ İŞLETMELER

FAALİYETLERİNDE GÜDÜLEN
AMAÇLARA GÖRE İŞLETMELER
• ÖZEL İŞLETMELER

• KAMU KESİMİ İŞLETMELERİ
• VAKIFLAR VE DERNEKLER

İşletme Organizasyonlarının
Çeşitleri
• Kişisel işletmeler – bir kişinin sahip olduğu işletmeler, gelir
vergisi mükellefi
• Şirketler
– Adi şirketler– birden fazla kişinin sahip olduğu işletmeler,
gelir vergisi mükellefi
– Ticaret şirketleri
• Şahıs şirketleri– birden fazla kişinin sahip olduğu işletmeler, gelir
vergisi mükellefi
– Kolllektif şirket
– Adi komandit şirket

tüzel

• Sermaye şirketleri – ayrı bir
kişiliği olan ve
hissedarlarının sahip olduğu işletmeler,
kurumlar vergisi mükellefi
– Anonim şirket
– Limited şirket
– Sermayesi paylara bölünmüş komandit şirket

İŞLETME NEDİR?
İŞLETME; CANLILARIN İHTİYAÇLARINI
GİDERMEK AMACIYLA ÜRETİM
FAKTÖRLERİNİ SİSTEMLİ BİR ŞEKİLDE
BİRARAYA GETİREN, İŞLEYEN VE İŞLETEN
BİR BİRİMDİR

İŞLETME’NİN AMAÇLARI NELERDİR?
1. KARLILIK
2. BÜYÜME
3. SÜREKLİLİK

Finansal Bilgilerin
Kullanıcıları
• İç kullanıcılar – planlayan, işyerinin organizasyonu
ve işletilmesini sağlayan yöneticiler
• Dış kullanıcılar – Yatırımcılar (hissedarlar)
– Kredi sağlayanlar
– Diğerleri
•
•
•
•
•
•

Vergi dairesi
Devlet
Müşteriler
İşçi sendikaları
Ekonomik planlayıcılar
Kamuoyu

İç Kullanıcılar Tarafından
Sorulan Sorular

•
•
•
•

Nakit faturaları ödemeye yeterli mi?
Üretilen her birim ürünün maliyeti nedir?
Bu yıl işçilere zam verebilecek miyiz?
Hangi üretim hattı daha yararlı?

Dış Kullanıcılar Tarafından
Sorulan Sorular
• Şirket yeterli gelir elde ediyor mu?
• Şirket rakipleriyle nicelik ve yararlılık
açısından nasıl mukayese edilebilir?
• Şirket borçlarını vadesi geldiğinde
ödeyebilecek mi?

Finansal Muhasebe neyi
başarmayı hedefliyor?

KARAR VERME
için en faydalı mali bilgileri sağlamayı...

Muhasebeye
neden ihtiyaç duyarız?
İşletme yönetimi sürecinin fonksiyonları olarak adlandırılan
•Tedarik,
•Üretim,
•Finansman,
•Pazarlama,
•Kontrol ve
•Araştırma-geliştirme

Bir sonraki aşamada veya gelecekte

ne yapılacağına karar verirken

muhasebeye ihtiyaç duyarlar.

Muhasebe

İktisat ve işletme dünyasında kullanılan bir terim olarak muhasebe,
 sanat,
 bilim ve
VERİLERİN TOPLANMASI ve saptama,
ölçme
kayıt VERİLERİN İLETİLMESİ sınıflandırma
özet
yorumlama - ile ilgili işletmenin

lisanı olan bir uygulamadır.

Böylece,
• yönetim,
•işletme varlıklarının sahipleri ve
•diğer ilgililer
Amaçlarına uygun ihtiyaç duydukları bilgilere sahip olurlar.

VARLIK NEDİR?
İŞLETMENİN İŞLETİLEBİLMESİ İÇİN,
İŞLETMENİN SAHİP OLDUĞU VE ELLE
TUTULUP, GÖZLE GÖRÜLEN HER TÜRLÜ
DEĞER

SERMAYE NEDİR?
İŞLETMENİN İŞLETİLEBİLMESİ İÇİN,
İŞLETMENİN SAHİP OLDUĞU VARLIKLARIN
KAYNAĞI

İŞLETME BİLANÇOSUNDA NELER
YER ALIR?
AKTİF

VARLIK

PASİF

SERMAYE

İŞLETME BİLANÇOSUNDA NELER
YER ALIR?
AKTİF

PASİF

DÖNEN VARLIKLAR

KSYK

DURAN VARLIKLAR

USYK

SERMAYE

BİLANÇONUN
AKTİF TARAFI
HER ZAMAN
PASİF
TARAFINA
EŞİTTİR

O HALDE
TEMEL BİLANÇO DENGESİNİ
OLUŞTURALIM
VARLIK = SERMAYE
VARLIKLAR = BORÇLAR + ÖZ SERMAYE

MEVCUTLAR + ALACAKLAR = BORÇLAR + ÖZSERMAYE

SERMAYE KOYMA
Dönen
Varlıklar

+

100 KASA

200.000

+

Duran
Varlıklar
Duran
Varlıklar
-0-

=

=

Kısa Vadeli
+
Yabancı
Kaynaklar

Uzun Vadeli
Yabancı
Kaynaklar

Kısa Vadeli
+
Yabancı
Kaynaklar
-0-

Uzun Vadeli
Yabancı
Kaynaklar
-0-

Öz Kaynaklar
+
500 SERMAYE
+

200.000

MADDİ DURAN VARLIK ALIMI
100 KASA

108.000

191 İNDİRİLECEK KDV

12.000

+

252 BİNALAR

80.000

=

Kısa Vadeli
Yabancı +
Kaynaklar
-0-

Uzun Vadeli
500 SERMAYE
Yabancı
200.000
+
Kaynaklar
-0-

VERSİYE MAL ALIMI
100 KASA
108.000
153 TİCARİ MALLAR

+

252BİNALAR
80.000

=

320 SATICILAR

11.500

Uzun Vadeli
Yabancı
Kaynaklar
-0-

+

10.000

191 İNDİRİLECEK KDV
12.000 + 1.500

500 SERMAYE
200.000
+

BORÇLARIN ÖDENMESİ
100 KASA
252 BİNALAR
108.000 – 11.500 = 96.500+
80.000
153 TİCARİ MALLAR
10.000
191 İNDİRİLECEK KDV
13.500

=

Kısa Vadeli
Yabancı
Kaynaklar

-0-

+

Uzun Vadeli
Yabancı
Kaynaklar
-0-

500 SERMAYE
+ 200.000

Finansal Muhasebe Genel
Kurallar
• Genel
Temel
• Kabul
Muhasebe
• Görmüş
Kavramları
• Muhasebe
• Prensipleri

GKGMP
Temel Muhasebe Kavramları














Sosyal Sorumluluk
Kişilik
İşletmenin Sürekliliği
Dönemsellik
Para ile Ölçülme
Maliyet Esası
Tarafsızlık ve Belgelendirme
Tutarlılık
Tam Açıklama
İhtiyatlılık
Önemlilik
Özün Önceliği

Sosyal Sorumluluk Kavramı
Muhasebeci, muhasebe kurallarının
uygulamasından doğan

SONUÇLARI
göstermekten sorumludur.

Kişilik Kavramı
Farklı varlık ve amaç
veya
kavramsal gerçek

•Ekonomik Varlık
•İşletme sahibinin Varlığı

İşletmenin Sürekliliği
Kavramı
Teşebbüs varolan faaliyetlerini
götürebildiği sürece çalışmaya devam
edecektir

Parayla Ölçülme
Kavramı
Para cinsinden tanımlanması mümkün
işlem verisi , ekonomik varlığın muhasebe
kaydında ESASTIR.

Dönemsellik
Kavramı
İşletmenin ekonomik hayatı suni zaman
periyotlarına bölünebilir

Maliyet Esası
Kavramı
varlıklar elde etme maliyeti
kaydedilmelidirler

Tarafsızlık ve Belgelendirme
Kavramı
Tüm muhasebe kayıtları fatura ve
fiş gibi objektif

BELGE

ile desteklenmelidirler

Tutarlılık Kavramı
Genel Kabul Görmüş Muhasebe Prensipleri
(GKGMP),
metotlar ve prosedürler
tüm dönemlerde karşılaştırılabilir olmalıdır.

Tam Açıklama Kavramı
Mali tabloları kullananların kararlarını
etkileyecek durumlar ve olaylar açıkça ifade
edilmelidir

İhtiyatlılık Kavramı
•Satışlar, gelirler
gerçekleşmeden kaydedilmez
•Tüm bilinen borçlar ve kayıplar
tam miktarlarının belli olup
olmamasına bakılmaksızın
kaydedilirler

Önemlilik Kavramı
bütünü etkilemeyecek kadar küçük
miktarlar sözkonusu olduğunda,
teorik olarak doğru muhasebe
prosedürlerinin uygulaması anlam
taşımaz

Özün Önceliği
Kavramı
Eğer öz göz ardı edilmiyorsa,
sadece muhasebe raporlarının form
ve formatları değil,
bir direktif bile göz ardı edilebilir.


Slide 29

TEMEL MUHASEBE BİLGİLERİ

DOÇ.DR. S.BURAK ARZOVA

[email protected]
http://mimoza.marmara.edu.tr/~burakarzova

DEĞER YARATMA SÜRECİ
• KENDİME NE DEĞER KATTIM ?

•ÇEVREME, ARKADAŞLARIMA YA DA AİLEME
NE DEĞER KATTIM ?
• TOPLUMA NE DEĞER KATTIM ?

FAALİYETLERİNE GÖRE
İŞLETMELER
• ZİRAİ İŞLETMELER

•SINAİ İŞLETMELER
•HİZMET İŞLETMELERİ

•TİCARİ İŞLETMELER

FAALİYETLERİNDE GÜDÜLEN
AMAÇLARA GÖRE İŞLETMELER
• ÖZEL İŞLETMELER

• KAMU KESİMİ İŞLETMELERİ
• VAKIFLAR VE DERNEKLER

İşletme Organizasyonlarının
Çeşitleri
• Kişisel işletmeler – bir kişinin sahip olduğu işletmeler, gelir
vergisi mükellefi
• Şirketler
– Adi şirketler– birden fazla kişinin sahip olduğu işletmeler,
gelir vergisi mükellefi
– Ticaret şirketleri
• Şahıs şirketleri– birden fazla kişinin sahip olduğu işletmeler, gelir
vergisi mükellefi
– Kolllektif şirket
– Adi komandit şirket

tüzel

• Sermaye şirketleri – ayrı bir
kişiliği olan ve
hissedarlarının sahip olduğu işletmeler,
kurumlar vergisi mükellefi
– Anonim şirket
– Limited şirket
– Sermayesi paylara bölünmüş komandit şirket

İŞLETME NEDİR?
İŞLETME; CANLILARIN İHTİYAÇLARINI
GİDERMEK AMACIYLA ÜRETİM
FAKTÖRLERİNİ SİSTEMLİ BİR ŞEKİLDE
BİRARAYA GETİREN, İŞLEYEN VE İŞLETEN
BİR BİRİMDİR

İŞLETME’NİN AMAÇLARI NELERDİR?
1. KARLILIK
2. BÜYÜME
3. SÜREKLİLİK

Finansal Bilgilerin
Kullanıcıları
• İç kullanıcılar – planlayan, işyerinin organizasyonu
ve işletilmesini sağlayan yöneticiler
• Dış kullanıcılar – Yatırımcılar (hissedarlar)
– Kredi sağlayanlar
– Diğerleri
•
•
•
•
•
•

Vergi dairesi
Devlet
Müşteriler
İşçi sendikaları
Ekonomik planlayıcılar
Kamuoyu

İç Kullanıcılar Tarafından
Sorulan Sorular

•
•
•
•

Nakit faturaları ödemeye yeterli mi?
Üretilen her birim ürünün maliyeti nedir?
Bu yıl işçilere zam verebilecek miyiz?
Hangi üretim hattı daha yararlı?

Dış Kullanıcılar Tarafından
Sorulan Sorular
• Şirket yeterli gelir elde ediyor mu?
• Şirket rakipleriyle nicelik ve yararlılık
açısından nasıl mukayese edilebilir?
• Şirket borçlarını vadesi geldiğinde
ödeyebilecek mi?

Finansal Muhasebe neyi
başarmayı hedefliyor?

KARAR VERME
için en faydalı mali bilgileri sağlamayı...

Muhasebeye
neden ihtiyaç duyarız?
İşletme yönetimi sürecinin fonksiyonları olarak adlandırılan
•Tedarik,
•Üretim,
•Finansman,
•Pazarlama,
•Kontrol ve
•Araştırma-geliştirme

Bir sonraki aşamada veya gelecekte

ne yapılacağına karar verirken

muhasebeye ihtiyaç duyarlar.

Muhasebe

İktisat ve işletme dünyasında kullanılan bir terim olarak muhasebe,
 sanat,
 bilim ve
VERİLERİN TOPLANMASI ve saptama,
ölçme
kayıt VERİLERİN İLETİLMESİ sınıflandırma
özet
yorumlama - ile ilgili işletmenin

lisanı olan bir uygulamadır.

Böylece,
• yönetim,
•işletme varlıklarının sahipleri ve
•diğer ilgililer
Amaçlarına uygun ihtiyaç duydukları bilgilere sahip olurlar.

VARLIK NEDİR?
İŞLETMENİN İŞLETİLEBİLMESİ İÇİN,
İŞLETMENİN SAHİP OLDUĞU VE ELLE
TUTULUP, GÖZLE GÖRÜLEN HER TÜRLÜ
DEĞER

SERMAYE NEDİR?
İŞLETMENİN İŞLETİLEBİLMESİ İÇİN,
İŞLETMENİN SAHİP OLDUĞU VARLIKLARIN
KAYNAĞI

İŞLETME BİLANÇOSUNDA NELER
YER ALIR?
AKTİF

VARLIK

PASİF

SERMAYE

İŞLETME BİLANÇOSUNDA NELER
YER ALIR?
AKTİF

PASİF

DÖNEN VARLIKLAR

KSYK

DURAN VARLIKLAR

USYK

SERMAYE

BİLANÇONUN
AKTİF TARAFI
HER ZAMAN
PASİF
TARAFINA
EŞİTTİR

O HALDE
TEMEL BİLANÇO DENGESİNİ
OLUŞTURALIM
VARLIK = SERMAYE
VARLIKLAR = BORÇLAR + ÖZ SERMAYE

MEVCUTLAR + ALACAKLAR = BORÇLAR + ÖZSERMAYE

SERMAYE KOYMA
Dönen
Varlıklar

+

100 KASA

200.000

+

Duran
Varlıklar
Duran
Varlıklar
-0-

=

=

Kısa Vadeli
+
Yabancı
Kaynaklar

Uzun Vadeli
Yabancı
Kaynaklar

Kısa Vadeli
+
Yabancı
Kaynaklar
-0-

Uzun Vadeli
Yabancı
Kaynaklar
-0-

Öz Kaynaklar
+
500 SERMAYE
+

200.000

MADDİ DURAN VARLIK ALIMI
100 KASA

108.000

191 İNDİRİLECEK KDV

12.000

+

252 BİNALAR

80.000

=

Kısa Vadeli
Yabancı +
Kaynaklar
-0-

Uzun Vadeli
500 SERMAYE
Yabancı
200.000
+
Kaynaklar
-0-

VERSİYE MAL ALIMI
100 KASA
108.000
153 TİCARİ MALLAR

+

252BİNALAR
80.000

=

320 SATICILAR

11.500

Uzun Vadeli
Yabancı
Kaynaklar
-0-

+

10.000

191 İNDİRİLECEK KDV
12.000 + 1.500

500 SERMAYE
200.000
+

BORÇLARIN ÖDENMESİ
100 KASA
252 BİNALAR
108.000 – 11.500 = 96.500+
80.000
153 TİCARİ MALLAR
10.000
191 İNDİRİLECEK KDV
13.500

=

Kısa Vadeli
Yabancı
Kaynaklar

-0-

+

Uzun Vadeli
Yabancı
Kaynaklar
-0-

500 SERMAYE
+ 200.000

Finansal Muhasebe Genel
Kurallar
• Genel
Temel
• Kabul
Muhasebe
• Görmüş
Kavramları
• Muhasebe
• Prensipleri

GKGMP
Temel Muhasebe Kavramları














Sosyal Sorumluluk
Kişilik
İşletmenin Sürekliliği
Dönemsellik
Para ile Ölçülme
Maliyet Esası
Tarafsızlık ve Belgelendirme
Tutarlılık
Tam Açıklama
İhtiyatlılık
Önemlilik
Özün Önceliği

Sosyal Sorumluluk Kavramı
Muhasebeci, muhasebe kurallarının
uygulamasından doğan

SONUÇLARI
göstermekten sorumludur.

Kişilik Kavramı
Farklı varlık ve amaç
veya
kavramsal gerçek

•Ekonomik Varlık
•İşletme sahibinin Varlığı

İşletmenin Sürekliliği
Kavramı
Teşebbüs varolan faaliyetlerini
götürebildiği sürece çalışmaya devam
edecektir

Parayla Ölçülme
Kavramı
Para cinsinden tanımlanması mümkün
işlem verisi , ekonomik varlığın muhasebe
kaydında ESASTIR.

Dönemsellik
Kavramı
İşletmenin ekonomik hayatı suni zaman
periyotlarına bölünebilir

Maliyet Esası
Kavramı
varlıklar elde etme maliyeti
kaydedilmelidirler

Tarafsızlık ve Belgelendirme
Kavramı
Tüm muhasebe kayıtları fatura ve
fiş gibi objektif

BELGE

ile desteklenmelidirler

Tutarlılık Kavramı
Genel Kabul Görmüş Muhasebe Prensipleri
(GKGMP),
metotlar ve prosedürler
tüm dönemlerde karşılaştırılabilir olmalıdır.

Tam Açıklama Kavramı
Mali tabloları kullananların kararlarını
etkileyecek durumlar ve olaylar açıkça ifade
edilmelidir

İhtiyatlılık Kavramı
•Satışlar, gelirler
gerçekleşmeden kaydedilmez
•Tüm bilinen borçlar ve kayıplar
tam miktarlarının belli olup
olmamasına bakılmaksızın
kaydedilirler

Önemlilik Kavramı
bütünü etkilemeyecek kadar küçük
miktarlar sözkonusu olduğunda,
teorik olarak doğru muhasebe
prosedürlerinin uygulaması anlam
taşımaz

Özün Önceliği
Kavramı
Eğer öz göz ardı edilmiyorsa,
sadece muhasebe raporlarının form
ve formatları değil,
bir direktif bile göz ardı edilebilir.


Slide 30

TEMEL MUHASEBE BİLGİLERİ

DOÇ.DR. S.BURAK ARZOVA

[email protected]
http://mimoza.marmara.edu.tr/~burakarzova

DEĞER YARATMA SÜRECİ
• KENDİME NE DEĞER KATTIM ?

•ÇEVREME, ARKADAŞLARIMA YA DA AİLEME
NE DEĞER KATTIM ?
• TOPLUMA NE DEĞER KATTIM ?

FAALİYETLERİNE GÖRE
İŞLETMELER
• ZİRAİ İŞLETMELER

•SINAİ İŞLETMELER
•HİZMET İŞLETMELERİ

•TİCARİ İŞLETMELER

FAALİYETLERİNDE GÜDÜLEN
AMAÇLARA GÖRE İŞLETMELER
• ÖZEL İŞLETMELER

• KAMU KESİMİ İŞLETMELERİ
• VAKIFLAR VE DERNEKLER

İşletme Organizasyonlarının
Çeşitleri
• Kişisel işletmeler – bir kişinin sahip olduğu işletmeler, gelir
vergisi mükellefi
• Şirketler
– Adi şirketler– birden fazla kişinin sahip olduğu işletmeler,
gelir vergisi mükellefi
– Ticaret şirketleri
• Şahıs şirketleri– birden fazla kişinin sahip olduğu işletmeler, gelir
vergisi mükellefi
– Kolllektif şirket
– Adi komandit şirket

tüzel

• Sermaye şirketleri – ayrı bir
kişiliği olan ve
hissedarlarının sahip olduğu işletmeler,
kurumlar vergisi mükellefi
– Anonim şirket
– Limited şirket
– Sermayesi paylara bölünmüş komandit şirket

İŞLETME NEDİR?
İŞLETME; CANLILARIN İHTİYAÇLARINI
GİDERMEK AMACIYLA ÜRETİM
FAKTÖRLERİNİ SİSTEMLİ BİR ŞEKİLDE
BİRARAYA GETİREN, İŞLEYEN VE İŞLETEN
BİR BİRİMDİR

İŞLETME’NİN AMAÇLARI NELERDİR?
1. KARLILIK
2. BÜYÜME
3. SÜREKLİLİK

Finansal Bilgilerin
Kullanıcıları
• İç kullanıcılar – planlayan, işyerinin organizasyonu
ve işletilmesini sağlayan yöneticiler
• Dış kullanıcılar – Yatırımcılar (hissedarlar)
– Kredi sağlayanlar
– Diğerleri
•
•
•
•
•
•

Vergi dairesi
Devlet
Müşteriler
İşçi sendikaları
Ekonomik planlayıcılar
Kamuoyu

İç Kullanıcılar Tarafından
Sorulan Sorular

•
•
•
•

Nakit faturaları ödemeye yeterli mi?
Üretilen her birim ürünün maliyeti nedir?
Bu yıl işçilere zam verebilecek miyiz?
Hangi üretim hattı daha yararlı?

Dış Kullanıcılar Tarafından
Sorulan Sorular
• Şirket yeterli gelir elde ediyor mu?
• Şirket rakipleriyle nicelik ve yararlılık
açısından nasıl mukayese edilebilir?
• Şirket borçlarını vadesi geldiğinde
ödeyebilecek mi?

Finansal Muhasebe neyi
başarmayı hedefliyor?

KARAR VERME
için en faydalı mali bilgileri sağlamayı...

Muhasebeye
neden ihtiyaç duyarız?
İşletme yönetimi sürecinin fonksiyonları olarak adlandırılan
•Tedarik,
•Üretim,
•Finansman,
•Pazarlama,
•Kontrol ve
•Araştırma-geliştirme

Bir sonraki aşamada veya gelecekte

ne yapılacağına karar verirken

muhasebeye ihtiyaç duyarlar.

Muhasebe

İktisat ve işletme dünyasında kullanılan bir terim olarak muhasebe,
 sanat,
 bilim ve
VERİLERİN TOPLANMASI ve saptama,
ölçme
kayıt VERİLERİN İLETİLMESİ sınıflandırma
özet
yorumlama - ile ilgili işletmenin

lisanı olan bir uygulamadır.

Böylece,
• yönetim,
•işletme varlıklarının sahipleri ve
•diğer ilgililer
Amaçlarına uygun ihtiyaç duydukları bilgilere sahip olurlar.

VARLIK NEDİR?
İŞLETMENİN İŞLETİLEBİLMESİ İÇİN,
İŞLETMENİN SAHİP OLDUĞU VE ELLE
TUTULUP, GÖZLE GÖRÜLEN HER TÜRLÜ
DEĞER

SERMAYE NEDİR?
İŞLETMENİN İŞLETİLEBİLMESİ İÇİN,
İŞLETMENİN SAHİP OLDUĞU VARLIKLARIN
KAYNAĞI

İŞLETME BİLANÇOSUNDA NELER
YER ALIR?
AKTİF

VARLIK

PASİF

SERMAYE

İŞLETME BİLANÇOSUNDA NELER
YER ALIR?
AKTİF

PASİF

DÖNEN VARLIKLAR

KSYK

DURAN VARLIKLAR

USYK

SERMAYE

BİLANÇONUN
AKTİF TARAFI
HER ZAMAN
PASİF
TARAFINA
EŞİTTİR

O HALDE
TEMEL BİLANÇO DENGESİNİ
OLUŞTURALIM
VARLIK = SERMAYE
VARLIKLAR = BORÇLAR + ÖZ SERMAYE

MEVCUTLAR + ALACAKLAR = BORÇLAR + ÖZSERMAYE

SERMAYE KOYMA
Dönen
Varlıklar

+

100 KASA

200.000

+

Duran
Varlıklar
Duran
Varlıklar
-0-

=

=

Kısa Vadeli
+
Yabancı
Kaynaklar

Uzun Vadeli
Yabancı
Kaynaklar

Kısa Vadeli
+
Yabancı
Kaynaklar
-0-

Uzun Vadeli
Yabancı
Kaynaklar
-0-

Öz Kaynaklar
+
500 SERMAYE
+

200.000

MADDİ DURAN VARLIK ALIMI
100 KASA

108.000

191 İNDİRİLECEK KDV

12.000

+

252 BİNALAR

80.000

=

Kısa Vadeli
Yabancı +
Kaynaklar
-0-

Uzun Vadeli
500 SERMAYE
Yabancı
200.000
+
Kaynaklar
-0-

VERSİYE MAL ALIMI
100 KASA
108.000
153 TİCARİ MALLAR

+

252BİNALAR
80.000

=

320 SATICILAR

11.500

Uzun Vadeli
Yabancı
Kaynaklar
-0-

+

10.000

191 İNDİRİLECEK KDV
12.000 + 1.500

500 SERMAYE
200.000
+

BORÇLARIN ÖDENMESİ
100 KASA
252 BİNALAR
108.000 – 11.500 = 96.500+
80.000
153 TİCARİ MALLAR
10.000
191 İNDİRİLECEK KDV
13.500

=

Kısa Vadeli
Yabancı
Kaynaklar

-0-

+

Uzun Vadeli
Yabancı
Kaynaklar
-0-

500 SERMAYE
+ 200.000

Finansal Muhasebe Genel
Kurallar
• Genel
Temel
• Kabul
Muhasebe
• Görmüş
Kavramları
• Muhasebe
• Prensipleri

GKGMP
Temel Muhasebe Kavramları














Sosyal Sorumluluk
Kişilik
İşletmenin Sürekliliği
Dönemsellik
Para ile Ölçülme
Maliyet Esası
Tarafsızlık ve Belgelendirme
Tutarlılık
Tam Açıklama
İhtiyatlılık
Önemlilik
Özün Önceliği

Sosyal Sorumluluk Kavramı
Muhasebeci, muhasebe kurallarının
uygulamasından doğan

SONUÇLARI
göstermekten sorumludur.

Kişilik Kavramı
Farklı varlık ve amaç
veya
kavramsal gerçek

•Ekonomik Varlık
•İşletme sahibinin Varlığı

İşletmenin Sürekliliği
Kavramı
Teşebbüs varolan faaliyetlerini
götürebildiği sürece çalışmaya devam
edecektir

Parayla Ölçülme
Kavramı
Para cinsinden tanımlanması mümkün
işlem verisi , ekonomik varlığın muhasebe
kaydında ESASTIR.

Dönemsellik
Kavramı
İşletmenin ekonomik hayatı suni zaman
periyotlarına bölünebilir

Maliyet Esası
Kavramı
varlıklar elde etme maliyeti
kaydedilmelidirler

Tarafsızlık ve Belgelendirme
Kavramı
Tüm muhasebe kayıtları fatura ve
fiş gibi objektif

BELGE

ile desteklenmelidirler

Tutarlılık Kavramı
Genel Kabul Görmüş Muhasebe Prensipleri
(GKGMP),
metotlar ve prosedürler
tüm dönemlerde karşılaştırılabilir olmalıdır.

Tam Açıklama Kavramı
Mali tabloları kullananların kararlarını
etkileyecek durumlar ve olaylar açıkça ifade
edilmelidir

İhtiyatlılık Kavramı
•Satışlar, gelirler
gerçekleşmeden kaydedilmez
•Tüm bilinen borçlar ve kayıplar
tam miktarlarının belli olup
olmamasına bakılmaksızın
kaydedilirler

Önemlilik Kavramı
bütünü etkilemeyecek kadar küçük
miktarlar sözkonusu olduğunda,
teorik olarak doğru muhasebe
prosedürlerinin uygulaması anlam
taşımaz

Özün Önceliği
Kavramı
Eğer öz göz ardı edilmiyorsa,
sadece muhasebe raporlarının form
ve formatları değil,
bir direktif bile göz ardı edilebilir.


Slide 31

TEMEL MUHASEBE BİLGİLERİ

DOÇ.DR. S.BURAK ARZOVA

[email protected]
http://mimoza.marmara.edu.tr/~burakarzova

DEĞER YARATMA SÜRECİ
• KENDİME NE DEĞER KATTIM ?

•ÇEVREME, ARKADAŞLARIMA YA DA AİLEME
NE DEĞER KATTIM ?
• TOPLUMA NE DEĞER KATTIM ?

FAALİYETLERİNE GÖRE
İŞLETMELER
• ZİRAİ İŞLETMELER

•SINAİ İŞLETMELER
•HİZMET İŞLETMELERİ

•TİCARİ İŞLETMELER

FAALİYETLERİNDE GÜDÜLEN
AMAÇLARA GÖRE İŞLETMELER
• ÖZEL İŞLETMELER

• KAMU KESİMİ İŞLETMELERİ
• VAKIFLAR VE DERNEKLER

İşletme Organizasyonlarının
Çeşitleri
• Kişisel işletmeler – bir kişinin sahip olduğu işletmeler, gelir
vergisi mükellefi
• Şirketler
– Adi şirketler– birden fazla kişinin sahip olduğu işletmeler,
gelir vergisi mükellefi
– Ticaret şirketleri
• Şahıs şirketleri– birden fazla kişinin sahip olduğu işletmeler, gelir
vergisi mükellefi
– Kolllektif şirket
– Adi komandit şirket

tüzel

• Sermaye şirketleri – ayrı bir
kişiliği olan ve
hissedarlarının sahip olduğu işletmeler,
kurumlar vergisi mükellefi
– Anonim şirket
– Limited şirket
– Sermayesi paylara bölünmüş komandit şirket

İŞLETME NEDİR?
İŞLETME; CANLILARIN İHTİYAÇLARINI
GİDERMEK AMACIYLA ÜRETİM
FAKTÖRLERİNİ SİSTEMLİ BİR ŞEKİLDE
BİRARAYA GETİREN, İŞLEYEN VE İŞLETEN
BİR BİRİMDİR

İŞLETME’NİN AMAÇLARI NELERDİR?
1. KARLILIK
2. BÜYÜME
3. SÜREKLİLİK

Finansal Bilgilerin
Kullanıcıları
• İç kullanıcılar – planlayan, işyerinin organizasyonu
ve işletilmesini sağlayan yöneticiler
• Dış kullanıcılar – Yatırımcılar (hissedarlar)
– Kredi sağlayanlar
– Diğerleri
•
•
•
•
•
•

Vergi dairesi
Devlet
Müşteriler
İşçi sendikaları
Ekonomik planlayıcılar
Kamuoyu

İç Kullanıcılar Tarafından
Sorulan Sorular

•
•
•
•

Nakit faturaları ödemeye yeterli mi?
Üretilen her birim ürünün maliyeti nedir?
Bu yıl işçilere zam verebilecek miyiz?
Hangi üretim hattı daha yararlı?

Dış Kullanıcılar Tarafından
Sorulan Sorular
• Şirket yeterli gelir elde ediyor mu?
• Şirket rakipleriyle nicelik ve yararlılık
açısından nasıl mukayese edilebilir?
• Şirket borçlarını vadesi geldiğinde
ödeyebilecek mi?

Finansal Muhasebe neyi
başarmayı hedefliyor?

KARAR VERME
için en faydalı mali bilgileri sağlamayı...

Muhasebeye
neden ihtiyaç duyarız?
İşletme yönetimi sürecinin fonksiyonları olarak adlandırılan
•Tedarik,
•Üretim,
•Finansman,
•Pazarlama,
•Kontrol ve
•Araştırma-geliştirme

Bir sonraki aşamada veya gelecekte

ne yapılacağına karar verirken

muhasebeye ihtiyaç duyarlar.

Muhasebe

İktisat ve işletme dünyasında kullanılan bir terim olarak muhasebe,
 sanat,
 bilim ve
VERİLERİN TOPLANMASI ve saptama,
ölçme
kayıt VERİLERİN İLETİLMESİ sınıflandırma
özet
yorumlama - ile ilgili işletmenin

lisanı olan bir uygulamadır.

Böylece,
• yönetim,
•işletme varlıklarının sahipleri ve
•diğer ilgililer
Amaçlarına uygun ihtiyaç duydukları bilgilere sahip olurlar.

VARLIK NEDİR?
İŞLETMENİN İŞLETİLEBİLMESİ İÇİN,
İŞLETMENİN SAHİP OLDUĞU VE ELLE
TUTULUP, GÖZLE GÖRÜLEN HER TÜRLÜ
DEĞER

SERMAYE NEDİR?
İŞLETMENİN İŞLETİLEBİLMESİ İÇİN,
İŞLETMENİN SAHİP OLDUĞU VARLIKLARIN
KAYNAĞI

İŞLETME BİLANÇOSUNDA NELER
YER ALIR?
AKTİF

VARLIK

PASİF

SERMAYE

İŞLETME BİLANÇOSUNDA NELER
YER ALIR?
AKTİF

PASİF

DÖNEN VARLIKLAR

KSYK

DURAN VARLIKLAR

USYK

SERMAYE

BİLANÇONUN
AKTİF TARAFI
HER ZAMAN
PASİF
TARAFINA
EŞİTTİR

O HALDE
TEMEL BİLANÇO DENGESİNİ
OLUŞTURALIM
VARLIK = SERMAYE
VARLIKLAR = BORÇLAR + ÖZ SERMAYE

MEVCUTLAR + ALACAKLAR = BORÇLAR + ÖZSERMAYE

SERMAYE KOYMA
Dönen
Varlıklar

+

100 KASA

200.000

+

Duran
Varlıklar
Duran
Varlıklar
-0-

=

=

Kısa Vadeli
+
Yabancı
Kaynaklar

Uzun Vadeli
Yabancı
Kaynaklar

Kısa Vadeli
+
Yabancı
Kaynaklar
-0-

Uzun Vadeli
Yabancı
Kaynaklar
-0-

Öz Kaynaklar
+
500 SERMAYE
+

200.000

MADDİ DURAN VARLIK ALIMI
100 KASA

108.000

191 İNDİRİLECEK KDV

12.000

+

252 BİNALAR

80.000

=

Kısa Vadeli
Yabancı +
Kaynaklar
-0-

Uzun Vadeli
500 SERMAYE
Yabancı
200.000
+
Kaynaklar
-0-

VERSİYE MAL ALIMI
100 KASA
108.000
153 TİCARİ MALLAR

+

252BİNALAR
80.000

=

320 SATICILAR

11.500

Uzun Vadeli
Yabancı
Kaynaklar
-0-

+

10.000

191 İNDİRİLECEK KDV
12.000 + 1.500

500 SERMAYE
200.000
+

BORÇLARIN ÖDENMESİ
100 KASA
252 BİNALAR
108.000 – 11.500 = 96.500+
80.000
153 TİCARİ MALLAR
10.000
191 İNDİRİLECEK KDV
13.500

=

Kısa Vadeli
Yabancı
Kaynaklar

-0-

+

Uzun Vadeli
Yabancı
Kaynaklar
-0-

500 SERMAYE
+ 200.000

Finansal Muhasebe Genel
Kurallar
• Genel
Temel
• Kabul
Muhasebe
• Görmüş
Kavramları
• Muhasebe
• Prensipleri

GKGMP
Temel Muhasebe Kavramları














Sosyal Sorumluluk
Kişilik
İşletmenin Sürekliliği
Dönemsellik
Para ile Ölçülme
Maliyet Esası
Tarafsızlık ve Belgelendirme
Tutarlılık
Tam Açıklama
İhtiyatlılık
Önemlilik
Özün Önceliği

Sosyal Sorumluluk Kavramı
Muhasebeci, muhasebe kurallarının
uygulamasından doğan

SONUÇLARI
göstermekten sorumludur.

Kişilik Kavramı
Farklı varlık ve amaç
veya
kavramsal gerçek

•Ekonomik Varlık
•İşletme sahibinin Varlığı

İşletmenin Sürekliliği
Kavramı
Teşebbüs varolan faaliyetlerini
götürebildiği sürece çalışmaya devam
edecektir

Parayla Ölçülme
Kavramı
Para cinsinden tanımlanması mümkün
işlem verisi , ekonomik varlığın muhasebe
kaydında ESASTIR.

Dönemsellik
Kavramı
İşletmenin ekonomik hayatı suni zaman
periyotlarına bölünebilir

Maliyet Esası
Kavramı
varlıklar elde etme maliyeti
kaydedilmelidirler

Tarafsızlık ve Belgelendirme
Kavramı
Tüm muhasebe kayıtları fatura ve
fiş gibi objektif

BELGE

ile desteklenmelidirler

Tutarlılık Kavramı
Genel Kabul Görmüş Muhasebe Prensipleri
(GKGMP),
metotlar ve prosedürler
tüm dönemlerde karşılaştırılabilir olmalıdır.

Tam Açıklama Kavramı
Mali tabloları kullananların kararlarını
etkileyecek durumlar ve olaylar açıkça ifade
edilmelidir

İhtiyatlılık Kavramı
•Satışlar, gelirler
gerçekleşmeden kaydedilmez
•Tüm bilinen borçlar ve kayıplar
tam miktarlarının belli olup
olmamasına bakılmaksızın
kaydedilirler

Önemlilik Kavramı
bütünü etkilemeyecek kadar küçük
miktarlar sözkonusu olduğunda,
teorik olarak doğru muhasebe
prosedürlerinin uygulaması anlam
taşımaz

Özün Önceliği
Kavramı
Eğer öz göz ardı edilmiyorsa,
sadece muhasebe raporlarının form
ve formatları değil,
bir direktif bile göz ardı edilebilir.


Slide 32

TEMEL MUHASEBE BİLGİLERİ

DOÇ.DR. S.BURAK ARZOVA

[email protected]
http://mimoza.marmara.edu.tr/~burakarzova

DEĞER YARATMA SÜRECİ
• KENDİME NE DEĞER KATTIM ?

•ÇEVREME, ARKADAŞLARIMA YA DA AİLEME
NE DEĞER KATTIM ?
• TOPLUMA NE DEĞER KATTIM ?

FAALİYETLERİNE GÖRE
İŞLETMELER
• ZİRAİ İŞLETMELER

•SINAİ İŞLETMELER
•HİZMET İŞLETMELERİ

•TİCARİ İŞLETMELER

FAALİYETLERİNDE GÜDÜLEN
AMAÇLARA GÖRE İŞLETMELER
• ÖZEL İŞLETMELER

• KAMU KESİMİ İŞLETMELERİ
• VAKIFLAR VE DERNEKLER

İşletme Organizasyonlarının
Çeşitleri
• Kişisel işletmeler – bir kişinin sahip olduğu işletmeler, gelir
vergisi mükellefi
• Şirketler
– Adi şirketler– birden fazla kişinin sahip olduğu işletmeler,
gelir vergisi mükellefi
– Ticaret şirketleri
• Şahıs şirketleri– birden fazla kişinin sahip olduğu işletmeler, gelir
vergisi mükellefi
– Kolllektif şirket
– Adi komandit şirket

tüzel

• Sermaye şirketleri – ayrı bir
kişiliği olan ve
hissedarlarının sahip olduğu işletmeler,
kurumlar vergisi mükellefi
– Anonim şirket
– Limited şirket
– Sermayesi paylara bölünmüş komandit şirket

İŞLETME NEDİR?
İŞLETME; CANLILARIN İHTİYAÇLARINI
GİDERMEK AMACIYLA ÜRETİM
FAKTÖRLERİNİ SİSTEMLİ BİR ŞEKİLDE
BİRARAYA GETİREN, İŞLEYEN VE İŞLETEN
BİR BİRİMDİR

İŞLETME’NİN AMAÇLARI NELERDİR?
1. KARLILIK
2. BÜYÜME
3. SÜREKLİLİK

Finansal Bilgilerin
Kullanıcıları
• İç kullanıcılar – planlayan, işyerinin organizasyonu
ve işletilmesini sağlayan yöneticiler
• Dış kullanıcılar – Yatırımcılar (hissedarlar)
– Kredi sağlayanlar
– Diğerleri
•
•
•
•
•
•

Vergi dairesi
Devlet
Müşteriler
İşçi sendikaları
Ekonomik planlayıcılar
Kamuoyu

İç Kullanıcılar Tarafından
Sorulan Sorular

•
•
•
•

Nakit faturaları ödemeye yeterli mi?
Üretilen her birim ürünün maliyeti nedir?
Bu yıl işçilere zam verebilecek miyiz?
Hangi üretim hattı daha yararlı?

Dış Kullanıcılar Tarafından
Sorulan Sorular
• Şirket yeterli gelir elde ediyor mu?
• Şirket rakipleriyle nicelik ve yararlılık
açısından nasıl mukayese edilebilir?
• Şirket borçlarını vadesi geldiğinde
ödeyebilecek mi?

Finansal Muhasebe neyi
başarmayı hedefliyor?

KARAR VERME
için en faydalı mali bilgileri sağlamayı...

Muhasebeye
neden ihtiyaç duyarız?
İşletme yönetimi sürecinin fonksiyonları olarak adlandırılan
•Tedarik,
•Üretim,
•Finansman,
•Pazarlama,
•Kontrol ve
•Araştırma-geliştirme

Bir sonraki aşamada veya gelecekte

ne yapılacağına karar verirken

muhasebeye ihtiyaç duyarlar.

Muhasebe

İktisat ve işletme dünyasında kullanılan bir terim olarak muhasebe,
 sanat,
 bilim ve
VERİLERİN TOPLANMASI ve saptama,
ölçme
kayıt VERİLERİN İLETİLMESİ sınıflandırma
özet
yorumlama - ile ilgili işletmenin

lisanı olan bir uygulamadır.

Böylece,
• yönetim,
•işletme varlıklarının sahipleri ve
•diğer ilgililer
Amaçlarına uygun ihtiyaç duydukları bilgilere sahip olurlar.

VARLIK NEDİR?
İŞLETMENİN İŞLETİLEBİLMESİ İÇİN,
İŞLETMENİN SAHİP OLDUĞU VE ELLE
TUTULUP, GÖZLE GÖRÜLEN HER TÜRLÜ
DEĞER

SERMAYE NEDİR?
İŞLETMENİN İŞLETİLEBİLMESİ İÇİN,
İŞLETMENİN SAHİP OLDUĞU VARLIKLARIN
KAYNAĞI

İŞLETME BİLANÇOSUNDA NELER
YER ALIR?
AKTİF

VARLIK

PASİF

SERMAYE

İŞLETME BİLANÇOSUNDA NELER
YER ALIR?
AKTİF

PASİF

DÖNEN VARLIKLAR

KSYK

DURAN VARLIKLAR

USYK

SERMAYE

BİLANÇONUN
AKTİF TARAFI
HER ZAMAN
PASİF
TARAFINA
EŞİTTİR

O HALDE
TEMEL BİLANÇO DENGESİNİ
OLUŞTURALIM
VARLIK = SERMAYE
VARLIKLAR = BORÇLAR + ÖZ SERMAYE

MEVCUTLAR + ALACAKLAR = BORÇLAR + ÖZSERMAYE

SERMAYE KOYMA
Dönen
Varlıklar

+

100 KASA

200.000

+

Duran
Varlıklar
Duran
Varlıklar
-0-

=

=

Kısa Vadeli
+
Yabancı
Kaynaklar

Uzun Vadeli
Yabancı
Kaynaklar

Kısa Vadeli
+
Yabancı
Kaynaklar
-0-

Uzun Vadeli
Yabancı
Kaynaklar
-0-

Öz Kaynaklar
+
500 SERMAYE
+

200.000

MADDİ DURAN VARLIK ALIMI
100 KASA

108.000

191 İNDİRİLECEK KDV

12.000

+

252 BİNALAR

80.000

=

Kısa Vadeli
Yabancı +
Kaynaklar
-0-

Uzun Vadeli
500 SERMAYE
Yabancı
200.000
+
Kaynaklar
-0-

VERSİYE MAL ALIMI
100 KASA
108.000
153 TİCARİ MALLAR

+

252BİNALAR
80.000

=

320 SATICILAR

11.500

Uzun Vadeli
Yabancı
Kaynaklar
-0-

+

10.000

191 İNDİRİLECEK KDV
12.000 + 1.500

500 SERMAYE
200.000
+

BORÇLARIN ÖDENMESİ
100 KASA
252 BİNALAR
108.000 – 11.500 = 96.500+
80.000
153 TİCARİ MALLAR
10.000
191 İNDİRİLECEK KDV
13.500

=

Kısa Vadeli
Yabancı
Kaynaklar

-0-

+

Uzun Vadeli
Yabancı
Kaynaklar
-0-

500 SERMAYE
+ 200.000

Finansal Muhasebe Genel
Kurallar
• Genel
Temel
• Kabul
Muhasebe
• Görmüş
Kavramları
• Muhasebe
• Prensipleri

GKGMP
Temel Muhasebe Kavramları














Sosyal Sorumluluk
Kişilik
İşletmenin Sürekliliği
Dönemsellik
Para ile Ölçülme
Maliyet Esası
Tarafsızlık ve Belgelendirme
Tutarlılık
Tam Açıklama
İhtiyatlılık
Önemlilik
Özün Önceliği

Sosyal Sorumluluk Kavramı
Muhasebeci, muhasebe kurallarının
uygulamasından doğan

SONUÇLARI
göstermekten sorumludur.

Kişilik Kavramı
Farklı varlık ve amaç
veya
kavramsal gerçek

•Ekonomik Varlık
•İşletme sahibinin Varlığı

İşletmenin Sürekliliği
Kavramı
Teşebbüs varolan faaliyetlerini
götürebildiği sürece çalışmaya devam
edecektir

Parayla Ölçülme
Kavramı
Para cinsinden tanımlanması mümkün
işlem verisi , ekonomik varlığın muhasebe
kaydında ESASTIR.

Dönemsellik
Kavramı
İşletmenin ekonomik hayatı suni zaman
periyotlarına bölünebilir

Maliyet Esası
Kavramı
varlıklar elde etme maliyeti
kaydedilmelidirler

Tarafsızlık ve Belgelendirme
Kavramı
Tüm muhasebe kayıtları fatura ve
fiş gibi objektif

BELGE

ile desteklenmelidirler

Tutarlılık Kavramı
Genel Kabul Görmüş Muhasebe Prensipleri
(GKGMP),
metotlar ve prosedürler
tüm dönemlerde karşılaştırılabilir olmalıdır.

Tam Açıklama Kavramı
Mali tabloları kullananların kararlarını
etkileyecek durumlar ve olaylar açıkça ifade
edilmelidir

İhtiyatlılık Kavramı
•Satışlar, gelirler
gerçekleşmeden kaydedilmez
•Tüm bilinen borçlar ve kayıplar
tam miktarlarının belli olup
olmamasına bakılmaksızın
kaydedilirler

Önemlilik Kavramı
bütünü etkilemeyecek kadar küçük
miktarlar sözkonusu olduğunda,
teorik olarak doğru muhasebe
prosedürlerinin uygulaması anlam
taşımaz

Özün Önceliği
Kavramı
Eğer öz göz ardı edilmiyorsa,
sadece muhasebe raporlarının form
ve formatları değil,
bir direktif bile göz ardı edilebilir.


Slide 33

TEMEL MUHASEBE BİLGİLERİ

DOÇ.DR. S.BURAK ARZOVA

[email protected]
http://mimoza.marmara.edu.tr/~burakarzova

DEĞER YARATMA SÜRECİ
• KENDİME NE DEĞER KATTIM ?

•ÇEVREME, ARKADAŞLARIMA YA DA AİLEME
NE DEĞER KATTIM ?
• TOPLUMA NE DEĞER KATTIM ?

FAALİYETLERİNE GÖRE
İŞLETMELER
• ZİRAİ İŞLETMELER

•SINAİ İŞLETMELER
•HİZMET İŞLETMELERİ

•TİCARİ İŞLETMELER

FAALİYETLERİNDE GÜDÜLEN
AMAÇLARA GÖRE İŞLETMELER
• ÖZEL İŞLETMELER

• KAMU KESİMİ İŞLETMELERİ
• VAKIFLAR VE DERNEKLER

İşletme Organizasyonlarının
Çeşitleri
• Kişisel işletmeler – bir kişinin sahip olduğu işletmeler, gelir
vergisi mükellefi
• Şirketler
– Adi şirketler– birden fazla kişinin sahip olduğu işletmeler,
gelir vergisi mükellefi
– Ticaret şirketleri
• Şahıs şirketleri– birden fazla kişinin sahip olduğu işletmeler, gelir
vergisi mükellefi
– Kolllektif şirket
– Adi komandit şirket

tüzel

• Sermaye şirketleri – ayrı bir
kişiliği olan ve
hissedarlarının sahip olduğu işletmeler,
kurumlar vergisi mükellefi
– Anonim şirket
– Limited şirket
– Sermayesi paylara bölünmüş komandit şirket

İŞLETME NEDİR?
İŞLETME; CANLILARIN İHTİYAÇLARINI
GİDERMEK AMACIYLA ÜRETİM
FAKTÖRLERİNİ SİSTEMLİ BİR ŞEKİLDE
BİRARAYA GETİREN, İŞLEYEN VE İŞLETEN
BİR BİRİMDİR

İŞLETME’NİN AMAÇLARI NELERDİR?
1. KARLILIK
2. BÜYÜME
3. SÜREKLİLİK

Finansal Bilgilerin
Kullanıcıları
• İç kullanıcılar – planlayan, işyerinin organizasyonu
ve işletilmesini sağlayan yöneticiler
• Dış kullanıcılar – Yatırımcılar (hissedarlar)
– Kredi sağlayanlar
– Diğerleri
•
•
•
•
•
•

Vergi dairesi
Devlet
Müşteriler
İşçi sendikaları
Ekonomik planlayıcılar
Kamuoyu

İç Kullanıcılar Tarafından
Sorulan Sorular

•
•
•
•

Nakit faturaları ödemeye yeterli mi?
Üretilen her birim ürünün maliyeti nedir?
Bu yıl işçilere zam verebilecek miyiz?
Hangi üretim hattı daha yararlı?

Dış Kullanıcılar Tarafından
Sorulan Sorular
• Şirket yeterli gelir elde ediyor mu?
• Şirket rakipleriyle nicelik ve yararlılık
açısından nasıl mukayese edilebilir?
• Şirket borçlarını vadesi geldiğinde
ödeyebilecek mi?

Finansal Muhasebe neyi
başarmayı hedefliyor?

KARAR VERME
için en faydalı mali bilgileri sağlamayı...

Muhasebeye
neden ihtiyaç duyarız?
İşletme yönetimi sürecinin fonksiyonları olarak adlandırılan
•Tedarik,
•Üretim,
•Finansman,
•Pazarlama,
•Kontrol ve
•Araştırma-geliştirme

Bir sonraki aşamada veya gelecekte

ne yapılacağına karar verirken

muhasebeye ihtiyaç duyarlar.

Muhasebe

İktisat ve işletme dünyasında kullanılan bir terim olarak muhasebe,
 sanat,
 bilim ve
VERİLERİN TOPLANMASI ve saptama,
ölçme
kayıt VERİLERİN İLETİLMESİ sınıflandırma
özet
yorumlama - ile ilgili işletmenin

lisanı olan bir uygulamadır.

Böylece,
• yönetim,
•işletme varlıklarının sahipleri ve
•diğer ilgililer
Amaçlarına uygun ihtiyaç duydukları bilgilere sahip olurlar.

VARLIK NEDİR?
İŞLETMENİN İŞLETİLEBİLMESİ İÇİN,
İŞLETMENİN SAHİP OLDUĞU VE ELLE
TUTULUP, GÖZLE GÖRÜLEN HER TÜRLÜ
DEĞER

SERMAYE NEDİR?
İŞLETMENİN İŞLETİLEBİLMESİ İÇİN,
İŞLETMENİN SAHİP OLDUĞU VARLIKLARIN
KAYNAĞI

İŞLETME BİLANÇOSUNDA NELER
YER ALIR?
AKTİF

VARLIK

PASİF

SERMAYE

İŞLETME BİLANÇOSUNDA NELER
YER ALIR?
AKTİF

PASİF

DÖNEN VARLIKLAR

KSYK

DURAN VARLIKLAR

USYK

SERMAYE

BİLANÇONUN
AKTİF TARAFI
HER ZAMAN
PASİF
TARAFINA
EŞİTTİR

O HALDE
TEMEL BİLANÇO DENGESİNİ
OLUŞTURALIM
VARLIK = SERMAYE
VARLIKLAR = BORÇLAR + ÖZ SERMAYE

MEVCUTLAR + ALACAKLAR = BORÇLAR + ÖZSERMAYE

SERMAYE KOYMA
Dönen
Varlıklar

+

100 KASA

200.000

+

Duran
Varlıklar
Duran
Varlıklar
-0-

=

=

Kısa Vadeli
+
Yabancı
Kaynaklar

Uzun Vadeli
Yabancı
Kaynaklar

Kısa Vadeli
+
Yabancı
Kaynaklar
-0-

Uzun Vadeli
Yabancı
Kaynaklar
-0-

Öz Kaynaklar
+
500 SERMAYE
+

200.000

MADDİ DURAN VARLIK ALIMI
100 KASA

108.000

191 İNDİRİLECEK KDV

12.000

+

252 BİNALAR

80.000

=

Kısa Vadeli
Yabancı +
Kaynaklar
-0-

Uzun Vadeli
500 SERMAYE
Yabancı
200.000
+
Kaynaklar
-0-

VERSİYE MAL ALIMI
100 KASA
108.000
153 TİCARİ MALLAR

+

252BİNALAR
80.000

=

320 SATICILAR

11.500

Uzun Vadeli
Yabancı
Kaynaklar
-0-

+

10.000

191 İNDİRİLECEK KDV
12.000 + 1.500

500 SERMAYE
200.000
+

BORÇLARIN ÖDENMESİ
100 KASA
252 BİNALAR
108.000 – 11.500 = 96.500+
80.000
153 TİCARİ MALLAR
10.000
191 İNDİRİLECEK KDV
13.500

=

Kısa Vadeli
Yabancı
Kaynaklar

-0-

+

Uzun Vadeli
Yabancı
Kaynaklar
-0-

500 SERMAYE
+ 200.000

Finansal Muhasebe Genel
Kurallar
• Genel
Temel
• Kabul
Muhasebe
• Görmüş
Kavramları
• Muhasebe
• Prensipleri

GKGMP
Temel Muhasebe Kavramları














Sosyal Sorumluluk
Kişilik
İşletmenin Sürekliliği
Dönemsellik
Para ile Ölçülme
Maliyet Esası
Tarafsızlık ve Belgelendirme
Tutarlılık
Tam Açıklama
İhtiyatlılık
Önemlilik
Özün Önceliği

Sosyal Sorumluluk Kavramı
Muhasebeci, muhasebe kurallarının
uygulamasından doğan

SONUÇLARI
göstermekten sorumludur.

Kişilik Kavramı
Farklı varlık ve amaç
veya
kavramsal gerçek

•Ekonomik Varlık
•İşletme sahibinin Varlığı

İşletmenin Sürekliliği
Kavramı
Teşebbüs varolan faaliyetlerini
götürebildiği sürece çalışmaya devam
edecektir

Parayla Ölçülme
Kavramı
Para cinsinden tanımlanması mümkün
işlem verisi , ekonomik varlığın muhasebe
kaydında ESASTIR.

Dönemsellik
Kavramı
İşletmenin ekonomik hayatı suni zaman
periyotlarına bölünebilir

Maliyet Esası
Kavramı
varlıklar elde etme maliyeti
kaydedilmelidirler

Tarafsızlık ve Belgelendirme
Kavramı
Tüm muhasebe kayıtları fatura ve
fiş gibi objektif

BELGE

ile desteklenmelidirler

Tutarlılık Kavramı
Genel Kabul Görmüş Muhasebe Prensipleri
(GKGMP),
metotlar ve prosedürler
tüm dönemlerde karşılaştırılabilir olmalıdır.

Tam Açıklama Kavramı
Mali tabloları kullananların kararlarını
etkileyecek durumlar ve olaylar açıkça ifade
edilmelidir

İhtiyatlılık Kavramı
•Satışlar, gelirler
gerçekleşmeden kaydedilmez
•Tüm bilinen borçlar ve kayıplar
tam miktarlarının belli olup
olmamasına bakılmaksızın
kaydedilirler

Önemlilik Kavramı
bütünü etkilemeyecek kadar küçük
miktarlar sözkonusu olduğunda,
teorik olarak doğru muhasebe
prosedürlerinin uygulaması anlam
taşımaz

Özün Önceliği
Kavramı
Eğer öz göz ardı edilmiyorsa,
sadece muhasebe raporlarının form
ve formatları değil,
bir direktif bile göz ardı edilebilir.


Slide 34

TEMEL MUHASEBE BİLGİLERİ

DOÇ.DR. S.BURAK ARZOVA

[email protected]
http://mimoza.marmara.edu.tr/~burakarzova

DEĞER YARATMA SÜRECİ
• KENDİME NE DEĞER KATTIM ?

•ÇEVREME, ARKADAŞLARIMA YA DA AİLEME
NE DEĞER KATTIM ?
• TOPLUMA NE DEĞER KATTIM ?

FAALİYETLERİNE GÖRE
İŞLETMELER
• ZİRAİ İŞLETMELER

•SINAİ İŞLETMELER
•HİZMET İŞLETMELERİ

•TİCARİ İŞLETMELER

FAALİYETLERİNDE GÜDÜLEN
AMAÇLARA GÖRE İŞLETMELER
• ÖZEL İŞLETMELER

• KAMU KESİMİ İŞLETMELERİ
• VAKIFLAR VE DERNEKLER

İşletme Organizasyonlarının
Çeşitleri
• Kişisel işletmeler – bir kişinin sahip olduğu işletmeler, gelir
vergisi mükellefi
• Şirketler
– Adi şirketler– birden fazla kişinin sahip olduğu işletmeler,
gelir vergisi mükellefi
– Ticaret şirketleri
• Şahıs şirketleri– birden fazla kişinin sahip olduğu işletmeler, gelir
vergisi mükellefi
– Kolllektif şirket
– Adi komandit şirket

tüzel

• Sermaye şirketleri – ayrı bir
kişiliği olan ve
hissedarlarının sahip olduğu işletmeler,
kurumlar vergisi mükellefi
– Anonim şirket
– Limited şirket
– Sermayesi paylara bölünmüş komandit şirket

İŞLETME NEDİR?
İŞLETME; CANLILARIN İHTİYAÇLARINI
GİDERMEK AMACIYLA ÜRETİM
FAKTÖRLERİNİ SİSTEMLİ BİR ŞEKİLDE
BİRARAYA GETİREN, İŞLEYEN VE İŞLETEN
BİR BİRİMDİR

İŞLETME’NİN AMAÇLARI NELERDİR?
1. KARLILIK
2. BÜYÜME
3. SÜREKLİLİK

Finansal Bilgilerin
Kullanıcıları
• İç kullanıcılar – planlayan, işyerinin organizasyonu
ve işletilmesini sağlayan yöneticiler
• Dış kullanıcılar – Yatırımcılar (hissedarlar)
– Kredi sağlayanlar
– Diğerleri
•
•
•
•
•
•

Vergi dairesi
Devlet
Müşteriler
İşçi sendikaları
Ekonomik planlayıcılar
Kamuoyu

İç Kullanıcılar Tarafından
Sorulan Sorular

•
•
•
•

Nakit faturaları ödemeye yeterli mi?
Üretilen her birim ürünün maliyeti nedir?
Bu yıl işçilere zam verebilecek miyiz?
Hangi üretim hattı daha yararlı?

Dış Kullanıcılar Tarafından
Sorulan Sorular
• Şirket yeterli gelir elde ediyor mu?
• Şirket rakipleriyle nicelik ve yararlılık
açısından nasıl mukayese edilebilir?
• Şirket borçlarını vadesi geldiğinde
ödeyebilecek mi?

Finansal Muhasebe neyi
başarmayı hedefliyor?

KARAR VERME
için en faydalı mali bilgileri sağlamayı...

Muhasebeye
neden ihtiyaç duyarız?
İşletme yönetimi sürecinin fonksiyonları olarak adlandırılan
•Tedarik,
•Üretim,
•Finansman,
•Pazarlama,
•Kontrol ve
•Araştırma-geliştirme

Bir sonraki aşamada veya gelecekte

ne yapılacağına karar verirken

muhasebeye ihtiyaç duyarlar.

Muhasebe

İktisat ve işletme dünyasında kullanılan bir terim olarak muhasebe,
 sanat,
 bilim ve
VERİLERİN TOPLANMASI ve saptama,
ölçme
kayıt VERİLERİN İLETİLMESİ sınıflandırma
özet
yorumlama - ile ilgili işletmenin

lisanı olan bir uygulamadır.

Böylece,
• yönetim,
•işletme varlıklarının sahipleri ve
•diğer ilgililer
Amaçlarına uygun ihtiyaç duydukları bilgilere sahip olurlar.

VARLIK NEDİR?
İŞLETMENİN İŞLETİLEBİLMESİ İÇİN,
İŞLETMENİN SAHİP OLDUĞU VE ELLE
TUTULUP, GÖZLE GÖRÜLEN HER TÜRLÜ
DEĞER

SERMAYE NEDİR?
İŞLETMENİN İŞLETİLEBİLMESİ İÇİN,
İŞLETMENİN SAHİP OLDUĞU VARLIKLARIN
KAYNAĞI

İŞLETME BİLANÇOSUNDA NELER
YER ALIR?
AKTİF

VARLIK

PASİF

SERMAYE

İŞLETME BİLANÇOSUNDA NELER
YER ALIR?
AKTİF

PASİF

DÖNEN VARLIKLAR

KSYK

DURAN VARLIKLAR

USYK

SERMAYE

BİLANÇONUN
AKTİF TARAFI
HER ZAMAN
PASİF
TARAFINA
EŞİTTİR

O HALDE
TEMEL BİLANÇO DENGESİNİ
OLUŞTURALIM
VARLIK = SERMAYE
VARLIKLAR = BORÇLAR + ÖZ SERMAYE

MEVCUTLAR + ALACAKLAR = BORÇLAR + ÖZSERMAYE

SERMAYE KOYMA
Dönen
Varlıklar

+

100 KASA

200.000

+

Duran
Varlıklar
Duran
Varlıklar
-0-

=

=

Kısa Vadeli
+
Yabancı
Kaynaklar

Uzun Vadeli
Yabancı
Kaynaklar

Kısa Vadeli
+
Yabancı
Kaynaklar
-0-

Uzun Vadeli
Yabancı
Kaynaklar
-0-

Öz Kaynaklar
+
500 SERMAYE
+

200.000

MADDİ DURAN VARLIK ALIMI
100 KASA

108.000

191 İNDİRİLECEK KDV

12.000

+

252 BİNALAR

80.000

=

Kısa Vadeli
Yabancı +
Kaynaklar
-0-

Uzun Vadeli
500 SERMAYE
Yabancı
200.000
+
Kaynaklar
-0-

VERSİYE MAL ALIMI
100 KASA
108.000
153 TİCARİ MALLAR

+

252BİNALAR
80.000

=

320 SATICILAR

11.500

Uzun Vadeli
Yabancı
Kaynaklar
-0-

+

10.000

191 İNDİRİLECEK KDV
12.000 + 1.500

500 SERMAYE
200.000
+

BORÇLARIN ÖDENMESİ
100 KASA
252 BİNALAR
108.000 – 11.500 = 96.500+
80.000
153 TİCARİ MALLAR
10.000
191 İNDİRİLECEK KDV
13.500

=

Kısa Vadeli
Yabancı
Kaynaklar

-0-

+

Uzun Vadeli
Yabancı
Kaynaklar
-0-

500 SERMAYE
+ 200.000

Finansal Muhasebe Genel
Kurallar
• Genel
Temel
• Kabul
Muhasebe
• Görmüş
Kavramları
• Muhasebe
• Prensipleri

GKGMP
Temel Muhasebe Kavramları














Sosyal Sorumluluk
Kişilik
İşletmenin Sürekliliği
Dönemsellik
Para ile Ölçülme
Maliyet Esası
Tarafsızlık ve Belgelendirme
Tutarlılık
Tam Açıklama
İhtiyatlılık
Önemlilik
Özün Önceliği

Sosyal Sorumluluk Kavramı
Muhasebeci, muhasebe kurallarının
uygulamasından doğan

SONUÇLARI
göstermekten sorumludur.

Kişilik Kavramı
Farklı varlık ve amaç
veya
kavramsal gerçek

•Ekonomik Varlık
•İşletme sahibinin Varlığı

İşletmenin Sürekliliği
Kavramı
Teşebbüs varolan faaliyetlerini
götürebildiği sürece çalışmaya devam
edecektir

Parayla Ölçülme
Kavramı
Para cinsinden tanımlanması mümkün
işlem verisi , ekonomik varlığın muhasebe
kaydında ESASTIR.

Dönemsellik
Kavramı
İşletmenin ekonomik hayatı suni zaman
periyotlarına bölünebilir

Maliyet Esası
Kavramı
varlıklar elde etme maliyeti
kaydedilmelidirler

Tarafsızlık ve Belgelendirme
Kavramı
Tüm muhasebe kayıtları fatura ve
fiş gibi objektif

BELGE

ile desteklenmelidirler

Tutarlılık Kavramı
Genel Kabul Görmüş Muhasebe Prensipleri
(GKGMP),
metotlar ve prosedürler
tüm dönemlerde karşılaştırılabilir olmalıdır.

Tam Açıklama Kavramı
Mali tabloları kullananların kararlarını
etkileyecek durumlar ve olaylar açıkça ifade
edilmelidir

İhtiyatlılık Kavramı
•Satışlar, gelirler
gerçekleşmeden kaydedilmez
•Tüm bilinen borçlar ve kayıplar
tam miktarlarının belli olup
olmamasına bakılmaksızın
kaydedilirler

Önemlilik Kavramı
bütünü etkilemeyecek kadar küçük
miktarlar sözkonusu olduğunda,
teorik olarak doğru muhasebe
prosedürlerinin uygulaması anlam
taşımaz

Özün Önceliği
Kavramı
Eğer öz göz ardı edilmiyorsa,
sadece muhasebe raporlarının form
ve formatları değil,
bir direktif bile göz ardı edilebilir.


Slide 35

TEMEL MUHASEBE BİLGİLERİ

DOÇ.DR. S.BURAK ARZOVA

[email protected]
http://mimoza.marmara.edu.tr/~burakarzova

DEĞER YARATMA SÜRECİ
• KENDİME NE DEĞER KATTIM ?

•ÇEVREME, ARKADAŞLARIMA YA DA AİLEME
NE DEĞER KATTIM ?
• TOPLUMA NE DEĞER KATTIM ?

FAALİYETLERİNE GÖRE
İŞLETMELER
• ZİRAİ İŞLETMELER

•SINAİ İŞLETMELER
•HİZMET İŞLETMELERİ

•TİCARİ İŞLETMELER

FAALİYETLERİNDE GÜDÜLEN
AMAÇLARA GÖRE İŞLETMELER
• ÖZEL İŞLETMELER

• KAMU KESİMİ İŞLETMELERİ
• VAKIFLAR VE DERNEKLER

İşletme Organizasyonlarının
Çeşitleri
• Kişisel işletmeler – bir kişinin sahip olduğu işletmeler, gelir
vergisi mükellefi
• Şirketler
– Adi şirketler– birden fazla kişinin sahip olduğu işletmeler,
gelir vergisi mükellefi
– Ticaret şirketleri
• Şahıs şirketleri– birden fazla kişinin sahip olduğu işletmeler, gelir
vergisi mükellefi
– Kolllektif şirket
– Adi komandit şirket

tüzel

• Sermaye şirketleri – ayrı bir
kişiliği olan ve
hissedarlarının sahip olduğu işletmeler,
kurumlar vergisi mükellefi
– Anonim şirket
– Limited şirket
– Sermayesi paylara bölünmüş komandit şirket

İŞLETME NEDİR?
İŞLETME; CANLILARIN İHTİYAÇLARINI
GİDERMEK AMACIYLA ÜRETİM
FAKTÖRLERİNİ SİSTEMLİ BİR ŞEKİLDE
BİRARAYA GETİREN, İŞLEYEN VE İŞLETEN
BİR BİRİMDİR

İŞLETME’NİN AMAÇLARI NELERDİR?
1. KARLILIK
2. BÜYÜME
3. SÜREKLİLİK

Finansal Bilgilerin
Kullanıcıları
• İç kullanıcılar – planlayan, işyerinin organizasyonu
ve işletilmesini sağlayan yöneticiler
• Dış kullanıcılar – Yatırımcılar (hissedarlar)
– Kredi sağlayanlar
– Diğerleri
•
•
•
•
•
•

Vergi dairesi
Devlet
Müşteriler
İşçi sendikaları
Ekonomik planlayıcılar
Kamuoyu

İç Kullanıcılar Tarafından
Sorulan Sorular

•
•
•
•

Nakit faturaları ödemeye yeterli mi?
Üretilen her birim ürünün maliyeti nedir?
Bu yıl işçilere zam verebilecek miyiz?
Hangi üretim hattı daha yararlı?

Dış Kullanıcılar Tarafından
Sorulan Sorular
• Şirket yeterli gelir elde ediyor mu?
• Şirket rakipleriyle nicelik ve yararlılık
açısından nasıl mukayese edilebilir?
• Şirket borçlarını vadesi geldiğinde
ödeyebilecek mi?

Finansal Muhasebe neyi
başarmayı hedefliyor?

KARAR VERME
için en faydalı mali bilgileri sağlamayı...

Muhasebeye
neden ihtiyaç duyarız?
İşletme yönetimi sürecinin fonksiyonları olarak adlandırılan
•Tedarik,
•Üretim,
•Finansman,
•Pazarlama,
•Kontrol ve
•Araştırma-geliştirme

Bir sonraki aşamada veya gelecekte

ne yapılacağına karar verirken

muhasebeye ihtiyaç duyarlar.

Muhasebe

İktisat ve işletme dünyasında kullanılan bir terim olarak muhasebe,
 sanat,
 bilim ve
VERİLERİN TOPLANMASI ve saptama,
ölçme
kayıt VERİLERİN İLETİLMESİ sınıflandırma
özet
yorumlama - ile ilgili işletmenin

lisanı olan bir uygulamadır.

Böylece,
• yönetim,
•işletme varlıklarının sahipleri ve
•diğer ilgililer
Amaçlarına uygun ihtiyaç duydukları bilgilere sahip olurlar.

VARLIK NEDİR?
İŞLETMENİN İŞLETİLEBİLMESİ İÇİN,
İŞLETMENİN SAHİP OLDUĞU VE ELLE
TUTULUP, GÖZLE GÖRÜLEN HER TÜRLÜ
DEĞER

SERMAYE NEDİR?
İŞLETMENİN İŞLETİLEBİLMESİ İÇİN,
İŞLETMENİN SAHİP OLDUĞU VARLIKLARIN
KAYNAĞI

İŞLETME BİLANÇOSUNDA NELER
YER ALIR?
AKTİF

VARLIK

PASİF

SERMAYE

İŞLETME BİLANÇOSUNDA NELER
YER ALIR?
AKTİF

PASİF

DÖNEN VARLIKLAR

KSYK

DURAN VARLIKLAR

USYK

SERMAYE

BİLANÇONUN
AKTİF TARAFI
HER ZAMAN
PASİF
TARAFINA
EŞİTTİR

O HALDE
TEMEL BİLANÇO DENGESİNİ
OLUŞTURALIM
VARLIK = SERMAYE
VARLIKLAR = BORÇLAR + ÖZ SERMAYE

MEVCUTLAR + ALACAKLAR = BORÇLAR + ÖZSERMAYE

SERMAYE KOYMA
Dönen
Varlıklar

+

100 KASA

200.000

+

Duran
Varlıklar
Duran
Varlıklar
-0-

=

=

Kısa Vadeli
+
Yabancı
Kaynaklar

Uzun Vadeli
Yabancı
Kaynaklar

Kısa Vadeli
+
Yabancı
Kaynaklar
-0-

Uzun Vadeli
Yabancı
Kaynaklar
-0-

Öz Kaynaklar
+
500 SERMAYE
+

200.000

MADDİ DURAN VARLIK ALIMI
100 KASA

108.000

191 İNDİRİLECEK KDV

12.000

+

252 BİNALAR

80.000

=

Kısa Vadeli
Yabancı +
Kaynaklar
-0-

Uzun Vadeli
500 SERMAYE
Yabancı
200.000
+
Kaynaklar
-0-

VERSİYE MAL ALIMI
100 KASA
108.000
153 TİCARİ MALLAR

+

252BİNALAR
80.000

=

320 SATICILAR

11.500

Uzun Vadeli
Yabancı
Kaynaklar
-0-

+

10.000

191 İNDİRİLECEK KDV
12.000 + 1.500

500 SERMAYE
200.000
+

BORÇLARIN ÖDENMESİ
100 KASA
252 BİNALAR
108.000 – 11.500 = 96.500+
80.000
153 TİCARİ MALLAR
10.000
191 İNDİRİLECEK KDV
13.500

=

Kısa Vadeli
Yabancı
Kaynaklar

-0-

+

Uzun Vadeli
Yabancı
Kaynaklar
-0-

500 SERMAYE
+ 200.000

Finansal Muhasebe Genel
Kurallar
• Genel
Temel
• Kabul
Muhasebe
• Görmüş
Kavramları
• Muhasebe
• Prensipleri

GKGMP
Temel Muhasebe Kavramları














Sosyal Sorumluluk
Kişilik
İşletmenin Sürekliliği
Dönemsellik
Para ile Ölçülme
Maliyet Esası
Tarafsızlık ve Belgelendirme
Tutarlılık
Tam Açıklama
İhtiyatlılık
Önemlilik
Özün Önceliği

Sosyal Sorumluluk Kavramı
Muhasebeci, muhasebe kurallarının
uygulamasından doğan

SONUÇLARI
göstermekten sorumludur.

Kişilik Kavramı
Farklı varlık ve amaç
veya
kavramsal gerçek

•Ekonomik Varlık
•İşletme sahibinin Varlığı

İşletmenin Sürekliliği
Kavramı
Teşebbüs varolan faaliyetlerini
götürebildiği sürece çalışmaya devam
edecektir

Parayla Ölçülme
Kavramı
Para cinsinden tanımlanması mümkün
işlem verisi , ekonomik varlığın muhasebe
kaydında ESASTIR.

Dönemsellik
Kavramı
İşletmenin ekonomik hayatı suni zaman
periyotlarına bölünebilir

Maliyet Esası
Kavramı
varlıklar elde etme maliyeti
kaydedilmelidirler

Tarafsızlık ve Belgelendirme
Kavramı
Tüm muhasebe kayıtları fatura ve
fiş gibi objektif

BELGE

ile desteklenmelidirler

Tutarlılık Kavramı
Genel Kabul Görmüş Muhasebe Prensipleri
(GKGMP),
metotlar ve prosedürler
tüm dönemlerde karşılaştırılabilir olmalıdır.

Tam Açıklama Kavramı
Mali tabloları kullananların kararlarını
etkileyecek durumlar ve olaylar açıkça ifade
edilmelidir

İhtiyatlılık Kavramı
•Satışlar, gelirler
gerçekleşmeden kaydedilmez
•Tüm bilinen borçlar ve kayıplar
tam miktarlarının belli olup
olmamasına bakılmaksızın
kaydedilirler

Önemlilik Kavramı
bütünü etkilemeyecek kadar küçük
miktarlar sözkonusu olduğunda,
teorik olarak doğru muhasebe
prosedürlerinin uygulaması anlam
taşımaz

Özün Önceliği
Kavramı
Eğer öz göz ardı edilmiyorsa,
sadece muhasebe raporlarının form
ve formatları değil,
bir direktif bile göz ardı edilebilir.


Slide 36

TEMEL MUHASEBE BİLGİLERİ

DOÇ.DR. S.BURAK ARZOVA

[email protected]
http://mimoza.marmara.edu.tr/~burakarzova

DEĞER YARATMA SÜRECİ
• KENDİME NE DEĞER KATTIM ?

•ÇEVREME, ARKADAŞLARIMA YA DA AİLEME
NE DEĞER KATTIM ?
• TOPLUMA NE DEĞER KATTIM ?

FAALİYETLERİNE GÖRE
İŞLETMELER
• ZİRAİ İŞLETMELER

•SINAİ İŞLETMELER
•HİZMET İŞLETMELERİ

•TİCARİ İŞLETMELER

FAALİYETLERİNDE GÜDÜLEN
AMAÇLARA GÖRE İŞLETMELER
• ÖZEL İŞLETMELER

• KAMU KESİMİ İŞLETMELERİ
• VAKIFLAR VE DERNEKLER

İşletme Organizasyonlarının
Çeşitleri
• Kişisel işletmeler – bir kişinin sahip olduğu işletmeler, gelir
vergisi mükellefi
• Şirketler
– Adi şirketler– birden fazla kişinin sahip olduğu işletmeler,
gelir vergisi mükellefi
– Ticaret şirketleri
• Şahıs şirketleri– birden fazla kişinin sahip olduğu işletmeler, gelir
vergisi mükellefi
– Kolllektif şirket
– Adi komandit şirket

tüzel

• Sermaye şirketleri – ayrı bir
kişiliği olan ve
hissedarlarının sahip olduğu işletmeler,
kurumlar vergisi mükellefi
– Anonim şirket
– Limited şirket
– Sermayesi paylara bölünmüş komandit şirket

İŞLETME NEDİR?
İŞLETME; CANLILARIN İHTİYAÇLARINI
GİDERMEK AMACIYLA ÜRETİM
FAKTÖRLERİNİ SİSTEMLİ BİR ŞEKİLDE
BİRARAYA GETİREN, İŞLEYEN VE İŞLETEN
BİR BİRİMDİR

İŞLETME’NİN AMAÇLARI NELERDİR?
1. KARLILIK
2. BÜYÜME
3. SÜREKLİLİK

Finansal Bilgilerin
Kullanıcıları
• İç kullanıcılar – planlayan, işyerinin organizasyonu
ve işletilmesini sağlayan yöneticiler
• Dış kullanıcılar – Yatırımcılar (hissedarlar)
– Kredi sağlayanlar
– Diğerleri
•
•
•
•
•
•

Vergi dairesi
Devlet
Müşteriler
İşçi sendikaları
Ekonomik planlayıcılar
Kamuoyu

İç Kullanıcılar Tarafından
Sorulan Sorular

•
•
•
•

Nakit faturaları ödemeye yeterli mi?
Üretilen her birim ürünün maliyeti nedir?
Bu yıl işçilere zam verebilecek miyiz?
Hangi üretim hattı daha yararlı?

Dış Kullanıcılar Tarafından
Sorulan Sorular
• Şirket yeterli gelir elde ediyor mu?
• Şirket rakipleriyle nicelik ve yararlılık
açısından nasıl mukayese edilebilir?
• Şirket borçlarını vadesi geldiğinde
ödeyebilecek mi?

Finansal Muhasebe neyi
başarmayı hedefliyor?

KARAR VERME
için en faydalı mali bilgileri sağlamayı...

Muhasebeye
neden ihtiyaç duyarız?
İşletme yönetimi sürecinin fonksiyonları olarak adlandırılan
•Tedarik,
•Üretim,
•Finansman,
•Pazarlama,
•Kontrol ve
•Araştırma-geliştirme

Bir sonraki aşamada veya gelecekte

ne yapılacağına karar verirken

muhasebeye ihtiyaç duyarlar.

Muhasebe

İktisat ve işletme dünyasında kullanılan bir terim olarak muhasebe,
 sanat,
 bilim ve
VERİLERİN TOPLANMASI ve saptama,
ölçme
kayıt VERİLERİN İLETİLMESİ sınıflandırma
özet
yorumlama - ile ilgili işletmenin

lisanı olan bir uygulamadır.

Böylece,
• yönetim,
•işletme varlıklarının sahipleri ve
•diğer ilgililer
Amaçlarına uygun ihtiyaç duydukları bilgilere sahip olurlar.

VARLIK NEDİR?
İŞLETMENİN İŞLETİLEBİLMESİ İÇİN,
İŞLETMENİN SAHİP OLDUĞU VE ELLE
TUTULUP, GÖZLE GÖRÜLEN HER TÜRLÜ
DEĞER

SERMAYE NEDİR?
İŞLETMENİN İŞLETİLEBİLMESİ İÇİN,
İŞLETMENİN SAHİP OLDUĞU VARLIKLARIN
KAYNAĞI

İŞLETME BİLANÇOSUNDA NELER
YER ALIR?
AKTİF

VARLIK

PASİF

SERMAYE

İŞLETME BİLANÇOSUNDA NELER
YER ALIR?
AKTİF

PASİF

DÖNEN VARLIKLAR

KSYK

DURAN VARLIKLAR

USYK

SERMAYE

BİLANÇONUN
AKTİF TARAFI
HER ZAMAN
PASİF
TARAFINA
EŞİTTİR

O HALDE
TEMEL BİLANÇO DENGESİNİ
OLUŞTURALIM
VARLIK = SERMAYE
VARLIKLAR = BORÇLAR + ÖZ SERMAYE

MEVCUTLAR + ALACAKLAR = BORÇLAR + ÖZSERMAYE

SERMAYE KOYMA
Dönen
Varlıklar

+

100 KASA

200.000

+

Duran
Varlıklar
Duran
Varlıklar
-0-

=

=

Kısa Vadeli
+
Yabancı
Kaynaklar

Uzun Vadeli
Yabancı
Kaynaklar

Kısa Vadeli
+
Yabancı
Kaynaklar
-0-

Uzun Vadeli
Yabancı
Kaynaklar
-0-

Öz Kaynaklar
+
500 SERMAYE
+

200.000

MADDİ DURAN VARLIK ALIMI
100 KASA

108.000

191 İNDİRİLECEK KDV

12.000

+

252 BİNALAR

80.000

=

Kısa Vadeli
Yabancı +
Kaynaklar
-0-

Uzun Vadeli
500 SERMAYE
Yabancı
200.000
+
Kaynaklar
-0-

VERSİYE MAL ALIMI
100 KASA
108.000
153 TİCARİ MALLAR

+

252BİNALAR
80.000

=

320 SATICILAR

11.500

Uzun Vadeli
Yabancı
Kaynaklar
-0-

+

10.000

191 İNDİRİLECEK KDV
12.000 + 1.500

500 SERMAYE
200.000
+

BORÇLARIN ÖDENMESİ
100 KASA
252 BİNALAR
108.000 – 11.500 = 96.500+
80.000
153 TİCARİ MALLAR
10.000
191 İNDİRİLECEK KDV
13.500

=

Kısa Vadeli
Yabancı
Kaynaklar

-0-

+

Uzun Vadeli
Yabancı
Kaynaklar
-0-

500 SERMAYE
+ 200.000

Finansal Muhasebe Genel
Kurallar
• Genel
Temel
• Kabul
Muhasebe
• Görmüş
Kavramları
• Muhasebe
• Prensipleri

GKGMP
Temel Muhasebe Kavramları














Sosyal Sorumluluk
Kişilik
İşletmenin Sürekliliği
Dönemsellik
Para ile Ölçülme
Maliyet Esası
Tarafsızlık ve Belgelendirme
Tutarlılık
Tam Açıklama
İhtiyatlılık
Önemlilik
Özün Önceliği

Sosyal Sorumluluk Kavramı
Muhasebeci, muhasebe kurallarının
uygulamasından doğan

SONUÇLARI
göstermekten sorumludur.

Kişilik Kavramı
Farklı varlık ve amaç
veya
kavramsal gerçek

•Ekonomik Varlık
•İşletme sahibinin Varlığı

İşletmenin Sürekliliği
Kavramı
Teşebbüs varolan faaliyetlerini
götürebildiği sürece çalışmaya devam
edecektir

Parayla Ölçülme
Kavramı
Para cinsinden tanımlanması mümkün
işlem verisi , ekonomik varlığın muhasebe
kaydında ESASTIR.

Dönemsellik
Kavramı
İşletmenin ekonomik hayatı suni zaman
periyotlarına bölünebilir

Maliyet Esası
Kavramı
varlıklar elde etme maliyeti
kaydedilmelidirler

Tarafsızlık ve Belgelendirme
Kavramı
Tüm muhasebe kayıtları fatura ve
fiş gibi objektif

BELGE

ile desteklenmelidirler

Tutarlılık Kavramı
Genel Kabul Görmüş Muhasebe Prensipleri
(GKGMP),
metotlar ve prosedürler
tüm dönemlerde karşılaştırılabilir olmalıdır.

Tam Açıklama Kavramı
Mali tabloları kullananların kararlarını
etkileyecek durumlar ve olaylar açıkça ifade
edilmelidir

İhtiyatlılık Kavramı
•Satışlar, gelirler
gerçekleşmeden kaydedilmez
•Tüm bilinen borçlar ve kayıplar
tam miktarlarının belli olup
olmamasına bakılmaksızın
kaydedilirler

Önemlilik Kavramı
bütünü etkilemeyecek kadar küçük
miktarlar sözkonusu olduğunda,
teorik olarak doğru muhasebe
prosedürlerinin uygulaması anlam
taşımaz

Özün Önceliği
Kavramı
Eğer öz göz ardı edilmiyorsa,
sadece muhasebe raporlarının form
ve formatları değil,
bir direktif bile göz ardı edilebilir.