Transcript POLİPROPİLEN Hazırlayan: NİHAN KAŞMERBALIKESİR ÜNİVERSİTESİ NECATİBEY EĞİTİM FAKÜLTESİ GÖRECEKLERİMİZ…..         Polipropilen Hakkında Genel Bilgi Polipropilenin Tarihçesi Polipropilenin Yapısı Polipropilenin Oluşum Türleri Polipropilenin Özellikleri Polipropilenin Üretimi Polipropilenin Kullanım Alanları Polipropilenin Ekonomisi Polipropilen Hakkında Genel Bilgi      Polipropilen,polietilene kimyasal olarak benzer ve sadece H ve.

POLİPROPİLEN
Hazırlayan:
NİHAN KAŞMER
200310203007
BALIKESİR ÜNİVERSİTESİ
NECATİBEY EĞİTİM FAKÜLTESİ
GÖRECEKLERİMİZ…..








Polipropilen
Hakkında Genel Bilgi
Polipropilenin
Tarihçesi
Polipropilenin Yapısı
Polipropilenin
Oluşum Türleri
Polipropilenin
Özellikleri
Polipropilenin
Üretimi
Polipropilenin
Kullanım Alanları
Polipropilenin
Ekonomisi
Polipropilen Hakkında Genel Bilgi





Polipropilen,polietilene kimyasal olarak benzer ve sadece H ve C
atomları içerir.
Polipropilen geniş bir uygulama alanına sahiptir,polietilenle
kopolimerleşerek oluşur.
Polipropilen dayanıklı,sert ve ısıya karşı dirençlidir.
Teknik literatürde polipropilen kopolimer ya da hopolimer olarak
görülmektedir.
Polipropilen,polietilen gibi uv ve termal sıcaklığa dayanıksızdır.
CH2
CH
n
CH3
Polipropilen’in Tarihçesi






Polipropilen,propilen ve etilen ile
ilgili deneyler esnasında
tesadüfen keşfedilmiştir.
1957’de İtalyada Montecaniti,
Birleşmiş Millletlerde Hercules
tarafından ticarete sürülünceye
kadar proses olarak pek çok
aşamadan geçmiştir.
1954 yılında Giulio Natta ve Karl
Zeigler tarafından bulunmuştur.
Nattanın bu buluşu teknoloji ve
modern bilimde yepyeni bir alan
açmıştır.Bu keşif yeni buluşların
en uç noktasıdır Ziegler katalizörü
, Nattanın bu keşfinde yüksek
izotaktik polipropilen üretimi için
kullanılmıştır.
1963 de kimya nobel ödülüne
layık görülmüştür.
2001den sonra P.V.C.nin yerine
geçişi onu başlıca tek
termoplastik yapmıştır.
Polipropilen’in Yapısı
• Polipropilen üç karbonlu bir
•
•
•
•
hidrokarbondur.Aslında bir vinil
polimer olup polietilene
benzemektedir.
Monomer propilenin atomik yapısı
sağdaki gibidir.
Ziegler-Natta katalizörleri olarak
bilinen TiCl3 katalizörü etkisinde
aradaki çift bağ açılarak açık
uçlara –CH3 ve -H radikallerinin
bağlanması sonucu polimer oluşur.
Eğer oluşan zincirin sonuna –H
radikali bağlanırsa zincir oluşumu
sona erer.
Polipropilenin yapısında atomlar
sağdaki gibi dizili 5.000 ile 10.000
üniteden oluşur.
CH2=CH-CH3
H
C=C
H
H
H
H
ziegler-natta katalizörü
C
C
H
H
CH3
Polipropilenin Oluşum Türleri
1. İzotaktik Polipropilen
2. Sindiotaktik Polipropilen
3. Ataktik Polipropilen
CH3 CH CH2 CH CH3 CH
CH3
CH3
CH3
1.İzotaktik polipropilen: Tüm –CH
radikalleri üçboyutlu düzlemde
tek tarafta sıralanır.Alt düzlemde –H radikalleri bulunur.Kristal yapıda bir
polimerdir.
3
CH3
CH3
CH3
CH2 CH CH2 CH CH2 CH
2.Sindiotaktik polipropilen:-CH radikalleri üç boyutlu
3
düzlemde bir üstte bir altta yer alır.Aralarda ise –H radikalleri
bulunur.Kristal yapıda bir polimerdir ve ksilende çözülür.
CH3
CH3
CH2 CH CH2 CH
CH2 CH
CH3
3.Ataktik polpropilen:-CH3 radikalleri rastgele
sıralanmıştır.Amorf yapıda bir plimerdir.Heptan ve hekzanda çözülür.
Metallocene katalizörü kullanırsa
,izotaktik ve ataktik
polipropilenlerin aynı zincirde
bloklaşır.Polimer sağdaki gibi
gözükür.
Bu bir lastiktir ve iyi bir
elastomerdir.
İzotaktik bloklar kendiliğinden
kristal şeklini alır.Ataktik bloklara
bağlanan izotaktik gruplar olduğu
için her küçük sert izotaktik
propilenin kristal kümeleri ataktik
propilenin yumuşak ve esnek
bağlarına bağlanacaktır.Bu
durumda sağdaki şekli alır.
İzotaktik blokların yardımıyla
ataktik ler esnekleşse de kuvvet
kazanamazlar.İzotaktik sert bloklar
ise esnek izotaktik materyallere
tutunurlar ve onlara sertlik verirler.
İZOTAKTİK BLOK
ATAKTİK BLOK
POLİPROPİLENİN ÖZELLİKLERİ
1.
2.
3.
POLİPROPİLENİN
GENEL ÖZELLİKLERİ
FİZİKSEL
ÖZELLİKLERİ
KİMYASAL
ÖZELLİKLERİ
GENEL ÖZELLİKLERİ
ÖZELLİK
BİRİM
DEĞERİ
TEST METODU
Özgül ağırlığı
gr/cm
0.90-0.91
ASTM-D-1501
Akmada gerilme
direnci
kg/cm2
300-350
ASTM-D-638
Kütlesel
yoğunluğu
gr/cm3
0.4-0.5
ASTM-D-392
Kopma noktasında %
uzama
600-700
ASTM-D-638
Bükülme
mukavemeti
kg/cm2
7500-8000
ASTM-D-747
Rockwell
R-scal
90-94
ASTM-D-785
Su absorpsiyon
hızı
%ağırlık kazancı
<0.03
ASTM-D-570
Dielektrik sabiti
X106CS
2.2-2.3
ASTM-D-150
Dielektrik kaybı
X106CS
0.0003-0.0010
ASTM-D-150
Voltaj direnci
kv/mm
30-32
ASTM-D-149
Spesifik hacim
direnci
Ohm-cm
<1016
ASTM-D-257
Termal iletkenlik
kcal/cm/cm²sn/°C 2.7*107
Spesifik ısı
cal/gr/°C
Mm/mm/°C
0.46
110*106
ASTM-D-695
Deformasyon
noktası
°C
120-130
ASTM-D-648
Yumuşama noktası
°C
165-172
ASTM-D-648
Termal genleşme
katsayısı
Aside karşı direnç
Mükemmel
Alkaliye karşı
direnç
Mükemmel
FİZİKSEL ÖZELLİKLERİ






Polipropilenin özgül ağırlığı şuanda ticari olarak kullanılmakta olan tüm
plastik malzemelerden daha düşüktür.Aynı kalıba döküldüğünde daha
hafiftir.
Polietilenler 80°,polipropilenler ise 120° akmaya başlar.
-60/160° civarında üretilir.
Polipropilen, polar bir madde değildir.Göze çarpan bir karakteristik özellik
göstermez.Bu yüzden elektrik malzemelerinde ve endüstriyel parçalarda
kullanılır.
Şeffaftır.
Sıcaklıkla genleşmesi ve soğudukça büzüşmesi az olduğu için deforme
olmaz kolayca çatlamaz.
Camsı geçiş sıcaklığı
-17
Erime noktası
174
KİMYASAL ÖZELLİKLERİ







Kimyasal direnci yüksektir.(Konsantre sülfirik asit,nitrik
asit,potasyum dikromat,kerosan ve karbon tetraklorür dışında)
Toksit değildir.
İstenmeyen cilt reaksiyonları göstermez.
Az nem absorplar.
UV ışınlarına dirençlidir.
Mikroorganizma,bakteri ve böceklere dirençlidir.
Ortamda fazla H varsa polimer zinciri kısa olur.H azaldıkça
oluşan zincir uzar,zincir uzadıkça viskozite artar.M.F.R(erime
akış oranı)arttıkça polipropilen yumuşar ve elastikliği artar.
POLİPROPİLENİN ÜRETİMİ
1. BLOK
(KÜTLE)PROSESİ
2.
GAZ FAZ PROSESİ
BLOK (KÜTLE) PROSESİ
 Blok polimerizasyonu propilenin doğrudan doğruya ya da propilen
fazında pek az olarak çözünmüş katalizör gibi katkı maddelerinin
bulunduğu ortamdaki polimerizasyondur.Propilen%10-%20
oranında polimerleştiğinde viskoz sıvı ortama gelir.
 Bu polimerizasyonda likit polimerler kullanılır.
 İki tip proses uygulanmaktadır:
1.Himont Spheripol proses: Son derece verimli homopolimerve
kopolimer ,saha katalizörleri kullanılarak üretilir.Bu yüksek
katalizör performamsları ataktik polimerlerin üretimini engeller.
2.Hypol proses: Mitsui Petrokimya tarafından düşünülmüş,katalist
sistemlerle desteklenen ucuz bir polimerizasyon çeşididir.
GAZ FAZ PROSESİ
 Polimerizasyon
reaksiyonu fotokimyasal
olarak propilen
buharında
başlatılır.Büyümekte
olan polimer zinciri
içeren polimer tanecikleri
sis oluşturur ve
reaksiyon bu fazda
devam eder.Propilen
tanecikleri bu yoğun faza
difüzlenir.
POLİPROPİLENİN KULLANIM
ALANLARI





YAPI MALZEMESİ
PAKETLEME VE KORUMA
FİBERLER
FİLM
TAŞIMACILIK
POLİPROPİLENİN KULLANIM ALANLARI
25%
29%
21%
25%
ENJEKSİYON ÜRÜNLERİ
FİBER
BİLEŞİM ÜRÜNLERİ
DİGERLERİ
YAPI MALZEMELERİ
Paketleme
 Elektronik düğme ve prizler
 Oyuncaklar
 Banyo eşyaları
 Mutfak eşyaları
 Limon sıkacağı
 Şişe kapağı….
NOT:Fiziksel özellikleri ve
erime noktasının yüksek
olması yapı malzemesi
olarak kullanılmasında
büyük avantaj sağlar

PAKETLEME VE KORUMA




Şampuanlarda
Yiyecek saklamada
Temizleyicilerde
Ambalajlamada
FİBERLER






Halı
Kazak
Dokuma
Peruk
Masa örtüsü
Kumaş
NOT:Elde edilen iplikler
lekelenmeye dirençlidir.Bu
yuzden döşeme ve halıcılıkta
kullanılır.
Renklendirmek kolaydır,su
tutmaz,naylona benzer.
FİLM



Sigara paketi
Elektronik film
Düz film
NOT:Isıya dirençli olması ve
yırtılmaması sayesinde
kullanılır.
TAŞIMACILIK

Bir otomobilde
lastiklerden döşemeye
toplamda 150kg
polimer kullanılır.
Polipropilen de bu
polimerden
biridir.(benzin deposu,
tampon, direksiyon
v.b…)
POLİPROPİLENİN EKONOMİSİ
DÜNYA PLASTİK
ÜRETİMİNDEKİ YERİ
TÜRKİYEDEKİ EKONOMİK
DURUMU
 POLİPROPİLENİN
GELECEĞİ


DÜNYA PLASTİK ÜRETİMİNDEKİ YERİ

Plastikler insan hayatında önemli bir yer
tutar.Bu konuda duyulan ihtiyaç gün
geçtikçe artmaktadır.Polipropilen ise
termoplastikler arasında yerini en ön sırda
almıştır.
1996 DÜNYA PLASTİK EKONOMİSİ
polietilen
14%
9%
31%
polivinil klorid
termosetler
polipropilen%14
14%
15%
17%
polistiren
diğerleri
DÜNYA İHTİYACI(000,000-MT)
35
30
25
20
PP
15
10
PVC
HDPE
PS
5
0
PP
PVC
HDPE
2002 YILI
PS
TÜRKİYEDEKİ EKONOMİK DURUMU
 Türkiye de petrokimya endüstrisi düşüncesi 1962de


yerleşti.Dünyadaki gelişime paralel olarak 1987-1990
yılları arasında bu endüstri türü pek çok aşamadan
geçti.1994ün yarısından sonra dünyadaki pozitif
petrokimya gelişimi bizde de artan bir isteğe sebep oldu.
2000 yılında hızlı bir artışla Türkiye deki plastik tüketimi
arttı.Türkiye de kişi başına 25 kg plastik tüketimi
olduğunda gelişmiş ülkelerde bu miktar 70-100 kg
arasıydı.
2005te 2.6 milyon tonluk termoplastik tüketimi
olmuştur.2010da bu oranın 4.6 milyona çıkması
beklenmektedir.Türkiye 21.yyın en önemli termoplastik
marketi halini almıştır.



Bazik petrokimya endüstrisi
PETKİM,SASA,AKSA ve YLOVA
ELYAF tır.Türkiye deki tek
yerleşik polipropilen fabrikası
Aliağa dakidir.
1999DA POLİPROPİLENİN
PAYI %18 İDİ. BU ORAN
ŞİMDİ DAHA DA
ARTMIŞTIR.BU DA BİZE
POLİPROPİLENİN
EKONOMİMİZDEKİ ÖNEMLİ
YERİNİ GÖSTERMEKTEDİR.
Yerleşim
kapasitesi:66.000M.TON/YIL
YERLEŞİM SONRASI
KAPASİTE:80.000M.TON/YIL
1998
ÜRETİMİ:81.000M.TON/YIL
KULLANIM KAPASİTESİ:%102
POLİPROPİLEN ÜRETİM
MİKTARLARI(TON)
85000
80000
75000
70000
Y
65000
60000
1994 1995 1996 1997 1998 1999
YILI YILI YILI YILI YILI YILI
POLİPROPİLENİN GELECEĞİ
Polipropilenin iyi bir kullanım araı
olduğunu,karakteristik özelliklerini
biliyoruz.Bunlara bakınca endüstride böyle bir
malzemenin iyi bir pay alacağı bellidir.
 Polipropilen kapasitesi büyümekte dünyada daha
çok aranmaktadır.Amerika polipropilen
kapasitesine eklemeler yapmayı
planlamaktadır.Ortadoğuda polietilende
mevcudiyetini elde ettikten sonra polipropilen
alanında güçlü bir oyuncu olacaktır.Güney Kore
,Japonya ve Çin de ise kapasite gittikçe
artmaktadır.

KAYNAKÇA
WWW.CHEMWEEK.COM
 WWW.ELSAN ELYAF.COM
 WWW.POLYPROPİLEN.COM
 WWW.WİKİPEDİA.COM
 BARBARA ELVENS,STEPHEN HAWKİNS,WİLLİAM
RUSSEY,ULLMAN’SENSİCLOPEDİA OF İNDÜSTRİAL
CHEMİSTRY,1992,SAYFA285-287-518-547
 TECNON-ORBİCHEM PETCHEM 2003 MONTE CARLO,2526-2003
 WWW.EQUİSTAR.COM
