“Kamu Hastane Birlikleri Yapılanmasının Sağlık Sektörüne Etkileri” Dr. Cevat ŞENGÜL OHSAD Genel Sekreteri

Kamu Hastanelerinin Fiziksel Rehabilitasyon Süreci

• • • • • • Sağlıkta Dönüşüm Programı Öncesinde; Kamu Sağlık tesisleri 5,6, 8 hatta 10 yatağa sahip, koğuş tarzında hasta odaları bulunmakta idi. Odalarda tuvalet, banyo yoktu. Genellikle koridorda bir tuvalet vardı. 50 klinisyen uzmanın olduğu bir hastanede 10-12 poliklinik odası vardı (4-5 hekime bir oda). Acil hizmet birimlerinin ihtiyaca cevap vermesi mümkün değildi.

Yoğun bakım ve ameliyathaneler enfeksiyon kontrol kurallarından uzak yapıdaydı.

Kamu Hastanelerinde Yeni Standartlar

Hasta Odaları • Hasta odaları 1 veya 2 kişilik hasta yatağı bulunacak şekilde düzenlenmeli, • Hasta yatakları uygun malzemeler (seperatör) ile ayrılmalı, • Tıbbi gaz sistemi (merkezi) olmalı, her odada hasta yatağı sayısınca hasta başı üniti bulunmalı, • Hasta odalarında hastanın eşyalarını koyabileceği dolap, TV, buzdolabı ve telefon bulunmalı, • Her hasta yatağı yanında, yatar pozisyon alabilen rahat ve dayanıklı bir refakatçi koltuğu bulunmalı.

• Hasta odalarında WC-lavabo-banyo bulunmalıdır.

• Hemşire çağrı sistemi her odada her hasta yatağı için düzenlenmeli, mobil olmalı; banyoda da hastanın kolayca kullanacağı hemşire çağrı sistemi bulunmalı, • Odalarda eşik ve benzeri seviye farkı olmamalı, seviye farkı olan yerlerde rampa ile tekerlekli sandalye, yatak ve sedye geçişine uygun düzenlemeler yapılmalıdır.

Kamu Hastanelerinde Yeni Standartlar

Hasta Katları: • Hasta katlarında hasta odalarına hâkim konumda hemşire bankosu bulunmalı, • Hemşire bankosunda lavabo olmalı, • Hemşire bankosu yakınında ilaç hazırlama bölümü bulunmalı, • Temiz-kirli malzeme odası olmalı, • Yemek dağıtım için servis odası olmalı, • Personelin kullanacağı WC (bay-bayan) olmalı, • Muayene-müdahale odası bulunmalıdır.

Kamu Hastanelerinde Yeni Standartlar

• • • • Poliklinik Odaları: Poliklinik odasında muayene masası, lavabo, dolap ile doktorun kullanacağı masa olmalı ve bu masa hasta ile yakınının oturabileceği 2 koltuğu olacak genişlikte planlanmalı, gözgöze iletişim sağlanmalı, Kadın doğum ve Üroloji odalarında WC bulunmalı, Her poliklinik odasında mutlaka lavabo bulunmalı, Poliklinik odalarının bulunduğu alanda, hastaların oturup bekleyeceği ferah bir bekleme alanı olmalı,

Kamu Hastanelerinde Yeni Standartlar

Yoğun Bakımlar • Yoğun bakımda hasta yatakları arası uygun seperatör ile bölünebilir olmalı, • Yoğun bakım yatakları arasında bir veya uygun şekilde 2 yatağa 1 olacak şekilde lavabo bulunmalı.

• Hemşire bankosu, tüm yataklara hakim konumda olmalı, • Dış ortam ile irtibatlı kapı-pencere bulunmalı.

• Yoğun bakım yakınında sürgü imha makinesinin bulunduğu oda planlanmalı,

Kamu Hastanelerinde Yeni Standartlar

Ameliyathaneler: • Ameliyathane steril-yarı steril alan planlamasında, yarı steril alandan steril alana sedye transferine uygun geçiş noktası bulunmalı, • Personel girişi sedye geçişinden ayrı yerden olmalı. Personelin girişi ve giyinme alanları bay-bayan ayrı planlanmalı; WC, lavabo, giyinme alanı ve dolapların bulunduğu alan sonrası steril alana geçiş öncesi, terlik değişimi yapılacak şekilde planlanmalı, • Ameliyat salonu içinde köşeler bulunmamalı, mümkünse yuvarlatılmış olmalı, hijyen açısından toz vb. barındıran girinti çıkıntıları aza indirecek şekilde; saat, termometre ile tesisat vb. ayrıntıların duvara gömülü olacak şekilde planlaması yapılmalı, • El yıkama alanları salon sayısına göre artırılmalıdır (2-3 salona 1 yıkama alanı gibi).

•

Acil Servis

•

Diyaliz

•

Görüntüleme Merkezleri

•

Sterilizasyon Üniteleri

T.C. Sağlık Bakanlığı Sağlık Yatırımları Genel Müdürlüğü Hedefleri: “Sağlıkta Dönüşüm Programı çerçevesinde 2015 yılının sonuna kadar Sağlık Bakanlığına ait bütün hastane binaları, nitelikli ve konforlu ortama sahip bir yapıya dönüştürülecektir.” “2015 yılının sonuna kadar 93.500 nitelikli yatak sayısı eklenerek bütün kamu hastanelerinin dönüşümü tamamlanacaktır.”

Proje Adı

KAYSERİ ŞEHİR HASTANESİ ANKARA ETLİK ŞEHİR HASTANESİ ANKARA BİLKENT ŞEHİR HASTANESİ ELAZIĞ ŞEHİR HASTANESİ MANİSA ŞEHİR HASTANESİ YOZGAT HASTANESİ KONYA ŞEHİR HASTANESİ İSTANBUL İKİTELLİ ŞEHİR HASTANESİ BURSA ŞEHİR HASTANESİ MERSİN ŞEHİR HASTANESİ ADANA ŞEHİR HASTANESİ GAZİANTEP ŞEHİR HASTANESİ FTR - PSİKİYATRİ HASTANELERİ PAKETİ İZMİR BAYRAKLI ŞEHİR HASTANESİ KOCAELİ ŞEHİR HASTANESİ ISPARTA HASTANESİ

ARA TOPLAM

Şehir Hastaneleri ve Diğer PPP Yatırımları

Yatak Sayısı

1.583 3.566 3.662 1.038 558 475 838 2.682 1.355 1.253 1.539 1.867 2.400 2.000 1.130 728 26.674

Proje Adı

ESKİŞEHİR ŞEHİR HASTANESİ İSTANBUL ÜSKÜDAR HASTANESİ İSTANBUL BAKIRKÖY ŞEHİR HASTANESİ SAMSUN ŞEHİR HASTANESİ ANTALYA ŞEHİR HASTANESİ DİYARBAKIR KAYAPINAR ŞEHİR HASTANESİ DİYARBAKIR YENİŞEHİR ŞEHİR HASTANESİ İZMİR GÜNEY (TEPECİK) ŞEHİR HASTANESİ ŞANLIURFA ŞEHİR HASTANESİ TEKİRDAĞ ŞEHİR HASTANESİ DENİZLİ ŞEHİR HASTANESİ K.MARAŞ HASTANESİ K.MARAŞ ELBİSTAN HASTANESİ ANKARA SİNCAN HASTANESİ TRABZON FATİH HASTANESİ İSTANBUL ANADOLU ŞEHİR HASTANESİ BOLU ŞEHİR HASTANESİ MANİSA YÜKSEK GÜVENLİKLİ ADLİ PSİKİYATRİ HASTANESİ İSTANBUL FATİH SULTAN MEHMET HASTANESİ ARA TOPLAM

GENEL TOPLAM

Şehir Hastaneleri ve Diğer PPP Yatırımları

Yatak Sayısı

1.000 414 1.043 900 1.000 750 600 1.200 1.700 479 1.000 500 300 483 550 3.700 400 100 400 16.519

43.193

Muayene Sayıları (2002 -2011)

Sağlık Kuruluşu

Birinci Basamak Hastane Sağlık Bakanlığı Tesisleri Toplamı Özel Sağlık Kuruluşları Üniversite Hastaneleri

TÜRKİYE TOPLAMI

NÜFUS Kişi Başı Hekime Müracaat Sayısı (Yıl)

2002

59.726.726

109.793.128

169.519.854

5.697.170

8.823.361

184.040.385

66.008.000

2,8

%

%32

2011

240.298.753

%60 %92 247.911.811

488.210.564

%3 %5 88.725.725

24.437.107

%100 601.373.396

74.724.269

8,0

%

%40 %41 %81 %15 %4 %100

Sağlık Harcamaları Genel Toplam Devlet 2003 2008 Artış Oranı ( % )

24.279

57.740

% 135 6.799

16.813

% 147 Kaynak : T Ü İK

SGK

10.662

25.346

% 137

Özel Sektör

6.817

15.580

% 128

Türkiye İstatistik Kurumu tarafından yapılan “Yaşam Memnuniyeti Araştırması” na göre hastalandığında ilaç ve tedavi masraflarının cepten karşılandığını belirten bireylerin oranı 2003 yılında %32,1 iken 2011 yılında %11,1 e gerilemiştir.

• Bu gün gelinen noktada, ödeme imkanı olanın dahi cepten ödeme yapmadan sağlık hizmeti aldığı bir yapı oluşmuştur. (Fark kısıtları, farksız işlemlerin genişletilmesi sebebi ile) • Doğru olan ise, ödeme imkanı olmayanın mağdur edilmediği bir sağlık hizmet sunumudur.

Kamu Hastane Birliklerinin Sağlık Sektörüne Muhtemel Pozitif Etkileri Kamu Hastanelerinde Profesyonel Yönetim

a-Profesyonel idareciler yetki ve sorumluluk alanları netleşecektir.

b- Bürokrasinin azalması ile sorunların daha hızlı ve etkin bir şekilde çözülecektir.

c-Başarıya-performansa odaklı bir sistem olması sebebiyle olumsuz (günlük) siyasi müdahalelerden en az etkilenecektir.

d-Başhekimlerin üzerindeki iş yükü azalacaktır.

Kamu Hastanelerinde Kaynakların Yerinde Kullanımı

Çok farklı yaşantılara ve farklı ihtiyaçlara sahip olan bölgelere, bu farklılıklara uyumlu personel ve kaynak ayrılabilecektir.

Kamu Hastane Birliklerinin Sağlık Sektörüne Muhtemel Pozitif Etkileri Kamu Hastanelerinde Kaynakların Verimli Kullanımı

Birlik yapısına geçilmesi ile taşraların kendi bütçelerini oluşturmaları sonucunda kaynakları ihtiyaç dahilinde kullanıp, ihtiyaç olmadığında ise ihtiyaç sahibi başka bir birime aktarılıp kullanılması sağlanacaktır.

Özerklik

Büyük oranda yerinden yönetilen kurumlar haline gelecek olan Kamu Hastanelerinin, aynı zamanda idari ve mali açıdan özerk kuruluşlar olmaları yolunda önemli mesafeler kaydedilecektir.

Sağlık Hizmet Sunumunda Kalite Artışı

Kamu Hastanelerinin fiziksel yapıları düzelecek, hizmet kalite standardı puanları yöneticilerin performanslarını etkileyecek, Kamu Hastaneleri için Uluslararası akreditasyonlar alınmaya başlanacaktır.

Kamu Hastane Birliklerinin Sağlık Sektörüne Muhtemel Negatif Etkileri

*Aşırı motive ve başarı baskısı altındaki üst düzey yönetici hataları a- Baskıcı ve özlük haklarına saygılı olmayan personel yönetimi b- Suistimaller *Sağlık Personeline uygulanan şiddetin daha fazla artışı *SGK bütçesine veya Merkezi Bütçe ye gelebilecek ek yükler PPP ve Şehir Hastaneleri kompleksi giderleri

Kamu Hastane Birliklerinin Sağlık Sektörüne Muhtemel Negatif Etkileri

* 663 sayılı KHK Madde 34: Kamu Hastanelerinin Sınıflandırılması *Planlama Eşitsizliği *Muayene Katılım Payı Eşitsizliği *Aynı SUT fiyat listesi üzerinden faturalandırma eşitsizliği a-Acil Vaka artış oranları b-Fark Alınmayan Branşlar

Beni dinlediğiniz için teşekkür ederim.

Dr. Cevat Şengül OHSAD Genel Sekreteri