Slide 1

Renesans, czyli odrodzenie, to okres w dziejach literatury i sztuki
europejskiej trwający od połowy XIV w. do końca XVI w.
Najwcześniej rozpoczął się we Włoszech. W Polsce trwał od
drugiej połowy XV w. do początków XVII w. W tym okresie
nastąpił gwałtowny rozkwit literatury i sztuki, a złożyło się na to
wiele czynników, m.in.:
– ogromny wzrost zainteresowania antykiem;
– przemiany polityczne i społeczne;
– ruch reformacyjny;
– mecenat papieski i królewski;
– wynalazek druku i idące za nim upowszechnienie czytelnictwa.

Malarz, rzeźbiarz, poeta i architekt epoki odrodzenia,
jeden z najgenialniejszych artystów plastyków świata.
Autor między innymi fresków w Kaplicy Sykstyńskiej.
Wśród rzeźb najbardziej znane są Pietà i Dawid.
Z dzieł architektonicznych - projekt kopuły bazyliki
świętego Piotra.

Freski na sklepieniu Kaplicy Sykstyńskiej wykonane na zlecenie
papieża Juliusza II przedstawiają sceny ze Starego Testamentu

Cechy charakterystyczne dzieł Michała Anioła to: boskość
i napięcie. W swych pracach umiał wyrazić przez nie stany duszy,
uczucia i emocje. Jego prace charakteryzują się trójwymiarowością,
bogactwem ruchów i gestów oraz dramatyzmem. Cechuje je walka,
ruch, niepokój i cierpienie.

Pietà watykańska – Bazylika św. Piotra

Włoski, renesansowy malarz, architekt, filozof, muzyk, poeta, odkrywca,
matematyk, mechanik, anatom, geolog.
Leonardo często był opisywany jako archetyp "człowieka renesansu", którego
wydawałoby się niespożytej ciekawości dorównywała tylko siła jego
kreatywności. Szeroko uważa się go za jednego z największych malarzy
wszech czasów i prawdopodobnie najbardziej wszechstronnie utalentowaną
osobę w historii.

To właśnie talent malarski przysporzył Leonardowi największej
popularności. Dwie z jego prac, Mona Lisa i Ostatnia Wieczerza,
zajmują czołowe miejsca na listach najsławniejszych, najczęściej
imitowanych i wspominanych portretów i dzieł malarstwa. Równie
wielkie znaczenie w historii sztuki ma szkic Leonarda Człowiek
witruwiański.

Włoski malarz i architekt. Był trzecim i najmłodszym
z najsławniejszej trójki genialnych artystów włoskiego
Renesansu - obok Michała Anioła i Leonarda da Vinci.

Do najbardziej znanych dzieł malarskich
Rafaela należy słynna Madonna Sykstyńska.
Została namalowana w latach 1513-14.
Madonna Sykstyńska

Szkoła Ateńska

Również słynne są freski Rafaela w Stanzach
Watykańskich, a zwłaszcza najbardziej z
nich znana i kojarzona z imieniem Rafaela
Szkoła Ateńska.

Niemiecki malarz i grafik, teoretyk sztuki, uważany
jest za najwybitniejszego artystę niemieckiego
renesansu.

Rycerz, śmierć i diabeł, miedzioryt

Święty Hieronim w celi

Najistotniejszą z zasług Dürera jest jego szczególny wkład w rozwój
drzeworytnictwa i miedziorytu. Nadał drzeworytowi rangę
samodzielnego dzieła sztuki plastycznej, doprowadzając go do
poziomu miedziorytu, w którym udało mu się do perfekcji opanować
operowanie światłem.
Tak samo jak drzeworyt, zrewolucjonizował Dürer techniki
miedziorytnicze. Sztychy takie jak Rycerz, śmierć i diabeł, czy
Melancholia I przysporzyły mu sławy w całej Europie.
Melancholia, miedzioryt

MENU

Angielski poeta, dramaturg, aktor. Powszechnie uważany za jednego z
najwybitniejszych pisarzy literatury angielskiej oraz reformatorów teatru
Liczne sztuki tego pisarza, kroniki (Ryszard II, Król Jan), komedie
(Wszystko dobre, co się dobrze kończy, Wiele hałasu o nic) i tragedie
(Romeo i Julia, Hamlet) są uważane za jedne z najlepszych dzieł w swoich
gatunkach, arcydzieła angielskiej literatury.

Renesansowy twórca wywodzący się z Italii. Pisał po
włosku i łacinie.
Jest znany z takich dzieł jak:
Africa - poemat
Canzoniere - tom z utworami napisanymi po włosku
(m. in. "Sonety do Laury")
Sonety do Laury - cykl utworów poświęconej
tajemniczej kobiecie którą zobaczył w kościele w
Awinionie, Laura nigdy go nie znała, miała męża i
dzieci, potem zmarła na chorobę zakaźną;
O sławnych mężach - biografii słynnych Rzymian
Trionfi
De remediis utriusque fortunae
Secretum

TRIONFI

Wybitny poeta polski epoki renesansu, sekretarz królewski.
Dawniej nazywany "ojcem poezji polskiej", dziś - "poetą
egzystencji". Autor licznych fraszek, psalmów i pieśni. Jego
najwybitniejszym dziełem są Treny, które pisał z myślą o swojej
zmarłej córce Urszulce.

Wybitny polski poeta i prozaik epoki renesansu. Był także politykiem
oraz muzykiem i teologiem ewangelickim. Długo uznawany za "ojca
literatury polskiej".
Twórczość Mikołaja Reja jest bogata i różnorodna. Rej jest uważany
za mistrza opisu literackiego. Nazwany jest Brueglem polskiej
literatury, z powodu wyjątkowej wyobraźni malarskiej. Porównywany
jest do Erazma z Rotterdamu, Franciszka Rabelais i Michała de
Montaigne'a.

Urodzony we Włoszech w 1265 roku, a zmarły w
Rawennie we wrześniu 1321 roku. Największym i
najbardziej znanym dziełem Dantego jest oczywiście
Boska komedia powstała w latach 1307-1321, w której
dokonuje on niejako syntezy kultury, myśli i wiedzy
średniowiecznej. Także filozof, polityk i kodyfikator
języka włoskiego.

Najwybitniejszym osiągnięciem literackim
Boccaccia był Dekameron. Na dzieło to składa się
sto nowel, które przez dziesięć dni opowiadane są
przez dziesięć osób - siedem dam i trzech
kawalerów, chcących w ten sposób zabić nudę..
Wśród nowel przeważa tematyka miłosna.
Ich charakter jest zróżnicowany. W swym
dziele Boccaccio opisuje wielką "komedię
ludzką".

Polski pisarz polityczny okresu odrodzenia, znany w owym
czasie również za granicą, sekretarz królewski.
Najbardziej znane jego dzieło to napisane po łacinie
O poprawie Rzeczypospolitej.
Księga poświęcona Kościołowi została przez władze
kościelne uznana za heretycką, dlatego dzieło Frycza
znalazło się na Indeksie ksiąg zakazanych, a pierwsze jej
wydanie ukazało się bez dwóch ostatnich ksiąg.
W dziedzinie polityki Modrzewski postulował silną
władzę centralną z elementami demokracji.
Pisał również renesansowe mowy publicystyczne.

Europejski żeglarz i nawigator
Kapitan wyprawy, która płynęła na trzech okrętach Santa María, Niña i Pinta
pod flagą Kastylii w poszukiwaniu zachodniej drogi morskiej do Indii.
Jako pierwsza w historii nowożytnych odkryć geograficznych pokonała
zwrotnikowy Ocean Atlantycki i 12 października 1492 dotarła do Indii
Zachodnich (Antyli) u wybrzeży Ameryki - kontynentu nieznanego
w ówczesnej Europie.

Podróże Kolumba - oraz rozpowszechniane w całej Europie relacje
z nich (i o nich) - zapoczątkowały trwały proces europejskiej
kolonizacji obu Ameryk oraz wiele istotnych i nieodwracalnych
zmian społecznych, politycznych, ekonomicznych, kulturalnych
i przyrodniczych po obu stronach Atlantyku

Portugalski żeglarz w służbie hiszpańskiej, odkrywca i morski podróżnik.
Wyprawa Magellana jako pierwsza opłynęła glob i jako pierwsza przepłynęła cieśninę
w Ameryce Południowej łączącą Atlantyk i Pacyfik. Członkowie wyprawy byli też
pierwszymi Europejczykami, którzy zauważyli następujące rzeczy:
•"Wielbłąd bez garbu", którym była prawdopodobnie lama lub alpaka
•Czarna "gęś", którą trzeba było obdzierać, a nie skubać – prawdopodobnie pingwin.
•Dwie z naszych najbliższych galaktyk – Obłoki Magellana – widzialne tylko na
południowej półkuli.
•Rozmiar Ziemi był wielokrotnie większy od wszelkich ówczesnych szacunków
naukowych – podróż miała 69 tys. km.

Polski, astronom, matematyk, prawnik, ekonomista, strateg,
lekarz, poeta, astrolog, tłumacz, kanclerz kapituły warmińskiej
od 1511, kanonik warmiński, duchowny katolicki.
Jego najważniejszym dziełem jest De revolutionibus orbium
coelestium – O obrotach sfer niebieskich (pracował nad nim w
latach 1515-1530, ale ukazało się dopiero w 1543 roku w
Norymberdze napisane w języku łacińskim), w którym opisał
heliocentryczną wizję wszechświata w sposób wystarczająco
szczegółowy, by mogła stać się naukowo użyteczna. Ogłoszona
przez niego teoria heliocentryzmu była najważniejszą
rewolucją naukową w dziejach ludzkości od czasów
starożytnych, nazywaną niekiedy przewrotem kopernikańskim

Włoski astronom, astrolog, fizyk i filozof, twórca podstaw nowożytnej fizyki.
Zwolennik heliocentrycznej budowy świata i teorii Mikołaja Kopernika.
Galileusz skonstruował termometr. Wykorzystał w nim zależność gęstości
ciała od temperatury. W 1609 r. Galileusz był jednym z pierwszych, którzy
używali teleskopu do obserwacji gwiazd, planet i księżyca. W 1610 r.
wykorzystując części teleskopu skonstruował ulepszony mikroskop.
Odkrył księżyce Jowisza i w ten sposób udowodnił, że Ziemia nie jest
jedynym ciałem niebieskim we wszechświecie.
Najważniejszym z jego odkryć było odkrycie zjawiska bezwładności.

Niemiecki reformator religijny, teoretyk i inicjator reformacji, mnich augustiański,
doktor teologii. Zapoczątkował Luteranizm - doktryna teologiczna i chrześcijański
ruch reformacyjny.
Podstawę jego nauki stanowi pięć haseł: sola scriptura - jedynie Pismo, solus
Christus - jedynie Chrystus, solum verbum - jedynie Słowo, sola gratia - jedynie
łaska, sola fide - jedynie wiara.
MENU

Róża Lutra

Holenderski filolog, filozof, pedagog, jeden z czołowych humanistów odrodzenia
(książe humanistów), propagator kultury antycznej, pisarz, katolicki duchowny.
W swoich dziełach krytykował przywary społeczne, takie jak przekupstwo,
hipokryzja, rozwiązłe obyczaje kleru. Najsławniejsza jego rozprawa Pochwała
głupoty jest satyrą na ówczesne społeczeństwo. Był zwolennikiem irenizmu
(kierunek dążący do zniwelowania różnic między chrześcijanami i przywrócenia
jedności drogą wzajemnych ustępstw doktrynalnych). Przeciwnik scholastyki
(filozofia głosząca, że każde twierdzenie można udowodnić za pomocą Biblii). W
1516 opracował pierwsze greckie wydanie Nowego Testamentu. Namawiał, aby
Pismo Święte było czytane przez osoby świeckie w języku narodowym.

Filozof, pisarz społeczny i polityczny, historyk i dyplomata florencki,
jedna z kluczowych postaci włoskiego odrodzenia. Jest autorem
słynnego i kontrowersyjnego traktatu o sprawowaniu władzy pt. Książę.
W swych poglądach skupiał się na zadaniach monarchy, który powinien
cieszyć się niczym nie ograniczoną władzą.
Jego pisma znalazły się na kościelnym indeksie ksiąg zakazanych.
MENU


Slide 2

Renesans, czyli odrodzenie, to okres w dziejach literatury i sztuki
europejskiej trwający od połowy XIV w. do końca XVI w.
Najwcześniej rozpoczął się we Włoszech. W Polsce trwał od
drugiej połowy XV w. do początków XVII w. W tym okresie
nastąpił gwałtowny rozkwit literatury i sztuki, a złożyło się na to
wiele czynników, m.in.:
– ogromny wzrost zainteresowania antykiem;
– przemiany polityczne i społeczne;
– ruch reformacyjny;
– mecenat papieski i królewski;
– wynalazek druku i idące za nim upowszechnienie czytelnictwa.

Malarz, rzeźbiarz, poeta i architekt epoki odrodzenia,
jeden z najgenialniejszych artystów plastyków świata.
Autor między innymi fresków w Kaplicy Sykstyńskiej.
Wśród rzeźb najbardziej znane są Pietà i Dawid.
Z dzieł architektonicznych - projekt kopuły bazyliki
świętego Piotra.

Freski na sklepieniu Kaplicy Sykstyńskiej wykonane na zlecenie
papieża Juliusza II przedstawiają sceny ze Starego Testamentu

Cechy charakterystyczne dzieł Michała Anioła to: boskość
i napięcie. W swych pracach umiał wyrazić przez nie stany duszy,
uczucia i emocje. Jego prace charakteryzują się trójwymiarowością,
bogactwem ruchów i gestów oraz dramatyzmem. Cechuje je walka,
ruch, niepokój i cierpienie.

Pietà watykańska – Bazylika św. Piotra

Włoski, renesansowy malarz, architekt, filozof, muzyk, poeta, odkrywca,
matematyk, mechanik, anatom, geolog.
Leonardo często był opisywany jako archetyp "człowieka renesansu", którego
wydawałoby się niespożytej ciekawości dorównywała tylko siła jego
kreatywności. Szeroko uważa się go za jednego z największych malarzy
wszech czasów i prawdopodobnie najbardziej wszechstronnie utalentowaną
osobę w historii.

To właśnie talent malarski przysporzył Leonardowi największej
popularności. Dwie z jego prac, Mona Lisa i Ostatnia Wieczerza,
zajmują czołowe miejsca na listach najsławniejszych, najczęściej
imitowanych i wspominanych portretów i dzieł malarstwa. Równie
wielkie znaczenie w historii sztuki ma szkic Leonarda Człowiek
witruwiański.

Włoski malarz i architekt. Był trzecim i najmłodszym
z najsławniejszej trójki genialnych artystów włoskiego
Renesansu - obok Michała Anioła i Leonarda da Vinci.

Do najbardziej znanych dzieł malarskich
Rafaela należy słynna Madonna Sykstyńska.
Została namalowana w latach 1513-14.
Madonna Sykstyńska

Szkoła Ateńska

Również słynne są freski Rafaela w Stanzach
Watykańskich, a zwłaszcza najbardziej z
nich znana i kojarzona z imieniem Rafaela
Szkoła Ateńska.

Niemiecki malarz i grafik, teoretyk sztuki, uważany
jest za najwybitniejszego artystę niemieckiego
renesansu.

Rycerz, śmierć i diabeł, miedzioryt

Święty Hieronim w celi

Najistotniejszą z zasług Dürera jest jego szczególny wkład w rozwój
drzeworytnictwa i miedziorytu. Nadał drzeworytowi rangę
samodzielnego dzieła sztuki plastycznej, doprowadzając go do
poziomu miedziorytu, w którym udało mu się do perfekcji opanować
operowanie światłem.
Tak samo jak drzeworyt, zrewolucjonizował Dürer techniki
miedziorytnicze. Sztychy takie jak Rycerz, śmierć i diabeł, czy
Melancholia I przysporzyły mu sławy w całej Europie.
Melancholia, miedzioryt

MENU

Angielski poeta, dramaturg, aktor. Powszechnie uważany za jednego z
najwybitniejszych pisarzy literatury angielskiej oraz reformatorów teatru
Liczne sztuki tego pisarza, kroniki (Ryszard II, Król Jan), komedie
(Wszystko dobre, co się dobrze kończy, Wiele hałasu o nic) i tragedie
(Romeo i Julia, Hamlet) są uważane za jedne z najlepszych dzieł w swoich
gatunkach, arcydzieła angielskiej literatury.

Renesansowy twórca wywodzący się z Italii. Pisał po
włosku i łacinie.
Jest znany z takich dzieł jak:
Africa - poemat
Canzoniere - tom z utworami napisanymi po włosku
(m. in. "Sonety do Laury")
Sonety do Laury - cykl utworów poświęconej
tajemniczej kobiecie którą zobaczył w kościele w
Awinionie, Laura nigdy go nie znała, miała męża i
dzieci, potem zmarła na chorobę zakaźną;
O sławnych mężach - biografii słynnych Rzymian
Trionfi
De remediis utriusque fortunae
Secretum

TRIONFI

Wybitny poeta polski epoki renesansu, sekretarz królewski.
Dawniej nazywany "ojcem poezji polskiej", dziś - "poetą
egzystencji". Autor licznych fraszek, psalmów i pieśni. Jego
najwybitniejszym dziełem są Treny, które pisał z myślą o swojej
zmarłej córce Urszulce.

Wybitny polski poeta i prozaik epoki renesansu. Był także politykiem
oraz muzykiem i teologiem ewangelickim. Długo uznawany za "ojca
literatury polskiej".
Twórczość Mikołaja Reja jest bogata i różnorodna. Rej jest uważany
za mistrza opisu literackiego. Nazwany jest Brueglem polskiej
literatury, z powodu wyjątkowej wyobraźni malarskiej. Porównywany
jest do Erazma z Rotterdamu, Franciszka Rabelais i Michała de
Montaigne'a.

Urodzony we Włoszech w 1265 roku, a zmarły w
Rawennie we wrześniu 1321 roku. Największym i
najbardziej znanym dziełem Dantego jest oczywiście
Boska komedia powstała w latach 1307-1321, w której
dokonuje on niejako syntezy kultury, myśli i wiedzy
średniowiecznej. Także filozof, polityk i kodyfikator
języka włoskiego.

Najwybitniejszym osiągnięciem literackim
Boccaccia był Dekameron. Na dzieło to składa się
sto nowel, które przez dziesięć dni opowiadane są
przez dziesięć osób - siedem dam i trzech
kawalerów, chcących w ten sposób zabić nudę..
Wśród nowel przeważa tematyka miłosna.
Ich charakter jest zróżnicowany. W swym
dziele Boccaccio opisuje wielką "komedię
ludzką".

Polski pisarz polityczny okresu odrodzenia, znany w owym
czasie również za granicą, sekretarz królewski.
Najbardziej znane jego dzieło to napisane po łacinie
O poprawie Rzeczypospolitej.
Księga poświęcona Kościołowi została przez władze
kościelne uznana za heretycką, dlatego dzieło Frycza
znalazło się na Indeksie ksiąg zakazanych, a pierwsze jej
wydanie ukazało się bez dwóch ostatnich ksiąg.
W dziedzinie polityki Modrzewski postulował silną
władzę centralną z elementami demokracji.
Pisał również renesansowe mowy publicystyczne.

Europejski żeglarz i nawigator
Kapitan wyprawy, która płynęła na trzech okrętach Santa María, Niña i Pinta
pod flagą Kastylii w poszukiwaniu zachodniej drogi morskiej do Indii.
Jako pierwsza w historii nowożytnych odkryć geograficznych pokonała
zwrotnikowy Ocean Atlantycki i 12 października 1492 dotarła do Indii
Zachodnich (Antyli) u wybrzeży Ameryki - kontynentu nieznanego
w ówczesnej Europie.

Podróże Kolumba - oraz rozpowszechniane w całej Europie relacje
z nich (i o nich) - zapoczątkowały trwały proces europejskiej
kolonizacji obu Ameryk oraz wiele istotnych i nieodwracalnych
zmian społecznych, politycznych, ekonomicznych, kulturalnych
i przyrodniczych po obu stronach Atlantyku

Portugalski żeglarz w służbie hiszpańskiej, odkrywca i morski podróżnik.
Wyprawa Magellana jako pierwsza opłynęła glob i jako pierwsza przepłynęła cieśninę
w Ameryce Południowej łączącą Atlantyk i Pacyfik. Członkowie wyprawy byli też
pierwszymi Europejczykami, którzy zauważyli następujące rzeczy:
•"Wielbłąd bez garbu", którym była prawdopodobnie lama lub alpaka
•Czarna "gęś", którą trzeba było obdzierać, a nie skubać – prawdopodobnie pingwin.
•Dwie z naszych najbliższych galaktyk – Obłoki Magellana – widzialne tylko na
południowej półkuli.
•Rozmiar Ziemi był wielokrotnie większy od wszelkich ówczesnych szacunków
naukowych – podróż miała 69 tys. km.

Polski, astronom, matematyk, prawnik, ekonomista, strateg,
lekarz, poeta, astrolog, tłumacz, kanclerz kapituły warmińskiej
od 1511, kanonik warmiński, duchowny katolicki.
Jego najważniejszym dziełem jest De revolutionibus orbium
coelestium – O obrotach sfer niebieskich (pracował nad nim w
latach 1515-1530, ale ukazało się dopiero w 1543 roku w
Norymberdze napisane w języku łacińskim), w którym opisał
heliocentryczną wizję wszechświata w sposób wystarczająco
szczegółowy, by mogła stać się naukowo użyteczna. Ogłoszona
przez niego teoria heliocentryzmu była najważniejszą
rewolucją naukową w dziejach ludzkości od czasów
starożytnych, nazywaną niekiedy przewrotem kopernikańskim

Włoski astronom, astrolog, fizyk i filozof, twórca podstaw nowożytnej fizyki.
Zwolennik heliocentrycznej budowy świata i teorii Mikołaja Kopernika.
Galileusz skonstruował termometr. Wykorzystał w nim zależność gęstości
ciała od temperatury. W 1609 r. Galileusz był jednym z pierwszych, którzy
używali teleskopu do obserwacji gwiazd, planet i księżyca. W 1610 r.
wykorzystując części teleskopu skonstruował ulepszony mikroskop.
Odkrył księżyce Jowisza i w ten sposób udowodnił, że Ziemia nie jest
jedynym ciałem niebieskim we wszechświecie.
Najważniejszym z jego odkryć było odkrycie zjawiska bezwładności.

Niemiecki reformator religijny, teoretyk i inicjator reformacji, mnich augustiański,
doktor teologii. Zapoczątkował Luteranizm - doktryna teologiczna i chrześcijański
ruch reformacyjny.
Podstawę jego nauki stanowi pięć haseł: sola scriptura - jedynie Pismo, solus
Christus - jedynie Chrystus, solum verbum - jedynie Słowo, sola gratia - jedynie
łaska, sola fide - jedynie wiara.
MENU

Róża Lutra

Holenderski filolog, filozof, pedagog, jeden z czołowych humanistów odrodzenia
(książe humanistów), propagator kultury antycznej, pisarz, katolicki duchowny.
W swoich dziełach krytykował przywary społeczne, takie jak przekupstwo,
hipokryzja, rozwiązłe obyczaje kleru. Najsławniejsza jego rozprawa Pochwała
głupoty jest satyrą na ówczesne społeczeństwo. Był zwolennikiem irenizmu
(kierunek dążący do zniwelowania różnic między chrześcijanami i przywrócenia
jedności drogą wzajemnych ustępstw doktrynalnych). Przeciwnik scholastyki
(filozofia głosząca, że każde twierdzenie można udowodnić za pomocą Biblii). W
1516 opracował pierwsze greckie wydanie Nowego Testamentu. Namawiał, aby
Pismo Święte było czytane przez osoby świeckie w języku narodowym.

Filozof, pisarz społeczny i polityczny, historyk i dyplomata florencki,
jedna z kluczowych postaci włoskiego odrodzenia. Jest autorem
słynnego i kontrowersyjnego traktatu o sprawowaniu władzy pt. Książę.
W swych poglądach skupiał się na zadaniach monarchy, który powinien
cieszyć się niczym nie ograniczoną władzą.
Jego pisma znalazły się na kościelnym indeksie ksiąg zakazanych.
MENU


Slide 3

Renesans, czyli odrodzenie, to okres w dziejach literatury i sztuki
europejskiej trwający od połowy XIV w. do końca XVI w.
Najwcześniej rozpoczął się we Włoszech. W Polsce trwał od
drugiej połowy XV w. do początków XVII w. W tym okresie
nastąpił gwałtowny rozkwit literatury i sztuki, a złożyło się na to
wiele czynników, m.in.:
– ogromny wzrost zainteresowania antykiem;
– przemiany polityczne i społeczne;
– ruch reformacyjny;
– mecenat papieski i królewski;
– wynalazek druku i idące za nim upowszechnienie czytelnictwa.

Malarz, rzeźbiarz, poeta i architekt epoki odrodzenia,
jeden z najgenialniejszych artystów plastyków świata.
Autor między innymi fresków w Kaplicy Sykstyńskiej.
Wśród rzeźb najbardziej znane są Pietà i Dawid.
Z dzieł architektonicznych - projekt kopuły bazyliki
świętego Piotra.

Freski na sklepieniu Kaplicy Sykstyńskiej wykonane na zlecenie
papieża Juliusza II przedstawiają sceny ze Starego Testamentu

Cechy charakterystyczne dzieł Michała Anioła to: boskość
i napięcie. W swych pracach umiał wyrazić przez nie stany duszy,
uczucia i emocje. Jego prace charakteryzują się trójwymiarowością,
bogactwem ruchów i gestów oraz dramatyzmem. Cechuje je walka,
ruch, niepokój i cierpienie.

Pietà watykańska – Bazylika św. Piotra

Włoski, renesansowy malarz, architekt, filozof, muzyk, poeta, odkrywca,
matematyk, mechanik, anatom, geolog.
Leonardo często był opisywany jako archetyp "człowieka renesansu", którego
wydawałoby się niespożytej ciekawości dorównywała tylko siła jego
kreatywności. Szeroko uważa się go za jednego z największych malarzy
wszech czasów i prawdopodobnie najbardziej wszechstronnie utalentowaną
osobę w historii.

To właśnie talent malarski przysporzył Leonardowi największej
popularności. Dwie z jego prac, Mona Lisa i Ostatnia Wieczerza,
zajmują czołowe miejsca na listach najsławniejszych, najczęściej
imitowanych i wspominanych portretów i dzieł malarstwa. Równie
wielkie znaczenie w historii sztuki ma szkic Leonarda Człowiek
witruwiański.

Włoski malarz i architekt. Był trzecim i najmłodszym
z najsławniejszej trójki genialnych artystów włoskiego
Renesansu - obok Michała Anioła i Leonarda da Vinci.

Do najbardziej znanych dzieł malarskich
Rafaela należy słynna Madonna Sykstyńska.
Została namalowana w latach 1513-14.
Madonna Sykstyńska

Szkoła Ateńska

Również słynne są freski Rafaela w Stanzach
Watykańskich, a zwłaszcza najbardziej z
nich znana i kojarzona z imieniem Rafaela
Szkoła Ateńska.

Niemiecki malarz i grafik, teoretyk sztuki, uważany
jest za najwybitniejszego artystę niemieckiego
renesansu.

Rycerz, śmierć i diabeł, miedzioryt

Święty Hieronim w celi

Najistotniejszą z zasług Dürera jest jego szczególny wkład w rozwój
drzeworytnictwa i miedziorytu. Nadał drzeworytowi rangę
samodzielnego dzieła sztuki plastycznej, doprowadzając go do
poziomu miedziorytu, w którym udało mu się do perfekcji opanować
operowanie światłem.
Tak samo jak drzeworyt, zrewolucjonizował Dürer techniki
miedziorytnicze. Sztychy takie jak Rycerz, śmierć i diabeł, czy
Melancholia I przysporzyły mu sławy w całej Europie.
Melancholia, miedzioryt

MENU

Angielski poeta, dramaturg, aktor. Powszechnie uważany za jednego z
najwybitniejszych pisarzy literatury angielskiej oraz reformatorów teatru
Liczne sztuki tego pisarza, kroniki (Ryszard II, Król Jan), komedie
(Wszystko dobre, co się dobrze kończy, Wiele hałasu o nic) i tragedie
(Romeo i Julia, Hamlet) są uważane za jedne z najlepszych dzieł w swoich
gatunkach, arcydzieła angielskiej literatury.

Renesansowy twórca wywodzący się z Italii. Pisał po
włosku i łacinie.
Jest znany z takich dzieł jak:
Africa - poemat
Canzoniere - tom z utworami napisanymi po włosku
(m. in. "Sonety do Laury")
Sonety do Laury - cykl utworów poświęconej
tajemniczej kobiecie którą zobaczył w kościele w
Awinionie, Laura nigdy go nie znała, miała męża i
dzieci, potem zmarła na chorobę zakaźną;
O sławnych mężach - biografii słynnych Rzymian
Trionfi
De remediis utriusque fortunae
Secretum

TRIONFI

Wybitny poeta polski epoki renesansu, sekretarz królewski.
Dawniej nazywany "ojcem poezji polskiej", dziś - "poetą
egzystencji". Autor licznych fraszek, psalmów i pieśni. Jego
najwybitniejszym dziełem są Treny, które pisał z myślą o swojej
zmarłej córce Urszulce.

Wybitny polski poeta i prozaik epoki renesansu. Był także politykiem
oraz muzykiem i teologiem ewangelickim. Długo uznawany za "ojca
literatury polskiej".
Twórczość Mikołaja Reja jest bogata i różnorodna. Rej jest uważany
za mistrza opisu literackiego. Nazwany jest Brueglem polskiej
literatury, z powodu wyjątkowej wyobraźni malarskiej. Porównywany
jest do Erazma z Rotterdamu, Franciszka Rabelais i Michała de
Montaigne'a.

Urodzony we Włoszech w 1265 roku, a zmarły w
Rawennie we wrześniu 1321 roku. Największym i
najbardziej znanym dziełem Dantego jest oczywiście
Boska komedia powstała w latach 1307-1321, w której
dokonuje on niejako syntezy kultury, myśli i wiedzy
średniowiecznej. Także filozof, polityk i kodyfikator
języka włoskiego.

Najwybitniejszym osiągnięciem literackim
Boccaccia był Dekameron. Na dzieło to składa się
sto nowel, które przez dziesięć dni opowiadane są
przez dziesięć osób - siedem dam i trzech
kawalerów, chcących w ten sposób zabić nudę..
Wśród nowel przeważa tematyka miłosna.
Ich charakter jest zróżnicowany. W swym
dziele Boccaccio opisuje wielką "komedię
ludzką".

Polski pisarz polityczny okresu odrodzenia, znany w owym
czasie również za granicą, sekretarz królewski.
Najbardziej znane jego dzieło to napisane po łacinie
O poprawie Rzeczypospolitej.
Księga poświęcona Kościołowi została przez władze
kościelne uznana za heretycką, dlatego dzieło Frycza
znalazło się na Indeksie ksiąg zakazanych, a pierwsze jej
wydanie ukazało się bez dwóch ostatnich ksiąg.
W dziedzinie polityki Modrzewski postulował silną
władzę centralną z elementami demokracji.
Pisał również renesansowe mowy publicystyczne.

Europejski żeglarz i nawigator
Kapitan wyprawy, która płynęła na trzech okrętach Santa María, Niña i Pinta
pod flagą Kastylii w poszukiwaniu zachodniej drogi morskiej do Indii.
Jako pierwsza w historii nowożytnych odkryć geograficznych pokonała
zwrotnikowy Ocean Atlantycki i 12 października 1492 dotarła do Indii
Zachodnich (Antyli) u wybrzeży Ameryki - kontynentu nieznanego
w ówczesnej Europie.

Podróże Kolumba - oraz rozpowszechniane w całej Europie relacje
z nich (i o nich) - zapoczątkowały trwały proces europejskiej
kolonizacji obu Ameryk oraz wiele istotnych i nieodwracalnych
zmian społecznych, politycznych, ekonomicznych, kulturalnych
i przyrodniczych po obu stronach Atlantyku

Portugalski żeglarz w służbie hiszpańskiej, odkrywca i morski podróżnik.
Wyprawa Magellana jako pierwsza opłynęła glob i jako pierwsza przepłynęła cieśninę
w Ameryce Południowej łączącą Atlantyk i Pacyfik. Członkowie wyprawy byli też
pierwszymi Europejczykami, którzy zauważyli następujące rzeczy:
•"Wielbłąd bez garbu", którym była prawdopodobnie lama lub alpaka
•Czarna "gęś", którą trzeba było obdzierać, a nie skubać – prawdopodobnie pingwin.
•Dwie z naszych najbliższych galaktyk – Obłoki Magellana – widzialne tylko na
południowej półkuli.
•Rozmiar Ziemi był wielokrotnie większy od wszelkich ówczesnych szacunków
naukowych – podróż miała 69 tys. km.

Polski, astronom, matematyk, prawnik, ekonomista, strateg,
lekarz, poeta, astrolog, tłumacz, kanclerz kapituły warmińskiej
od 1511, kanonik warmiński, duchowny katolicki.
Jego najważniejszym dziełem jest De revolutionibus orbium
coelestium – O obrotach sfer niebieskich (pracował nad nim w
latach 1515-1530, ale ukazało się dopiero w 1543 roku w
Norymberdze napisane w języku łacińskim), w którym opisał
heliocentryczną wizję wszechświata w sposób wystarczająco
szczegółowy, by mogła stać się naukowo użyteczna. Ogłoszona
przez niego teoria heliocentryzmu była najważniejszą
rewolucją naukową w dziejach ludzkości od czasów
starożytnych, nazywaną niekiedy przewrotem kopernikańskim

Włoski astronom, astrolog, fizyk i filozof, twórca podstaw nowożytnej fizyki.
Zwolennik heliocentrycznej budowy świata i teorii Mikołaja Kopernika.
Galileusz skonstruował termometr. Wykorzystał w nim zależność gęstości
ciała od temperatury. W 1609 r. Galileusz był jednym z pierwszych, którzy
używali teleskopu do obserwacji gwiazd, planet i księżyca. W 1610 r.
wykorzystując części teleskopu skonstruował ulepszony mikroskop.
Odkrył księżyce Jowisza i w ten sposób udowodnił, że Ziemia nie jest
jedynym ciałem niebieskim we wszechświecie.
Najważniejszym z jego odkryć było odkrycie zjawiska bezwładności.

Niemiecki reformator religijny, teoretyk i inicjator reformacji, mnich augustiański,
doktor teologii. Zapoczątkował Luteranizm - doktryna teologiczna i chrześcijański
ruch reformacyjny.
Podstawę jego nauki stanowi pięć haseł: sola scriptura - jedynie Pismo, solus
Christus - jedynie Chrystus, solum verbum - jedynie Słowo, sola gratia - jedynie
łaska, sola fide - jedynie wiara.
MENU

Róża Lutra

Holenderski filolog, filozof, pedagog, jeden z czołowych humanistów odrodzenia
(książe humanistów), propagator kultury antycznej, pisarz, katolicki duchowny.
W swoich dziełach krytykował przywary społeczne, takie jak przekupstwo,
hipokryzja, rozwiązłe obyczaje kleru. Najsławniejsza jego rozprawa Pochwała
głupoty jest satyrą na ówczesne społeczeństwo. Był zwolennikiem irenizmu
(kierunek dążący do zniwelowania różnic między chrześcijanami i przywrócenia
jedności drogą wzajemnych ustępstw doktrynalnych). Przeciwnik scholastyki
(filozofia głosząca, że każde twierdzenie można udowodnić za pomocą Biblii). W
1516 opracował pierwsze greckie wydanie Nowego Testamentu. Namawiał, aby
Pismo Święte było czytane przez osoby świeckie w języku narodowym.

Filozof, pisarz społeczny i polityczny, historyk i dyplomata florencki,
jedna z kluczowych postaci włoskiego odrodzenia. Jest autorem
słynnego i kontrowersyjnego traktatu o sprawowaniu władzy pt. Książę.
W swych poglądach skupiał się na zadaniach monarchy, który powinien
cieszyć się niczym nie ograniczoną władzą.
Jego pisma znalazły się na kościelnym indeksie ksiąg zakazanych.
MENU


Slide 4

Renesans, czyli odrodzenie, to okres w dziejach literatury i sztuki
europejskiej trwający od połowy XIV w. do końca XVI w.
Najwcześniej rozpoczął się we Włoszech. W Polsce trwał od
drugiej połowy XV w. do początków XVII w. W tym okresie
nastąpił gwałtowny rozkwit literatury i sztuki, a złożyło się na to
wiele czynników, m.in.:
– ogromny wzrost zainteresowania antykiem;
– przemiany polityczne i społeczne;
– ruch reformacyjny;
– mecenat papieski i królewski;
– wynalazek druku i idące za nim upowszechnienie czytelnictwa.

Malarz, rzeźbiarz, poeta i architekt epoki odrodzenia,
jeden z najgenialniejszych artystów plastyków świata.
Autor między innymi fresków w Kaplicy Sykstyńskiej.
Wśród rzeźb najbardziej znane są Pietà i Dawid.
Z dzieł architektonicznych - projekt kopuły bazyliki
świętego Piotra.

Freski na sklepieniu Kaplicy Sykstyńskiej wykonane na zlecenie
papieża Juliusza II przedstawiają sceny ze Starego Testamentu

Cechy charakterystyczne dzieł Michała Anioła to: boskość
i napięcie. W swych pracach umiał wyrazić przez nie stany duszy,
uczucia i emocje. Jego prace charakteryzują się trójwymiarowością,
bogactwem ruchów i gestów oraz dramatyzmem. Cechuje je walka,
ruch, niepokój i cierpienie.

Pietà watykańska – Bazylika św. Piotra

Włoski, renesansowy malarz, architekt, filozof, muzyk, poeta, odkrywca,
matematyk, mechanik, anatom, geolog.
Leonardo często był opisywany jako archetyp "człowieka renesansu", którego
wydawałoby się niespożytej ciekawości dorównywała tylko siła jego
kreatywności. Szeroko uważa się go za jednego z największych malarzy
wszech czasów i prawdopodobnie najbardziej wszechstronnie utalentowaną
osobę w historii.

To właśnie talent malarski przysporzył Leonardowi największej
popularności. Dwie z jego prac, Mona Lisa i Ostatnia Wieczerza,
zajmują czołowe miejsca na listach najsławniejszych, najczęściej
imitowanych i wspominanych portretów i dzieł malarstwa. Równie
wielkie znaczenie w historii sztuki ma szkic Leonarda Człowiek
witruwiański.

Włoski malarz i architekt. Był trzecim i najmłodszym
z najsławniejszej trójki genialnych artystów włoskiego
Renesansu - obok Michała Anioła i Leonarda da Vinci.

Do najbardziej znanych dzieł malarskich
Rafaela należy słynna Madonna Sykstyńska.
Została namalowana w latach 1513-14.
Madonna Sykstyńska

Szkoła Ateńska

Również słynne są freski Rafaela w Stanzach
Watykańskich, a zwłaszcza najbardziej z
nich znana i kojarzona z imieniem Rafaela
Szkoła Ateńska.

Niemiecki malarz i grafik, teoretyk sztuki, uważany
jest za najwybitniejszego artystę niemieckiego
renesansu.

Rycerz, śmierć i diabeł, miedzioryt

Święty Hieronim w celi

Najistotniejszą z zasług Dürera jest jego szczególny wkład w rozwój
drzeworytnictwa i miedziorytu. Nadał drzeworytowi rangę
samodzielnego dzieła sztuki plastycznej, doprowadzając go do
poziomu miedziorytu, w którym udało mu się do perfekcji opanować
operowanie światłem.
Tak samo jak drzeworyt, zrewolucjonizował Dürer techniki
miedziorytnicze. Sztychy takie jak Rycerz, śmierć i diabeł, czy
Melancholia I przysporzyły mu sławy w całej Europie.
Melancholia, miedzioryt

MENU

Angielski poeta, dramaturg, aktor. Powszechnie uważany za jednego z
najwybitniejszych pisarzy literatury angielskiej oraz reformatorów teatru
Liczne sztuki tego pisarza, kroniki (Ryszard II, Król Jan), komedie
(Wszystko dobre, co się dobrze kończy, Wiele hałasu o nic) i tragedie
(Romeo i Julia, Hamlet) są uważane za jedne z najlepszych dzieł w swoich
gatunkach, arcydzieła angielskiej literatury.

Renesansowy twórca wywodzący się z Italii. Pisał po
włosku i łacinie.
Jest znany z takich dzieł jak:
Africa - poemat
Canzoniere - tom z utworami napisanymi po włosku
(m. in. "Sonety do Laury")
Sonety do Laury - cykl utworów poświęconej
tajemniczej kobiecie którą zobaczył w kościele w
Awinionie, Laura nigdy go nie znała, miała męża i
dzieci, potem zmarła na chorobę zakaźną;
O sławnych mężach - biografii słynnych Rzymian
Trionfi
De remediis utriusque fortunae
Secretum

TRIONFI

Wybitny poeta polski epoki renesansu, sekretarz królewski.
Dawniej nazywany "ojcem poezji polskiej", dziś - "poetą
egzystencji". Autor licznych fraszek, psalmów i pieśni. Jego
najwybitniejszym dziełem są Treny, które pisał z myślą o swojej
zmarłej córce Urszulce.

Wybitny polski poeta i prozaik epoki renesansu. Był także politykiem
oraz muzykiem i teologiem ewangelickim. Długo uznawany za "ojca
literatury polskiej".
Twórczość Mikołaja Reja jest bogata i różnorodna. Rej jest uważany
za mistrza opisu literackiego. Nazwany jest Brueglem polskiej
literatury, z powodu wyjątkowej wyobraźni malarskiej. Porównywany
jest do Erazma z Rotterdamu, Franciszka Rabelais i Michała de
Montaigne'a.

Urodzony we Włoszech w 1265 roku, a zmarły w
Rawennie we wrześniu 1321 roku. Największym i
najbardziej znanym dziełem Dantego jest oczywiście
Boska komedia powstała w latach 1307-1321, w której
dokonuje on niejako syntezy kultury, myśli i wiedzy
średniowiecznej. Także filozof, polityk i kodyfikator
języka włoskiego.

Najwybitniejszym osiągnięciem literackim
Boccaccia był Dekameron. Na dzieło to składa się
sto nowel, które przez dziesięć dni opowiadane są
przez dziesięć osób - siedem dam i trzech
kawalerów, chcących w ten sposób zabić nudę..
Wśród nowel przeważa tematyka miłosna.
Ich charakter jest zróżnicowany. W swym
dziele Boccaccio opisuje wielką "komedię
ludzką".

Polski pisarz polityczny okresu odrodzenia, znany w owym
czasie również za granicą, sekretarz królewski.
Najbardziej znane jego dzieło to napisane po łacinie
O poprawie Rzeczypospolitej.
Księga poświęcona Kościołowi została przez władze
kościelne uznana za heretycką, dlatego dzieło Frycza
znalazło się na Indeksie ksiąg zakazanych, a pierwsze jej
wydanie ukazało się bez dwóch ostatnich ksiąg.
W dziedzinie polityki Modrzewski postulował silną
władzę centralną z elementami demokracji.
Pisał również renesansowe mowy publicystyczne.

Europejski żeglarz i nawigator
Kapitan wyprawy, która płynęła na trzech okrętach Santa María, Niña i Pinta
pod flagą Kastylii w poszukiwaniu zachodniej drogi morskiej do Indii.
Jako pierwsza w historii nowożytnych odkryć geograficznych pokonała
zwrotnikowy Ocean Atlantycki i 12 października 1492 dotarła do Indii
Zachodnich (Antyli) u wybrzeży Ameryki - kontynentu nieznanego
w ówczesnej Europie.

Podróże Kolumba - oraz rozpowszechniane w całej Europie relacje
z nich (i o nich) - zapoczątkowały trwały proces europejskiej
kolonizacji obu Ameryk oraz wiele istotnych i nieodwracalnych
zmian społecznych, politycznych, ekonomicznych, kulturalnych
i przyrodniczych po obu stronach Atlantyku

Portugalski żeglarz w służbie hiszpańskiej, odkrywca i morski podróżnik.
Wyprawa Magellana jako pierwsza opłynęła glob i jako pierwsza przepłynęła cieśninę
w Ameryce Południowej łączącą Atlantyk i Pacyfik. Członkowie wyprawy byli też
pierwszymi Europejczykami, którzy zauważyli następujące rzeczy:
•"Wielbłąd bez garbu", którym była prawdopodobnie lama lub alpaka
•Czarna "gęś", którą trzeba było obdzierać, a nie skubać – prawdopodobnie pingwin.
•Dwie z naszych najbliższych galaktyk – Obłoki Magellana – widzialne tylko na
południowej półkuli.
•Rozmiar Ziemi był wielokrotnie większy od wszelkich ówczesnych szacunków
naukowych – podróż miała 69 tys. km.

Polski, astronom, matematyk, prawnik, ekonomista, strateg,
lekarz, poeta, astrolog, tłumacz, kanclerz kapituły warmińskiej
od 1511, kanonik warmiński, duchowny katolicki.
Jego najważniejszym dziełem jest De revolutionibus orbium
coelestium – O obrotach sfer niebieskich (pracował nad nim w
latach 1515-1530, ale ukazało się dopiero w 1543 roku w
Norymberdze napisane w języku łacińskim), w którym opisał
heliocentryczną wizję wszechświata w sposób wystarczająco
szczegółowy, by mogła stać się naukowo użyteczna. Ogłoszona
przez niego teoria heliocentryzmu była najważniejszą
rewolucją naukową w dziejach ludzkości od czasów
starożytnych, nazywaną niekiedy przewrotem kopernikańskim

Włoski astronom, astrolog, fizyk i filozof, twórca podstaw nowożytnej fizyki.
Zwolennik heliocentrycznej budowy świata i teorii Mikołaja Kopernika.
Galileusz skonstruował termometr. Wykorzystał w nim zależność gęstości
ciała od temperatury. W 1609 r. Galileusz był jednym z pierwszych, którzy
używali teleskopu do obserwacji gwiazd, planet i księżyca. W 1610 r.
wykorzystując części teleskopu skonstruował ulepszony mikroskop.
Odkrył księżyce Jowisza i w ten sposób udowodnił, że Ziemia nie jest
jedynym ciałem niebieskim we wszechświecie.
Najważniejszym z jego odkryć było odkrycie zjawiska bezwładności.

Niemiecki reformator religijny, teoretyk i inicjator reformacji, mnich augustiański,
doktor teologii. Zapoczątkował Luteranizm - doktryna teologiczna i chrześcijański
ruch reformacyjny.
Podstawę jego nauki stanowi pięć haseł: sola scriptura - jedynie Pismo, solus
Christus - jedynie Chrystus, solum verbum - jedynie Słowo, sola gratia - jedynie
łaska, sola fide - jedynie wiara.
MENU

Róża Lutra

Holenderski filolog, filozof, pedagog, jeden z czołowych humanistów odrodzenia
(książe humanistów), propagator kultury antycznej, pisarz, katolicki duchowny.
W swoich dziełach krytykował przywary społeczne, takie jak przekupstwo,
hipokryzja, rozwiązłe obyczaje kleru. Najsławniejsza jego rozprawa Pochwała
głupoty jest satyrą na ówczesne społeczeństwo. Był zwolennikiem irenizmu
(kierunek dążący do zniwelowania różnic między chrześcijanami i przywrócenia
jedności drogą wzajemnych ustępstw doktrynalnych). Przeciwnik scholastyki
(filozofia głosząca, że każde twierdzenie można udowodnić za pomocą Biblii). W
1516 opracował pierwsze greckie wydanie Nowego Testamentu. Namawiał, aby
Pismo Święte było czytane przez osoby świeckie w języku narodowym.

Filozof, pisarz społeczny i polityczny, historyk i dyplomata florencki,
jedna z kluczowych postaci włoskiego odrodzenia. Jest autorem
słynnego i kontrowersyjnego traktatu o sprawowaniu władzy pt. Książę.
W swych poglądach skupiał się na zadaniach monarchy, który powinien
cieszyć się niczym nie ograniczoną władzą.
Jego pisma znalazły się na kościelnym indeksie ksiąg zakazanych.
MENU


Slide 5

Renesans, czyli odrodzenie, to okres w dziejach literatury i sztuki
europejskiej trwający od połowy XIV w. do końca XVI w.
Najwcześniej rozpoczął się we Włoszech. W Polsce trwał od
drugiej połowy XV w. do początków XVII w. W tym okresie
nastąpił gwałtowny rozkwit literatury i sztuki, a złożyło się na to
wiele czynników, m.in.:
– ogromny wzrost zainteresowania antykiem;
– przemiany polityczne i społeczne;
– ruch reformacyjny;
– mecenat papieski i królewski;
– wynalazek druku i idące za nim upowszechnienie czytelnictwa.

Malarz, rzeźbiarz, poeta i architekt epoki odrodzenia,
jeden z najgenialniejszych artystów plastyków świata.
Autor między innymi fresków w Kaplicy Sykstyńskiej.
Wśród rzeźb najbardziej znane są Pietà i Dawid.
Z dzieł architektonicznych - projekt kopuły bazyliki
świętego Piotra.

Freski na sklepieniu Kaplicy Sykstyńskiej wykonane na zlecenie
papieża Juliusza II przedstawiają sceny ze Starego Testamentu

Cechy charakterystyczne dzieł Michała Anioła to: boskość
i napięcie. W swych pracach umiał wyrazić przez nie stany duszy,
uczucia i emocje. Jego prace charakteryzują się trójwymiarowością,
bogactwem ruchów i gestów oraz dramatyzmem. Cechuje je walka,
ruch, niepokój i cierpienie.

Pietà watykańska – Bazylika św. Piotra

Włoski, renesansowy malarz, architekt, filozof, muzyk, poeta, odkrywca,
matematyk, mechanik, anatom, geolog.
Leonardo często był opisywany jako archetyp "człowieka renesansu", którego
wydawałoby się niespożytej ciekawości dorównywała tylko siła jego
kreatywności. Szeroko uważa się go za jednego z największych malarzy
wszech czasów i prawdopodobnie najbardziej wszechstronnie utalentowaną
osobę w historii.

To właśnie talent malarski przysporzył Leonardowi największej
popularności. Dwie z jego prac, Mona Lisa i Ostatnia Wieczerza,
zajmują czołowe miejsca na listach najsławniejszych, najczęściej
imitowanych i wspominanych portretów i dzieł malarstwa. Równie
wielkie znaczenie w historii sztuki ma szkic Leonarda Człowiek
witruwiański.

Włoski malarz i architekt. Był trzecim i najmłodszym
z najsławniejszej trójki genialnych artystów włoskiego
Renesansu - obok Michała Anioła i Leonarda da Vinci.

Do najbardziej znanych dzieł malarskich
Rafaela należy słynna Madonna Sykstyńska.
Została namalowana w latach 1513-14.
Madonna Sykstyńska

Szkoła Ateńska

Również słynne są freski Rafaela w Stanzach
Watykańskich, a zwłaszcza najbardziej z
nich znana i kojarzona z imieniem Rafaela
Szkoła Ateńska.

Niemiecki malarz i grafik, teoretyk sztuki, uważany
jest za najwybitniejszego artystę niemieckiego
renesansu.

Rycerz, śmierć i diabeł, miedzioryt

Święty Hieronim w celi

Najistotniejszą z zasług Dürera jest jego szczególny wkład w rozwój
drzeworytnictwa i miedziorytu. Nadał drzeworytowi rangę
samodzielnego dzieła sztuki plastycznej, doprowadzając go do
poziomu miedziorytu, w którym udało mu się do perfekcji opanować
operowanie światłem.
Tak samo jak drzeworyt, zrewolucjonizował Dürer techniki
miedziorytnicze. Sztychy takie jak Rycerz, śmierć i diabeł, czy
Melancholia I przysporzyły mu sławy w całej Europie.
Melancholia, miedzioryt

MENU

Angielski poeta, dramaturg, aktor. Powszechnie uważany za jednego z
najwybitniejszych pisarzy literatury angielskiej oraz reformatorów teatru
Liczne sztuki tego pisarza, kroniki (Ryszard II, Król Jan), komedie
(Wszystko dobre, co się dobrze kończy, Wiele hałasu o nic) i tragedie
(Romeo i Julia, Hamlet) są uważane za jedne z najlepszych dzieł w swoich
gatunkach, arcydzieła angielskiej literatury.

Renesansowy twórca wywodzący się z Italii. Pisał po
włosku i łacinie.
Jest znany z takich dzieł jak:
Africa - poemat
Canzoniere - tom z utworami napisanymi po włosku
(m. in. "Sonety do Laury")
Sonety do Laury - cykl utworów poświęconej
tajemniczej kobiecie którą zobaczył w kościele w
Awinionie, Laura nigdy go nie znała, miała męża i
dzieci, potem zmarła na chorobę zakaźną;
O sławnych mężach - biografii słynnych Rzymian
Trionfi
De remediis utriusque fortunae
Secretum

TRIONFI

Wybitny poeta polski epoki renesansu, sekretarz królewski.
Dawniej nazywany "ojcem poezji polskiej", dziś - "poetą
egzystencji". Autor licznych fraszek, psalmów i pieśni. Jego
najwybitniejszym dziełem są Treny, które pisał z myślą o swojej
zmarłej córce Urszulce.

Wybitny polski poeta i prozaik epoki renesansu. Był także politykiem
oraz muzykiem i teologiem ewangelickim. Długo uznawany za "ojca
literatury polskiej".
Twórczość Mikołaja Reja jest bogata i różnorodna. Rej jest uważany
za mistrza opisu literackiego. Nazwany jest Brueglem polskiej
literatury, z powodu wyjątkowej wyobraźni malarskiej. Porównywany
jest do Erazma z Rotterdamu, Franciszka Rabelais i Michała de
Montaigne'a.

Urodzony we Włoszech w 1265 roku, a zmarły w
Rawennie we wrześniu 1321 roku. Największym i
najbardziej znanym dziełem Dantego jest oczywiście
Boska komedia powstała w latach 1307-1321, w której
dokonuje on niejako syntezy kultury, myśli i wiedzy
średniowiecznej. Także filozof, polityk i kodyfikator
języka włoskiego.

Najwybitniejszym osiągnięciem literackim
Boccaccia był Dekameron. Na dzieło to składa się
sto nowel, które przez dziesięć dni opowiadane są
przez dziesięć osób - siedem dam i trzech
kawalerów, chcących w ten sposób zabić nudę..
Wśród nowel przeważa tematyka miłosna.
Ich charakter jest zróżnicowany. W swym
dziele Boccaccio opisuje wielką "komedię
ludzką".

Polski pisarz polityczny okresu odrodzenia, znany w owym
czasie również za granicą, sekretarz królewski.
Najbardziej znane jego dzieło to napisane po łacinie
O poprawie Rzeczypospolitej.
Księga poświęcona Kościołowi została przez władze
kościelne uznana za heretycką, dlatego dzieło Frycza
znalazło się na Indeksie ksiąg zakazanych, a pierwsze jej
wydanie ukazało się bez dwóch ostatnich ksiąg.
W dziedzinie polityki Modrzewski postulował silną
władzę centralną z elementami demokracji.
Pisał również renesansowe mowy publicystyczne.

Europejski żeglarz i nawigator
Kapitan wyprawy, która płynęła na trzech okrętach Santa María, Niña i Pinta
pod flagą Kastylii w poszukiwaniu zachodniej drogi morskiej do Indii.
Jako pierwsza w historii nowożytnych odkryć geograficznych pokonała
zwrotnikowy Ocean Atlantycki i 12 października 1492 dotarła do Indii
Zachodnich (Antyli) u wybrzeży Ameryki - kontynentu nieznanego
w ówczesnej Europie.

Podróże Kolumba - oraz rozpowszechniane w całej Europie relacje
z nich (i o nich) - zapoczątkowały trwały proces europejskiej
kolonizacji obu Ameryk oraz wiele istotnych i nieodwracalnych
zmian społecznych, politycznych, ekonomicznych, kulturalnych
i przyrodniczych po obu stronach Atlantyku

Portugalski żeglarz w służbie hiszpańskiej, odkrywca i morski podróżnik.
Wyprawa Magellana jako pierwsza opłynęła glob i jako pierwsza przepłynęła cieśninę
w Ameryce Południowej łączącą Atlantyk i Pacyfik. Członkowie wyprawy byli też
pierwszymi Europejczykami, którzy zauważyli następujące rzeczy:
•"Wielbłąd bez garbu", którym była prawdopodobnie lama lub alpaka
•Czarna "gęś", którą trzeba było obdzierać, a nie skubać – prawdopodobnie pingwin.
•Dwie z naszych najbliższych galaktyk – Obłoki Magellana – widzialne tylko na
południowej półkuli.
•Rozmiar Ziemi był wielokrotnie większy od wszelkich ówczesnych szacunków
naukowych – podróż miała 69 tys. km.

Polski, astronom, matematyk, prawnik, ekonomista, strateg,
lekarz, poeta, astrolog, tłumacz, kanclerz kapituły warmińskiej
od 1511, kanonik warmiński, duchowny katolicki.
Jego najważniejszym dziełem jest De revolutionibus orbium
coelestium – O obrotach sfer niebieskich (pracował nad nim w
latach 1515-1530, ale ukazało się dopiero w 1543 roku w
Norymberdze napisane w języku łacińskim), w którym opisał
heliocentryczną wizję wszechświata w sposób wystarczająco
szczegółowy, by mogła stać się naukowo użyteczna. Ogłoszona
przez niego teoria heliocentryzmu była najważniejszą
rewolucją naukową w dziejach ludzkości od czasów
starożytnych, nazywaną niekiedy przewrotem kopernikańskim

Włoski astronom, astrolog, fizyk i filozof, twórca podstaw nowożytnej fizyki.
Zwolennik heliocentrycznej budowy świata i teorii Mikołaja Kopernika.
Galileusz skonstruował termometr. Wykorzystał w nim zależność gęstości
ciała od temperatury. W 1609 r. Galileusz był jednym z pierwszych, którzy
używali teleskopu do obserwacji gwiazd, planet i księżyca. W 1610 r.
wykorzystując części teleskopu skonstruował ulepszony mikroskop.
Odkrył księżyce Jowisza i w ten sposób udowodnił, że Ziemia nie jest
jedynym ciałem niebieskim we wszechświecie.
Najważniejszym z jego odkryć było odkrycie zjawiska bezwładności.

Niemiecki reformator religijny, teoretyk i inicjator reformacji, mnich augustiański,
doktor teologii. Zapoczątkował Luteranizm - doktryna teologiczna i chrześcijański
ruch reformacyjny.
Podstawę jego nauki stanowi pięć haseł: sola scriptura - jedynie Pismo, solus
Christus - jedynie Chrystus, solum verbum - jedynie Słowo, sola gratia - jedynie
łaska, sola fide - jedynie wiara.
MENU

Róża Lutra

Holenderski filolog, filozof, pedagog, jeden z czołowych humanistów odrodzenia
(książe humanistów), propagator kultury antycznej, pisarz, katolicki duchowny.
W swoich dziełach krytykował przywary społeczne, takie jak przekupstwo,
hipokryzja, rozwiązłe obyczaje kleru. Najsławniejsza jego rozprawa Pochwała
głupoty jest satyrą na ówczesne społeczeństwo. Był zwolennikiem irenizmu
(kierunek dążący do zniwelowania różnic między chrześcijanami i przywrócenia
jedności drogą wzajemnych ustępstw doktrynalnych). Przeciwnik scholastyki
(filozofia głosząca, że każde twierdzenie można udowodnić za pomocą Biblii). W
1516 opracował pierwsze greckie wydanie Nowego Testamentu. Namawiał, aby
Pismo Święte było czytane przez osoby świeckie w języku narodowym.

Filozof, pisarz społeczny i polityczny, historyk i dyplomata florencki,
jedna z kluczowych postaci włoskiego odrodzenia. Jest autorem
słynnego i kontrowersyjnego traktatu o sprawowaniu władzy pt. Książę.
W swych poglądach skupiał się na zadaniach monarchy, który powinien
cieszyć się niczym nie ograniczoną władzą.
Jego pisma znalazły się na kościelnym indeksie ksiąg zakazanych.
MENU


Slide 6

Renesans, czyli odrodzenie, to okres w dziejach literatury i sztuki
europejskiej trwający od połowy XIV w. do końca XVI w.
Najwcześniej rozpoczął się we Włoszech. W Polsce trwał od
drugiej połowy XV w. do początków XVII w. W tym okresie
nastąpił gwałtowny rozkwit literatury i sztuki, a złożyło się na to
wiele czynników, m.in.:
– ogromny wzrost zainteresowania antykiem;
– przemiany polityczne i społeczne;
– ruch reformacyjny;
– mecenat papieski i królewski;
– wynalazek druku i idące za nim upowszechnienie czytelnictwa.

Malarz, rzeźbiarz, poeta i architekt epoki odrodzenia,
jeden z najgenialniejszych artystów plastyków świata.
Autor między innymi fresków w Kaplicy Sykstyńskiej.
Wśród rzeźb najbardziej znane są Pietà i Dawid.
Z dzieł architektonicznych - projekt kopuły bazyliki
świętego Piotra.

Freski na sklepieniu Kaplicy Sykstyńskiej wykonane na zlecenie
papieża Juliusza II przedstawiają sceny ze Starego Testamentu

Cechy charakterystyczne dzieł Michała Anioła to: boskość
i napięcie. W swych pracach umiał wyrazić przez nie stany duszy,
uczucia i emocje. Jego prace charakteryzują się trójwymiarowością,
bogactwem ruchów i gestów oraz dramatyzmem. Cechuje je walka,
ruch, niepokój i cierpienie.

Pietà watykańska – Bazylika św. Piotra

Włoski, renesansowy malarz, architekt, filozof, muzyk, poeta, odkrywca,
matematyk, mechanik, anatom, geolog.
Leonardo często był opisywany jako archetyp "człowieka renesansu", którego
wydawałoby się niespożytej ciekawości dorównywała tylko siła jego
kreatywności. Szeroko uważa się go za jednego z największych malarzy
wszech czasów i prawdopodobnie najbardziej wszechstronnie utalentowaną
osobę w historii.

To właśnie talent malarski przysporzył Leonardowi największej
popularności. Dwie z jego prac, Mona Lisa i Ostatnia Wieczerza,
zajmują czołowe miejsca na listach najsławniejszych, najczęściej
imitowanych i wspominanych portretów i dzieł malarstwa. Równie
wielkie znaczenie w historii sztuki ma szkic Leonarda Człowiek
witruwiański.

Włoski malarz i architekt. Był trzecim i najmłodszym
z najsławniejszej trójki genialnych artystów włoskiego
Renesansu - obok Michała Anioła i Leonarda da Vinci.

Do najbardziej znanych dzieł malarskich
Rafaela należy słynna Madonna Sykstyńska.
Została namalowana w latach 1513-14.
Madonna Sykstyńska

Szkoła Ateńska

Również słynne są freski Rafaela w Stanzach
Watykańskich, a zwłaszcza najbardziej z
nich znana i kojarzona z imieniem Rafaela
Szkoła Ateńska.

Niemiecki malarz i grafik, teoretyk sztuki, uważany
jest za najwybitniejszego artystę niemieckiego
renesansu.

Rycerz, śmierć i diabeł, miedzioryt

Święty Hieronim w celi

Najistotniejszą z zasług Dürera jest jego szczególny wkład w rozwój
drzeworytnictwa i miedziorytu. Nadał drzeworytowi rangę
samodzielnego dzieła sztuki plastycznej, doprowadzając go do
poziomu miedziorytu, w którym udało mu się do perfekcji opanować
operowanie światłem.
Tak samo jak drzeworyt, zrewolucjonizował Dürer techniki
miedziorytnicze. Sztychy takie jak Rycerz, śmierć i diabeł, czy
Melancholia I przysporzyły mu sławy w całej Europie.
Melancholia, miedzioryt

MENU

Angielski poeta, dramaturg, aktor. Powszechnie uważany za jednego z
najwybitniejszych pisarzy literatury angielskiej oraz reformatorów teatru
Liczne sztuki tego pisarza, kroniki (Ryszard II, Król Jan), komedie
(Wszystko dobre, co się dobrze kończy, Wiele hałasu o nic) i tragedie
(Romeo i Julia, Hamlet) są uważane za jedne z najlepszych dzieł w swoich
gatunkach, arcydzieła angielskiej literatury.

Renesansowy twórca wywodzący się z Italii. Pisał po
włosku i łacinie.
Jest znany z takich dzieł jak:
Africa - poemat
Canzoniere - tom z utworami napisanymi po włosku
(m. in. "Sonety do Laury")
Sonety do Laury - cykl utworów poświęconej
tajemniczej kobiecie którą zobaczył w kościele w
Awinionie, Laura nigdy go nie znała, miała męża i
dzieci, potem zmarła na chorobę zakaźną;
O sławnych mężach - biografii słynnych Rzymian
Trionfi
De remediis utriusque fortunae
Secretum

TRIONFI

Wybitny poeta polski epoki renesansu, sekretarz królewski.
Dawniej nazywany "ojcem poezji polskiej", dziś - "poetą
egzystencji". Autor licznych fraszek, psalmów i pieśni. Jego
najwybitniejszym dziełem są Treny, które pisał z myślą o swojej
zmarłej córce Urszulce.

Wybitny polski poeta i prozaik epoki renesansu. Był także politykiem
oraz muzykiem i teologiem ewangelickim. Długo uznawany za "ojca
literatury polskiej".
Twórczość Mikołaja Reja jest bogata i różnorodna. Rej jest uważany
za mistrza opisu literackiego. Nazwany jest Brueglem polskiej
literatury, z powodu wyjątkowej wyobraźni malarskiej. Porównywany
jest do Erazma z Rotterdamu, Franciszka Rabelais i Michała de
Montaigne'a.

Urodzony we Włoszech w 1265 roku, a zmarły w
Rawennie we wrześniu 1321 roku. Największym i
najbardziej znanym dziełem Dantego jest oczywiście
Boska komedia powstała w latach 1307-1321, w której
dokonuje on niejako syntezy kultury, myśli i wiedzy
średniowiecznej. Także filozof, polityk i kodyfikator
języka włoskiego.

Najwybitniejszym osiągnięciem literackim
Boccaccia był Dekameron. Na dzieło to składa się
sto nowel, które przez dziesięć dni opowiadane są
przez dziesięć osób - siedem dam i trzech
kawalerów, chcących w ten sposób zabić nudę..
Wśród nowel przeważa tematyka miłosna.
Ich charakter jest zróżnicowany. W swym
dziele Boccaccio opisuje wielką "komedię
ludzką".

Polski pisarz polityczny okresu odrodzenia, znany w owym
czasie również za granicą, sekretarz królewski.
Najbardziej znane jego dzieło to napisane po łacinie
O poprawie Rzeczypospolitej.
Księga poświęcona Kościołowi została przez władze
kościelne uznana za heretycką, dlatego dzieło Frycza
znalazło się na Indeksie ksiąg zakazanych, a pierwsze jej
wydanie ukazało się bez dwóch ostatnich ksiąg.
W dziedzinie polityki Modrzewski postulował silną
władzę centralną z elementami demokracji.
Pisał również renesansowe mowy publicystyczne.

Europejski żeglarz i nawigator
Kapitan wyprawy, która płynęła na trzech okrętach Santa María, Niña i Pinta
pod flagą Kastylii w poszukiwaniu zachodniej drogi morskiej do Indii.
Jako pierwsza w historii nowożytnych odkryć geograficznych pokonała
zwrotnikowy Ocean Atlantycki i 12 października 1492 dotarła do Indii
Zachodnich (Antyli) u wybrzeży Ameryki - kontynentu nieznanego
w ówczesnej Europie.

Podróże Kolumba - oraz rozpowszechniane w całej Europie relacje
z nich (i o nich) - zapoczątkowały trwały proces europejskiej
kolonizacji obu Ameryk oraz wiele istotnych i nieodwracalnych
zmian społecznych, politycznych, ekonomicznych, kulturalnych
i przyrodniczych po obu stronach Atlantyku

Portugalski żeglarz w służbie hiszpańskiej, odkrywca i morski podróżnik.
Wyprawa Magellana jako pierwsza opłynęła glob i jako pierwsza przepłynęła cieśninę
w Ameryce Południowej łączącą Atlantyk i Pacyfik. Członkowie wyprawy byli też
pierwszymi Europejczykami, którzy zauważyli następujące rzeczy:
•"Wielbłąd bez garbu", którym była prawdopodobnie lama lub alpaka
•Czarna "gęś", którą trzeba było obdzierać, a nie skubać – prawdopodobnie pingwin.
•Dwie z naszych najbliższych galaktyk – Obłoki Magellana – widzialne tylko na
południowej półkuli.
•Rozmiar Ziemi był wielokrotnie większy od wszelkich ówczesnych szacunków
naukowych – podróż miała 69 tys. km.

Polski, astronom, matematyk, prawnik, ekonomista, strateg,
lekarz, poeta, astrolog, tłumacz, kanclerz kapituły warmińskiej
od 1511, kanonik warmiński, duchowny katolicki.
Jego najważniejszym dziełem jest De revolutionibus orbium
coelestium – O obrotach sfer niebieskich (pracował nad nim w
latach 1515-1530, ale ukazało się dopiero w 1543 roku w
Norymberdze napisane w języku łacińskim), w którym opisał
heliocentryczną wizję wszechświata w sposób wystarczająco
szczegółowy, by mogła stać się naukowo użyteczna. Ogłoszona
przez niego teoria heliocentryzmu była najważniejszą
rewolucją naukową w dziejach ludzkości od czasów
starożytnych, nazywaną niekiedy przewrotem kopernikańskim

Włoski astronom, astrolog, fizyk i filozof, twórca podstaw nowożytnej fizyki.
Zwolennik heliocentrycznej budowy świata i teorii Mikołaja Kopernika.
Galileusz skonstruował termometr. Wykorzystał w nim zależność gęstości
ciała od temperatury. W 1609 r. Galileusz był jednym z pierwszych, którzy
używali teleskopu do obserwacji gwiazd, planet i księżyca. W 1610 r.
wykorzystując części teleskopu skonstruował ulepszony mikroskop.
Odkrył księżyce Jowisza i w ten sposób udowodnił, że Ziemia nie jest
jedynym ciałem niebieskim we wszechświecie.
Najważniejszym z jego odkryć było odkrycie zjawiska bezwładności.

Niemiecki reformator religijny, teoretyk i inicjator reformacji, mnich augustiański,
doktor teologii. Zapoczątkował Luteranizm - doktryna teologiczna i chrześcijański
ruch reformacyjny.
Podstawę jego nauki stanowi pięć haseł: sola scriptura - jedynie Pismo, solus
Christus - jedynie Chrystus, solum verbum - jedynie Słowo, sola gratia - jedynie
łaska, sola fide - jedynie wiara.
MENU

Róża Lutra

Holenderski filolog, filozof, pedagog, jeden z czołowych humanistów odrodzenia
(książe humanistów), propagator kultury antycznej, pisarz, katolicki duchowny.
W swoich dziełach krytykował przywary społeczne, takie jak przekupstwo,
hipokryzja, rozwiązłe obyczaje kleru. Najsławniejsza jego rozprawa Pochwała
głupoty jest satyrą na ówczesne społeczeństwo. Był zwolennikiem irenizmu
(kierunek dążący do zniwelowania różnic między chrześcijanami i przywrócenia
jedności drogą wzajemnych ustępstw doktrynalnych). Przeciwnik scholastyki
(filozofia głosząca, że każde twierdzenie można udowodnić za pomocą Biblii). W
1516 opracował pierwsze greckie wydanie Nowego Testamentu. Namawiał, aby
Pismo Święte było czytane przez osoby świeckie w języku narodowym.

Filozof, pisarz społeczny i polityczny, historyk i dyplomata florencki,
jedna z kluczowych postaci włoskiego odrodzenia. Jest autorem
słynnego i kontrowersyjnego traktatu o sprawowaniu władzy pt. Książę.
W swych poglądach skupiał się na zadaniach monarchy, który powinien
cieszyć się niczym nie ograniczoną władzą.
Jego pisma znalazły się na kościelnym indeksie ksiąg zakazanych.
MENU


Slide 7

Renesans, czyli odrodzenie, to okres w dziejach literatury i sztuki
europejskiej trwający od połowy XIV w. do końca XVI w.
Najwcześniej rozpoczął się we Włoszech. W Polsce trwał od
drugiej połowy XV w. do początków XVII w. W tym okresie
nastąpił gwałtowny rozkwit literatury i sztuki, a złożyło się na to
wiele czynników, m.in.:
– ogromny wzrost zainteresowania antykiem;
– przemiany polityczne i społeczne;
– ruch reformacyjny;
– mecenat papieski i królewski;
– wynalazek druku i idące za nim upowszechnienie czytelnictwa.

Malarz, rzeźbiarz, poeta i architekt epoki odrodzenia,
jeden z najgenialniejszych artystów plastyków świata.
Autor między innymi fresków w Kaplicy Sykstyńskiej.
Wśród rzeźb najbardziej znane są Pietà i Dawid.
Z dzieł architektonicznych - projekt kopuły bazyliki
świętego Piotra.

Freski na sklepieniu Kaplicy Sykstyńskiej wykonane na zlecenie
papieża Juliusza II przedstawiają sceny ze Starego Testamentu

Cechy charakterystyczne dzieł Michała Anioła to: boskość
i napięcie. W swych pracach umiał wyrazić przez nie stany duszy,
uczucia i emocje. Jego prace charakteryzują się trójwymiarowością,
bogactwem ruchów i gestów oraz dramatyzmem. Cechuje je walka,
ruch, niepokój i cierpienie.

Pietà watykańska – Bazylika św. Piotra

Włoski, renesansowy malarz, architekt, filozof, muzyk, poeta, odkrywca,
matematyk, mechanik, anatom, geolog.
Leonardo często był opisywany jako archetyp "człowieka renesansu", którego
wydawałoby się niespożytej ciekawości dorównywała tylko siła jego
kreatywności. Szeroko uważa się go za jednego z największych malarzy
wszech czasów i prawdopodobnie najbardziej wszechstronnie utalentowaną
osobę w historii.

To właśnie talent malarski przysporzył Leonardowi największej
popularności. Dwie z jego prac, Mona Lisa i Ostatnia Wieczerza,
zajmują czołowe miejsca na listach najsławniejszych, najczęściej
imitowanych i wspominanych portretów i dzieł malarstwa. Równie
wielkie znaczenie w historii sztuki ma szkic Leonarda Człowiek
witruwiański.

Włoski malarz i architekt. Był trzecim i najmłodszym
z najsławniejszej trójki genialnych artystów włoskiego
Renesansu - obok Michała Anioła i Leonarda da Vinci.

Do najbardziej znanych dzieł malarskich
Rafaela należy słynna Madonna Sykstyńska.
Została namalowana w latach 1513-14.
Madonna Sykstyńska

Szkoła Ateńska

Również słynne są freski Rafaela w Stanzach
Watykańskich, a zwłaszcza najbardziej z
nich znana i kojarzona z imieniem Rafaela
Szkoła Ateńska.

Niemiecki malarz i grafik, teoretyk sztuki, uważany
jest za najwybitniejszego artystę niemieckiego
renesansu.

Rycerz, śmierć i diabeł, miedzioryt

Święty Hieronim w celi

Najistotniejszą z zasług Dürera jest jego szczególny wkład w rozwój
drzeworytnictwa i miedziorytu. Nadał drzeworytowi rangę
samodzielnego dzieła sztuki plastycznej, doprowadzając go do
poziomu miedziorytu, w którym udało mu się do perfekcji opanować
operowanie światłem.
Tak samo jak drzeworyt, zrewolucjonizował Dürer techniki
miedziorytnicze. Sztychy takie jak Rycerz, śmierć i diabeł, czy
Melancholia I przysporzyły mu sławy w całej Europie.
Melancholia, miedzioryt

MENU

Angielski poeta, dramaturg, aktor. Powszechnie uważany za jednego z
najwybitniejszych pisarzy literatury angielskiej oraz reformatorów teatru
Liczne sztuki tego pisarza, kroniki (Ryszard II, Król Jan), komedie
(Wszystko dobre, co się dobrze kończy, Wiele hałasu o nic) i tragedie
(Romeo i Julia, Hamlet) są uważane za jedne z najlepszych dzieł w swoich
gatunkach, arcydzieła angielskiej literatury.

Renesansowy twórca wywodzący się z Italii. Pisał po
włosku i łacinie.
Jest znany z takich dzieł jak:
Africa - poemat
Canzoniere - tom z utworami napisanymi po włosku
(m. in. "Sonety do Laury")
Sonety do Laury - cykl utworów poświęconej
tajemniczej kobiecie którą zobaczył w kościele w
Awinionie, Laura nigdy go nie znała, miała męża i
dzieci, potem zmarła na chorobę zakaźną;
O sławnych mężach - biografii słynnych Rzymian
Trionfi
De remediis utriusque fortunae
Secretum

TRIONFI

Wybitny poeta polski epoki renesansu, sekretarz królewski.
Dawniej nazywany "ojcem poezji polskiej", dziś - "poetą
egzystencji". Autor licznych fraszek, psalmów i pieśni. Jego
najwybitniejszym dziełem są Treny, które pisał z myślą o swojej
zmarłej córce Urszulce.

Wybitny polski poeta i prozaik epoki renesansu. Był także politykiem
oraz muzykiem i teologiem ewangelickim. Długo uznawany za "ojca
literatury polskiej".
Twórczość Mikołaja Reja jest bogata i różnorodna. Rej jest uważany
za mistrza opisu literackiego. Nazwany jest Brueglem polskiej
literatury, z powodu wyjątkowej wyobraźni malarskiej. Porównywany
jest do Erazma z Rotterdamu, Franciszka Rabelais i Michała de
Montaigne'a.

Urodzony we Włoszech w 1265 roku, a zmarły w
Rawennie we wrześniu 1321 roku. Największym i
najbardziej znanym dziełem Dantego jest oczywiście
Boska komedia powstała w latach 1307-1321, w której
dokonuje on niejako syntezy kultury, myśli i wiedzy
średniowiecznej. Także filozof, polityk i kodyfikator
języka włoskiego.

Najwybitniejszym osiągnięciem literackim
Boccaccia był Dekameron. Na dzieło to składa się
sto nowel, które przez dziesięć dni opowiadane są
przez dziesięć osób - siedem dam i trzech
kawalerów, chcących w ten sposób zabić nudę..
Wśród nowel przeważa tematyka miłosna.
Ich charakter jest zróżnicowany. W swym
dziele Boccaccio opisuje wielką "komedię
ludzką".

Polski pisarz polityczny okresu odrodzenia, znany w owym
czasie również za granicą, sekretarz królewski.
Najbardziej znane jego dzieło to napisane po łacinie
O poprawie Rzeczypospolitej.
Księga poświęcona Kościołowi została przez władze
kościelne uznana za heretycką, dlatego dzieło Frycza
znalazło się na Indeksie ksiąg zakazanych, a pierwsze jej
wydanie ukazało się bez dwóch ostatnich ksiąg.
W dziedzinie polityki Modrzewski postulował silną
władzę centralną z elementami demokracji.
Pisał również renesansowe mowy publicystyczne.

Europejski żeglarz i nawigator
Kapitan wyprawy, która płynęła na trzech okrętach Santa María, Niña i Pinta
pod flagą Kastylii w poszukiwaniu zachodniej drogi morskiej do Indii.
Jako pierwsza w historii nowożytnych odkryć geograficznych pokonała
zwrotnikowy Ocean Atlantycki i 12 października 1492 dotarła do Indii
Zachodnich (Antyli) u wybrzeży Ameryki - kontynentu nieznanego
w ówczesnej Europie.

Podróże Kolumba - oraz rozpowszechniane w całej Europie relacje
z nich (i o nich) - zapoczątkowały trwały proces europejskiej
kolonizacji obu Ameryk oraz wiele istotnych i nieodwracalnych
zmian społecznych, politycznych, ekonomicznych, kulturalnych
i przyrodniczych po obu stronach Atlantyku

Portugalski żeglarz w służbie hiszpańskiej, odkrywca i morski podróżnik.
Wyprawa Magellana jako pierwsza opłynęła glob i jako pierwsza przepłynęła cieśninę
w Ameryce Południowej łączącą Atlantyk i Pacyfik. Członkowie wyprawy byli też
pierwszymi Europejczykami, którzy zauważyli następujące rzeczy:
•"Wielbłąd bez garbu", którym była prawdopodobnie lama lub alpaka
•Czarna "gęś", którą trzeba było obdzierać, a nie skubać – prawdopodobnie pingwin.
•Dwie z naszych najbliższych galaktyk – Obłoki Magellana – widzialne tylko na
południowej półkuli.
•Rozmiar Ziemi był wielokrotnie większy od wszelkich ówczesnych szacunków
naukowych – podróż miała 69 tys. km.

Polski, astronom, matematyk, prawnik, ekonomista, strateg,
lekarz, poeta, astrolog, tłumacz, kanclerz kapituły warmińskiej
od 1511, kanonik warmiński, duchowny katolicki.
Jego najważniejszym dziełem jest De revolutionibus orbium
coelestium – O obrotach sfer niebieskich (pracował nad nim w
latach 1515-1530, ale ukazało się dopiero w 1543 roku w
Norymberdze napisane w języku łacińskim), w którym opisał
heliocentryczną wizję wszechświata w sposób wystarczająco
szczegółowy, by mogła stać się naukowo użyteczna. Ogłoszona
przez niego teoria heliocentryzmu była najważniejszą
rewolucją naukową w dziejach ludzkości od czasów
starożytnych, nazywaną niekiedy przewrotem kopernikańskim

Włoski astronom, astrolog, fizyk i filozof, twórca podstaw nowożytnej fizyki.
Zwolennik heliocentrycznej budowy świata i teorii Mikołaja Kopernika.
Galileusz skonstruował termometr. Wykorzystał w nim zależność gęstości
ciała od temperatury. W 1609 r. Galileusz był jednym z pierwszych, którzy
używali teleskopu do obserwacji gwiazd, planet i księżyca. W 1610 r.
wykorzystując części teleskopu skonstruował ulepszony mikroskop.
Odkrył księżyce Jowisza i w ten sposób udowodnił, że Ziemia nie jest
jedynym ciałem niebieskim we wszechświecie.
Najważniejszym z jego odkryć było odkrycie zjawiska bezwładności.

Niemiecki reformator religijny, teoretyk i inicjator reformacji, mnich augustiański,
doktor teologii. Zapoczątkował Luteranizm - doktryna teologiczna i chrześcijański
ruch reformacyjny.
Podstawę jego nauki stanowi pięć haseł: sola scriptura - jedynie Pismo, solus
Christus - jedynie Chrystus, solum verbum - jedynie Słowo, sola gratia - jedynie
łaska, sola fide - jedynie wiara.
MENU

Róża Lutra

Holenderski filolog, filozof, pedagog, jeden z czołowych humanistów odrodzenia
(książe humanistów), propagator kultury antycznej, pisarz, katolicki duchowny.
W swoich dziełach krytykował przywary społeczne, takie jak przekupstwo,
hipokryzja, rozwiązłe obyczaje kleru. Najsławniejsza jego rozprawa Pochwała
głupoty jest satyrą na ówczesne społeczeństwo. Był zwolennikiem irenizmu
(kierunek dążący do zniwelowania różnic między chrześcijanami i przywrócenia
jedności drogą wzajemnych ustępstw doktrynalnych). Przeciwnik scholastyki
(filozofia głosząca, że każde twierdzenie można udowodnić za pomocą Biblii). W
1516 opracował pierwsze greckie wydanie Nowego Testamentu. Namawiał, aby
Pismo Święte było czytane przez osoby świeckie w języku narodowym.

Filozof, pisarz społeczny i polityczny, historyk i dyplomata florencki,
jedna z kluczowych postaci włoskiego odrodzenia. Jest autorem
słynnego i kontrowersyjnego traktatu o sprawowaniu władzy pt. Książę.
W swych poglądach skupiał się na zadaniach monarchy, który powinien
cieszyć się niczym nie ograniczoną władzą.
Jego pisma znalazły się na kościelnym indeksie ksiąg zakazanych.
MENU


Slide 8

Renesans, czyli odrodzenie, to okres w dziejach literatury i sztuki
europejskiej trwający od połowy XIV w. do końca XVI w.
Najwcześniej rozpoczął się we Włoszech. W Polsce trwał od
drugiej połowy XV w. do początków XVII w. W tym okresie
nastąpił gwałtowny rozkwit literatury i sztuki, a złożyło się na to
wiele czynników, m.in.:
– ogromny wzrost zainteresowania antykiem;
– przemiany polityczne i społeczne;
– ruch reformacyjny;
– mecenat papieski i królewski;
– wynalazek druku i idące za nim upowszechnienie czytelnictwa.

Malarz, rzeźbiarz, poeta i architekt epoki odrodzenia,
jeden z najgenialniejszych artystów plastyków świata.
Autor między innymi fresków w Kaplicy Sykstyńskiej.
Wśród rzeźb najbardziej znane są Pietà i Dawid.
Z dzieł architektonicznych - projekt kopuły bazyliki
świętego Piotra.

Freski na sklepieniu Kaplicy Sykstyńskiej wykonane na zlecenie
papieża Juliusza II przedstawiają sceny ze Starego Testamentu

Cechy charakterystyczne dzieł Michała Anioła to: boskość
i napięcie. W swych pracach umiał wyrazić przez nie stany duszy,
uczucia i emocje. Jego prace charakteryzują się trójwymiarowością,
bogactwem ruchów i gestów oraz dramatyzmem. Cechuje je walka,
ruch, niepokój i cierpienie.

Pietà watykańska – Bazylika św. Piotra

Włoski, renesansowy malarz, architekt, filozof, muzyk, poeta, odkrywca,
matematyk, mechanik, anatom, geolog.
Leonardo często był opisywany jako archetyp "człowieka renesansu", którego
wydawałoby się niespożytej ciekawości dorównywała tylko siła jego
kreatywności. Szeroko uważa się go za jednego z największych malarzy
wszech czasów i prawdopodobnie najbardziej wszechstronnie utalentowaną
osobę w historii.

To właśnie talent malarski przysporzył Leonardowi największej
popularności. Dwie z jego prac, Mona Lisa i Ostatnia Wieczerza,
zajmują czołowe miejsca na listach najsławniejszych, najczęściej
imitowanych i wspominanych portretów i dzieł malarstwa. Równie
wielkie znaczenie w historii sztuki ma szkic Leonarda Człowiek
witruwiański.

Włoski malarz i architekt. Był trzecim i najmłodszym
z najsławniejszej trójki genialnych artystów włoskiego
Renesansu - obok Michała Anioła i Leonarda da Vinci.

Do najbardziej znanych dzieł malarskich
Rafaela należy słynna Madonna Sykstyńska.
Została namalowana w latach 1513-14.
Madonna Sykstyńska

Szkoła Ateńska

Również słynne są freski Rafaela w Stanzach
Watykańskich, a zwłaszcza najbardziej z
nich znana i kojarzona z imieniem Rafaela
Szkoła Ateńska.

Niemiecki malarz i grafik, teoretyk sztuki, uważany
jest za najwybitniejszego artystę niemieckiego
renesansu.

Rycerz, śmierć i diabeł, miedzioryt

Święty Hieronim w celi

Najistotniejszą z zasług Dürera jest jego szczególny wkład w rozwój
drzeworytnictwa i miedziorytu. Nadał drzeworytowi rangę
samodzielnego dzieła sztuki plastycznej, doprowadzając go do
poziomu miedziorytu, w którym udało mu się do perfekcji opanować
operowanie światłem.
Tak samo jak drzeworyt, zrewolucjonizował Dürer techniki
miedziorytnicze. Sztychy takie jak Rycerz, śmierć i diabeł, czy
Melancholia I przysporzyły mu sławy w całej Europie.
Melancholia, miedzioryt

MENU

Angielski poeta, dramaturg, aktor. Powszechnie uważany za jednego z
najwybitniejszych pisarzy literatury angielskiej oraz reformatorów teatru
Liczne sztuki tego pisarza, kroniki (Ryszard II, Król Jan), komedie
(Wszystko dobre, co się dobrze kończy, Wiele hałasu o nic) i tragedie
(Romeo i Julia, Hamlet) są uważane za jedne z najlepszych dzieł w swoich
gatunkach, arcydzieła angielskiej literatury.

Renesansowy twórca wywodzący się z Italii. Pisał po
włosku i łacinie.
Jest znany z takich dzieł jak:
Africa - poemat
Canzoniere - tom z utworami napisanymi po włosku
(m. in. "Sonety do Laury")
Sonety do Laury - cykl utworów poświęconej
tajemniczej kobiecie którą zobaczył w kościele w
Awinionie, Laura nigdy go nie znała, miała męża i
dzieci, potem zmarła na chorobę zakaźną;
O sławnych mężach - biografii słynnych Rzymian
Trionfi
De remediis utriusque fortunae
Secretum

TRIONFI

Wybitny poeta polski epoki renesansu, sekretarz królewski.
Dawniej nazywany "ojcem poezji polskiej", dziś - "poetą
egzystencji". Autor licznych fraszek, psalmów i pieśni. Jego
najwybitniejszym dziełem są Treny, które pisał z myślą o swojej
zmarłej córce Urszulce.

Wybitny polski poeta i prozaik epoki renesansu. Był także politykiem
oraz muzykiem i teologiem ewangelickim. Długo uznawany za "ojca
literatury polskiej".
Twórczość Mikołaja Reja jest bogata i różnorodna. Rej jest uważany
za mistrza opisu literackiego. Nazwany jest Brueglem polskiej
literatury, z powodu wyjątkowej wyobraźni malarskiej. Porównywany
jest do Erazma z Rotterdamu, Franciszka Rabelais i Michała de
Montaigne'a.

Urodzony we Włoszech w 1265 roku, a zmarły w
Rawennie we wrześniu 1321 roku. Największym i
najbardziej znanym dziełem Dantego jest oczywiście
Boska komedia powstała w latach 1307-1321, w której
dokonuje on niejako syntezy kultury, myśli i wiedzy
średniowiecznej. Także filozof, polityk i kodyfikator
języka włoskiego.

Najwybitniejszym osiągnięciem literackim
Boccaccia był Dekameron. Na dzieło to składa się
sto nowel, które przez dziesięć dni opowiadane są
przez dziesięć osób - siedem dam i trzech
kawalerów, chcących w ten sposób zabić nudę..
Wśród nowel przeważa tematyka miłosna.
Ich charakter jest zróżnicowany. W swym
dziele Boccaccio opisuje wielką "komedię
ludzką".

Polski pisarz polityczny okresu odrodzenia, znany w owym
czasie również za granicą, sekretarz królewski.
Najbardziej znane jego dzieło to napisane po łacinie
O poprawie Rzeczypospolitej.
Księga poświęcona Kościołowi została przez władze
kościelne uznana za heretycką, dlatego dzieło Frycza
znalazło się na Indeksie ksiąg zakazanych, a pierwsze jej
wydanie ukazało się bez dwóch ostatnich ksiąg.
W dziedzinie polityki Modrzewski postulował silną
władzę centralną z elementami demokracji.
Pisał również renesansowe mowy publicystyczne.

Europejski żeglarz i nawigator
Kapitan wyprawy, która płynęła na trzech okrętach Santa María, Niña i Pinta
pod flagą Kastylii w poszukiwaniu zachodniej drogi morskiej do Indii.
Jako pierwsza w historii nowożytnych odkryć geograficznych pokonała
zwrotnikowy Ocean Atlantycki i 12 października 1492 dotarła do Indii
Zachodnich (Antyli) u wybrzeży Ameryki - kontynentu nieznanego
w ówczesnej Europie.

Podróże Kolumba - oraz rozpowszechniane w całej Europie relacje
z nich (i o nich) - zapoczątkowały trwały proces europejskiej
kolonizacji obu Ameryk oraz wiele istotnych i nieodwracalnych
zmian społecznych, politycznych, ekonomicznych, kulturalnych
i przyrodniczych po obu stronach Atlantyku

Portugalski żeglarz w służbie hiszpańskiej, odkrywca i morski podróżnik.
Wyprawa Magellana jako pierwsza opłynęła glob i jako pierwsza przepłynęła cieśninę
w Ameryce Południowej łączącą Atlantyk i Pacyfik. Członkowie wyprawy byli też
pierwszymi Europejczykami, którzy zauważyli następujące rzeczy:
•"Wielbłąd bez garbu", którym była prawdopodobnie lama lub alpaka
•Czarna "gęś", którą trzeba było obdzierać, a nie skubać – prawdopodobnie pingwin.
•Dwie z naszych najbliższych galaktyk – Obłoki Magellana – widzialne tylko na
południowej półkuli.
•Rozmiar Ziemi był wielokrotnie większy od wszelkich ówczesnych szacunków
naukowych – podróż miała 69 tys. km.

Polski, astronom, matematyk, prawnik, ekonomista, strateg,
lekarz, poeta, astrolog, tłumacz, kanclerz kapituły warmińskiej
od 1511, kanonik warmiński, duchowny katolicki.
Jego najważniejszym dziełem jest De revolutionibus orbium
coelestium – O obrotach sfer niebieskich (pracował nad nim w
latach 1515-1530, ale ukazało się dopiero w 1543 roku w
Norymberdze napisane w języku łacińskim), w którym opisał
heliocentryczną wizję wszechświata w sposób wystarczająco
szczegółowy, by mogła stać się naukowo użyteczna. Ogłoszona
przez niego teoria heliocentryzmu była najważniejszą
rewolucją naukową w dziejach ludzkości od czasów
starożytnych, nazywaną niekiedy przewrotem kopernikańskim

Włoski astronom, astrolog, fizyk i filozof, twórca podstaw nowożytnej fizyki.
Zwolennik heliocentrycznej budowy świata i teorii Mikołaja Kopernika.
Galileusz skonstruował termometr. Wykorzystał w nim zależność gęstości
ciała od temperatury. W 1609 r. Galileusz był jednym z pierwszych, którzy
używali teleskopu do obserwacji gwiazd, planet i księżyca. W 1610 r.
wykorzystując części teleskopu skonstruował ulepszony mikroskop.
Odkrył księżyce Jowisza i w ten sposób udowodnił, że Ziemia nie jest
jedynym ciałem niebieskim we wszechświecie.
Najważniejszym z jego odkryć było odkrycie zjawiska bezwładności.

Niemiecki reformator religijny, teoretyk i inicjator reformacji, mnich augustiański,
doktor teologii. Zapoczątkował Luteranizm - doktryna teologiczna i chrześcijański
ruch reformacyjny.
Podstawę jego nauki stanowi pięć haseł: sola scriptura - jedynie Pismo, solus
Christus - jedynie Chrystus, solum verbum - jedynie Słowo, sola gratia - jedynie
łaska, sola fide - jedynie wiara.
MENU

Róża Lutra

Holenderski filolog, filozof, pedagog, jeden z czołowych humanistów odrodzenia
(książe humanistów), propagator kultury antycznej, pisarz, katolicki duchowny.
W swoich dziełach krytykował przywary społeczne, takie jak przekupstwo,
hipokryzja, rozwiązłe obyczaje kleru. Najsławniejsza jego rozprawa Pochwała
głupoty jest satyrą na ówczesne społeczeństwo. Był zwolennikiem irenizmu
(kierunek dążący do zniwelowania różnic między chrześcijanami i przywrócenia
jedności drogą wzajemnych ustępstw doktrynalnych). Przeciwnik scholastyki
(filozofia głosząca, że każde twierdzenie można udowodnić za pomocą Biblii). W
1516 opracował pierwsze greckie wydanie Nowego Testamentu. Namawiał, aby
Pismo Święte było czytane przez osoby świeckie w języku narodowym.

Filozof, pisarz społeczny i polityczny, historyk i dyplomata florencki,
jedna z kluczowych postaci włoskiego odrodzenia. Jest autorem
słynnego i kontrowersyjnego traktatu o sprawowaniu władzy pt. Książę.
W swych poglądach skupiał się na zadaniach monarchy, który powinien
cieszyć się niczym nie ograniczoną władzą.
Jego pisma znalazły się na kościelnym indeksie ksiąg zakazanych.
MENU


Slide 9

Renesans, czyli odrodzenie, to okres w dziejach literatury i sztuki
europejskiej trwający od połowy XIV w. do końca XVI w.
Najwcześniej rozpoczął się we Włoszech. W Polsce trwał od
drugiej połowy XV w. do początków XVII w. W tym okresie
nastąpił gwałtowny rozkwit literatury i sztuki, a złożyło się na to
wiele czynników, m.in.:
– ogromny wzrost zainteresowania antykiem;
– przemiany polityczne i społeczne;
– ruch reformacyjny;
– mecenat papieski i królewski;
– wynalazek druku i idące za nim upowszechnienie czytelnictwa.

Malarz, rzeźbiarz, poeta i architekt epoki odrodzenia,
jeden z najgenialniejszych artystów plastyków świata.
Autor między innymi fresków w Kaplicy Sykstyńskiej.
Wśród rzeźb najbardziej znane są Pietà i Dawid.
Z dzieł architektonicznych - projekt kopuły bazyliki
świętego Piotra.

Freski na sklepieniu Kaplicy Sykstyńskiej wykonane na zlecenie
papieża Juliusza II przedstawiają sceny ze Starego Testamentu

Cechy charakterystyczne dzieł Michała Anioła to: boskość
i napięcie. W swych pracach umiał wyrazić przez nie stany duszy,
uczucia i emocje. Jego prace charakteryzują się trójwymiarowością,
bogactwem ruchów i gestów oraz dramatyzmem. Cechuje je walka,
ruch, niepokój i cierpienie.

Pietà watykańska – Bazylika św. Piotra

Włoski, renesansowy malarz, architekt, filozof, muzyk, poeta, odkrywca,
matematyk, mechanik, anatom, geolog.
Leonardo często był opisywany jako archetyp "człowieka renesansu", którego
wydawałoby się niespożytej ciekawości dorównywała tylko siła jego
kreatywności. Szeroko uważa się go za jednego z największych malarzy
wszech czasów i prawdopodobnie najbardziej wszechstronnie utalentowaną
osobę w historii.

To właśnie talent malarski przysporzył Leonardowi największej
popularności. Dwie z jego prac, Mona Lisa i Ostatnia Wieczerza,
zajmują czołowe miejsca na listach najsławniejszych, najczęściej
imitowanych i wspominanych portretów i dzieł malarstwa. Równie
wielkie znaczenie w historii sztuki ma szkic Leonarda Człowiek
witruwiański.

Włoski malarz i architekt. Był trzecim i najmłodszym
z najsławniejszej trójki genialnych artystów włoskiego
Renesansu - obok Michała Anioła i Leonarda da Vinci.

Do najbardziej znanych dzieł malarskich
Rafaela należy słynna Madonna Sykstyńska.
Została namalowana w latach 1513-14.
Madonna Sykstyńska

Szkoła Ateńska

Również słynne są freski Rafaela w Stanzach
Watykańskich, a zwłaszcza najbardziej z
nich znana i kojarzona z imieniem Rafaela
Szkoła Ateńska.

Niemiecki malarz i grafik, teoretyk sztuki, uważany
jest za najwybitniejszego artystę niemieckiego
renesansu.

Rycerz, śmierć i diabeł, miedzioryt

Święty Hieronim w celi

Najistotniejszą z zasług Dürera jest jego szczególny wkład w rozwój
drzeworytnictwa i miedziorytu. Nadał drzeworytowi rangę
samodzielnego dzieła sztuki plastycznej, doprowadzając go do
poziomu miedziorytu, w którym udało mu się do perfekcji opanować
operowanie światłem.
Tak samo jak drzeworyt, zrewolucjonizował Dürer techniki
miedziorytnicze. Sztychy takie jak Rycerz, śmierć i diabeł, czy
Melancholia I przysporzyły mu sławy w całej Europie.
Melancholia, miedzioryt

MENU

Angielski poeta, dramaturg, aktor. Powszechnie uważany za jednego z
najwybitniejszych pisarzy literatury angielskiej oraz reformatorów teatru
Liczne sztuki tego pisarza, kroniki (Ryszard II, Król Jan), komedie
(Wszystko dobre, co się dobrze kończy, Wiele hałasu o nic) i tragedie
(Romeo i Julia, Hamlet) są uważane za jedne z najlepszych dzieł w swoich
gatunkach, arcydzieła angielskiej literatury.

Renesansowy twórca wywodzący się z Italii. Pisał po
włosku i łacinie.
Jest znany z takich dzieł jak:
Africa - poemat
Canzoniere - tom z utworami napisanymi po włosku
(m. in. "Sonety do Laury")
Sonety do Laury - cykl utworów poświęconej
tajemniczej kobiecie którą zobaczył w kościele w
Awinionie, Laura nigdy go nie znała, miała męża i
dzieci, potem zmarła na chorobę zakaźną;
O sławnych mężach - biografii słynnych Rzymian
Trionfi
De remediis utriusque fortunae
Secretum

TRIONFI

Wybitny poeta polski epoki renesansu, sekretarz królewski.
Dawniej nazywany "ojcem poezji polskiej", dziś - "poetą
egzystencji". Autor licznych fraszek, psalmów i pieśni. Jego
najwybitniejszym dziełem są Treny, które pisał z myślą o swojej
zmarłej córce Urszulce.

Wybitny polski poeta i prozaik epoki renesansu. Był także politykiem
oraz muzykiem i teologiem ewangelickim. Długo uznawany za "ojca
literatury polskiej".
Twórczość Mikołaja Reja jest bogata i różnorodna. Rej jest uważany
za mistrza opisu literackiego. Nazwany jest Brueglem polskiej
literatury, z powodu wyjątkowej wyobraźni malarskiej. Porównywany
jest do Erazma z Rotterdamu, Franciszka Rabelais i Michała de
Montaigne'a.

Urodzony we Włoszech w 1265 roku, a zmarły w
Rawennie we wrześniu 1321 roku. Największym i
najbardziej znanym dziełem Dantego jest oczywiście
Boska komedia powstała w latach 1307-1321, w której
dokonuje on niejako syntezy kultury, myśli i wiedzy
średniowiecznej. Także filozof, polityk i kodyfikator
języka włoskiego.

Najwybitniejszym osiągnięciem literackim
Boccaccia był Dekameron. Na dzieło to składa się
sto nowel, które przez dziesięć dni opowiadane są
przez dziesięć osób - siedem dam i trzech
kawalerów, chcących w ten sposób zabić nudę..
Wśród nowel przeważa tematyka miłosna.
Ich charakter jest zróżnicowany. W swym
dziele Boccaccio opisuje wielką "komedię
ludzką".

Polski pisarz polityczny okresu odrodzenia, znany w owym
czasie również za granicą, sekretarz królewski.
Najbardziej znane jego dzieło to napisane po łacinie
O poprawie Rzeczypospolitej.
Księga poświęcona Kościołowi została przez władze
kościelne uznana za heretycką, dlatego dzieło Frycza
znalazło się na Indeksie ksiąg zakazanych, a pierwsze jej
wydanie ukazało się bez dwóch ostatnich ksiąg.
W dziedzinie polityki Modrzewski postulował silną
władzę centralną z elementami demokracji.
Pisał również renesansowe mowy publicystyczne.

Europejski żeglarz i nawigator
Kapitan wyprawy, która płynęła na trzech okrętach Santa María, Niña i Pinta
pod flagą Kastylii w poszukiwaniu zachodniej drogi morskiej do Indii.
Jako pierwsza w historii nowożytnych odkryć geograficznych pokonała
zwrotnikowy Ocean Atlantycki i 12 października 1492 dotarła do Indii
Zachodnich (Antyli) u wybrzeży Ameryki - kontynentu nieznanego
w ówczesnej Europie.

Podróże Kolumba - oraz rozpowszechniane w całej Europie relacje
z nich (i o nich) - zapoczątkowały trwały proces europejskiej
kolonizacji obu Ameryk oraz wiele istotnych i nieodwracalnych
zmian społecznych, politycznych, ekonomicznych, kulturalnych
i przyrodniczych po obu stronach Atlantyku

Portugalski żeglarz w służbie hiszpańskiej, odkrywca i morski podróżnik.
Wyprawa Magellana jako pierwsza opłynęła glob i jako pierwsza przepłynęła cieśninę
w Ameryce Południowej łączącą Atlantyk i Pacyfik. Członkowie wyprawy byli też
pierwszymi Europejczykami, którzy zauważyli następujące rzeczy:
•"Wielbłąd bez garbu", którym była prawdopodobnie lama lub alpaka
•Czarna "gęś", którą trzeba było obdzierać, a nie skubać – prawdopodobnie pingwin.
•Dwie z naszych najbliższych galaktyk – Obłoki Magellana – widzialne tylko na
południowej półkuli.
•Rozmiar Ziemi był wielokrotnie większy od wszelkich ówczesnych szacunków
naukowych – podróż miała 69 tys. km.

Polski, astronom, matematyk, prawnik, ekonomista, strateg,
lekarz, poeta, astrolog, tłumacz, kanclerz kapituły warmińskiej
od 1511, kanonik warmiński, duchowny katolicki.
Jego najważniejszym dziełem jest De revolutionibus orbium
coelestium – O obrotach sfer niebieskich (pracował nad nim w
latach 1515-1530, ale ukazało się dopiero w 1543 roku w
Norymberdze napisane w języku łacińskim), w którym opisał
heliocentryczną wizję wszechświata w sposób wystarczająco
szczegółowy, by mogła stać się naukowo użyteczna. Ogłoszona
przez niego teoria heliocentryzmu była najważniejszą
rewolucją naukową w dziejach ludzkości od czasów
starożytnych, nazywaną niekiedy przewrotem kopernikańskim

Włoski astronom, astrolog, fizyk i filozof, twórca podstaw nowożytnej fizyki.
Zwolennik heliocentrycznej budowy świata i teorii Mikołaja Kopernika.
Galileusz skonstruował termometr. Wykorzystał w nim zależność gęstości
ciała od temperatury. W 1609 r. Galileusz był jednym z pierwszych, którzy
używali teleskopu do obserwacji gwiazd, planet i księżyca. W 1610 r.
wykorzystując części teleskopu skonstruował ulepszony mikroskop.
Odkrył księżyce Jowisza i w ten sposób udowodnił, że Ziemia nie jest
jedynym ciałem niebieskim we wszechświecie.
Najważniejszym z jego odkryć było odkrycie zjawiska bezwładności.

Niemiecki reformator religijny, teoretyk i inicjator reformacji, mnich augustiański,
doktor teologii. Zapoczątkował Luteranizm - doktryna teologiczna i chrześcijański
ruch reformacyjny.
Podstawę jego nauki stanowi pięć haseł: sola scriptura - jedynie Pismo, solus
Christus - jedynie Chrystus, solum verbum - jedynie Słowo, sola gratia - jedynie
łaska, sola fide - jedynie wiara.
MENU

Róża Lutra

Holenderski filolog, filozof, pedagog, jeden z czołowych humanistów odrodzenia
(książe humanistów), propagator kultury antycznej, pisarz, katolicki duchowny.
W swoich dziełach krytykował przywary społeczne, takie jak przekupstwo,
hipokryzja, rozwiązłe obyczaje kleru. Najsławniejsza jego rozprawa Pochwała
głupoty jest satyrą na ówczesne społeczeństwo. Był zwolennikiem irenizmu
(kierunek dążący do zniwelowania różnic między chrześcijanami i przywrócenia
jedności drogą wzajemnych ustępstw doktrynalnych). Przeciwnik scholastyki
(filozofia głosząca, że każde twierdzenie można udowodnić za pomocą Biblii). W
1516 opracował pierwsze greckie wydanie Nowego Testamentu. Namawiał, aby
Pismo Święte było czytane przez osoby świeckie w języku narodowym.

Filozof, pisarz społeczny i polityczny, historyk i dyplomata florencki,
jedna z kluczowych postaci włoskiego odrodzenia. Jest autorem
słynnego i kontrowersyjnego traktatu o sprawowaniu władzy pt. Książę.
W swych poglądach skupiał się na zadaniach monarchy, który powinien
cieszyć się niczym nie ograniczoną władzą.
Jego pisma znalazły się na kościelnym indeksie ksiąg zakazanych.
MENU


Slide 10

Renesans, czyli odrodzenie, to okres w dziejach literatury i sztuki
europejskiej trwający od połowy XIV w. do końca XVI w.
Najwcześniej rozpoczął się we Włoszech. W Polsce trwał od
drugiej połowy XV w. do początków XVII w. W tym okresie
nastąpił gwałtowny rozkwit literatury i sztuki, a złożyło się na to
wiele czynników, m.in.:
– ogromny wzrost zainteresowania antykiem;
– przemiany polityczne i społeczne;
– ruch reformacyjny;
– mecenat papieski i królewski;
– wynalazek druku i idące za nim upowszechnienie czytelnictwa.

Malarz, rzeźbiarz, poeta i architekt epoki odrodzenia,
jeden z najgenialniejszych artystów plastyków świata.
Autor między innymi fresków w Kaplicy Sykstyńskiej.
Wśród rzeźb najbardziej znane są Pietà i Dawid.
Z dzieł architektonicznych - projekt kopuły bazyliki
świętego Piotra.

Freski na sklepieniu Kaplicy Sykstyńskiej wykonane na zlecenie
papieża Juliusza II przedstawiają sceny ze Starego Testamentu

Cechy charakterystyczne dzieł Michała Anioła to: boskość
i napięcie. W swych pracach umiał wyrazić przez nie stany duszy,
uczucia i emocje. Jego prace charakteryzują się trójwymiarowością,
bogactwem ruchów i gestów oraz dramatyzmem. Cechuje je walka,
ruch, niepokój i cierpienie.

Pietà watykańska – Bazylika św. Piotra

Włoski, renesansowy malarz, architekt, filozof, muzyk, poeta, odkrywca,
matematyk, mechanik, anatom, geolog.
Leonardo często był opisywany jako archetyp "człowieka renesansu", którego
wydawałoby się niespożytej ciekawości dorównywała tylko siła jego
kreatywności. Szeroko uważa się go za jednego z największych malarzy
wszech czasów i prawdopodobnie najbardziej wszechstronnie utalentowaną
osobę w historii.

To właśnie talent malarski przysporzył Leonardowi największej
popularności. Dwie z jego prac, Mona Lisa i Ostatnia Wieczerza,
zajmują czołowe miejsca na listach najsławniejszych, najczęściej
imitowanych i wspominanych portretów i dzieł malarstwa. Równie
wielkie znaczenie w historii sztuki ma szkic Leonarda Człowiek
witruwiański.

Włoski malarz i architekt. Był trzecim i najmłodszym
z najsławniejszej trójki genialnych artystów włoskiego
Renesansu - obok Michała Anioła i Leonarda da Vinci.

Do najbardziej znanych dzieł malarskich
Rafaela należy słynna Madonna Sykstyńska.
Została namalowana w latach 1513-14.
Madonna Sykstyńska

Szkoła Ateńska

Również słynne są freski Rafaela w Stanzach
Watykańskich, a zwłaszcza najbardziej z
nich znana i kojarzona z imieniem Rafaela
Szkoła Ateńska.

Niemiecki malarz i grafik, teoretyk sztuki, uważany
jest za najwybitniejszego artystę niemieckiego
renesansu.

Rycerz, śmierć i diabeł, miedzioryt

Święty Hieronim w celi

Najistotniejszą z zasług Dürera jest jego szczególny wkład w rozwój
drzeworytnictwa i miedziorytu. Nadał drzeworytowi rangę
samodzielnego dzieła sztuki plastycznej, doprowadzając go do
poziomu miedziorytu, w którym udało mu się do perfekcji opanować
operowanie światłem.
Tak samo jak drzeworyt, zrewolucjonizował Dürer techniki
miedziorytnicze. Sztychy takie jak Rycerz, śmierć i diabeł, czy
Melancholia I przysporzyły mu sławy w całej Europie.
Melancholia, miedzioryt

MENU

Angielski poeta, dramaturg, aktor. Powszechnie uważany za jednego z
najwybitniejszych pisarzy literatury angielskiej oraz reformatorów teatru
Liczne sztuki tego pisarza, kroniki (Ryszard II, Król Jan), komedie
(Wszystko dobre, co się dobrze kończy, Wiele hałasu o nic) i tragedie
(Romeo i Julia, Hamlet) są uważane za jedne z najlepszych dzieł w swoich
gatunkach, arcydzieła angielskiej literatury.

Renesansowy twórca wywodzący się z Italii. Pisał po
włosku i łacinie.
Jest znany z takich dzieł jak:
Africa - poemat
Canzoniere - tom z utworami napisanymi po włosku
(m. in. "Sonety do Laury")
Sonety do Laury - cykl utworów poświęconej
tajemniczej kobiecie którą zobaczył w kościele w
Awinionie, Laura nigdy go nie znała, miała męża i
dzieci, potem zmarła na chorobę zakaźną;
O sławnych mężach - biografii słynnych Rzymian
Trionfi
De remediis utriusque fortunae
Secretum

TRIONFI

Wybitny poeta polski epoki renesansu, sekretarz królewski.
Dawniej nazywany "ojcem poezji polskiej", dziś - "poetą
egzystencji". Autor licznych fraszek, psalmów i pieśni. Jego
najwybitniejszym dziełem są Treny, które pisał z myślą o swojej
zmarłej córce Urszulce.

Wybitny polski poeta i prozaik epoki renesansu. Był także politykiem
oraz muzykiem i teologiem ewangelickim. Długo uznawany za "ojca
literatury polskiej".
Twórczość Mikołaja Reja jest bogata i różnorodna. Rej jest uważany
za mistrza opisu literackiego. Nazwany jest Brueglem polskiej
literatury, z powodu wyjątkowej wyobraźni malarskiej. Porównywany
jest do Erazma z Rotterdamu, Franciszka Rabelais i Michała de
Montaigne'a.

Urodzony we Włoszech w 1265 roku, a zmarły w
Rawennie we wrześniu 1321 roku. Największym i
najbardziej znanym dziełem Dantego jest oczywiście
Boska komedia powstała w latach 1307-1321, w której
dokonuje on niejako syntezy kultury, myśli i wiedzy
średniowiecznej. Także filozof, polityk i kodyfikator
języka włoskiego.

Najwybitniejszym osiągnięciem literackim
Boccaccia był Dekameron. Na dzieło to składa się
sto nowel, które przez dziesięć dni opowiadane są
przez dziesięć osób - siedem dam i trzech
kawalerów, chcących w ten sposób zabić nudę..
Wśród nowel przeważa tematyka miłosna.
Ich charakter jest zróżnicowany. W swym
dziele Boccaccio opisuje wielką "komedię
ludzką".

Polski pisarz polityczny okresu odrodzenia, znany w owym
czasie również za granicą, sekretarz królewski.
Najbardziej znane jego dzieło to napisane po łacinie
O poprawie Rzeczypospolitej.
Księga poświęcona Kościołowi została przez władze
kościelne uznana za heretycką, dlatego dzieło Frycza
znalazło się na Indeksie ksiąg zakazanych, a pierwsze jej
wydanie ukazało się bez dwóch ostatnich ksiąg.
W dziedzinie polityki Modrzewski postulował silną
władzę centralną z elementami demokracji.
Pisał również renesansowe mowy publicystyczne.

Europejski żeglarz i nawigator
Kapitan wyprawy, która płynęła na trzech okrętach Santa María, Niña i Pinta
pod flagą Kastylii w poszukiwaniu zachodniej drogi morskiej do Indii.
Jako pierwsza w historii nowożytnych odkryć geograficznych pokonała
zwrotnikowy Ocean Atlantycki i 12 października 1492 dotarła do Indii
Zachodnich (Antyli) u wybrzeży Ameryki - kontynentu nieznanego
w ówczesnej Europie.

Podróże Kolumba - oraz rozpowszechniane w całej Europie relacje
z nich (i o nich) - zapoczątkowały trwały proces europejskiej
kolonizacji obu Ameryk oraz wiele istotnych i nieodwracalnych
zmian społecznych, politycznych, ekonomicznych, kulturalnych
i przyrodniczych po obu stronach Atlantyku

Portugalski żeglarz w służbie hiszpańskiej, odkrywca i morski podróżnik.
Wyprawa Magellana jako pierwsza opłynęła glob i jako pierwsza przepłynęła cieśninę
w Ameryce Południowej łączącą Atlantyk i Pacyfik. Członkowie wyprawy byli też
pierwszymi Europejczykami, którzy zauważyli następujące rzeczy:
•"Wielbłąd bez garbu", którym była prawdopodobnie lama lub alpaka
•Czarna "gęś", którą trzeba było obdzierać, a nie skubać – prawdopodobnie pingwin.
•Dwie z naszych najbliższych galaktyk – Obłoki Magellana – widzialne tylko na
południowej półkuli.
•Rozmiar Ziemi był wielokrotnie większy od wszelkich ówczesnych szacunków
naukowych – podróż miała 69 tys. km.

Polski, astronom, matematyk, prawnik, ekonomista, strateg,
lekarz, poeta, astrolog, tłumacz, kanclerz kapituły warmińskiej
od 1511, kanonik warmiński, duchowny katolicki.
Jego najważniejszym dziełem jest De revolutionibus orbium
coelestium – O obrotach sfer niebieskich (pracował nad nim w
latach 1515-1530, ale ukazało się dopiero w 1543 roku w
Norymberdze napisane w języku łacińskim), w którym opisał
heliocentryczną wizję wszechświata w sposób wystarczająco
szczegółowy, by mogła stać się naukowo użyteczna. Ogłoszona
przez niego teoria heliocentryzmu była najważniejszą
rewolucją naukową w dziejach ludzkości od czasów
starożytnych, nazywaną niekiedy przewrotem kopernikańskim

Włoski astronom, astrolog, fizyk i filozof, twórca podstaw nowożytnej fizyki.
Zwolennik heliocentrycznej budowy świata i teorii Mikołaja Kopernika.
Galileusz skonstruował termometr. Wykorzystał w nim zależność gęstości
ciała od temperatury. W 1609 r. Galileusz był jednym z pierwszych, którzy
używali teleskopu do obserwacji gwiazd, planet i księżyca. W 1610 r.
wykorzystując części teleskopu skonstruował ulepszony mikroskop.
Odkrył księżyce Jowisza i w ten sposób udowodnił, że Ziemia nie jest
jedynym ciałem niebieskim we wszechświecie.
Najważniejszym z jego odkryć było odkrycie zjawiska bezwładności.

Niemiecki reformator religijny, teoretyk i inicjator reformacji, mnich augustiański,
doktor teologii. Zapoczątkował Luteranizm - doktryna teologiczna i chrześcijański
ruch reformacyjny.
Podstawę jego nauki stanowi pięć haseł: sola scriptura - jedynie Pismo, solus
Christus - jedynie Chrystus, solum verbum - jedynie Słowo, sola gratia - jedynie
łaska, sola fide - jedynie wiara.
MENU

Róża Lutra

Holenderski filolog, filozof, pedagog, jeden z czołowych humanistów odrodzenia
(książe humanistów), propagator kultury antycznej, pisarz, katolicki duchowny.
W swoich dziełach krytykował przywary społeczne, takie jak przekupstwo,
hipokryzja, rozwiązłe obyczaje kleru. Najsławniejsza jego rozprawa Pochwała
głupoty jest satyrą na ówczesne społeczeństwo. Był zwolennikiem irenizmu
(kierunek dążący do zniwelowania różnic między chrześcijanami i przywrócenia
jedności drogą wzajemnych ustępstw doktrynalnych). Przeciwnik scholastyki
(filozofia głosząca, że każde twierdzenie można udowodnić za pomocą Biblii). W
1516 opracował pierwsze greckie wydanie Nowego Testamentu. Namawiał, aby
Pismo Święte było czytane przez osoby świeckie w języku narodowym.

Filozof, pisarz społeczny i polityczny, historyk i dyplomata florencki,
jedna z kluczowych postaci włoskiego odrodzenia. Jest autorem
słynnego i kontrowersyjnego traktatu o sprawowaniu władzy pt. Książę.
W swych poglądach skupiał się na zadaniach monarchy, który powinien
cieszyć się niczym nie ograniczoną władzą.
Jego pisma znalazły się na kościelnym indeksie ksiąg zakazanych.
MENU


Slide 11

Renesans, czyli odrodzenie, to okres w dziejach literatury i sztuki
europejskiej trwający od połowy XIV w. do końca XVI w.
Najwcześniej rozpoczął się we Włoszech. W Polsce trwał od
drugiej połowy XV w. do początków XVII w. W tym okresie
nastąpił gwałtowny rozkwit literatury i sztuki, a złożyło się na to
wiele czynników, m.in.:
– ogromny wzrost zainteresowania antykiem;
– przemiany polityczne i społeczne;
– ruch reformacyjny;
– mecenat papieski i królewski;
– wynalazek druku i idące za nim upowszechnienie czytelnictwa.

Malarz, rzeźbiarz, poeta i architekt epoki odrodzenia,
jeden z najgenialniejszych artystów plastyków świata.
Autor między innymi fresków w Kaplicy Sykstyńskiej.
Wśród rzeźb najbardziej znane są Pietà i Dawid.
Z dzieł architektonicznych - projekt kopuły bazyliki
świętego Piotra.

Freski na sklepieniu Kaplicy Sykstyńskiej wykonane na zlecenie
papieża Juliusza II przedstawiają sceny ze Starego Testamentu

Cechy charakterystyczne dzieł Michała Anioła to: boskość
i napięcie. W swych pracach umiał wyrazić przez nie stany duszy,
uczucia i emocje. Jego prace charakteryzują się trójwymiarowością,
bogactwem ruchów i gestów oraz dramatyzmem. Cechuje je walka,
ruch, niepokój i cierpienie.

Pietà watykańska – Bazylika św. Piotra

Włoski, renesansowy malarz, architekt, filozof, muzyk, poeta, odkrywca,
matematyk, mechanik, anatom, geolog.
Leonardo często był opisywany jako archetyp "człowieka renesansu", którego
wydawałoby się niespożytej ciekawości dorównywała tylko siła jego
kreatywności. Szeroko uważa się go za jednego z największych malarzy
wszech czasów i prawdopodobnie najbardziej wszechstronnie utalentowaną
osobę w historii.

To właśnie talent malarski przysporzył Leonardowi największej
popularności. Dwie z jego prac, Mona Lisa i Ostatnia Wieczerza,
zajmują czołowe miejsca na listach najsławniejszych, najczęściej
imitowanych i wspominanych portretów i dzieł malarstwa. Równie
wielkie znaczenie w historii sztuki ma szkic Leonarda Człowiek
witruwiański.

Włoski malarz i architekt. Był trzecim i najmłodszym
z najsławniejszej trójki genialnych artystów włoskiego
Renesansu - obok Michała Anioła i Leonarda da Vinci.

Do najbardziej znanych dzieł malarskich
Rafaela należy słynna Madonna Sykstyńska.
Została namalowana w latach 1513-14.
Madonna Sykstyńska

Szkoła Ateńska

Również słynne są freski Rafaela w Stanzach
Watykańskich, a zwłaszcza najbardziej z
nich znana i kojarzona z imieniem Rafaela
Szkoła Ateńska.

Niemiecki malarz i grafik, teoretyk sztuki, uważany
jest za najwybitniejszego artystę niemieckiego
renesansu.

Rycerz, śmierć i diabeł, miedzioryt

Święty Hieronim w celi

Najistotniejszą z zasług Dürera jest jego szczególny wkład w rozwój
drzeworytnictwa i miedziorytu. Nadał drzeworytowi rangę
samodzielnego dzieła sztuki plastycznej, doprowadzając go do
poziomu miedziorytu, w którym udało mu się do perfekcji opanować
operowanie światłem.
Tak samo jak drzeworyt, zrewolucjonizował Dürer techniki
miedziorytnicze. Sztychy takie jak Rycerz, śmierć i diabeł, czy
Melancholia I przysporzyły mu sławy w całej Europie.
Melancholia, miedzioryt

MENU

Angielski poeta, dramaturg, aktor. Powszechnie uważany za jednego z
najwybitniejszych pisarzy literatury angielskiej oraz reformatorów teatru
Liczne sztuki tego pisarza, kroniki (Ryszard II, Król Jan), komedie
(Wszystko dobre, co się dobrze kończy, Wiele hałasu o nic) i tragedie
(Romeo i Julia, Hamlet) są uważane za jedne z najlepszych dzieł w swoich
gatunkach, arcydzieła angielskiej literatury.

Renesansowy twórca wywodzący się z Italii. Pisał po
włosku i łacinie.
Jest znany z takich dzieł jak:
Africa - poemat
Canzoniere - tom z utworami napisanymi po włosku
(m. in. "Sonety do Laury")
Sonety do Laury - cykl utworów poświęconej
tajemniczej kobiecie którą zobaczył w kościele w
Awinionie, Laura nigdy go nie znała, miała męża i
dzieci, potem zmarła na chorobę zakaźną;
O sławnych mężach - biografii słynnych Rzymian
Trionfi
De remediis utriusque fortunae
Secretum

TRIONFI

Wybitny poeta polski epoki renesansu, sekretarz królewski.
Dawniej nazywany "ojcem poezji polskiej", dziś - "poetą
egzystencji". Autor licznych fraszek, psalmów i pieśni. Jego
najwybitniejszym dziełem są Treny, które pisał z myślą o swojej
zmarłej córce Urszulce.

Wybitny polski poeta i prozaik epoki renesansu. Był także politykiem
oraz muzykiem i teologiem ewangelickim. Długo uznawany za "ojca
literatury polskiej".
Twórczość Mikołaja Reja jest bogata i różnorodna. Rej jest uważany
za mistrza opisu literackiego. Nazwany jest Brueglem polskiej
literatury, z powodu wyjątkowej wyobraźni malarskiej. Porównywany
jest do Erazma z Rotterdamu, Franciszka Rabelais i Michała de
Montaigne'a.

Urodzony we Włoszech w 1265 roku, a zmarły w
Rawennie we wrześniu 1321 roku. Największym i
najbardziej znanym dziełem Dantego jest oczywiście
Boska komedia powstała w latach 1307-1321, w której
dokonuje on niejako syntezy kultury, myśli i wiedzy
średniowiecznej. Także filozof, polityk i kodyfikator
języka włoskiego.

Najwybitniejszym osiągnięciem literackim
Boccaccia był Dekameron. Na dzieło to składa się
sto nowel, które przez dziesięć dni opowiadane są
przez dziesięć osób - siedem dam i trzech
kawalerów, chcących w ten sposób zabić nudę..
Wśród nowel przeważa tematyka miłosna.
Ich charakter jest zróżnicowany. W swym
dziele Boccaccio opisuje wielką "komedię
ludzką".

Polski pisarz polityczny okresu odrodzenia, znany w owym
czasie również za granicą, sekretarz królewski.
Najbardziej znane jego dzieło to napisane po łacinie
O poprawie Rzeczypospolitej.
Księga poświęcona Kościołowi została przez władze
kościelne uznana za heretycką, dlatego dzieło Frycza
znalazło się na Indeksie ksiąg zakazanych, a pierwsze jej
wydanie ukazało się bez dwóch ostatnich ksiąg.
W dziedzinie polityki Modrzewski postulował silną
władzę centralną z elementami demokracji.
Pisał również renesansowe mowy publicystyczne.

Europejski żeglarz i nawigator
Kapitan wyprawy, która płynęła na trzech okrętach Santa María, Niña i Pinta
pod flagą Kastylii w poszukiwaniu zachodniej drogi morskiej do Indii.
Jako pierwsza w historii nowożytnych odkryć geograficznych pokonała
zwrotnikowy Ocean Atlantycki i 12 października 1492 dotarła do Indii
Zachodnich (Antyli) u wybrzeży Ameryki - kontynentu nieznanego
w ówczesnej Europie.

Podróże Kolumba - oraz rozpowszechniane w całej Europie relacje
z nich (i o nich) - zapoczątkowały trwały proces europejskiej
kolonizacji obu Ameryk oraz wiele istotnych i nieodwracalnych
zmian społecznych, politycznych, ekonomicznych, kulturalnych
i przyrodniczych po obu stronach Atlantyku

Portugalski żeglarz w służbie hiszpańskiej, odkrywca i morski podróżnik.
Wyprawa Magellana jako pierwsza opłynęła glob i jako pierwsza przepłynęła cieśninę
w Ameryce Południowej łączącą Atlantyk i Pacyfik. Członkowie wyprawy byli też
pierwszymi Europejczykami, którzy zauważyli następujące rzeczy:
•"Wielbłąd bez garbu", którym była prawdopodobnie lama lub alpaka
•Czarna "gęś", którą trzeba było obdzierać, a nie skubać – prawdopodobnie pingwin.
•Dwie z naszych najbliższych galaktyk – Obłoki Magellana – widzialne tylko na
południowej półkuli.
•Rozmiar Ziemi był wielokrotnie większy od wszelkich ówczesnych szacunków
naukowych – podróż miała 69 tys. km.

Polski, astronom, matematyk, prawnik, ekonomista, strateg,
lekarz, poeta, astrolog, tłumacz, kanclerz kapituły warmińskiej
od 1511, kanonik warmiński, duchowny katolicki.
Jego najważniejszym dziełem jest De revolutionibus orbium
coelestium – O obrotach sfer niebieskich (pracował nad nim w
latach 1515-1530, ale ukazało się dopiero w 1543 roku w
Norymberdze napisane w języku łacińskim), w którym opisał
heliocentryczną wizję wszechświata w sposób wystarczająco
szczegółowy, by mogła stać się naukowo użyteczna. Ogłoszona
przez niego teoria heliocentryzmu była najważniejszą
rewolucją naukową w dziejach ludzkości od czasów
starożytnych, nazywaną niekiedy przewrotem kopernikańskim

Włoski astronom, astrolog, fizyk i filozof, twórca podstaw nowożytnej fizyki.
Zwolennik heliocentrycznej budowy świata i teorii Mikołaja Kopernika.
Galileusz skonstruował termometr. Wykorzystał w nim zależność gęstości
ciała od temperatury. W 1609 r. Galileusz był jednym z pierwszych, którzy
używali teleskopu do obserwacji gwiazd, planet i księżyca. W 1610 r.
wykorzystując części teleskopu skonstruował ulepszony mikroskop.
Odkrył księżyce Jowisza i w ten sposób udowodnił, że Ziemia nie jest
jedynym ciałem niebieskim we wszechświecie.
Najważniejszym z jego odkryć było odkrycie zjawiska bezwładności.

Niemiecki reformator religijny, teoretyk i inicjator reformacji, mnich augustiański,
doktor teologii. Zapoczątkował Luteranizm - doktryna teologiczna i chrześcijański
ruch reformacyjny.
Podstawę jego nauki stanowi pięć haseł: sola scriptura - jedynie Pismo, solus
Christus - jedynie Chrystus, solum verbum - jedynie Słowo, sola gratia - jedynie
łaska, sola fide - jedynie wiara.
MENU

Róża Lutra

Holenderski filolog, filozof, pedagog, jeden z czołowych humanistów odrodzenia
(książe humanistów), propagator kultury antycznej, pisarz, katolicki duchowny.
W swoich dziełach krytykował przywary społeczne, takie jak przekupstwo,
hipokryzja, rozwiązłe obyczaje kleru. Najsławniejsza jego rozprawa Pochwała
głupoty jest satyrą na ówczesne społeczeństwo. Był zwolennikiem irenizmu
(kierunek dążący do zniwelowania różnic między chrześcijanami i przywrócenia
jedności drogą wzajemnych ustępstw doktrynalnych). Przeciwnik scholastyki
(filozofia głosząca, że każde twierdzenie można udowodnić za pomocą Biblii). W
1516 opracował pierwsze greckie wydanie Nowego Testamentu. Namawiał, aby
Pismo Święte było czytane przez osoby świeckie w języku narodowym.

Filozof, pisarz społeczny i polityczny, historyk i dyplomata florencki,
jedna z kluczowych postaci włoskiego odrodzenia. Jest autorem
słynnego i kontrowersyjnego traktatu o sprawowaniu władzy pt. Książę.
W swych poglądach skupiał się na zadaniach monarchy, który powinien
cieszyć się niczym nie ograniczoną władzą.
Jego pisma znalazły się na kościelnym indeksie ksiąg zakazanych.
MENU


Slide 12

Renesans, czyli odrodzenie, to okres w dziejach literatury i sztuki
europejskiej trwający od połowy XIV w. do końca XVI w.
Najwcześniej rozpoczął się we Włoszech. W Polsce trwał od
drugiej połowy XV w. do początków XVII w. W tym okresie
nastąpił gwałtowny rozkwit literatury i sztuki, a złożyło się na to
wiele czynników, m.in.:
– ogromny wzrost zainteresowania antykiem;
– przemiany polityczne i społeczne;
– ruch reformacyjny;
– mecenat papieski i królewski;
– wynalazek druku i idące za nim upowszechnienie czytelnictwa.

Malarz, rzeźbiarz, poeta i architekt epoki odrodzenia,
jeden z najgenialniejszych artystów plastyków świata.
Autor między innymi fresków w Kaplicy Sykstyńskiej.
Wśród rzeźb najbardziej znane są Pietà i Dawid.
Z dzieł architektonicznych - projekt kopuły bazyliki
świętego Piotra.

Freski na sklepieniu Kaplicy Sykstyńskiej wykonane na zlecenie
papieża Juliusza II przedstawiają sceny ze Starego Testamentu

Cechy charakterystyczne dzieł Michała Anioła to: boskość
i napięcie. W swych pracach umiał wyrazić przez nie stany duszy,
uczucia i emocje. Jego prace charakteryzują się trójwymiarowością,
bogactwem ruchów i gestów oraz dramatyzmem. Cechuje je walka,
ruch, niepokój i cierpienie.

Pietà watykańska – Bazylika św. Piotra

Włoski, renesansowy malarz, architekt, filozof, muzyk, poeta, odkrywca,
matematyk, mechanik, anatom, geolog.
Leonardo często był opisywany jako archetyp "człowieka renesansu", którego
wydawałoby się niespożytej ciekawości dorównywała tylko siła jego
kreatywności. Szeroko uważa się go za jednego z największych malarzy
wszech czasów i prawdopodobnie najbardziej wszechstronnie utalentowaną
osobę w historii.

To właśnie talent malarski przysporzył Leonardowi największej
popularności. Dwie z jego prac, Mona Lisa i Ostatnia Wieczerza,
zajmują czołowe miejsca na listach najsławniejszych, najczęściej
imitowanych i wspominanych portretów i dzieł malarstwa. Równie
wielkie znaczenie w historii sztuki ma szkic Leonarda Człowiek
witruwiański.

Włoski malarz i architekt. Był trzecim i najmłodszym
z najsławniejszej trójki genialnych artystów włoskiego
Renesansu - obok Michała Anioła i Leonarda da Vinci.

Do najbardziej znanych dzieł malarskich
Rafaela należy słynna Madonna Sykstyńska.
Została namalowana w latach 1513-14.
Madonna Sykstyńska

Szkoła Ateńska

Również słynne są freski Rafaela w Stanzach
Watykańskich, a zwłaszcza najbardziej z
nich znana i kojarzona z imieniem Rafaela
Szkoła Ateńska.

Niemiecki malarz i grafik, teoretyk sztuki, uważany
jest za najwybitniejszego artystę niemieckiego
renesansu.

Rycerz, śmierć i diabeł, miedzioryt

Święty Hieronim w celi

Najistotniejszą z zasług Dürera jest jego szczególny wkład w rozwój
drzeworytnictwa i miedziorytu. Nadał drzeworytowi rangę
samodzielnego dzieła sztuki plastycznej, doprowadzając go do
poziomu miedziorytu, w którym udało mu się do perfekcji opanować
operowanie światłem.
Tak samo jak drzeworyt, zrewolucjonizował Dürer techniki
miedziorytnicze. Sztychy takie jak Rycerz, śmierć i diabeł, czy
Melancholia I przysporzyły mu sławy w całej Europie.
Melancholia, miedzioryt

MENU

Angielski poeta, dramaturg, aktor. Powszechnie uważany za jednego z
najwybitniejszych pisarzy literatury angielskiej oraz reformatorów teatru
Liczne sztuki tego pisarza, kroniki (Ryszard II, Król Jan), komedie
(Wszystko dobre, co się dobrze kończy, Wiele hałasu o nic) i tragedie
(Romeo i Julia, Hamlet) są uważane za jedne z najlepszych dzieł w swoich
gatunkach, arcydzieła angielskiej literatury.

Renesansowy twórca wywodzący się z Italii. Pisał po
włosku i łacinie.
Jest znany z takich dzieł jak:
Africa - poemat
Canzoniere - tom z utworami napisanymi po włosku
(m. in. "Sonety do Laury")
Sonety do Laury - cykl utworów poświęconej
tajemniczej kobiecie którą zobaczył w kościele w
Awinionie, Laura nigdy go nie znała, miała męża i
dzieci, potem zmarła na chorobę zakaźną;
O sławnych mężach - biografii słynnych Rzymian
Trionfi
De remediis utriusque fortunae
Secretum

TRIONFI

Wybitny poeta polski epoki renesansu, sekretarz królewski.
Dawniej nazywany "ojcem poezji polskiej", dziś - "poetą
egzystencji". Autor licznych fraszek, psalmów i pieśni. Jego
najwybitniejszym dziełem są Treny, które pisał z myślą o swojej
zmarłej córce Urszulce.

Wybitny polski poeta i prozaik epoki renesansu. Był także politykiem
oraz muzykiem i teologiem ewangelickim. Długo uznawany za "ojca
literatury polskiej".
Twórczość Mikołaja Reja jest bogata i różnorodna. Rej jest uważany
za mistrza opisu literackiego. Nazwany jest Brueglem polskiej
literatury, z powodu wyjątkowej wyobraźni malarskiej. Porównywany
jest do Erazma z Rotterdamu, Franciszka Rabelais i Michała de
Montaigne'a.

Urodzony we Włoszech w 1265 roku, a zmarły w
Rawennie we wrześniu 1321 roku. Największym i
najbardziej znanym dziełem Dantego jest oczywiście
Boska komedia powstała w latach 1307-1321, w której
dokonuje on niejako syntezy kultury, myśli i wiedzy
średniowiecznej. Także filozof, polityk i kodyfikator
języka włoskiego.

Najwybitniejszym osiągnięciem literackim
Boccaccia był Dekameron. Na dzieło to składa się
sto nowel, które przez dziesięć dni opowiadane są
przez dziesięć osób - siedem dam i trzech
kawalerów, chcących w ten sposób zabić nudę..
Wśród nowel przeważa tematyka miłosna.
Ich charakter jest zróżnicowany. W swym
dziele Boccaccio opisuje wielką "komedię
ludzką".

Polski pisarz polityczny okresu odrodzenia, znany w owym
czasie również za granicą, sekretarz królewski.
Najbardziej znane jego dzieło to napisane po łacinie
O poprawie Rzeczypospolitej.
Księga poświęcona Kościołowi została przez władze
kościelne uznana za heretycką, dlatego dzieło Frycza
znalazło się na Indeksie ksiąg zakazanych, a pierwsze jej
wydanie ukazało się bez dwóch ostatnich ksiąg.
W dziedzinie polityki Modrzewski postulował silną
władzę centralną z elementami demokracji.
Pisał również renesansowe mowy publicystyczne.

Europejski żeglarz i nawigator
Kapitan wyprawy, która płynęła na trzech okrętach Santa María, Niña i Pinta
pod flagą Kastylii w poszukiwaniu zachodniej drogi morskiej do Indii.
Jako pierwsza w historii nowożytnych odkryć geograficznych pokonała
zwrotnikowy Ocean Atlantycki i 12 października 1492 dotarła do Indii
Zachodnich (Antyli) u wybrzeży Ameryki - kontynentu nieznanego
w ówczesnej Europie.

Podróże Kolumba - oraz rozpowszechniane w całej Europie relacje
z nich (i o nich) - zapoczątkowały trwały proces europejskiej
kolonizacji obu Ameryk oraz wiele istotnych i nieodwracalnych
zmian społecznych, politycznych, ekonomicznych, kulturalnych
i przyrodniczych po obu stronach Atlantyku

Portugalski żeglarz w służbie hiszpańskiej, odkrywca i morski podróżnik.
Wyprawa Magellana jako pierwsza opłynęła glob i jako pierwsza przepłynęła cieśninę
w Ameryce Południowej łączącą Atlantyk i Pacyfik. Członkowie wyprawy byli też
pierwszymi Europejczykami, którzy zauważyli następujące rzeczy:
•"Wielbłąd bez garbu", którym była prawdopodobnie lama lub alpaka
•Czarna "gęś", którą trzeba było obdzierać, a nie skubać – prawdopodobnie pingwin.
•Dwie z naszych najbliższych galaktyk – Obłoki Magellana – widzialne tylko na
południowej półkuli.
•Rozmiar Ziemi był wielokrotnie większy od wszelkich ówczesnych szacunków
naukowych – podróż miała 69 tys. km.

Polski, astronom, matematyk, prawnik, ekonomista, strateg,
lekarz, poeta, astrolog, tłumacz, kanclerz kapituły warmińskiej
od 1511, kanonik warmiński, duchowny katolicki.
Jego najważniejszym dziełem jest De revolutionibus orbium
coelestium – O obrotach sfer niebieskich (pracował nad nim w
latach 1515-1530, ale ukazało się dopiero w 1543 roku w
Norymberdze napisane w języku łacińskim), w którym opisał
heliocentryczną wizję wszechświata w sposób wystarczająco
szczegółowy, by mogła stać się naukowo użyteczna. Ogłoszona
przez niego teoria heliocentryzmu była najważniejszą
rewolucją naukową w dziejach ludzkości od czasów
starożytnych, nazywaną niekiedy przewrotem kopernikańskim

Włoski astronom, astrolog, fizyk i filozof, twórca podstaw nowożytnej fizyki.
Zwolennik heliocentrycznej budowy świata i teorii Mikołaja Kopernika.
Galileusz skonstruował termometr. Wykorzystał w nim zależność gęstości
ciała od temperatury. W 1609 r. Galileusz był jednym z pierwszych, którzy
używali teleskopu do obserwacji gwiazd, planet i księżyca. W 1610 r.
wykorzystując części teleskopu skonstruował ulepszony mikroskop.
Odkrył księżyce Jowisza i w ten sposób udowodnił, że Ziemia nie jest
jedynym ciałem niebieskim we wszechświecie.
Najważniejszym z jego odkryć było odkrycie zjawiska bezwładności.

Niemiecki reformator religijny, teoretyk i inicjator reformacji, mnich augustiański,
doktor teologii. Zapoczątkował Luteranizm - doktryna teologiczna i chrześcijański
ruch reformacyjny.
Podstawę jego nauki stanowi pięć haseł: sola scriptura - jedynie Pismo, solus
Christus - jedynie Chrystus, solum verbum - jedynie Słowo, sola gratia - jedynie
łaska, sola fide - jedynie wiara.
MENU

Róża Lutra

Holenderski filolog, filozof, pedagog, jeden z czołowych humanistów odrodzenia
(książe humanistów), propagator kultury antycznej, pisarz, katolicki duchowny.
W swoich dziełach krytykował przywary społeczne, takie jak przekupstwo,
hipokryzja, rozwiązłe obyczaje kleru. Najsławniejsza jego rozprawa Pochwała
głupoty jest satyrą na ówczesne społeczeństwo. Był zwolennikiem irenizmu
(kierunek dążący do zniwelowania różnic między chrześcijanami i przywrócenia
jedności drogą wzajemnych ustępstw doktrynalnych). Przeciwnik scholastyki
(filozofia głosząca, że każde twierdzenie można udowodnić za pomocą Biblii). W
1516 opracował pierwsze greckie wydanie Nowego Testamentu. Namawiał, aby
Pismo Święte było czytane przez osoby świeckie w języku narodowym.

Filozof, pisarz społeczny i polityczny, historyk i dyplomata florencki,
jedna z kluczowych postaci włoskiego odrodzenia. Jest autorem
słynnego i kontrowersyjnego traktatu o sprawowaniu władzy pt. Książę.
W swych poglądach skupiał się na zadaniach monarchy, który powinien
cieszyć się niczym nie ograniczoną władzą.
Jego pisma znalazły się na kościelnym indeksie ksiąg zakazanych.
MENU


Slide 13

Renesans, czyli odrodzenie, to okres w dziejach literatury i sztuki
europejskiej trwający od połowy XIV w. do końca XVI w.
Najwcześniej rozpoczął się we Włoszech. W Polsce trwał od
drugiej połowy XV w. do początków XVII w. W tym okresie
nastąpił gwałtowny rozkwit literatury i sztuki, a złożyło się na to
wiele czynników, m.in.:
– ogromny wzrost zainteresowania antykiem;
– przemiany polityczne i społeczne;
– ruch reformacyjny;
– mecenat papieski i królewski;
– wynalazek druku i idące za nim upowszechnienie czytelnictwa.

Malarz, rzeźbiarz, poeta i architekt epoki odrodzenia,
jeden z najgenialniejszych artystów plastyków świata.
Autor między innymi fresków w Kaplicy Sykstyńskiej.
Wśród rzeźb najbardziej znane są Pietà i Dawid.
Z dzieł architektonicznych - projekt kopuły bazyliki
świętego Piotra.

Freski na sklepieniu Kaplicy Sykstyńskiej wykonane na zlecenie
papieża Juliusza II przedstawiają sceny ze Starego Testamentu

Cechy charakterystyczne dzieł Michała Anioła to: boskość
i napięcie. W swych pracach umiał wyrazić przez nie stany duszy,
uczucia i emocje. Jego prace charakteryzują się trójwymiarowością,
bogactwem ruchów i gestów oraz dramatyzmem. Cechuje je walka,
ruch, niepokój i cierpienie.

Pietà watykańska – Bazylika św. Piotra

Włoski, renesansowy malarz, architekt, filozof, muzyk, poeta, odkrywca,
matematyk, mechanik, anatom, geolog.
Leonardo często był opisywany jako archetyp "człowieka renesansu", którego
wydawałoby się niespożytej ciekawości dorównywała tylko siła jego
kreatywności. Szeroko uważa się go za jednego z największych malarzy
wszech czasów i prawdopodobnie najbardziej wszechstronnie utalentowaną
osobę w historii.

To właśnie talent malarski przysporzył Leonardowi największej
popularności. Dwie z jego prac, Mona Lisa i Ostatnia Wieczerza,
zajmują czołowe miejsca na listach najsławniejszych, najczęściej
imitowanych i wspominanych portretów i dzieł malarstwa. Równie
wielkie znaczenie w historii sztuki ma szkic Leonarda Człowiek
witruwiański.

Włoski malarz i architekt. Był trzecim i najmłodszym
z najsławniejszej trójki genialnych artystów włoskiego
Renesansu - obok Michała Anioła i Leonarda da Vinci.

Do najbardziej znanych dzieł malarskich
Rafaela należy słynna Madonna Sykstyńska.
Została namalowana w latach 1513-14.
Madonna Sykstyńska

Szkoła Ateńska

Również słynne są freski Rafaela w Stanzach
Watykańskich, a zwłaszcza najbardziej z
nich znana i kojarzona z imieniem Rafaela
Szkoła Ateńska.

Niemiecki malarz i grafik, teoretyk sztuki, uważany
jest za najwybitniejszego artystę niemieckiego
renesansu.

Rycerz, śmierć i diabeł, miedzioryt

Święty Hieronim w celi

Najistotniejszą z zasług Dürera jest jego szczególny wkład w rozwój
drzeworytnictwa i miedziorytu. Nadał drzeworytowi rangę
samodzielnego dzieła sztuki plastycznej, doprowadzając go do
poziomu miedziorytu, w którym udało mu się do perfekcji opanować
operowanie światłem.
Tak samo jak drzeworyt, zrewolucjonizował Dürer techniki
miedziorytnicze. Sztychy takie jak Rycerz, śmierć i diabeł, czy
Melancholia I przysporzyły mu sławy w całej Europie.
Melancholia, miedzioryt

MENU

Angielski poeta, dramaturg, aktor. Powszechnie uważany za jednego z
najwybitniejszych pisarzy literatury angielskiej oraz reformatorów teatru
Liczne sztuki tego pisarza, kroniki (Ryszard II, Król Jan), komedie
(Wszystko dobre, co się dobrze kończy, Wiele hałasu o nic) i tragedie
(Romeo i Julia, Hamlet) są uważane za jedne z najlepszych dzieł w swoich
gatunkach, arcydzieła angielskiej literatury.

Renesansowy twórca wywodzący się z Italii. Pisał po
włosku i łacinie.
Jest znany z takich dzieł jak:
Africa - poemat
Canzoniere - tom z utworami napisanymi po włosku
(m. in. "Sonety do Laury")
Sonety do Laury - cykl utworów poświęconej
tajemniczej kobiecie którą zobaczył w kościele w
Awinionie, Laura nigdy go nie znała, miała męża i
dzieci, potem zmarła na chorobę zakaźną;
O sławnych mężach - biografii słynnych Rzymian
Trionfi
De remediis utriusque fortunae
Secretum

TRIONFI

Wybitny poeta polski epoki renesansu, sekretarz królewski.
Dawniej nazywany "ojcem poezji polskiej", dziś - "poetą
egzystencji". Autor licznych fraszek, psalmów i pieśni. Jego
najwybitniejszym dziełem są Treny, które pisał z myślą o swojej
zmarłej córce Urszulce.

Wybitny polski poeta i prozaik epoki renesansu. Był także politykiem
oraz muzykiem i teologiem ewangelickim. Długo uznawany za "ojca
literatury polskiej".
Twórczość Mikołaja Reja jest bogata i różnorodna. Rej jest uważany
za mistrza opisu literackiego. Nazwany jest Brueglem polskiej
literatury, z powodu wyjątkowej wyobraźni malarskiej. Porównywany
jest do Erazma z Rotterdamu, Franciszka Rabelais i Michała de
Montaigne'a.

Urodzony we Włoszech w 1265 roku, a zmarły w
Rawennie we wrześniu 1321 roku. Największym i
najbardziej znanym dziełem Dantego jest oczywiście
Boska komedia powstała w latach 1307-1321, w której
dokonuje on niejako syntezy kultury, myśli i wiedzy
średniowiecznej. Także filozof, polityk i kodyfikator
języka włoskiego.

Najwybitniejszym osiągnięciem literackim
Boccaccia był Dekameron. Na dzieło to składa się
sto nowel, które przez dziesięć dni opowiadane są
przez dziesięć osób - siedem dam i trzech
kawalerów, chcących w ten sposób zabić nudę..
Wśród nowel przeważa tematyka miłosna.
Ich charakter jest zróżnicowany. W swym
dziele Boccaccio opisuje wielką "komedię
ludzką".

Polski pisarz polityczny okresu odrodzenia, znany w owym
czasie również za granicą, sekretarz królewski.
Najbardziej znane jego dzieło to napisane po łacinie
O poprawie Rzeczypospolitej.
Księga poświęcona Kościołowi została przez władze
kościelne uznana za heretycką, dlatego dzieło Frycza
znalazło się na Indeksie ksiąg zakazanych, a pierwsze jej
wydanie ukazało się bez dwóch ostatnich ksiąg.
W dziedzinie polityki Modrzewski postulował silną
władzę centralną z elementami demokracji.
Pisał również renesansowe mowy publicystyczne.

Europejski żeglarz i nawigator
Kapitan wyprawy, która płynęła na trzech okrętach Santa María, Niña i Pinta
pod flagą Kastylii w poszukiwaniu zachodniej drogi morskiej do Indii.
Jako pierwsza w historii nowożytnych odkryć geograficznych pokonała
zwrotnikowy Ocean Atlantycki i 12 października 1492 dotarła do Indii
Zachodnich (Antyli) u wybrzeży Ameryki - kontynentu nieznanego
w ówczesnej Europie.

Podróże Kolumba - oraz rozpowszechniane w całej Europie relacje
z nich (i o nich) - zapoczątkowały trwały proces europejskiej
kolonizacji obu Ameryk oraz wiele istotnych i nieodwracalnych
zmian społecznych, politycznych, ekonomicznych, kulturalnych
i przyrodniczych po obu stronach Atlantyku

Portugalski żeglarz w służbie hiszpańskiej, odkrywca i morski podróżnik.
Wyprawa Magellana jako pierwsza opłynęła glob i jako pierwsza przepłynęła cieśninę
w Ameryce Południowej łączącą Atlantyk i Pacyfik. Członkowie wyprawy byli też
pierwszymi Europejczykami, którzy zauważyli następujące rzeczy:
•"Wielbłąd bez garbu", którym była prawdopodobnie lama lub alpaka
•Czarna "gęś", którą trzeba było obdzierać, a nie skubać – prawdopodobnie pingwin.
•Dwie z naszych najbliższych galaktyk – Obłoki Magellana – widzialne tylko na
południowej półkuli.
•Rozmiar Ziemi był wielokrotnie większy od wszelkich ówczesnych szacunków
naukowych – podróż miała 69 tys. km.

Polski, astronom, matematyk, prawnik, ekonomista, strateg,
lekarz, poeta, astrolog, tłumacz, kanclerz kapituły warmińskiej
od 1511, kanonik warmiński, duchowny katolicki.
Jego najważniejszym dziełem jest De revolutionibus orbium
coelestium – O obrotach sfer niebieskich (pracował nad nim w
latach 1515-1530, ale ukazało się dopiero w 1543 roku w
Norymberdze napisane w języku łacińskim), w którym opisał
heliocentryczną wizję wszechświata w sposób wystarczająco
szczegółowy, by mogła stać się naukowo użyteczna. Ogłoszona
przez niego teoria heliocentryzmu była najważniejszą
rewolucją naukową w dziejach ludzkości od czasów
starożytnych, nazywaną niekiedy przewrotem kopernikańskim

Włoski astronom, astrolog, fizyk i filozof, twórca podstaw nowożytnej fizyki.
Zwolennik heliocentrycznej budowy świata i teorii Mikołaja Kopernika.
Galileusz skonstruował termometr. Wykorzystał w nim zależność gęstości
ciała od temperatury. W 1609 r. Galileusz był jednym z pierwszych, którzy
używali teleskopu do obserwacji gwiazd, planet i księżyca. W 1610 r.
wykorzystując części teleskopu skonstruował ulepszony mikroskop.
Odkrył księżyce Jowisza i w ten sposób udowodnił, że Ziemia nie jest
jedynym ciałem niebieskim we wszechświecie.
Najważniejszym z jego odkryć było odkrycie zjawiska bezwładności.

Niemiecki reformator religijny, teoretyk i inicjator reformacji, mnich augustiański,
doktor teologii. Zapoczątkował Luteranizm - doktryna teologiczna i chrześcijański
ruch reformacyjny.
Podstawę jego nauki stanowi pięć haseł: sola scriptura - jedynie Pismo, solus
Christus - jedynie Chrystus, solum verbum - jedynie Słowo, sola gratia - jedynie
łaska, sola fide - jedynie wiara.
MENU

Róża Lutra

Holenderski filolog, filozof, pedagog, jeden z czołowych humanistów odrodzenia
(książe humanistów), propagator kultury antycznej, pisarz, katolicki duchowny.
W swoich dziełach krytykował przywary społeczne, takie jak przekupstwo,
hipokryzja, rozwiązłe obyczaje kleru. Najsławniejsza jego rozprawa Pochwała
głupoty jest satyrą na ówczesne społeczeństwo. Był zwolennikiem irenizmu
(kierunek dążący do zniwelowania różnic między chrześcijanami i przywrócenia
jedności drogą wzajemnych ustępstw doktrynalnych). Przeciwnik scholastyki
(filozofia głosząca, że każde twierdzenie można udowodnić za pomocą Biblii). W
1516 opracował pierwsze greckie wydanie Nowego Testamentu. Namawiał, aby
Pismo Święte było czytane przez osoby świeckie w języku narodowym.

Filozof, pisarz społeczny i polityczny, historyk i dyplomata florencki,
jedna z kluczowych postaci włoskiego odrodzenia. Jest autorem
słynnego i kontrowersyjnego traktatu o sprawowaniu władzy pt. Książę.
W swych poglądach skupiał się na zadaniach monarchy, który powinien
cieszyć się niczym nie ograniczoną władzą.
Jego pisma znalazły się na kościelnym indeksie ksiąg zakazanych.
MENU


Slide 14

Renesans, czyli odrodzenie, to okres w dziejach literatury i sztuki
europejskiej trwający od połowy XIV w. do końca XVI w.
Najwcześniej rozpoczął się we Włoszech. W Polsce trwał od
drugiej połowy XV w. do początków XVII w. W tym okresie
nastąpił gwałtowny rozkwit literatury i sztuki, a złożyło się na to
wiele czynników, m.in.:
– ogromny wzrost zainteresowania antykiem;
– przemiany polityczne i społeczne;
– ruch reformacyjny;
– mecenat papieski i królewski;
– wynalazek druku i idące za nim upowszechnienie czytelnictwa.

Malarz, rzeźbiarz, poeta i architekt epoki odrodzenia,
jeden z najgenialniejszych artystów plastyków świata.
Autor między innymi fresków w Kaplicy Sykstyńskiej.
Wśród rzeźb najbardziej znane są Pietà i Dawid.
Z dzieł architektonicznych - projekt kopuły bazyliki
świętego Piotra.

Freski na sklepieniu Kaplicy Sykstyńskiej wykonane na zlecenie
papieża Juliusza II przedstawiają sceny ze Starego Testamentu

Cechy charakterystyczne dzieł Michała Anioła to: boskość
i napięcie. W swych pracach umiał wyrazić przez nie stany duszy,
uczucia i emocje. Jego prace charakteryzują się trójwymiarowością,
bogactwem ruchów i gestów oraz dramatyzmem. Cechuje je walka,
ruch, niepokój i cierpienie.

Pietà watykańska – Bazylika św. Piotra

Włoski, renesansowy malarz, architekt, filozof, muzyk, poeta, odkrywca,
matematyk, mechanik, anatom, geolog.
Leonardo często był opisywany jako archetyp "człowieka renesansu", którego
wydawałoby się niespożytej ciekawości dorównywała tylko siła jego
kreatywności. Szeroko uważa się go za jednego z największych malarzy
wszech czasów i prawdopodobnie najbardziej wszechstronnie utalentowaną
osobę w historii.

To właśnie talent malarski przysporzył Leonardowi największej
popularności. Dwie z jego prac, Mona Lisa i Ostatnia Wieczerza,
zajmują czołowe miejsca na listach najsławniejszych, najczęściej
imitowanych i wspominanych portretów i dzieł malarstwa. Równie
wielkie znaczenie w historii sztuki ma szkic Leonarda Człowiek
witruwiański.

Włoski malarz i architekt. Był trzecim i najmłodszym
z najsławniejszej trójki genialnych artystów włoskiego
Renesansu - obok Michała Anioła i Leonarda da Vinci.

Do najbardziej znanych dzieł malarskich
Rafaela należy słynna Madonna Sykstyńska.
Została namalowana w latach 1513-14.
Madonna Sykstyńska

Szkoła Ateńska

Również słynne są freski Rafaela w Stanzach
Watykańskich, a zwłaszcza najbardziej z
nich znana i kojarzona z imieniem Rafaela
Szkoła Ateńska.

Niemiecki malarz i grafik, teoretyk sztuki, uważany
jest za najwybitniejszego artystę niemieckiego
renesansu.

Rycerz, śmierć i diabeł, miedzioryt

Święty Hieronim w celi

Najistotniejszą z zasług Dürera jest jego szczególny wkład w rozwój
drzeworytnictwa i miedziorytu. Nadał drzeworytowi rangę
samodzielnego dzieła sztuki plastycznej, doprowadzając go do
poziomu miedziorytu, w którym udało mu się do perfekcji opanować
operowanie światłem.
Tak samo jak drzeworyt, zrewolucjonizował Dürer techniki
miedziorytnicze. Sztychy takie jak Rycerz, śmierć i diabeł, czy
Melancholia I przysporzyły mu sławy w całej Europie.
Melancholia, miedzioryt

MENU

Angielski poeta, dramaturg, aktor. Powszechnie uważany za jednego z
najwybitniejszych pisarzy literatury angielskiej oraz reformatorów teatru
Liczne sztuki tego pisarza, kroniki (Ryszard II, Król Jan), komedie
(Wszystko dobre, co się dobrze kończy, Wiele hałasu o nic) i tragedie
(Romeo i Julia, Hamlet) są uważane za jedne z najlepszych dzieł w swoich
gatunkach, arcydzieła angielskiej literatury.

Renesansowy twórca wywodzący się z Italii. Pisał po
włosku i łacinie.
Jest znany z takich dzieł jak:
Africa - poemat
Canzoniere - tom z utworami napisanymi po włosku
(m. in. "Sonety do Laury")
Sonety do Laury - cykl utworów poświęconej
tajemniczej kobiecie którą zobaczył w kościele w
Awinionie, Laura nigdy go nie znała, miała męża i
dzieci, potem zmarła na chorobę zakaźną;
O sławnych mężach - biografii słynnych Rzymian
Trionfi
De remediis utriusque fortunae
Secretum

TRIONFI

Wybitny poeta polski epoki renesansu, sekretarz królewski.
Dawniej nazywany "ojcem poezji polskiej", dziś - "poetą
egzystencji". Autor licznych fraszek, psalmów i pieśni. Jego
najwybitniejszym dziełem są Treny, które pisał z myślą o swojej
zmarłej córce Urszulce.

Wybitny polski poeta i prozaik epoki renesansu. Był także politykiem
oraz muzykiem i teologiem ewangelickim. Długo uznawany za "ojca
literatury polskiej".
Twórczość Mikołaja Reja jest bogata i różnorodna. Rej jest uważany
za mistrza opisu literackiego. Nazwany jest Brueglem polskiej
literatury, z powodu wyjątkowej wyobraźni malarskiej. Porównywany
jest do Erazma z Rotterdamu, Franciszka Rabelais i Michała de
Montaigne'a.

Urodzony we Włoszech w 1265 roku, a zmarły w
Rawennie we wrześniu 1321 roku. Największym i
najbardziej znanym dziełem Dantego jest oczywiście
Boska komedia powstała w latach 1307-1321, w której
dokonuje on niejako syntezy kultury, myśli i wiedzy
średniowiecznej. Także filozof, polityk i kodyfikator
języka włoskiego.

Najwybitniejszym osiągnięciem literackim
Boccaccia był Dekameron. Na dzieło to składa się
sto nowel, które przez dziesięć dni opowiadane są
przez dziesięć osób - siedem dam i trzech
kawalerów, chcących w ten sposób zabić nudę..
Wśród nowel przeważa tematyka miłosna.
Ich charakter jest zróżnicowany. W swym
dziele Boccaccio opisuje wielką "komedię
ludzką".

Polski pisarz polityczny okresu odrodzenia, znany w owym
czasie również za granicą, sekretarz królewski.
Najbardziej znane jego dzieło to napisane po łacinie
O poprawie Rzeczypospolitej.
Księga poświęcona Kościołowi została przez władze
kościelne uznana za heretycką, dlatego dzieło Frycza
znalazło się na Indeksie ksiąg zakazanych, a pierwsze jej
wydanie ukazało się bez dwóch ostatnich ksiąg.
W dziedzinie polityki Modrzewski postulował silną
władzę centralną z elementami demokracji.
Pisał również renesansowe mowy publicystyczne.

Europejski żeglarz i nawigator
Kapitan wyprawy, która płynęła na trzech okrętach Santa María, Niña i Pinta
pod flagą Kastylii w poszukiwaniu zachodniej drogi morskiej do Indii.
Jako pierwsza w historii nowożytnych odkryć geograficznych pokonała
zwrotnikowy Ocean Atlantycki i 12 października 1492 dotarła do Indii
Zachodnich (Antyli) u wybrzeży Ameryki - kontynentu nieznanego
w ówczesnej Europie.

Podróże Kolumba - oraz rozpowszechniane w całej Europie relacje
z nich (i o nich) - zapoczątkowały trwały proces europejskiej
kolonizacji obu Ameryk oraz wiele istotnych i nieodwracalnych
zmian społecznych, politycznych, ekonomicznych, kulturalnych
i przyrodniczych po obu stronach Atlantyku

Portugalski żeglarz w służbie hiszpańskiej, odkrywca i morski podróżnik.
Wyprawa Magellana jako pierwsza opłynęła glob i jako pierwsza przepłynęła cieśninę
w Ameryce Południowej łączącą Atlantyk i Pacyfik. Członkowie wyprawy byli też
pierwszymi Europejczykami, którzy zauważyli następujące rzeczy:
•"Wielbłąd bez garbu", którym była prawdopodobnie lama lub alpaka
•Czarna "gęś", którą trzeba było obdzierać, a nie skubać – prawdopodobnie pingwin.
•Dwie z naszych najbliższych galaktyk – Obłoki Magellana – widzialne tylko na
południowej półkuli.
•Rozmiar Ziemi był wielokrotnie większy od wszelkich ówczesnych szacunków
naukowych – podróż miała 69 tys. km.

Polski, astronom, matematyk, prawnik, ekonomista, strateg,
lekarz, poeta, astrolog, tłumacz, kanclerz kapituły warmińskiej
od 1511, kanonik warmiński, duchowny katolicki.
Jego najważniejszym dziełem jest De revolutionibus orbium
coelestium – O obrotach sfer niebieskich (pracował nad nim w
latach 1515-1530, ale ukazało się dopiero w 1543 roku w
Norymberdze napisane w języku łacińskim), w którym opisał
heliocentryczną wizję wszechświata w sposób wystarczająco
szczegółowy, by mogła stać się naukowo użyteczna. Ogłoszona
przez niego teoria heliocentryzmu była najważniejszą
rewolucją naukową w dziejach ludzkości od czasów
starożytnych, nazywaną niekiedy przewrotem kopernikańskim

Włoski astronom, astrolog, fizyk i filozof, twórca podstaw nowożytnej fizyki.
Zwolennik heliocentrycznej budowy świata i teorii Mikołaja Kopernika.
Galileusz skonstruował termometr. Wykorzystał w nim zależność gęstości
ciała od temperatury. W 1609 r. Galileusz był jednym z pierwszych, którzy
używali teleskopu do obserwacji gwiazd, planet i księżyca. W 1610 r.
wykorzystując części teleskopu skonstruował ulepszony mikroskop.
Odkrył księżyce Jowisza i w ten sposób udowodnił, że Ziemia nie jest
jedynym ciałem niebieskim we wszechświecie.
Najważniejszym z jego odkryć było odkrycie zjawiska bezwładności.

Niemiecki reformator religijny, teoretyk i inicjator reformacji, mnich augustiański,
doktor teologii. Zapoczątkował Luteranizm - doktryna teologiczna i chrześcijański
ruch reformacyjny.
Podstawę jego nauki stanowi pięć haseł: sola scriptura - jedynie Pismo, solus
Christus - jedynie Chrystus, solum verbum - jedynie Słowo, sola gratia - jedynie
łaska, sola fide - jedynie wiara.
MENU

Róża Lutra

Holenderski filolog, filozof, pedagog, jeden z czołowych humanistów odrodzenia
(książe humanistów), propagator kultury antycznej, pisarz, katolicki duchowny.
W swoich dziełach krytykował przywary społeczne, takie jak przekupstwo,
hipokryzja, rozwiązłe obyczaje kleru. Najsławniejsza jego rozprawa Pochwała
głupoty jest satyrą na ówczesne społeczeństwo. Był zwolennikiem irenizmu
(kierunek dążący do zniwelowania różnic między chrześcijanami i przywrócenia
jedności drogą wzajemnych ustępstw doktrynalnych). Przeciwnik scholastyki
(filozofia głosząca, że każde twierdzenie można udowodnić za pomocą Biblii). W
1516 opracował pierwsze greckie wydanie Nowego Testamentu. Namawiał, aby
Pismo Święte było czytane przez osoby świeckie w języku narodowym.

Filozof, pisarz społeczny i polityczny, historyk i dyplomata florencki,
jedna z kluczowych postaci włoskiego odrodzenia. Jest autorem
słynnego i kontrowersyjnego traktatu o sprawowaniu władzy pt. Książę.
W swych poglądach skupiał się na zadaniach monarchy, który powinien
cieszyć się niczym nie ograniczoną władzą.
Jego pisma znalazły się na kościelnym indeksie ksiąg zakazanych.
MENU


Slide 15

Renesans, czyli odrodzenie, to okres w dziejach literatury i sztuki
europejskiej trwający od połowy XIV w. do końca XVI w.
Najwcześniej rozpoczął się we Włoszech. W Polsce trwał od
drugiej połowy XV w. do początków XVII w. W tym okresie
nastąpił gwałtowny rozkwit literatury i sztuki, a złożyło się na to
wiele czynników, m.in.:
– ogromny wzrost zainteresowania antykiem;
– przemiany polityczne i społeczne;
– ruch reformacyjny;
– mecenat papieski i królewski;
– wynalazek druku i idące za nim upowszechnienie czytelnictwa.

Malarz, rzeźbiarz, poeta i architekt epoki odrodzenia,
jeden z najgenialniejszych artystów plastyków świata.
Autor między innymi fresków w Kaplicy Sykstyńskiej.
Wśród rzeźb najbardziej znane są Pietà i Dawid.
Z dzieł architektonicznych - projekt kopuły bazyliki
świętego Piotra.

Freski na sklepieniu Kaplicy Sykstyńskiej wykonane na zlecenie
papieża Juliusza II przedstawiają sceny ze Starego Testamentu

Cechy charakterystyczne dzieł Michała Anioła to: boskość
i napięcie. W swych pracach umiał wyrazić przez nie stany duszy,
uczucia i emocje. Jego prace charakteryzują się trójwymiarowością,
bogactwem ruchów i gestów oraz dramatyzmem. Cechuje je walka,
ruch, niepokój i cierpienie.

Pietà watykańska – Bazylika św. Piotra

Włoski, renesansowy malarz, architekt, filozof, muzyk, poeta, odkrywca,
matematyk, mechanik, anatom, geolog.
Leonardo często był opisywany jako archetyp "człowieka renesansu", którego
wydawałoby się niespożytej ciekawości dorównywała tylko siła jego
kreatywności. Szeroko uważa się go za jednego z największych malarzy
wszech czasów i prawdopodobnie najbardziej wszechstronnie utalentowaną
osobę w historii.

To właśnie talent malarski przysporzył Leonardowi największej
popularności. Dwie z jego prac, Mona Lisa i Ostatnia Wieczerza,
zajmują czołowe miejsca na listach najsławniejszych, najczęściej
imitowanych i wspominanych portretów i dzieł malarstwa. Równie
wielkie znaczenie w historii sztuki ma szkic Leonarda Człowiek
witruwiański.

Włoski malarz i architekt. Był trzecim i najmłodszym
z najsławniejszej trójki genialnych artystów włoskiego
Renesansu - obok Michała Anioła i Leonarda da Vinci.

Do najbardziej znanych dzieł malarskich
Rafaela należy słynna Madonna Sykstyńska.
Została namalowana w latach 1513-14.
Madonna Sykstyńska

Szkoła Ateńska

Również słynne są freski Rafaela w Stanzach
Watykańskich, a zwłaszcza najbardziej z
nich znana i kojarzona z imieniem Rafaela
Szkoła Ateńska.

Niemiecki malarz i grafik, teoretyk sztuki, uważany
jest za najwybitniejszego artystę niemieckiego
renesansu.

Rycerz, śmierć i diabeł, miedzioryt

Święty Hieronim w celi

Najistotniejszą z zasług Dürera jest jego szczególny wkład w rozwój
drzeworytnictwa i miedziorytu. Nadał drzeworytowi rangę
samodzielnego dzieła sztuki plastycznej, doprowadzając go do
poziomu miedziorytu, w którym udało mu się do perfekcji opanować
operowanie światłem.
Tak samo jak drzeworyt, zrewolucjonizował Dürer techniki
miedziorytnicze. Sztychy takie jak Rycerz, śmierć i diabeł, czy
Melancholia I przysporzyły mu sławy w całej Europie.
Melancholia, miedzioryt

MENU

Angielski poeta, dramaturg, aktor. Powszechnie uważany za jednego z
najwybitniejszych pisarzy literatury angielskiej oraz reformatorów teatru
Liczne sztuki tego pisarza, kroniki (Ryszard II, Król Jan), komedie
(Wszystko dobre, co się dobrze kończy, Wiele hałasu o nic) i tragedie
(Romeo i Julia, Hamlet) są uważane za jedne z najlepszych dzieł w swoich
gatunkach, arcydzieła angielskiej literatury.

Renesansowy twórca wywodzący się z Italii. Pisał po
włosku i łacinie.
Jest znany z takich dzieł jak:
Africa - poemat
Canzoniere - tom z utworami napisanymi po włosku
(m. in. "Sonety do Laury")
Sonety do Laury - cykl utworów poświęconej
tajemniczej kobiecie którą zobaczył w kościele w
Awinionie, Laura nigdy go nie znała, miała męża i
dzieci, potem zmarła na chorobę zakaźną;
O sławnych mężach - biografii słynnych Rzymian
Trionfi
De remediis utriusque fortunae
Secretum

TRIONFI

Wybitny poeta polski epoki renesansu, sekretarz królewski.
Dawniej nazywany "ojcem poezji polskiej", dziś - "poetą
egzystencji". Autor licznych fraszek, psalmów i pieśni. Jego
najwybitniejszym dziełem są Treny, które pisał z myślą o swojej
zmarłej córce Urszulce.

Wybitny polski poeta i prozaik epoki renesansu. Był także politykiem
oraz muzykiem i teologiem ewangelickim. Długo uznawany za "ojca
literatury polskiej".
Twórczość Mikołaja Reja jest bogata i różnorodna. Rej jest uważany
za mistrza opisu literackiego. Nazwany jest Brueglem polskiej
literatury, z powodu wyjątkowej wyobraźni malarskiej. Porównywany
jest do Erazma z Rotterdamu, Franciszka Rabelais i Michała de
Montaigne'a.

Urodzony we Włoszech w 1265 roku, a zmarły w
Rawennie we wrześniu 1321 roku. Największym i
najbardziej znanym dziełem Dantego jest oczywiście
Boska komedia powstała w latach 1307-1321, w której
dokonuje on niejako syntezy kultury, myśli i wiedzy
średniowiecznej. Także filozof, polityk i kodyfikator
języka włoskiego.

Najwybitniejszym osiągnięciem literackim
Boccaccia był Dekameron. Na dzieło to składa się
sto nowel, które przez dziesięć dni opowiadane są
przez dziesięć osób - siedem dam i trzech
kawalerów, chcących w ten sposób zabić nudę..
Wśród nowel przeważa tematyka miłosna.
Ich charakter jest zróżnicowany. W swym
dziele Boccaccio opisuje wielką "komedię
ludzką".

Polski pisarz polityczny okresu odrodzenia, znany w owym
czasie również za granicą, sekretarz królewski.
Najbardziej znane jego dzieło to napisane po łacinie
O poprawie Rzeczypospolitej.
Księga poświęcona Kościołowi została przez władze
kościelne uznana za heretycką, dlatego dzieło Frycza
znalazło się na Indeksie ksiąg zakazanych, a pierwsze jej
wydanie ukazało się bez dwóch ostatnich ksiąg.
W dziedzinie polityki Modrzewski postulował silną
władzę centralną z elementami demokracji.
Pisał również renesansowe mowy publicystyczne.

Europejski żeglarz i nawigator
Kapitan wyprawy, która płynęła na trzech okrętach Santa María, Niña i Pinta
pod flagą Kastylii w poszukiwaniu zachodniej drogi morskiej do Indii.
Jako pierwsza w historii nowożytnych odkryć geograficznych pokonała
zwrotnikowy Ocean Atlantycki i 12 października 1492 dotarła do Indii
Zachodnich (Antyli) u wybrzeży Ameryki - kontynentu nieznanego
w ówczesnej Europie.

Podróże Kolumba - oraz rozpowszechniane w całej Europie relacje
z nich (i o nich) - zapoczątkowały trwały proces europejskiej
kolonizacji obu Ameryk oraz wiele istotnych i nieodwracalnych
zmian społecznych, politycznych, ekonomicznych, kulturalnych
i przyrodniczych po obu stronach Atlantyku

Portugalski żeglarz w służbie hiszpańskiej, odkrywca i morski podróżnik.
Wyprawa Magellana jako pierwsza opłynęła glob i jako pierwsza przepłynęła cieśninę
w Ameryce Południowej łączącą Atlantyk i Pacyfik. Członkowie wyprawy byli też
pierwszymi Europejczykami, którzy zauważyli następujące rzeczy:
•"Wielbłąd bez garbu", którym była prawdopodobnie lama lub alpaka
•Czarna "gęś", którą trzeba było obdzierać, a nie skubać – prawdopodobnie pingwin.
•Dwie z naszych najbliższych galaktyk – Obłoki Magellana – widzialne tylko na
południowej półkuli.
•Rozmiar Ziemi był wielokrotnie większy od wszelkich ówczesnych szacunków
naukowych – podróż miała 69 tys. km.

Polski, astronom, matematyk, prawnik, ekonomista, strateg,
lekarz, poeta, astrolog, tłumacz, kanclerz kapituły warmińskiej
od 1511, kanonik warmiński, duchowny katolicki.
Jego najważniejszym dziełem jest De revolutionibus orbium
coelestium – O obrotach sfer niebieskich (pracował nad nim w
latach 1515-1530, ale ukazało się dopiero w 1543 roku w
Norymberdze napisane w języku łacińskim), w którym opisał
heliocentryczną wizję wszechświata w sposób wystarczająco
szczegółowy, by mogła stać się naukowo użyteczna. Ogłoszona
przez niego teoria heliocentryzmu była najważniejszą
rewolucją naukową w dziejach ludzkości od czasów
starożytnych, nazywaną niekiedy przewrotem kopernikańskim

Włoski astronom, astrolog, fizyk i filozof, twórca podstaw nowożytnej fizyki.
Zwolennik heliocentrycznej budowy świata i teorii Mikołaja Kopernika.
Galileusz skonstruował termometr. Wykorzystał w nim zależność gęstości
ciała od temperatury. W 1609 r. Galileusz był jednym z pierwszych, którzy
używali teleskopu do obserwacji gwiazd, planet i księżyca. W 1610 r.
wykorzystując części teleskopu skonstruował ulepszony mikroskop.
Odkrył księżyce Jowisza i w ten sposób udowodnił, że Ziemia nie jest
jedynym ciałem niebieskim we wszechświecie.
Najważniejszym z jego odkryć było odkrycie zjawiska bezwładności.

Niemiecki reformator religijny, teoretyk i inicjator reformacji, mnich augustiański,
doktor teologii. Zapoczątkował Luteranizm - doktryna teologiczna i chrześcijański
ruch reformacyjny.
Podstawę jego nauki stanowi pięć haseł: sola scriptura - jedynie Pismo, solus
Christus - jedynie Chrystus, solum verbum - jedynie Słowo, sola gratia - jedynie
łaska, sola fide - jedynie wiara.
MENU

Róża Lutra

Holenderski filolog, filozof, pedagog, jeden z czołowych humanistów odrodzenia
(książe humanistów), propagator kultury antycznej, pisarz, katolicki duchowny.
W swoich dziełach krytykował przywary społeczne, takie jak przekupstwo,
hipokryzja, rozwiązłe obyczaje kleru. Najsławniejsza jego rozprawa Pochwała
głupoty jest satyrą na ówczesne społeczeństwo. Był zwolennikiem irenizmu
(kierunek dążący do zniwelowania różnic między chrześcijanami i przywrócenia
jedności drogą wzajemnych ustępstw doktrynalnych). Przeciwnik scholastyki
(filozofia głosząca, że każde twierdzenie można udowodnić za pomocą Biblii). W
1516 opracował pierwsze greckie wydanie Nowego Testamentu. Namawiał, aby
Pismo Święte było czytane przez osoby świeckie w języku narodowym.

Filozof, pisarz społeczny i polityczny, historyk i dyplomata florencki,
jedna z kluczowych postaci włoskiego odrodzenia. Jest autorem
słynnego i kontrowersyjnego traktatu o sprawowaniu władzy pt. Książę.
W swych poglądach skupiał się na zadaniach monarchy, który powinien
cieszyć się niczym nie ograniczoną władzą.
Jego pisma znalazły się na kościelnym indeksie ksiąg zakazanych.
MENU


Slide 16

Renesans, czyli odrodzenie, to okres w dziejach literatury i sztuki
europejskiej trwający od połowy XIV w. do końca XVI w.
Najwcześniej rozpoczął się we Włoszech. W Polsce trwał od
drugiej połowy XV w. do początków XVII w. W tym okresie
nastąpił gwałtowny rozkwit literatury i sztuki, a złożyło się na to
wiele czynników, m.in.:
– ogromny wzrost zainteresowania antykiem;
– przemiany polityczne i społeczne;
– ruch reformacyjny;
– mecenat papieski i królewski;
– wynalazek druku i idące za nim upowszechnienie czytelnictwa.

Malarz, rzeźbiarz, poeta i architekt epoki odrodzenia,
jeden z najgenialniejszych artystów plastyków świata.
Autor między innymi fresków w Kaplicy Sykstyńskiej.
Wśród rzeźb najbardziej znane są Pietà i Dawid.
Z dzieł architektonicznych - projekt kopuły bazyliki
świętego Piotra.

Freski na sklepieniu Kaplicy Sykstyńskiej wykonane na zlecenie
papieża Juliusza II przedstawiają sceny ze Starego Testamentu

Cechy charakterystyczne dzieł Michała Anioła to: boskość
i napięcie. W swych pracach umiał wyrazić przez nie stany duszy,
uczucia i emocje. Jego prace charakteryzują się trójwymiarowością,
bogactwem ruchów i gestów oraz dramatyzmem. Cechuje je walka,
ruch, niepokój i cierpienie.

Pietà watykańska – Bazylika św. Piotra

Włoski, renesansowy malarz, architekt, filozof, muzyk, poeta, odkrywca,
matematyk, mechanik, anatom, geolog.
Leonardo często był opisywany jako archetyp "człowieka renesansu", którego
wydawałoby się niespożytej ciekawości dorównywała tylko siła jego
kreatywności. Szeroko uważa się go za jednego z największych malarzy
wszech czasów i prawdopodobnie najbardziej wszechstronnie utalentowaną
osobę w historii.

To właśnie talent malarski przysporzył Leonardowi największej
popularności. Dwie z jego prac, Mona Lisa i Ostatnia Wieczerza,
zajmują czołowe miejsca na listach najsławniejszych, najczęściej
imitowanych i wspominanych portretów i dzieł malarstwa. Równie
wielkie znaczenie w historii sztuki ma szkic Leonarda Człowiek
witruwiański.

Włoski malarz i architekt. Był trzecim i najmłodszym
z najsławniejszej trójki genialnych artystów włoskiego
Renesansu - obok Michała Anioła i Leonarda da Vinci.

Do najbardziej znanych dzieł malarskich
Rafaela należy słynna Madonna Sykstyńska.
Została namalowana w latach 1513-14.
Madonna Sykstyńska

Szkoła Ateńska

Również słynne są freski Rafaela w Stanzach
Watykańskich, a zwłaszcza najbardziej z
nich znana i kojarzona z imieniem Rafaela
Szkoła Ateńska.

Niemiecki malarz i grafik, teoretyk sztuki, uważany
jest za najwybitniejszego artystę niemieckiego
renesansu.

Rycerz, śmierć i diabeł, miedzioryt

Święty Hieronim w celi

Najistotniejszą z zasług Dürera jest jego szczególny wkład w rozwój
drzeworytnictwa i miedziorytu. Nadał drzeworytowi rangę
samodzielnego dzieła sztuki plastycznej, doprowadzając go do
poziomu miedziorytu, w którym udało mu się do perfekcji opanować
operowanie światłem.
Tak samo jak drzeworyt, zrewolucjonizował Dürer techniki
miedziorytnicze. Sztychy takie jak Rycerz, śmierć i diabeł, czy
Melancholia I przysporzyły mu sławy w całej Europie.
Melancholia, miedzioryt

MENU

Angielski poeta, dramaturg, aktor. Powszechnie uważany za jednego z
najwybitniejszych pisarzy literatury angielskiej oraz reformatorów teatru
Liczne sztuki tego pisarza, kroniki (Ryszard II, Król Jan), komedie
(Wszystko dobre, co się dobrze kończy, Wiele hałasu o nic) i tragedie
(Romeo i Julia, Hamlet) są uważane za jedne z najlepszych dzieł w swoich
gatunkach, arcydzieła angielskiej literatury.

Renesansowy twórca wywodzący się z Italii. Pisał po
włosku i łacinie.
Jest znany z takich dzieł jak:
Africa - poemat
Canzoniere - tom z utworami napisanymi po włosku
(m. in. "Sonety do Laury")
Sonety do Laury - cykl utworów poświęconej
tajemniczej kobiecie którą zobaczył w kościele w
Awinionie, Laura nigdy go nie znała, miała męża i
dzieci, potem zmarła na chorobę zakaźną;
O sławnych mężach - biografii słynnych Rzymian
Trionfi
De remediis utriusque fortunae
Secretum

TRIONFI

Wybitny poeta polski epoki renesansu, sekretarz królewski.
Dawniej nazywany "ojcem poezji polskiej", dziś - "poetą
egzystencji". Autor licznych fraszek, psalmów i pieśni. Jego
najwybitniejszym dziełem są Treny, które pisał z myślą o swojej
zmarłej córce Urszulce.

Wybitny polski poeta i prozaik epoki renesansu. Był także politykiem
oraz muzykiem i teologiem ewangelickim. Długo uznawany za "ojca
literatury polskiej".
Twórczość Mikołaja Reja jest bogata i różnorodna. Rej jest uważany
za mistrza opisu literackiego. Nazwany jest Brueglem polskiej
literatury, z powodu wyjątkowej wyobraźni malarskiej. Porównywany
jest do Erazma z Rotterdamu, Franciszka Rabelais i Michała de
Montaigne'a.

Urodzony we Włoszech w 1265 roku, a zmarły w
Rawennie we wrześniu 1321 roku. Największym i
najbardziej znanym dziełem Dantego jest oczywiście
Boska komedia powstała w latach 1307-1321, w której
dokonuje on niejako syntezy kultury, myśli i wiedzy
średniowiecznej. Także filozof, polityk i kodyfikator
języka włoskiego.

Najwybitniejszym osiągnięciem literackim
Boccaccia był Dekameron. Na dzieło to składa się
sto nowel, które przez dziesięć dni opowiadane są
przez dziesięć osób - siedem dam i trzech
kawalerów, chcących w ten sposób zabić nudę..
Wśród nowel przeważa tematyka miłosna.
Ich charakter jest zróżnicowany. W swym
dziele Boccaccio opisuje wielką "komedię
ludzką".

Polski pisarz polityczny okresu odrodzenia, znany w owym
czasie również za granicą, sekretarz królewski.
Najbardziej znane jego dzieło to napisane po łacinie
O poprawie Rzeczypospolitej.
Księga poświęcona Kościołowi została przez władze
kościelne uznana za heretycką, dlatego dzieło Frycza
znalazło się na Indeksie ksiąg zakazanych, a pierwsze jej
wydanie ukazało się bez dwóch ostatnich ksiąg.
W dziedzinie polityki Modrzewski postulował silną
władzę centralną z elementami demokracji.
Pisał również renesansowe mowy publicystyczne.

Europejski żeglarz i nawigator
Kapitan wyprawy, która płynęła na trzech okrętach Santa María, Niña i Pinta
pod flagą Kastylii w poszukiwaniu zachodniej drogi morskiej do Indii.
Jako pierwsza w historii nowożytnych odkryć geograficznych pokonała
zwrotnikowy Ocean Atlantycki i 12 października 1492 dotarła do Indii
Zachodnich (Antyli) u wybrzeży Ameryki - kontynentu nieznanego
w ówczesnej Europie.

Podróże Kolumba - oraz rozpowszechniane w całej Europie relacje
z nich (i o nich) - zapoczątkowały trwały proces europejskiej
kolonizacji obu Ameryk oraz wiele istotnych i nieodwracalnych
zmian społecznych, politycznych, ekonomicznych, kulturalnych
i przyrodniczych po obu stronach Atlantyku

Portugalski żeglarz w służbie hiszpańskiej, odkrywca i morski podróżnik.
Wyprawa Magellana jako pierwsza opłynęła glob i jako pierwsza przepłynęła cieśninę
w Ameryce Południowej łączącą Atlantyk i Pacyfik. Członkowie wyprawy byli też
pierwszymi Europejczykami, którzy zauważyli następujące rzeczy:
•"Wielbłąd bez garbu", którym była prawdopodobnie lama lub alpaka
•Czarna "gęś", którą trzeba było obdzierać, a nie skubać – prawdopodobnie pingwin.
•Dwie z naszych najbliższych galaktyk – Obłoki Magellana – widzialne tylko na
południowej półkuli.
•Rozmiar Ziemi był wielokrotnie większy od wszelkich ówczesnych szacunków
naukowych – podróż miała 69 tys. km.

Polski, astronom, matematyk, prawnik, ekonomista, strateg,
lekarz, poeta, astrolog, tłumacz, kanclerz kapituły warmińskiej
od 1511, kanonik warmiński, duchowny katolicki.
Jego najważniejszym dziełem jest De revolutionibus orbium
coelestium – O obrotach sfer niebieskich (pracował nad nim w
latach 1515-1530, ale ukazało się dopiero w 1543 roku w
Norymberdze napisane w języku łacińskim), w którym opisał
heliocentryczną wizję wszechświata w sposób wystarczająco
szczegółowy, by mogła stać się naukowo użyteczna. Ogłoszona
przez niego teoria heliocentryzmu była najważniejszą
rewolucją naukową w dziejach ludzkości od czasów
starożytnych, nazywaną niekiedy przewrotem kopernikańskim

Włoski astronom, astrolog, fizyk i filozof, twórca podstaw nowożytnej fizyki.
Zwolennik heliocentrycznej budowy świata i teorii Mikołaja Kopernika.
Galileusz skonstruował termometr. Wykorzystał w nim zależność gęstości
ciała od temperatury. W 1609 r. Galileusz był jednym z pierwszych, którzy
używali teleskopu do obserwacji gwiazd, planet i księżyca. W 1610 r.
wykorzystując części teleskopu skonstruował ulepszony mikroskop.
Odkrył księżyce Jowisza i w ten sposób udowodnił, że Ziemia nie jest
jedynym ciałem niebieskim we wszechświecie.
Najważniejszym z jego odkryć było odkrycie zjawiska bezwładności.

Niemiecki reformator religijny, teoretyk i inicjator reformacji, mnich augustiański,
doktor teologii. Zapoczątkował Luteranizm - doktryna teologiczna i chrześcijański
ruch reformacyjny.
Podstawę jego nauki stanowi pięć haseł: sola scriptura - jedynie Pismo, solus
Christus - jedynie Chrystus, solum verbum - jedynie Słowo, sola gratia - jedynie
łaska, sola fide - jedynie wiara.
MENU

Róża Lutra

Holenderski filolog, filozof, pedagog, jeden z czołowych humanistów odrodzenia
(książe humanistów), propagator kultury antycznej, pisarz, katolicki duchowny.
W swoich dziełach krytykował przywary społeczne, takie jak przekupstwo,
hipokryzja, rozwiązłe obyczaje kleru. Najsławniejsza jego rozprawa Pochwała
głupoty jest satyrą na ówczesne społeczeństwo. Był zwolennikiem irenizmu
(kierunek dążący do zniwelowania różnic między chrześcijanami i przywrócenia
jedności drogą wzajemnych ustępstw doktrynalnych). Przeciwnik scholastyki
(filozofia głosząca, że każde twierdzenie można udowodnić za pomocą Biblii). W
1516 opracował pierwsze greckie wydanie Nowego Testamentu. Namawiał, aby
Pismo Święte było czytane przez osoby świeckie w języku narodowym.

Filozof, pisarz społeczny i polityczny, historyk i dyplomata florencki,
jedna z kluczowych postaci włoskiego odrodzenia. Jest autorem
słynnego i kontrowersyjnego traktatu o sprawowaniu władzy pt. Książę.
W swych poglądach skupiał się na zadaniach monarchy, który powinien
cieszyć się niczym nie ograniczoną władzą.
Jego pisma znalazły się na kościelnym indeksie ksiąg zakazanych.
MENU


Slide 17

Renesans, czyli odrodzenie, to okres w dziejach literatury i sztuki
europejskiej trwający od połowy XIV w. do końca XVI w.
Najwcześniej rozpoczął się we Włoszech. W Polsce trwał od
drugiej połowy XV w. do początków XVII w. W tym okresie
nastąpił gwałtowny rozkwit literatury i sztuki, a złożyło się na to
wiele czynników, m.in.:
– ogromny wzrost zainteresowania antykiem;
– przemiany polityczne i społeczne;
– ruch reformacyjny;
– mecenat papieski i królewski;
– wynalazek druku i idące za nim upowszechnienie czytelnictwa.

Malarz, rzeźbiarz, poeta i architekt epoki odrodzenia,
jeden z najgenialniejszych artystów plastyków świata.
Autor między innymi fresków w Kaplicy Sykstyńskiej.
Wśród rzeźb najbardziej znane są Pietà i Dawid.
Z dzieł architektonicznych - projekt kopuły bazyliki
świętego Piotra.

Freski na sklepieniu Kaplicy Sykstyńskiej wykonane na zlecenie
papieża Juliusza II przedstawiają sceny ze Starego Testamentu

Cechy charakterystyczne dzieł Michała Anioła to: boskość
i napięcie. W swych pracach umiał wyrazić przez nie stany duszy,
uczucia i emocje. Jego prace charakteryzują się trójwymiarowością,
bogactwem ruchów i gestów oraz dramatyzmem. Cechuje je walka,
ruch, niepokój i cierpienie.

Pietà watykańska – Bazylika św. Piotra

Włoski, renesansowy malarz, architekt, filozof, muzyk, poeta, odkrywca,
matematyk, mechanik, anatom, geolog.
Leonardo często był opisywany jako archetyp "człowieka renesansu", którego
wydawałoby się niespożytej ciekawości dorównywała tylko siła jego
kreatywności. Szeroko uważa się go za jednego z największych malarzy
wszech czasów i prawdopodobnie najbardziej wszechstronnie utalentowaną
osobę w historii.

To właśnie talent malarski przysporzył Leonardowi największej
popularności. Dwie z jego prac, Mona Lisa i Ostatnia Wieczerza,
zajmują czołowe miejsca na listach najsławniejszych, najczęściej
imitowanych i wspominanych portretów i dzieł malarstwa. Równie
wielkie znaczenie w historii sztuki ma szkic Leonarda Człowiek
witruwiański.

Włoski malarz i architekt. Był trzecim i najmłodszym
z najsławniejszej trójki genialnych artystów włoskiego
Renesansu - obok Michała Anioła i Leonarda da Vinci.

Do najbardziej znanych dzieł malarskich
Rafaela należy słynna Madonna Sykstyńska.
Została namalowana w latach 1513-14.
Madonna Sykstyńska

Szkoła Ateńska

Również słynne są freski Rafaela w Stanzach
Watykańskich, a zwłaszcza najbardziej z
nich znana i kojarzona z imieniem Rafaela
Szkoła Ateńska.

Niemiecki malarz i grafik, teoretyk sztuki, uważany
jest za najwybitniejszego artystę niemieckiego
renesansu.

Rycerz, śmierć i diabeł, miedzioryt

Święty Hieronim w celi

Najistotniejszą z zasług Dürera jest jego szczególny wkład w rozwój
drzeworytnictwa i miedziorytu. Nadał drzeworytowi rangę
samodzielnego dzieła sztuki plastycznej, doprowadzając go do
poziomu miedziorytu, w którym udało mu się do perfekcji opanować
operowanie światłem.
Tak samo jak drzeworyt, zrewolucjonizował Dürer techniki
miedziorytnicze. Sztychy takie jak Rycerz, śmierć i diabeł, czy
Melancholia I przysporzyły mu sławy w całej Europie.
Melancholia, miedzioryt

MENU

Angielski poeta, dramaturg, aktor. Powszechnie uważany za jednego z
najwybitniejszych pisarzy literatury angielskiej oraz reformatorów teatru
Liczne sztuki tego pisarza, kroniki (Ryszard II, Król Jan), komedie
(Wszystko dobre, co się dobrze kończy, Wiele hałasu o nic) i tragedie
(Romeo i Julia, Hamlet) są uważane za jedne z najlepszych dzieł w swoich
gatunkach, arcydzieła angielskiej literatury.

Renesansowy twórca wywodzący się z Italii. Pisał po
włosku i łacinie.
Jest znany z takich dzieł jak:
Africa - poemat
Canzoniere - tom z utworami napisanymi po włosku
(m. in. "Sonety do Laury")
Sonety do Laury - cykl utworów poświęconej
tajemniczej kobiecie którą zobaczył w kościele w
Awinionie, Laura nigdy go nie znała, miała męża i
dzieci, potem zmarła na chorobę zakaźną;
O sławnych mężach - biografii słynnych Rzymian
Trionfi
De remediis utriusque fortunae
Secretum

TRIONFI

Wybitny poeta polski epoki renesansu, sekretarz królewski.
Dawniej nazywany "ojcem poezji polskiej", dziś - "poetą
egzystencji". Autor licznych fraszek, psalmów i pieśni. Jego
najwybitniejszym dziełem są Treny, które pisał z myślą o swojej
zmarłej córce Urszulce.

Wybitny polski poeta i prozaik epoki renesansu. Był także politykiem
oraz muzykiem i teologiem ewangelickim. Długo uznawany za "ojca
literatury polskiej".
Twórczość Mikołaja Reja jest bogata i różnorodna. Rej jest uważany
za mistrza opisu literackiego. Nazwany jest Brueglem polskiej
literatury, z powodu wyjątkowej wyobraźni malarskiej. Porównywany
jest do Erazma z Rotterdamu, Franciszka Rabelais i Michała de
Montaigne'a.

Urodzony we Włoszech w 1265 roku, a zmarły w
Rawennie we wrześniu 1321 roku. Największym i
najbardziej znanym dziełem Dantego jest oczywiście
Boska komedia powstała w latach 1307-1321, w której
dokonuje on niejako syntezy kultury, myśli i wiedzy
średniowiecznej. Także filozof, polityk i kodyfikator
języka włoskiego.

Najwybitniejszym osiągnięciem literackim
Boccaccia był Dekameron. Na dzieło to składa się
sto nowel, które przez dziesięć dni opowiadane są
przez dziesięć osób - siedem dam i trzech
kawalerów, chcących w ten sposób zabić nudę..
Wśród nowel przeważa tematyka miłosna.
Ich charakter jest zróżnicowany. W swym
dziele Boccaccio opisuje wielką "komedię
ludzką".

Polski pisarz polityczny okresu odrodzenia, znany w owym
czasie również za granicą, sekretarz królewski.
Najbardziej znane jego dzieło to napisane po łacinie
O poprawie Rzeczypospolitej.
Księga poświęcona Kościołowi została przez władze
kościelne uznana za heretycką, dlatego dzieło Frycza
znalazło się na Indeksie ksiąg zakazanych, a pierwsze jej
wydanie ukazało się bez dwóch ostatnich ksiąg.
W dziedzinie polityki Modrzewski postulował silną
władzę centralną z elementami demokracji.
Pisał również renesansowe mowy publicystyczne.

Europejski żeglarz i nawigator
Kapitan wyprawy, która płynęła na trzech okrętach Santa María, Niña i Pinta
pod flagą Kastylii w poszukiwaniu zachodniej drogi morskiej do Indii.
Jako pierwsza w historii nowożytnych odkryć geograficznych pokonała
zwrotnikowy Ocean Atlantycki i 12 października 1492 dotarła do Indii
Zachodnich (Antyli) u wybrzeży Ameryki - kontynentu nieznanego
w ówczesnej Europie.

Podróże Kolumba - oraz rozpowszechniane w całej Europie relacje
z nich (i o nich) - zapoczątkowały trwały proces europejskiej
kolonizacji obu Ameryk oraz wiele istotnych i nieodwracalnych
zmian społecznych, politycznych, ekonomicznych, kulturalnych
i przyrodniczych po obu stronach Atlantyku

Portugalski żeglarz w służbie hiszpańskiej, odkrywca i morski podróżnik.
Wyprawa Magellana jako pierwsza opłynęła glob i jako pierwsza przepłynęła cieśninę
w Ameryce Południowej łączącą Atlantyk i Pacyfik. Członkowie wyprawy byli też
pierwszymi Europejczykami, którzy zauważyli następujące rzeczy:
•"Wielbłąd bez garbu", którym była prawdopodobnie lama lub alpaka
•Czarna "gęś", którą trzeba było obdzierać, a nie skubać – prawdopodobnie pingwin.
•Dwie z naszych najbliższych galaktyk – Obłoki Magellana – widzialne tylko na
południowej półkuli.
•Rozmiar Ziemi był wielokrotnie większy od wszelkich ówczesnych szacunków
naukowych – podróż miała 69 tys. km.

Polski, astronom, matematyk, prawnik, ekonomista, strateg,
lekarz, poeta, astrolog, tłumacz, kanclerz kapituły warmińskiej
od 1511, kanonik warmiński, duchowny katolicki.
Jego najważniejszym dziełem jest De revolutionibus orbium
coelestium – O obrotach sfer niebieskich (pracował nad nim w
latach 1515-1530, ale ukazało się dopiero w 1543 roku w
Norymberdze napisane w języku łacińskim), w którym opisał
heliocentryczną wizję wszechświata w sposób wystarczająco
szczegółowy, by mogła stać się naukowo użyteczna. Ogłoszona
przez niego teoria heliocentryzmu była najważniejszą
rewolucją naukową w dziejach ludzkości od czasów
starożytnych, nazywaną niekiedy przewrotem kopernikańskim

Włoski astronom, astrolog, fizyk i filozof, twórca podstaw nowożytnej fizyki.
Zwolennik heliocentrycznej budowy świata i teorii Mikołaja Kopernika.
Galileusz skonstruował termometr. Wykorzystał w nim zależność gęstości
ciała od temperatury. W 1609 r. Galileusz był jednym z pierwszych, którzy
używali teleskopu do obserwacji gwiazd, planet i księżyca. W 1610 r.
wykorzystując części teleskopu skonstruował ulepszony mikroskop.
Odkrył księżyce Jowisza i w ten sposób udowodnił, że Ziemia nie jest
jedynym ciałem niebieskim we wszechświecie.
Najważniejszym z jego odkryć było odkrycie zjawiska bezwładności.

Niemiecki reformator religijny, teoretyk i inicjator reformacji, mnich augustiański,
doktor teologii. Zapoczątkował Luteranizm - doktryna teologiczna i chrześcijański
ruch reformacyjny.
Podstawę jego nauki stanowi pięć haseł: sola scriptura - jedynie Pismo, solus
Christus - jedynie Chrystus, solum verbum - jedynie Słowo, sola gratia - jedynie
łaska, sola fide - jedynie wiara.
MENU

Róża Lutra

Holenderski filolog, filozof, pedagog, jeden z czołowych humanistów odrodzenia
(książe humanistów), propagator kultury antycznej, pisarz, katolicki duchowny.
W swoich dziełach krytykował przywary społeczne, takie jak przekupstwo,
hipokryzja, rozwiązłe obyczaje kleru. Najsławniejsza jego rozprawa Pochwała
głupoty jest satyrą na ówczesne społeczeństwo. Był zwolennikiem irenizmu
(kierunek dążący do zniwelowania różnic między chrześcijanami i przywrócenia
jedności drogą wzajemnych ustępstw doktrynalnych). Przeciwnik scholastyki
(filozofia głosząca, że każde twierdzenie można udowodnić za pomocą Biblii). W
1516 opracował pierwsze greckie wydanie Nowego Testamentu. Namawiał, aby
Pismo Święte było czytane przez osoby świeckie w języku narodowym.

Filozof, pisarz społeczny i polityczny, historyk i dyplomata florencki,
jedna z kluczowych postaci włoskiego odrodzenia. Jest autorem
słynnego i kontrowersyjnego traktatu o sprawowaniu władzy pt. Książę.
W swych poglądach skupiał się na zadaniach monarchy, który powinien
cieszyć się niczym nie ograniczoną władzą.
Jego pisma znalazły się na kościelnym indeksie ksiąg zakazanych.
MENU


Slide 18

Renesans, czyli odrodzenie, to okres w dziejach literatury i sztuki
europejskiej trwający od połowy XIV w. do końca XVI w.
Najwcześniej rozpoczął się we Włoszech. W Polsce trwał od
drugiej połowy XV w. do początków XVII w. W tym okresie
nastąpił gwałtowny rozkwit literatury i sztuki, a złożyło się na to
wiele czynników, m.in.:
– ogromny wzrost zainteresowania antykiem;
– przemiany polityczne i społeczne;
– ruch reformacyjny;
– mecenat papieski i królewski;
– wynalazek druku i idące za nim upowszechnienie czytelnictwa.

Malarz, rzeźbiarz, poeta i architekt epoki odrodzenia,
jeden z najgenialniejszych artystów plastyków świata.
Autor między innymi fresków w Kaplicy Sykstyńskiej.
Wśród rzeźb najbardziej znane są Pietà i Dawid.
Z dzieł architektonicznych - projekt kopuły bazyliki
świętego Piotra.

Freski na sklepieniu Kaplicy Sykstyńskiej wykonane na zlecenie
papieża Juliusza II przedstawiają sceny ze Starego Testamentu

Cechy charakterystyczne dzieł Michała Anioła to: boskość
i napięcie. W swych pracach umiał wyrazić przez nie stany duszy,
uczucia i emocje. Jego prace charakteryzują się trójwymiarowością,
bogactwem ruchów i gestów oraz dramatyzmem. Cechuje je walka,
ruch, niepokój i cierpienie.

Pietà watykańska – Bazylika św. Piotra

Włoski, renesansowy malarz, architekt, filozof, muzyk, poeta, odkrywca,
matematyk, mechanik, anatom, geolog.
Leonardo często był opisywany jako archetyp "człowieka renesansu", którego
wydawałoby się niespożytej ciekawości dorównywała tylko siła jego
kreatywności. Szeroko uważa się go za jednego z największych malarzy
wszech czasów i prawdopodobnie najbardziej wszechstronnie utalentowaną
osobę w historii.

To właśnie talent malarski przysporzył Leonardowi największej
popularności. Dwie z jego prac, Mona Lisa i Ostatnia Wieczerza,
zajmują czołowe miejsca na listach najsławniejszych, najczęściej
imitowanych i wspominanych portretów i dzieł malarstwa. Równie
wielkie znaczenie w historii sztuki ma szkic Leonarda Człowiek
witruwiański.

Włoski malarz i architekt. Był trzecim i najmłodszym
z najsławniejszej trójki genialnych artystów włoskiego
Renesansu - obok Michała Anioła i Leonarda da Vinci.

Do najbardziej znanych dzieł malarskich
Rafaela należy słynna Madonna Sykstyńska.
Została namalowana w latach 1513-14.
Madonna Sykstyńska

Szkoła Ateńska

Również słynne są freski Rafaela w Stanzach
Watykańskich, a zwłaszcza najbardziej z
nich znana i kojarzona z imieniem Rafaela
Szkoła Ateńska.

Niemiecki malarz i grafik, teoretyk sztuki, uważany
jest za najwybitniejszego artystę niemieckiego
renesansu.

Rycerz, śmierć i diabeł, miedzioryt

Święty Hieronim w celi

Najistotniejszą z zasług Dürera jest jego szczególny wkład w rozwój
drzeworytnictwa i miedziorytu. Nadał drzeworytowi rangę
samodzielnego dzieła sztuki plastycznej, doprowadzając go do
poziomu miedziorytu, w którym udało mu się do perfekcji opanować
operowanie światłem.
Tak samo jak drzeworyt, zrewolucjonizował Dürer techniki
miedziorytnicze. Sztychy takie jak Rycerz, śmierć i diabeł, czy
Melancholia I przysporzyły mu sławy w całej Europie.
Melancholia, miedzioryt

MENU

Angielski poeta, dramaturg, aktor. Powszechnie uważany za jednego z
najwybitniejszych pisarzy literatury angielskiej oraz reformatorów teatru
Liczne sztuki tego pisarza, kroniki (Ryszard II, Król Jan), komedie
(Wszystko dobre, co się dobrze kończy, Wiele hałasu o nic) i tragedie
(Romeo i Julia, Hamlet) są uważane za jedne z najlepszych dzieł w swoich
gatunkach, arcydzieła angielskiej literatury.

Renesansowy twórca wywodzący się z Italii. Pisał po
włosku i łacinie.
Jest znany z takich dzieł jak:
Africa - poemat
Canzoniere - tom z utworami napisanymi po włosku
(m. in. "Sonety do Laury")
Sonety do Laury - cykl utworów poświęconej
tajemniczej kobiecie którą zobaczył w kościele w
Awinionie, Laura nigdy go nie znała, miała męża i
dzieci, potem zmarła na chorobę zakaźną;
O sławnych mężach - biografii słynnych Rzymian
Trionfi
De remediis utriusque fortunae
Secretum

TRIONFI

Wybitny poeta polski epoki renesansu, sekretarz królewski.
Dawniej nazywany "ojcem poezji polskiej", dziś - "poetą
egzystencji". Autor licznych fraszek, psalmów i pieśni. Jego
najwybitniejszym dziełem są Treny, które pisał z myślą o swojej
zmarłej córce Urszulce.

Wybitny polski poeta i prozaik epoki renesansu. Był także politykiem
oraz muzykiem i teologiem ewangelickim. Długo uznawany za "ojca
literatury polskiej".
Twórczość Mikołaja Reja jest bogata i różnorodna. Rej jest uważany
za mistrza opisu literackiego. Nazwany jest Brueglem polskiej
literatury, z powodu wyjątkowej wyobraźni malarskiej. Porównywany
jest do Erazma z Rotterdamu, Franciszka Rabelais i Michała de
Montaigne'a.

Urodzony we Włoszech w 1265 roku, a zmarły w
Rawennie we wrześniu 1321 roku. Największym i
najbardziej znanym dziełem Dantego jest oczywiście
Boska komedia powstała w latach 1307-1321, w której
dokonuje on niejako syntezy kultury, myśli i wiedzy
średniowiecznej. Także filozof, polityk i kodyfikator
języka włoskiego.

Najwybitniejszym osiągnięciem literackim
Boccaccia był Dekameron. Na dzieło to składa się
sto nowel, które przez dziesięć dni opowiadane są
przez dziesięć osób - siedem dam i trzech
kawalerów, chcących w ten sposób zabić nudę..
Wśród nowel przeważa tematyka miłosna.
Ich charakter jest zróżnicowany. W swym
dziele Boccaccio opisuje wielką "komedię
ludzką".

Polski pisarz polityczny okresu odrodzenia, znany w owym
czasie również za granicą, sekretarz królewski.
Najbardziej znane jego dzieło to napisane po łacinie
O poprawie Rzeczypospolitej.
Księga poświęcona Kościołowi została przez władze
kościelne uznana za heretycką, dlatego dzieło Frycza
znalazło się na Indeksie ksiąg zakazanych, a pierwsze jej
wydanie ukazało się bez dwóch ostatnich ksiąg.
W dziedzinie polityki Modrzewski postulował silną
władzę centralną z elementami demokracji.
Pisał również renesansowe mowy publicystyczne.

Europejski żeglarz i nawigator
Kapitan wyprawy, która płynęła na trzech okrętach Santa María, Niña i Pinta
pod flagą Kastylii w poszukiwaniu zachodniej drogi morskiej do Indii.
Jako pierwsza w historii nowożytnych odkryć geograficznych pokonała
zwrotnikowy Ocean Atlantycki i 12 października 1492 dotarła do Indii
Zachodnich (Antyli) u wybrzeży Ameryki - kontynentu nieznanego
w ówczesnej Europie.

Podróże Kolumba - oraz rozpowszechniane w całej Europie relacje
z nich (i o nich) - zapoczątkowały trwały proces europejskiej
kolonizacji obu Ameryk oraz wiele istotnych i nieodwracalnych
zmian społecznych, politycznych, ekonomicznych, kulturalnych
i przyrodniczych po obu stronach Atlantyku

Portugalski żeglarz w służbie hiszpańskiej, odkrywca i morski podróżnik.
Wyprawa Magellana jako pierwsza opłynęła glob i jako pierwsza przepłynęła cieśninę
w Ameryce Południowej łączącą Atlantyk i Pacyfik. Członkowie wyprawy byli też
pierwszymi Europejczykami, którzy zauważyli następujące rzeczy:
•"Wielbłąd bez garbu", którym była prawdopodobnie lama lub alpaka
•Czarna "gęś", którą trzeba było obdzierać, a nie skubać – prawdopodobnie pingwin.
•Dwie z naszych najbliższych galaktyk – Obłoki Magellana – widzialne tylko na
południowej półkuli.
•Rozmiar Ziemi był wielokrotnie większy od wszelkich ówczesnych szacunków
naukowych – podróż miała 69 tys. km.

Polski, astronom, matematyk, prawnik, ekonomista, strateg,
lekarz, poeta, astrolog, tłumacz, kanclerz kapituły warmińskiej
od 1511, kanonik warmiński, duchowny katolicki.
Jego najważniejszym dziełem jest De revolutionibus orbium
coelestium – O obrotach sfer niebieskich (pracował nad nim w
latach 1515-1530, ale ukazało się dopiero w 1543 roku w
Norymberdze napisane w języku łacińskim), w którym opisał
heliocentryczną wizję wszechświata w sposób wystarczająco
szczegółowy, by mogła stać się naukowo użyteczna. Ogłoszona
przez niego teoria heliocentryzmu była najważniejszą
rewolucją naukową w dziejach ludzkości od czasów
starożytnych, nazywaną niekiedy przewrotem kopernikańskim

Włoski astronom, astrolog, fizyk i filozof, twórca podstaw nowożytnej fizyki.
Zwolennik heliocentrycznej budowy świata i teorii Mikołaja Kopernika.
Galileusz skonstruował termometr. Wykorzystał w nim zależność gęstości
ciała od temperatury. W 1609 r. Galileusz był jednym z pierwszych, którzy
używali teleskopu do obserwacji gwiazd, planet i księżyca. W 1610 r.
wykorzystując części teleskopu skonstruował ulepszony mikroskop.
Odkrył księżyce Jowisza i w ten sposób udowodnił, że Ziemia nie jest
jedynym ciałem niebieskim we wszechświecie.
Najważniejszym z jego odkryć było odkrycie zjawiska bezwładności.

Niemiecki reformator religijny, teoretyk i inicjator reformacji, mnich augustiański,
doktor teologii. Zapoczątkował Luteranizm - doktryna teologiczna i chrześcijański
ruch reformacyjny.
Podstawę jego nauki stanowi pięć haseł: sola scriptura - jedynie Pismo, solus
Christus - jedynie Chrystus, solum verbum - jedynie Słowo, sola gratia - jedynie
łaska, sola fide - jedynie wiara.
MENU

Róża Lutra

Holenderski filolog, filozof, pedagog, jeden z czołowych humanistów odrodzenia
(książe humanistów), propagator kultury antycznej, pisarz, katolicki duchowny.
W swoich dziełach krytykował przywary społeczne, takie jak przekupstwo,
hipokryzja, rozwiązłe obyczaje kleru. Najsławniejsza jego rozprawa Pochwała
głupoty jest satyrą na ówczesne społeczeństwo. Był zwolennikiem irenizmu
(kierunek dążący do zniwelowania różnic między chrześcijanami i przywrócenia
jedności drogą wzajemnych ustępstw doktrynalnych). Przeciwnik scholastyki
(filozofia głosząca, że każde twierdzenie można udowodnić za pomocą Biblii). W
1516 opracował pierwsze greckie wydanie Nowego Testamentu. Namawiał, aby
Pismo Święte było czytane przez osoby świeckie w języku narodowym.

Filozof, pisarz społeczny i polityczny, historyk i dyplomata florencki,
jedna z kluczowych postaci włoskiego odrodzenia. Jest autorem
słynnego i kontrowersyjnego traktatu o sprawowaniu władzy pt. Książę.
W swych poglądach skupiał się na zadaniach monarchy, który powinien
cieszyć się niczym nie ograniczoną władzą.
Jego pisma znalazły się na kościelnym indeksie ksiąg zakazanych.
MENU


Slide 19

Renesans, czyli odrodzenie, to okres w dziejach literatury i sztuki
europejskiej trwający od połowy XIV w. do końca XVI w.
Najwcześniej rozpoczął się we Włoszech. W Polsce trwał od
drugiej połowy XV w. do początków XVII w. W tym okresie
nastąpił gwałtowny rozkwit literatury i sztuki, a złożyło się na to
wiele czynników, m.in.:
– ogromny wzrost zainteresowania antykiem;
– przemiany polityczne i społeczne;
– ruch reformacyjny;
– mecenat papieski i królewski;
– wynalazek druku i idące za nim upowszechnienie czytelnictwa.

Malarz, rzeźbiarz, poeta i architekt epoki odrodzenia,
jeden z najgenialniejszych artystów plastyków świata.
Autor między innymi fresków w Kaplicy Sykstyńskiej.
Wśród rzeźb najbardziej znane są Pietà i Dawid.
Z dzieł architektonicznych - projekt kopuły bazyliki
świętego Piotra.

Freski na sklepieniu Kaplicy Sykstyńskiej wykonane na zlecenie
papieża Juliusza II przedstawiają sceny ze Starego Testamentu

Cechy charakterystyczne dzieł Michała Anioła to: boskość
i napięcie. W swych pracach umiał wyrazić przez nie stany duszy,
uczucia i emocje. Jego prace charakteryzują się trójwymiarowością,
bogactwem ruchów i gestów oraz dramatyzmem. Cechuje je walka,
ruch, niepokój i cierpienie.

Pietà watykańska – Bazylika św. Piotra

Włoski, renesansowy malarz, architekt, filozof, muzyk, poeta, odkrywca,
matematyk, mechanik, anatom, geolog.
Leonardo często był opisywany jako archetyp "człowieka renesansu", którego
wydawałoby się niespożytej ciekawości dorównywała tylko siła jego
kreatywności. Szeroko uważa się go za jednego z największych malarzy
wszech czasów i prawdopodobnie najbardziej wszechstronnie utalentowaną
osobę w historii.

To właśnie talent malarski przysporzył Leonardowi największej
popularności. Dwie z jego prac, Mona Lisa i Ostatnia Wieczerza,
zajmują czołowe miejsca na listach najsławniejszych, najczęściej
imitowanych i wspominanych portretów i dzieł malarstwa. Równie
wielkie znaczenie w historii sztuki ma szkic Leonarda Człowiek
witruwiański.

Włoski malarz i architekt. Był trzecim i najmłodszym
z najsławniejszej trójki genialnych artystów włoskiego
Renesansu - obok Michała Anioła i Leonarda da Vinci.

Do najbardziej znanych dzieł malarskich
Rafaela należy słynna Madonna Sykstyńska.
Została namalowana w latach 1513-14.
Madonna Sykstyńska

Szkoła Ateńska

Również słynne są freski Rafaela w Stanzach
Watykańskich, a zwłaszcza najbardziej z
nich znana i kojarzona z imieniem Rafaela
Szkoła Ateńska.

Niemiecki malarz i grafik, teoretyk sztuki, uważany
jest za najwybitniejszego artystę niemieckiego
renesansu.

Rycerz, śmierć i diabeł, miedzioryt

Święty Hieronim w celi

Najistotniejszą z zasług Dürera jest jego szczególny wkład w rozwój
drzeworytnictwa i miedziorytu. Nadał drzeworytowi rangę
samodzielnego dzieła sztuki plastycznej, doprowadzając go do
poziomu miedziorytu, w którym udało mu się do perfekcji opanować
operowanie światłem.
Tak samo jak drzeworyt, zrewolucjonizował Dürer techniki
miedziorytnicze. Sztychy takie jak Rycerz, śmierć i diabeł, czy
Melancholia I przysporzyły mu sławy w całej Europie.
Melancholia, miedzioryt

MENU

Angielski poeta, dramaturg, aktor. Powszechnie uważany za jednego z
najwybitniejszych pisarzy literatury angielskiej oraz reformatorów teatru
Liczne sztuki tego pisarza, kroniki (Ryszard II, Król Jan), komedie
(Wszystko dobre, co się dobrze kończy, Wiele hałasu o nic) i tragedie
(Romeo i Julia, Hamlet) są uważane za jedne z najlepszych dzieł w swoich
gatunkach, arcydzieła angielskiej literatury.

Renesansowy twórca wywodzący się z Italii. Pisał po
włosku i łacinie.
Jest znany z takich dzieł jak:
Africa - poemat
Canzoniere - tom z utworami napisanymi po włosku
(m. in. "Sonety do Laury")
Sonety do Laury - cykl utworów poświęconej
tajemniczej kobiecie którą zobaczył w kościele w
Awinionie, Laura nigdy go nie znała, miała męża i
dzieci, potem zmarła na chorobę zakaźną;
O sławnych mężach - biografii słynnych Rzymian
Trionfi
De remediis utriusque fortunae
Secretum

TRIONFI

Wybitny poeta polski epoki renesansu, sekretarz królewski.
Dawniej nazywany "ojcem poezji polskiej", dziś - "poetą
egzystencji". Autor licznych fraszek, psalmów i pieśni. Jego
najwybitniejszym dziełem są Treny, które pisał z myślą o swojej
zmarłej córce Urszulce.

Wybitny polski poeta i prozaik epoki renesansu. Był także politykiem
oraz muzykiem i teologiem ewangelickim. Długo uznawany za "ojca
literatury polskiej".
Twórczość Mikołaja Reja jest bogata i różnorodna. Rej jest uważany
za mistrza opisu literackiego. Nazwany jest Brueglem polskiej
literatury, z powodu wyjątkowej wyobraźni malarskiej. Porównywany
jest do Erazma z Rotterdamu, Franciszka Rabelais i Michała de
Montaigne'a.

Urodzony we Włoszech w 1265 roku, a zmarły w
Rawennie we wrześniu 1321 roku. Największym i
najbardziej znanym dziełem Dantego jest oczywiście
Boska komedia powstała w latach 1307-1321, w której
dokonuje on niejako syntezy kultury, myśli i wiedzy
średniowiecznej. Także filozof, polityk i kodyfikator
języka włoskiego.

Najwybitniejszym osiągnięciem literackim
Boccaccia był Dekameron. Na dzieło to składa się
sto nowel, które przez dziesięć dni opowiadane są
przez dziesięć osób - siedem dam i trzech
kawalerów, chcących w ten sposób zabić nudę..
Wśród nowel przeważa tematyka miłosna.
Ich charakter jest zróżnicowany. W swym
dziele Boccaccio opisuje wielką "komedię
ludzką".

Polski pisarz polityczny okresu odrodzenia, znany w owym
czasie również za granicą, sekretarz królewski.
Najbardziej znane jego dzieło to napisane po łacinie
O poprawie Rzeczypospolitej.
Księga poświęcona Kościołowi została przez władze
kościelne uznana za heretycką, dlatego dzieło Frycza
znalazło się na Indeksie ksiąg zakazanych, a pierwsze jej
wydanie ukazało się bez dwóch ostatnich ksiąg.
W dziedzinie polityki Modrzewski postulował silną
władzę centralną z elementami demokracji.
Pisał również renesansowe mowy publicystyczne.

Europejski żeglarz i nawigator
Kapitan wyprawy, która płynęła na trzech okrętach Santa María, Niña i Pinta
pod flagą Kastylii w poszukiwaniu zachodniej drogi morskiej do Indii.
Jako pierwsza w historii nowożytnych odkryć geograficznych pokonała
zwrotnikowy Ocean Atlantycki i 12 października 1492 dotarła do Indii
Zachodnich (Antyli) u wybrzeży Ameryki - kontynentu nieznanego
w ówczesnej Europie.

Podróże Kolumba - oraz rozpowszechniane w całej Europie relacje
z nich (i o nich) - zapoczątkowały trwały proces europejskiej
kolonizacji obu Ameryk oraz wiele istotnych i nieodwracalnych
zmian społecznych, politycznych, ekonomicznych, kulturalnych
i przyrodniczych po obu stronach Atlantyku

Portugalski żeglarz w służbie hiszpańskiej, odkrywca i morski podróżnik.
Wyprawa Magellana jako pierwsza opłynęła glob i jako pierwsza przepłynęła cieśninę
w Ameryce Południowej łączącą Atlantyk i Pacyfik. Członkowie wyprawy byli też
pierwszymi Europejczykami, którzy zauważyli następujące rzeczy:
•"Wielbłąd bez garbu", którym była prawdopodobnie lama lub alpaka
•Czarna "gęś", którą trzeba było obdzierać, a nie skubać – prawdopodobnie pingwin.
•Dwie z naszych najbliższych galaktyk – Obłoki Magellana – widzialne tylko na
południowej półkuli.
•Rozmiar Ziemi był wielokrotnie większy od wszelkich ówczesnych szacunków
naukowych – podróż miała 69 tys. km.

Polski, astronom, matematyk, prawnik, ekonomista, strateg,
lekarz, poeta, astrolog, tłumacz, kanclerz kapituły warmińskiej
od 1511, kanonik warmiński, duchowny katolicki.
Jego najważniejszym dziełem jest De revolutionibus orbium
coelestium – O obrotach sfer niebieskich (pracował nad nim w
latach 1515-1530, ale ukazało się dopiero w 1543 roku w
Norymberdze napisane w języku łacińskim), w którym opisał
heliocentryczną wizję wszechświata w sposób wystarczająco
szczegółowy, by mogła stać się naukowo użyteczna. Ogłoszona
przez niego teoria heliocentryzmu była najważniejszą
rewolucją naukową w dziejach ludzkości od czasów
starożytnych, nazywaną niekiedy przewrotem kopernikańskim

Włoski astronom, astrolog, fizyk i filozof, twórca podstaw nowożytnej fizyki.
Zwolennik heliocentrycznej budowy świata i teorii Mikołaja Kopernika.
Galileusz skonstruował termometr. Wykorzystał w nim zależność gęstości
ciała od temperatury. W 1609 r. Galileusz był jednym z pierwszych, którzy
używali teleskopu do obserwacji gwiazd, planet i księżyca. W 1610 r.
wykorzystując części teleskopu skonstruował ulepszony mikroskop.
Odkrył księżyce Jowisza i w ten sposób udowodnił, że Ziemia nie jest
jedynym ciałem niebieskim we wszechświecie.
Najważniejszym z jego odkryć było odkrycie zjawiska bezwładności.

Niemiecki reformator religijny, teoretyk i inicjator reformacji, mnich augustiański,
doktor teologii. Zapoczątkował Luteranizm - doktryna teologiczna i chrześcijański
ruch reformacyjny.
Podstawę jego nauki stanowi pięć haseł: sola scriptura - jedynie Pismo, solus
Christus - jedynie Chrystus, solum verbum - jedynie Słowo, sola gratia - jedynie
łaska, sola fide - jedynie wiara.
MENU

Róża Lutra

Holenderski filolog, filozof, pedagog, jeden z czołowych humanistów odrodzenia
(książe humanistów), propagator kultury antycznej, pisarz, katolicki duchowny.
W swoich dziełach krytykował przywary społeczne, takie jak przekupstwo,
hipokryzja, rozwiązłe obyczaje kleru. Najsławniejsza jego rozprawa Pochwała
głupoty jest satyrą na ówczesne społeczeństwo. Był zwolennikiem irenizmu
(kierunek dążący do zniwelowania różnic między chrześcijanami i przywrócenia
jedności drogą wzajemnych ustępstw doktrynalnych). Przeciwnik scholastyki
(filozofia głosząca, że każde twierdzenie można udowodnić za pomocą Biblii). W
1516 opracował pierwsze greckie wydanie Nowego Testamentu. Namawiał, aby
Pismo Święte było czytane przez osoby świeckie w języku narodowym.

Filozof, pisarz społeczny i polityczny, historyk i dyplomata florencki,
jedna z kluczowych postaci włoskiego odrodzenia. Jest autorem
słynnego i kontrowersyjnego traktatu o sprawowaniu władzy pt. Książę.
W swych poglądach skupiał się na zadaniach monarchy, który powinien
cieszyć się niczym nie ograniczoną władzą.
Jego pisma znalazły się na kościelnym indeksie ksiąg zakazanych.
MENU


Slide 20

Renesans, czyli odrodzenie, to okres w dziejach literatury i sztuki
europejskiej trwający od połowy XIV w. do końca XVI w.
Najwcześniej rozpoczął się we Włoszech. W Polsce trwał od
drugiej połowy XV w. do początków XVII w. W tym okresie
nastąpił gwałtowny rozkwit literatury i sztuki, a złożyło się na to
wiele czynników, m.in.:
– ogromny wzrost zainteresowania antykiem;
– przemiany polityczne i społeczne;
– ruch reformacyjny;
– mecenat papieski i królewski;
– wynalazek druku i idące za nim upowszechnienie czytelnictwa.

Malarz, rzeźbiarz, poeta i architekt epoki odrodzenia,
jeden z najgenialniejszych artystów plastyków świata.
Autor między innymi fresków w Kaplicy Sykstyńskiej.
Wśród rzeźb najbardziej znane są Pietà i Dawid.
Z dzieł architektonicznych - projekt kopuły bazyliki
świętego Piotra.

Freski na sklepieniu Kaplicy Sykstyńskiej wykonane na zlecenie
papieża Juliusza II przedstawiają sceny ze Starego Testamentu

Cechy charakterystyczne dzieł Michała Anioła to: boskość
i napięcie. W swych pracach umiał wyrazić przez nie stany duszy,
uczucia i emocje. Jego prace charakteryzują się trójwymiarowością,
bogactwem ruchów i gestów oraz dramatyzmem. Cechuje je walka,
ruch, niepokój i cierpienie.

Pietà watykańska – Bazylika św. Piotra

Włoski, renesansowy malarz, architekt, filozof, muzyk, poeta, odkrywca,
matematyk, mechanik, anatom, geolog.
Leonardo często był opisywany jako archetyp "człowieka renesansu", którego
wydawałoby się niespożytej ciekawości dorównywała tylko siła jego
kreatywności. Szeroko uważa się go za jednego z największych malarzy
wszech czasów i prawdopodobnie najbardziej wszechstronnie utalentowaną
osobę w historii.

To właśnie talent malarski przysporzył Leonardowi największej
popularności. Dwie z jego prac, Mona Lisa i Ostatnia Wieczerza,
zajmują czołowe miejsca na listach najsławniejszych, najczęściej
imitowanych i wspominanych portretów i dzieł malarstwa. Równie
wielkie znaczenie w historii sztuki ma szkic Leonarda Człowiek
witruwiański.

Włoski malarz i architekt. Był trzecim i najmłodszym
z najsławniejszej trójki genialnych artystów włoskiego
Renesansu - obok Michała Anioła i Leonarda da Vinci.

Do najbardziej znanych dzieł malarskich
Rafaela należy słynna Madonna Sykstyńska.
Została namalowana w latach 1513-14.
Madonna Sykstyńska

Szkoła Ateńska

Również słynne są freski Rafaela w Stanzach
Watykańskich, a zwłaszcza najbardziej z
nich znana i kojarzona z imieniem Rafaela
Szkoła Ateńska.

Niemiecki malarz i grafik, teoretyk sztuki, uważany
jest za najwybitniejszego artystę niemieckiego
renesansu.

Rycerz, śmierć i diabeł, miedzioryt

Święty Hieronim w celi

Najistotniejszą z zasług Dürera jest jego szczególny wkład w rozwój
drzeworytnictwa i miedziorytu. Nadał drzeworytowi rangę
samodzielnego dzieła sztuki plastycznej, doprowadzając go do
poziomu miedziorytu, w którym udało mu się do perfekcji opanować
operowanie światłem.
Tak samo jak drzeworyt, zrewolucjonizował Dürer techniki
miedziorytnicze. Sztychy takie jak Rycerz, śmierć i diabeł, czy
Melancholia I przysporzyły mu sławy w całej Europie.
Melancholia, miedzioryt

MENU

Angielski poeta, dramaturg, aktor. Powszechnie uważany za jednego z
najwybitniejszych pisarzy literatury angielskiej oraz reformatorów teatru
Liczne sztuki tego pisarza, kroniki (Ryszard II, Król Jan), komedie
(Wszystko dobre, co się dobrze kończy, Wiele hałasu o nic) i tragedie
(Romeo i Julia, Hamlet) są uważane za jedne z najlepszych dzieł w swoich
gatunkach, arcydzieła angielskiej literatury.

Renesansowy twórca wywodzący się z Italii. Pisał po
włosku i łacinie.
Jest znany z takich dzieł jak:
Africa - poemat
Canzoniere - tom z utworami napisanymi po włosku
(m. in. "Sonety do Laury")
Sonety do Laury - cykl utworów poświęconej
tajemniczej kobiecie którą zobaczył w kościele w
Awinionie, Laura nigdy go nie znała, miała męża i
dzieci, potem zmarła na chorobę zakaźną;
O sławnych mężach - biografii słynnych Rzymian
Trionfi
De remediis utriusque fortunae
Secretum

TRIONFI

Wybitny poeta polski epoki renesansu, sekretarz królewski.
Dawniej nazywany "ojcem poezji polskiej", dziś - "poetą
egzystencji". Autor licznych fraszek, psalmów i pieśni. Jego
najwybitniejszym dziełem są Treny, które pisał z myślą o swojej
zmarłej córce Urszulce.

Wybitny polski poeta i prozaik epoki renesansu. Był także politykiem
oraz muzykiem i teologiem ewangelickim. Długo uznawany za "ojca
literatury polskiej".
Twórczość Mikołaja Reja jest bogata i różnorodna. Rej jest uważany
za mistrza opisu literackiego. Nazwany jest Brueglem polskiej
literatury, z powodu wyjątkowej wyobraźni malarskiej. Porównywany
jest do Erazma z Rotterdamu, Franciszka Rabelais i Michała de
Montaigne'a.

Urodzony we Włoszech w 1265 roku, a zmarły w
Rawennie we wrześniu 1321 roku. Największym i
najbardziej znanym dziełem Dantego jest oczywiście
Boska komedia powstała w latach 1307-1321, w której
dokonuje on niejako syntezy kultury, myśli i wiedzy
średniowiecznej. Także filozof, polityk i kodyfikator
języka włoskiego.

Najwybitniejszym osiągnięciem literackim
Boccaccia był Dekameron. Na dzieło to składa się
sto nowel, które przez dziesięć dni opowiadane są
przez dziesięć osób - siedem dam i trzech
kawalerów, chcących w ten sposób zabić nudę..
Wśród nowel przeważa tematyka miłosna.
Ich charakter jest zróżnicowany. W swym
dziele Boccaccio opisuje wielką "komedię
ludzką".

Polski pisarz polityczny okresu odrodzenia, znany w owym
czasie również za granicą, sekretarz królewski.
Najbardziej znane jego dzieło to napisane po łacinie
O poprawie Rzeczypospolitej.
Księga poświęcona Kościołowi została przez władze
kościelne uznana za heretycką, dlatego dzieło Frycza
znalazło się na Indeksie ksiąg zakazanych, a pierwsze jej
wydanie ukazało się bez dwóch ostatnich ksiąg.
W dziedzinie polityki Modrzewski postulował silną
władzę centralną z elementami demokracji.
Pisał również renesansowe mowy publicystyczne.

Europejski żeglarz i nawigator
Kapitan wyprawy, która płynęła na trzech okrętach Santa María, Niña i Pinta
pod flagą Kastylii w poszukiwaniu zachodniej drogi morskiej do Indii.
Jako pierwsza w historii nowożytnych odkryć geograficznych pokonała
zwrotnikowy Ocean Atlantycki i 12 października 1492 dotarła do Indii
Zachodnich (Antyli) u wybrzeży Ameryki - kontynentu nieznanego
w ówczesnej Europie.

Podróże Kolumba - oraz rozpowszechniane w całej Europie relacje
z nich (i o nich) - zapoczątkowały trwały proces europejskiej
kolonizacji obu Ameryk oraz wiele istotnych i nieodwracalnych
zmian społecznych, politycznych, ekonomicznych, kulturalnych
i przyrodniczych po obu stronach Atlantyku

Portugalski żeglarz w służbie hiszpańskiej, odkrywca i morski podróżnik.
Wyprawa Magellana jako pierwsza opłynęła glob i jako pierwsza przepłynęła cieśninę
w Ameryce Południowej łączącą Atlantyk i Pacyfik. Członkowie wyprawy byli też
pierwszymi Europejczykami, którzy zauważyli następujące rzeczy:
•"Wielbłąd bez garbu", którym była prawdopodobnie lama lub alpaka
•Czarna "gęś", którą trzeba było obdzierać, a nie skubać – prawdopodobnie pingwin.
•Dwie z naszych najbliższych galaktyk – Obłoki Magellana – widzialne tylko na
południowej półkuli.
•Rozmiar Ziemi był wielokrotnie większy od wszelkich ówczesnych szacunków
naukowych – podróż miała 69 tys. km.

Polski, astronom, matematyk, prawnik, ekonomista, strateg,
lekarz, poeta, astrolog, tłumacz, kanclerz kapituły warmińskiej
od 1511, kanonik warmiński, duchowny katolicki.
Jego najważniejszym dziełem jest De revolutionibus orbium
coelestium – O obrotach sfer niebieskich (pracował nad nim w
latach 1515-1530, ale ukazało się dopiero w 1543 roku w
Norymberdze napisane w języku łacińskim), w którym opisał
heliocentryczną wizję wszechświata w sposób wystarczająco
szczegółowy, by mogła stać się naukowo użyteczna. Ogłoszona
przez niego teoria heliocentryzmu była najważniejszą
rewolucją naukową w dziejach ludzkości od czasów
starożytnych, nazywaną niekiedy przewrotem kopernikańskim

Włoski astronom, astrolog, fizyk i filozof, twórca podstaw nowożytnej fizyki.
Zwolennik heliocentrycznej budowy świata i teorii Mikołaja Kopernika.
Galileusz skonstruował termometr. Wykorzystał w nim zależność gęstości
ciała od temperatury. W 1609 r. Galileusz był jednym z pierwszych, którzy
używali teleskopu do obserwacji gwiazd, planet i księżyca. W 1610 r.
wykorzystując części teleskopu skonstruował ulepszony mikroskop.
Odkrył księżyce Jowisza i w ten sposób udowodnił, że Ziemia nie jest
jedynym ciałem niebieskim we wszechświecie.
Najważniejszym z jego odkryć było odkrycie zjawiska bezwładności.

Niemiecki reformator religijny, teoretyk i inicjator reformacji, mnich augustiański,
doktor teologii. Zapoczątkował Luteranizm - doktryna teologiczna i chrześcijański
ruch reformacyjny.
Podstawę jego nauki stanowi pięć haseł: sola scriptura - jedynie Pismo, solus
Christus - jedynie Chrystus, solum verbum - jedynie Słowo, sola gratia - jedynie
łaska, sola fide - jedynie wiara.
MENU

Róża Lutra

Holenderski filolog, filozof, pedagog, jeden z czołowych humanistów odrodzenia
(książe humanistów), propagator kultury antycznej, pisarz, katolicki duchowny.
W swoich dziełach krytykował przywary społeczne, takie jak przekupstwo,
hipokryzja, rozwiązłe obyczaje kleru. Najsławniejsza jego rozprawa Pochwała
głupoty jest satyrą na ówczesne społeczeństwo. Był zwolennikiem irenizmu
(kierunek dążący do zniwelowania różnic między chrześcijanami i przywrócenia
jedności drogą wzajemnych ustępstw doktrynalnych). Przeciwnik scholastyki
(filozofia głosząca, że każde twierdzenie można udowodnić za pomocą Biblii). W
1516 opracował pierwsze greckie wydanie Nowego Testamentu. Namawiał, aby
Pismo Święte było czytane przez osoby świeckie w języku narodowym.

Filozof, pisarz społeczny i polityczny, historyk i dyplomata florencki,
jedna z kluczowych postaci włoskiego odrodzenia. Jest autorem
słynnego i kontrowersyjnego traktatu o sprawowaniu władzy pt. Książę.
W swych poglądach skupiał się na zadaniach monarchy, który powinien
cieszyć się niczym nie ograniczoną władzą.
Jego pisma znalazły się na kościelnym indeksie ksiąg zakazanych.
MENU


Slide 21

Renesans, czyli odrodzenie, to okres w dziejach literatury i sztuki
europejskiej trwający od połowy XIV w. do końca XVI w.
Najwcześniej rozpoczął się we Włoszech. W Polsce trwał od
drugiej połowy XV w. do początków XVII w. W tym okresie
nastąpił gwałtowny rozkwit literatury i sztuki, a złożyło się na to
wiele czynników, m.in.:
– ogromny wzrost zainteresowania antykiem;
– przemiany polityczne i społeczne;
– ruch reformacyjny;
– mecenat papieski i królewski;
– wynalazek druku i idące za nim upowszechnienie czytelnictwa.

Malarz, rzeźbiarz, poeta i architekt epoki odrodzenia,
jeden z najgenialniejszych artystów plastyków świata.
Autor między innymi fresków w Kaplicy Sykstyńskiej.
Wśród rzeźb najbardziej znane są Pietà i Dawid.
Z dzieł architektonicznych - projekt kopuły bazyliki
świętego Piotra.

Freski na sklepieniu Kaplicy Sykstyńskiej wykonane na zlecenie
papieża Juliusza II przedstawiają sceny ze Starego Testamentu

Cechy charakterystyczne dzieł Michała Anioła to: boskość
i napięcie. W swych pracach umiał wyrazić przez nie stany duszy,
uczucia i emocje. Jego prace charakteryzują się trójwymiarowością,
bogactwem ruchów i gestów oraz dramatyzmem. Cechuje je walka,
ruch, niepokój i cierpienie.

Pietà watykańska – Bazylika św. Piotra

Włoski, renesansowy malarz, architekt, filozof, muzyk, poeta, odkrywca,
matematyk, mechanik, anatom, geolog.
Leonardo często był opisywany jako archetyp "człowieka renesansu", którego
wydawałoby się niespożytej ciekawości dorównywała tylko siła jego
kreatywności. Szeroko uważa się go za jednego z największych malarzy
wszech czasów i prawdopodobnie najbardziej wszechstronnie utalentowaną
osobę w historii.

To właśnie talent malarski przysporzył Leonardowi największej
popularności. Dwie z jego prac, Mona Lisa i Ostatnia Wieczerza,
zajmują czołowe miejsca na listach najsławniejszych, najczęściej
imitowanych i wspominanych portretów i dzieł malarstwa. Równie
wielkie znaczenie w historii sztuki ma szkic Leonarda Człowiek
witruwiański.

Włoski malarz i architekt. Był trzecim i najmłodszym
z najsławniejszej trójki genialnych artystów włoskiego
Renesansu - obok Michała Anioła i Leonarda da Vinci.

Do najbardziej znanych dzieł malarskich
Rafaela należy słynna Madonna Sykstyńska.
Została namalowana w latach 1513-14.
Madonna Sykstyńska

Szkoła Ateńska

Również słynne są freski Rafaela w Stanzach
Watykańskich, a zwłaszcza najbardziej z
nich znana i kojarzona z imieniem Rafaela
Szkoła Ateńska.

Niemiecki malarz i grafik, teoretyk sztuki, uważany
jest za najwybitniejszego artystę niemieckiego
renesansu.

Rycerz, śmierć i diabeł, miedzioryt

Święty Hieronim w celi

Najistotniejszą z zasług Dürera jest jego szczególny wkład w rozwój
drzeworytnictwa i miedziorytu. Nadał drzeworytowi rangę
samodzielnego dzieła sztuki plastycznej, doprowadzając go do
poziomu miedziorytu, w którym udało mu się do perfekcji opanować
operowanie światłem.
Tak samo jak drzeworyt, zrewolucjonizował Dürer techniki
miedziorytnicze. Sztychy takie jak Rycerz, śmierć i diabeł, czy
Melancholia I przysporzyły mu sławy w całej Europie.
Melancholia, miedzioryt

MENU

Angielski poeta, dramaturg, aktor. Powszechnie uważany za jednego z
najwybitniejszych pisarzy literatury angielskiej oraz reformatorów teatru
Liczne sztuki tego pisarza, kroniki (Ryszard II, Król Jan), komedie
(Wszystko dobre, co się dobrze kończy, Wiele hałasu o nic) i tragedie
(Romeo i Julia, Hamlet) są uważane za jedne z najlepszych dzieł w swoich
gatunkach, arcydzieła angielskiej literatury.

Renesansowy twórca wywodzący się z Italii. Pisał po
włosku i łacinie.
Jest znany z takich dzieł jak:
Africa - poemat
Canzoniere - tom z utworami napisanymi po włosku
(m. in. "Sonety do Laury")
Sonety do Laury - cykl utworów poświęconej
tajemniczej kobiecie którą zobaczył w kościele w
Awinionie, Laura nigdy go nie znała, miała męża i
dzieci, potem zmarła na chorobę zakaźną;
O sławnych mężach - biografii słynnych Rzymian
Trionfi
De remediis utriusque fortunae
Secretum

TRIONFI

Wybitny poeta polski epoki renesansu, sekretarz królewski.
Dawniej nazywany "ojcem poezji polskiej", dziś - "poetą
egzystencji". Autor licznych fraszek, psalmów i pieśni. Jego
najwybitniejszym dziełem są Treny, które pisał z myślą o swojej
zmarłej córce Urszulce.

Wybitny polski poeta i prozaik epoki renesansu. Był także politykiem
oraz muzykiem i teologiem ewangelickim. Długo uznawany za "ojca
literatury polskiej".
Twórczość Mikołaja Reja jest bogata i różnorodna. Rej jest uważany
za mistrza opisu literackiego. Nazwany jest Brueglem polskiej
literatury, z powodu wyjątkowej wyobraźni malarskiej. Porównywany
jest do Erazma z Rotterdamu, Franciszka Rabelais i Michała de
Montaigne'a.

Urodzony we Włoszech w 1265 roku, a zmarły w
Rawennie we wrześniu 1321 roku. Największym i
najbardziej znanym dziełem Dantego jest oczywiście
Boska komedia powstała w latach 1307-1321, w której
dokonuje on niejako syntezy kultury, myśli i wiedzy
średniowiecznej. Także filozof, polityk i kodyfikator
języka włoskiego.

Najwybitniejszym osiągnięciem literackim
Boccaccia był Dekameron. Na dzieło to składa się
sto nowel, które przez dziesięć dni opowiadane są
przez dziesięć osób - siedem dam i trzech
kawalerów, chcących w ten sposób zabić nudę..
Wśród nowel przeważa tematyka miłosna.
Ich charakter jest zróżnicowany. W swym
dziele Boccaccio opisuje wielką "komedię
ludzką".

Polski pisarz polityczny okresu odrodzenia, znany w owym
czasie również za granicą, sekretarz królewski.
Najbardziej znane jego dzieło to napisane po łacinie
O poprawie Rzeczypospolitej.
Księga poświęcona Kościołowi została przez władze
kościelne uznana za heretycką, dlatego dzieło Frycza
znalazło się na Indeksie ksiąg zakazanych, a pierwsze jej
wydanie ukazało się bez dwóch ostatnich ksiąg.
W dziedzinie polityki Modrzewski postulował silną
władzę centralną z elementami demokracji.
Pisał również renesansowe mowy publicystyczne.

Europejski żeglarz i nawigator
Kapitan wyprawy, która płynęła na trzech okrętach Santa María, Niña i Pinta
pod flagą Kastylii w poszukiwaniu zachodniej drogi morskiej do Indii.
Jako pierwsza w historii nowożytnych odkryć geograficznych pokonała
zwrotnikowy Ocean Atlantycki i 12 października 1492 dotarła do Indii
Zachodnich (Antyli) u wybrzeży Ameryki - kontynentu nieznanego
w ówczesnej Europie.

Podróże Kolumba - oraz rozpowszechniane w całej Europie relacje
z nich (i o nich) - zapoczątkowały trwały proces europejskiej
kolonizacji obu Ameryk oraz wiele istotnych i nieodwracalnych
zmian społecznych, politycznych, ekonomicznych, kulturalnych
i przyrodniczych po obu stronach Atlantyku

Portugalski żeglarz w służbie hiszpańskiej, odkrywca i morski podróżnik.
Wyprawa Magellana jako pierwsza opłynęła glob i jako pierwsza przepłynęła cieśninę
w Ameryce Południowej łączącą Atlantyk i Pacyfik. Członkowie wyprawy byli też
pierwszymi Europejczykami, którzy zauważyli następujące rzeczy:
•"Wielbłąd bez garbu", którym była prawdopodobnie lama lub alpaka
•Czarna "gęś", którą trzeba było obdzierać, a nie skubać – prawdopodobnie pingwin.
•Dwie z naszych najbliższych galaktyk – Obłoki Magellana – widzialne tylko na
południowej półkuli.
•Rozmiar Ziemi był wielokrotnie większy od wszelkich ówczesnych szacunków
naukowych – podróż miała 69 tys. km.

Polski, astronom, matematyk, prawnik, ekonomista, strateg,
lekarz, poeta, astrolog, tłumacz, kanclerz kapituły warmińskiej
od 1511, kanonik warmiński, duchowny katolicki.
Jego najważniejszym dziełem jest De revolutionibus orbium
coelestium – O obrotach sfer niebieskich (pracował nad nim w
latach 1515-1530, ale ukazało się dopiero w 1543 roku w
Norymberdze napisane w języku łacińskim), w którym opisał
heliocentryczną wizję wszechświata w sposób wystarczająco
szczegółowy, by mogła stać się naukowo użyteczna. Ogłoszona
przez niego teoria heliocentryzmu była najważniejszą
rewolucją naukową w dziejach ludzkości od czasów
starożytnych, nazywaną niekiedy przewrotem kopernikańskim

Włoski astronom, astrolog, fizyk i filozof, twórca podstaw nowożytnej fizyki.
Zwolennik heliocentrycznej budowy świata i teorii Mikołaja Kopernika.
Galileusz skonstruował termometr. Wykorzystał w nim zależność gęstości
ciała od temperatury. W 1609 r. Galileusz był jednym z pierwszych, którzy
używali teleskopu do obserwacji gwiazd, planet i księżyca. W 1610 r.
wykorzystując części teleskopu skonstruował ulepszony mikroskop.
Odkrył księżyce Jowisza i w ten sposób udowodnił, że Ziemia nie jest
jedynym ciałem niebieskim we wszechświecie.
Najważniejszym z jego odkryć było odkrycie zjawiska bezwładności.

Niemiecki reformator religijny, teoretyk i inicjator reformacji, mnich augustiański,
doktor teologii. Zapoczątkował Luteranizm - doktryna teologiczna i chrześcijański
ruch reformacyjny.
Podstawę jego nauki stanowi pięć haseł: sola scriptura - jedynie Pismo, solus
Christus - jedynie Chrystus, solum verbum - jedynie Słowo, sola gratia - jedynie
łaska, sola fide - jedynie wiara.
MENU

Róża Lutra

Holenderski filolog, filozof, pedagog, jeden z czołowych humanistów odrodzenia
(książe humanistów), propagator kultury antycznej, pisarz, katolicki duchowny.
W swoich dziełach krytykował przywary społeczne, takie jak przekupstwo,
hipokryzja, rozwiązłe obyczaje kleru. Najsławniejsza jego rozprawa Pochwała
głupoty jest satyrą na ówczesne społeczeństwo. Był zwolennikiem irenizmu
(kierunek dążący do zniwelowania różnic między chrześcijanami i przywrócenia
jedności drogą wzajemnych ustępstw doktrynalnych). Przeciwnik scholastyki
(filozofia głosząca, że każde twierdzenie można udowodnić za pomocą Biblii). W
1516 opracował pierwsze greckie wydanie Nowego Testamentu. Namawiał, aby
Pismo Święte było czytane przez osoby świeckie w języku narodowym.

Filozof, pisarz społeczny i polityczny, historyk i dyplomata florencki,
jedna z kluczowych postaci włoskiego odrodzenia. Jest autorem
słynnego i kontrowersyjnego traktatu o sprawowaniu władzy pt. Książę.
W swych poglądach skupiał się na zadaniach monarchy, który powinien
cieszyć się niczym nie ograniczoną władzą.
Jego pisma znalazły się na kościelnym indeksie ksiąg zakazanych.
MENU