Transcript مولفه های قدرت در جهان امروز با نگاهی بر جایگاه دانش و تکنولوژی سمینارسالیانه اعضاء هیات علمی و مدیران پژوهشکده مهندسی ( پژوهشکده حمل.

‫مولفه های قدرت در جهان امروز‬
‫با نگاهی بر‬
‫جایگاه دانش و تکنولوژی‬
‫سمینارسالیانه اعضاء هیات علمی و مدیران پژوهشکده مهندسی‬
‫( پژوهشکده حمل و نقل فضایی)‬
‫‪ 14‬شهریور ‪1391‬‬
‫دکتر محسن شاطرزاده‬
‫قائم مقام امور بین الملل سازمان فضایی ایران‬
‫‪2‬‬
‫مولفه های قدرت در جهان امروز‬
‫محسن شاطرزاده – ‪ 14‬شهریور ‪1391‬‬
‫تحوالت نظام بین الملل در طی دو دهه گذشته‬
‫‪‬‬
‫پایان نظام بین الملل دوقطبی دوران جنگ سرد‬
‫‪‬‬
‫گسترش تعداد کشورهای جهان از حدود ‪ 50‬کشور مستقل به نزدیک یه ‪ 200‬کشور‬
‫‪‬‬
‫گسترش وابستگی متقابل کشورهای جهان و گسترش روند جهانی شدن در عرصه های مختلف‬
‫‪‬‬
‫تالش ناموفق امریکا برای تحمیل نظام تک قطبی وپایان یک جانبه گرایی‬
‫‪‬‬
‫حضور قدرتهای نوظهور (چین ؛ هند ؛ برزیل ؛ مکزیک ؛ روسیه ؛ آفریقای جنوبی ؛ ایران)‬
‫‪‬‬
‫جهان بدون قطب یا چند جانبه‬
‫‪‬‬
‫همکاریهای منطقه ای و افزایش قدرت بلوکهای منطقه ای‬
‫‪‬‬
‫تقویت همکاریهای جنوب و افزایش فاصله شمال و جنوب‬
‫‪‬‬
‫بحران مالی جهانی در سال ‪ 2008‬و ‪..‬‬
‫‪3‬‬
‫مولفه های قدرت در جهان امروز‬
‫محسن شاطرزاده – ‪ 14‬شهریور ‪1391‬‬
‫پارامترهای سنتی قدرت (قدرت سخت)‬
‫• اﻗﺘﺼﺎدي‪ :‬ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻧﺎﺧﺎﻟﺺ داﺧﻠﻲ‪ ،‬ﺑﺪﻫﻲ ﺧﺎرﺟﻲ‪ ،‬ﻣﻮازﻧﻪ ﺗﺠﺎري‪ ،‬درآﻣﺪ ﺧﺎﻟﺺ ﺳﺮاﻧﻪ‬
‫• ویژگی های ﺳﺮزﻣﻴﻨﻲ‪ :‬ﻣﺴﺎﺣﺖ‪ ،‬ﺷﻜﻞ ﺳﺮزﻣﻴﻦ‪ ،‬ﻃﻮل ﺳﻮاﺣﻞ‪ ،‬ﻣﺠﺎورت ﺑﺎ ﺗﻨﮕﻪﻫﺎي‬
‫اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﻚ‪ ،‬ﺗﻌﺪاد ﻫﻤﺴﺎﻳﮕﺎن‪ ،‬ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﺗﺮاﻧﺰﻳﺖ و ‪...‬‬
‫• اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ‪:‬‬
‫ﺗﻌﺪاد ﺟﻤﻌﻴﺖ‪ ،‬ﻧﺮخ ﺳﻮاد‪ ،‬انسجام قومی‪ ،‬نژادی و مذهبی و ‪....‬‬
‫• ﻧﻈﺎﻣﻲ‪ :‬ﺗﻌﺪاد ﻧﻴﺮوﻫﺎي ﻣﺴﻠﺢ‪ ،‬ﺑﻮدﺟﻪ دﻓﺎﻋﻲ ﺳﺎﻟﻴﺎﻧﻪ‪ ،‬ﺳﻬﻢ ﺑﻮدﺟﻪ از ‪ ،GDP‬ﺳﺮاﻧﻪ‬
‫ﺑﻮدﺟﻪ دﻓﺎﻋﻲ‪ ،‬ﺗﻌﺪاد ﻫﻮاﭘﻴﻤﺎﻫﺎي ﺟﻨﮕﻲ‪ ،‬ﺗﻌﺪاد ﺑﺎﻟﮕﺮدﻫﺎ‪ ،‬ﺗﻌﺪاد ﺷﻨﺎورﻫﺎي رزﻣﻲ‪ ،‬ﻧﺴﺒﺖ ﺗﻌﺪاد‬
‫ﻧﻴﺮوﻫﺎي ﻣﺴﻠﺢ ﺑﻪ ﺟﻤﻌﻴﺖ‪ ،‬دسترسی به ﺳﻼح اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﻚ‬
‫• ویژگی های نظام ﺳﻴﺎﺳﻲ‪ :‬نوع نظام سیاسی‪ ،‬ثبات سیاسی؛ ﻛﻮدﺗﺎﻫﺎ‪ ،‬اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت و غیره‬
‫‪4‬‬
‫مولفه های قدرت در جهان امروز‬
‫محسن شاطرزاده – ‪ 14‬شهریور ‪1391‬‬
‫چالش های جدید‬
‫• گسترش تمایل به سمت مردم ساالری در کشورها و مناطق مختلف‬
‫• گسترش خواست عدالت جویی و رفع تبعیض ها و نابرابری در‬
‫داخل جوامع در حال توسعه از یک سو و در بین جوامع و‬
‫کشورهای مختلف از سوی دیگر‬
‫• توجه جدی تر کشورهای در حال توسعه در دستیابی به علوم و‬
‫فناوری های جدید وشکستن انحصار کشورهای توسعه یافته‬
‫‪5‬‬
‫مولفه های قدرت در جهان امروز‬
‫محسن شاطرزاده – ‪ 14‬شهریور ‪1391‬‬
‫پارامترهای قدرت در جهان امروز(قدرت نرم)‬
‫• قدرت نرم‪ :‬توانایی تاثیر گذاری بر دیگران برای کسب نتایج مطلوب از طریق جذابیت به‬
‫جای اجبار یا تطمیع‬
‫▫ قدرت نرم ‪ :‬راه موفقیت در سیاستهای جهانی ( جوزف نای – دانشگاه هاروارد – ‪)2004‬‬
‫• عوامل تاثیر گذار در قدرت نرم‪:‬‬
‫‪ ‬دیپلماسی عمومی‪ :‬ارتباطات گسترده با اقشار تاثیر گذار اجتماعی ( دانشجویان ؛ اساتید ؛‬
‫هنرمندان ؛ روزنامه نگاران ؛ علما ؛ زنان و ‪) .....‬‬
‫‪ ‬رسانه ها( ماهواره ؛ اینترنت ؛ شبکه های اجتماعی ؛ روزنامه ؛ خبرگزاری ؛ کتاب ؛ فیلم ؛‬
‫سینما و ‪) ....‬‬
‫‪ ‬ابزارهای سایبری و نرم افزاری‬
‫‪ ‬دانش و تکنولوژی ‪ :‬رسیدن به مرجعیت علمی و فنی‬
‫•‬
‫‪6‬‬
‫تسلط بر دانش و تکنولوژی فضایی ‪ :‬حضور در مرزهای دانش و ایجاد اقتدار و غرور ملی و جهانی‬
‫مولفه های قدرت در جهان امروز‬
‫محسن شاطرزاده – ‪ 14‬شهریور ‪1391‬‬
‫اقتصاد دانایی محور‬
‫‪ ‬اقتصاد دانایی محور‪ :‬اقتصاد متکی بر تولید ؛ توزیع و مصرف دانایی و‬
‫اطالعات ‪ .‬در این اقتصاد دانایی محرک اصلی رشد ؛ ایجاد ثروت و اشتغال‬
‫در تمامی رشته فعالیت هاست‪.‬‬
‫‪‬‬
‫تبدیل دانایی به کاال‪ :‬تولید ثروت و ارزش افزوده بر مبنای دانش و تکنولوژی‬
‫‪‬‬
‫اقتصاد فراوانی منابع‪ :‬دانایی سرمایه ای تمام نشدنی و خود افزاست‪ .‬دانایی مستهلک‬
‫شونده نیست و می تواند بارها مصرف شود و بیشتر رشد کند‪.‬‬
‫‪‬‬
‫اقتصاد بدون وزن‪ :‬ارزش محصول از نوع فکری و غیر قابل لمس است‪.‬‬
‫دانایی زمانی به ظرفیت کامل خود می رسد که بتواند ارزش اقتصادی پیداکند‪.‬‬
‫‪7‬‬
‫مولفه های قدرت در جهان امروز‬
‫محسن شاطرزاده – ‪ 14‬شهریور ‪1391‬‬
‫اقتصاد دانایی محور‬
‫• مصرف دانایی ‪:‬‬
‫▫ بهره برداری از تکنولوژیهای موجود‪ :‬رشد سریعتر کشورهای درحال توسعه نسبت به کشورهای توسعه‬
‫یافته در شرایط مساوی و با سرمایه گذاری برابر در آموزش و تحقیقات و توسعه‬
‫▫ سرمایه گذاری در تحقیق و توسعه برای هدایت سرمایه های فکری‬
‫▫ توسعه شبکه های دانایی در خدمت رفاه اجتماعی ( بانک ؛ بیمه ؛ خدمات نرم افزاری ؛ مشاوران مالی و)‬
‫▫ تغییرات ساختاری عمیق در اقتصاد و جامعه ‪ :‬قطب شدن نخبگان و دانشمندان‬
‫▫ تغییرات عمیق در نحوه زندگی و کار افراد در جامعه‪ :‬تبدیل ساختارهای سلسله مراتبی به ساختارهای‬
‫شبکه ای و توسعه یافته و توسعه بخش خدمات‬
‫• در اقتصاد دانایی محور دانشگران جای صنعتگران را می گیرند‬
‫‪8‬‬
‫مولفه های قدرت در جهان امروز‬
‫محسن شاطرزاده – ‪ 14‬شهریور ‪1391‬‬
‫نقش کلیدی تحقیق و توسعه‬
‫در اقتصاد دانایی محور‬
‫‪ ‬سرمایه انسانی عنصری اساسی و بسیار ارزشمند‬
‫‪ ‬اتکا به مهارتهای کارگروهی و مهارتهای ادراکی‬
‫‪ ‬ایجاد سرمایه انسانی‪ :‬سرمایه گذاری در علوم و تحقیقات و توسعه بر اساس نیازهای بازار( آموزش‬
‫افراد بر اساس نیازهای بازار)‬
‫‪ ‬نوآوری و خالقیت و ایجاد جریان دانایی‬
‫‪ ‬دانایی کاربری شده‪ :‬تبدیل دانش به تکنولوژی‬
‫‪ ‬دانایی تئوریک‪ :‬دانایی موجود در متون علمی و فنی؛ دانشمندان و مشاوران‬
‫‪ ‬هدف از تحقیق‪ :‬نوآوری و کار آفرینی‬
‫‪ ‬نوآوری‪ :‬محصوالت با فرآیندهای جدید یا بهبود یافته‬
‫‪ ‬کار آفرینی ‪ :‬تعداد کسب و کارهای جدید‬
‫‪ ‬بنیان و ظرفیت تحقیق برای ایجاد دانایی‪ :‬تحقیقات بنیادی ؛ رشته های جدید ؛ تحقیق در شرکتهای کوچک و متوسط‬
‫‪ ‬دانایی با ظرفیتهای تجاری‬
‫‪ ‬شبکه ها و جریانهای دانایی‬
‫‪9‬‬
‫مولفه های قدرت در جهان امروز‬
‫محسن شاطرزاده – ‪ 14‬شهریور ‪1391‬‬
‫دو مثال‬
‫‪ .1‬برند‬
‫‪ Brand ‬به نام‪ ،‬نشان‪ ،‬سمبل‪ ،‬لوگو و سایر عالئمي اطالق ميشود كه كاالها و یا خدمات یك فروشنده را‬
‫از كاالها و خدمات سایر فروشندگان متمایز ميسازند‪.‬‬
‫‪ Brand ‬یك دارایي با ارزش محسوب شده و تجسم سممبلیك كلیمه اطالعماتي اسمت كمه در خصمو‬
‫خدمت و یا تولید كننده خاصي موجود است‪.‬‬
‫كماال‪،‬‬
‫‪ ‬مطابق بعضي از برآوردها یك سوم از ثروت جهان مربوط به ‪ Brand‬هاي معتبر است‪.‬‬
‫‪ ‬مطممابق لیسممت نشممریه ‪ ،Business week‬ارزش یكصممد ‪ Brand‬نخسممت جهممان در سممال ‪2006‬‬
‫مممیالدي حممدودا برابممر بمما درآمممد ناخممال ملممي ‪ 63‬كشمموري اسممت كممه از سمموي بانممك جهمماني "كشممورهاي كممم‬
‫درآمد" نامیده شده و نیمي از جمعیت جهان را در خود جاي داده اند‪.‬‬
‫‪ ‬در آمد کشورهای جنوب از تولیدات برند های جهانی ‪ :‬کمتر از ‪ 20‬درصد صاحبان برند‬
‫در دنیاي امروز مشتریان هزینه بیشتري براي كاالي صاحب ‪ Brand‬ميپردازند‪.‬‬
‫‪10‬‬
‫مولفه های قدرت در جهان امروز‬
‫محسن شاطرزاده – ‪ 14‬شهریور ‪1391‬‬
‫دو مثال‬
‫نقش ‪ Brand‬در اشتغالزایي‬
‫‪ ‬شركت ‪ Dell‬در تگزاس براي ‪ 12500‬نفر مستقیما ایجاد شغل كرده و ‪ 30000‬شغل نیز بصورت غیر‬
‫مستقیم ایجاد نموده است‬
‫‪ ‬شركت ‪ 3M‬براي ‪ 20000‬نفر از اهالي مینهسوتا مستقیما شغل ایجاد نموده و ‪ 54280‬شغل را نیز‬
‫بصورت غیر مستقیم ایجاد نموده است‪.‬‬
‫‪ ‬به بیان دیگر هریك از این شركتها ‪ 2.5‬تا ‪ 3‬برابر لیست كارمندان خود اشتغالزایي نموده است‪.‬‬
‫بر این اساس ميتوان نتیجه گرفت كه ثروت به تدریج از شركتهاي بزرگ‬
‫صاحب ‪ Brand‬به اقتصاد ملي منتقل شده و ایجاد رونق اقتصادي مينماید‪.‬‬
‫‪11‬‬
‫مولفه های قدرت در جهان امروز‬
‫محسن شاطرزاده – ‪ 14‬شهریور ‪1391‬‬
‫دو مثال‬
‫• بیست ‪ Brand‬معتبر جهان‬
‫برگرفته شده از نشریه ‪BusinessWeek‬‬
‫ارزش ‪Brand‬‬
‫ارزش ‪Brand‬‬
‫در سال‬
‫كشور‬
‫رتبه‬
‫رتبه‬
‫تغییر ارزش‬
‫در سال ‪2006‬‬
‫نام ‪Brand‬‬
‫‪2005‬‬
‫صاحب ‪Brand‬‬
‫در سال ‪ 2006‬در سال ‪2005‬‬
‫(میلیون دالر)‬
‫(میلیون دالر)‬
‫‪-1%‬‬
‫‪67,525‬‬
‫‪67,000‬‬
‫آمریكا‬
‫‪Coca-Cola‬‬
‫‪1‬‬
‫‪1‬‬
‫‪-5%‬‬
‫‪59,941‬‬
‫‪56,926‬‬
‫آمریكا‬
‫‪Microsoft‬‬
‫‪2‬‬
‫‪2‬‬
‫‪5%‬‬
‫‪53,376‬‬
‫‪56,201‬‬
‫آمریكا‬
‫‪IBM‬‬
‫‪3‬‬
‫‪3‬‬
‫‪4%‬‬
‫‪46,996‬‬
‫‪48,907‬‬
‫آمریكا‬
‫‪GE‬‬
‫‪4‬‬
‫‪4‬‬
‫‪-9%‬‬
‫‪35,588‬‬
‫‪32,319‬‬
‫آمریكا‬
‫‪Intel‬‬
‫‪5‬‬
‫‪5‬‬
‫‪14%‬‬
‫‪26,452‬‬
‫‪30,131‬‬
‫فنالند‬
‫‪Nokia‬‬
‫‪6‬‬
‫‪6‬‬
‫‪12%‬‬
‫‪24,837‬‬
‫‪27,941‬‬
‫ژاپن‬
‫‪Toyota‬‬
‫‪9‬‬
‫‪7‬‬
‫‪5%‬‬
‫‪26,441‬‬
‫‪27,848‬‬
‫آمریكا‬
‫‪Disney‬‬
‫‪7‬‬
‫‪8‬‬
‫‪6%‬‬
‫‪26,014‬‬
‫‪27,501‬‬
‫آمریكا‬
‫‪McDonald’s‬‬
‫‪8‬‬
‫‪9‬‬
‫‪9%‬‬
‫‪20,006‬‬
‫‪21,795‬‬
‫آلمان‬
‫‪Mercedes-Benz‬‬
‫‪11‬‬
‫‪10‬‬
‫‪12‬‬
‫مولفه های قدرت در جهان امروز‬
‫محسن شاطرزاده – ‪ 14‬شهریور ‪1391‬‬
‫دو مثال‬
‫• بیست ‪ Brand‬معتبر جهان‬
‫رتبه‬
‫رتبه‬
‫در سال ‪6002‬‬
‫در سال ‪5002‬‬
‫ك شور‬
‫ارزش ‪Brand‬‬
‫ارزش ‪Brand‬‬
‫در سال ‪6002‬‬
‫در سال ‪ 5002‬تغییر ارزش‬
‫(میلیون دالر)‬
‫(میلیون دالر)‬
‫‪11‬‬
‫‪12‬‬
‫‪Citi‬‬
‫آمری كا‬
‫‪21,458‬‬
‫‪19,967‬‬
‫‪7%‬‬
‫‪12‬‬
‫‪10‬‬
‫‪Marlboro‬‬
‫آمری كا‬
‫‪21,350‬‬
‫‪21,189‬‬
‫‪1%‬‬
‫‪13‬‬
‫‪13‬‬
‫‪Hewlett-Packard‬‬
‫آمری كا‬
‫‪20,458‬‬
‫‪18,866‬‬
‫‪8%‬‬
‫‪14‬‬
‫‪14‬‬
‫‪American Express‬‬
‫آمری كا‬
‫‪19,641‬‬
‫‪18,559‬‬
‫‪6%‬‬
‫‪15‬‬
‫‪16‬‬
‫‪BMW‬‬
‫آلمان‬
‫‪19,617‬‬
‫‪17,126‬‬
‫‪15%‬‬
‫‪16‬‬
‫‪15‬‬
‫‪Gillette‬‬
‫آمری كا‬
‫‪19,579‬‬
‫‪17,534‬‬
‫‪12%‬‬
‫‪17‬‬
‫‪18‬‬
‫‪Louis Vuitton‬‬
‫فرانسه‬
‫‪17,606‬‬
‫‪16,077‬‬
‫‪10%‬‬
‫‪18‬‬
‫‪17‬‬
‫‪Cisco‬‬
‫آمری كا‬
‫‪17,532‬‬
‫‪16,592‬‬
‫‪6%‬‬
‫‪19‬‬
‫‪19‬‬
‫‪Honda‬‬
‫ژاپن‬
‫‪17,049‬‬
‫‪15,788‬‬
‫‪8%‬‬
‫‪20‬‬
‫‪20‬‬
‫‪Samsung‬‬
‫كره‬
‫‪16,169‬‬
‫‪14,956‬‬
‫‪8%‬‬
‫‪13‬‬
‫نام ‪Brand‬‬
‫برگرفته شده از نشریه ‪BusinessWeek‬‬
‫مولفه های قدرت در جهان امروز‬
‫صاح ب ‪Brand‬‬
‫محسن شاطرزاده – ‪ 14‬شهریور ‪1391‬‬
‫دو مثال‬
‫‪ .2‬ارزش افزوده در تولیدات فوالدی‬
‫‪14‬‬
‫نوع تولید‬
‫سنگ آهن‬
‫فوالد ساختمانی‬
‫قیمت تقریبی هرکیلو برحسب دالر‬
‫‪0.15‬‬
‫‪2‬‬
‫ماشین آالت صنعتی‬
‫خودرو‬
‫ماشین آالت پیشرفته‬
‫‪10‬‬
‫‪20‬‬
‫‪100‬‬
‫پره توربین‬
‫فرآورده های نانو‬
‫‪1000‬‬
‫‪ 15000‬الی ‪200000‬‬
‫مولفه های قدرت در جهان امروز‬
‫محسن شاطرزاده – ‪ 14‬شهریور ‪1391‬‬
‫مروری بر تاسیس مرکز تحقیقات مهندسی جنگ‬
‫جهادسازندگی ‪ :‬نمونه ای از اقتصاد دانایی محور‬
‫‪ ‬تاسیس در زمین بیابانی بدون امکانات وبا دستهای خالی ولی با مردانی مومن و با اراده‬
‫‪ ‬ایمان به خدا وایمان به انجام کارهای غیر ممکن ها ( باور شعار ‪ :‬ما می توانیم)‬
‫‪ ‬باورداشت جایگاه علم و دانایی‬
‫‪ ‬انجام تحقیقات و بکارگیری دانایی بر اساس نیازهای جنگ و جامعه‬
‫‪ ‬نوآوری و خالقیت در طراحی و تولید نیازهای جنگی‬
‫‪ ‬موشک‬
‫‪ ‬سوخت جامد‬
‫‪ ‬نفر بر زرهی نیمه شنی شناور‬
‫‪ ‬خودرو زرهی فرماندهی‬
‫‪ ‬مرداب رو‬
‫‪ ‬فرش باتالقی‬
‫‪ ‬ورق زرهی‬
‫‪ ‬اژدر‬
‫‪ ‬سونار‬
‫‪ ‬دتکتور مواد شیمیایی و دهها پروژه دیگر مورد نیاز جبهه ها‬
‫‪ ‬اولین ابالغ ماموریت ساخت موشک ماهواره بر از طرف هیات دولت در سال ‪1369‬‬
‫‪15‬‬
‫مولفه های قدرت در جهان امروز‬
‫محسن شاطرزاده – ‪ 14‬شهریور ‪1391‬‬
‫خالصه و نتیجه‬
‫• قدرت نرم در جهان امروز‬
‫• جایگاه علم و تکنولوژی در ایجاد قدرت نرم در جهان‬
‫• مزیتهای نسبی ایران امروز از نظر نیروی انسانی تحصیلکرده و جوانان باهوش و نخبه و محقق و مخترع‬
‫• رشد خیره کننده تولیده علم در سالهای اخیر در ایران امروز‬
‫• امکان طی مسیر های کوتاه در پرکردن خال تکنولوژیک با کشور های توسعه یافته با دستیابی به دانشهای پیشرفته‬
‫• دستیابی به زنجیره دانش فضایی و هسته ای به عنوان مرزهای دانش‬
‫• ایجاد غرور و اقتدار ملی و جهانی‬
‫• با امید به رسیدن به مرجعیت علمی و تکنولوژیک دربرخی دانشهای پیشرفته روز‬
‫‪16‬‬
‫مولفه های قدرت در جهان امروز‬
‫محسن شاطرزاده – ‪ 14‬شهریور ‪1391‬‬
‫از بذل توجه شما متشکرم‬
‫محسن شاطرزاده‬
‫تهران– ‪ 14‬شهریور ‪1391‬‬
‫‪17‬‬
‫مولفه های قدرت در جهان امروز‬
‫محسن شاطرزاده – ‪ 14‬شهریور ‪1391‬‬