Historia Służewa i Służewca Praca zbiorowa. Poszukiwanie materiałów z tematu historii Służewa i Służewca, fotografii i ilustracji. Gimnazjum numer 6 im. Pułku Armii Krajowej Baszta Wykonanie prezentacji,
Download ReportTranscript Historia Służewa i Służewca Praca zbiorowa. Poszukiwanie materiałów z tematu historii Służewa i Służewca, fotografii i ilustracji. Gimnazjum numer 6 im. Pułku Armii Krajowej Baszta Wykonanie prezentacji,
Slide 1
Historia Służewa i Służewca
Praca zbiorowa.
Poszukiwanie materiałów z tematu historii Służewa i Służewca,
fotografii i ilustracji.
Gimnazjum numer 6
im.
Pułku Armii Krajowej Baszta
Wykonanie prezentacji, edycja ilustracji i udźwiękowienie tekstów.
Maciej Gmerek
Slide 2
Geografia
Służew leży w obrębie jednostki geomorfologicznej pochodzenia
lodowcowego- równiny erozyjno-akumulacyjnej określanej jako Równina Warszawska.
Oś osadniczą wyznaczał Potok Służewiecki. Jego początek znajdujemy w okolicach
Dworca Zachodniego. W górnej części pozostało po nim parę zbiorników i rowów na
terenie dzisiejszych Szczęśliwic (Park Szczęsliwicki) i Rakowca. Potok kończy swój
bieg w korycie Wisły na terenie Wilanowa.
Na Służewiu istniały stawy i
sadzawki wykorzystywane do hodowli
ryb: Staw przy młynie”, „Księżny staw” –
u podnóża wzgórza kościelnego i
„Sadzawka przy folwarku”. Zwarte
podłoże powodowało, że potok płynął
stałym korytem, wykorzystano to na
potrzeby gospodarskie i w roku 1458
postawiono tu młyn.
Slide 3
Służew znajduje się w granicach Warszawy od 1938 roku. Ze wsi
służewieckiej zostało jedynie parę domów, które skupiają się wzdłuż ulicy
Fosa – dawnej drogi wewnątrz wsi prowadzącej od kościoła do wiatraka i
karczmy.
Nad doliną góruje kościół Św. Katarzyny usytuowany na niewielkim
wzgórzu.
Slide 4
Zabudowania starego
Służewca
Slide 5
Początki osadnictwa
Nazwa Służew pochodzi od nazwiska Służ. Można przypuszczać ,
że właściciel obszaru, na którym znajdowała się tu później wieś,
osadził tu swego sługę. Ciągłość osadnicza trwa nieprzerwanie od
wieku XII. Obszar, na którym później powstał Służew należał do
Kościoła już od połowy XI wieku jako własność klasztoru w
Czerwińsku. 17 września 1240 roku Służew przestał być jednak
własnością klasztoru w Czerwińsku, ponieważ kanonicy zamienili
się wówczas z księciem Konradem na inne dobra. W roku 1245
Konrad I darował te okolice kasztelanowi Gotardowi. Od tego
momentu osada służewiecka znajdowała się w posiadaniu jego
potomków Wierzbów.
Slide 6
Komes Gotard
O pochodzeniu Komesa Gotarda i
jego gałęzi rodowych (Radwanów i
Wierzbów) nie zachowały się żadne
wiadomości. Ale jego działalność i
służba księciu Konradowi I
przyczyniła się do wzrostu
znaczenia jego rodziny.
Towarzyszył mu w wyprawach
wojennych, polowaniach na
grubego zwierza i wykonywał jego
zadania i misje. Ród Gotarda
należał do elity rycerstwa
Mazowsza.
Slide 7
Jaćwingowie
Jaćwingowie to plemię pruskie, które od
1283 roku nieustannie organizowało
wyprawy łupieżcze na terytorium Mazowsza.
Kradli żywność (zboże i zwierzęta domowe),
cenne przedmioty – wysokiej klasy wyroby
rzemieślnicze (broń, ozdoby, kielichy, bogate
ubiory), pieniądze i srebro. Komes
(kasztelan) Gotard brał udział w kompanii
wojennej przeciw prusakom i wziął do
niewoli 7 wodzów Jaćwingów. Musieli oni
zapłacić 700 grzywien czystego srebra do
każdego z uwięzionych.
Slide 8
W latach 1973-74 na wzniesieniu klasztornym
przeprowadzono wykopaliska archeologiczne.
Odnaleziono wówczas ślady istnienia osadnictwa już w
epoce kamienia – neolicie. Znaleziono kilkadziesiąt
zabytków krzemiennych. Z epoki brązu znaleziono
fragmenty naczyń. Z okresu przed rzymskiego - groby
kloszowe, a z okresu rzymskiego ceramikę (garnki i
dzbanki).
Slide 9
Rolnictwo i Handel
Obszar Służewa był uznawany za spichlerz Warszawy. Uprawiano tu
żyto i pszenicę.
W pobliżu Służewa przebiegał od starożytności jeden z
najważniejszych szlaków handlowych wiodący z Warki przez Powsin do
Agrykoli i Tamki.
Slide 10
NARODZINY SŁUŻEWCA
W XV wieku, być może w I
połowie tego stulecia, założono
przypuszczalnie Służewiec. Po raz
pierwszy wieś ta pojawiła się w
źródłach 1414 roku. Była to część
włości Służewskiej. Pierwszym
właścicielem Służewca był Marcin
Babka, sędzia ciechowski i
wojewoda czerski.
Slide 11
NARODZINY WYCZÓŁEK
Wieś Wyczółki jest znana od 1464 roku i rozciągała się po obu
stronach Potoku Służewieckiego. W roku 1508 sprzedano wieś
kasztelanowi litewskiemu Marcinowi Mrokowskiemu za 100
kóp groszy.
Slide 12
Aleja Łączyny
Znajduje się tu park krajobrazowy z pierwszej połowy
XIX w. o powierzchni 3,0 ha, w tym wody stanowią 0,5
ha. Na terenie parku znajduje się dwór drewniany,
oszalowany. Pierwsze wzmianki o parku i dworze
pochodzą z 1805 roku. Do chwili obecnej park jest
własnością prywatną. Stan dworu i parku jest bardzo zły.
Slide 13
Kalendarium powstawania Służewca
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
1631 rok - kronika parafialna odnotowuje wielki pożar i zniszczenie budynku kościoła.
1655-58 rok - na terenach Służewa stacjonują wojska Szwedzkie, łupiąc i demolując całą okolice.
1724 rok - Hetmanowa w koronie E.Sieniawska nabywa Służew i sąsiadującą z nim wieś Wyczółki.
1818 rok - Czartoryscy i Potoccy zakładają tu swoją rezydencję letnią "Gucin”
1839 rok - w pobliżu kościoła św. Katarzyny zostaje utworzony i poświęcony cmentarz Służewski.
1886 rok – wzniesienie Fortu VII Zbaraż przez władze carskie na polach pomiędzy Gorzkiewkami a
Zbarażem
1905 rok - w Służewiu było 917 mieszkańców, 63 domy, kościół, szkoła, zajazd, 3 sklepy.
1921 rok - folwark Służewiecki liczył 11 domów 150 mieszkańców, 66 gospodarstw i 520 mieszkańców
Służew.
1938 rok - Służewiec przyłączony do Warszawy.
1951 rok - decyzją Rządku postanowiono na Służewcu utworzyć nowy ośrodek przemysłowy. Obejmuje
on swoim obszarem około 260ha, położony na południe i południowy zachód od ul. Woronicza.
Generalnym projektantem Służewca jest J. Krotkiewicz z Warszawskiego Biura projektów Budownictwa
Przemysłowego.
1965 rok - Służewiec to zagłębie przemysłowe składające się z 30 dużych zakładów zatrudniających
ponad 11 000 osób. Pracuje fabryka półprzewodników TEWA. Zajmuje teren dzisiejszego centrum
biznesu przy ulicy Wołoskiej (budynki Mars, Saturn i inne). Działa fabryka kondensatorów ELWA.
Zajmuje teren Między Marynarską, Cybernetyki, Postępu i Wynalazek. Działają również ZAKŁADY
CERAMIKI RADIOWEJ umiejscowione między Kłobucką, Bokserską a bocznicą kolejową "Okęcie".
Fabryka dźwigów ZREMB to teren na rogu ul Postępu i Marynarskiej. Na uruchomienie czeka nadal 30
nowych zakładów w których prace ma znaleźć 26 000 osób.
1972 rok – powstanie Przedsiębiorstwa Eksportu Wewnętrznego.
Slide 14
Pozostałości Fortu
VII na Służewcu.
Slide 15
Wieś Służewiec
Slide 16
Wzdłuż Puławskiej kursowała w tym czasie kolejka Grójecka. Stacja
początkowa znajdowała się we wsi Szopy Polskie, czyli na terenie
późniejszego Dworca Południowego a dzisiejszego Metra Wilanowska. Część
zabudowy stacyjnej zachowała się do dzisiaj w okolicy pętli autobusowej.
Slide 17
Pewex
Slide 18
„Osiedle prototypów”
Sam Służewiec to niewielkie osiedle liczące około 2500 osób. Z konieczności
zagwarantowania pracownikom zakładów bazy mieszkaniowej do życia wchodzi projekt
"Osiedla prototypów". Początkowo osiedle planowane jest na 18 000 mieszkańców.
Stosowane w nim eksperymentalne i na te czasy najnowsze metody budowlane z
prefabrykowanych elementów umożliwia szybki rozrost osiedla. Osiedle Prototypy to
również poligon finansowy. Na poszczególnych obiektach sprawdza się metody
ekonomiki i finansowania budowy. Generalnym projektantem całości osiedla jest
architekt J. Skrzypczak. To także poligon normalizacji i typizacji budowy dla
powstającej na Służewiu FABRYKI DOMÓW.
Slide 19
Wraz z rozwojem osiedla i wzrastającą liczbą jego mieszkańców, powstała
duża katolicka społeczność.
W sobotę, 7 czerwca 1975 r. przybywa na Służewiec, Ksiądz Kardynał Stefan
Wyszyński Prymas Polski, i do zebranych tysięcy ludzi przez okno kaplicy –
baraku przy ul. Kolady, wygłasza kazanie, w którym zachęca do wytrwałości w
staraniach o uzyskanie zgody na budowę kościoła na Służewcu.
Slide 20
Budowa Kościoła
20 maja 1977r. Kuria Metropolitalna Warszawska uzyskała pozwolenie na
budowę kościoła i plebanii na Służewcu Przemysłowym.
W październiku 1978 r. władze przekazują właściwy plac pod budowę
kościoła przy ul. Rzymowskiego 35.
Projektantami są architekci :
Wojciech Kowalczyk i Andrzej Ustian, konstruktorem inż. Wiesław Zach.
24 maja 1980r. Ksiądz Kardynał Stefan Wyszyński Prymas Polski, poświęcił
i wmurował kamień węgielny pod budowę kościoła.
Slide 21
Wmurowanie kamienia węgielnego pod budowę
kościoła na Służewcu
Slide 22
Służewiec Przemysłowy
Slide 23
Bar Janosik
Kompleks handlowy m.in.
Osiedlowy Dom Kultury - Kadr
Zakłady Ceramiki Radiowej
Spółdzielczy Dom Handlowy
na Służewcu
Slide 24
Slide 25
Służewiec teraz
Slide 26
Nowoczesne osiedle
Na powyższych zdjęciach możemy zobaczyć jak będzie
wyglądać nowoczesne osiedle przy ul. Obrzeźnej na Służewcu.
Slide 27
Zakończenie
Mam nadzieję że trochę zaciekawiłem Was
historią Służewca, każdy kto tu mieszka
choć trochę powinien ją znać.
Cieszę się, że mogłem przekazać w postaci
prezentacji, jak to było dawniej w
miejscach które tak dobrze znamy.
Tu gdzie wszyscy razem mieszkamy.
Historia Służewa i Służewca
Praca zbiorowa.
Poszukiwanie materiałów z tematu historii Służewa i Służewca,
fotografii i ilustracji.
Gimnazjum numer 6
im.
Pułku Armii Krajowej Baszta
Wykonanie prezentacji, edycja ilustracji i udźwiękowienie tekstów.
Maciej Gmerek
Slide 2
Geografia
Służew leży w obrębie jednostki geomorfologicznej pochodzenia
lodowcowego- równiny erozyjno-akumulacyjnej określanej jako Równina Warszawska.
Oś osadniczą wyznaczał Potok Służewiecki. Jego początek znajdujemy w okolicach
Dworca Zachodniego. W górnej części pozostało po nim parę zbiorników i rowów na
terenie dzisiejszych Szczęśliwic (Park Szczęsliwicki) i Rakowca. Potok kończy swój
bieg w korycie Wisły na terenie Wilanowa.
Na Służewiu istniały stawy i
sadzawki wykorzystywane do hodowli
ryb: Staw przy młynie”, „Księżny staw” –
u podnóża wzgórza kościelnego i
„Sadzawka przy folwarku”. Zwarte
podłoże powodowało, że potok płynął
stałym korytem, wykorzystano to na
potrzeby gospodarskie i w roku 1458
postawiono tu młyn.
Slide 3
Służew znajduje się w granicach Warszawy od 1938 roku. Ze wsi
służewieckiej zostało jedynie parę domów, które skupiają się wzdłuż ulicy
Fosa – dawnej drogi wewnątrz wsi prowadzącej od kościoła do wiatraka i
karczmy.
Nad doliną góruje kościół Św. Katarzyny usytuowany na niewielkim
wzgórzu.
Slide 4
Zabudowania starego
Służewca
Slide 5
Początki osadnictwa
Nazwa Służew pochodzi od nazwiska Służ. Można przypuszczać ,
że właściciel obszaru, na którym znajdowała się tu później wieś,
osadził tu swego sługę. Ciągłość osadnicza trwa nieprzerwanie od
wieku XII. Obszar, na którym później powstał Służew należał do
Kościoła już od połowy XI wieku jako własność klasztoru w
Czerwińsku. 17 września 1240 roku Służew przestał być jednak
własnością klasztoru w Czerwińsku, ponieważ kanonicy zamienili
się wówczas z księciem Konradem na inne dobra. W roku 1245
Konrad I darował te okolice kasztelanowi Gotardowi. Od tego
momentu osada służewiecka znajdowała się w posiadaniu jego
potomków Wierzbów.
Slide 6
Komes Gotard
O pochodzeniu Komesa Gotarda i
jego gałęzi rodowych (Radwanów i
Wierzbów) nie zachowały się żadne
wiadomości. Ale jego działalność i
służba księciu Konradowi I
przyczyniła się do wzrostu
znaczenia jego rodziny.
Towarzyszył mu w wyprawach
wojennych, polowaniach na
grubego zwierza i wykonywał jego
zadania i misje. Ród Gotarda
należał do elity rycerstwa
Mazowsza.
Slide 7
Jaćwingowie
Jaćwingowie to plemię pruskie, które od
1283 roku nieustannie organizowało
wyprawy łupieżcze na terytorium Mazowsza.
Kradli żywność (zboże i zwierzęta domowe),
cenne przedmioty – wysokiej klasy wyroby
rzemieślnicze (broń, ozdoby, kielichy, bogate
ubiory), pieniądze i srebro. Komes
(kasztelan) Gotard brał udział w kompanii
wojennej przeciw prusakom i wziął do
niewoli 7 wodzów Jaćwingów. Musieli oni
zapłacić 700 grzywien czystego srebra do
każdego z uwięzionych.
Slide 8
W latach 1973-74 na wzniesieniu klasztornym
przeprowadzono wykopaliska archeologiczne.
Odnaleziono wówczas ślady istnienia osadnictwa już w
epoce kamienia – neolicie. Znaleziono kilkadziesiąt
zabytków krzemiennych. Z epoki brązu znaleziono
fragmenty naczyń. Z okresu przed rzymskiego - groby
kloszowe, a z okresu rzymskiego ceramikę (garnki i
dzbanki).
Slide 9
Rolnictwo i Handel
Obszar Służewa był uznawany za spichlerz Warszawy. Uprawiano tu
żyto i pszenicę.
W pobliżu Służewa przebiegał od starożytności jeden z
najważniejszych szlaków handlowych wiodący z Warki przez Powsin do
Agrykoli i Tamki.
Slide 10
NARODZINY SŁUŻEWCA
W XV wieku, być może w I
połowie tego stulecia, założono
przypuszczalnie Służewiec. Po raz
pierwszy wieś ta pojawiła się w
źródłach 1414 roku. Była to część
włości Służewskiej. Pierwszym
właścicielem Służewca był Marcin
Babka, sędzia ciechowski i
wojewoda czerski.
Slide 11
NARODZINY WYCZÓŁEK
Wieś Wyczółki jest znana od 1464 roku i rozciągała się po obu
stronach Potoku Służewieckiego. W roku 1508 sprzedano wieś
kasztelanowi litewskiemu Marcinowi Mrokowskiemu za 100
kóp groszy.
Slide 12
Aleja Łączyny
Znajduje się tu park krajobrazowy z pierwszej połowy
XIX w. o powierzchni 3,0 ha, w tym wody stanowią 0,5
ha. Na terenie parku znajduje się dwór drewniany,
oszalowany. Pierwsze wzmianki o parku i dworze
pochodzą z 1805 roku. Do chwili obecnej park jest
własnością prywatną. Stan dworu i parku jest bardzo zły.
Slide 13
Kalendarium powstawania Służewca
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
1631 rok - kronika parafialna odnotowuje wielki pożar i zniszczenie budynku kościoła.
1655-58 rok - na terenach Służewa stacjonują wojska Szwedzkie, łupiąc i demolując całą okolice.
1724 rok - Hetmanowa w koronie E.Sieniawska nabywa Służew i sąsiadującą z nim wieś Wyczółki.
1818 rok - Czartoryscy i Potoccy zakładają tu swoją rezydencję letnią "Gucin”
1839 rok - w pobliżu kościoła św. Katarzyny zostaje utworzony i poświęcony cmentarz Służewski.
1886 rok – wzniesienie Fortu VII Zbaraż przez władze carskie na polach pomiędzy Gorzkiewkami a
Zbarażem
1905 rok - w Służewiu było 917 mieszkańców, 63 domy, kościół, szkoła, zajazd, 3 sklepy.
1921 rok - folwark Służewiecki liczył 11 domów 150 mieszkańców, 66 gospodarstw i 520 mieszkańców
Służew.
1938 rok - Służewiec przyłączony do Warszawy.
1951 rok - decyzją Rządku postanowiono na Służewcu utworzyć nowy ośrodek przemysłowy. Obejmuje
on swoim obszarem około 260ha, położony na południe i południowy zachód od ul. Woronicza.
Generalnym projektantem Służewca jest J. Krotkiewicz z Warszawskiego Biura projektów Budownictwa
Przemysłowego.
1965 rok - Służewiec to zagłębie przemysłowe składające się z 30 dużych zakładów zatrudniających
ponad 11 000 osób. Pracuje fabryka półprzewodników TEWA. Zajmuje teren dzisiejszego centrum
biznesu przy ulicy Wołoskiej (budynki Mars, Saturn i inne). Działa fabryka kondensatorów ELWA.
Zajmuje teren Między Marynarską, Cybernetyki, Postępu i Wynalazek. Działają również ZAKŁADY
CERAMIKI RADIOWEJ umiejscowione między Kłobucką, Bokserską a bocznicą kolejową "Okęcie".
Fabryka dźwigów ZREMB to teren na rogu ul Postępu i Marynarskiej. Na uruchomienie czeka nadal 30
nowych zakładów w których prace ma znaleźć 26 000 osób.
1972 rok – powstanie Przedsiębiorstwa Eksportu Wewnętrznego.
Slide 14
Pozostałości Fortu
VII na Służewcu.
Slide 15
Wieś Służewiec
Slide 16
Wzdłuż Puławskiej kursowała w tym czasie kolejka Grójecka. Stacja
początkowa znajdowała się we wsi Szopy Polskie, czyli na terenie
późniejszego Dworca Południowego a dzisiejszego Metra Wilanowska. Część
zabudowy stacyjnej zachowała się do dzisiaj w okolicy pętli autobusowej.
Slide 17
Pewex
Slide 18
„Osiedle prototypów”
Sam Służewiec to niewielkie osiedle liczące około 2500 osób. Z konieczności
zagwarantowania pracownikom zakładów bazy mieszkaniowej do życia wchodzi projekt
"Osiedla prototypów". Początkowo osiedle planowane jest na 18 000 mieszkańców.
Stosowane w nim eksperymentalne i na te czasy najnowsze metody budowlane z
prefabrykowanych elementów umożliwia szybki rozrost osiedla. Osiedle Prototypy to
również poligon finansowy. Na poszczególnych obiektach sprawdza się metody
ekonomiki i finansowania budowy. Generalnym projektantem całości osiedla jest
architekt J. Skrzypczak. To także poligon normalizacji i typizacji budowy dla
powstającej na Służewiu FABRYKI DOMÓW.
Slide 19
Wraz z rozwojem osiedla i wzrastającą liczbą jego mieszkańców, powstała
duża katolicka społeczność.
W sobotę, 7 czerwca 1975 r. przybywa na Służewiec, Ksiądz Kardynał Stefan
Wyszyński Prymas Polski, i do zebranych tysięcy ludzi przez okno kaplicy –
baraku przy ul. Kolady, wygłasza kazanie, w którym zachęca do wytrwałości w
staraniach o uzyskanie zgody na budowę kościoła na Służewcu.
Slide 20
Budowa Kościoła
20 maja 1977r. Kuria Metropolitalna Warszawska uzyskała pozwolenie na
budowę kościoła i plebanii na Służewcu Przemysłowym.
W październiku 1978 r. władze przekazują właściwy plac pod budowę
kościoła przy ul. Rzymowskiego 35.
Projektantami są architekci :
Wojciech Kowalczyk i Andrzej Ustian, konstruktorem inż. Wiesław Zach.
24 maja 1980r. Ksiądz Kardynał Stefan Wyszyński Prymas Polski, poświęcił
i wmurował kamień węgielny pod budowę kościoła.
Slide 21
Wmurowanie kamienia węgielnego pod budowę
kościoła na Służewcu
Slide 22
Służewiec Przemysłowy
Slide 23
Bar Janosik
Kompleks handlowy m.in.
Osiedlowy Dom Kultury - Kadr
Zakłady Ceramiki Radiowej
Spółdzielczy Dom Handlowy
na Służewcu
Slide 24
Slide 25
Służewiec teraz
Slide 26
Nowoczesne osiedle
Na powyższych zdjęciach możemy zobaczyć jak będzie
wyglądać nowoczesne osiedle przy ul. Obrzeźnej na Służewcu.
Slide 27
Zakończenie
Mam nadzieję że trochę zaciekawiłem Was
historią Służewca, każdy kto tu mieszka
choć trochę powinien ją znać.
Cieszę się, że mogłem przekazać w postaci
prezentacji, jak to było dawniej w
miejscach które tak dobrze znamy.
Tu gdzie wszyscy razem mieszkamy.