Transcript Aдминистративна постапка Поим, видови, принципи, решение, првостепена, второстепен постапка Поим на административна постапка Прописите за управна постапка содржат правила со кои се регулира надлежноста, формата и текот на дејствијата.

Aдминистративна
постапка
Поим, видови, принципи, решение,
првостепена, второстепен постапка
Поим на административна
постапка
Прописите за управна постапка
содржат правила со кои се
регулира надлежноста, формата и
текот на дејствијата во постапката
и обликот и содржината на актите
кои се донесуваат како резултат
на постапката од страна на
државните органи, установите и
организациите кои вршат јавни
овластувања. Станува збор за
формални правила на однесување
кои се разликуваат од
материјалниот закон
Видови административни
постапки



Општа управна постапка –
правила кои се заеднички за
постапувањето и работата на
најголем број државни органи,
установи и организации кои вршат
јавни овластувања
Посебни управни постапки –
правила со кои се регулираат
надлежноста, формата на
дејствијата и актите само за
одредени органи и за одредени
области
Lex specialis derogat lex generalis –
супсидиерна примена на ЗОУП
Принципи (начела) на
административната постапка
Сite op{ti na~ela koi se sodr`ani vo Zakonot za op{ta
upravna postapka (ZOUP)
1. Zakonitost
2. Za{tita na pravata na strankite i za{tita na javniot
interes
3. Ednakvost, nepristrasnost i objektivnost
4. Servisna orientacija na gra|anite
5. Efikasnost
6. Materijalna vistina
7. Soslu{uvawe na strankite
8. Odgovornost
9. Ocena na dokazite
10. Samostojnost vo re{avaweto
Законитост
Оp{ta obvrska za site i za sekogo
vo donesuvaweto na pravni akti i
vo prezemaweto na materijalni
dejstvija da se pridr`uvaat kon
zakonite i propisite zasnovani na
zakon.
Законитост
Spored ZOUP na~eloto na zakonitost se izrazuva
niz tri nasoki:
a)
organite i organizaciite {to postapuvaat vo
upravni raboti se dol`ni da re{avaat vrz
osnova na zakon, me|unarodni akti, drugi
propisi na dr`avni organi i op{ti akti na
organi i organizacii doneseni vrz osnova
na javni ovlastuvawa;
Законитост
Spored ZOUP na~eloto na zakonitost se izrazuva
niz tri nasoki:
b)
koga organot ili organizacijata re{avaat
vrz osnova na diskrecioni ovlastuvawa,
odnosno po slobodna ocena, re{enieto
mora da bide doneseno vo granicite na
ovlastuvaweto dadeno so zakon i soglasno
so celta zaradi koja e dadeno takvo
(diskreciono) ovlastuvawe;
Законитост
Spored ZOUP na~eloto na zakonitost se izrazuva
niz tri nasoki:
v)
site odredbi od ZOUP va`at i mora da
bidat po~ituvani i vo slu~aite koga
organot re{ava po slobodna ocenka,
odnosno donesuva diskrecioni akti.
Za{tita na pravata na strankite i
za{tita na javniot interes
Оrganot {to ja vodi postapkata dol`en e
da se gri`i za za{tita na pravata na
strankata (zna~i da ne ja ote`nuva
нејзината polo`ba), no istovremeno da
vnimava i na za{titata na javniot interes
(zna~i da ne ja olesnuva polo`bata na
strankata na {teta na javniot interes ili na
{teta na drugite u~esnici vo postapkata).
Ednakvost, nepristrasnost i
objektivnost
Оva e vsu{nost odraz na na~eloto na zabrana
na diskriminacija soglasno Evropskata
Konvencija za za{tita na ~ovekovite prava i
osnovni slobodi. Re{avaweto vo upravnata
postapka mora da se vr{i bez nikakvi razliki i
diskriminacija po odnos na pol, rasa, boja na
ko`ata, jazik, vera, politi~ko ili drugo mislewe,
nacionalno ili socijalno poteklo, poteklo po
ra|awe ili koj i da e dрug status.
Servisna orientacija na gra|anite
Оrganite na upravata i drugite ovlasteni
organi za re{avawe vo upravna postapka
koga sozdavaat upravno-pravni odnosi i
donesuvaat re{enija }e moraat toa da go
pravat so servisna orientacija soglasno
novata polo`ba na ~ovekot i gra|aninot
vo demokratskoto gra|ansko op{testvo i
da se oslobodat od prisutnite upravnobirokratski elementi.
Efikasnost
Бrzo, uspe{no i kvalitetno
re{avawe na upravnite raboti.
Istovremeno treba da se vnimava da
se poчituvaat i drugite osnovni
na~ela na upravnata postapka, t.e.
na~eloto na efiksnost da ne se
realizira na nivna {teta.
Materijalna vistina
Уtvrduvawe na vistinskata sostojba na
rabotite preku utvrduvawe na fakti~kata
sostojba onakva kakva {to taa vo
stvarnosta postoi. Tokmu pri
utvrduvaweto na pravno-relevantnite
fakti doa|a do izraz celata stru~nost i
iskustvo na ovlastenite slu`beni lica, koi
imaat aktivna i delotvorna uloga vo
dokaznata postapka
Soslu{uvawe na strankite
Пred donesuvawe na re{enieto na
strankata mora da i se dade mo`nost
da se izjasni za site relevantni fakti
i okolnosti. Preku ova na~elo se
obezbeduva aktivna uloga na
strankata vo upravnata postapka
Odgovornost
Сo ova na~elo se obezbeduva
nadomest na {teta na strankite
predizvikana so prezemawe na
nezakoniti dejstvija, kako i so
odbivawe na re{avawe vo upravni
raboti.
Ocena na dokazite
Оvlastenoto slu`beno lice pri
re{avaweto vo upravna postapka ne
e vrzano so posebni pravila за тоа
koi fakti da gi zeme pri
utvrduvaweto na fakti~kata
sostojba, tuku toa go pravi vrz
osnova na svoe li~no sfa}awe i
ubeduvawe.
Samostojnost vo re{avaweto
Уstavno i upravno-procesno na~elo.
Organot {to ja vodi postapkarta
samostojno donesuva re{enie vo ramkite
na ovlastuvawata utvrdeni so zakon,
istovremeno organot samostojno gi
utvrduva faktite i okolnostite i vrz
osnova na taka utvrdenite fakti i
okolnosti gi primenuva zakonite.
Dvostepenost
Pravo na `alba - ustavno na~elo i
princip predviden vo ZOUP. Vo
Ustavot na RM e predvideno deka
protiv site prvostepeni akti na
javnata uprava e dozvolena `alba ili
druga pravna za{tita. Prvostepeniot
organ re{ava, a vtorostepeniot
kontrolira.
Kone~nost
Koga e iskoristen ili propu{ten
redovniot praven lek vo upravnata
postapka re{enieto stanuva
kone~no. Ostanuva mo`nosta
postapkata da se prodol`i po povod
vonreden praven lek ili vo upraven
spor.
Pravosilnost
Pravosilnite upravni akti ne mo`at
pove}’ da se menuvaat, ukinuvaat
ili poni{tuvaat: formalna i
materijalna pravosilnost
Ekonimi~nost i itnost na
postapkata
Postapkata se vodi ekonomi~no i itno
bez odlagawe so {to pomalku tro{oci za
strankata i ednostavno bez gubewe
vreme. Istovremeno, organot {to ja vodi
postapkata mora potpolno da ja utvrdi
fakti~kata sostojba, a materijalniot
propis pravilno i zakonito da go primeni.
Pomo{ na neukata stranka
Organot na upravata {to ja vodi
postapkata dol`en e da se gri`i neukosta i
neznaeweto na strankata da ne bidat na
{teta na pravata {to na strankata i
pripa|aat, preku uka`uvawe na procesnite
prava na strankata, ili pak uka`uvawa vo
odnos na materijalno-pravnite propisi.
Upotreba na jazicite i pismata
Vo upravnata postapka slu`ben jazik e
makedonskiot jazik i kirilskoto pismo.
Vo sredinite vo koi kako malcinstva
`iveat i zboruvaat drug jazik najmalku
20% od gra|anite vo upravnata postapka
}e se koristi i }e bide vo upotreba i
nivniot jazik i pismo. Strancite koi ne go
zboruvaat makedonskiot jazik imaat
pravo na preveduva~.
Надлежност во
административна постапка
Поим: Право и должност на органот
да решава определена управна
работа на определена територија:
Видови:
 Стварна (според природата на
управната работа)
 Функционална (подвид на
стварната надлежност, според
функцијата на органот)
 Месна (според територија)
Надлежност во
административна постапка




Делегација – пренесување на
надлежност од повисок на понизок
орган
Супституција (авокација) преземање на надлежност од
понизок на повисок
Реквизиција – понизок орган ја
води постапката, а решавањето го
врши повисокиот орган
Судир на надлежности: позитивен
и негативен. Решава непосредно
повисок орган
Странка во
административна постапка
Странка во управна постапка е
лице по чие барање е поведена
постапката (активна странка) или
лице против кое се води
постапката (пасивна странка),
односно лице кое заради заштита
на своите права или правни
интереси има право да учествува
во постапката (заинтересирано
лице).
Способност да се биде
странка во А.П.



Странечка способност
(носител на права и обврски)
Процесна способност
(самостојно преземање на
процесни дејствија)
Странечка легитимација
(право и интерес во
конкретниот предмет)
Општење помеѓу
административните органи и
граѓаните



Поднесок – писмени и усни
соопштувања со кои поединците
им се обраќаат на
административните органи
Записник – јавна исправа која
служи за евидентирање на
преземените процесни дејствија и
дадените изјави во текот на
постапката
Достава: непосредна; по пошта; со
јавно објавување во дневен печат
Првостепена
административна постапка


Поведување: начело на
официјалност и по предлог на
странка
Испитна постапка: скратена
(кога не се преземаат сите
процесни дејствија) и посебна
(усна расправа, докажување,
прибирање податоци и
исправи...)
Докажување
Доказни средства:
1. Изјава на странка
2. Исправи
3. Сведоци
4. Вештаци
5. Увид
Решение
Поим: конкретен управен акт со кој
се решава за права, обврски и
правни интереси на правните
субјекти донесен во
административна постапка.
Елементи: вовед, диспозитив,
образложение, правна поука (број,
датум, потпис на службено лице,
печат)
Видови: делумно, дополнително,
привремено, писмено и усно
Редовни правни средства
Жалба
Поим: редовно правно средство за
заштита на правата на граѓаните
повредени со првостепениот акт на
административниот орган
Својства: деволутивност (по жалбата
решава непосредно повисокиот орган);
суспензивност (жалбата го одлага
извршувањето на решението)
Начела: reformatio in meius и reformatio in
peius
Општ рок: 15 дена

Вонредни правни средства







Обнова на управна постапка
Менување и укинување на
решение во врска со управен спор
Вонредно укинување на решение
Менување и укинување на
решение со согласност или по
барање на странка
Огласување на решение за
ништовно
Поништување на решение по
право на надзор
БЗЗ
Извршување
Извршување на решение
претставува усогласување на
правната со фактичката
состојба.
Видови: доброволно и
принудно; административно и
судско; извршување на
парични побарувања и
непарични обврски
Литература
Основна литература:
1.
Гелевски, „Управно - процесно
право“, 2003год., 5-24; 41-74; 7679; 93-96; 113-125; 152-241
2.
Закон за општа управна постапка
од 2005

Дополнителна литература:
Лилиќ, „Управно право“, Београд,
1995, стр. 249-363

Прашања и теми за
дискусија и есеи:













Поим
Видови општа и посебни постапки
Принципи (начела)
Надлежност во административна
постапка
Странки
Општење помеѓу органите на
администрација и странките
Првостепена административна постапка
Поведување на постапка
Докажување
Решение
Редовни правни средства (жалба)
Вонредни правни средства
Извршување