Transcript Öğretmen Yeterlikleri Dr. Süleyman Sadi SEFEROĞLU Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü 06532 Beytepe ANKARA e-Posta: Web: sadi @ hacettepe.edu.tr http://yunus.hacettepe.edu.tr/~sadi/ İyi Öğretmen ve Standartlar 

Öğretmen Yeterlikleri
Dr. Süleyman Sadi SEFEROĞLU
Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Fakültesi
Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü
06532 Beytepe ANKARA
e-Posta:
Web:
sadi @ hacettepe.edu.tr
http://yunus.hacettepe.edu.tr/~sadi/
İyi Öğretmen ve Standartlar
 İyi öğretmenlerin yetişmesinde öğretmen yetiştiren
kurumlara büyük sorumluluklar düştüğü söylenebilir.
 Yetiştirilen öğretmenlerin istenilen nitelikte
olabilmeleri için de bir takım standartların saptanması
gerekmektedir.
 Bu standardı sağlayacak yollardan birisi öğretmen
yeterlikleridir.
-2-
Öğretmenlerin Mesleki Alandaki
Yeterlik Durumları
 Yeterlik nedir?
 Bir meslek alanına özgü görevlerin yapılabilmesi için
gerekli olan mesleki bilgi, beceri ve tutumlara sahip olma
durumu.
 Öğretmen yeterlikleri:
 Öğretmenlik mesleğini etkili ve verimli biçimde yerine
getirebilmek için sahip olunması gereken genel bilgi,
beceri ve tutumlar.
-3-
MEB ve Öğretmen Yeterlikleri
Milli Eğitim Bakanlığının çalışmaları
 Öğretmenlik mesleği genel yeterlikleri
 6 ana yeterlik alanı,
 bu yeterlikleri yerine getirebilmek için
gerekli bilgi, beceri ve tutumlar
– 31 alt yeterlik alanı
 yeterliklerin gerçekleşip
gerçekleşmediğinin delili olabilecek
gözlemlenebilir-ölçülebilir davranışlar
– 233 performans göstergesi
 Özel alan yeterlikleri
-4-
Neden Öğretmen Yeterlikleri?
 Öğretmen yeterliklerinin kullanılma amaçları:
 Öğretmen yetiştirme politikalarının belirlenmesi,
 Öğretmen yetiştiren yüksek öğretim kurumlarının hizmet
öncesinde öğretmen yetiştirme programlarının
düzenlenmesi,
 Öğretmenlerin hizmet içi eğitimi,
 Öğretmenlerin seçimi,
 Öğretmenlerin iş başarım ve performanslarının ölçümü,
 Öğretmenlerin kendilerini tanıma ve geliştirmeleri.
-5-
Yeterlik Alanları
1. A- Kişisel ve Mesleki DeğerlerMesleki Gelişim
2. B- Öğrenciyi Tanıma
3. C- Öğrenme ve Öğretme Süreci
4. D- Öğrenmeyi, Gelişimi İzleme
ve Değerlendirme
5. E- Okul-Aile ve Toplum İlişkileri
6. F- Program ve İçerik Bilgisi
-6-
Yeterlik Alanları ve Alt Yeterlikler
(1)
 A- Kişisel ve Mesleki Değerler-Mesleki Gelişim
 A1- Öğrencilere Değer Verme, Anlama ve Saygı Gösterme
 A2- Öğrencilerin Öğrenebileceğine ve Başaracağına
İnanma
 A3- Ulusal ve Evrensel Değerlere Önem Verme
 A4- Öz Değerlendirme Yapma
 A5- Kişisel Gelişimi Sağlama
 A6- Mesleki Gelişmeleri İzleme ve Katkı Sağlama
 A7- Okulun İyileştirilmesine ve Geliştirilmesine Katkı
Sağlama
 A8- Mesleki Yasaları İzleme, Görev ve Sorumlulukları
Yerine Getirme
-7-
Yeterlik Alanları ve Alt Yeterlikler
(2)
 B- Öğrenciyi Tanıma




B1- Gelişim Özelliklerini
B2- İlgi ve İhtiyaçları Dikkate Alma
B3- Öğrenciye Değer Verme
B4- Öğrenciye Rehberlik Etmek
-8-
Yeterlik Alanları ve Alt Yeterlikler
(3)
 C- Öğrenme ve Öğretme Süreci
C1- Dersi Planlama
C2- Materyal Hazırlama
C3- Öğrenme Ortamlarını Düzenleme
C4- Ders Dışı Etkinlikleri
C5- Bireysel Farklılıkları Dikkate Alarak Öğretimi
Çeşitlendirme
 C6- Zaman Yönetimi
 C7- Davranış Yönetimi





-9-
Yeterlik Alanları ve Alt Yeterlikler
(4)
 D- Öğrenmeyi, Gelişimi İzleme ve Değerlendirme
 D1- Ölçme ve Değerlendirme Yöntem ve Tekniklerini
Belirleme
 D2- Değişik Ölçme Tekniklerini Kullanarak Öğrencinin
Öğrenmelerini Ölçme
 D3- Verileri Analiz Ederek Yorumlama, Geri Bildirim
Sağlama
 D4- Sonuçlara Göre Öğretme-Öğrenme Sürecini Gözden
Geçirme
-10-
Yeterlik Alanları ve Alt Yeterlikler
(5)
 E- Okul-Aile ve Toplum İlişkileri





E1- Çevreyi Tanıma
E2- Çevre Olanaklarından Yararlanma
E3- Okulu Kültür Merkezi Durumuna Getirme
E4- Aileyi Tanıma ve Ailelerle İlişkilerde Tarafsızlık
E5- Aile Katılımı ve İşbirliği Sağlama
-11-
Yeterlik Alanları ve Alt Yeterlikler
(6)
 F- Program ve İçerik Bilgisi
 F1- Türk Milli Eğitimin Amaç ve İlkeleri
 F2- Özel Alan Öğretim Programı Bilgisi ve Uygulama
Becerisi
 F3- Özel Alan öğretim Programını İzleme, Değerlendirme
ve Geliştirme.
-12-
Özel Alan Yeterlikleri
 Özel Alan Yeterlikleri:
 Öğretmenlik mesleğini etkili ve verimli biçimde yerine
getirebilmek için alanlara özgü olarak sahip olunması
gereken genel bilgi, beceri ve tutumlardır.
 İlköğretim kademesi öğretmenlerine yönelik 16 alanda
“Özel Alan Yeterlikleri” geliştirilmiştir.
 Geliştirilen Özel Alan Yeterliklerinde;
 Yeterlik alanı,
 Kapsam,
 Yeterlikler,
 Performans göstergeleri
bulunmaktadır.
-13-
Özel Alan Yeterlikleri
Yeterlikleri Belirlenen Özel Alanlar:
İlköğretim
 Türkçe
 İngilizce
 Fen ve Teknoloji
 Bilişim Teknolojileri
 Okul Öncesi
 Görsel Sanatlar
 Matematik
 Sınıf Öğretmenliği
 Sosyal Bilgiler
 Müzik
 Beden Eğitimi
 Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi
 Teknoloji ve Tasarım
 Özel Eğitim
 Hayat Bilgisi
-14-
Özel Alan Yeterlikleri
Yeterlikleri Belirlenen Özel Alanlar:
Ortaöğretim









Matematik
İngilizce
Türk Dili ve Edebiyatı
Kimya
Fizik
Biyoloji
Tarih
Coğrafya
Felsefe
-15-
Öğretmen Yeterliklerinin
Belirlenmesinin Anlamı
 Öğretmen yeterlikleri çerçevesi
 Hizmet-öncesinde eğitim
 Hizmet içinde uzun süreli mesleki gelişim
-16-
Öğretmenlerin Teknolojik
Yeterlikleri
 Öğretmen yeterlikleri konusunda özellikle batılı
ülkelerdeki alan yazın diyor ki:
 Teknoloji yeterlikleri öğretmen yeterliklerinin ayrılmaz
bir parçasıdır
 Ülkemizde yapılan araştırmalarda (öğretmenler ve
öğretmen adayları diyor ki:)
 teknoloji okur-yazarı olmak bir öğretmenin önemli bir
niteliğidir
-17-
ISTE Standartları
 Uluslararası Eğitim Teknolojileri (Derneği) Birliği (The
International Society for Technology in Education-ISTE)
 Teknolojinin eğitimde kullanılmasıyla ilgili çalışmalar yapıyor.
-18-
ISTE Standartları
 ISTE’ye göre öğretmen standartları,
teknoloji okuryazarı olmayı,
derslerinde teknolojiyi kullanabilmeyi,
öğrencilerini teknolojiyi kullanmaya yöneltebilmeyi,
öğrenme çevresini öğrencilerin teknolojiyi
kullanabilecekleri biçimde düzenleyebilmeyi,
 meslektaşları ile İnternet üzerinden iş birliği yapabilmeyi
kapsamaktadır.




-19-
ISTE’nin Öğretmenler İçin Geliştirdiği Ulusal Eğitim
Teknolojileri Standartları ve Performans Göstergeleri
1. Öğrencilerin öğrenmelerini kolaylaştırmak ve yaratıcılıklarını teşvik etmek.
 Öğretmenler alan bilgilerini, öğrenme-öğretme süreçlerini ve teknolojiyi
kullanarak yüz yüze ve sanal ortamlarda öğrencilerin öğrenmelerini,
yaratıcılıklarını ve yenilikçi özelliklerini geliştirecek etkinlikler düzenlerler.
2. Bilgi (dijital) çağının gereklerine uygun öğrenme yaşantıları ve
değerlendirme etkinlikleri tasarlamak ve geliştirmek.
 Öğretmenler, etkili öğrenmelerin gerçekleşmesi için çağdaş öğrenme
araçları ve kaynaklarıyla bütünleştirilmiş özgün öğrenme etkinlikleri
tasarlar, geliştirir ve değerlendirirler
3. Bilgi (dijital) çağında çalışma ve öğrenme konusunda model olmak.
 Öğretmenler, yenilikçi bir meslek adamı olarak bilgi toplumunun gereklerine
uygun bir şekilde çalışır, buna uygun bilgi ve beceriler sergilerler.
4. Bireyleri, bilgi (dijital) toplumu üyesi bir bireyin taşıması gereken
sorumluluklarla ilgili olarak teşvik etmek ve onlara model olmak.
 Sürekli gelişen ve değişen bilgi toplumunda yerel ve evrensel toplumsal
sorunlar ve sorumluluklar konusunda bilgi sahibi olan öğretmenler meslek
yaşamlarında etik ve yasal kurallara uymaya özen gösterirler.
5. Mesleki gelişim ve liderlik etkinliklerine katılmak.
 Öğretmenler, sürekli bir şekilde mesleki olarak kendilerini geliştirir, yaşam
boyu öğrenme konusunda model olur, çalıştıkları okullarda elektronik (dijital)
araç ve kaynakları etkili bir şekilde kullanarak liderlik davranışları
sergilerler
-20-
ISTE’nin Öğretmenler İçin Geliştirdiği Ulusal Eğitim
Teknolojileri Standartları ve Performans Göstergeleri
1. Öğrencilerin öğrenmelerini kolaylaştırmak ve yaratıcılıklarını
teşvik etmek.
 Öğretmenler alan bilgilerini, öğrenme-öğretme süreçlerini ve
teknolojiyi kullanarak yüz yüze ve sanal ortamlarda öğrencilerin
öğrenmelerini, yaratıcılıklarını ve yenilikçi özelliklerini
geliştirecek etkinlikler düzenlerler.
-21-
ISTE’nin Öğretmenler İçin Geliştirdiği Ulusal Eğitim
Teknolojileri Standartları ve Performans Göstergeleri
2. Bilgi (dijital) çağının gereklerine uygun öğrenme yaşantıları ve
değerlendirme etkinlikleri tasarlamak ve geliştirmek.
 Öğretmenler, etkili öğrenmelerin gerçekleşmesi için çağdaş
öğrenme araçları ve kaynaklarıyla bütünleştirilmiş özgün
öğrenme etkinlikleri tasarlar, geliştirir ve değerlendirirler.
-22-
ISTE’nin Öğretmenler İçin Geliştirdiği Ulusal Eğitim
Teknolojileri Standartları ve Performans Göstergeleri
3. Bilgi (dijital) çağında çalışma ve öğrenme konusunda model
olmak.
 Öğretmenler, yenilikçi bir meslek adamı olarak bilgi toplumunun
gereklerine uygun bir şekilde çalışır, buna uygun bilgi ve
beceriler sergilerler.
-23-
ISTE’nin Öğretmenler İçin Geliştirdiği Ulusal Eğitim
Teknolojileri Standartları ve Performans Göstergeleri
4. Bireyleri, bilgi (dijital) toplumu üyesi bir bireyin taşıması gereken
sorumluluklarla ilgili olarak teşvik etmek ve onlara model olmak.
 Sürekli gelişen ve değişen bilgi toplumunda yerel ve evrensel
toplumsal sorunlar ve sorumluluklar konusunda bilgi sahibi olan
öğretmenler meslek yaşamlarında etik ve yasal kurallara uymaya
özen gösterirler.
-24-
ISTE’nin Öğretmenler İçin Geliştirdiği Ulusal Eğitim
Teknolojileri Standartları ve Performans Göstergeleri
5. Mesleki gelişim ve liderlik etkinliklerine katılmak.
 Öğretmenler, sürekli bir şekilde mesleki olarak kendilerini
geliştirir, yaşam boyu öğrenme konusunda model olur,
çalıştıkları okullarda elektronik (dijital) araç ve kaynakları etkili
bir şekilde kullanarak liderlik davranışları sergilerler.
-25-
Son Söz…
 Okullarımızın başarılı olmasını sağlamanın yollarından
birisi mesleki açıdan yeterli öğretmenlere sahip
olmaktan geçmektedir.
 Öğretmenlik mesleği genel yeterlikleri bu konuda bir
temel oluşturmaktadır.
 Öğretmenlere bu yeterlikleri kazandırabilmek için
sürekli mesleği eğitim etkinlikleri gerçekleştirilmelidir.
-26-
Başvuru Kaynakları







International Society for Technology Education (ISTE) (2008a). NETS for teachers:
Supporting digital Age learners. [Çevrim-içi:
http://www.iste.org/Content/NavigationMenu/NETS/ForTeachers/NETS_for_Teachers.h
tm] (Erişim tarihi: 1 Eylül 2009).
International Society for Technology Education (ISTE) (2008b). The ISTE national
educational technology standards (NETS•T) and performance indicators for teachers.
[Çevrim-içi:
http://www.iste.org/content/navigationmenu/nets/forteachers/2008standards/nets_T_st
andards_final.pdf] ve
<http://www.iste.org/Content/NavigationMenu/NETS/ForTeachers/2008Standards/NETS
_for_Teachers_2008.htm] (Erişim tarihi: 1 Eylül 2009).
Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) (2006). XVII Milli Eğitim Şurası-2006. [Çevrim-içi:
http://ttkb.meb.gov.tr/secmeler/sura/17_sura.pdf] (Erişim tarihi: 1 Ekim 2009).
Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) (2008). Öğretmen yeterlilikleri: Öğretmenlik mesleği genel ve
özel alan yeterlikleri. Ankara: Öğretmen Yetiştirme ve Eğitimi Genel Müdürlüğü. [Çevrimiçi: http://otmg.meb.gov.tr/YetGenel.html, http://otmg.meb.gov.tr/YetOzel.html ve
http://otmg.meb.gov.tr/Otmg.html] (Erişim tarihi: 1 Eylül 2009).
Seferoğlu, S. S. (2009). Yeterlikler, standartlar ve bilişim teknolojilerindeki gelişmeler
ışığında öğretmenlerin sürekli mesleki eğitimi. Eğitimde Yansımalar IX: Türkiye'nin
Öğretmen Yetiştirme Çıkmazı Ulusal Sempozyumu, ss. 204-217. Başkent Üniversitesi
Eğitim Fakültesi ve Tekışık Eğitim Araştırma Geliştirme Vakfı, 12-13 Kasım 2009, Başkent
Üniversitesi Bağlıca Kampüsü, ANKARA
Seferoğlu, S. S. (2004a). Öğretmen yeterlikleri ve mesleki gelişim. Bilim ve Aklın
Aydınlığında Eğitim, 58, 40-45.
Seferoğlu, S. S. (2004b). Öğretmen adaylarının öğretmen yeterlilikleri açısından kendilerini
değerlendirmeleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 26, s. 131-140.
[Çevrim-içi: http://193.140.216.63/200426SÜLEYMAN%20SADİ%20SEFEROĞLU.pdf]
(Erişim tarihi: 1 Eylül 2009).
-27-
Teşekkürler!!!

-28-