Transcript YERKABUĞUNUN MALZEMESİ TAŞLAR •Yerkabuğu oluşumları ve özellikleri farklı olan taşlardan yapılmıştır. •Taşlar tabiatta mevcut olan inorganik maddeler olarak bilinen minarellerin bir araya gelmesi ile.

YERKABUĞUNUN MALZEMESİ TAŞLAR
•Yerkabuğu oluşumları ve özellikleri farklı olan taşlardan
yapılmıştır.
•Taşlar tabiatta mevcut olan inorganik maddeler olarak
bilinen minarellerin bir araya gelmesi ile oluşur.
•Bir taş tek bir minarelden meydana geldiği gibi birden
fazla minarelden meydana gelebilir örneğin;
•Kalker- kalsit minarelinden
•Granit-kuvars+feldispat+mika minarellerinden
•Minarellerin ekonomik değer arz edenlerine maden
denir.
OLUŞUMUNA GÖRE TAŞALAR;
1.PÜSKÜRÜK (MAĞMATİK-KATILAŞIMVOLKANİK) TAŞLAR
•Yerin derinliklerindeki eriyik halde maddelerden oluşan
mağmanın bulunduğu yerden hareket ederek yeryüzüne
veya yeryüzüne yakın çeşitli yerlerine sokulup soğuyarak
katılaşması sonucu oluşur.
•Katılaşım kayalar diğer bütün taşların kökenini
oluşturur.
ÖZELLİKLERİ
•Yapıları kristallidir.(taneli)
•Tabakalanma yoktur.
•İçlerinde fosil bulunmaz.
•Asitten etkilenmezler.
A) DIŞ PÜSKÜRÜK TAŞLAR
Magmanın volkanlardan ya da fay hatlarından
yeryüzüne çıkması ve atmosfer ortamında
hızla soğuması sonucu oluşurlar. Hızlı
soğudukları için yüzeyleri parlaktır.
 Ülkemizde en çok andezit bazalt yaygındır.
 Başlıcaları:Volkancamı(Obsidyen), süngertaşı,
inci taşı(perlit) , andazit, bazalt
 Ülkemizde Diyarbakır surları siyah bazalttan,
Ankara kalesi pembe andezitten yapılmıştır.
Andezit’e Ankara taşı da denir.

Andezit
Bazalt
Volkan Camı
B) İÇ PÜSKÜRÜK TAŞLAR
• Magmanın yeryüzüne doğru yükselerek yeryüzünü
oluşturan tabakalar arasına sokulup yavaş yavaş
soğuması sonucu oluşurlar. Dış püskürüklere göre daha
serttirler ve kristalleri daha iyi gelişmiştir. Dış
kuvvetlerin aşındırması nedeni ile sonradan yüzeye
çıkabilirler.
• En güzel örneği Granittir. Ayrıca siyenit, diyorit, gabro
Granit
Siyenit
2)TORTUL(SEDİMENT)TAŞLAR
Sedimantasyon sonucu oluşan tortul tabakaların iç
kuvvetlerin etkisi ile karalaşması ve sertleşmesi
sonucu oluşurlar.
ÖZELLİKLERİ
 Yapıları kristalli (taneli) değildir.
 Tabakalı bir yapıdadırlar.
 İçlerinde fosil bulunur.
 Asitten etkilenirler.
A)KİMYASAL TORTUL TAŞLAR


Suda eriyebilen minerallerin, su ortamında çökelmesi
ve taşlaşması sonucu oluşurlar.
Traverten,sarkıt, dikit,tuz(kaya tuzu),kireç
taşı(kalker), tebeşir gibi.
Kalker
Kireç taşı
Traverten
Sarkıt, Dikit
Sütun
B)ORGANİK TORTUL TAŞLAR


Canlı kalıntılarının çökelerek birikmesi ve zamanla
taşlaşması sonucu oluşurlar.
Mercan kalkeri, turba(yertezeği) ,linyit, taşkömürü,
antrasit, asfalt, tebeşir gibi
Linyit
Taşkömürü
3)FİZİKSEL TORTUL TAŞLAR





Dış kuvvetlerin aşındırıp biriktirdiği
malzemelerin doğal bir çimento ile yapıştırılması
sonucu oluşurlar.
İri çakıllardan oluşanlara çakıl taşı( konglomera)
Kum tanelerinden oluşanlara kum taşı(Gre)
Kil tanelerinden oluşanlara kil taşı(Şist)
Fiziksel tortul taşlar içindeki taneler eğer köşeli
ise Breş adı verilir.
3)BAŞKALAŞIM(MATEMORFİK)
TAŞLAR




Volkanik ve tortul kökenli taşların yüksek sıcaklık ve
basınç altında kalarak değişime uğraması sonucu
oluşan kayaçlardır.
ÖZELLİKLERİ
Yapıları kristallidir.
Tabakalı ve sert yapıdadırlar.
Fosil bulundurmazlar.
Volkanik kökenli olanlar asite tepki vermezken,
tortul kökenli olanlar tepki verir.
 Kalker--------Mermer
 Kum
taşı------Kuvarsit
 Granit---------Gnays
 Kömür----------Elmas’a dönüşür.
Mermer
Gnays