Transcript Hazır Değerler - Prof. Dr. Kerim Banar
Slide 1
* Hazır Değerler
• TL Kasası
• Yabancı Para Kasası
* Bankalar
Slide 2
TL Kasası ile İlgili Envanter İşlemleri
Para hareketleri dönem içinde 100 Kasa Hesabı’ nın borç veya alacak tarafına kaydedilmektedir. 100 Kasa
Hesabı aktif karakterli bir hesaptır ve kasadaki para varlıklarındaki artışlar bu hesabın borç tarafına
kaydedilirken; azalışlar alacak tarafına kaydedilir. Normal şartlarda bu hesabın borç kalanı vermesi veya kalan
vermemesi esastır. Bu hesap hiçbir şekilde alacak kalanı vermeyecektir.
100 KASA HESABI
+
+
+
-
B
B
A
A ise borç kalanı (kasadaki para mevcudu)
B = A ise kalan yok (kasada para yok)
Slide 3
TL kasası itibari değer ile değerlenmektedir. İtibari değer paranın üzerinde yazan değerdir. (VUK Madde 284)
Dönemsonunda işletmenin kasasındaki para tek tek sayılacak ve envanter listesine yazılacaktır. Bu işleme
muhasebe dışı envanter adı verilmektedir. Muhasebe dışı envanter sonucu ile genel geçici mizanda yer alan
hesap kalanı karşılaştırılır ve şu üç durumdan biri ile karşılaşılır:
a) Kasanın denk olması: Burada kastedilen hesabın kalanı ile muhasebe dışı envanter sonucu bulunan tutarın
birbirine eşit olmasıdır.
b) Kasanın noksan olması: Hesabın kalanı ile muhasebe dışı envanter sonucu bulunan tutarın birbirine eşit
olmamasıdır. Muhasebe dışı envanter sonucu bulunan tutar, genel geçici mizandaki hesap kalanından
daha azdır.
c) Kasanın fazla olması: Hesabın kalanı ile muhasebe dışı envanter sonucu bulunan tutarın birbirine eşit
olmamasıdır. Muhasebe dışı envanter sonucu bulunan tutar, genel geçici mizandaki hesap kalanından
daha fazladır.
Burada dikkate alınması gereken önemli konu; genel geçici mizandaki hesap kalanının mı yoksa muhasebe
dışı envanter sonucu bulunan tutarın mı dönemsonu bilançosunda yer alacağıdır. Tabidir ki, kasa sayımı
sonucunda bulunan kasa mevcudu bilançoda yer alacaktır. Bu amaçla yapılması gereken işlemler şöyledir:
Slide 4
Kasanın Denk Olması
Dönemsonunda yapılan sayımda kasada 18.000 TL olduğu
belirlenmiştir. Dönemsonunda 100 Kasa Hesabının görünümü şöyledir:
100 KASA HESABI
+
+
+
815.000
797.000
Borç Kalanı 18.000
Hesabın kalanı(18.000 TL) ile
sayım sonucu (18.000) birbirine
eşit olduğundan kasa denktir ve
kasa
hesabı
kapatılmaya
hazırdır. İşletmenin dönemsonu
bilanço- sunda kasa mevcudu
18.000 TL olarak görülecektir.
…… İşletmesi’ nin 31.12.20X1 Tarihli Bilançosu
Dönen Varlıklar
Hazır Değerler
Kasa………………….. 18.000
Slide 5
Kasanın Noksan Olması
…… İşletmesi’ nin 31.12.20X1 Tarihli Bilançosu
Dönemsonunda yapılan sayımda kasada 16.500 TL olduğu
belirlenmiştir. Dönemsonunda 100 Kasa Hesabının görünümü şöyledir:
Dönen Varlıklar
Hazır Değerler
Kasa………………….. 16.500
100 KASA HESABI
+
+
+
815.000
797.000
1.500
798.500
Borç Kalanı 16.500
Kasanın noksanının nedeni belirlenirse
Hesabın kalanı 18.000 TL, sayım sonucu ise 16.500
TL’dir. Bu bilgilere göre kasada 1.500 TL tutarlı bir
noksanlık sözkonusudur. Bu noksanlığın nedeni
araştırılacak ve nedeni bulunana kadar şu kaydın
yapılması gerekecektir.
Yapılan inceleme sonucunda; İşletmenin Satıcı (D) İşletmesi’ ne
ödediği 6.500 TL tutarlı borcunu kayıtlarına 5.000 TL olarak aldığı
belirlenmiştir.
320 SATICILAR HESABI
197 SAYIM VE TESELLÜM NOKSANLARI HESABI
(D) İşletmesi Hesabı
1.500
Kasa Noksanı
100 KASA HESABI
1.500
1.500
197 SAYIM VE TESELLÜM
NOKSANLARI HESABI
Kasa Noksanı
1.500
Slide 6
Kasanın noksanının nedeni belirlenemezse
Yapılan inceleme sonucunda; kasadaki noksanlığın nedeni
belirlenemezse, bu noksanlık işletmenin özsermayesindeki bir
azalmayı ifade edecektir ve ticari kar açısından zarar olarak
muhasebeleştirilecektir. Ancak, burada unutulmaması gereken
konu bu zararın
vergi yasaları açısından kanunen kabul
edilmeyen bir gider olduğudur.
Noksanlığın nedeni belirlenemediği durumda bu işlem şöyle
muhasebeleştirilir:
689 DİĞER OLAĞANDIŞI GİDER
VE ZARARLAR HESABI
1.500
Kasa Noksanı Zararı
197 SAYIM VE TESELLÜM
NOKSANLARI HESABI
Noksanlığın nedeninin belirlenemediği durumda «689 Diğer Olağandışı
Gider
ve
Zararlar
Hesabına»
kaydedilen tutar, izleyen kayıtta
«690 Dönem Karı veya Zararı
Hesabına» aktarılarak kapatılmıştır.
1.500
Kasa Noksanı
690 DÖNEM KARI VEYA ZARARI HESAB
1.500
689 DİĞER OLAĞANDIŞI GİDER
VE ZARARLAR HESABI
1.500
Kasa Noksanı Zararı
900 KANUNEN KABUL EDİLMEYEN GİDERLER
1.500
Kasa Noksanı
901 KANUNEN KABUL EDİLMEYEN
GİDERLER KARŞILIĞI
Kanunen Kabul Edilmeyen Giderler
1.500
Mali karın belirlenmesinde
KKEG’ in bilinmesi gerekir.
Bu amaçla KKEG Nazım
Hesaplarda bilgi sağlamak
amacıyla izlenecektir.
Slide 7
Kasanın Fazla Olması
…… İşletmesi’ nin 31.12.20X1 Tarihli Bilançosu
Dönemsonunda yapılan sayımda kasada 18.400 TL olduğu
belirlenmiştir. Dönemsonunda 100 Kasa Hesabının görünümü şöyledir:
Dönen Varlıklar
Hazır Değerler
Kasa………………….. 18.400
100 KASA HESABI
+
+
+
797.000
815.000
400
815.400
Borç Kalanı 18.400
Yapılan inceleme sonucunda; İşletmenin (K) Bankasındaki ticari
mevduat hesabından çektiği 400TL’nin kayıtlara alınmadığı
görülmüştür.
Hesabın kalanı 18.000 TL, sayım sonucu ise 18.400
TL’dir. Bu bilgilere göre kasada 400 TL tutarlı bir
fazlalık
sözkonusudur.
Bu
fazlalığın
nedeni
araştırılacak ve nedeni bulunana kadar şu kaydın
yapılması gerekecektir.
100 KASA HESABI
397 SAYIM VE TESELLÜM FAZLALARI HESABI
102 BANKALAR HESABI
(K) Bankası Hesabı
400
397 SAYIM VE TESELLÜM
FAZLALARI HESABI
Kasa Fazlası
400
Kasa Fazlası
400
400
Slide 8
Kasanın fazlasının nedeni belirlenemezse
Yapılan inceleme sonucunda; kasadaki fazlalığın nedeni
belirlenemezse, bu fazlalık işletmenin özsermayesindeki bir artışı
ifade eder ve kar olarak muhasebeleştirilecektir.
Noksanlığın nedeni belirlenemediği durumda bu işlem şöyle
muhasebeleştirilir:
397 SAYIM VE TESELLÜM FAZLALARI HESABI
Fazlalığın nedeninin belirlenemediği
durumda «679 Diğer Olağandışı
Gelir
ve
Karlar
Hesabına»
kaydedilen tutar, izleyen kayıtta
«690 Dönem Karı veya Zararı
Hesabına» aktarılarak kapatılmıştır.
400
Kasa Fazlası
679 DİĞER OLAĞANDIŞI GELİR
VE KARLAR HESABI
679 DİĞER OLAĞANDIŞI GELİR
VE KARLAR HESABI
690 DÖNEM KARI VEYA ZARARI HESABI
400
400
400
Slide 9
Yabancı Para Kasası ile İlgili Envanter İşlemleri
Yabancı para ile işlem yapan işletmeler bu işlemlerini de 100 Kasa Hesabı’nda izlemektedirler.
Yabancı paraların değerlemesinde asıl ölçü borsa rayicidir, ancak ülkemizde kurulu bir kambiyo borsası
bulunmadığından, değerlemede, Maliye Bakanlığı’nca tespit edilecek kur esas alınacaktır.
213 Sayılı VUK’un 280’inci maddesinin, yabancı paraların değerlemesinde kur belirleme hususunda Maliye
Bakanlığı’na verdiği yetkiye istinaden, Bakanlık yayımladığı tebliğlerle, her yılsonu (31/12/..) itibariyle kurları
belirlemiştir.
Söz konusu tebliğlerde, kurlar efektif alış ve döviz alış olarak ayrı ayrı belirlenmiştir. Uygulamada, efektif
45.100
alış kuru nakit yabancı paralar için, döviz alış kuru ise yabancı paralar cinsinden düzenlenen poliçe, bono, senet,
vb. belgeler için yapılan değerlemede esas alınmaktadır. Ancak, efektif cinsinden yabancı paralar için efektif alış
kurunun bulunmaması halinde döviz alış kuru değerlemede esas alınabileceğine, 283 Seri No,lu VUK Genel
Tebliğinde açıkça yer verilmiştir.
(http://www.bilgilidenetim.com/yabanci-paralar-icin-donem-sonlarinda-yapilacak-degerleme-islemleri-ve-muhasebelestirilmesi.html)
Örnek:
SIRA NO
EFEKTİFLER
KUR (TL)
1
1 ABD Doları
2,3173
2
1 Avustralya Doları
1,8807
4
1 İngiliz Sterlini
3,5936
6
1 İsviçre Frangı
2,3362
7
100 Japon Yeni
1,9275
8
1 Kanada Doları
1,985
12
1 Euro
2,8187
http://www.verginet.net/dtt/11/Vergi-Sirkuleri-2015-22.aspx
Slide 10
100 KASA HESABI
100 01 TL Kasası
100 02 ABD Doları Kasası
100 03 Euro Kasası
100 02 ABD Doları Kasası
:
:
:
45.100
:
:
:
43.000
100 03 Euro Kasası
:
:
:
78.450
:
:
:
72.200
31.12.2014 günü:
* Kasada 1.200 ABD Doları ve 2.050 Euro
olduğu belirlenmiştir.
* 1 ABD Doları 2,3173 TL ve 1 Euro 2,8187
TL’ dir.
(Maliye Bakanlığı’ nın ilgili Tebliği)
Slide 11
ABD Doları
100 02 ABD Doları Kasası
Hesap Kalanı 2.100 TL
X
:
:
:
1.200 ABD Doları
2,3173 TL/Dolar
2.780,76 TL
45.100,-680,76
45.780,76
2.780,76 TL
2.100,-- TL
680,76 TL
Kambiyo Karı
:
:
:
43.000
Borç Kalanı 2.780,76
…… İşletmesi’ nin 31.12.2014 Tarihli Bilançosu
Dönen Varlıklar
Hazır Değerler
Kasa
ABD Doları Kasası 2.780,76
100 KASA HESABI
680,76
ABD Doları Kasası
646 KAMBİYO KARLARI HESABI
690 Dönem Karı veya Zararı Hesabına
devredilerek kapatılır.
680,76
Slide 12
Euro
Hesap Kalanı 6.250 TL
100 03 Euro Kasası
:
:
:
2.050 Euro
2,8187 TL/Dolar
5.778,34 TL
X
-
78.450
5.778,34 TL
6.250,-- TL
(471,66 TL)
Kambiyo Zararı
:
:
:
72.200,-471,66
72.671,66
Borç Kalanı 5.778,34
…… İşletmesi’ nin 31.12.2014 Tarihli Bilançosu
Dönen Varlıklar
Hazır Değerler
Kasa
Euro Kasası
656 KAMBİYO ZARARLARI HESABI
100 KASA HESABI
Euro Kasası
690 Dönem Karı veya Zararı Hesabına
devredilerek kapatılır.
471,66
471,66
5.778,34
Slide 13
Bankalar ile İlgili Envanter İşlemleri
(Ticari Mevduat Hesapları)
102 BANKALAR HESABI
:
:
:
:
:
:
A
B
102 01 (A) Bankası Hesabı
:
:
:
:
b1
a1
102 02 (B) Bankası Hesabı
102 03 (C) Bankası Hesabı
Ana Hesap
veya
Büyük Defter Hesabı
veya
Kebir Hesabı
102 0x (X) Bankası Hesabı
:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
b2
a2
b3
a3
bn
an
B = b1 + b2 + b3 + ………….. + bn
A = a1 + a2 + a3 + ………….. + an
Alt Hesap
veya
Yardımcı Defter Hesabı
Slide 14
102 BANKALAR HESABI
:
:
:
:
:
:
420.000
4.000 (a)
27.000 (b)
2.500 (c)
4.250 (d)
457.750
370.000
4.000 (a)
Dönemsonunda yapılan inceleme sonucunda:
a) İşletmenin (B) Bankasındaki ticari mevduat hesabına yatırılan 4.000.- liranın, (C) Bankasındaki
ticari mevduat hesabına yatırılmış gibi kaydedildiği,
b) İşletmenin (A) Bankasındaki kredi hesabından aynı bankadaki ticari mevduat hesabına yapılan
30.000, lira tutarlı virmanın, kayıtlara 3.000,- lira olarak alındığı,
c) İşletme müşterisi (Z)’ nin, işletmeye olan borcuna karşılık (B) Bankası’ na yaptığı 2.500 lira tutarlı havalenin
kayıtlara alınmadığı belirlenmiştir.
d) İşletmenin bankalardaki ticari mevduat hesaplarına sırasıyla 2.500 lira, 1.500 lira, ve 1.000 lira brüt faiz
tahakkuk etmiştir. Gelir Vergisi Kesintisi oranı % 15’ tir.
a)
102 BANKALAR HESABI
4.000
(B) Bankası Hesabı
102 BANKALAR HESABI
374.000
b)
4.000
(C) Bankası Hesabı
102 BANKALAR HESABI
27.000
(A) Bankası Hesabı
102 01 (A) Bankası Hesabı
:
:
190.000
27.000 (b)
2.125 (d)
219.125
:
:
:
:
175.000
130.000
4.000 (a)
2.500 (c)
1.275 (d)
137.775
102 03 (C) Bankası Hesabı
:
:
100.000
850 (d)
100.850
300 BANKA KREDİLERİ HESABI
102 02 (B) Bankası Hesabı
:
:
65.000
4.000 (a)
69.000
:
:
c)
(A) Bankası Kredi Hesabı
102 BANKALAR HESABI
130.000
27.000
2.500
(B) Bankası Hesabı
120 ALICILAR HESABI
2.500
(Z) İşletmesi Hesabı
d)
102 BANKALAR HESABI
(A) Bankası Hesabı
(B) Bankası Hesabı
(C) Bankası Hesabı
4.250
2.125
1.275
850
193 PEŞİN ÖDENEN VERGİ VE FONLAR
642 FAİZ GELİRLERİ HESABI
750
5.000
İşletmenin bankalardaki toplam
ticari mevduatı (102 Bankalar
Hesabının borç kalanı) 83.750
liradır. Her bir bankada ise (alt
hesapların borç kalanları);
(A) Bankası……. 44.125 lira,
(B) Bankası ……. 7.775 lira ve
(C) Bankası….... 31.850 lira vardır.
* Hazır Değerler
• TL Kasası
• Yabancı Para Kasası
* Bankalar
Slide 2
TL Kasası ile İlgili Envanter İşlemleri
Para hareketleri dönem içinde 100 Kasa Hesabı’ nın borç veya alacak tarafına kaydedilmektedir. 100 Kasa
Hesabı aktif karakterli bir hesaptır ve kasadaki para varlıklarındaki artışlar bu hesabın borç tarafına
kaydedilirken; azalışlar alacak tarafına kaydedilir. Normal şartlarda bu hesabın borç kalanı vermesi veya kalan
vermemesi esastır. Bu hesap hiçbir şekilde alacak kalanı vermeyecektir.
100 KASA HESABI
+
+
+
-
B
B
A
A ise borç kalanı (kasadaki para mevcudu)
B = A ise kalan yok (kasada para yok)
Slide 3
TL kasası itibari değer ile değerlenmektedir. İtibari değer paranın üzerinde yazan değerdir. (VUK Madde 284)
Dönemsonunda işletmenin kasasındaki para tek tek sayılacak ve envanter listesine yazılacaktır. Bu işleme
muhasebe dışı envanter adı verilmektedir. Muhasebe dışı envanter sonucu ile genel geçici mizanda yer alan
hesap kalanı karşılaştırılır ve şu üç durumdan biri ile karşılaşılır:
a) Kasanın denk olması: Burada kastedilen hesabın kalanı ile muhasebe dışı envanter sonucu bulunan tutarın
birbirine eşit olmasıdır.
b) Kasanın noksan olması: Hesabın kalanı ile muhasebe dışı envanter sonucu bulunan tutarın birbirine eşit
olmamasıdır. Muhasebe dışı envanter sonucu bulunan tutar, genel geçici mizandaki hesap kalanından
daha azdır.
c) Kasanın fazla olması: Hesabın kalanı ile muhasebe dışı envanter sonucu bulunan tutarın birbirine eşit
olmamasıdır. Muhasebe dışı envanter sonucu bulunan tutar, genel geçici mizandaki hesap kalanından
daha fazladır.
Burada dikkate alınması gereken önemli konu; genel geçici mizandaki hesap kalanının mı yoksa muhasebe
dışı envanter sonucu bulunan tutarın mı dönemsonu bilançosunda yer alacağıdır. Tabidir ki, kasa sayımı
sonucunda bulunan kasa mevcudu bilançoda yer alacaktır. Bu amaçla yapılması gereken işlemler şöyledir:
Slide 4
Kasanın Denk Olması
Dönemsonunda yapılan sayımda kasada 18.000 TL olduğu
belirlenmiştir. Dönemsonunda 100 Kasa Hesabının görünümü şöyledir:
100 KASA HESABI
+
+
+
815.000
797.000
Borç Kalanı 18.000
Hesabın kalanı(18.000 TL) ile
sayım sonucu (18.000) birbirine
eşit olduğundan kasa denktir ve
kasa
hesabı
kapatılmaya
hazırdır. İşletmenin dönemsonu
bilanço- sunda kasa mevcudu
18.000 TL olarak görülecektir.
…… İşletmesi’ nin 31.12.20X1 Tarihli Bilançosu
Dönen Varlıklar
Hazır Değerler
Kasa………………….. 18.000
Slide 5
Kasanın Noksan Olması
…… İşletmesi’ nin 31.12.20X1 Tarihli Bilançosu
Dönemsonunda yapılan sayımda kasada 16.500 TL olduğu
belirlenmiştir. Dönemsonunda 100 Kasa Hesabının görünümü şöyledir:
Dönen Varlıklar
Hazır Değerler
Kasa………………….. 16.500
100 KASA HESABI
+
+
+
815.000
797.000
1.500
798.500
Borç Kalanı 16.500
Kasanın noksanının nedeni belirlenirse
Hesabın kalanı 18.000 TL, sayım sonucu ise 16.500
TL’dir. Bu bilgilere göre kasada 1.500 TL tutarlı bir
noksanlık sözkonusudur. Bu noksanlığın nedeni
araştırılacak ve nedeni bulunana kadar şu kaydın
yapılması gerekecektir.
Yapılan inceleme sonucunda; İşletmenin Satıcı (D) İşletmesi’ ne
ödediği 6.500 TL tutarlı borcunu kayıtlarına 5.000 TL olarak aldığı
belirlenmiştir.
320 SATICILAR HESABI
197 SAYIM VE TESELLÜM NOKSANLARI HESABI
(D) İşletmesi Hesabı
1.500
Kasa Noksanı
100 KASA HESABI
1.500
1.500
197 SAYIM VE TESELLÜM
NOKSANLARI HESABI
Kasa Noksanı
1.500
Slide 6
Kasanın noksanının nedeni belirlenemezse
Yapılan inceleme sonucunda; kasadaki noksanlığın nedeni
belirlenemezse, bu noksanlık işletmenin özsermayesindeki bir
azalmayı ifade edecektir ve ticari kar açısından zarar olarak
muhasebeleştirilecektir. Ancak, burada unutulmaması gereken
konu bu zararın
vergi yasaları açısından kanunen kabul
edilmeyen bir gider olduğudur.
Noksanlığın nedeni belirlenemediği durumda bu işlem şöyle
muhasebeleştirilir:
689 DİĞER OLAĞANDIŞI GİDER
VE ZARARLAR HESABI
1.500
Kasa Noksanı Zararı
197 SAYIM VE TESELLÜM
NOKSANLARI HESABI
Noksanlığın nedeninin belirlenemediği durumda «689 Diğer Olağandışı
Gider
ve
Zararlar
Hesabına»
kaydedilen tutar, izleyen kayıtta
«690 Dönem Karı veya Zararı
Hesabına» aktarılarak kapatılmıştır.
1.500
Kasa Noksanı
690 DÖNEM KARI VEYA ZARARI HESAB
1.500
689 DİĞER OLAĞANDIŞI GİDER
VE ZARARLAR HESABI
1.500
Kasa Noksanı Zararı
900 KANUNEN KABUL EDİLMEYEN GİDERLER
1.500
Kasa Noksanı
901 KANUNEN KABUL EDİLMEYEN
GİDERLER KARŞILIĞI
Kanunen Kabul Edilmeyen Giderler
1.500
Mali karın belirlenmesinde
KKEG’ in bilinmesi gerekir.
Bu amaçla KKEG Nazım
Hesaplarda bilgi sağlamak
amacıyla izlenecektir.
Slide 7
Kasanın Fazla Olması
…… İşletmesi’ nin 31.12.20X1 Tarihli Bilançosu
Dönemsonunda yapılan sayımda kasada 18.400 TL olduğu
belirlenmiştir. Dönemsonunda 100 Kasa Hesabının görünümü şöyledir:
Dönen Varlıklar
Hazır Değerler
Kasa………………….. 18.400
100 KASA HESABI
+
+
+
797.000
815.000
400
815.400
Borç Kalanı 18.400
Yapılan inceleme sonucunda; İşletmenin (K) Bankasındaki ticari
mevduat hesabından çektiği 400TL’nin kayıtlara alınmadığı
görülmüştür.
Hesabın kalanı 18.000 TL, sayım sonucu ise 18.400
TL’dir. Bu bilgilere göre kasada 400 TL tutarlı bir
fazlalık
sözkonusudur.
Bu
fazlalığın
nedeni
araştırılacak ve nedeni bulunana kadar şu kaydın
yapılması gerekecektir.
100 KASA HESABI
397 SAYIM VE TESELLÜM FAZLALARI HESABI
102 BANKALAR HESABI
(K) Bankası Hesabı
400
397 SAYIM VE TESELLÜM
FAZLALARI HESABI
Kasa Fazlası
400
Kasa Fazlası
400
400
Slide 8
Kasanın fazlasının nedeni belirlenemezse
Yapılan inceleme sonucunda; kasadaki fazlalığın nedeni
belirlenemezse, bu fazlalık işletmenin özsermayesindeki bir artışı
ifade eder ve kar olarak muhasebeleştirilecektir.
Noksanlığın nedeni belirlenemediği durumda bu işlem şöyle
muhasebeleştirilir:
397 SAYIM VE TESELLÜM FAZLALARI HESABI
Fazlalığın nedeninin belirlenemediği
durumda «679 Diğer Olağandışı
Gelir
ve
Karlar
Hesabına»
kaydedilen tutar, izleyen kayıtta
«690 Dönem Karı veya Zararı
Hesabına» aktarılarak kapatılmıştır.
400
Kasa Fazlası
679 DİĞER OLAĞANDIŞI GELİR
VE KARLAR HESABI
679 DİĞER OLAĞANDIŞI GELİR
VE KARLAR HESABI
690 DÖNEM KARI VEYA ZARARI HESABI
400
400
400
Slide 9
Yabancı Para Kasası ile İlgili Envanter İşlemleri
Yabancı para ile işlem yapan işletmeler bu işlemlerini de 100 Kasa Hesabı’nda izlemektedirler.
Yabancı paraların değerlemesinde asıl ölçü borsa rayicidir, ancak ülkemizde kurulu bir kambiyo borsası
bulunmadığından, değerlemede, Maliye Bakanlığı’nca tespit edilecek kur esas alınacaktır.
213 Sayılı VUK’un 280’inci maddesinin, yabancı paraların değerlemesinde kur belirleme hususunda Maliye
Bakanlığı’na verdiği yetkiye istinaden, Bakanlık yayımladığı tebliğlerle, her yılsonu (31/12/..) itibariyle kurları
belirlemiştir.
Söz konusu tebliğlerde, kurlar efektif alış ve döviz alış olarak ayrı ayrı belirlenmiştir. Uygulamada, efektif
45.100
alış kuru nakit yabancı paralar için, döviz alış kuru ise yabancı paralar cinsinden düzenlenen poliçe, bono, senet,
vb. belgeler için yapılan değerlemede esas alınmaktadır. Ancak, efektif cinsinden yabancı paralar için efektif alış
kurunun bulunmaması halinde döviz alış kuru değerlemede esas alınabileceğine, 283 Seri No,lu VUK Genel
Tebliğinde açıkça yer verilmiştir.
(http://www.bilgilidenetim.com/yabanci-paralar-icin-donem-sonlarinda-yapilacak-degerleme-islemleri-ve-muhasebelestirilmesi.html)
Örnek:
SIRA NO
EFEKTİFLER
KUR (TL)
1
1 ABD Doları
2,3173
2
1 Avustralya Doları
1,8807
4
1 İngiliz Sterlini
3,5936
6
1 İsviçre Frangı
2,3362
7
100 Japon Yeni
1,9275
8
1 Kanada Doları
1,985
12
1 Euro
2,8187
http://www.verginet.net/dtt/11/Vergi-Sirkuleri-2015-22.aspx
Slide 10
100 KASA HESABI
100 01 TL Kasası
100 02 ABD Doları Kasası
100 03 Euro Kasası
100 02 ABD Doları Kasası
:
:
:
45.100
:
:
:
43.000
100 03 Euro Kasası
:
:
:
78.450
:
:
:
72.200
31.12.2014 günü:
* Kasada 1.200 ABD Doları ve 2.050 Euro
olduğu belirlenmiştir.
* 1 ABD Doları 2,3173 TL ve 1 Euro 2,8187
TL’ dir.
(Maliye Bakanlığı’ nın ilgili Tebliği)
Slide 11
ABD Doları
100 02 ABD Doları Kasası
Hesap Kalanı 2.100 TL
X
:
:
:
1.200 ABD Doları
2,3173 TL/Dolar
2.780,76 TL
45.100,-680,76
45.780,76
2.780,76 TL
2.100,-- TL
680,76 TL
Kambiyo Karı
:
:
:
43.000
Borç Kalanı 2.780,76
…… İşletmesi’ nin 31.12.2014 Tarihli Bilançosu
Dönen Varlıklar
Hazır Değerler
Kasa
ABD Doları Kasası 2.780,76
100 KASA HESABI
680,76
ABD Doları Kasası
646 KAMBİYO KARLARI HESABI
690 Dönem Karı veya Zararı Hesabına
devredilerek kapatılır.
680,76
Slide 12
Euro
Hesap Kalanı 6.250 TL
100 03 Euro Kasası
:
:
:
2.050 Euro
2,8187 TL/Dolar
5.778,34 TL
X
-
78.450
5.778,34 TL
6.250,-- TL
(471,66 TL)
Kambiyo Zararı
:
:
:
72.200,-471,66
72.671,66
Borç Kalanı 5.778,34
…… İşletmesi’ nin 31.12.2014 Tarihli Bilançosu
Dönen Varlıklar
Hazır Değerler
Kasa
Euro Kasası
656 KAMBİYO ZARARLARI HESABI
100 KASA HESABI
Euro Kasası
690 Dönem Karı veya Zararı Hesabına
devredilerek kapatılır.
471,66
471,66
5.778,34
Slide 13
Bankalar ile İlgili Envanter İşlemleri
(Ticari Mevduat Hesapları)
102 BANKALAR HESABI
:
:
:
:
:
:
A
B
102 01 (A) Bankası Hesabı
:
:
:
:
b1
a1
102 02 (B) Bankası Hesabı
102 03 (C) Bankası Hesabı
Ana Hesap
veya
Büyük Defter Hesabı
veya
Kebir Hesabı
102 0x (X) Bankası Hesabı
:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
b2
a2
b3
a3
bn
an
B = b1 + b2 + b3 + ………….. + bn
A = a1 + a2 + a3 + ………….. + an
Alt Hesap
veya
Yardımcı Defter Hesabı
Slide 14
102 BANKALAR HESABI
:
:
:
:
:
:
420.000
4.000 (a)
27.000 (b)
2.500 (c)
4.250 (d)
457.750
370.000
4.000 (a)
Dönemsonunda yapılan inceleme sonucunda:
a) İşletmenin (B) Bankasındaki ticari mevduat hesabına yatırılan 4.000.- liranın, (C) Bankasındaki
ticari mevduat hesabına yatırılmış gibi kaydedildiği,
b) İşletmenin (A) Bankasındaki kredi hesabından aynı bankadaki ticari mevduat hesabına yapılan
30.000, lira tutarlı virmanın, kayıtlara 3.000,- lira olarak alındığı,
c) İşletme müşterisi (Z)’ nin, işletmeye olan borcuna karşılık (B) Bankası’ na yaptığı 2.500 lira tutarlı havalenin
kayıtlara alınmadığı belirlenmiştir.
d) İşletmenin bankalardaki ticari mevduat hesaplarına sırasıyla 2.500 lira, 1.500 lira, ve 1.000 lira brüt faiz
tahakkuk etmiştir. Gelir Vergisi Kesintisi oranı % 15’ tir.
a)
102 BANKALAR HESABI
4.000
(B) Bankası Hesabı
102 BANKALAR HESABI
374.000
b)
4.000
(C) Bankası Hesabı
102 BANKALAR HESABI
27.000
(A) Bankası Hesabı
102 01 (A) Bankası Hesabı
:
:
190.000
27.000 (b)
2.125 (d)
219.125
:
:
:
:
175.000
130.000
4.000 (a)
2.500 (c)
1.275 (d)
137.775
102 03 (C) Bankası Hesabı
:
:
100.000
850 (d)
100.850
300 BANKA KREDİLERİ HESABI
102 02 (B) Bankası Hesabı
:
:
65.000
4.000 (a)
69.000
:
:
c)
(A) Bankası Kredi Hesabı
102 BANKALAR HESABI
130.000
27.000
2.500
(B) Bankası Hesabı
120 ALICILAR HESABI
2.500
(Z) İşletmesi Hesabı
d)
102 BANKALAR HESABI
(A) Bankası Hesabı
(B) Bankası Hesabı
(C) Bankası Hesabı
4.250
2.125
1.275
850
193 PEŞİN ÖDENEN VERGİ VE FONLAR
642 FAİZ GELİRLERİ HESABI
750
5.000
İşletmenin bankalardaki toplam
ticari mevduatı (102 Bankalar
Hesabının borç kalanı) 83.750
liradır. Her bir bankada ise (alt
hesapların borç kalanları);
(A) Bankası……. 44.125 lira,
(B) Bankası ……. 7.775 lira ve
(C) Bankası….... 31.850 lira vardır.