Transcript Turizmde Sürdürülebilirlik Zeynep SİLAHTAROĞLU BAYKAL LykiaGroup Yönetim Kurulu Üyesi FETOB Başkanı TÜSİAD Turizm Komitesi Başkanı 05.05.2010

Turizmde
Sürdürülebilirlik
Zeynep SİLAHTAROĞLU BAYKAL
LykiaGroup Yönetim Kurulu Üyesi
FETOB Başkanı
TÜSİAD Turizm Komitesi Başkanı
05.05.2010
TURİZM
Turizm, ekonomik aktivitelerinin kapsam ve çeşitliliğinden
dolayı, dünyadaki en büyük sektör olarak düşünülebilir.
Uluslararası Turizm, dünyada en hızlı büyüyen ve küresel
ekonomide çok fazla hissedarı, sektörü ve girişimciyi
kapsayarak çok fazla dalı içinde barındıran bir sektördür.
Ekonomistlerin tahminlerine göre,
Turizm dünyada yılda %3-6 arasında büyüme gösterecektir.
TURİZM
2008-2009 yılı
Ölçütler
Turist sayısı
Turizm geliri
2008
920 milyon kişi
904 milyar USD
2009
880 milyon kişi
852 milyar USD (611 milyar
Avro)
2009 son çeyreğinde, önceki son 14 ayda düşüş kaydeden rakamlar
yükselişe geçti.
TURİZM
2010 yılı
2010 Ocak – Haziran dönemi turist sayısında, 2009 Ocak – Haziran
dönemine göre % 7 artış gerçekleşmiştir.
• 2010 yılı sonunda turist sayısının 2009’a göre % 3 – 4 artacağı
beklenmektedir.
• Son 60 yılda, genişleme ve çeşitlenme ile dünyanın en hızlı büyüyen
ekonomi bileşenlerinden biri haline gelen bir sektördür. Klasik Avrupa ve
Kuzey Amerika dışında birçok destinasyon gelişmiştir.
• Genel şoklara rağmen sürekli ivme kaydeden turist sayıları :
1950
1980
1990
2000
2009
25 milyon kişi
277 milyon kişi
438 milyon kişi
681 milyon kişi
880 milyon kişi
%
%
%
%
100
62
55
29
Turizmin Direkt ve Dolaylı Çevresel Etkileri
• Kanadalı bir aile günde 326 lt. su harcar; 3. dünya ülkesi olan 700
haneli bir köy ayda toplam 500 lt. su harcar; lüks bir resort otel
odasındaki bir misafir ise 1 gecede 1000lt. su harcar.
• Dünya populasyonun %17’sini oluşturan Batı Dünyası küresel enerjinin
%52’sini tüketmektedir.
• 1 dönüm arazideki ağaçlar yılda 2.6 ton karbondioksit emer.
• Dünyadaki deniz suyu, gelecek 10 yılda 70 cm yükselecektir.
• 2050 yılında, iklim değişikliği %30 türün soyunun tükenmesine neden
olacaktır; Mercan Kayalıklarının %90’ı ölecektir; Amazon Ormanlarının
%50’si yok olacaktır.
• Mercan Kayalıklarının, şu anda %58’i risk altındadır.
• 1970’ten bu yana, doğanın 1/3’ü insan nedeniyle yok olmuştur.
• 34◦’nin üzerindeki her 1◦’lik artış, buğday ve mısır mahsulünü %10
düşürür.
Günlük hayatı daha fazla
olumsuz etkileyen çevresel
sorunlar
Turistlerin değişen
demografik özellikleri
Artan çevre bilinci ve
toplumsal duyarlılık
6
MÜŞTERİLER – YENİ TRENDLER
Tatile çıkanların kaydeğer
oranda yorumları:
•% 67'si kitle turizminin, tesislere ait çevre ve
kültür üzerindeki zararlarını sevmediklerini
söylüyorlar.
•%26’sı tatillerinin dünya kirliliği üzerindeki
etkileri hakkında endişeleri bulunmaktadır.
•%23’ü iklim değişimleri üzerinde endişeleri
bulunmaktadır.
•%54’ü daha çok “otantik” deneyimler
aramaktadır.
•%9’u ise yeşil tesis ödülü almış oteli tercih
etmek isterler
Çevrenin ve doğal turizm kaynaklarının
korunarak ve bölgenin yaşam koşullarını
iyileştirerek turizm yapılması önem
kazanmaktadır.
Gelecek nesillere kaynaklarımızı en iyi şekilde
aktarmalıyız.
8
SÜRDÜRÜLEBİLİR TURİZM
SÜRDÜRÜLEBİLİR TURİZM
• Turizmin faaliyetleriyle çevreye verdiği
olumsuz etkilerinin enerji, su ve atık
yönetimi gibi yöntemlerle azaltılması ve
• Ürün ve hizmet sağlamada
bölge kaynaklarından
öncelikli faydalanılarak
destinasyona istihdam
fırsatları sunulması ve
ekonomik katkılar
sağlanmasıdır.
SÜRDÜRÜLEBİLİR TURİZM
TEMEL İLKELER
• Toplumun gelişmesi için katkıda bulunulması
• İşyerinde sosyal konuların ele alınmasının sağlanması
• Satınalma süreçlerinin sürdürülebilir politika ile
düzenlenmesi
• Enerji yönetimi
• Su kullanım yönetimi
• Atık su yönetimi
• Atık yönetimi
• Kimyasalların uygulanma yönetimi
• Doğa ve Biyo-çeşitliliği korumaya katkısı
• Çevresel yönetim sistemlerinin uygulanması
Çevresel Sürdürülebilir Turizm
Gelişim İlkeleri
• Yerel kaynakların sürdürülebilir kullanımı
• Turizme kaynak oluşturan doğal, ekonomik,
toplumsal ve kültürel farklılıkların korunması
• Turizm gelişmesinin çevresel, toplumsal ve
ekonomik etkilerinin değerlendirilmesi
• Turizm piyasalarının talebinde meydana
gelen değişikliklere uyum sağlanması
Sürdürülebilir Turizm ve Eko-Turizm ilişkisi
Her iki tanımda da,
• Doğal ve kültürel kaynakların
geleceği düşünülerek kullanılması,
• Turizm sermayesinin, mevcut ziyaretçilerin
ve yöre halkının amaçlarının maksimum
düzeyde karşılanması öne çıkarılmaktadır.
Sürdürebilir Turizme Makro Yaklaşım
• Gönüllü Sektörel Teşvik
• Sürdürülebilir Turizmin Gelişmesinde Ulusal
ve Bölgesel Stratejiler
• Düzenli Mekanizmanın Kurulması
• Sürdürülebilir Turizm Uluslararsı
Aktivitelerle Desteklenmesi
Sürdürebilir Turizme Makro Yaklaşım
Sürdürülebilir Turizm Uluslararası Aktivitelerle Desteklenmesi
1992 – Dünya Zirvesi, Rio de Janerio – Sürdürülebilir Gelişme Aksiyonu için uluslararası
program belirlendi.
1996 – Dünya Konseyi, WTTC (Dünya Seyahat ve Turizm Konseyi) – Dünya Turizm
Organizasyonu Sürdürülebilir Turizmin Aksiyon Planını kabul etti.
1997 – Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nda Sürdürülebilir Turizm için 5 yıllık aksiyon ve
uygulama planı paylaşıldı.
1999 – WTO (Dünya Turizm Organizasyonu)– Global Code of Ethics for Tourism –
Turizmde Küresel Etik Kuralları ile uluslararası ve sürdürülebilir turizmin çerçevesi çizildi.
2001 – Birleşmiş Milletler Genel Kuruluna Sürdürülebilir Turizm uyarlandı.
2008 – Dünya Koruma Kongresi – Küresel Sürdürülebilirlik Turizm Kriterleri Yağmur
Ormanları Anlaşması, UNEP (Birleşmiş Milletler Çevre Programı), UNWTO (Birleşmiş
Milletler Dünya Turizm Organizasyonu) ve UNF (Birleşmiş Milletler Kurumu) tarafından
belirlendi.
16
Seyahat Vakfı
(Travel Foundation)
Faaliyetleri
Tesisler için en temel uygulamalar
1. DÜŞÜK DEBİLİ DUŞ KULLANIN!
Mevcut üniteleri “düşük debili” duş
başlıklarıyla değiştirin (tanesi 18 – 55TL)
ya da su tasarrufu donanımı (tanesi 0,5 – 2TL)
ya da duş debi regülatörü (tanesi 9TL) takın!
100 odalı ‘tipik’ bir otelde debinin dakikada 15
litreden 10 litreye düşürülmesinin sonuçları:
- Su tüketimi - yılda 2.700 m3 azaltılması
- Su Isıtma Sistemi - LPG tüketimi; yılda 6.520
kg azaltılması
- Su ve LPG giderlerinin yılda 13,453YTL
azaltılması
- Sera gazı emisyonları - 9.800 kg CO2
azaltılması
SONUÇ:
Gereken Yatırım: 931TL
Yatırımın Geri Dönüş Süresi: 1 ay
Yatırım Getirisi: %1.400
2. MUSLUKLARIN DEBİSİNİ AZALTIN!
İstenen maksimum su çıkış debisini
sağlayan musluk aeratörleri
(tanesi 5YTL – 9YTL) kullanın ve
-Odalardaki, umumi ve personel banyolarındaki
musluk çıkış debilerini dakikada 6 litre,
-Bar, mutfak ve çamaşırhane eviyelerinde ise
dakikada 10 litre
ile sınırlandırın!
100 odalı ‘tipik’ bir otelde debinin bütün
odalarda düşürülmesinin sonuçları:
– Su tüketiminin yılda 1.850 m3 azaltılması
– Su ısıtma sisteminin LPG tüketiminin yılda
1.050 kg azaltılması
– Su ve LPG giderlerinin yılda 4,791YTL
azaltılması
SONUÇ:
Gereken Yatırım: 737TL
Yatırımın Geri Dönüş Süresi: 2 ay
Yatırım Getirisi: %650
Tesisler için en temel uygulamalar
3. ENERJİ TASARRUFLU AMPULLER
KULLANIN!
4. PERSONELE ADİL DAVRANIN!
Akkor ampuller yerine kompak floresan lambalar – Maaşların piyasa seviyelerinde olup olmadığını
kontrol edin
(CFL) kullanın ve olanaklı tüm yerlerde T8
– Yeni yetkinlikler geliştirme fırsatları sunun, ör. dil
veya T5 floresan tüp lambalı aydınlatma
kursları, üniversite tanıtım programları
sistemleri kullanın!
– Sosyal haklar verin, ör. ücretsiz çamaşırhane,
yemek, ulaşım
– Personel-müşteri ortak etkinliklerine davet edin,
SONUÇ:
ör. haftada bir futbol maçı veya başka bir spor
100W akkor ampul yerine eşdeğer 25W CFL
karşılaşması
takılmasıyla, ömrü 8.000 saat olduğu için
– Personelin otel faaliyetlerine katılımını sağlayıp
yaklaşık 89 TL tasarruf sağlar.
olası iyileştirmeler hakkında görüşlerini alın
– Mevsimlik çalışanların gelecek yıl geri
gelmelerini teşvik edin, ör. yıllık sözleşmeler
– Tipik olmayan haklar sunun, ör. esnek çalışma
saatleri/iş paylaşımı/emeklilik/sağlık sigortası
– Ele almanız gereken hususlar varsa bunları
tespit etmek için işten ayrılan personelle
görüşmeler yapın.
Tesisler için en temel uygulamalar
5. YEREL TEDARİKÇİLER KULLANIN!
– Yerel yetkinlikler, ürünler ve varsa kooperatifler konusunda
araştırmalar yaparak yerel tedarikçiler kullanın
– Yerel tedarikçilere yol göstericilik yaparak kısa sürede sizin düzenli
tedarik zincirinizin bir parçası haline gelmelerini sağlayın
– Menüde geleneksel yemeklere, içecek ve içkilere de yer verin
– Müşteriler otantik şeyleri sever; tesisinizde hediyelik eşya
mağazasına yer verin, el sanatları gösterileri yapılması için davet
edin, sabit teşhirlere yer verin
– Temalı geceler ve geleneksel eğlenceler ile yerel kültürü destekleyin
– Müşteri çocukları ve yerel çocukların eğlenceli bir şekilde birbirlerinin
kültürlerini öğrenebilecekleri etkinlikler düzenleyin
– Gezilerde yerel tedarikçilerin kullanılması ve kültürel etkinliklere yer
verilmesi için tur operatörleri ile işbirliği yapın
Tesisler için en temel uygulamalar
6. HAVLULARI VE YATAK TAKIMLARINI TEKRAR KULLANIN!
– Havluların tekrar kullanımına yönelik bir gönüllü program uygulayın
– Operatörlerle olan sözleşme yükümlülükleri izin verdiği takdirde yatak takımlarını 2 – 3 günde bir
değiştirin, ya da yatak takımlarının bir günden daha fazla kullanılıp kullanılmaması kararını
müşterilere bırakmanın bir yolunu bulup uygulayın
– Gönüllü programları müşterilere etkin bir şekilde duyurun
– Müşterilerin kararlarına saygı gösterilmesi için prosedürler konusunda personele eğitim verin ve
hatırlatmalarda bulunun
– Programların etkinliğini izlemek için havlu ve yatak takımı kullanımını takip edin
SONUÇ:
100 odalı ‘tipik’ bir otelde havluları tekrar kullanım programı uygulanmasının ve yatak
takımlarının üç günde bir değiştirilmesinin sonuçları
– Çamaşırhanede işlemden geçirilen malzeme miktarının yılda 39.600 kg azaltılması
– Çamaşır makineleri ile kurutucularda işlemden geçirilen 20 kg yüklerin yılda 1.980 azaltılması
– Çamaşırhanede kimyasal kullanımının %22 azaltılması
– Su ve enerji giderlerinin yılda 9,767YTL azaltılması
– Yatak takımlarının ve çamaşırhanedeki aletlerin ömrünün uzatılması
– Bakım ve işçilik ihtiyaçlarının azaltılması
Tesisler için en temel uygulamalar
7. KUMANDALI ENERJİ KULLANIMI
UYGULAYIN!
Soğutma sistemlerinin çalıştırıldığı mevsimlerin
uzun olduğu yerlerde enerji yönetim
sistemleri tipik olarak müşteri başına yılda
2.500 kWh ya da 368YTL kadar tasarruf
sağlar.
SONUÇ:
- Odalarda elektrik tüketiminin %15 – 30
azaltılması
- Yatırım maliyetinin 1 - 2 yıl içinde geri
dönmesi
8. IŞIKLARI VE ALETLERİ ETKİN
KULLANIN!
SONUÇ:
Gündüz saatlerinde yeterli doğal ışık alan
bir lobide 50 x 50 W halojen spot
ışıklarının gereksiz yere açık bırakılması
günde 25 kWh üzerinde bir israfa neden
olur. Bu da 25 ila 50 adet odanın
kullanım anındaki aydınlatma yüküne
eşdeğerdir.
Bu ışıkların gündüz kapalı tutulmasıyla:
Elektrik giderlerinden 1,345YTL ve yılda 45
ampul tasarruf edilmesi sağlanır.
Tesisler için en temel uygulamalar
9. AKILLI ATIK YÖNETİMİ
UYGULAYIN!
10. TUVALETLERDE DÜZENLİ
BAKIM YAPTIRIN!
Su kayıplarını en aza indirmek için
Atılan atık miktarını %50 kadar azaltın.
Malzemeleri daha iyi kullanarak ve atık imha – Tüm personele kaçakları ve arızalı tuvaletleri
hemen tespit edip bildirmeleri için eğitim
giderlerini azaltarak paradan tasarruf edin.
verin
– Bakım personelini etkin teşhis ve onarım için
AZALTIN!
bilinçlendirin
TEKRAR KULLANIN!
– Sifondan klozete herhangi bir su sızıntısını
engelleyin
GERİ DÖNÜŞÜME VERİN!
– Sifon mekanizmasını sık sık kontrol edin
– Düzenli ihtiyaç duyulan yedek parçaları stokta
bulundurun ve gerekli onarımları hemen
yaptırın
– Bütün tuvaletlerin en az üç ayda bir kontrol
edilip koruyucu bakım yapılmasını sağlayın
– Tuvaletleri saygın ve/veya yerel düzeyde
kendini kanıtlamış üretici firmalardan satın
alın
Tatilciler için Uyarılar
Tatilciler için Uyarılar
Akreditasyon ve Sınıflandırmalar
Akreditasyon Tipleri
•
Genel Yönetim Sistemleri, ISO ve EMAS gibi.
ISO 14001 uluslararası avantajlara sahiptir ama detaylı
gereksinimleri kontrol etmeyi uygulamaz. Detaylar otel yönetimi
tarafından devamlı gelişimi destekleyici şekilde taahhüt edilerek
kurgulanır.
•
Eko – Verimlilik, LEED ve BREEAM
Ulusalarası ve gelişmekte olan LEED ve ona benzer akreditasyonlar
ağırlıklı olarak eko verimlilik üzerinde
odaklanır. Örneğin otel
binasının enerji tüketiminin yönetilmesi gibi. Bu tür akreditasyonların
otel misafirleri tarafından az da olsa “marka bilinirliği” vardır.
•
Endüstriye Özgü; Nordic Swan, EU Flower ve Green Failte gibi.
Otellere özel bir çok uluslararası akreditasyonlar bulunmaktadır;
bunlardan bazılarının ulusal eğilimleri vardır. İrlanda’da Green
Failte’nin kısıtlı bir coğrafya için geçerli olması, İskandinavya’da
Nordic Swan’nın kısıtlı bir marka bilinirliğinin olması gibi. Turist
konaklama servisleri bu konularda EU Flower’i adres gösterir.
EU Flower Rakipleri
Avrupa Birliği
EMAS tarafından
kabul edilmiş Otel
Sayısı
277
İskandinav Ülkeleri
161
Green Key
Uluslararası
162
Green Globe
Uluslararası
11
Green Failte
İrlanda
17
Program
EU Flower
Nordic Swan
Bölge
Yorumlar
Reklamı iyi yapılmış bir
sistem – bağımsız
oteller tercih ediyor.
İskandinav ülkelerinde
güçlü bir Pazar payı
bulunmaktadır.
Hollanda’dan 47 otel
dahil olmuştur.
Dünya’da 189 otel bu
programa dahildir.
Türkiye’deki uygulamalar
Yeşil Yıldız
Kültür ve Turizm Bakanlığı
'‘Dünyan için, ülken için, çevren için,
geleceğin için, duyarlılığını göster! Şimdi''
1993’de başlatılan ancak günümüzde küresel ısınmanın
dünyayı ciddi anlamda tehdit etmesi ve sürdürülebilir turizm
kavramının gündeme gelmesi ile uluslararası kabul gören
kriterler ve diğer gelişmeler de dikkate alınarak çevreye
duyarlı konaklama işletmeleri için mevcut olan sınıflandırma
formu güncelleştirildi ve 2006 yılında Yeşil Yıldız projesi
hayata geçirildi.
Yeşil Yıldız sınıflamasında yer alan otel sayısı 4’tür.
Beyaz Yıldız
2009 sezonunda başlayan projeyle, oteller uzman Çevre
Mühendisleri tarafından uluslararası kabul görmüş çevre
standartları doğrultusunda
denetlenmektedir. Oteller
çevre standartlarına uyum, su ve enerji tasarrufu
konularında bilgi bilgilendirilmektedir.
Beyaz Yıldız sınıflamasında yer alan otel sayısı 37’dir.
31
Greening Hotels
'‘Oteller yeşilleniyor, doğa ve işletme
birlikte kazanıyor! Şimdi''
Mart 2009 itibariyle başlayan Yeşil Oteller Projesini,
BureauVeritas akredite etmektedir. Henkel ve Ecolab
da bu projenin destekçisidir.
Greening Hotels sınıflamasında yer alan otel sayısı
23’tür.
32
“Yarın için Turizm” Ödülleri
(“Tourism for Tomorrow Awards”)
2010 Ödülleri
Dünya Seyahat ve Turizm Konseyi Her yıl
“Yarınlar için Turizm” adlı
4 branşta yarışma düzenlemektedir.
• Destinasyon Yöneticilik Ödülü– Boston Turizm Ofisi
• Çevre Koruma Ödülü –Emirates Hotels & Resorts, Birleşmiş
Arab Emirlikleri
• Toplumsal Yarar Ödülü – Yeni Zellanda’daki Kaikoura Ltd’nin
Balina Gözlemleme Projesi
• Küresel Turizm İşletme Ödülü – Fransız sermayeli
Uluslararası Accor Otelleri
Accor Otelleri örneği
Accor Otelleri Enerji Kullanımı ve
Otel genelinde kaynakların etkin
kullanımı projesi sonucu
• 195,240 kWh elektrik kullanımı = 39
hane elektrik kullanımı
• 3 otelde yapılan elektrik tasarrufu =
Florida’ya 41 kişinin uçuş maliyeti
• 3 otelde yapılan elektrik tasarrufu =
500 milyon fotokopi
• 44,090,000 litre su tasarrufu = 800
hane su kullanımı
• Finansal Tasarruf = £74,000
Sürdürülebilirliğin sağlanması ile
Dünya,
insan yaşamına
ev sahipliği etmeye
devam edebilecektir.
36
Turizm, 21. yüzyılın en
dikkat çeken sosyoekonomik fenomen
sektörlerden birisidir.
Turizm, diğer sektörlerin
çevreye etkisinden farklı
olarak hiçbir zaman
tamamen sürdürülebilir
olamayacaktır; ama daha
fazla sürdürülebilir olma
yolunda sürekli
çalışabilir…
37