Pozyskiwanie, wykorzystanie i ochrona informacji niezbędnych do podejmowania decyzji w ochronie zdrowia Katowice 20-21 września 2007 Hanna Saryusz-Wolska Uniwersytet Medyczny w Łodzi Zakład Zarządzania Podmiotami Systemu Ochrony.
Download ReportTranscript Pozyskiwanie, wykorzystanie i ochrona informacji niezbędnych do podejmowania decyzji w ochronie zdrowia Katowice 20-21 września 2007 Hanna Saryusz-Wolska Uniwersytet Medyczny w Łodzi Zakład Zarządzania Podmiotami Systemu Ochrony.
Pozyskiwanie, wykorzystanie i ochrona informacji niezbędnych do podejmowania decyzji w ochronie zdrowia Katowice 20-21 września 2007 Hanna Saryusz-Wolska Uniwersytet Medyczny w Łodzi Zakład Zarządzania Podmiotami Systemu Ochrony Zdrowia Proces informacyjno-decyzyjny W zarządzaniu informacja wiąże się z kluczowym problemem podejmowania decyzji W ochronie zdrowia, która stanowi jeden z najbardziej złożonych strukturalnie i funkcjonalnie systemów procesy decyzyjne (trudne i istotne) podejmowane są na różnych poziomach, przez liczne podmioty Różne poziomy i podmioty do podejmowania decyzji potrzebuję różnych informacji Poziomy podejmowania decyzji w ochronie zdrowia Poziom „mikro”decyzji Decyzje lekarskie Decyzje menedżerskie Poziom „mezo”decyzji Region Poziom - samorządy lokalne (wojewódzkie) „makro”decyzji Centralne (krajowe) Globalne i makroregionalne (np. UE, WHO) Procesy informacyjno-decyzyjne w ochronie zdrowia [1] Największą trudność stanowi przełożenie procesu informacyjno-decyzyjnego z poziomu makro i mezo (państwo, władze samorządowe, instytucja płatnika publicznego – NFZ) na poziom mikro, a szczególnie na indywidualną relację lekarz – pacjent, która jest najsilniej odczuwana przez człowieka jako brak wrażliwości systemu na jego potrzeby Procesy informacyjno-decyzyjne w ochronie zdrowia [2] Przepływ informacji, komunikowanie się i koordynacja to istotne strategie dotyczące zarówno procesów : wewnątrzorganizacyjnych jak i międzyorganizacyjnych W decyzjach w ochronie zdrowia, przepływie informacji, mechanizmach koordynacji i kontroli coraz częściej centralną rolę pełni państwo i administracja publiczna Procesy informacyjno-decyzyjne w ochronie zdrowia [3] Procesy decyzyjne w ochronie zdrowia odbywają się na wielu poziomach, dotyczą wielu podmiotów i wymagają wymiany informacji pozwalającej na: Adaptatywność (poszczególne podmioty muszą dostosować się do całości, tworząc spójny system) Komplementarność Współpracę Informacje potrzebne do decyzji lekarskich (medycznych) lekarskie – tradycyjny kontekst indywidualny relacji lekarz - pacjent EBM (evidence based medicine) medycyna oparta na faktach Decyzje Postęp i transfer wiedzy medycznej (20 tyś.czasopism, 2 mln artykułów naukowych) NIH Library, Cochrane Library, CREDES Zasady deontologii lekarskie Zasada działania dla dobra pacjenta Zachowanie tajemnicy lekarskiej Dokumentacja medyczna [1] Ustawa o zakładach opieki zdrowotnej (Dz.U.91.91.408 z późn.zm.) „każdy szpital, poradnia, gabinet prywatny ma obowiązek prowadzenia dokumentacji...” Ustawa o ochronie danych osobowych Pojęcia „dokumentacji medycznej” i „dokumentu medycznego” (rozporządzenie MZ z dn. 30 lipca 2001) Pojęcia „health information” (HIPAA, 1996) EPR (electronic patient record) Dokumentacja medyczna [2] Informatyzacja dokumentacji medycznej Sekretarz HHS USA w 2004 roku przedstawił raport nazwany „Decade of Health Information Technology (Strategic Raport Outlines Staps to Implement Widespread Adoption on Electronic Health Records and New Nationwide Interoperable Health Information Network) Bezpieczeństwo Narodowe dokumentacji medycznej programy bezpieczeństwa: Francja (ANAES) i Wielka Brytania (NPSA) USA (programy AHRQ, National Patient Safety Agency, Sentinel Events, JCAHO) Informacje potrzebne do decyzji menedżerskich na poziomie zoz-u Dostępność informacji stanowi zasób przy podejmowaniu decyzji menedżerskich Decyzje menedżerskie mają określoną charakterystykę: treść (obszar), funkcję, zakres i strukturę Informacje ogólne i specjalistyczne W publicznych zoz-ch problem konfliktu Decyzji menedżerskich Decyzji właścicielskich (rola samorządów jako organów założycielskich) Informacje w systemie ochrony zdrowia – regulacje prawne [1] Ustawa z dnia 30 sierpnia 1991 o zakładach opieki zdrowotnej (Dz.U.91.91.408 z późn.zm.) Ustawa z dnia 27 sierpnia 2004 o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U.04.210.2135) Informacje w systemie ochrony zdrowia – regulacje prawne [2] statystyka publiczna (Dz.U.95.88.439 z późn.zm.) (pełny wykaz tematyczny, podmiotowy, przedmiotowy oraz symbole sprawozdań statystyki publicznej dostępne na stronie www.mz.gov.pl) Sytuacja finansowa spzoz-ów Działalność i zatrudnienie w różnych rodzajach opieki zdrowotnej (m.in. poz, ambulatoryjna opieka specjalistyczna, szpitale, opieka psychiatryczna) Działalność, zatrudnienie i sytuacja w stacjach sanitarno-epidemiologicznych Hospitalizacje w publicznych i niepublicznych zoz-ach Zachorowalność na nowotwory złośliwe Informacje w systemie ochrony zdrowia – regulacje prawne [3] Rozporządzenie MZ z dnia 29 lipca 2005 w sprawie zakresu niezbędnych informacji gromadzonych przez świadczeniodawców, szczegółowego sposobu rejestrowania tych informacji oraz ich przekazywania podmiotom zobowiązanym do finansowania świadczeń ze środków publicznych (Dz.U.05.176.1467) (od 1.07.2006) Rozporządzenie MZ z dnia 21 grudnia 2006 w sprawie rodzajów i zakresu dokumentacji medycznej w zoz oraz sposobu jej przetwarzania (Dz.U.06.247.1819) Informacje w systemie ochrony zdrowia – regulacje prawne [4] Rozporządzenie MZ z dnia 27 lipca 2005 w sprawie zakresu niezbędnych informacji gromadzonych w systemie informatycznym Narodowego Funduszu Zdrowia oraz zakresu i sposobu ich przekazywania ministrowi właściwemu do spraw zdrowia oraz wojewodom i sejmikom województw (Dz.U.05.152.127; Dz.U.05.266.2249; Dz.U.06.111.756) (obowiązuje od 1.01.2007) NFZ gromadzi olbrzymią ilość informacji przekazywanych przez zoz-y (na stronach www.nfz.gov.pl znajdują aktualnie informacje dotyczące przekazywanych przez świadczeniodawców danych w 2007) Informacje specjalistyczne o systemie ochrony zdrowia [1] Informacje gromadzone w podmiotach krajowych Narodowy Fundusz Zdrowia (!!!) Ministerstwo Zdrowia (Centrum Systemów Informacyjnych dla Ochrony Zdrowia) Wojewódzkie Centra Analiz Medycznych (samorządy lokalne) Inspekcja Sanitarna Świadczeniodawcy Inne... Informacje specjalistyczne o systemie ochrony zdrowia [2] Informacje gromadzone w instytucjach europejskich, międzynarodowych OECD (OECD OnLine Information System – OLISnet) WHO World Health Statistics i World Health Report Najnowsza inicjatywa – Health Metrics Network eEurope eHealth for All by 2015 Racjonalny proces decyzyjny [1] [J.W.Sutherlanda] Konieczność podjęcia decyzji Informacje a priori Opinie, sądy, teorie, ramy normatywne Informacje a posteriori Cel, motyw, kontekst (!) Badania empiryczne, zbieranie obiektywnych danych Budowanie model ... kryteria oceny ... wybór wariantu ... Wdrożenie i sprzężenie zwrotne do korekty modelu Racjonalny proces decyzyjny [2] Proces decyzyjny jest aktem woli i wyboru Oprócz odpowiednich (aktualnych, wiarygodnych, dostępnych, ...) informacji konieczna jest wola decyzji, a w obszarze ochrony zdrowia konieczność uzgodnień pomiędzy różnymi podmiotami!!! Bariery racjonalności Bariera „końskich okularów” Skłonność ludzi do rutynowych działań Bariera „niezrozumienia sytuacji” Niemożność wykorzystania posiadanych przez zarządzającego informacji z powodu braku wiedzy i umiejętności pracowników Bariera [Zawiślak] „jedynej słusznej drogi” Uleganie własnej lub grupowej wizji świata Model polityczny Organizacja [Strategor] stanowi „pole gry”, a gracze mają własne interesy, cele i wpływy na różne zasoby (uprawnienia decyzyjne, pieniądze, ludzi, informacje) Decyzje podejmuje się doraźnie, tworzą się i rozpadają koalicje, wywiera się wpływ na ludzi, pojawiają się konflikty i prowokacje „gry polityczne” w organizacji [Mintzberg] Przeniesienie zjawisk z życia politycznego Wnioski [1] Ochrona zdrowia to jeden z najbardziej złożonych strukturalnie i dynamicznych funkcjonalnie systemów, w którym podejmowanie decyzji jest trudne i wymaga wielu odpowiednich informacji Procesy decyzyjne przebiegają w ochronie zdrowia na różnych poziomach i w wielu podmiotach wymagają wymiany informacji i wspólnych uzgodnień pozwalających na: adaptatywność, komplementarność i współpracę. Wnioski [2] Obecnie zbieranych jest w systemie ochrony zdrowia wiele informacji (np. NFZ), brak jednak odpowiedniego ich przepływu (informacje zwrotne) i co za tym idzie właściwego wykorzystania Oprócz aspektów technicznych pozyskiwania i analizowania informacji proces informacyjno-decyzyjny jest aktem woli i wzajemnych uzgodnień Wnioski [3] Regulacje prawne, które pojawiły się w ostatnim czasie, dotyczące przepływu informacji pomiędzy administracją rządową, samorządową (głównie samorząd wojewódzki), NFZ i świadczeniodawcami stanowią istotny element konieczny przy podejmowaniu decyzji dotyczących zmian w polskim systemie ochrony zdrowia Dziękuję za uwagę