بنام خدا برنامه ريزي و كنترل پروژه جزوه شماره -1 برنامه ريزي پروژه علیرضا مصلحی راد فرآيند برنامه ريزي در يك نگاه تعريف محدوده پروژه شناسايي فعاليتهاي.
Download
Report
Transcript بنام خدا برنامه ريزي و كنترل پروژه جزوه شماره -1 برنامه ريزي پروژه علیرضا مصلحی راد فرآيند برنامه ريزي در يك نگاه تعريف محدوده پروژه شناسايي فعاليتهاي.
بنام خدا
برنامه ريزي و كنترل پروژه
جزوه شماره -1برنامه ريزي پروژه
علیرضا مصلحی راد
فرآيند برنامهريزي در يك نگاه
تعريف محدوده پروژه
شناسايي فعاليتهاي پروژه
برآورد مدت زمان ،منابع الزم و هزينه فعاليتها
ترسيم شبكه پروژه (برداري -گرهي)
زمانبندي پروژه و برنامه ريزي منابع
نهايي كردن زمانبندي
Scope of Project
محدوده پروژه
-1داليل اجراي پروژه
پاسخ به تقاضاي بازار
درخواست مشتري
رفع نيازهاي كاري
ارتقاء و توسعه فنآوري
...
محدوده پروژه
Scope of Project
-1داليل اجراي پروژه
-2شرح محصول يا مقصد )(Goal
مشخصههاي (كمي و كيفي) محصوالت يا خدماتي كه پروژه در ايجاد آنها
متعهد گرديده است .
در ابتداي پروژه به اختصار تهيه شده ،اما بمرور و متناسب با پيشرفت
پروژه به تفصيل بيشتر تكميل و مدون ميشود.
محدوده پروژه
Scope of Project
-1داليل اجراي پروژه
-2شرح محصول يا مقصد )(Goal
-3اقالم تحويلي
پروژه)(Deliverables
عنوان و مشخصات اصلي اقالم قابل نحويل پروژه ،كه حصول كامل به
آنها ،نشانه اختتام پروژه ميباشد ،ميبايستي طي ليست كوتاه و
مختصري تهيه گردد.
مثال يك پروژه نرمافزاري داراي اقالم تحويلي بشرح زير است:
كدهاي برنامهنويس ي ،راهنماي كاربران و آموزش نرمافزار
Scope of Project
محدوده پروژه
-1داليل اجراي پروژه
-2شرح محصول يا مقصد )(Goal
-3اقالم تحويلي
معيارهاي قابل سنجش ي است كه ميبايستي موفقيت در اجراي
پروژه را در حصول به آنها دانست.
برخي از اين معيارها از ابعاد هزينه ،زماني و كيفيتي ميباشند.
الزم است كه ارزش مقداري معيارها تعيین شده باشد.
پروژه)(Deliverables
-4اهداف ) (Objectivesپروژه
عدهاي به غلط محصوالت پروژه را همان اهداف پروژه ميدانند،
در حاليكه اهداف پروژه شامل فاكتورهاي مهم تعيین میزان
موفقيت در اجراي پروژه ميباشد.
بسياري از پروژهها به بهرهبرداري ميرسند ،اما بسياري از اهداف
خود از ابعاد اقتصادي و يا اجتماعي و يا بسياري از ابعاد ديگر
نايل نميشوند.
محدوده پروژه
Scope of Project
-1داليل اجراي پروژه
-2شرح محصول يا مقصد )(Goal
-3اقالم تحويلي
پروژه)(Deliverables
-4اهداف ) (Objectivesپروژه
-5موارد تكميلي
فرضيات ،ريسكها و موانع
آنالیزهاي اقتصادي پروژه
محدوديتهاي كاري و محيطي و...
محدوده پروژه
Scope of Project
-1داليل اجراي پروژه
-2شرح محصول يا مقصد )(Goal
-3اقالم تحويلي
پروژه)(Deliverables
-4اهداف ) (Objectivesپروژه
-5
موارد تكميلي (مفروضات و)...
بيانيه محدوده پروژه
شناسايي فعاليتهاي پروژه
Identify Project Activites
برخي از داليل نياز به تجزيه و تفكيك پروژه به اجزاي آن بشرح زير است:
-1اينامر راهكار اصولي برنامهريزي ،اجرا و كنترل يك پروژه در جهت نيل به اهداف آن است.
-2دقت باالتري در برآوردهاي زمان ،هزينه و منابع را بوجود ميآورند.
-3باعث تسهيل در واگذاري اختيارات و اعطاي مسنوليتها ميشود.
-4مبناي مناسبي براي كنترل و ارزيابي عملكرد ميگردد.
-5شناسايي فعاليتهايي كه اقالم تحويلي پروژه را تضمين ميكنند.
شناسايي فعاليتهاي پروژه
Identify Project Activites
• ابزار مورد استفاده در برنامهريزي پروژه ،جهت شناسايي فعاليتها “ساختار شكست كار” نام دارد.
ساختار شكست كار
)Work Breakdown Structure (WBS
• WBSيك توصيف سلسله مراتبي از كارهايي است كه ميبايست انجام شوند تا اقالم قابل تحويل پروژه حاصل شده و
پروژه به اتمام برسد.
Project
Activity
…
Activity
Activity
Level #1
Activity
…
Activity
..
.
Activity
Activity
Level #2
Activity
…
Activity
Activity
Level #m
شناسايي فعاليتهاي پروژه
Identify Project Activites
مراحل توسعه ساختار شكست كار
تعيين عناصر عمده پروژه
خير
آيا تجزيه و شكست كار كافي است؟
بلي
تجزيه عناصر پايينترين سطح به يك سطح ديگر
پايان
بلي
آيا WBSدر آزمونها موفق است؟
خير
بازنگري در WBS
شناسايي فعاليتهاي پروژه
Identify Project Activites
تعيين عناصر عمده پروژه
• تجزيه پروژه به چند عنصر يا گروه (تعيین سطح اول )WBS
• ميتواند براساس مراحل چرخه حيات پروژه باشد.
• ميتواند برمبناي چارت سازماني پروژه باشد.
• ميتواند برمبناي جغرافيا و مكان اجراي پروژه باشد.
• ميتواند برمبناي محصول و اجزاي آن باشد.
• ميتواند برمبناي زير پروژهها باشد.
• Phase Orientation Approach
• Organization Orientation Approach
• Geographical Approach
• Product Orientation Approach
• Project Orientation Approach
شناسايي فعاليتهاي پروژه
Identify Project Activites
مراحل توسعه ساختار شكست كار
تعيين عناصر عمده پروژه
خير
آيا تجزيه و شكست كار كافي است؟
بلي
تجزيه عناصر پايينترين سطح به يك سطح ديگر
پايان
بلي
آيا WBSدر آزمونها موفق است؟
خير
بازنگري در WBS
شناسايي فعاليتهاي پروژه
Identify Project Activites
آيا تجزيه و شكست كار كافي است؟
• كل نگري باعث ميشود كه به فوايد تجزيه كار بدرستي دست نيافت.
• تجزيه عناصر به جزييات نیز در ابتداي پروژه شايد مقدور نباشد.
• آيا سطح شكست كار ،برنامهريزي دقيقي را ايجاد ميكند؟
• آيا امكان كنترل مناسب بر روي اجراي پروژه وجود خواهد داشت؟
• جزييات بيش از حد ،باعث باال رفتن هزينههاي برنامهريزي و كنترل پروژه ميشود.
• بطوركلي سطح شكست كار به عواملي چون اندازه پروژه و هدف برآورد و كنترل بستگي دارد.
• به فعاليتهاي پايینترين سطح ،اصطالحا “ بسته كاري ”Work Packageاطالق ميشود.
شناسايي فعاليتهاي پروژه
Identify Project Activites
مراحل توسعه ساختار شكست كار
تعيين عناصر عمده پروژه
خير
آيا تجزيه و شكست كار كافي است؟
بلي
تجزيه عناصر پايينترين سطح به يك سطح ديگر
پايان
بلي
آيا WBSدر آزمونها موفق است؟
خير
بازنگري در WBS
شناسايي فعاليتهاي پروژه
Identify Project Activites
تجزيه عناصر پايينترين سطح به يك سطح ديگر
• تجزيه فعاليتهاي آخرين سطح( سطح )nبه فعاليتهاي ريزتر (تعيین سطح )n+1
• ميتواند براساس موضوعات و كارها باشد.
• ميتواند برمبناي چارت سازماني پروژه باشد.
• ميتواند برمبناي جغرافيا و مكان اجراي پروژه باشد.
• ميتواند برمبناي محصول و اجزاي آن باشد.
• ميتواند برمبناي زير پروژهها باشد.
• Function Orientation Approach
• Organization Orientation Approach
• Geographical Approach
• Product Orientation Approach
• Project Orientation Approach
شناسايي فعاليتهاي پروژه
Identify Project Activites
مراحل توسعه ساختار شكست كار
تعيين عناصر عمده پروژه
خير
آيا تجزيه و شكست كار كافي است؟
بلي
تجزيه عناصر پايينترين سطح به يك سطح ديگر
پايان
بلي
آيا WBSدر آزمونها موفق است؟
خير
بازنگري در WBS
شناسايي فعاليتهاي پروژه
Identify Project Activites
آيا WBSدر آزمونها موفق است؟
• آيا فعاليتهاي ريزتر ،فعاليت سطح باالتر را پوشش كامل مي دهند؟ (جمعپذيري)
•آيا هريك از بستههاي كاري ميتوانند زمانبندي و بودجهبندي شوند؟
• آيا بستههاي كاري قابل واگذاري به واحد سازماني مشخص هستند؟
•آيا خروجي بستههاي كاري ،اقالم تحويلي پروژه را پوشش ميدهند؟
• آيا قادر به تعريف توالي و منطق بین فعاليتها هستيم؟
شناسايي فعاليتهاي پروژه
Identify Project Activites
آيا WBSدر آزمونها موفق است؟
• آيا وضعيت /تكميل بستههاي كاري قابل اندازهگیري است؟
• آيا شروع و پايان بستههاي كاري بطور واضح قابل تعريف باشد؟
• بستههاي كاري بايد داراي خروجي باشند؟ ( دستورالعمل ،نقشه ،نرمافزار ،محصول و)...
• نبايد هيچ آيتمي در WBSتكرار شود!
• مدت زمان اجراي فعاليتها در يك محدوده قابل قبول باشد؟
شناسايي فعاليتهاي پروژه
Identify Project Activites
كد گذاري WBS
شناسايي فعاليتهاي پروژه
Identify Project Activites
جمع بندي شناسايي فعاليتها
• ليست فعاليتهاي پروژه
• الگوسازي WBSدر سازمانهايي كه پروژه هاي يكسان دارند.
• ديكشنري WBS
Work Breakdown Structure
بسته هاي كاري
ي
بسته كار
Work Breakdown Structure
WBS يك نمونه
Work Breakdown Structure
WBS يك نمونه
Work Breakdown Structure
WBS يك نمونه
Work Breakdown Structure
WBS يك نمونه
Work Breakdown Structure
يك نمونه WBS
پروژه توسعه شمالي خط يك مترو
طراحي
امكانسنجي
تامين تجهيزات
ساخت ابنيه
تونل
ايستگاه N2
نازككاري
تاسيسات مكانيكي و برقي
هواكشها
ايستگاهها
...
سفتكاري
آنصب و راهاندازي تجهيزات
ايستگاه X2
سازه
Work Breakdown Structure
يك نمونه WBS
طرح جامع اتوماسيون شعب بانك الف
نصب و راهاندازي نرمافزارها در شعبآماده سازي سخت افزارشعب
توسعه سيستم (نرم افزار)ها
سيستم مشتري
سيستم حسابداري
طراحي دستي سيستم
شناخت وضع موجود
تحليل وضع موچود
طراحي و بهبود سيستم
...
كدينگ سيستم
تصويب طرح
Work Breakdown Structure
يك نمونه WBS
طرح گازسوز كردن خودروهاي عمومي
احداث 180جايگاه CNGتبديل خودروها
آموزش ،تبليغ و ترويج
تبديل كارگاهيتبديل كارخانهاي
محصوالت ايرانخودرو محصوالت سايپا
سمند
تبديل نمونه
تبديل انبوه
پيكان
پژو
وانت پيكان
ايجاد شبكه پروژه
Conduct the Project Network
ايجاد شبكه پروژه
مراحل ايجاد شبكه پروژه
تعيين توالي فعاليتها
ي)
(بستههاي كار
ترسيم شبكه پروژه
توضيح:
در مباحث برنامهريزي و كنترل پروژه ،منظور از شبكه پروژه عبارتست از نموداري شبكهاي شكل كه در آن ضمن بيان
فعاليتهاي پروژه ،تقدم وتاخر آنها نسبت به يكديگر نشان داده شده است.
Conduct the Project Network
ايجاد شبكه پروژه
تعيين توالي فعاليتها
ي)
(بستههاي كار
تعيین توالي فعاليتها ،فرآيند شناسايي و تدوين ارتباط و وابستگي فعاليتها از لحاظ تقدم و تاخر با يكديگر ميباشد.
-1وابستگيهاي الزامي (وابستگي سخت يا منطقي)
انواع وابستگي
و ارتباط
بين فعاليتها
برخي از فعاليتها با يكديگر داراي روابط ذاتي و فيزيكي هستند لذا انجام آنها منوط به رعايت اين وابستگي است.
-2وابستگيهاي ترجيحي(وابستگي نرم)
برخي از وابستگيهاي بين فعاليتها توسط گروه اجرايي ايجاد ميشوند (ميبايست بدقت و با مستندات كافي تبين شود)
-3وابستگيهاي خارجي
وابستگيهاي بين فعاليتهاي اجرايي و محيط خارج از پروژه موردنظر است.
Conduct the Project Network
ايجاد شبكه پروژه
تعيين توالي فعاليتها
تعريف :
ي)
(بستههاي كار
به فعاليت Yپيشنياز ) (Predecessorفعاليت Xگفته ميشود اگر انجام فعاليت Xبه انجام فعاليت Yوابسته
باشد.
فعاليت X
فعاليت Y
• در اين صورت به فعاليت Xنیز پيآمد )(Successorفعاليت Yاطالق ميشود.
Conduct the Project Network
ايجاد شبكه پروژه
چند مثال
بتنريزي ديوارx
بازكردن قالب ديوارx
قالببندي ديوارx
بتن ريزي ديوارx
Conduct the Project Network
ايجاد شبكه پروژه
مستندسازي توالي فعاليتها
جدول تعيين پيشنيازفعاليتها
كد
فعاليت
پيشنيازها
عنوان فعاليت
الزامي
ترجيحي
خارجي
Conduct the Project Network
ايجاد شبكه پروژه
ترسيم شبكه پروژه
انواع شبكه پروژه
شبكه برداري )Activity On Arrow (AOA
شبكه گرهي)Activity On Node (AON
Conduct the Project Network
ايجاد شبكه پروژه
ي
شبكه بردار
پيشنياز
كد فعاليت
-
A
A
B
-
C
C
D
D
E
B;C
F
A
B
2
3
F
1
6
C
E
D
4
5
Conduct the Project Network
ايجاد شبكه پروژه
شبكه گرهي
كد فعاليت
B
A
F
START
FINISH
E
D
شرح نمادها:
E
فعاليت
بردار بيانگر روابط بين فعاليتها
پيشنياز
C
A
-
B
A
C
-
D
C
E
D
F
B;C
شبكه گرهي)Activity On Node (AON
ما ابتدا شبكههاي گرهاي را مورد توجه قرار مي دهيم.
مثال :پروژه ي ساختماني
رديف
نام فعاليت
پيش نياز ها
1
طراحی سازه
--
2
ساخت سازه
1
3
طراحی ساختمان
1
4
اجرای فاز 1ساختمان
2و3
5
اجرای فاز 2ساختمان
4
6
طراحی تاسيسات مکانيکی
3
7
خريد تجهيزات مکانيکی
6
8
نصب و اجرای تجهيزات مکانيکی
9
طراحی تاسيسات برقی
3
10
خريد تجهيزات برقی
9
11
نصب و اجرای تجهيزات برقی
5و10
12
طراحی معماری داخلی
6و9
13
خريد اقالم مورد نياز معماری داخلی
12
14
نصب و اجرای معماری داخلی
5و7
13و11و8
چند نكته در ترسيم شبكه گره اي
)1فعاليتها توسط گرهها و روابط پيشنيازي توسط بردارها نمايش پيدا ميكنند.
گر هاي حتما" با گره شروع آغاز مي شود و سپس تمام فعاليت هاي بدون پيش نياز به گره شروع
)2شبكه
متصل مي شود.
)3شبكه گره اي حتما" با گره پايان به اتمام مي رسد لذا فعاليت هايي كه پس نياز ندارند به گره پايان متصل
مي شوند.
)4در ترسيم شبكه حلقه( )Loopنداريم اگر چنين باشد در تعريف منطق فعاليت ها دچار اشتباه شده ايم.
)5براي هر فعاليت فقط و فقط يك گره در شبكه وجود دارد.
مثال :پروژه ي ساختماني
2
5
11
FINISH
4
8
14
13
1
3
7
6
10
9
12
START
START
مثال شبكه پيش نيازي با فعاليت هاي زير را رسم كنيد
پيش نياز
فعاليت
--
A
--
B
--
C
A,B
D
B,C
E
B
F
D,E
G
A
D
FINISH
G
B
F
E
C
START
برآورد مدت زمان فعاليتها
Activity Duration Estimating
برآورد مدت زمان فعاليتها
برآورد مدتزمان فعاليت ،فرآيند تخمین تعداد دوره زماني الزم براي تكميل آن و جهت استفاده در زمانبندي پروژه ميباشد.
نكات مهم
-1مدت زمان فعاليت به روش اجرا و منابع در اختيار آن وابسته است.
-2واحد زماني فعاليتها بصورت يكسان و استاندارد باشد .بطورمثال :روز
-3در تخمین مدت زمان فعاليتها ،روزهاي كاري) (Working Daysموردنظر هستند و نه ايام تقويمي.
الزم است كه تقويمكاري( روزهاي كاري و تعطيل) هر فعاليت مشخص شود.
-4مدت زمان فعاليتها بطور مستقل از يكديگر برآورد شوند.
-5در برآورد مدت زمان فعاليتها شرايط معمول درنظر گرفته ميشوند و اتفاقات غیر مترقبه مانند سيل و زلزله درصورتيكه غیرقابل
پيشبيني هستند لحاظ نمي گردند.
Activity Duration Estimating
برآورد مدت زمان فعاليتها
-1از طريق حجم كاري فعاليت
-2نظرات كارشناس ي
-3آراي گروهي و روش دلفي
روشهاي تخمين مدت زمان فعاليت
-4استفاده از سوابق اطالعاتي
-5از طريق تخمین سهزمانه
-6شكستن فعاليت به اجزاي كوچكتر
Activity Duration Estimating
برآورد مدت زمان فعاليتها
روشهاي تخمين مدت زمان فعاليت
-1از طريق حجم كاري فعاليت
در اين روش ابتدا حجم كاري فعاليت اندازهگیري شده و براساس منابع در دسترس
و توانايي كاري منابع ،مدت زمان فعاليت برآورد ميشود.
مثال:
فعاليت :تايپ گزارش
حجم كاري 100 :برگه
منابع :يك تايپيست
توانايي منبع :روزي 20برگه
Duration=5days
فعاليت :خاكبرداري
زمين
حجم كاري30 :مترمكعب
منابع 2 :بلدوزر
توانايي منبع :روزي 5 m3
Duration=3days
Activity Duration Estimating
برآورد مدت زمان فعاليتها
روشهاي تخمين مدت زمان فعاليت
-2نظرات كارشناس ي
در اين روش به يك فرد متخصص و باتجربه در زمينه آن فعاليت رجوع ميشود.
مثال:
فعاليت :طراحي ايستگاه مترو
Duration=120days
فعاليت :ترخيص كاال از گمرك
Duration=18days
Activity Duration Estimating
برآورد مدت زمان فعاليتها
روشهاي تخمين مدت زمان فعاليت
-3آراي گروهي و روش دلفي
100
تخمين اول
0
100
تخمين دوم
0
100
تخمين سوم
0
Activity Duration Estimating
برآورد مدت زمان فعاليتها
روشهاي تخمين مدت زمان فعاليت
-4استفاده از سوابق اطالعاتي
در صورتي كه تاريخچه پروژههاي قبلي مستند و تاريخ شروع و پايان فعاليتهاي
همانند ثبت شده باشد ،ميتوان از سوابق آنها در تخمین مدت فعاليت استفاده نمود.
سوابق تاريخي گشايش اعتبار
رديف
تاريخ شروع
تاريخ اتمام
مدت(روز)
1
01/09/81
10/10/81
40
2
10/02/82
01/04/82
52
3
05/04/82
23/05/82
48
برآورد مدت زمان فعاليت = 46روز
Activity Duration Estimating
برآورد مدت زمان فعاليتها
روشهاي تخمين مدت زمان فعاليت
-4از طريق تخمین سهزمانه
براي هر فعاليت ،سه برآورد مدت زمان( خوشبينانه ،محتمل و بدبينانه)ارائه شده
و براساس آنها مدت زمان فعاليت پيشبيني ميشود.
خوشبينانه O: Optimistic
Duration=(O+4M+P)/6
بدبينانه P: Pessimistic
محتمل
M: Most likely
Activity Duration Estimating
برآورد مدت زمان فعاليتها
روشهاي تخمين مدت زمان فعاليت
-6شكستن فعاليت به اجزاي كوچكتر
ميتوان فعاليت را بهاجزاي كوچكتر تقسيم نمود و سپس با يكي از روشهاي
ذكر شده مدت هريك را تخمین و با سرجمع كردن آنها مدت زمان فعاليت
اصلي را برآورد نمود.
بيشترين كاربرد اين روش در مواقعي است كه WBSدر سطوح باال متوقف شده
و بصورت كالن به برنامهريزي نگاه ميشود.
زمانبندي پروژه
Project Scheduling
زمانبندي پروژه
تهيه زمانبندي پروژه ،فرآيند تعيین زمانهاي شروع و پايان فعاليتهاي پروژه است.
اهداف زماني پروژه
ساختار شكست كار WBS
روابط پيشنيازي
وروديهاي الزم جهت زمانبندي پروژه
شبكه پروژه
برآورد مدت زمان فعاليتها
تقويم كاري پروژه
Project Scheduling
زمانبندي پروژه
زمانبندي در شبكه گرهي
Earliest Start
Estimated Duration
Earliest Finish
Link to succeeding activity
Link to preceding activity
Activity Code
Or description
Latest Start
Total Float
Latest Finish
نمادگذاري يك فعاليت در زمانبندي شبكه گرهي
Project Scheduling
زمانبندي پروژه
زمانبندي در شبكه گرهي
Duration (D)
0
1
1
1
2
2
0
0
2
2
3
5
3
3
3
2
4
9
4
5
5
0
9
9
0
0
9
Finish
Start
0
0
0
9
0
5
5
5
5
0
0
1
6
6
6
5
6
1
2
8
7
7
7
1
9
0
9
Project Scheduling
زمانبندي پروژه
زمانبندي در شبكه گرهي
9
4
5
3
4
9
9
0
0
2
1
1
5
5
1
)Earliest Start (ES
2
3
2
0
3
3
2
2
9
0
Finish
9
0
0
0
Start
0
9
8
2
6
6
7
9
1
1
5
5
6
7
7
1
براي فعاليت شروعي داريم :
0
5
5
6
5
ES= 0
0
0
0
0
Project Scheduling
زمانبندي پروژه
زمانبندي در شبكه گرهي
0
Earliest Finish (EF)
1
0
1
2
2
0
1
2
2
3
5
3
3
3
2
4
9
4
5
5
0
9
9
0
0
9
Finish
Start
0
0
0
9
0
5
5
5
5
0
0
1
6
6
6
5
6
1
2
8
7
7
EF= ES + D
7
1
9
0
9
Project Scheduling
زمانبندي پروژه
زمانبندي در شبكه گرهي
9
5
4
3
4
9
9
0
2
1
1
5
0
5
1
2
3
2
0
3
3
2
2
9
0
Finish
9
0
0
0
Start
0
9
8
6
2
6
7
9
1
1
5
5
6
7
براي فعاليتهاي غیر شروعي داريم:
7
1
0
5
5
6
5
0
0
ES= max{EF} for all Predecessor
0
0
Project Scheduling
زمانبندي پروژه
زمانبندي در شبكه گرهي
9
5
4
3
4
9
9
0
0
2
1
1
5
5
1
2
3
2
0
3
3
2
2
9
0
Finish
9
0
0
0
Start
0
9
8
6
2
6
7
9
1
1
5
5
6
7
7
1
0
5
5
6
5
زودترين زمان اتمام پروژه= )EF(Finish
0
0
0
0
Project Scheduling
زمانبندي پروژه
زمانبندي در شبكه گرهي
0
1
1
1
2
2
0
0
2
2
3
5
3
3
3
2
4
9
4
5
5
0
9
9
0
0
9
Finish
Start
0
0
0
9
0
5
5
5
5
0
0
1
6
6
6
5
6
LF= EF(Finish)
1
2
7
1
9
8
7
7
0
Latest Finish (LF)
9
: براي فعاليت پاياني داريم
Project Scheduling
زمانبندي پروژه
زمانبندي در شبكه گرهي
0
1
1
1
2
2
0
0
2
2
3
5
3
3
3
2
4
9
4
5
5
0
9
9
0
0
9
Finish
Start
0
0
0
9
0
5
5
5
5
0
0
1
6
6
6
5
6
1
2
LS= LF - D
7
1
9
8
7
7
0
Latest Start (LS)
9
Project Scheduling
زمانبندي پروژه
زمانبندي در شبكه گرهي
9
5
4
3
4
9
9
0
2
1
1
5
0
5
1
2
3
2
0
3
3
2
2
9
0
Finish
9
0
0
0
Start
0
9
8
6
2
6
7
9
1
1
5
5
6
7
براي فعاليتهاي غیر پاياني داريم:
7
1
0
5
5
6
5
0
0
LF= min{LS} for all Succecessor
0
0
Project Scheduling
زمانبندي پروژه
زمانبندي در شبكه گرهي
9
4
5
3
4
9
9
0
0
2
1
1
5
5
1
2
3
2
0
3
3
2
2
9
0
Finish
9
0
0
0
Start
0
9
8
2
6
6
7
9
1
1
5
5
6
7
7
1
0
5
5
6
5
0
0
0
0
Project Scheduling
زمانبندي پروژه
زمانبندي در شبكه گرهي
Forward Pass
0
1
1
1
2
2
0
0
2
2
3
5
3
3
3
2
4
9
4
5
5
0
9
9
0
0
9
Finish
Start
0
0
0
9
0
5
5
5
5
0
0
1
6
6
6
5
6
1
2
8
7
7
Backward Pass
7
1
9
0
9
Project Scheduling
زمانبندي پروژه
زمانبندي در شبكه گرهي
كد فعاليت
زودترين زمان شروع
زودترين زمان پايان
ديرترين زمان شروع
ديرترين زمان پايان
Start
0
0
0
0
2
0
1
2
3
3
1
3
3
5
4
5
9
5
9
5
0
5
0
5
6
5
6
6
7
7
6
8
7
9
Finish
9
9
9
9
محاسبات زمانبندي پروژه
محاسبات رفت
)(Earliest Start
ESi
=
زودترين زمان شروع فعاليت i
)(Earliest Finish
EFi
=
زودترين زمان پايان فعاليت i
)(Duration
Di
=
مدت زمان فعاليت i
قواعد محاسبات رفت:
ES (start) = 0
)A
}مجموعه فعاليتهای پيش نياز فعاليت{=ESi = Max{EFj} j
)B
EFi =ESi+Di
)C
) EF(finishحداقل زماني است كه پروژه انجام مي شود.
محاسبات زمانبندي پروژه
محاسبات برگشت
)(Latest Start
LSi
=
ديرترين زمان شروع فعاليت i
)(Latest Finish
LFi
=
ديرترين زمان پايان فعاليت i
)(Duration
= Di
مدت زمان فعاليت i
قواعد محاسبات برگشت:
)LF (finish) = EF(finish
)A
}مجموعه فعاليتهای پس نياز LFi = Min{LSk} k={i
)B
LSi =LFi-Di
)C
) )LFFinishمي تواند عددي غير از) EF(Finishباشد(طبيعتا" بايد عددي بزرگتر از )EF(Finish
باشد) در اين صورت ما براي اتمام پروژه مهلتي پيش از حداقل زمان پروژه تعيين كرده.
چند تعريف
شناوري كل فعاليت): Total Float (Total slaok
شناوري كل يك فعاليت مدت زماني است كه يك فعاليت مي تواند نسبت به زودترين زمان شروع ،ديرتر شروع ش ود بدون
آنكه زمانبندي كل پروژه به تأخير بيافند.
TF = LSi - ESi
OR
TF = LFi - EFi
شناوري آزاد): (Free Float)(FF
مدت زماني است كه يك فعاليت مي تواند نسبت به زودترين زمانبندي اش ديرتر تمام شود.بدون
آنكه بر زمانبندي فعاليت هاي بعدي تأثير بگذارد.
FF = Min{ESj} - EFi
} مجموعه فعاليت هاي پس نياز j={i
Project Scheduling
شناوري كل در شبكه گرهي
زمانبندي پروژه
TIME
EF=8
ES=6
Activity 7
LF=9
LS=7
TF
Activity 7
Total Float
TF=LS-ES
or
TF=LF-EF
Project Scheduling
زمانبندي پروژه
شناوري كل در شبكه گرهي
0
1
1
1
2
2
0
0
2
2
3
5
3
3
3
2
4
9
4
5
5
0
9
0
9
0
9
Finish
Start
0
0
0
9
0
5
5
5
5
0
0
1
6
6
6
5
6
1
2
8
7
7
Total Float
7
1
9
0
9
Project Scheduling
زمانبندي پروژه
شناوري آزاد در شبكه گرهي
FF=MIN(1)-1=0
0
1
1
FF=MIN(5)-3=2
1
2
FF=MIN(0,0)-0=0
0
0
2
2
2
3
FF=MIN(9)-9=0
5
3
3
3
2
4
9
4
5
5
0
9
0
9
0
0
0
9
Finish
Start
0
FF=0
FF=MIN(5,5)-5=0
0
5
5
FF=MIN(6)-6=0
5
5
0
0
1
6
FF=MIN(9)-8=1
6
6
5
6
1
2
8
7
7
7
1
9
9
0
9
مثال :طراحي وايجاد يك كارخانه را در نظر بگيريد
مقرر شده است كه كارخانهاي جهت توليد قطعات خودرو ايجاد شود .مطابق بررس ي ها انجام شده
ابتدا الزم است كه طراحي كارخانه ( كه 60روز زمان ميبرد) انجام شود .پس از اتمام طراحي ،دو
فعاليت ميتوانند شروع شوند فعاليت ساخت كارخانه ( طي 180روز) و فعاليت خريد ماشينآالت
(طي 30روز) .پس از اتمام فعاليتهاي ساخت كارخانه و همچنين خريد ماشينآالت ،نصب و راه اندازي
ماشين آالت در كارخانه طي 30روز انجام ميشود.
زمانبندي و همچنين شناوري كل و شناوري آزاد فعاليتها را بدست آوريد.
180 240
60
ساخت كارخانه
240
0 270
FINISH
270 0 270
270
270
30
60 0
0 60 60
240
نصب وراه اندازي
270
0
طراحي كارخانه
0 60
240
60 30 90
خريد ماشين
210 150 240
0
0 0 0
START
0 0 0
Project Scheduling
زمانبندي پروژه
چند تعريف
•
مسیر :Pathدنبالهاي از فعاليتها كه از گره شروعي آغاز و به گره پاياني منتهي شوند.
• مسیر بحراني :Critical Pathطوالني ترين مسیر شبكه ( در غالب موارد مسیري كه فعاليتهاي با
شناوري كل صفر را شامل ميشود).
• ممكن است در يك شبكه چند مسیر بحراني داشته باشيم.
• درصورتيكه در جركت بازگشتي از زماني بيش از زودترين زمان اتمام پروژه استفاده كنيم فعاليتهايي كه داراي
شناور كل برابر اختالف دو عدد فوق هستند تشكيل دهنده مسیر بحراني خواهند بود.
Project Scheduling
زمانبندي پروژه
زمانبندي در شبكه گرهي
9
4
5
3
4
9
9
0
0
2
1
1
5
5
1
2
3
2
0
3
3
2
2
9
0
Finish
9
0
0
0
Start
0
9
8
2
6
6
7
9
1
1
5
5
6
7
7
1
0
5
5
6
5
0
0
0
0
Project Scheduling
زمانبندي پروژه
روش زمانبندي كه در اساليدهاي قبل اشاره شد به روش مسیر بحراني مشهور است.
CPM
)(Critical Path Method
زمانبندي پروژه
Project Scheduling
GANTT CHART نمودار گانت
نمودار ميله اي زمانبندي پروژه– گانت چارت GANTT CHART
مثال
پروژه با شبكه ي زير را درنظر بگيريد
7
2
C
0
7
4
7
7
1
D
3
7
8 0 8
FINISH
8 0 8
8
8
1
E
0
5
5
5
5
5
A
0
3
3
6
5
3
B
2
0
0
0
2
0 0 0
START
0 0 0
نمودار گانت GANTT CHART
8
7
13آبان
6
12آبان
5
11آبان
4
10آبان
3
9آبان
2
8آبان
1
7آبان
0
6آبان
نام فعاليت
START
A
B
C
D
E
FINISH
ديرترين زمان
زودترين زمان
نمودار گانت با تعيين فعاليتهاي بحراني
8
7
13آبان
6
12آبان
5
11آبان
4
10آبان
3
9آبان
2
8آبان
1
7آبان
0
6آبان
نام فعاليت
START
A
B
C
D
E
FINISH
فعاليتهاي بحراني
فعاليتهاي غيربحراني
يك نمونه نمودار گانت
تنظيم برنامه مبناي پروژه يا ):(Baseline
در اكثر پروژه ها در پايان مرحله برنامه ريزي يك زمانبندي پروژه تحت عنوان
برنامه اوليه يا Baselineارائه مي شود كه مبناي كنترل اجراي پروژه مي شود
برنامه Baselineمي تواند زمانبندي بر اساس زودترين زمانها يا زمانبندي بر
اساس ديرترين زمانها و يا حدي ما بين ايندو باشد .كه با توجه به شرايط حاكم
بر پروژه مي بايست انتخاب شود.
شبكه برداري
شبكه هاي برداري
ترسيم شبكه برداري داراي قواعد زير است:
(1هر فعاليت بر روي يك بردار و ما بين دو گره ترسيم مي شود.
(2بين هر دو گره فقط يك فعاليت وجود دارد.
(3شبكه فقط داراي يك گره پاياني و يك گره آغازين مي باشد .
(4در شبكه حلقه يا LOOPنداريم.
(5براي تعريف برخي از وابستگي هاي بين فعاليت ها مي توانيم از فعاليت موهومي Dummy Actirityاستفاده كنيم.
فعاليت موهومي وجود خارجي ندارد ،مدت زمان صفر بوده و فقط براي ترسيم شبكه كشيده مي شود.
در شبكه مي بايست حاقل فعاليت موهومي را داشته باشيم.
(6گره ها مي بايست شماره گذاري شود ،شماره ها نبايد تكراري بوده و شماره گره پاياني هر فعاليت بيش از شماره گره شروعي
باشد.
مثال
پيش نياز
فعاليت
--
A
--
B
A,B
C
B
D
D,C
E
محاسبات زمانبندي پروژه در شبكههاي برداري
مثال
پيش نياز
فعاليت
مدت زمان (روز)
--
A
5
--
B
6
A,B
C
10
A,B
D
3
D,C
E
5
محاسبات زمانبندي پروژه در شبكههاي برداري
مثال
پيش نياز
فعاليت
مدت زمان (روز)
--
A
5
--
B
6
A,B
C
10
A,B
D
3
D,C
E
5
6 ,6
16 ,16
21 ,21
6
)E(5
)C(10
3
)A(5
0 ,0
1
5
)D(3
4
2
6 ,13
6 ,6
)B(6
6-6
0-0
3
A(5)
C(10)
16-16
1
5
B(6)
2
4
6-6
6-13
فعاليت
ES
A
E(5)
D(3)
EF
LS
LF
TF
0
0+5=5
6-5=1
6
1
B
0
0+6=6
6-6=0
6
0
C
6
6+10=16
16-10=6
16
0
D
6
6+3=9
16-3=13
16
7
E
16
16+5=21
21-5=16
21
0
21-21
6
محاسبات زمانبندي در شبكه برداري
محاسبات رفت
= 0زودترين زمان وقوع گره شروعی
هر kپيش نياز i
} = Max {Ek + D k iزودترين زمان وقوع گره )Ei( i
زودترين زمان وقوع گره پاياني بيانگر حداقل زمان اتمام پروژه مي باشد.
محاسبات برگشت
زودترين زمان وقوع گره پاياني = ديرترين زمان وقوع گره پاياني
هر jپس نياز i
} = Min {Lj - D ijديرترين زمان وقوع گره )Li( i
پس از محاسبه زودترين زمان و ديرترين زمان وقوع گره ها نوبت به محاسبه زودترين و
ديرترين زمان شروع و پايان فعاليت ها مي رسد.
محاسبات زمانبندي در شبكه برداري
j
فعاليت i-j
i
زودترين زمان وقوع گره ES = iزودترين زمان شروع فعاليت i - j
EF = ES+Dزودترين زمان پايان فعاليت i - j
ديرترين زمان وقوع LF = jديرترين زمان پايان فعاليت i – j
LS = LF-Dديرترين زمان شروع فعاليت i - j
مثال
44-8
20 -20
5
5
12
10 -1010
32 -32
7
2
2
4
2
5
10
6
15 -22
4
00-0
5
7
8
1
3
3
33-3
فعاليت
ES
1-2
EF
LS
LF
TF
0
0+4=4
8-4=4
8
4
1-3
0
0+3=3
3-3=0
3
0
1-4
0
0+5=5
10-5=5
10
5
2-4
4
4+2=6
10-2=8
10
4
3-4
3
3+7=10
10-7=3
10
0
2-5
4
4+5=9
20-5=15
20
11
3-6
3
3+8=11
22-8=14
22
11
4-5
10
10+10=20
20-10=10
20
0
4-6
10
10+5=15
22-5=17
22
7
4-7
10
10+2=12
32-2=30
32
20
5-7
20
20+12=32
32-12=20
32
0
6-7
15
15+10=25
32-10=22
32
7
مثال